hú lǜ jīn zi guāng xiàn
斛律金(子光 羡)
hú lǜ jīn, zì ā liù dūn, shuò zhōu chì lēi bù rén yě. gāo zǔ bèi hóu lì, yǐ zhuàng yǒng yǒu míng sāi biǎo, dào wǔ shí lǜ hù nèi fù, cì jué mèng dōu gōng. zǔ fān dì jīn, diàn zhōng shàng shū. fù dà nà guī, guāng lù dài fu dì yī lǐng mín qiú zhǎng. tiān píng zhōng, jīn guì, zèng sī kōng gōng.
斛律金,字阿六敦,朔州敕勒部人也。高祖倍侯利,以壮勇有名塞表,道武时 率户内附,赐爵孟都公。祖幡地斤,殿中尚书。父大那瑰,光禄大夫、第一领民酋 长。天平中,金贵,赠司空公。
jīn xìng dūn zhí, shàn qí shè, xíng bīng yòng xiōng nú fǎ, wàng chén shí mǎ bù duō shǎo, xiù dì zhī jūn dù yuǎn jìn. chū wèi jūn zhǔ, yǔ huái shuò zhèn jiāng yáng jūn sòng rú rú zhǔ ā nà guī hái běi. guī jiàn jīn shè liè, shēn tàn qí gōng. hòu guī rù kòu gāo lù, jīn jù jī pò zhī. zhèng guāng mò, pò liù hán bá líng gòu nì, jīn yōng zhòng shǔ yān, líng jiǎ jīn wáng hào. jīn dù líng zhōng bài miè, nǎi tǒng suǒ bù wàn hù yì yún zhōu qǐng xiáng, jí shòu dì èr lǐng mín qiú zhǎng. shāo yǐn nán chū huáng guā duī, wèi dù luò zhōu suǒ pò, bù zhòng fēn sǎn, jīn yǔ xiōng píng èr rén tuō shēn guī ěr zhū róng. róng biǎo jīn wèi bié jiāng, lèi qiān dū dū. xiào zhuāng lì, cì jué fù chéng xiàn nán, jiā níng shuò jiāng jūn tún qí xiào wèi. cóng pò gé róng yuán xiǎn, pín yǒu zhàn gōng, jiā zhèn nán dà jiàng jūn.
金性敦直,善骑射,行兵用匈奴法,望尘识马步多少,嗅地知军度远近。初为 军主,与怀朔镇将杨钧送茹茹主阿那瑰还北。瑰见金射猎,深叹其工。后瑰入寇高 陆,金拒击破之。正光末,破六韩拔陵构逆,金拥众属焉,陵假金王号。金度陵终 败灭,乃统所部万户诣云州请降,即授第二领民酋长。稍引南出黄瓜堆,为杜洛周 所破,部众分散,金与兄平二人脱身归尔朱荣。荣表金为别将,累迁都督。孝庄立, 赐爵阜城县男,加宁朔将军、屯骑校尉。从破葛荣、元显,频有战功,加镇南大将 军。
jí ěr zhū zhào děng nì luàn, gāo zǔ mì huái kuāng fù zhī jì, jīn yǔ lóu zhāo shè dí gān děng zàn chéng dà móu, réng cóng jǔ yì. gāo zǔ nán gōng yè, liú jīn shǒu xìn dōu, lǐng héng yún yàn shuò xiǎn wèi liù zhōu dà dū dū, wěi yǐ hòu shì, bié tǎo lǐ xiū, pò zhī, jiā yòu guāng lù dài fu. huì gāo zǔ yú yè, réng cóng píng jìn yáng, zhuī miè ěr zhū zhào. tài chāng chū, yǐ jīn wèi fén zhōu cì shǐ dāng zhōu dà dū dū, jìn jué wèi hóu. cóng gāo zǔ pò gē dòu líng yú hé xī. tiān píng chū, qiān yè, shǐ jīn lǐng bù qí sān wàn zhèn fēng líng yǐ bèi xī kòu, jūn bà, hái jìn yáng. cóng gāo zǔ zhàn yú shā yuàn, bù lì bān shī, yīn cǐ dōng yōng zhū chéng fù wèi xī jūn suǒ jù, qiǎn jīn yǔ wèi jǐng shè dí gān děng tǎo fù zhī. yuán xiàng zhōng, zhōu wén dì fù dà jǔ xiàng hé yáng. gāo zǔ lǜ zhòng tǎo zhī, shǐ jīn jìng wǎng tài zhōu, wèi jǐ jiǎo zhī shì. jīn dào jìn zhōu, yǐ jūn tuì bù xíng, réng yǔ xíng tái xuē xiū yì gòng wéi qiáo shān zhī kòu. é ér gāo zǔ zhì, réng gòng tǎo píng zhī, yīn cóng gāo zǔ gōng xià nán jiàng shào jùn děng shù chéng. wǔ dìng chū, běi yù zhōu cì shǐ gāo zhòng mì jù chéng xī pàn, zhōu wén dì rù kòu luò yáng. gāo zǔ shǐ jīn tǒng liú fēng bù dà hàn sà děng bù qí shù wàn shǒu hé yáng chéng yǐ jù zhī. gāo zǔ dào, réng cóng pò mì. jūn hái, chú dà sī mǎ, gǎi fēng shí chéng jùn gōng, yì yī qiān hù, zhuǎn dì yī lǐng mín qiú zhǎng. sān nián, gāo zǔ chū jūn xí shān hú, fēn wéi èr dào. yǐ jīn wèi nán dào jūn sī, yóu huáng lú lǐng chū. gāo zǔ zì chū běi dào, dù chì hóng lǐng, huì jīn yú wū tū shù, hé jī pò zhī. jūn hái, chū wèi jì zhōu cì shǐ. sì nián, zhào jīn lǜ zhòng cóng wū sū dào huì gāo zǔ yú jìn zhōu, réng cóng gōng yù bì. jūn hái, gāo zǔ shǐ jīn zǒng dū dà zhòng, cóng guī jìn yáng.
