jīng
【经】

sì nián chūn, wáng zhēng yuè, dà yǔ báo.
四年春，王正月，大雨雹。

xià, chǔ zi cài hóu chén hóu zhèng bó xǔ nán xú zi téng zi dùn zi hú zǐ shěn zi xiǎo zhū zi sòng shì zǐ zuǒ huái yí huì yú shēn.
夏，楚子、蔡侯、陈侯、郑伯、许男、徐子、滕子、顿子、胡子、沈子、小邾子、宋世子佐、淮夷会于申。

chǔ rén zhí xú zi.
楚人执徐子。

qiū qī yuè, chǔ zi cài hóu chén hóu xǔ nán dùn zi hú zǐ shěn zi huái yí fá wú.
秋七月，楚子、蔡侯、陈侯、许男、顿子、胡子、沈子、淮夷伐吴。

zhí qí qìng fēng shā zhī.
执齐庆封杀之。

suì miè lài.
遂灭赖。

jiǔ yuè, qǔ zēng.
九月，取鄫。

dōng shí yǒu èr yuè yǐ mǎo, shū sūn bào zú.
冬十有二月乙卯，叔孙豹卒。

chuán
【传】

sì nián chūn, wáng zhēng yuè, xǔ nán rú chǔ, chǔ zi zhǐ zhī, suì zhǐ zhèng bó, fù tián jiāng nán, xǔ nán yǔ yān. shǐ jiāo jǔ rú jìn qiú zhū hóu, èr jūn dài zhī. jiāo jǔ zhì mìng yuē:" guǎ jūn shǐ jǔ yuē, rì jūn yǒu huì, cì méng yú sòng yuē, jìn chǔ zhī cóng, jiāo xiāng jiàn yě. yǐ suì zhī bù yì, guǎ rén yuàn jié huān yú èr sān jūn. shǐ jǔ qǐng jiān. jūn ruò gǒu wú sì fāng zhī yú, zé yuàn jiǎ chǒng yǐ qǐng yú zhū hóu."
四年春，王正月，许男如楚，楚子止之，遂止郑伯，复田江南，许男与焉。使椒举如晋求诸侯，二君待之。椒举致命曰：“寡君使举曰，日君有惠，赐盟于宋曰，晋、楚之从，交相见也。以岁之不易，寡人愿结欢于二三君。使举请间。君若苟无四方之虞，则愿假宠以请于诸侯。”

