jiàn wěi fù yōng
僭偽附庸
xià hè lián shì yàn mù róng shì hòu qín yáo shì běi yàn féng shì xī qín qǐ fú shì
夏赫連氏 燕慕容氏 後秦姚氏 北燕馮氏 西秦乞伏氏
běi liáng jǔ qú shì liáng xiāo shì
北涼沮渠氏 梁蕭氏
jìn zì yǒng jiā zhī luàn, yǔ xiàn guā fēn, hú jié píng líng, jī yǒu nián dài, gè yán yīng yùn, xián jū dà bǎo. jìng ér zì xiāng tūn miè, zhōng wèi wèi chén. rán wèi zì zhāo chéng yǐ qián, wáng jī wèi xiǎn, zhì rú liú shí zhī tú, shí dài bù jiē, jiù shū wèi chuán, biān zhī sì yí, yǒu qī ěr mù, wú yì xiāng sù. qiě yú shí wǔ mǎ fú jiāng, zhēng shuò shì gǎi, yáng qiū jì zhù, jù cún jì lù. suī cháo zhèng cóng cuǒ, ér nián dài yǐ duō. tài zōng wén huáng dì yuán dòng tiān wén, dà cún kān lēi, qí shí shì xiāng jiē, yǐ biān zhī zài jì. jīn duàn zì dào wǔ yǐ lái suǒ tūn bìng zhě, xù qí xíng shì, jì qí miè wáng. qí yú bù xiāng guān shè, jiē suǒ bù qǔ. zhì rú jìn sòng qí liáng suī yuē piān jù, nián jiàn sān bǎi, dǐng mìng xiāng chéng. wèi shū mìng yuē dǎo yí, liè zhī yú chuán, yì suǒ bù qǔ. gù bù rù jīn piān, xiāo chá suī yún dì hào, fù yōng zhōu shì, gù cóng cǐ biān, cì wèi jiàn wěi fù yōng chuán yún ěr.
晉自永嘉之亂,宇縣瓜分,胡羯憑陵,積有年代,各言膺運,咸居大寶。竟而 自相吞滅,終為魏臣。然魏自昭成已前,王跡未顯,至如劉石之徒,時代不接,舊 書為傳,編之四夷,有欺耳目,無益緗素。且於時五馬浮江,正朔示改,《陽秋》 記注,具存紀錄。雖朝政叢脞,而年代已多。太宗文皇帝爰動天文,大存刊勒,其 時事相接,已編之《載記》。今斷自道武已來所吞併者,序其行事,紀其滅亡。其 余不相關涉,皆所不取。至如晉、宋、齊、梁雖曰偏據,年漸三百,鼎命相承。 《魏書》命曰《島夷》,列之於傳,亦所不取。故不入今篇,蕭察雖雲帝號,附庸 周室,故從此編,次為《僭偽附庸傳》云爾。
tiě fú liú wǔ, nán dān yú miáo yì, zuǒ xián wáng qù bēi zhī sūn, běi bù shuài liú měng zhī cóng zi, jū yú xīn xìng lǜ sī zhī běi. běi rén wèi hú fù xiān bēi mǔ wèi tiě fú, yīn yǐ hào wèi xìng. wǔ fù gào zhī yuán, shì lǐng bù luò. zhī yuán sǐ, wǔ dài yān. wǔ sǐ, zi wù huán dài lǐng bù luò, yǔ wèi hé tōng. wù huán sǐ, dì è lòu tóu dài lì, mì móu fǎn pàn. hòu wù huán zi xī wù qí suì è lòu tóu ér lì. xī wù qí sǐ, dì wèi chén dài lì.
鐵弗劉武,南單于苗裔,左賢王去卑之孫,北部帥劉猛之從子,居於新興慮虒 之北。北人謂胡父鮮卑母為「鐵弗」,因以號為姓。武父誥汁爰,世領部落。汁爰 死,武代焉。武死,子務桓代領部落,與魏和通。務桓死,弟閼陋頭代立,密謀反 叛。後務桓子悉勿祈遂閼陋頭而立。悉勿祈死,弟衛辰代立。
wèi chén, wù huán zhī dì sān zi yě. jì lì, qiǎn zi cháo xiàn, zhāo chéng yǐ nǚ qī zhī. wèi chén qián tōng fú jiān, jiān yǐ wèi zuǒ xián wáng. qiǎn shǐ qǐng jiān qiú tián dì. chūn qù qiū lái, jiān xǔ zhī. hòu nǎi bèi jiān, zhuān xīn guī wèi. jǔ bīng fá jiān, jiān qiǎn qí jiāng dèng tǎo qín zhī. jiān zì zhì shuò fāng, yǐ wèi chén wèi xià yáng gōng, tǒng qí bù luò, wèi chén fù fù yú jiān, zhāo chéng tǎo dà pò zhī, suì zǒu bēn fú jiān. jiān sòng hái shuò fāng, qiǎn bīng shù zhī.
衛辰,務桓之第三子也。既立,遣子朝獻,昭成以女妻之。衛辰潛通苻堅,堅 以為左賢王。遣使請堅求田地。春去秋來,堅許之。後乃背堅,專心歸魏。舉兵伐 堅,堅遣其將鄧討擒之。堅自至朔方,以衛辰為夏陽公,統其部落,衛辰復附于堅, 昭成討大破之,遂走奔苻堅。堅送還朔方,遣兵戍之。
zhāo chéng mò, wèi chén dǎo fú jiān kòu wèi nán jìng, wáng shī bài jī. jiān suì fēn guó rén wèi èr bù, zì hé yǐ xī, shǔ zhī wèi chén zì hé yǐ dōng, shǔ zhī liú kù rén. jiān hòu yǐ wèi chén wèi dān yú, dū shè hé xī xīn lèi, tún yú dài lái. mù róng yǒng jù zhǎng zi, bài wèi chén shǐ chí jié dū du hé xī zhū jūn shì dà jiāng jūn shuò zhōu mù shuò fāng wáng. yáo cháng yì qiǎn shǐ jié hǎo, bài wèi chén shǐ chí jié dū du běi shuò zá yí zhū jūn shì dà jiāng jūn dà dān yú hé xī wáng yōu zhōu mù.