及尔朱兆等逆乱,高祖密怀匡复之计,金与娄昭、厍狄干等赞成大谋,仍从举 义。高祖南攻邺,留金守信都,领恒、云、燕、朔、显、蔚六州大都督,委以后事, 别讨李修,破之,加右光禄大夫。会高祖于邺,仍从平晋阳,追灭尔朱兆。太昌初, 以金为汾州刺史、当州大都督,进爵为侯。从高祖破纥豆陵于河西。天平初,迁邺, 使金领步骑三万镇风陵以备西寇,军罢,还晋阳。从高祖战于沙苑,不利班师,因 此东雍诸城复为西军所据,遣金与尉景、厍狄干等讨复之。元象中,周文帝复大举 向河阳。高祖率众讨之,使金径往太州,为掎角之势。金到晋州,以军退不行,仍 与行台薛修义共围乔山之寇。俄而高祖至,仍共讨平之,因从高祖攻下南绛、邵郡 等数城。武定初,北豫州刺史高仲密据城西叛,周文帝入寇洛阳。高祖使金统刘丰、 步大汗萨等步骑数万守河阳城以拒之。高祖到,仍从破密。军还,除大司马,改封 石城郡公,邑一千户,转第一领民酋长。三年,高祖出军袭山胡,分为二道。以金 为南道军司,由黄栌岭出。高祖自出北道,度赤谼岭,会金于乌突戍,合击破之。 军还,出为冀州刺史。四年,诏金率众从乌苏道会高祖于晋州,仍从攻玉壁。军还, 高祖使金总督大众,从归晋阳。
shì zōng sì shì, hóu jǐng jù yǐng chuān jiàng yú xī wèi, zhào qiǎn jīn shuài pān lè xuē gū yán děng gù shǒu hé yáng yǐ bèi. xī wèi shǐ qí dà dū dū lǐ jǐng hé ruò gān bǎo lǐng mǎ bù shù wàn, yù cóng xīn chéng fù yuán hóu jǐng. jīn lǜ zhòng tíng guǎng wǔ yǐ yào zhī, jǐng hé děng wén ér tuì zǒu. hái wèi sì zhōu cì shǐ, réng lǜ suǒ bù yú yí yáng zhù yáng zhì bǎi jiā hū yán sān shù, zhì shǒu bèi ér hái. hóu jǐng zhī zǒu nán yù, xī wèi yí tóng sān sī wáng sī zhèng rù jù yǐng chuān. shì zōng qiǎn gāo yuè mù róng shào zōng liú fēng děng lǜ zhòng wéi zhī. fù zhào jīn dū péng lè kě zhū hún dào yuán děng chū tún hé yáng, duàn qí bēn jiù zhī lù. yòu zhào jīn lǜ zhòng huì gōng yǐng chuān. shì píng, fù shǐ jīn lǜ zhòng cóng è bǎn sòng mǐ yí yáng. xī wèi jiǔ qǔ shù jiāng mǎ shào lóng jù xiǎn yào dòu, jīn pò zhī. yǐ gōng bié fēng ān píng xiàn nán.
世宗嗣事,侯景据颍川降于西魏,诏遣金帅潘乐、薛孤延等固守河阳以备。西 魏使其大都督李景和、若干宝领马步数万,欲从新城赴援侯景。金率众停广武以要 之,景和等闻而退走。还为肆州刺史,仍率所部于宜阳筑杨志、百家、呼延三戍, 置守备而还。侯景之走南豫,西魏仪同三司王思政入据颍川。世宗遣高岳、慕容绍 宗、刘丰等率众围之。复诏金督彭乐、可朱浑道元等出屯河阳,断其奔救之路。又 诏金率众会攻颍川。事平,复使金率众从崿坂送米宜阳。西魏九曲戍将马绍隆据险 要斗,金破之。以功别封安平县男。
xiǎn zǔ shòu shàn, fēng xián yáng jùn wáng, cì shǐ rú gù. qí nián dōng, cháo jìn yáng gōng. jīn bìng, dì xìng qí zhái lín shì, cì yǐ yī yào, zhōng shǐ bù jué. bìng yù hái zhōu. sān nián, jiù chú tài shī. dì zhēng xī zéi, jīn cóng dì xíng. jūn hái, dì xìng sì zhōu, yǔ jīn yàn shè ér qù. sì nián, jiě zhōu, yǐ tài shī hái jìn yáng. chē jià fù xìng qí dì, liù gōng jí zhū wáng jǐn cóng, zhì jiǔ zuò yuè, jí yè fāng bà. dì xīn shén, zhào jīn dì èr zi fēng lè wèi wǔ wèi dà jiàng jūn, yīn wèi jīn yuē: " gōng yuán xūn zuǒ mìng, fù zǐ zhōng chéng, zhèn dāng jié yǐ hūn yīn, yǒng wèi fān wèi." réng zhào jīn sūn wǔ dū shàng yì níng gōng zhǔ. chéng lǐ zhī rì, dì cóng huáng tài hòu xìng jīn zhái, huáng hòu tài zǐ jí zhū wáng děng jiē cóng, qí jiàn qīn dài rú cǐ.
显祖受禅,封咸阳郡王,刺史如故。其年冬,朝晋阳宫。金病,帝幸其宅临视, 赐以医药,中使不绝。病愈还州。三年,就除太师。帝征奚贼,金从帝行。军还, 帝幸肆州,与金宴射而去。四年,解州,以太师还晋阳。车驾复幸其第,六宫及诸 王尽从,置酒作乐,极夜方罢。帝忻甚,诏金第二子丰乐为武卫大将军,因谓金曰: “公元勋佐命,父子忠诚,朕当结以婚姻,永为蕃卫。”仍诏金孙武都尚义宁公主。 成礼之日,帝从皇太后幸金宅,皇后、太子及诸王等皆从,其见亲待如此。
hòu yǐ rú rú wèi tū jué suǒ pò, zhǒng luò fēn sǎn, lǜ qí fàn sāi, jīng náo biān mín, nǎi zhào jīn lǜ qí èr wàn tún bái dào yǐ bèi zhī. ér lǔ shuài dòu pó tǔ jiǔ bèi jiāng sān qiān yú hù mì yù xī guò, hòu qí hái gào, jīn lēi suǒ bù zhuī jī, jǐn fú qí zhòng. rú rú dàn bō jiāng jǔ guó xī xǐ, jīn huò qí hòu qí sòng zhī, bìng biǎo chén lǔ kě jī qǔ zhī shì. xiǎn zǔ yú shì lǜ zhòng yǔ jīn gòng tǎo zhī yú tǔ lài, huò èr wàn yú hù ér hái. jìn wèi yòu chéng xiàng, shí qí zhōu gàn, qiān zuǒ chéng xiàng.