jìn hóu yù wù xǔ. sī mǎ hóu yuē:" bù kě. chǔ wáng fāng chǐ, tiān huò zhě yù chěng qí xīn, yǐ hòu qí dú ér jiàng zhī fá, wèi kě zhī yě. qí shǐ néng zhōng, yì wèi kě zhī yě. jìn chǔ wéi tiān suǒ xiāng, bù kě yǔ zhēng. jūn qí xǔ zhī, ér xiū dé yǐ dài qí guī. ruò guī yú dé, wú yóu jiāng shì zhī, kuàng zhū hóu hū? ruò shì yín nüè, chǔ jiāng qì zhī, wú yòu shuí yǔ zhēng?" gōng yuē:" jìn yǒu sān bù dài, qí hé dí zhī yǒu? guó xiǎn ér duō mǎ, qí chǔ duō nàn. yǒu shì sān zhě, hé xiāng ér bù jì?" duì yuē:" shì xiǎn yǔ mǎ, ér yú lín guó zhī nán, shì sān dài yě. sì yuè sān tú yáng chéng dà shì jīng shān zhōng nán, jiǔ zhōu zhī xiǎn yě, shì bù yī xìng. jì zhī běi tǔ, mǎ zhī suǒ shēng, wú xīng guó yān. shì xiǎn yǔ mǎ, bù kě yǐ wéi gù yě, cóng gǔ yǐ rán. shì yǐ xiān wáng wù xiū dé yīn yǐ hēng shén rén, bù wén qí wù xiǎn yǔ mǎ yě. lín guó zhī nán, bù kě yú yě. huò duō nàn yǐ gù qí guó, qǐ qí jiāng tǔ huò wú nán yǐ sàng qí guó, shī qí shǒu yǔ. ruò hé yú nán. qí yǒu zhòng sūn zhī nán ér huò huán gōng, zhì jīn lài zhī. jìn yǒu lǐ pī zhī nán ér huò wén gōng, shì yǐ wéi méng zhǔ. wèi xíng wú nán, dí yì sàng zhī. gù rén zhī nán, bù kě yú yě. shì cǐ sān zhě, ér bù xiū zhèng dé, wáng yú bù xiá, yòu hé néng jì? jūn qí xǔ zhī! zhòu zuò yín nüè, wén wáng huì hé, yīn shì yǐ yǔn, zhōu shì yǐ xìng, fū qǐ zhēng zhū hóu?" nǎi xǔ chǔ shǐ. shǐ shū xiàng duì yuē:" guǎ jūn yǒu shè jì zhī shì, shì yǐ bù huò chūn qiū shí jiàn. zhū hóu, jūn shí yǒu zhī, hé rǔ mìng yān." jiāo jǔ suì qǐng hūn, jìn hóu xǔ zhī.
晋侯欲勿许。司马侯曰：“不可。楚王方侈，天或者欲逞其心，以厚其毒而降之罚，未可知也。其使能终，亦未可知也。晋、楚唯天所相，不可与争。君其许之，而修德以待其归。若归于德，吾犹将事之，况诸侯乎？若適淫虐，楚将弃之，吾又谁与争？”公曰：“晋有三不殆，其何敌之有？国险而多马，齐、楚多难。有是三者，何乡而不济？”对曰：“恃险与马，而虞邻国之难，是三殆也。四岳、三涂、阳城、大室、荆山、中南，九州之险也，是不一姓。冀之北土，马之所生，无兴国焉。恃险与马，不可以为固也，从古以然。是以先王务修德音以亨神人，不闻其务险与马也。邻国之难，不可虞也。或多难以固其国，启其疆土；或无难以丧其国，失其守宇。若何虞难。齐有仲孙之难而获桓公，至今赖之。晋有里、丕之难而获文公，是以为盟主。卫、邢无难，敌亦丧之。故人之难，不可虞也。恃此三者，而不修政德，亡于不暇，又何能济？君其许之！纣作淫虐，文王惠和，殷是以陨，周是以兴，夫岂争诸侯？”乃许楚使。使叔向对曰：“寡君有社稷之事，是以不获春秋时见。诸侯，君实有之，何辱命焉。”椒举遂请昏，晋侯许之。

chǔ zi wèn yú zǐ chǎn yuē:" jìn qí xǔ wǒ zhū hóu hū?" duì yuē:" xǔ jūn. jìn jūn shǎo ān, bù zài zhū hóu. qí dài fū duō qiú, mò kuāng qí jūn. zài sòng zhī méng, yòu yuē rú yī, ruò bù xǔ jūn, jiāng yān yòng zhī?" wáng yuē:" zhū hóu qí lái hū?" duì yuē:" bì lái. cóng sòng zhī méng, chéng jūn zhī huān, bù wèi dà guó, hé gù bù lái? bù lái zhě, qí lǔ wèi cáo zhū hū? cáo wèi sòng, zhū wèi lǔ, lǔ wèi bī yú qí ér qīn yú jìn, wéi shì bù lái. qí yú, jūn zhī suǒ jí yě, shuí gǎn bù zhì?" wáng yuē:" rán zé wú suǒ qiú zhě, wú bù kě hū?" duì yuē:" qiú chěng yú rén, bù kě. yú rén tóng yù, jǐn jì."
楚子问于子产曰：“晋其许我诸侯乎？”对曰：“许君。晋君少安，不在诸侯。其大夫多求，莫匡其君。在宋之盟，又曰如一，若不许君，将焉用之？”王曰：“诸侯其来乎？”对曰：“必来。从宋之盟，承君之欢，不畏大国，何故不来？不来者，其鲁、卫、曹、邾乎？曹畏宋，邾畏鲁，鲁、卫偪于齐而亲于晋，唯是不来。其馀，君之所及也，谁敢不至？”王曰：“然则吾所求者，无不可乎？”对曰：“求逞于人，不可。与人同欲，尽济。”