昭成末,衛辰導苻堅寇魏南境,王師敗績。堅遂分國人為二部,自河以西,屬 之衛辰;自河以東,屬之劉庫仁。堅後以衛辰為單于,督攝河西新類,屯於代來。 慕容永據長子,拜衛辰使持節、都督河西諸軍事、大將軍、朔州牧、朔方王。姚萇 亦遣使結好,拜衛辰使持節、都督北朔雜夷諸軍事、大將軍、大單于、河西王、幽 州牧。
dēng guó zhōng, wèi chén qiǎn zi zhí lì dī kòu nán bù, qí zhòng bā jiǔ wàn. dào wǔ jūn wǔ liù qiān rén, wèi qí suǒ wéi. dì nǎi yǐ chē wèi fāng yíng, bìng zhàn bìng qián, dà pò zhī yú tiě qí shān nán. zhí lì dī dān qí ér zǒu. dì chéng shèng zhuī zhī, zì wǔ yuán jīn jīn nán dù hé, jìng rù qí guó. suì zhì wèi chén suǒ jū yuè qí chéng, wèi chén fù zǐ jīng dùn. nǎi fēn qiǎn chén liú gōng yuán qián nán zhì bái yán chí, lǔ wèi chén jiā shǔ jiāng jūn yī wèi zhì mù gēn shān, qín zhí lì dī. wèi chén dān qí dùn zǒu, wèi qí bù xià suǒ shā, chuán shǒu xíng gōng. xiān shì hé shuǐ chì rú xuè, wèi chén è zhī, jí wèi chén zhī wáng, zhū qí zú lèi, bìng tóu zhī yú hé. wèi chén dì sān zi qū gài bēn xuē gàn bù shuài tài xī fú.
登國中,衛辰遣子直力鞮寇南部,其眾八九萬。道武軍五六千人,為其所圍。 帝乃以車為方營,並戰並前,大破之於鐵岐山南。直力鞮單騎而走。帝乘勝追之, 自五原金津南度河,徑入其國。遂至衛辰所居悅跂城,衛辰父子驚遁。乃分遣陳留 公元虔南至白鹽池,虜衛辰家屬;將軍伊謂至木根山,擒直力鞮。衛辰單騎遁走, 為其部下所殺,傳首行宮。先是河水赤如血,衛辰惡之,及衛辰之亡,誅其族類, 並投之於河。衛辰第三子屈丐奔薛幹部帥太悉伏。
qū gài, běn míng bó bó, míng yuán gǎi qí míng yuē qū gài. běi fāng yán qū gài zhě bēi xià yě. tài xī fú sòng zhī yáo xìng. xìng gāo píng gōng pò duō luó méi yì yú qī zhī yǐ nǚ. qū gài shēn zhǎng bā chǐ wǔ cùn, xìng jiàn ér qí zhī. bài xiāo qí jiāng jūn, jiā fèng chē dū wèi, cháng cān jūn guó dà yì, chǒng yù yú yú xūn jiù. xìng dì jì nán gōng yōng yán yú xìng yuē: qū gài tiān xìng bù rén, nán yǐ qīn yù, chǒng zhī tài shèn, chén qiè huò zhī. xìng yuē: qū gài yǒu jì shì zhī cái, wú fāng shōu qí yì yòng, xìng zhī gòng píng tiān xià, yǒu hé bù kě? nǎi yǐ qū gài wèi ān yuǎn jiāng jūn, fēng yáng chuān hóu, shǐ zhù méi yì yú zhèn gāo píng. yì gù jiàn yǐ wèi bù kě. xìng nǎi zhǐ. yǐ qū gài wèi chí jié ān běi jiāng jūn wǔ yuán gōng, pèi yǐ sān jiāo wǔ bù xiān bēi èr wàn yú luò, zhèn shuò fāng.
屈丐,本名勃勃,明元改其名曰屈丐。北方言屈丐者卑下也。太悉伏送之姚興。 興高平公破多羅沒弈於妻之以女。屈丐身長八尺五寸,興見而奇之。拜驍騎將軍, 加奉車都尉,常參軍國大議,寵遇逾於勛舊。興弟濟南公邕言於興曰:「屈丐天性 不仁,難以親育,寵之太甚,臣竊惑之。」興曰:「屈丐有濟世之才,吾方收其藝 用,興之共平天下,有何不可?」乃以屈丐為安遠將軍,封陽川侯,使助沒弈於鎮 高平。邑固諫以為不可。興乃止。以屈丐為持節、安北將軍、五原公,配以三交五 部鮮卑二萬餘落,鎮朔方。
dào wǔ mò, qū gài xí shā méi yì yú ér bìng qí zhòng, jiàn chēng dà xià tiān wáng, hào nián lóng shēng, zhì bǎi guān. xìng nǎi huǐ zhī. qū gài chǐ xìng tiě fú, suì gǎi wèi hè lián shì, zì yún huī hè yǔ tiān lián. yòu hào qí zhī shù wèi tiě fá shì, yún zú gāng ruì rú tiě, jiē kān fá rén. jìn jiāng liú yù gōng zhǎng ān, qū gài wén ér xǐ yuē: yáo hóng qǐ néng jù yù? yù bì kè zhī. dài yù qù hòu, wú qǔ zhī rú shí yí ěr. yú shì mò mǎ lì bīng, xiū yǎng shì zú. jí liú yù qín hóng, liú zi yì zhēn shǒu zhǎng ān. qū gài fá zhī, dà pò yì zhēn, jī rén tóu wèi jīng guān, hào yuē dú lóu tái. suì jiàn huáng dì yú shui bà shàng, hào nián wèi chāng wǔ, dìng dū tǒng wàn, lēi míng chéng nán, sòng qí gōng dé, yǐ zhǎng ān wèi nán dōu.