后以茹茹为突厥所破,种落分散,虑其犯塞,惊挠边民,乃诏金率骑二万屯白 道以备之。而虏帅豆婆吐久备将三千余户密欲西过,候骑还告,金勒所部追击,尽 俘其众。茹茹但钵将举国西徙,金获其候骑送之,并表陈虏可击取之势。显祖于是 率众与金共讨之于吐赖,获二万余户而还。进位右丞相,食齐州干,迁左丞相。
sù zōng jiàn zuò, nà qí sūn nǚ wèi huáng tài zǐ fēi. yòu zhào jīn cháo jiàn, tīng bù wǎn chē zhì jiē. shì zǔ dēng jí, lǐ yù mí zhòng, yòu nà qí sūn nǚ wèi tài zǐ fēi. jīn zhǎng zǐ guāng dà jiàng jūn, cì zǐ xiàn jí sūn wǔ dū bìng kāi fǔ yí tóng sān sī, chū zhèn fāng yuè, qí yú zǐ sūn jiē fēng hóu guì dá. yī mén yī huáng hòu èr tài zǐ fēi sān gōng zhǔ, zūn chǒng zhī shèng, dāng shí mò bǐ. jīn cháng wèi guāng yuē:" wǒ suī bù dú shū, wén gǔ lái wài qī liáng jì děng wú bù qīng miè. nǚ ruò yǒu chǒng, zhū guì rén dù nǚ ruò wú chǒng, tiān zǐ xián zhī. wǒ jiā zhí yǐ lì xūn bào zhōng zhì fù guì, qǐ kě jí nǚ yě?" cí bù huò miǎn, cháng yǐ wéi yōu. tiān tǒng sān nián hōng, nián bā shí. shì zǔ jǔ āi xī táng, hòu zhǔ yòu jǔ āi yú jìn yáng gōng. zèng jiǎ huáng yuè shǐ chí jié dū du shuò dìng jì bìng yíng qīng qí cāng yōu sì jìn fén shí èr zhōu zhū jūn shì xiàng guó tài wèi gōng lù shàng shū shuò zhōu cì shǐ, qiú zhǎng wáng rú gù, zèng qián bǎi wàn, shì yuē wǔ. zi guāng sì.
肃宗践阼,纳其孙女为皇太子妃。又诏金朝见,听步挽车至阶。世祖登极,礼 遇弥重,又纳其孙女为太子妃。金长子光大将军,次子羡及孙武都并开府仪同三司, 出镇方岳,其余子孙皆封侯贵达。一门一皇后、二太子妃、三公主,尊宠之盛,当 时莫比。金尝谓光曰:“我虽不读书,闻古来外戚梁冀等无不倾灭。女若有宠,诸 贵人妒;女若无宠,天子嫌之。我家直以立勋抱忠致富贵,岂可藉女也?”辞不获 免,常以为忧。天统三年薨,年八十。世祖举哀西堂,后主又举哀于晋阳宫。赠假 黄钺、使持节、都督朔定冀并瀛青齐沧幽肆晋汾十二州诸军事、相国、太尉公、录 尚书、朔州刺史,酋长、王如故,赠钱百万,谥曰武。子光嗣。
guāng, zì míng yuè, shǎo gōng qí shè, yǐ wǔ yì zhī míng. wèi mò, cóng jīn xī zhēng, zhōu wén dì zhǎng shǐ mò xiào huī shí zài háng jiān, guāng chí mǎ shè zhòng zhī, yīn qín yú zhèn, guāng shí nián shí qī. gāo zǔ jiā zhī, jí zhuó wèi dū du. shì zōng wèi shì zǐ, yǐn wèi qīn xìn dū du, shāo qiān zhēng lǔ jiāng jūn, lěi jiā wèi jiāng jūn. wǔ dìng wǔ nián, fēng yǒng lè xiàn zi. cháng cóng shì zōng yú huán qiáo xiào liè, jiàn yī dà niǎo, yún biǎo fēi yáng, guāng yǐn gōng shè zhī, zhèng zhōng qí jǐng. cǐ niǎo xíng rú chē lún, xuán zhuǎn ér xià, zhì dì, nǎi dà diāo yě. shì zōng qǔ ér guān zhī, shēn zhuàng yì yān. chéng xiàng shǔ xíng zi gāo jiàn ér tàn yuē: " cǐ shè diāo shǒu yě." dāng shí chuán hào luò diāo dū du. xún jiān zuǒ wèi jiāng jūn, jìn jué wèi bó.
光,字明月,少工骑射,以武艺知名。魏末,从金西征,周文帝长史莫孝晖时 在行间,光驰马射中之,因擒于阵,光时年十七。高祖嘉之,即擢为都督。世宗为 世子,引为亲信都督,稍迁征虏将军,累加卫将军。武定五年,封永乐县子。尝从 世宗于洹桥校猎,见一大鸟,云表飞飏,光引弓射之,正中其颈。此鸟形如车轮, 旋转而下,至地,乃大雕也。世宗取而观之,深壮异焉。丞相属邢子高见而叹曰: “此射雕手也。”当时传号落雕都督。寻兼左卫将军,进爵为伯。
qí shòu shàn, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī, bié fēng xī ān xiàn zi. tiān bǎo sān nián, cóng zhēng chū sài, guāng xiān qū pò dí, duō zhǎn shǒu lǔ, bìng huò zá chù. hái, chú jìn zhōu cì shǐ. dōng yǒu zhōu tiān zhù xīn ān niú tóu sān shù, zhāo yǐn wáng pàn, lǚ wèi kòu qiè. qī nián, guāng lǜ bù qí wǔ qiān xí pò zhī, yòu dà pò zhōu yí tóng wáng jìng jùn děng, huò kǒu wǔ bǎi yú rén, zá chù qiān yú tóu ér hái. jiǔ nián, yòu lǜ zhòng qǔ zhōu jiàng chuān bái mǎ huì jiāo yì chéng děng sì shù. chú shuò zhōu cì shǐ. shí nián, chú tè jìn kāi fǔ yí tóng sān sī. èr yuè, lǜ qí yī wàn tǎo zhōu kāi fǔ cáo huí gōng, zhǎn zhī. bǎi gǔ chéng zhǔ yí tóng xuē yǔ shēng qì chéng bēn dùn, suì qǔ wén hóu zhèn, lì shù zhì zhà ér hái. qián míng yuán nián, chú bīng zhōu cì shǐ. huáng jiàn yuán nián, jìn jué jù lù jùn gōng. shí lè líng wáng bǎi nián wèi huáng tài zǐ, sù zōng yǐ guāng shì zài chún jǐn, jiān zhe xūn wáng shì, nà qí cháng nǚ wèi tài zǐ fēi. dà níng yuán nián, chú shàng shū yòu pú yè, shí zhōng shān jùn gàn. èr nián, chú tài zǐ tài bǎo. hé qīng èr nián sì yuè, guāng lǜ bù qí èr wàn zhù xūn zhǎng chéng yú zhǐ guān xī, réng zhù cháng chéng èr bǎi lǐ, zhì shí sān shù. sān nián zhēng yuè, zhōu qiǎn jiàng dá xī chéng xìng děng lái kòu píng yáng, zhào guāng lǜ bù qí sān wàn yù zhī, xìng děng wén ér tuì zǒu. guāng zhú běi, suì rù qí jìng, huò èr qiān yú kǒu ér hái. qí nián sān yuè, qiān sī tú. sì yuè, lǜ qí běi tǎo tū jué, huò mǎ qiān yú pǐ. shì nián dōng, zhōu wǔ dì qiǎn qí zhù guó dà sī mǎ yù chí jiǒng qí guó gōng yǔ wén xiàn, zhù guó yōng guó gōng kě chì xióng děng, zhòng chēng shí wàn, kòu luò yáng. guāng lǜ qí wǔ wàn chí wǎng fù jī, zhàn yú máng shān, jiǒng děng dà bài. guāng qīn shè xióng, shā zhī, zhǎn bǔ shǒu lǔ sān qiān yú jí, jiǒng xiàn jǐn ér huò miǎn, jǐn shōu qí jiǎ bīng zī zhòng, réng yǐ sǐ zhě jī wèi jīng guān. shì zǔ xìng luò yáng, cè xūn bān shǎng, qiān tài wèi, yòu fēng guàn jūn xiàn gōng. xiān shì shì zǔ mìng nà guāng dì èr nǚ wèi tài zǐ fēi, tiān tǒng yuán nián, bài wèi huáng hòu. qí nián, guāng zhuǎn dà jiàng jūn. sān nián liù yuè, fù sāng qù guān, qí yuè, zhào qǐ guāng jí qí dì xiàn bìng fù qián rèn. qiū, chú tài bǎo, xí jué xián yáng wáng, bìng xí dì yī lǐng mín qiú zhǎng, bié fēng wǔ dé jùn gōng, xǐ shí zhào zhōu gàn, qiān tài fù.
