huò yuē:" huáng qióng zhì shén, fù mìng yí jūn, hé wéi shǐ qiáo sōng fán rén shòu bù sǐ zhī shòu, ér zhōu kǒng dà shèng wú jiǔ shì zhī zuò zāi?" bào piáo zǐ yuē:" mìng zhī xiū duǎn, shí yóu suǒ zhí, shòu qì jié tāi, gè yǒu xīng xiù. tiān dào wú wéi, rèn wù zì rán, wú qīn wú shū, wú bǐ wú cǐ yě. mìng shǔ shēng xīng, zé qí rén bì hǎo xiān dào. hǎo xiān dào zhě, qiú zhī yì bì děi yě. mìng shǔ sǐ xīng, zé qí rén yì bù xìn xiān dào. bù xìn xiān dào, zé yì bù zì xiū qí shì yě. suǒ lè shàn fǒu, pàn yú suǒ bǐng, yí yì yǔ duó, fēi tiān suǒ néng. pì yóu jīn shí zhī xiāo yú lú yě, wǎ qì zhī zhēn yú táo zào, suī yóu zhī yǐ chéng xíng, ér tóng tiě zhī lì dùn, wèng yīng zhī xié zhèng, shì yù suǒ zāo, fēi fù lú zào zhī shì yě."
或曰:“皇穹至神,赋命宜均,何为使乔松凡人受不死之寿,而周孔大圣无久视之祚哉?”抱朴子曰:“命之脩短,实由所值,受气结胎,各有星宿。天道无为,任物自然,无亲无疏,无彼无此也。命属生星,则其人必好仙道。好仙道者,求之亦必得也。命属死星,则其人亦不信仙道。不信仙道,则亦不自修其事也。所乐善否,判於所禀,移易予夺,非天所能。譬犹金石之消於炉冶,瓦器之甄於陶灶,虽由之以成形,而铜铁之利钝,罋罂之邪正,適遇所遭,非复炉灶之事也。”
huò rén nán yuē:" liáng gōng suǒ zuò, jiē yóu qí shǒu, tiān zhī shén míng, hé suǒ bù wéi, ér yún rén shēng gè yǒu suǒ zhí, fēi bǐ hào cāng suǒ néng jiàng chéng, yú shén huò yān, wèi zhī gǎn xǔ yě." bào piáo zi dá yuē:" hún máng pōu pàn, qīng zhuó yǐ chén, huò shēng ér dòng, huò jiàng ér jìng, bǐ tiān dì yóu bù zhī suǒ yǐ rán yě. wàn wù gǎn qì, bìng yì zì rán, yǔ bǐ tiān dì, gè wèi yī wù, dàn chéng yǒu xiān hòu, tǐ yǒu jù xì ěr. yǒu tiān dì zhī dà, gù jué wàn wù zhī xiǎo. yǒu wàn wù zhī xiǎo, gù jué tiān dì zhī dà. qiě fú fù bèi suī bāo wéi wǔ zàng, ér wǔ zàng fēi fù bèi zhī suǒ zuò yě. jī fū suī chán guǒ xuè qì, ér xuè qì fēi jī fū zhī suǒ zào yě. tiān dì suī hán náng wàn wù, ér wàn wù fēi tiān dì zhī suǒ wéi yě. pì yóu cǎo mù zhī yīn shān lín yǐ méng xiù, ér shān lín fēi yǒu shì yān. yú biē zhī tuō shuǐ zé yǐ chǎn yù, ér shuǐ zé fēi yǒu wéi yān. sú rén jiàn tiān dì zhī dà yě, yǐ wàn wù zhī xiǎo yě, yīn yuē tiān dì wèi wàn wù zhī fù mǔ, wàn wù wèi tiān dì zhī zǐ sūn. fū shī shēng yú wǒ, qǐ wǒ zhī suǒ zuò? gù shī fēi wǒ bù shēng, ér wǒ fēi shī zhī fù mǔ, shī fēi wǒ zhī zǐ sūn. miè měng zhī yù yú xī cù, zhī nòu zhī