道武末,屈丐襲殺沒弈於而並其眾,僭稱大夏天王,號年龍升,置百官。興乃 悔之。屈丐恥姓鐵弗,遂改為赫連氏,自雲徽赫與天連。又號其支庶為鐵伐氏,雲 族剛銳如鐵,皆堪伐人。晉將劉裕攻長安,屈丐聞而喜曰:「姚泓豈能拒裕?裕必 克之。待裕去後,吾取之如拾遺耳。」於是秣馬勵兵,休養士卒。及劉裕禽泓,留 子義真守長安。屈丐伐之,大破義真,積人頭為京觀,號曰髑髏台。遂僭皇帝於氵 霸上,號年為昌武,定都統萬,勒銘城南,頌其功德,以長安為南都。
xìng jiāo nüè, shì rén rú cǎo, zhēng tǔ yǐ zhú chéng, tiě zhuī cì rù yī cùn, jí shā zuò rén ér bìng zhú zhī. suǒ zào bīng qì, jiàng chéng bì sǐ: shè jiǎ bù rù, jí zhǎn gōng rén, rú qí rù, biàn zhǎn kǎi jiàng, shā gōng jiàng shù qiān rén. cháng jū chéng shàng, zhì gōng jiàn yú cè, yǒu suǒ xián fèn, shǒu zì shā rén. qún chén wǔ shì zhě, záo qí mù, xiào zhě jué qí chún, jiàn zhě wèi zhī fěi bàng, xiān jié qí shé, ér hòu zhǎn zhī. yì fèi qí zi guī, guī zì zhǎng ān qǐ bīng gōng qū gài, gài qiǎn zi tài yuán gōng chāng pò guī shā zhī. qū gài yǐ chāng wèi tài zǐ. shǐ guāng èr nián, qū gài sǐ, chāng jiàn lì.
性驕虐,視人如草,蒸土以築城,鐵錐刺入一寸,即殺作人而並築之。所造兵 器,匠呈必死:射甲不入,即斬弓人,如其入,便斬鎧匠,殺工匠數千人。常居城 上,置弓劍於側,有所嫌忿,手自殺人。群臣忤視者,鑿其目,笑者決其脣,諫者 謂之誹謗,先截其舌,而後斬之。議廢其子璝,璝自長安起兵攻屈丐,丐遣子太原 公昌破璝殺之。屈丐以昌為太子。始光二年,屈丐死,昌僭立。
chāng zì hái guó, yī míng zhé, qū gài zhī dì èr zi yě. jì jiàn wèi, gǎi nián chéng guāng. tài wǔ wén qū gài sǐ, zhū zi xiāng gōng, guān zhōng dà luàn, yú shì xī fá. nǎi yǐ qīng qí yī wàn bā qiān, jì hé xí chāng. shí dōng zhì zhī rì, chāng yàn xiǎng, wáng shī yǎn dào, shàng xià jīng rǎo. chē jià cì yú hēi shuǐ, qù qí chéng sān shí yú lǐ, chāng nǎi chū zhàn. tài wǔ chí wǎng jī zhī, chāng tuì zǒu rù chéng, wèi bì mén, jūn shì chéng shèng rù qí xī gōng, fén qí xī mén, yè sù chéng běi. míng rì fēn jūn sì chū, xǐ wàn yú jiā ér hái.
昌字還國,一名折,屈丐之第二子也。既僭位,改年承光。太武聞屈丐死,諸 子相攻,關中大亂,於是西伐。乃以輕騎一萬八千,濟河襲昌。時冬至之日,昌宴 饗,王師奄到,上下驚擾。車駕次於黑水,去其城三十餘里,昌乃出戰。太武馳往 擊之,昌退走入城,未閉門,軍士乘勝入其西宮,焚其西門,夜宿城北。明日分軍 四出,徙萬餘家而還。
hòu chāng qiǎn dì dìng yǔ sī kōng xī jīn xiāng chí yú zhǎng ān, tài wǔ chéng xū xī fá, jì jūn zǐ jīn, qīng qí sān wàn, bèi dào jiān xíng. qún chén xián jiàn yuē: tǒng wàn chéng jiān, fēi yī rì kě bá. jīn qīng jūn tǎo zhī, jìn bù kě kè, tuì wú suǒ zī. bù ruò bù jūn gōng jù, yī shí jù wǎng. dì yuē: fū yòng bīng zhī shù, gōng chéng zuì xià, bù dé yǐ ér yòng zhī. rú qí gōng jù yī shí jù wǎng, zéi bì jù ér jiān shǒu. ruò gōng bù shí bá, zé shí jǐn bīng pí, wài wú suǒ lüè, fēi shàng cè yě. zhèn yǐ qīng qí zhì qí chéng xià, bǐ xiān wén yǒu bù jūn, bù cóng jiàn qí zhì, bì dāng xīn xián. zhèn qiě léi shī yǐ yòu zhī, ruò dé yī zhàn, qín zhī bì yǐ. suǒ yǐ rán zhě, jūn shì qù jiā èr qiān lǐ, hòu yǒu huáng hé zhī nán, suǒ wèi zhì zhī sǐ dì ér hòu shēng yě. yǐ shì jué zhàn zé yǒu yú, gōng chéng zé bù zú. suì xíng, cì yú hēi shuǐ, fēn jūn fú yú gǔ, ér yǐ shǎo zhòng zhì qí chéng xià. chāng jiāng dí zi yù lái jiàng, shuō: shǐ rén zhuī qí dì dìng, dìng yuē: chéng jiān jùn wèi kě gōng bá, dài qín jīn děng, rán hòu xú wǎng, nèi wài jī zhī, yǒu hé bù jì? chāng yǐ wèi rán. tài wǔ è zhī, tuì jūn chéng běi, shì chāng yǐ ruò, qiǎn yǒng chāng wáng jiàn jí é qīng děng fēn qí wǔ qiān, xī lüè jū rén. huì jūn shì fù zuì, wáng rù chāng chéng, yán guān jūn liáng jǐn, shì zú shí cài, zī zhòng zài hòu, bù bīng wèi zhì, jī zhī wèi biàn. chāng xìn qí yán, yǐn zhòng chū chéng, bù qí sān wàn. sī tú zhǎng sūn hàn děng xián yán chāng bù zhèn nán xiàn, yí bì qí fēng, qiě dài bù bīng, yī shí fèn jī. dì yuē: bù rán, yuǎn lái qiú zéi, kǒng qí bù chū. jīn bì ér bù jī, bǐ fèn wǒ ruò, fēi jì yě. suì shōu jūn wěi běi, yǐn ér pí zhī. chāng yǐ wèi tuì, gǔ zào ér qián, shū zhèn wèi yì. xíng wǔ liù lǐ, dì chōng zhī, zéi zhèn bù dòng. shāo qián xíng, huì yǒu fēng qǐ, fāng shù guān zhào ní quàn dì gèng dài hòu rì, cuī hào chì zhī. dì nǎi fēn qí wèi zuǒ yòu yǐ jǐ zhī. dì zhuì mǎ, zéi yǐ bī, dì téng mǎ cì shā qí shàng shū hú lí wén, shā qí zéi shí yú rén. liú shǐ zhōng dì, dì fèn jī bù chuò. chāng jūn dà kuì, bù jí rù chéng, bēn tóu shàng guī. suì kè qí chéng.