齐受禅,加开府仪同三司,别封西安县子。天保三年,从征出塞,光先驱破敌, 多斩首虏,并获杂畜。还,除晋州刺史。东有周天柱、新安、牛头三戍,招引亡叛, 屡为寇窃。七年,光率步骑五千袭破之,又大破周仪同王敬俊等,获口五百余人, 杂畜千余头而还。九年,又率众取周绛川、白马、浍交、翼城等四戍。除朔州刺史。 十年,除特进、开府仪同三司。二月,率骑一万讨周开府曹回公,斩之。柏谷城主 仪同薛禹生弃城奔遁,遂取文侯镇,立戍置栅而还。乾明元年,除并州刺史。皇建 元年,进爵巨鹿郡公。时乐陵王百年为皇太子,肃宗以光世载醇谨,兼著勋王室, 纳其长女为太子妃。大宁元年,除尚书右仆射,食中山郡干。二年,除太子太保。 河清二年四月,光率步骑二万筑勋掌城于轵关西,仍筑长城二百里,置十三戍。三 年正月,周遣将达奚成兴等来寇平阳,诏光率步骑三万御之,兴等闻而退走。光逐 北,遂入其境,获二千余口而还。其年三月,迁司徒。四月,率骑北讨突厥,获马 千余匹。是年冬,周武帝遣其柱国大司马尉迟迥、齐国公宇文宪,柱国庸国公可叱 雄等,众称十万,寇洛阳。光率骑五万驰往赴击,战于邙山,迥等大败。光亲射雄, 杀之,斩捕首虏三千余级,迥、宪仅而获免,尽收其甲兵辎重,仍以死者积为京观。 世祖幸洛阳,策勋班赏,迁太尉,又封冠军县公。先是世祖命纳光第二女为太子妃, 天统元年,拜为皇后。其年,光转大将军。三年六月,父丧去官,其月,诏起光及 其弟羡并复前任。秋,除太保,袭爵咸阳王,并袭第一领民酋长,别封武德郡公, 徙食赵州干,迁太傅。
shí èr yuè, zhōu qiǎn jiàng wéi luò yáng, yōng jué liáng dào. wǔ píng yuán nián zhēng yuè, zhào guāng lǜ bù qí sān wàn tǎo zhī. jūn cì dìng lǒng, zhōu jiāng zhāng yè gōng yǔ wén jié zhōng zhōu cì shǐ liáng shì yàn kāi fǔ sī shuǐ dài fū liáng jǐng xìng děng yòu tún lù lú jiāo dào, guāng huàn jiǎ zhí ruì, shēn xiān shì zú, fēng rèn cái jiāo, jié zhòng dà kuì, zhǎn shǒu èr qiān yú jí. zhí dào yí yáng, yǔ zhōu qí guó gōng yǔ wén xiàn shēn guó gōng shou xī bá xiǎn jìng xiāng duì shí xún. guāng zhì zhù tǒng guān fēng huà èr chéng, yǐ tōng yí yáng zhī lù. jūn hái, xíng cì ān yè, xiàn děng zhòng hào wǔ wàn, réng niè jūn hòu, guāng cóng qí jī zhī, xiàn zhòng dà kuì, lǔ qí kāi fǔ yǔ wén yīng dū du yuè qín shì liáng hán yán děng, yòu zhǎn shǒu sān bǎi yú jí. xiàn réng lìng jié jí qí dà jiàng jūn zhōng bù gōng liáng luò dōu yǔ jǐng xìng shì yàn děng bù qí sān wàn yú lù lú jiāo sāi duàn yào lù. guāng yǔ hán guì sūn hū yán zú wáng xiǎn děng hé jī, dà pò zhī, zhǎn jǐng xìng, huò mǎ qiān pǐ. zhào jiā yòu chéng xiàng bīng zhōu cì shǐ. qí dōng, guāng yòu lǜ bù qí wǔ wàn yú yù bì zhù huá gǔ lóng mén èr chéng, yǔ xiàn xiǎn jìng děng xiāng chí, xiàn děng bù gǎn dòng. guāng nǎi jìn wéi dìng yáng, réng zhù nán fén chéng. zhì zhōu yǐ bī zhī, yí xià wàn yú hù bìng lái nèi fù.