dà yǔ báo. jì wǔ zi wèn yú shēn fēng yuē:" báo kě yù hū?" duì yuē:" shèng rén zài shàng, wú báo, suī yǒu, bù wéi zāi. gǔ zhě, rì zài běi lù ér cáng bīng xī lù, cháo dí ér chū zhī. qí cáng bīng yě, shēn shān qióng gǔ, gù yīn hù hán, yú shì hū qǔ zhī. qí chū zhī yě, cháo zhī lù wèi, bīn shí sàng jì, yú shì hū yòng zhī. qí cáng zhī yě, hēi mǔ jù shǔ, yǐ xiǎng sī hán. qí chū zhī yě, táo hú jí shǐ, yǐ chú qí zāi. qí chū rù yě shí, shí ròu zhī lù, bīng jiē yǔ yān. dài fū mìng fù, sàng yù yòng bīng. jì hán ér cáng zhī, xiàn gāo ér qǐ zhī, gōng shǐ yòng zhī. huǒ chū ér bì fù. zì mìng fū mìng fù, zhì yú lǎo jí, wú bù shòu bīng. shān rén qǔ zhī, xiàn rén chuán zhī, yú rén nà zhī, lì rén cáng zhī. fū bīng yǐ fēng zhuàng, ér yǐ fēng chū. qí cáng zhī yě zhōu, qí yòng zhī yě biàn, zé dōng wú qiān yáng, xià wú fú yīn, chūn wú qī fēng, qiū wú kǔ yǔ, léi chū bù zhèn, wú zāi shuāng báo, lì jí bù jiàng, mín bù yāo zhá. jīn cáng chuān chí zhī bīng, qì ér bù yòng. fēng bù yuè ér shā, léi bù fā ér zhèn. báo zhī wèi zāi, shuí néng yù zhī? qī yuè zhī zú zhāng, cáng bīng zhī dào yě."
大雨雹。季武子问于申豐曰：“雹可御乎？”对曰：“圣人在上，无雹，虽有，不为灾。古者，日在北陆而藏冰；西陆，朝觌而出之。其藏冰也，深山穷穀，固阴冱寒，于是乎取之。其出之也，朝之禄位，宾食丧祭，于是乎用之。其藏之也，黑牡、秬黍，以享司寒。其出之也，桃弧、棘矢，以除其灾。其出入也时，食肉之禄，冰皆与焉。大夫命妇，丧浴用冰。祭寒而藏之，献羔而启之，公始用之。火出而毕赋。自命夫、命妇，至于老疾，无不受冰。山人取之，县人传之，舆人纳之，隶人藏之。夫冰以风壮，而以风出。其藏之也周，其用之也徧，则冬无愆阳，夏无伏阴，春无凄风，秋无苦雨，雷出不震，无菑霜雹，疠疾不降，民不夭札。今藏川池之冰，弃而不用。风不越而杀，雷不发而震。雹之为菑，谁能御之？《七月》之卒章，藏冰之道也。”

xià, zhū hóu rú chǔ, lǔ wèi cáo zhū bú huì. cáo zhū cí yǐ nán, gōng cí yǐ shí jì, wèi hóu cí yǐ jí. zhèng bó xiān dài yú shēn. liù yuè bǐng wǔ, chǔ zi hé zhū hóu yú shēn. jiāo jǔ yán yú chǔ zǐ yuē:" chén wén zhū hóu wú guī, lǐ yǐ wéi guī. jīn jūn shǐ dé zhū hóu, qí shèn lǐ yǐ. bà zhī jì fǒu, zài cǐ huì yě. xià qǐ yǒu jūn tái zhī xiǎng, shāng tāng yǒu jǐng bó zhī mìng, zhōu wǔ yǒu mèng jīn zhī shì, chéng yǒu qí yáng zhī sōu, kāng yǒu fēng gōng zhī cháo, mù yǒu tú shān zhī huì, qí huán yǒu shào líng zhī shī, jìn wén yǒu jiàn tǔ zhī méng. jūn qí hé yòng? sòng xiàng xū zhèng gōng sūn qiáo zài, zhū hóu zhī liáng yě, jūn qí xuǎn yān." wáng yuē:" wú yòng qí huán."
夏，诸侯如楚，鲁、卫、曹、邾不会。曹、邾辞以难，公辞以时祭，卫侯辞以疾。郑伯先待于申。六月丙午，楚子合诸侯于申。椒举言于楚子曰：“臣闻诸侯无归，礼以为归。今君始得诸侯，其慎礼矣。霸之济否，在此会也。夏启有钧台之享，商汤有景亳之命，周武有孟津之誓，成有岐阳之蒐，康有酆宫之朝，穆有涂山之会，齐桓有召陵之师，晋文有践土之盟。君其何用？宋向戌、郑公孙侨在，诸侯之良也，君其选焉。”王曰：“吾用齐桓。”