後昌遣弟定與司空奚斤相持於長安,太武乘虛西伐,濟君子津,輕騎三萬,倍 道兼行。群臣咸諫曰:「統萬城堅,非一日可拔。今輕軍討之,進不可克,退無所 資。不若步軍攻具,一時俱往。」帝曰:「夫用兵之術,攻城最下,不得已而用之。 如其攻具一時俱往,賊必懼而堅守。若攻不時拔,則食盡兵疲,外無所掠,非上策 也。朕以輕騎至其城下,彼先聞有步軍,步從見騎至,必當心閒。朕且羸師以誘之, 若得一戰,擒之必矣。所以然者,軍士去家二千里,後有黃河之難,所謂置之死地 而後生也。以是決戰則有餘,攻城則不足。」遂行,次於黑水,分軍伏於谷,而以 少眾至其城下。昌將狄子玉來降,說:使人追其弟定,定曰:「城堅峻未可攻拔, 待擒斤等,然後徐往,內外擊之,有何不濟?」昌以為然。太武惡之,退軍城北, 示昌以弱,遣永昌王健及娥清等分騎五千,西掠居人。會軍士負罪,亡入昌城,言 官軍糧盡,士卒食菜,輜重在後,步兵未至,擊之為便。昌信其言,引眾出城,步 騎三萬。司徒長孫翰等咸言昌步陣難陷,宜避其鋒,且待步兵,一時奮擊。帝曰: 「不然,遠來求賊,恐其不出。今避而不擊,彼奮我弱,非計也。」遂收軍偽北, 引而疲之。昌以為退,鼓譟而前,舒陣為翼。行五六里,帝沖之,賊陣不動。稍前 行,會有風起,方術官趙倪勸帝更待後日,崔浩叱之。帝乃分騎為左右以掎之。帝 墜馬,賊已逼,帝騰馬刺殺其尚書斛黎文,殺騎賊十餘人。流矢中帝,帝奮擊不輟。 昌軍大潰,不及入城,奔投上邽。遂克其城。
chū, qū gài shē, hǎo xiū gōng shì, chéng gāo shí rèn, jī hòu sān shí bù, shàng guǎng shí bù, gōng qiáng wǔ rèn, qí jiān kě yǐ lì dāo fǔ. tái xiè gāo dà, fēi gé xiāng lián, jiē diāo lòu tú huà, bèi yǐ qǐ xiù, shì yǐ dān qīng, qióng jí wén cǎi. dì gù wèi zuǒ yòu yuē: zuì ěr xiǎo guó, ér yòng rén rú cǐ, suī yù bù wáng, qí kě dé hū?
初,屈丐奢,好修宮室,城高十仞,基厚三十步,上廣十步,宮牆五仞,其堅 可以礪刀斧。台榭高大,飛閣相連,皆雕鏤圖畫,被以綺繡,飾以丹青,窮極文采。 帝顧謂左右曰:「蕞爾小國,而用人如此,雖欲不亡,其可得乎?」
shì yù shǐ ān xié qín chāng, dì shǐ shì zhōng gǔ bì yíng chāng zhì jīng shī, shě zhī xī gōng mén nèi, gěi yǐ chéng yú zhī fù. yòu zhào chāng shàng shǐ píng gōng zhǔ, jiǎ huì jī gōng, fēng wèi qín wáng, zuò móu fǎn fú zhū.
侍御史安頡禽昌,帝使侍中古弼迎昌至京師,舍之西宮門內,給以乘輿之副。 又詔昌尚始平公主,假會稽公,封為秦王,坐謀反伏誅。
chāng dì dìng, xiǎo zì zhí bèn, qū gài zhī dì wǔ zǐ yě. xiōng bào wú lài. chāng bài, dìng bēn yú píng liáng, zì chēng zūn hào, gǎi nián shèng guāng. dìng dēng yīn pán shān, wàng qí běn guó, qì yuē: xiān dì yǐ zhèn chéng dà yè zhě, qǐ yǒu jīn rì zhī shì hū! shǐ tiān jiǎ zhèn nián, dāng yǔ qīng zhū rén jiàn jì xìng zhī yè. é ér qún hú bǎi shù, míng yú qí cè, dìng mìng shè zhī, wú suǒ huò. è zhī yuē: suǒ jiàn yì dà bù zāng, duō duō tiān dào, fù hé yán zāi!
昌弟定,小字直獖,屈丐之第五子也。凶暴無賴。昌敗,定奔於平涼,自稱尊 號,改年勝光。定登陰槃山,望其本國,泣曰:「先帝以朕承大業者,豈有今日之 事乎!使天假朕年,當與卿諸人建季興之業。」俄而群狐百數,鳴於其側,定命射 之,無所獲。惡之曰:「所見亦大不臧,咄咄天道,復何言哉!」
dìng yǔ sòng lián hé, yáo fēn hé běi. zì héng shān yǐ dōng, shǔ sòng héng shān yǐ xī, shǔ dìng. tài wǔ qīn lǜ qīng qí xí píng liáng. dìng jiù píng liáng, fāng zhèn zì gù. dì sì miàn wéi zhī, duàn qí shuǐ cǎo, dìng bù dé shuǐ, yǐn zhòng xià yuán, zhào wǔ wèi jiāng jūn qiū juàn jī zhī. dìng zhòng kuì, bèi chuàng, dān qí dùn zǒu, yóu qí yú zhòng, nǎi xī bǎo shàng guī. shén qiàn sì nián, wèi tǔ gǔ hún mù guī suǒ xí, qín dìng sòng jīng shī, fú zhū.