十二月,周遣将围洛阳,壅绝粮道。武平元年正月,诏光率步骑三万讨之。军 次定陇,周将张掖公宇文桀、中州刺史梁士彦、开府司水大夫梁景兴等又屯鹿卢交 道,光擐甲执锐,身先士卒,锋刃才交,桀众大溃,斩首二千余级。直到宜阳,与 周齐国公宇文宪、申国公扌翕跋显敬相对十旬。光置筑统关、丰化二城,以通宜阳 之路。军还,行次安邺,宪等众号五万,仍蹑军后,光从骑击之,宪众大溃,虏其 开府宇文英、都督越勤世良、韩延等,又斩首三百余级。宪仍令桀及其大将军中部 公梁洛都与景兴、士彦等步骑三万于鹿卢交塞断要路。光与韩贵孙、呼延族、王显 等合击,大破之,斩景兴,获马千匹。诏加右丞相、并州刺史。其冬,光又率步骑 五万于玉壁筑华谷、龙门二城,与宪、显敬等相持,宪等不敢动。光乃进围定阳, 仍筑南汾城。置州以逼之,夷夏万余户并来内附。
èr nián, lǜ zhòng zhù píng lǒng wèi bì tǒng róng děng zhèn shù shí yǒu sān suǒ. zhōu zhù guó bāo hǎn gōng pǔ tún wēi zhù guó wéi xiào kuān děng bù qí wàn yú, lái bī píng lǒng, yǔ guāng zhàn yú fén shuǐ zhī běi, guāng dà pò zhī, fú zhǎn qiān jì. yòu fēng zhōng shān jùn gōng, zēng yì yī qiān hù. jūn hái, zhào fù lìng lǜ bù qí wǔ wàn chū píng yáng dào, gōng yáo xiāng bái tíng chéng shù, jiē kè zhī, huò qí chéng zhǔ yí tóng dà dū dū děng jiǔ rén, bǔ lǔ shù qiān rén. yòu bié fēng cháng lè jùn gōng. shì yuè, zhōu qiǎn qí zhù guó gē gàn guǎng lüè wéi yí yáng. guāng lǜ bù qí wǔ wàn fù zhī, dà zhàn yú chéng xià, nǎi qǔ zhōu jiàn ān děng sì shù, bǔ lǔ qiān yú rén ér hái. jūn wèi zhì yè, chì lìng biàn fàng bīng sàn. guāng yǐ wéi jūn rén duō yǒu xūn gōng, wèi dé wèi láo, ruò jí biàn sàn, ēn zé bù shī, nǎi mì tōng biǎo qǐng shǐ xuān zhǐ, jūn réng qiě jìn. cháo tíng fā shǐ chí liú, jūn hái, jiāng zhì zǐ mò, guāng réng zhù yíng dài shǐ. dì wén guāng jūn yíng yǐ bī, xīn shén è zhī, jí lìng shè rén zhuī guāng rù jiàn, rán hòu xuān láo sǎn bīng. bài guāng zuǒ chéng xiàng, yòu bié fēng qīng hé jùn gōng.
二年,率众筑平陇、卫壁、统戎等镇戍十有三所。周柱国枹罕公普屯威、柱国 韦孝宽等步骑万余,来逼平陇,与光战于汾水之北,光大破之,俘斩千计。又封中 山郡公,增邑一千户。军还,诏复令率步骑五万出平阳道,攻姚襄、白亭城戍,皆 克之,获其城主仪同、大都督等九人,捕虏数千人。又别封长乐郡公。是月,周遣 其柱国纥干广略围宜阳。光率步骑五万赴之,大战于城下,乃取周建安等四戍,捕 虏千余人而还。军未至邺,敕令便放兵散。光以为军人多有勋功,未得慰劳,若即 便散,恩泽不施,乃密通表请使宣旨,军仍且进。朝廷发使迟留,军还,将至紫陌, 光仍驻营待使。帝闻光军营已逼,心甚恶之,急令舍人追光入见,然后宣劳散兵。 拜光左丞相,又别封清河郡公。
guāng rù, cháng zài cháo táng chuí lián ér zuò. zǔ tǐng bù zhī, chéng mǎ guò qí qián. guāng nù, wèi rén yuē:" cǐ rén nǎi gǎn ěr!" hòu tǐng zài nèi xǐng, yán shēng gāo màn, guāng shì guò, wén zhī, yòu nù. tǐng zhī guāng fèn, ér lù guāng cóng nú ér wèn zhī yuē:" xiāng wáng chēn xiào zhēng yé?" yuē:" zì gōng yòng shì, xiāng wáng měi yè bào xī tàn yuē:' máng rén rù, guó bì pò yǐ!'" mù tí pó qiú qǔ guāng shù nǚ, bù xǔ. dì cì tí pó jìn yáng zhī tián, guāng yán yú cháo yuē:" cǐ tián shén wǔ dì yǐ lái cháng zhǒng hé, sì mǎ shù qiān pǐ, yǐ nǐ kòu nán, jīn cì tí pó, wú nǎi quē jūn wù yě?" yóu shì zǔ mù jī yuàn.
光入,常在朝堂垂帘而坐。祖珽不知,乘马过其前。光怒,谓人曰:“此人乃 敢尔!”后珽在内省,言声高慢,光适过,闻之,又怒。珽知光忿,而赂光从奴而 问之曰:“相王瞋孝征耶?”曰:“自公用事,相王每夜抱膝叹曰:‘盲人入,国 必破矣!’”穆提婆求娶光庶女,不许。帝赐提婆晋阳之田,光言于朝曰:“此田 神武帝以来常种禾,饲马数千匹,以拟寇难,今赐提婆,无乃阙军务也?”由是祖、 穆积怨。
zhōu jiāng jūn wéi xiào kuān jì guāng yīng yǒng, nǎi zuò yáo yán, lìng jiàn dié lòu qí wén yú yè, yuē" bǎi shēng fēi shàng tiān, míng yuè zhào cháng ān", yòu yuē" gāo shān bù tuī zì bēng, hú shù bù fú zì shù". zǔ tǐng yīn xù zhī yuē:" máng yǎn lǎo gōng bèi shàng xià dà fǔ, ráo shé lǎo mǔ bù dé yǔ." lìng xiǎo ér gē zhī yú lù. tí pó wén zhī, yǐ gào qí mǔ lìng xuān. xuān yǐ ráo shé chì jǐ yě, máng lǎo gōng wèi tǐng yě, suì xiāng yǔ xié móu, yǐ yáo yán qǐ dì yuē:" hú lǜ lěi shì dà jiàng, míng yuè shēng zhèn guān xī, fēng lè wēi xíng tū jué, nǚ wèi huáng hòu, nán shàng gōng zhǔ, yáo yán shén kě wèi yě." dì yǐ wèn hán zhǎng luán, luán yǐ wéi bù kě, shì qǐn. zǔ tǐng yòu jiàn dì qǐng jiān, wéi hé hóng zhēn zài cè. dì yuē:" qián dé gōng qǐ, jí yù shī xíng, zhǎng luán yǐ wéi wú cǐ lǐ." tǐng wèi duì, hóng zhēn jìn yuē:" ruò běn wú yì zé kě, jì yǒu cǐ yì ér bù jué xíng, wàn yī xiè lòu rú hé?" dì yuē:" hóng zhēn yán shì yě." yóu yù wèi jué. huì chéng xiàng fǔ zuǒ fēng shì ràng mì qǐ yún:" guāng qián xī tǎo huán, chì lìng fàng bīng sàn, guāng lìng jūn bī dì jīng, jiāng xíng bù guǐ, shì bù guǒ ér zhǐ. jiā cáng nǔ jiǎ, nú tóng qiān shù, měi qiǎn shǐ fēng lè wǔ dū chù, yīn móu wǎng lái. ruò bù zǎo tú, kǒng shì bù kě cè." qǐ yún" jūn bī dì jīng", huì dì qián suǒ yí yì, wèi hé hóng zhēn yún:" rén xīn yì dà shèng, wǒ qián yí qí yù fǎn, guǒ rán." dì xìng zhì qiè nuò, kǒng jí biàn fā, lìng hóng zhēn chí zhào zǔ tǐng gào zhī. yòu kǒng zhuī guāng bù cóng mìng. tǐng yīn yún: " zhèng ěr zhào zhī, kǒng yí bù kěn rù. yí qiǎn shǐ cì qí yī jùn mǎ, yǔ yún' míng rì jiāng wǎng dōng shān yóu guān, wáng kě chéng cǐ mǎ tóng háng', guāng bì lái fèng xiè, yīn yǐn rù zhí zhī." dì rú qí yán. qǐng zhī, guāng zhì, yǐn rù liáng fēng táng, liú táo zhī zì hòu lā ér shā zhī, shí nián wǔ shí bā. yú shì xià zhào chēng guāng móu fǎn, jīn yǐ fú fǎ, qí yú jiā kǒu bìng bù xū wèn. xún ér fā zhào, jǐn miè qí zú.