wáng shǐ wèn lǐ yú zuǒ shī yǔ zǐ chǎn. zuǒ shī yuē:" xiǎo guó xí zhī, dà guó yòng zhī, gǎn bù jiàn wén?" xiàn gōng hé zhū hóu zhī lǐ liù. zǐ chǎn yuē:" xiǎo guó gòng zhí, gǎn bù jiàn shǒu?" xiàn bó zǐ nán huì gōng zhī lǐ liù. jūn zǐ wèi hé zuǒ shī shàn shǒu xiān dài, zǐ chǎn shàn xiāng xiǎo guó. wáng shǐ jiāo jǔ shì yú hòu, yǐ guī guò. zú shì, bù guī. wáng wèn qí gù, duì yuē:" lǐ, wú suǒ wèi jiàn zhě yǒu liù yān, yòu hé yǐ guī?"
王使问礼于左师与子产。左师曰：“小国习之，大国用之，敢不荐闻？”献公合诸侯之礼六。子产曰：“小国共职，敢不荐守？”献伯、子、男会公之礼六。君子谓合左师善守先代，子产善相小国。王使椒举侍于后，以规过。卒事，不规。王问其故，对曰：“礼，吾所未见者有六焉，又何以规？”

sòng dà zi zuǒ hòu zhì, wáng tián yú wǔ chéng, jiǔ ér fú jiàn. jiāo jǔ qǐng cí yān. wáng shǐ wǎng yuē:" shǔ yǒu zōng tiāo zhī shì yú wǔ chéng, guǎ jūn jiāng duò bì yān, gǎn xiè hòu jiàn." xú zi, wú chū yě, yǐ wéi èr yān, gù zhí zhū shēn.
宋大子佐后至，王田于武城，久而弗见。椒举请辞焉。王使往曰：“属有宗祧之事于武城，寡君将堕币焉，敢谢后见。”徐子，吴出也，以为贰焉，故执诸申。

chǔ zi shì zhū hóu chǐ, jiāo jǔ yuē:" fū liù wáng èr gōng zhī shì, jiē suǒ yǐ shì zhū hóu lǐ yě. zhū hóu suǒ yóu yòng mìng yě. xià jié wèi réng zhī huì, yǒu mín pàn zhī. shāng zhòu wèi lí zhī sōu, dōng yí pàn zhī. zhōu yōu wèi dà shì zhī méng, róng dí pàn zhī. jiē suǒ yǐ shì zhū hóu tài yě, zhū hóu suǒ yóu qì mìng yě. jīn jūn yǐ tài, wú nǎi bù jì hū?" wáng fú tīng.
楚子示诸侯侈，椒举曰：“夫六王、二公之事，皆所以示诸侯礼也。诸侯所由用命也。夏桀为仍之会，有缗叛之。商纣为黎之蒐，东夷叛之。周幽为大室之盟，戎狄叛之。皆所以示诸侯汰也，诸侯所由弃命也。今君以汰，无乃不济乎？”王弗听。

zǐ chǎn jiàn zuǒ shī yuē:" wú bù huàn chǔ yǐ, tài ér bì jiàn, bù guò shí nián." zuǒ shī yuē:" rán. bù shí nián chǐ, qí è bù yuǎn, yuǎn è ér hòu qì. shàn yì rú zhī, dé yuǎn ér hòu xìng."
子产见左师曰：“吾不患楚矣，汰而愎谏，不过十年。”左师曰：“然。不十年侈，其恶不远，远恶而后弃。善亦如之，德远而后兴。”

qiū qī yuè, chǔ zi yǐ zhū hóu fá wú. sòng dà zi zhèng bó xiān guī. sòng huá fèi suì zhèng dài fū cóng. shǐ qū shēn wéi zhū fāng, bā yuè jiǎ shēn, kè zhī. zhí qí qìng fēng ér jǐn miè qí zú.
秋七月，楚子以诸侯伐吴。宋大子、郑伯先归。宋华费遂、郑大夫从。使屈申围朱方，八月甲申，克之。执齐庆封而尽灭其族。