chǎn yú mù shí, qī qū zhī zī yú wū yū, cuì luó zhī xiù yú sōng zhī, fēi bǐ sì wù suǒ chuàng jiàng yě, wàn wù yíng hū tiān dì zhī xián, qǐ yǒu yì hū sī zāi? tiān yǒu rì yuè hán shǔ, rén yǒu zhān shì hū xī, yǐ yuǎn kuàng jìn, yǐ cǐ tuī bǐ, rén bù néng zì zhī qí tǐ lǎo shào tòng yǎng zhī hé gù, zé bǐ tiān yì bù néng zì zhī qí tǐ yíng suō zāi xiáng zhī suǒ yǐ rén bù néng shǐ ěr mù cháng cōng míng, róng wèi bù chuò hé, zé tiān yì bù néng shǐ rì yuè bù báo shí, sì shí bù shī xù. yóu zī lùn zhī, dà shòu zhī shì, guǒ bù zài tiān dì, xiān yǔ bù xiān, jué fēi suǒ zhí yě. fū shēng wǒ zhě fù yě, shēn wǒ zhě mǔ yě, yóu bù néng lìng wǒ xíng qì bì zhōng shì, zī róng bì yāo lì, xìng lǐ bì píng hé, zhì huì bì gāo yuǎn, duō zhì wǒ qì lì, yán wǒ nián mìng ér huò cuó lòu wāng ruò, huò qiě hēi qiě chǒu, huò lóng máng wán yín, huò zhī lí qú jiǎn, suǒ de fēi suǒ yù yě, suǒ yù fēi suǒ de yě, kuàng hū tiān dì liáo kuò zhě zāi? fù mǔ yóu fù qí yuǎn zhě yě. wǒ zì yǒu shēn, bù néng shǐ zhī yǒng zhuàng ér bù lǎo, cháng jiàn ér bù jí, xǐ nù bù shī yí, móu lǜ wú huǐ lìn. gù shòu qì liú xíng zhě fù mǔ yě, shòu ér yǒu zhī zhě wǒ shēn yě, qí yú zé mò yǒu qīn mì hū cǐ zhě yě, mò yǒu zhì yù hū cǐ zhě yě, èr zhě yǐ bù néng yǒu sǔn yì yú wǒ yǐ, tiān dì yì ān dé yǔ zhī zhī hū? bì ruò rén wù jiē tiān dì suǒ zuò, zé yí jiē hǎo ér wú è, xī chéng ér wú bài, zhòng shēng wú bù suí zhī lèi, ér xiàng yáng wú chūn diāo zhī bēi yǐ! zi yǐ tiān bù néng shǐ kǒng mèng yǒu dù shì zhī zuò, yì zhī suǒ bǐng zhī yǒu zì rán, fēi tiān dì suǒ pōu fēn yě. shèng zhī wèi dé, dé zhī zhì yě. tiān ruò néng yǐ zhì dé yǔ zhī, ér shǐ zhī suǒ zhī bù quán, gōng yè bù jiàn, wèi bù bà wáng, shòu bù yíng bǎi, cǐ fēi tiān yǒu wéi zhī yàn yě. shèng rén zhī sǐ, fēi tiān suǒ shā, zé shèng rén zhī shēng, fēi tiān suǒ tǐng yě. xián bù bì shòu, yú bù bì yāo, shàn wú jìn fú, è wú jìn huò, shēng wú dìng nián, sǐ wú cháng fēn, shèng dé zhé rén, xiù ér bù shí, dòu gōng yōng fū, nián jǐ èr bǎi, bó niú fèi jí, zi xià sàng míng, dào zhí qióng xiōng ér bái shǒu, zhuāng juē jí è ér huáng fà, tiān zhī wú wéi, yú cǐ míng yǐ."