周将军韦孝宽忌光英勇,乃作谣言,令间谍漏其文于邺,曰“百升飞上天,明 月照长安”,又曰“高山不推自崩,槲树不扶自竖”。祖珽因续之曰:“盲眼老公 背上下大斧,饶舌老母不得语。”令小儿歌之于路。提婆闻之,以告其母令萱。萱 以饶舌斥己也,盲老公谓珽也,遂相与协谋,以谣言启帝曰:“斛律累世大将,明 月声震关西,丰乐威行突厥,女为皇后,男尚公主,谣言甚可畏也。”帝以问韩长 鸾,鸾以为不可,事寝。祖珽又见帝请间,唯何洪珍在侧。帝曰:“前得公启,即 欲施行,长鸾以为无此理。”珽未对,洪珍进曰:“若本无意则可,既有此意而不 决行,万一泄露如何?”帝曰:“洪珍言是也。”犹豫未决。会丞相府佐封士让密 启云:“光前西讨还,敕令放兵散,光令军逼帝京,将行不轨,事不果而止。家藏 弩甲,奴僮千数,每遣使丰乐、武都处,阴谋往来。若不早图,恐事不可测。”启 云“军逼帝京”,会帝前所疑意,谓何洪珍云:“人心亦大圣,我前疑其欲反,果 然。”帝性至怯懦,恐即变发,令洪珍驰召祖珽告之。又恐追光不从命。珽因云: “正尔召之,恐疑不肯入。宜遣使赐其一骏马,语云‘明日将往东山游观,王可乘 此马同行’,光必来奉谢,因引入执之。”帝如其言。顷之,光至,引入凉风堂, 刘桃枝自后拉而杀之,时年五十八。于是下诏称光谋反,今已伏法,其余家口并不 须问。寻而发诏,尽灭其族。
guāng xìng shǎo yán gāng jí, yán yú yù xià, zhì bīng dū zhòng, wéi zhàng wēi xíng. bǎn zhù zhī yì, biān tà rén shì, pō chēng qí bào. zì jié fà cóng róng, wèi cháng shī lǜ, shēn wèi lín dí suǒ shè dàn. zuì jì bù zhāng, yī dàn tú miè, cháo yě tòng xī zhī. zhōu wǔ dì wén guāng sǐ, dà xǐ, shè qí jìng nèi. hòu rù yè, zhuī zèng shàng zhù guó chóng guó gōng. zhǐ zhào shū yuē: " cǐ rén ruò zài, zhèn qǐ néng zhì yè!"
光性少言刚急,严于御下,治兵督众,唯仗威刑。版筑之役,鞭挞人士,颇称 其暴。自结发从戎,未尝失律,深为邻敌所慑惮。罪既不彰,一旦屠灭,朝野痛惜 之。周武帝闻光死,大喜,赦其境内。后入邺,追赠上柱国、崇国公。指诏书曰: “此人若在,朕岂能至邺!”
guāng yǒu sì zǐ. zhǎng zǐ wǔ dū, lì wèi tè jìn tài zǐ tài bǎo kāi fǔ yí tóng sān sī liáng yǎn èr zhōu cì shǐ. suǒ zài bìng wú zhèng jī, wéi shì jù liǎn, qīn yú bǎi xìng. guāng sǐ, qiǎn shǐ yú zhōu zhǎn zhī. cì xū dá, zhōng hù jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, xiān guāng zú. cì shì xióng, kāi fǔ yí tóng sān sī. cì héng jiā, jiǎ yí tóng sān sī. bìng cì sǐ. guāng xiǎo zi zhōng, nián shù suì, huò miǎn. zhōu cháo xí fēng chóng guó gōng. suí kāi huáng zhōng zú yú piào qí jiāng jūn.
光有四子。长子武都,历位特进、太子太保、开府仪同三司、梁兖二州刺史。 所在并无政绩,唯事聚敛,侵渔百姓。光死,遣使于州斩之。次须达,中护军、开 府仪同三司,先光卒。次世雄,开府仪同三司。次恒伽,假仪同三司。并赐死。光 小子钟,年数岁,获免。周朝袭封崇国公。隋开皇中卒于骠骑将军。
xiàn, zì fēng lè, shǎo yǒu jī jǐng, yóu shàn shè yì, gāo zǔ jiàn ér chēng zhī. shì zōng zhuó wèi kāi fǔ cān jūn shì. qiān zhēng lǔ jiāng jūn zhōng sàn dài fū, jiā ān xī jiāng jūn, jìn fēng dà xià xiàn zi, chú tōng zhōu cì shǐ. xiǎn zǔ shòu lǐ, jìn hào zhēng xī, bié fēng xiǎn qīn xiàn bó. hé qīng sān nián, zhuǎn shǐ chí jié, dū du yōu ān píng nán běi yíng dōng yàn liù zhōu zhū jūn shì, yōu zhōu cì shǐ. qí nián qiū, tū jué zhòng shí yú wàn lái kòu zhōu jìng, xiàn zǒng lǜ zhū jiàng yù zhī. tū jué wàng jiàn jūn wēi shén zhěng, suì bù gǎn zhàn, jí qiǎn shǐ qiú kuǎn. lǜ qí yǒu zhà, qiě yù zhī yuē:" ěr bèi cǐ xíng, běn fēi cháo gòng, jiàn jī shǐ biàn, wèi shì sù xīn. ruò yǒu shí chéng, yí sù guī cháo xué, bié qiǎn shǐ lái." yú shì tuì zǒu. tiān tǒng yuán nián xià wǔ yuè, tū jué mù hàn qiǎn shǐ qǐng cháo xiàn, xiàn shǐ yǐ wén, zì shì cháo gòng suì shí bù jué, xiàn yǒu lì yān. zhào jiā xíng tái pú yè. xiàn yǐ běi lǔ lǚ fàn biān, xū bèi bù yú, zì kù duī shù dōng jù yú hǎi, suí shān qū qǔ èr qiān yú lǐ, qí jiān èr bǎi lǐ zhōng fán yǒu xiǎn yào, huò zhǎn shān zhù chéng, huò duàn gǔ qǐ zhàng, bìng zhì lì shù luó wǔ shí yú suǒ. yòu dǎo gāo liáng shuǐ běi hé yì jīng, dōng huì yú lù, yīn yǐ guàn tián. biān chǔ suì jī, zhuǎn cáo yòng shěng, gōng sī huò lì yān. qí nián liù yuè, dīng fù yōu qù guān, yǔ xiōng guāng bìng bèi qǐ fù rèn, hái zhèn yàn jì. sān nián, jiā wèi tè jìn. sì nián, qiān xíng tái shàng shū lìng, bié fēng gāo chéng xiàn hóu. wǔ píng yuán nián, jiā piào qí dà jiàng jūn. shí guāng zǐ wǔ dū wèi yǎn zhōu cì shǐ. xiàn lì shì shù dì, yǐ jǐn zhí jiàn tuī, suī jí róng chǒng, bù zì jīn shàng, zhì shì yǐ hé mén guì shèng, shēn yǐ wéi yōu. nǎi shàng shū tuī ràng, qǐ jiě suǒ zhí, yōu zhào bù xǔ. qí nián qiū, jìn jué jīng shān jùn wáng.