jiāng lù qìng fēng. jiāo jǔ yuē:" chén wén wú xiá zhě kě yǐ lù rén. qìng fēng wéi nì mìng, shì yǐ zài cǐ, qí kěn cóng yú lù hū? bō yú zhū hóu, yān yòng zhī?" wáng fú tīng, fù zhī fǔ yuè, yǐ xùn yú zhū hóu, shǐ yán yuē:" wú huò rú qí qìng fēng, shì qí jūn, ruò qí gū, yǐ méng qí dài fū." qìng fēng yuē:" wú huò rú chǔ gòng wáng zhī shù zǐ wéi, shì qí jūn xiōng zhī zǐ jūn ér dài zhī, yǐ méng zhū hóu." wáng shǐ sù shā zhī.
将戮庆封。椒举曰：“臣闻无瑕者可以戮人。庆封唯逆命，是以在此，其肯从于戮乎？播于诸侯，焉用之？”王弗听，负之斧钺，以徇于诸侯，使言曰：“无或如齐庆封，弑其君，弱其孤，以盟其大夫。”庆封曰：“无或如楚共王之庶子围，弑其君兄之子麇而代之，以盟诸侯。”王使速杀之。

suì yǐ zhū hóu miè lài. lài zǐ miàn fù xián bì, shì tǎn, yú chèn cóng zhī, zào yú zhōng jūn. wáng wèn zhū jiāo jǔ. duì yuē:" chéng wáng kè xǔ, xǔ xī gōng rú shì, wáng qīn shì qí fù, shòu qí bì, fén qí chèn." wáng cóng zhī. qiān lài yú yān. chǔ zi yù qiān xǔ yú lài, shǐ dòu wéi guī yǔ gōng zǐ qì jí chéng zhī ér hái. shēn wú yǔ yuē:" chǔ huò zhī shǒu, jiāng zài cǐ yǐ. zhào zhū hóu ér lái, fá guó ér kè, chéng jìng mò xiào. wáng xīn bù wéi, mín qí jū hū? mín zhī bù chǔ, qí shuí kān zhī? bù kān wáng mìng, nǎi huò luàn yě."
遂以诸侯灭赖。赖子面缚衔璧，士袒，舆榇从之，造于中军。王问诸椒举。对曰：“成王克许，许僖公如是，王亲释其缚，受其璧，焚其榇。”王从之。迁赖于鄢。楚子欲迁许于赖，使鬥韦龟与公子弃疾城之而还。申无宇曰：“楚祸之首，将在此矣。召诸侯而来，伐国而克，城竟莫校。王心不违，民其居乎？民之不处，其谁堪之？不堪王命，乃祸乱也。”

jiǔ yuè, qǔ zēng, yán yì yě. jǔ luàn, zhe qiū gōng lì ér bù fǔ zēng, zēng pàn ér lái, gù yuē qǔ. fán kè yì bù yòng shī tú yuē qǔ.
九月，取鄫，言易也。莒乱，著丘公立而不抚鄫，鄫叛而来，故曰取。凡克邑不用师徒曰取。

zhèng zǐ chǎn zuò qiū fù. guó rén bàng zhī yuē:" qí fù sǐ yú lù, jǐ wèi chài wěi. yǐ lìng yú guó, guó jiāng ruò zhī hé?" zi kuān yǐ gào. zǐ chǎn yuē:" hé hài? gǒu lì shè jì, sǐ shēng yǐ zhī. qiě wú wén wéi shàn zhě bù gǎi qí dù, gù néng yǒu jì yě. mín bù kě chěng, dù bù kě gǎi. shī yuē:' lǐ yì bù qiān, hé xù yú rén yán.' wú bù qiān yǐ." hún hǎn yuē:" guó shì qí xiān wáng hū! jūn zǐ zuò fǎ yú liáng, qí bì yóu tān, zuò fǎ yú tān, bì jiāng ruò zhī hé? jī zài liè zhě, cài jí cáo téng qí xiān wáng hū! bī ér wú lǐ. zhèng xiān wèi wáng, bī ér wú fǎ. zhèng bù lǜ fǎ, ér zhì yú xīn mín gè yǒu xīn, hé shàng zhī yǒu?"
郑子产作丘赋。国人谤之曰：“其父死于路，己为虿尾。以令于国，国将若之何？”子宽以告。子产曰：“何害？苟利社稷，死生以之。且吾闻为善者不改其度，故能有济也。民不可逞，度不可改。《诗》曰：‘礼义不愆，何恤于人言。’吾不迁矣。”浑罕曰：“国氏其先亡乎！君子作法于凉，其敝犹贪，作法于贪，敝将若之何？姬在列者，蔡及曹、滕其先亡乎！偪而无礼。郑先卫亡，偪而无法。政不率法，而制于心；民各有心，何上之有？”