或人难曰:“良工所作,皆由其手,天之神明,何所不为,而云人生各有所值,非彼昊苍所能匠成,愚甚惑焉,未之敢许也。”抱朴子答曰:“浑茫剖判,清浊以陈,或昇而动,或降而静,彼天地犹不知所以然也。万物感气,并亦自然,与彼天地,各为一物,但成有先後,体有巨细耳。有天地之大,故觉万物之小。有万物之小,故觉天地之大。且夫腹背虽包围五脏,而五脏非腹背之所作也。肌肤虽缠裹血气,而血气非肌肤之所造也。天地虽含囊万物,而万物非天地之所为也。譬犹草木之因山林以萌秀,而山林非有事焉。鱼鳖之讬水泽以产育,而水泽非有为焉。俗人见天地之大也,以万物之小也,因曰天地为万物之父母,万物为天地之子孙。夫虱生於我,岂我之所作?故虱非我不生,而我非虱之父母,虱非我之子孙。蠛蠓之育於醯醋,芝檽之产於木石,蛣屈之滋於污淤,翠萝之秀於松枝,非彼四物所创匠也,万物盈乎天地之閒,岂有异乎斯哉?天有日月寒暑,人有瞻视呼吸,以远况近,以此推彼,人不能自知其体老少痛痒之何故,则彼天亦不能自知其体盈缩灾祥之所以;人不能使耳目常聪明,荣卫不辍阂,则天亦不能使日月不薄蚀,四时不失序。由兹论之,大寿之事,果不在天地,仙与不仙,决非所值也。夫生我者父也,娠我者母也,犹不能令我形器必中適,姿容必妖丽,性理必平和,智慧必高远,多致我气力,延我年命;而或矬陋尫弱,或且黑且丑,或聋盲顽嚚,或枝离劬蹇,所得非所欲也,所欲非所得也,况乎天地辽阔者哉?父母犹复其远者也。我自有身,不能使之永壮而不老,常健而不疾,喜怒不失宜,谋虑无悔吝。故授气流形者父母也,受而有之者我身也,其馀则莫有亲密乎此者也,莫有制御乎此者也,二者已不能有损益於我矣,天地亦安得与知之乎?必若人物皆天地所作,则宜皆好而无恶,悉成而无败,众生无不遂之类,而项杨无春彫之悲矣!子以天不能使孔孟有度世之祚,益知所禀之有自然,非天地所剖分也。圣之为德,德之至也。天若能以至德与之,而使之所知不全,功业不建,位不霸王,寿不盈百,此非天有为之验也。圣人之死,非天所杀,则圣人之生,非天所挺也。贤不必寿,愚不必夭,善无近福,恶无近祸,生无定年,死无常分,盛德哲人,秀而不实,窦公庸夫,年几二百,伯牛废疾,子夏丧明,盗跖穷凶而白首,庄蹻极恶而黄发,天之无为,於此明矣。”
huò yuē:" zhòng ní chēng zì gǔ jiē yǒu sǐ, lǎo zǐ yuē shén xiān zhī kě xué. fū shèng rén zhī yán, xìn ér yǒu zhēng, dào jiā suǒ shuō, dàn ér nán yòng." bào piáo zǐ yuē:" zhòng ní, rú zhě zhī shèng yě lǎo zi, dé dào zhī shèng yě. rú jiào jìn ér yì jiàn, gù zōng zhī zhě zhòng yān. dào yì yuǎn ér nán shí, gù dá zhī zhě guǎ yān. dào zhě, wàn shū zhī yuán yě. rú zhě, dà chún zhī liú yě. sān huáng yǐ wǎng, dào zhì yě. dì wáng yǐ lái, rú jiào yě. tán zhě xián zhī gāo shì zhī dūn piáo, ér báo jì sú zhī jiāo sàn, hé dú zhòng zhòng ní ér qīng lǎo shì hū? shì wán huá zǎo yú mù mò, ér bù shí suǒ shēng zhī yǒu běn yě. hé yì hū guì míng zhū ér jiàn yuān tán, ài hé bì ér è jīng shān, bù zhī yuān tán zhě, míng zhū zhī suǒ zì chū, jīng shān zhě, hé bì zhī suǒ yóu shēng yě. qiě fú yǎng xìng zhě, dào zhī yú yě lǐ yuè zhě, rú zhī mò yě. suǒ yǐ guì rú zhě, yǐ qí yí fēng yì sú, bù wéi yī ràng yǔ pán xuán yě. suǒ yǐ zūn dào zhě, yǐ qí bù yán ér huà xíng, fěi dú yǎng shēng zhī yī shì yě. ruò rú dào guǒ yǒu xiān hòu, zé zhòng ní wèi kě zhuān xìn, ér lǎo shì wèi kě gū yòng. zhòng ní jì jìng wèn bó yáng, yuàn bǐ lǎo péng. yòu zì yǐ zhī yú niǎo ér bù shí lóng, yù lǎo shì yú lóng, gài qí xīn fú zhī cí, fēi kōng yán yě. yǔ yán huí suǒ yán, zhān zhī zài qián, hū rán zài hòu, zuān zhī mí jiān, yǎng zhī mí gāo, wú yǐ yì yě."