羡,字丰乐,少有机警,尤善射艺,高祖见而称之。世宗擢为开府参军事。迁 征虏将军、中散大夫,加安西将军,进封大夏县子,除通州刺史。显祖受礼,进号 征西,别封显亲县伯。河清三年,转使持节,都督幽、安、平、南、北营、东燕六 州诸军事,幽州刺史。其年秋,突厥众十余万来寇州境,羡总率诸将御之。突厥望 见军威甚整,遂不敢战,即遣使求款。虑其有诈,且喻之曰:“尔辈此行,本非朝 贡,见机始变,未是宿心。若有实诚,宜速归巢穴,别遣使来。”于是退走。天统 元年夏五月,突厥木汗遣使请朝献,羡始以闻,自是朝贡岁时不绝,羡有力焉。诏 加行台仆射。羡以北虏屡犯边,须备不虞,自库堆戍东拒于海,随山屈曲二千余里, 其间二百里中凡有险要,或斩山筑城,或断谷起障,并置立戍逻五十余所。又导高 梁水北合易京,东会于潞,因以灌田。边储岁积,转漕用省,公私获利焉。其年六 月,丁父忧去官,与兄光并被起复任,还镇燕蓟。三年,加位特进。四年,迁行台 尚书令,别封高城县侯。武平元年,加骠骑大将军。时光子武都为兖州刺史。羡历 事数帝,以谨直见推,虽极荣宠,不自矜尚,至是以合门贵盛,深以为忧。乃上书 推让,乞解所职,优诏不许。其年秋,进爵荆山郡王。
sān nián qī yuè, guāng zhū, chì shǐ zhōng lǐng jūn hè bá fú ēn děng shí yú rén yì bǔ zhī. qiǎn lǐng jūn dà jiàng jūn xiān yú táo zhī luò zhōu xíng tái pú yè dú gū yǒng yè biàn fā dìng zhōu qí zú xù jìn, réng yǐ yǒng yè dài xiàn. fú ēn děng jì zhì, mén zhě bái shǐ rén zhōng jiǎ mǎ hàn, yí bì chéng mén. xiàn yuē:" chì shǐ qǐ kě yí jù?" chū jiàn zhī, fú ēn bǎ shǒu, suì zhí zhī, sǐ yú zhǎng shǐ tīng shì. lín zhōng tàn yuē:" fù guì rú cǐ, nǚ wèi huáng hòu, gōng zhǔ mǎn jiā, cháng shǐ sān bǎi bīng, hé dé bù bài!" jí qí wǔ zǐ shì dá shì qiān shì biàn shì qiú fú hù, yú nián shí wǔ yǐ xià zhě yòu zhī. xiàn wèi zhū qián, hū lìng qí zài zhōu zhū zǐ zì fú hù yǐ xià wǔ liù rén, suǒ jǐng chéng lǘ chū chéng, hé jiā jiē qì sòng zhī zhì mén, rì wǎn ér guī. lì mín mò bù jīng yì. xíng yàn jùn shǒu mǎ sì míng, yī shù zhī shì, wèi xiàn suǒ qīn ài, nǎi qiè wèn zhī, dá yuē:" xū yǒu ráng yàn." shù rì ér yǒu cǐ biàn.
三年七月,光诛,敕使中领军贺拔伏恩等十余人驿捕之。遣领军大将军鲜于桃 枝、洛州行台仆射独孤永业便发定州骑卒续进,仍以永业代羡。伏恩等既至,门者 白使人衷甲马汗,宜闭城门。羡曰:“敕使岂可疑拒?”出见之,伏恩把手,遂执 之,死于长史厅事。临终叹曰:“富贵如此,女为皇后,公主满家,常使三百兵, 何得不败!”及其五子世达、世迁、世辨、世酋、伏护,余年十五已下者宥之。羡 未诛前,忽令其在州诸子自伏护以下五六人,锁颈乘驴出城,合家皆泣送之至门, 日晚而归。吏民莫不惊异。行燕郡守马嗣明,医术之士,为羡所钦爱,乃窃问之, 答曰:“须有禳厌。”数日而有此变。
xiàn jí guāng bìng shǎo gōng qí shè, qí fù měi rì lìng qí chū tián, hái jí jiào suǒ huò qín shòu. guāng suǒ huò huò shǎo, bì lì guī dá yè. xiàn suī huò duō, fēi yào hài zhī suǒ. guāng cháng méng shǎng, xiàn huò bèi chuí tà. rén wèn qí gù, jīn dá yún: " míng yuè bì bèi shàng zhe jiàn, fēng lè suí chù jí xià shǒu, qí shù suī duō, qù xiōng yuǎn yǐ." wén zhě xián fú qí yán.