定與宋連和,遙分河北。自恆山以東,屬宋;恆山以西,屬定。太武親率輕騎 襲平涼。定救平涼,方陣自固。帝四面圍之,斷其水草,定不得水,引眾下原,詔 武衛將軍丘眷擊之。定眾潰,被創,單騎遁走,由其餘眾,乃西保上邽。神蒨四年, 為吐谷渾慕璝所襲,禽定送京師,伏誅。
tú hé mù róng guī, zì yì luò guī, běn chū chāng lí. zēng zǔ mò hù bá, wèi chū, lǜ zhū bù luò rù jū liáo xī, cóng sī mǎ xuān wáng tǎo gōng sūn shì, bài lǜ yì wáng, shǐ jiàn wáng fǔ yú jí chéng zhī běi. zǔ mù yán, cóng guàn qiū jiǎn zhēng gāo lì yǒu gōng, shǐ hào zuǒ xián wáng. fù shè guī, yǐ xūn jìn bài xiān bēi dān yú, qiān yì liáo dōng. shè guī sǐ, guī dài lǐng bù luò. yǐ liáo dōng pì yuǎn, qiān yú tú hé zhī qīng shān. mù dì shì, pō wèi dōng bù zhī huàn. guī sǐ, zi huǎng sì.
徒河慕容廆,字弈洛瑰,本出昌黎。曾祖莫護跋,魏初,率諸部落入居遼西, 從司馬宣王討公孫氏,拜率義王,始建王府於棘城之北。祖木延,從毌丘儉征高麗 有功,始號左賢王。父涉歸,以勛進拜鮮卑單于,遷邑遼東。涉歸死,廆代領部落。 以遼東僻遠,遷於徒河之青山。穆帝世,頗為東部之患。廆死,子晃嗣。
huǎng zì yuán zhēn, hào nián wèi yuán nián, zì chēng yàn wáng. jiàn guó èr nián, zhāo chéng nà huǎng nǚ wèi hòu. sì nián, huǎng chéng hé lóng ér dōu yān. zhēng gāo lì dà pò zhī, suì rù wán dōu, jué gāo lì wáng zhāo fù lì mù, zài qí shī, fén qí gōng shì, huǐ wán dōu ér guī. zhāo hòu chēng chén, nǎi guī qí fù shī. huǎng sǐ, zi jùn sì.
晃字元真,號年為元年,自稱燕王。建國二年,昭成納晃女為後。四年,晃城 和龍而都焉。征高麗大破之,遂入丸都,掘高麗王釗父利墓,載其屍,焚其宮室, 毀丸都而歸。釗後稱臣,乃歸其父屍。晃死,子俊嗣。
jùn zì xuān yīng, jì xí wèi, hào nián wèi yuán nián. wén shí shì luàn, nǎi lì jiǎ yán bīng, jiāng wèi jìn qǔ zhī jì, xǐ dōu yú jì. jiàn guó shí wǔ nián, jùn jiàn chēng huáng dì, zhì bǎi guān, hào nián tiān xǐ, guó chēng dà yàn. shí liù nián, zì jì qiān dōu yú yè, hào nián guāng shòu. jùn sǐ, dì sān zǐ sì.
俊字宣英,既襲位,號年為元年。聞石氏亂,乃礪甲嚴兵,將為進取之計,徙 都於薊。建國十五年,俊僭稱皇帝,置百官,號年天璽,國稱大燕。十六年,自薊 遷都於鄴,號年光壽。俊死,第三子嗣。
zì jǐng mào, hào nián jiàn xī. zhèng wú gāng jì. yǒu shén jiàng yú yè, yuē xiāng nǚ, yǒu shēng, yǔ rén xiāng jiē, shù rì ér qù. hòu fú jiān qiǎn jiāng wáng měng dài yè, qín, fēng xīn xìng hóu. dào wǔ zhī qī nián, fú jiān bài yú huái nán. shū fù chuí pàn jiān, gōng fú pī yú yè. dì jì běi wáng hóng xiān wèi běi dì zhǎng shǐ, wén chuí gōng yè, wáng bēn guān dōng, hái tún huá yīn, zì chēng yōng zhōu mù jì běi wáng tuī chuí wèi chéng xiàng dà sī mǎ wú wáng. jiān qiǎn zi jù lù gōng ruì fá hóng. hóng dì zhōng shān wáng chōng, xiān wèi píng yáng tài shǒu, yì qǐ bīng hé dōng, bēn hóng. hóng zhòng zhì shí wàn, qiǎn shǐ wèi jiān, qiú fēn wáng tiān xià. jiān dà nù, zé. kòu tóu liú xiě xiè, jiān dài zhī rú chū, mìng yǐ shū zhāo chuí jí hóng chōng. mì qiǎn shǐ wèi hóng: miǎn jiàn dà yè, kě yǐ wú wáng wèi xiāng guó zhōng shān wáng wèi tài zǎi, lǐng dà sī mǎ rǔ kě wèi dà jiāng jūn, lǐng sī tú, chéng zhì fēng bài. tīng wú sǐ wèn, rǔ biàn jí zūn wèi. hóng jìn xiàng zhǎng ān, nián hào yàn xìng. hóng móu chén gāo gài sù qín chóng děng yǐ hóng dé wàng hòu chōng, qiě chí fǎ kē jùn, nǎi shā hóng, lì chōng wèi huáng tài dì, chéng zhì xíng shì, zhì bǎi guān. jìn jù ē páng. chū, jiān zhī miè yàn, chōng zǐ qīng hé gōng zhǔ nián shí sì, yǒu shū sè, jiān nà zhī. chōng nián shí èr, yì yǒu lóng yáng zhī zī, jiān yòu xìng zhī. zǐ dì zhuān chǒng. zhǎng ān gē zhī yuē: yī cí fù yī xióng, shuāng fēi rù zǐ gōng. wáng měng qiè jiàn, nǎi chū chōng. jí qí mǔ zú, zàng zhī yǐ yàn hòu zhī lǐ. zhǎng ān yòu yáo yuē: fèng huáng, fèng huáng, zhǐ ē páng. shí yǐ fèng huáng fēi wú tóng bù qī, fēi zhú shí bù shí, nǎi shí wú zhú shù qiān zhū yú a chéng, yǐ dài fèng huáng. chōng xiǎo zì fèng huáng, zhì shì, a chéng zhōng wèi jiān zéi. rù jiàn jiān xiè, yīn yán èr zi zuó hūn, yù jiān xìng dì, jiān xǔ zhī. chū, shù shì wáng jiā yuē: chuí lú zuò qú chú, bù chéng wén zhāng. huì tiān dà yǔ, bù dé shā yáng. yán jiāng shā jiān ér bù guǒ yě. jiān yǔ qún chén mò jiě. shì yè dà yǔ, chén bù guǒ chū. shì fā, jiān nǎi zhū fù zǐ jí zōng zú, chéng nèi xiān bēi wú shǎo zhǎng nán nǚ jiē shā zhī.