或曰:“仲尼称自古皆有死,老子曰神仙之可学。夫圣人之言,信而有徵,道家所说,诞而难用。”抱朴子曰:“仲尼,儒者之圣也;老子,得道之圣也。儒教近而易见,故宗之者众焉。道意远而难识,故达之者寡焉。道者,万殊之源也。儒者,大淳之流也。三皇以往,道治也。帝王以来,儒教也。谈者咸知高世之敦朴,而薄季俗之浇散,何独重仲尼而轻老氏乎?是玩华藻於木末,而不识所生之有本也。何异乎贵明珠而贱渊潭,爱和璧而恶荆山,不知渊潭者,明珠之所自出,荆山者,和璧之所由生也。且夫养性者,道之馀也;礼乐者,儒之末也。所以贵儒者,以其移风易俗,不唯揖让与盘旋也。所以尊道者,以其不言而化行,匪独养生之一事也。若儒道果有先後,则仲尼未可专信,而老氏未可孤用。仲尼既敬问伯阳,愿比老彭。又自以知鱼鸟而不识龙,喻老氏於龙,盖其心服之辞,非空言也。与颜回所言,瞻之在前,忽然在後,钻之弥坚,仰之弥高,无以异也。”
huò yuē:" zhòng ní qīn jiàn lǎo shì ér bù cóng xué dào, hé yě?" bào piáo zǐ yuē:" yǐ cǐ guān zhī, yì míng suǒ bǐng yǒu zì rán zhī mìng, suǒ shàng yǒu bù yì zhī xìng yě. zhòng ní zhī lǎo shì xuán miào guì yì, ér bù néng yì zhuó qīng xū, běn yuán dà zōng, chū hū wú xíng zhī wài, rù hū zhì dào zhī nèi, qí suǒ zī shòu, zhǐ yú mín xián zhī shì ér yǐ, ān néng qǐng qiú xiān fǎ yé? cǔn qí yòng xīn jí jí, zhuān yú jiào huà, bù cún hū fāng shù yě. zhòng ní suī shèng yú shì shì, ér fēi néng shěn jìng xuán mò, zì shǒu wú wéi zhě yě. gù lǎo zi jiè zhī yuē: liáng jiǎ shēn cáng ruò xū, jūn zǐ shèng dé ruò yú, qù zi zhī jiāo qì yǔ duō yù, tài sè yǔ yín zhì, shì wú yì yú zi zhī shēn. cǐ zú yǐ zhī zhòng ní bù miǎn yú sú qíng, fēi xué xiān zhī rén yě. fū xī xī huáng huáng, wù zài kuāng shí, yǎng bēi fèng míng, fǔ tàn páo guā, gū zhī kǒng bù shòu, kāng kǎi sī zhí biān, yì hé kěn shě jīng shì zhī gōng yè, ér xiū yǎng shēng zhī yū kuò zāi?"
或曰:“仲尼亲见老氏而不从学道,何也?”抱朴子曰:“以此观之,益明所禀有自然之命,所尚有不易之性也。仲尼知老氏玄妙贵异,而不能挹酌清虚,本源大宗,出乎无形之外,入乎至道之内,其所谘受,止於民閒之事而已,安能请求仙法耶?忖其用心汲汲,专於教化,不存乎方术也。仲尼虽圣於世事,而非能沈静玄默,自守无为者也。故老子戒之曰:良贾深藏若虚,君子盛德若愚,去子之骄气与多欲,态色与淫志,是无益於子之身。此足以知仲尼不免於俗情,非学仙之人也。夫栖栖遑遑,务在匡时,仰悲凤鸣,俯叹匏瓜,沽之恐不售,忼慨思执鞭,亦何肯舍经世之功业,而修养生之迂阔哉?”