羡及光并少工骑射,其父每日令其出畋,还即较所获禽兽。光所获或少,必丽 龟达腋。羡虽获多,非要害之所。光常蒙赏,羡或被捶挞。人问其故,金答云: “明月必背上着箭,丰乐随处即下手,其数虽多,去兄远矣。”闻者咸服其言。
jīn xiōng píng, biàn gōng mǎ, yǒu gàn yòng. wèi jǐng míng zhōng, shì hè diàn zhōng jiàng jūn, qiān xiāng wēi jiāng jūn. zhèng guāng mò, liù zhèn rǎo luàn, lì dà jiàng jūn wèi bīn běi tǎo. jūn bài, wèi zéi suǒ lǔ. hòu zǒu bēn qí dì jīn yú yún zhōu, jìn hào lóng xiāng jiāng jūn. yǔ jīn yōng zhòng nán chū, zhì huáng guā duī, wèi dù luò zhōu suǒ pò, bù luò lí sàn. jí guī ěr zhū róng, dài zhī shén hòu, yǐ píng xí fù jué dì yī lǐng mín qiú zhǎng. gāo zǔ qǐ yì, yǐ dū du cóng. shāo qiān píng běi jiāng jūn xiǎn zhōu cì shǐ, jiā zhèn nán jiāng jūn, fēng gù ān xiàn bó. xún jìn wèi hóu, xíng sì zhōu cì shǐ. zhōu wén dì qiǎn qí yòu jiāng jūn lǐ xiǎo guāng jù liáng zhōu, píng yǐ piān shī tǎo qín zhī. chū wèi yàn zhōu cì shǐ. rù jiān zuǒ wèi jiāng jūn, lǐng zhòng yī wàn tǎo běi xú zéi, pò zhī, chú jì zhōu cì shǐ. hóu jǐng dù jiāng, zhào píng wèi dà dū dū, lǜ qīng zhōu cì shǐ jìng xiǎn jùn zuǒ wèi jiāng jūn shè dí fú lián děng lüè dìng shòu yáng sù yù sān shí yú chéng. shì bà hái zhōu, jiā kāi fǔ, jìn wèi piào qí dà jiàng jūn, jìn jué wèi gōng. xiǎn zǔ shòu shàn, bié fēng xiàn yáng hóu. xíng yǎn zhōu cì shǐ, yǐ dú huò chú míng. hòu chú kāi fǔ yí tóng sān sī. fèi dì jí wèi, bài tè jìn, shí cāng zhōu lè líng jùn gàn. huáng jiàn chū, fēng dìng yáng jùn gōng, bài hù jūn. hòu wèi qīng zhōu cì shǐ, zú. zèng tài wèi.
金兄平,便弓马,有干用。魏景明中,释褐殿中将军,迁襄威将军。正光末, 六镇扰乱,隶大将军尉宾北讨。军败,为贼所虏。后走奔其弟金于云州,进号龙骧 将军。与金拥众南出,至黄瓜堆,为杜洛周所破,部落离散。及归尔朱荣,待之甚 厚,以平袭父爵第一领民酋长。高祖起义,以都督从。稍迁平北将军、显州刺史, 加镇南将军,封固安县伯。寻进为侯,行肆州刺史。周文帝遣其右将军李小光据梁 州,平以偏师讨擒之。出为燕州刺史。入兼左卫将军,领众一万讨北徐贼,破之, 除济州刺史。侯景度江,诏平为大都督,率青州刺史敬显俊、左卫将军厍狄伏连等 略定寿阳、宿预三十余城。事罢还州,加开府,进位骠骑大将军,进爵为公。显祖 受禅,别封羡阳侯。行兖州刺史,以黩货除名。后除开府仪同三司。废帝即位,拜 特进,食沧州乐陵郡干。皇建初,封定阳郡公,拜护军。后为青州刺史,卒。赠太 尉。
shǐ chén yuē: hú lǜ jīn yǐ gāo zǔ bō luàn zhī shǐ, yì chéng wáng yè, zhōng kuǎn zhī zhì, chéng cǐ dà gōng, gù néng zhōng xiǎng xiá nián, wèi gāo bǎi pì. guān qí yíng mǎn zhī jiè, dòng zhī wēi yě, cái jí hòu sì, suì zhì zhū yí, suī wèi wēi quán zhī zhòng, gài fú dào jiā suǒ jì. guāng yǐ shàng jiàng zhī zǐ, yǒu shěn yì zhī zī, zhàn shù bīng quán, àn tóng tāo lüè, lín dí zhì shèng, biàn huà wú fāng. zì guān hé fēn gé, nián jiāng sì jì. yǐ gāo zǔ bà wáng zhī qī, shǔ yǔ wén cǎo chuàng zhī rì, chū jūn báo fá, lǚ cuò bīng fēng. ér dà níng yǐ huán, dōng lín jìn ruò, guān xī qián shōu bā shǔ, yòu tiǎn jiāng líng, yè jiàn líng ér yòng wǔ, chéng bìng tūn zhī zhuàng qì. hú lǜ zhì jūn shì zhòng, shì è biān bǐ, zhàn zé qián wú wán zhèn, gōng zé hǎn yǒu quán chéng, qí shì bì zhì jū yuán zhī shī, qín rén wú fù qǐ guān zhī cè. ér shì luàn cái shèng, zhà yǐ zhèn zhǔ zhī wēi zhǔ àn shí jiān, zì huǐ fān lí zhī gù. xī lǐ mù zhī wèi zhào jiāng yě, běi jiǎn hú kòu, xī què qín jūn, guō kāi zèn zhī, mù sǐ zhào miè. qí yì zhū guāng zhě, qǐ qín zhī fǎn jiàn yú, hé tóng shù ér tóng wáng yě! nèi lìng zhū jiàng jiě tǐ, wài wèi qiáng lín bào chóu. wū hū! hòu zhī jūn zǐ, kě wèi shēn jiè.
史臣曰:斛律金以高祖拨乱之始,翼成王业,忠款之至,成此大功,故能终享 遐年,位高百辟。观其盈满之戒,动之微也,才及后嗣,遂至诛夷,虽为威权之重, 盖符道家所忌。光以上将之子,有沈毅之姿,战术兵权,暗同韬略,临敌制胜,变 化无方。自关、河分隔,年将四纪。以高祖霸王之期,属宇文草创之日,出军薄伐, 屡挫兵锋。而大宁以还,东邻浸弱,关西前收巴蜀,又殄江陵,叶建瓴而用武,成 并吞之壮气。斛律治军誓众,式遏边鄙,战则前无完阵,攻则罕有全城,齐氏必致 拘原之师,秦人无复启关之策。而世乱才胜,诈以震主之威;主暗时艰,自毁藩篱 之固。昔李牧之为赵将也,北翦胡寇,西却秦军,郭开谮之,牧死赵灭。其议诛光 者,岂秦之反间欤,何同术而同亡也!内令诸将解体,外为强邻报仇。呜呼!后之 君子,可为深戒。
zàn yuē: jiū jiū xián yáng, bāng jiā zhī guāng. míng yuè zhōng zhuàng, réng shì jiàng xiàng. shēng zhèn guān yòu, shì gāo shí wàng. pò cǐ wēi míng, yì xìng chán bàng. shǐ zì gōng yán, zhōng sī jiāo sàng.
赞曰:赳赳咸阳,邦家之光。明月忠壮,仍世将相。声振关右,势高时望。迫 此威名,易兴谗谤。始自工言,终斯交丧。