字景茂,號年建熙。政無綱紀。有神降於鄴,曰湘女,有聲,與人相接, 數日而去。後苻堅遣將王猛代鄴,禽,封新興侯。道武之七年,苻堅敗於淮南。 叔父垂叛堅,攻苻丕於鄴。弟濟北王泓先為北地長史,聞垂攻鄴,亡奔關東, 還屯華陰,自稱雍州牧、濟北王;推垂為丞相、大司馬、吳王。堅遣子鉅鹿公睿伐 泓。泓弟中山王沖,先為平陽太守,亦起兵河東,奔泓。泓眾至十萬,遣使謂堅, 求分王天下。堅大怒,責。叩頭流血謝,堅待之如初,命以書招垂及泓、沖。 密遣使謂泓:「勉建大業,可以吳王為相國;中山王為太宰,領大司馬;汝可為 大將軍,領司徒,承制封拜。聽吾死問,汝便即尊位。」泓進向長安,年號燕興。 泓謀臣高蓋、宿勤崇等以泓德望後沖,且持法苛峻,乃殺泓,立沖為皇太弟,承制 行事,置百官。進據阿房。初,堅之滅燕,沖姊清河公主年十四,有殊色,堅納之。 沖年十二,亦有龍陽之姿,堅又幸之。姊弟專寵。長安歌之曰:「一雌復一雄,雙 飛入紫宮。」王猛切諫,乃出沖。及其母卒,葬之以燕後之禮。長安又謠曰:「鳳 皇,鳳皇,止阿房。」時以鳳皇非梧桐不棲,非竹實不食,乃蒔梧竹數千株於阿城, 以待鳳皇。沖小字鳳皇,至是,阿城終為堅賊。入見堅謝,因言二子昨婚,欲堅 幸第,堅許之。出,術士王嘉曰:「椎蘆作蘧蒢,不成文章。會天大雨,不得殺 羊。」言將殺堅而不果也。堅與群臣莫解。是夜大雨,晨不果出。事發,堅乃誅 父子及宗族,城內鮮卑無少長男女皆殺之。
guī dì yùn. yùn sūn yǒng, zì shū míng. jì wèi fú jiān suǒ bìng, yǒng xǐ yú zhǎng ān. jiā pín, fū qī cháng mài xuē yú shì. jí wèi jiān suǒ shā, chōng nǎi zì chēng zūn hào, yǐ yǒng wèi xiǎo jiāng jūn. chōng dú bào, jí jiān chū rú wǔ jiāng shān, chōng rù zhǎng ān, zòng bīng dà lüè, sǐ zhě bù kě shèng jì. chū, jiān zhī wèi luàn, guān zhōng hū rán, wú huǒ ér yān qì dà qǐ, fāng shù shí lǐ, yuè yú bù miè. jiān měi lín tīng sòng guān, lìng mín yǒu yuàn zhě, jǔ yān yú chéng běi, guān ér lù zhī. zhǎng ān wèi zhī zhào yuē: yù de bì cún dāng jǔ yān. guān zhōng yáo yuē: zhǎng qiào mǎ biān jī zuǒ gǔ, tài suì nán xíng dāng fù lǔ. xī rén hū tú hé wèi bái lǔ, chōng guǒ jù zhǎng ān. lè zhī wàng guī, qiě yǐ mù róng chuí míng wēi sù zhe, kuà jù shān dōng, dàn bù gǎn jìn, zhòng xián yuàn zhī. dēng guó yuán nián, chōng zuǒ jiāng jūn hán yán yīn rén zhī yuàn, shā chōng, lì chōng jiāng duàn suí wèi yàn wáng, gǎi nián chāng píng. chōng zhī rù zhǎng ān, wáng jiā wèi zhī yuē: fèng huáng, fèng huáng, hé bù gāo fēi hái gù xiāng? wú gù zài cǐ qǔ miè wáng.