huò yuē:" rú dào zhī yè, shú wéi nán yì?" bào piáo zi dá yuē:" rú zhě, yì zhōng zhī nán yě. dào zhě, nán zhōng zhī yì yě. fū qì jiāo yóu, wěi qī zǐ, xiè róng míng, sǔn lì lù, gē càn làn yú qí mù, yì kēng qiāng yú qí ěr, tián yú jìng tuì, dú shàn shǒu jǐ, bàng lái bù qī, yù zhì bù xǐ, dǔ guì bù yù, jū jiàn bù chǐ, cǐ dào jiā zhī nán yě. chū wú qìng diào zhī wàng, rù wú zhān shì zhī zé, bù láo shén yú qī jīng, bù yùn sī yú lǜ lì, yì bù wéi tuī bù zhī kǔ, xīn bù wéi yì wén zhī yì, zhòng fán jì sǔn, hé qì zì yì, wú wéi wú lǜ, bù chù bù tì, cǐ dào jiā zhī yì yě, suǒ wèi nán zhōng zhī yì yǐ. fū rú zhě suǒ xiū, jiē xiàn zhāng chéng shì, chū chù yǒu zé, yǔ mò suí shí, shī zé xún bǐ wū ér kě qiú, shū zé yīn jiě zhù yǐ shì yí, cǐ rú zhě zhī yì yě. gōu shēn zhì yuǎn, cuò zōng diǎn fén, gāi hé luò zhī jí jí, bó bǎi shì zhī yún yún, dé xíng jī yú héng xiàng, zhōng zhēn jǐn yú shì jūn, yǎng chí shén yú chuí xiàng, fǔ yùn sī yú fēng yún, yī shì bù zhī, zé suǒ wéi bù tōng, piàn yán bù zhèng, zé bāo biǎn bù fēn, jǔ zhǐ wèi shì rén zhī suǒ zé, dòng chún wèi tiān xià zhī suǒ chuán, cǐ rú jiā zhī nán yě, suǒ wèi yì zhōng zhī nán yǐ. dǔ lùn èr zhě, rú yè duō nàn, dào jiā yuē yì, wú yǐ huàn qí nán yǐ, jiāng shě ér cóng qí yì yān. shì zhī jī wú zhě, zé bǐ jiān jiē shì yě. kě yǔ dé yì zhě, zé wèi jiàn qí rén yě. ruò tóng zhì zhī rén, bì cún hū jiāng lái, zé wú yì wèi wèi zhī wèi xī yǐ."
或曰:“儒道之业,孰为难易?”抱朴子答曰:“儒者,易中之难也。道者,难中之易也。夫弃交游,委妻子,谢荣名,损利禄,割粲烂於其目,抑铿锵於其耳,恬愉静退,独善守己,谤来不戚,誉至不喜,睹贵不欲,居贱不耻,此道家之难也。出无庆吊之望,入无瞻视之责,不劳神於七经,不运思於律历,意不为推步之苦,心不为艺文之役,众烦既损,和气自益,无为无虑,不怵不惕,此道家之易也,所谓难中之易矣。夫儒者所修,皆宪章成事,出处有则,语默随时,师则循比屋而可求,书则因解注以释疑,此儒者之易也。钩深致远,错综典坟,该河洛之籍籍,博百氏之云云,德行积於衡巷,忠贞尽於事君,仰驰神於垂象,俯运思於风云,一事不知,则所为不通,片言不正,则褒贬不分,举趾为世人之所则,动唇为天下之所传,此儒家之难也,所谓易中之难矣。笃论二者,儒业多难,道家约易,吾以患其难矣,将舍而从其易焉。世之讥吾者,则比肩皆是也。可与得意者,则未见其人也。若同志之人,必存乎将来,则吾亦未谓之为希矣。”