dōng, wú fá chǔ, rù jí lì má, yǐ bào zhū fāng zhī yì. chǔ shěn yǐn shè bèn mìng yú xià ruì, zhēn yǐn yí jiù chéng zhōng lí, wěi qǐ jiàng chéng cháo, rán dān chéng zhōu lái. dōng guó shuǐ, bù kě yǐ chéng, péng shēng bà lài zhī shī.
冬，吴伐楚，入棘、栎、麻，以报朱方之役。楚沈尹射奔命于夏汭，箴尹宜咎城钟离，薳启彊城巢，然丹城州来。东国水，不可以城，彭生罢赖之师。

chū, mù zi qù shū sūn shì, jí gēng zōng, yù fù rén, shǐ sī wèi shí ér sù yān. wèn qí xíng, gào zhī gù, kū ér sòng zhī. shì qí, qǔ yú guó shì, shēng mèng bǐng zhòng rén. mèng tiān yā jǐ, fú shèng. gù ér jiàn rén, hēi ér shàng lóu, shēn mù ér jiā huì, hào zhī yuē" niú zhù yú", nǎi shèng zhī. dàn ér jiē zhào qí tú, wú zhī. qiě yuē:" zhì zhī." jí xuān bó bēn qí, kuì zhī. xuān bó yuē:" lǔ yǐ xiān zi zhī gù, jiāng cún wú zōng, bì zhào nǚ. zhào nǚ hé rú?" duì yuē:" yuàn zhī jiǔ yǐ." lǔ rén zhào zhī, bù gào ér guī. jì lì, suǒ sù gēng zōng zhī fù rén, xiàn yǐ zhì. wèn qí xìng. duì yuē:" yú zǐ cháng yǐ, néng fèng zhì ér cóng wǒ yǐ." zhào ér jiàn zhī, zé suǒ mèng yě. wèi wèn qí míng, hào zhī yuē" niú", yuē" wéi". jiē zhào qí tú, shǐ shì zhī, suì shǐ wèi shù. yǒu chǒng, zhǎng shǐ wéi zhèng. gōng sūn míng zhī shū sūn yú qí, guī, wèi nì guó jiāng, zǐ míng qǔ zhī. gù nù qí zi, zhǎng ér hòu shǐ nì zhī. tián yú qiū yóu, suì yù jí yān. shù niú yù luàn qí shì ér yǒu zhī, qiáng yǔ mèng méng, bù kě. shū sūn wèi mèng zhōng, yuē:" ěr wèi jì, xiǎng dài fū yǐ luò zhī." jì jù, shǐ shù niú qǐng rì. rù, fú yè. chū, mìng zhī rì. jí bīn zhì, wén zhōng shēng. niú yuē:" mèng yǒu běi fù rén zhī kè." nù, jiāng wǎng. niú zhǐ zhī. bīn chū, shǐ jū ér shā zhū wài. niú yòu qiáng yǔ zhòng méng, bù kě. zhòng yǔ gōng yù lái shū guān yú gōng, gōng yǔ zhī huán, shǐ niú rù shì zhī. rù, bù shì. chū, mìng pèi zhī. niú wèi shū sūn:" jiàn zhòng ér hé?" shū sūn yuē:" hé wéi?" yuē:" bú jiàn. jì zì jiàn yǐ, gōng yǔ zhī huán ér pèi zhī yǐ." suì zhú zhī, bēn qí. jí jí, mìng zhào zhòng, niú xǔ ér bù zhào.
初，穆子去叔孙氏，及庚宗，遇妇人，使私为食而宿焉。问其行，告之故，哭而送之。適齐，娶于国氏，生孟丙、仲壬。梦天压己，弗胜。顾而见人，黑而上偻，深目而豭喙，号之曰“牛助余”，乃胜之。旦而皆召其徒，无之。且曰：“志之。”及宣伯奔齐，馈之。宣伯曰：“鲁以先子之故，将存吾宗，必召女。召女何如？”对曰：“愿之久矣。”鲁人召之，不告而归。既立，所宿庚宗之妇人，献以雉。问其姓。对曰：“余子长矣，能奉雉而从我矣。”召而见之，则所梦也。未问其名，号之曰“牛”，曰“唯”。皆召其徒，使视之，遂使为竖。有宠，长使为政。公孙明知叔孙于齐，归，未逆国姜，子明取之。故怒其子，长而后使逆之。田于丘莸，遂遇疾焉。竖牛欲乱其室而有之，强与孟盟，不可。叔孙为孟钟，曰：“尔未际，飨大夫以落之。”既具，使竖牛请日。入，弗谒。出，命之日。及宾至，闻钟声。牛曰：“孟有北妇人之客。”怒，将往。牛止之。宾出，使拘而杀诸外。牛又强与仲盟，不可。仲与公御莱书观于公，公与之环，使牛入示之。入，不示。出，命佩之。牛谓叔孙：“见仲而何？”叔孙曰：“何为？”曰：“不见。既自见矣，公与之环而佩之矣。”遂逐之，奔齐。疾急，命召仲，牛许而不召。