廆弟運。運孫永,字叔明。既為苻堅所並,永徙於長安。家貧,夫妻常賣靴 於市。及為堅所殺,沖乃自稱尊號,以永為小將軍。沖毒暴,及堅出如五將山, 沖入長安,縱兵大掠,死者不可勝計。初,堅之未亂,關中忽然,無火而煙氣大起, 方數十里,月余不滅。堅每臨聽訟觀,令民有怨者,舉煙於城北,觀而錄之。長安 為之詔曰:「欲得必存當舉煙。」關中謠曰:「長鞘馬鞭擊左股,太歲南行當復虜。」 西人呼徒河為白虜,沖果據長安。樂之忘歸,且以慕容垂名威夙著,跨據山東,憚 不敢進,眾咸怨之。登國元年,沖左將軍韓延因人之怨,殺沖,立沖將段隨為燕王, 改年昌平。沖之入長安,王嘉謂之曰:「鳳皇,鳳皇,何不高飛還故鄉?無故在此 取滅亡。」
chōng bài, qí zuǒ pú shè mù róng héng yǔ yǒng qián móu, xí shā suí, lì yí dū wáng zǐ jì wèi yàn wáng, hào nián jiàn míng. lǜ xiān bēi nán nǚ sān shí yú wàn kǒu, chéng yú fú yù, lǐ lè qì wù, qù zhǎng ān ér dōng. yǐ yǒng wèi wǔ wèi jiāng jūn. héng dì hù jūn jiāng jūn tāo, yīn yǒu èr zhì, yòu jì shā zhī yú lín jìn. héng nù, qù zhī. yǒng yǔ wǔ wèi jiāng jūn diāo yún lǜ zhòng gōng tāo. tāo qiǎn sī mǎ sù qín lí nì zhàn, yǒng zhí ér lù zhī. tāo jù, chū bēn héng yíng. héng lì mù róng chōng zi wàng wèi dì, gǎi nián jiàn píng. zhòng xī qù wàng bēn yǒng, yǒng zhí wàng shā zhī, lì mù róng hóng zi zhōng wèi dì, gǎi nián jiàn wǔ. zhōng yǐ yǒng wèi tài wèi, shǒu shàng shū lìng, fēng hé dōng gōng. dōng zhì wén xǐ, zhī mù róng chuí chēng zūn hào, tuō yǐ nóng yào fú jìn, zhú yàn xī chéng yǐ zì gù. diāo yún děng yòu shā zhōng, tuī yǒng wèi dà dū dū dà jiāng jūn dà dān yú yōng qín liáng liáng sì zhōu mù hé dōng wáng, chēng fān yú chuí.
沖敗,其左僕射慕容恆與永潛謀,襲殺隨,立宜都王子覬為燕王,號年建明。 率鮮卑男女三十餘萬口,乘輿服御,禮樂器物,去長安而東。以永為武衛將軍。恆 弟護軍將軍韜,陰有貳志,誘覬殺之於臨晉。恆怒,去之。永與武衛將軍刁雲率眾 攻韜。韜遣司馬宿勤黎逆戰,永執而戮之。韜懼,出奔恆營。恆立慕容沖子望為帝, 改年建平。眾悉去望奔永,永執望殺之,立慕容泓子忠為帝,改年建武。忠以永為 太尉,守尚書令,封河東公。東至聞喜,知慕容垂稱尊號,托以農要弗進,築燕熙 城以自固。刁雲等又殺忠,推永為大都督、大將軍、大單于、雍秦梁涼四州牧、河 東王,稱蕃於垂。
yǒng jìn jù zhǎng zi, jiàn chēng dì, hào nián zhōng xìng. chuí gōng dīng líng dí zhāo yú huá tái, zhāo bài jiàng yǒng. yǒng yǐ zhāo wèi chē qí dà jiāng jūn dōng jùn wáng. suì yú, móu shā yǒng, yǒng zhū zhī. chuí lái gōng yǒng, yǒng bài, wèi qián qū suǒ huò, chuí shù ér lù zhī. bìng zhǎn yǒng gōng qīng yǐ xià diāo yún dà yì dòu guī děng sì shí yú rén. yǒng suǒ tǒng xīn jiù rén hù fú yù tú shū qì lè zhēn bǎo, chuí xī huò zhī.
永進據長子,僭稱帝,號年中興。垂攻丁零翟釗於滑台,釗敗降永。永以釗為 車騎大將軍、東郡王。歲余,謀殺永,永誅之。垂來攻永,永敗,為前驅所獲,垂 數而戮之。並斬永公卿已下刁雲、大逸豆歸等四十餘人。永所統新舊人戶、服御、 圖書、器樂、珍寶,垂悉獲之。
chuí zì dào míng, huǎng dì wǔ zǐ yě. shén jiàn chǒng ài, cháng zì wèi zhū dì zǐ yuē: cǐ ér kuò dá hào qí, zhōng néng pò rén jiā, huò néng chéng rén jiā. gù míng bà, zì dào yè. ēn yù yú yú jùn. jùn fú néng píng, jí jí wáng wèi, yǐ chuí zhuì mǎ shāng chǐ, gǎi míng wèi quē, wài yǐ mù xì quē wèi míng, nèi shí è zhī. xún yǐ chèn jì zhī wén, nǎi qù guài, yǐ chuí wèi míng. nián shí sān, wèi piān jiāng, suǒ zài zhēng fá, yǒng guān sān jūn. jùn píng zhōng yuán, chuí wèi qián fēng, lèi zhàn yǒu dà gōng. jí jùn jiàn zūn hào, fēng wú wáng.
垂字道明,晃第五子也。甚見寵愛,常自謂諸弟子曰:「此兒闊達好奇,終能 破人家,或能成人家。」故名霸,字道業。恩遇逾於俊。俊弗能平,及即王位,以 垂墜馬傷齒,改名為缺,外以慕郤缺為名,內實惡之。尋以讖記之文,乃去夬,以 垂為名。年十三,為偏將,所在征伐,勇冠三軍。俊平中原,垂為前鋒,累戰有大 功。及俊僭尊號,封吳王。
hòu yǐ chē qí dà jiāng jūn bài huán wēn yú fāng tóu, wēi míng dà zhèn, bù róng yú, xī bēn fú jiān. jiān shén zhòng zhī, bài guān jūn jiāng jūn, fēng bīn dōu hóu. jiān bài huái nán, rù yú chuí jūn. zi bǎo quàn chuí shā zhī, chuí yǐ jiān yù zhī hòu yě, bù tīng. xíng zhì luò yáng, qǐng qiú bài mù, jiān xǔ zhī. suì qǐ bīng gōng fú pī yú yè. chuí chēng yàn wáng, zhì bǎi guān, nián hào yàn yuán.