huò yuē:" yú yuè jiàn zhī míng zhī gāo rén, qià wén zhī shuò rú, guǒ yǐ qióng lǐ jìn xìng, yán hé yǒu wú zhě duō yǐ, wèi yǒu yán nián zhī kě yán, xiān zhī kě dé zhě yě. xiān shēng míng bù néng bìng rì yuè, sī bù néng chū wàn fū, ér jù cháng shēng zhī dào, wèi zhī gǎn xìn yě." bào piáo zǐ yuē:" wú yōng fū jìn cái, jiàn qiǎn wén guǎ, qǐ gǎn zì xǔ yǐ bá qún dú shí, jiē shèng shì rén hū? gù céng yǐ xiǎn ér qiú zhū hū yǐn, yǐ yì ér dé zhī hū nán, xiào qí xiǎo yàn, zé zhī qí dà xiào, dǔ qí yǐ rán, zé míng qí wèi shì ěr. qiě fú shì zhī bù xìn tiān dì zhī yǒu xiān zhě, yòu wèi kěn guī yě. lǜ yǒu jīng sú zhī cái, dāng tú zhī jì, shè lǎn piān jí zhù jiào zhī shū, yǐ liào rén lǐ zhī jìn yì, biàn fán wěi zhī suǒ huò, zé wèi zhòng zhī suǒ yí, wǒ néng dú duàn zhī, jī zhào zhī wèi zhèn, wǒ néng xiān jué zhī, shì wǒ yǔ wàn wù zhī qíng, wú bù jìn yǐ, yōu yì míng mèi, wú bù de yě. wǒ wèi wú xiān, xiān bì wú yǐ, zì lái rú cǐ qí jiān gù yě. wú měi jiàn sú rú lù lù, shǒu zhū zhī bù xìn zhì shì zhě, jiē bìng yú pō yǒu cōng míng, ér piān kū jū xì, yǐ xiǎo xiá zì lèi, bù kěn wèi chún zài hu jí àn, ér liǎo bù bié shū mài zhě yě. fū yǐ guǎn kuī zhī xiá jiàn, ér gū sāi qí cōng míng zhī suǒ bù jí, shì hé yì yǐ yī xún zhī gěng, jí bǎi rèn zhī shēn, bù jué suǒ yòng zhī duǎn, ér yún jǐng zhī wú shuǐ yě. sú yǒu wén měng fēng liè huǒ zhī shēng, ér wèi tiān zhī dōng léi, jiàn yóu yún xī xíng, ér wèi yuè zhī dōng chí. rén huò gào zhī, ér zhōng bù wù xìn, cǐ xìn jǐ zhī duō zhě yě. fū tīng shēng zhě, mò bù xìn wǒ zhī ěr yān. shì xíng zhě, mò bù xìn wǒ zhī mù yān. ér huò zhě suǒ wén jiàn, yán shì ér fēi, rán zé wǒ zhī ěr mù, guǒ bù zú xìn yě. kuàng hū xīn zhī suǒ dù, wú xíng wú shēng, qí nán chá yóu shén yú shì tīng, ér yǐ jǐ xīn zhī suǒ de, bì gù shì xián zhì yuǎn zhī shì, wèi shén xiān wèi xū yán, bù yì bì zāi?"
或曰:“余阅见知名之高人,洽闻之硕儒,果以穷理尽性,研覈有无者多矣,未有言年之可延,仙之可得者也。先生明不能并日月,思不能出万夫,而据长生之道,未之敢信也。”抱朴子曰:“吾庸夫近才,见浅闻寡,岂敢自许以拔群独识,皆胜世人乎?顾曾以显而求诸乎隐,以易而得之乎难,校其小验,则知其大效,睹其已然,则明其未试耳。且夫世之不信天地之有仙者,又未肯规也。率有经俗之才,当涂之伎,涉览篇籍助教之书,以料人理之近易,辨凡猥之所惑,则谓众之所疑,我能独断之,机兆之未朕,我能先觉之,是我与万物之情,无不尽矣,幽翳冥昧,无不得也。我谓无仙,仙必无矣,自来如此其坚固也。吾每见俗儒碌碌,守株之不信至事者,皆病於颇有聪明,而偏枯拘系,以小黠自累,不肯为纯在乎极暗,而了不别菽麦者也。夫以管窥之狭见,而孤塞其聪明之所不及,是何异以一寻之绠,汲百仞之深,不觉所用之短,而云井之无水也。俗有闻猛风烈火之声,而谓天之冬雷,见游云西行,而谓月之东驰。人或告之,而终不悟信,此信己之多者也。夫听声者,莫不信我之耳焉。视形者,莫不信我之目焉。而或者所闻见,言是而非,然则我之耳目,果不足信也。况乎心之所度,无形无声,其难察尤甚於视听,而以己心之所得,必固世閒至远之事,谓神仙为虚言,不亦蔽哉?”