dù xiè jiàn, gào zhī jī kě, shòu zhī gē. duì yuē:" qiú zhī ér zhì, yòu hé qù yān?" shù niú yuē:" fū zǐ jí bìng, bù yù jiàn rén." shǐ zhì kuì yú gè ér tuì. niú fú jìn, zé zhì xū, mìng chè. shí èr yuè guǐ chǒu, shū sūn bù shí. yǐ mǎo zú. niú lì zhāo zi ér xiāng zhī.
杜洩见，告之饥渴，授之戈。对曰：“求之而至，又何去焉？”竖牛曰：“夫子疾病，不欲见人。”使寘馈于个而退。牛弗进，则置虚，命彻。十二月癸丑，叔孙不食。乙卯卒。牛立昭子而相之。

gōng shǐ dù xiè zàng shū sūn. shù niú lù shū zhòng zhāo zi yǔ nán yí, shǐ è dù xiè yú jì sūn ér qù zhī. dù xiè jiāng yǐ lù zàng, qiě jǐn qīng lǐ. nán yí wèi jì sūn yuē:" shū sūn wèi chéng lù, zàng yān yòng zhī? qiě zhǒng qīng wú lù, jiè qīng yǐ zàng, bù yì zuǒ hū?" jì sūn yuē:" rán." shǐ dù xiè shě lù. bù kě. yuē:" fū zǐ shòu mìng yú cháo, ér pìn yú wáng. wáng sī jiù xūn ér cì zhī lù. fù mìng ér zhì zhī jūn. jūn bù gǎn nì wáng mìng ér hòu cì zhī, shǐ sān guān shū zhī. wú zi wèi sī tú, shí shū míng. fū zǐ wèi sī mǎ, yǔ gōng zhèng shū fú. mèng sūn wèi sī kōng, yǐ shū xūn, jīn sǐ ér fú yǐ, shì qì jūn mìng yě. shū zài gōng fǔ ér fú yǐ, shì fèi sān guān yě. ruò mìng fú, shēng fú gǎn fú, sǐ yòu bù yǐ, jiāng yān yòng zhī?" nǎi shǐ yǐ zàng.
公使杜洩葬叔孙。竖牛赂叔仲昭子与南遗，使恶杜洩于季孙而去之。杜洩将以路葬，且尽卿礼。南遗谓季孙曰：“叔孙未乘路，葬焉用之？且冢卿无路，介卿以葬，不亦左乎？”季孙曰：“然。”使杜洩舍路。不可。曰：“夫子受命于朝，而聘于王。王思旧勋而赐之路。复命而致之君。君不敢逆王命而后赐之，使三官书之。吾子为司徒，实书名。夫子为司马，与工正书服。孟孙为司空，以书勋，今死而弗以，是弃君命也。书在公府而弗以，是废三官也。若命服，生弗敢服，死又不以，将焉用之？”乃使以葬。

jì sūn móu qù zhōng jūn, shù niú yuē:" fū zǐ gù yù qù zhī."
季孙谋去中军，竖牛曰：“夫子固欲去之。”