bào piáo zǐ yuē:" yán chī yǒu dìng yǐ, ér zēng ài yì qíng, gù liǎng mù bù xiāng wèi shì yān. yǎ zhèng yǒu sù yǐ, ér hào wù bù tóng, gù liǎng ěr bù xiāng wèi tīng yān. zhēn wěi yǒu zhì yǐ, ér qū shě chuǎn wǔ, gù liǎng xīn bù xiāng wéi móu yān. yǐ chǒu wèi měi zhě yǒu yǐ, yǐ zhuó wèi qīng zhě yǒu yǐ, yǐ shī wèi dé zhě yǒu yǐ, cǐ sān zhě guāi shū, bǐng rán kě zhī, rú cǐ qí yì yě, ér bǐ cǐ zhōng bù kě dé ér yī yān. yòu kuàng hū shén xiān zhī shì, shì zhī miào zhě, ér yù lìng rén jiē xìn zhī, wèi yǒu kě dé zhī lǐ yě. fán rén xī shǐ zhī zhī, yòu hé guì hū dá zhě zāi? ruò dài sú rén zhī xī wàng yán, zé sì hé zhī qīng, wèi wèi jiǔ yě. wú suǒ yǐ bù néng mò zhě, jì fū kě shàng kě xià zhě, kě yǐn zhì ěr. qí bù yí zhě, gǔ rén yǐ mò rú zhī hé yǐ." bào piáo zǐ yuē:" zhì lǐ zhī wèi yì míng, shén xiān zhī bú jiàn xìn, qí lái jiǔ yǐ, qǐ dú jīn zāi? tài shàng zì rán zhī zhī, qí cì gào ér hòu wù, ruò fú wén ér dà xiào zhě, zé yōu yōu jiē shì yǐ. wú zhī lùn cǐ yě, jiāng yǒu duō bài zhī huǐ, shī yán zhī jiù hū! fū wù mò zhī yǔ, zé shāng zhī zhě zhì yān. gài shèng yáng bù néng róng kū xiǔ zhī mù, shén míng bù néng biàn shěn nì zhī xìng, zǐ gòng bù néng yuè lù mǎ zhī yě rén, gǔ gōng bù néng shì yù dì zhī róng dí, shí lǐ yǒu suǒ bù tōng, shàn yán yǒu suǒ bù xíng. zhāng fǔ bù shòu yú mán yuè, chì xì bù yòng yú xiǎn yí, hé kě qiáng zāi? fū jiàn yù ér zhǐ zhī yuē shí, fēi yù zhī bù zhēn yě, dài hé shì ér hòu shí yān. jiàn lóng ér mìng zhī yuē shé, fēi lóng zhī bù shén yě, xū cài mò ér hòu biàn yān. suǒ yǐ guì dào zhě, yǐ qí jiā zhī bù kě yì, ér sǔn zhī bù kě jiǎn yě. suǒ yǐ guì dé zhě, yǐ qí wén huǐ ér bù cǎn, jiàn yù ér bù yuè yě. bǐ chéng yǐ tiān xià zhī bì wú xiān, ér wǒ dú yǐ shí yǒu ér yǔ zhī zhēng, zhēng zhī mí jiǔ, ér bǐ zhí zhī mí gù, shì xū zhǎng cǐ fēn yún, ér wú jiù yú bù jiě, guǒ dāng cóng lián huán zhī yì hū!"
抱朴子曰:“妍媸有定矣,而憎爱异情,故两目不相为视焉。雅郑有素矣,而好恶不同,故两耳不相为听焉。真伪有质矣,而趋舍舛忤,故两心不相为谋焉。以丑为美者有矣,以浊为清者有矣,以失为得者有矣,此三者乖殊,炳然可知,如此其易也,而彼此终不可得而一焉。又况乎神仙之事,事之妙者,而欲令人皆信之,未有可得之理也。凡人悉使之知,又何贵乎达者哉?若待俗人之息妄言,则俟河之清,未为久也。吾所以不能默者,冀夫可上可下者,可引致耳。其不移者,古人已末如之何矣。”抱朴子曰:“至理之未易明,神仙之不见信,其来久矣,岂独今哉?太上自然知之,其次告而後悟,若夫闻而大笑者,则悠悠皆是矣。吾之论此也,将有多败之悔,失言之咎乎!夫物莫之与,则伤之者至焉。盖盛阳不能荣枯朽之木,神明不能变沈溺之性,子贡不能悦录马之野人,古公不能释欲地之戎狄,实理有所不通,善言有所不行。章甫不售於蛮越,赤舄不用於跣夷,何可强哉?夫见玉而指之曰石,非玉之不真也,待和氏而後识焉。见龙而命之曰蛇,非龙之不神也,须蔡墨而後辨焉。所以贵道者,以其加之不可益,而损之不可减也。所以贵德者,以其闻毁而不惨,见誉而不悦也。彼诚以天下之必无仙,而我独以实有而与之诤,诤之弥久,而彼执之弥固,是虚长此纷纭,而无救於不解,果当从连环之义乎!”