後以車騎大將軍敗桓溫於枋頭,威名大震,不容於,西奔苻堅。堅甚重之, 拜冠軍將軍,封賓都侯。堅敗淮南,入於垂軍。子寶勸垂殺之,垂以堅遇之厚也, 不聽。行至洛陽,請求拜墓,堅許之。遂起兵攻苻丕於鄴。垂稱燕王,置百官,年 號燕元。
dēng guó yuán nián, chuí jiàn wèi, hào nián wèi jiàn xìng. shàn zōng miào shè jì yú zhōng shān, jǐn yǒu yōu jì píng zhōu zhī dì, qiǎn shǐ cháo gòng. sān nián, dào wǔ qiǎn jiǔ yuán gōng yí shǐ yú chuí, chuí yòu qiǎn shǐ cháo gòng. sì nián, dào wǔ qiǎn chén liú gōng qián shǐ yú chuí, chuí yòu qiǎn shǐ cháo gòng. wǔ nián, yòu qiǎn qín wáng gū shǐ yú chuí, chuí liú gū bù qiǎn, suì jué xíng rén. chuí yì tǎo mù róng shuǐ, tài shǐ lìng jìn ān yán yú chuí yuē: huì xīng jīng wěi jī zhī fēn, yàn dāng yǒu yě sǐ zhī wáng. bù chū wǔ nián, qí guó bì wáng. suì zài chún huǒ, bì kè zhǎng zi. chuí nǎi zhǐ. ān chū ér wèi rén yuē: cǐ zhòng jì bìng, zhōng bù néng jiǔ. ān gài zhī dào wǔ zhī xìng yě, ér bù gǎn yán. xiān shì, dīng líng dí liáo pàn chuí, hòu qiǎn shǐ xiè zuì, chuí bù xǔ. liáo nù, suì zì hào dà wèi tiān wáng, tún huá tái, yǔ chuí xiāng jī. sǐ, zi zhāo dài zhī. jí chuí zhēng kè huá tái, zhāo bēn zhǎng zi. chuí yì zhēng zhǎng zi, zhū jiāng xián jiàn. yǐ yǒng guó wèi yǒu xìn, qǐng tā nián. chuí jiāng cóng zhī, chuí dì sī tú fàn yáng wáng dé gù quàn chuí. chuí yuē: sī tú yì yǔ wú tóng, qiě wú tóu lǎo, kòu náng dǐ zhì zú yǐ kè zhī, bù fù liú nì zéi yǐ lèi zi sūn. nǎi fá yǒng kè zhī.
登國元年,垂僭位,號年為建興。繕宗廟社稷於中山,盡有幽、冀、平州之地, 遣使朝貢。三年,道武遣九原公儀使於垂,垂又遣使朝貢。四年,道武遣陳留公虔 使於垂,垂又遣使朝貢。五年,又遣秦王觚使於垂,垂留觚不遣,遂絕行人。垂議 討慕容水,太史令靳安言於垂曰:「彗星經尾、箕之分,燕當有野死之王。不出五 年,其國必亡。歲在鶉火,必克長子。」垂乃止。安出而謂人曰:「此眾既並,終 不能久。」安蓋知道武之興也,而不敢言。先是,丁零翟遼叛垂,後遣使謝罪,垂 不許。遼怒,遂自號大魏天王,屯滑台,與垂相擊。死,子釗代之。及垂征克滑台, 釗奔長子。垂議征長子,諸將咸諫。以永國未有釁,請他年。垂將從之,垂弟司徒、 范陽王德固勸垂。垂曰:「司徒議與吾同,且吾投老,叩囊底智足以克之,不復留 逆賊以累子孫。」乃伐永克之。
shí nián, chuí qiǎn qí tài zǐ bǎo lái kòu. shǐ bǎo zhī lái, chuí yǐ yǒu jí. zì dào wǔ yuán, dào wǔ duàn qí xíng lù, fù zǐ wèn jué. dì nǎi guǐ qí xíng rén zhī cí, lín hé gào zhī yuē: rǔ fù yǐ sǐ, hé bù jù hái? bǎo xiōng dì wén zhī yōu bù, yǐ wèi xìn rán, yú shì shì zú hài dòng. chū, bǎo zhì yōu zhōu, qí suǒ chéng chē zhóu wú gù zì zhé. zhàn gōng jìn ān yǐ wèi dà xiōng, gù quàn lìng hái, bǎo nù, bù cóng. zhì shì, wèn ān. ān yuē: sù qù kě miǎn. bǎo yù kǒng. ān tuì gào rén yuē: jīn jiāng sǐ yú tā xiāng, shī hái wěi yú cǎo yě, wèi wū yuān lóu yǐ suǒ shí, bù fù jiàn jiā zú. shí yuè, bǎo shāo chuán yè dùn. shí hé bīng wèi chéng, bǎo wèi dì bù néng dù, bù shè chì hòu. shí yī yuè, tiān bào fēng hán, bīng hé, dì jìn jūn jì hé jí zhuī zhī. zhì cān hé bēi xī, jìn ān yán yú bǎo yuē: jīn rì xī běi fēng dòng, shì jūn jiāng zhì zhī yīng, yí jiān xíng sù qù, bù rán bì wēi. qí yè, dì bù fèn zhòng jūn, dōng xī wèi jǐ jiǎo zhī shì. yuē lēi shì zú, shù mǎ kǒu, xián méi wú shēng. mèi shuǎng, zhòng jūn qí jìn, rì chū dēng shān, xià lín qí yíng. bǎo zhòng chén jiāng dōng yǐn, gù jiàn jūn zhì, suì jīng rǎo. dì zòng qí téng niè, mǎ zhě jué dào bīng shàng. bǎo jí zhū fù xiōng dì, jūn mǎ bèng sàn, jǐn yǐ shēn miǎn. bǎo jūn sì wǔ wàn rén, yī shí fàng zhàng, liǎn shǒu jiù jī. qín qí wáng gōng wén wǔ shù qiān. chuí fù yù lái kòu, tài shǐ yuē: tài bái xī méi xī fāng, shù rì hòu jiàn dōng fāng, cǐ wèi zào bīng, xiān jǔ zhě wáng. chuí bù cóng, záo shān kāi dào, zhì bǎo qián bài suǒ, jiàn jī hái rú qiū, shè jì diào zhī. sǐ zhě fù xiōng zǐ dì suì jiē gāo kū, shēng zhèn shān chuān, chuí cán fèn ǒu xuè, fā bìng ér hái, sǐ yú shàng gǔ. bǎo jiàn lì.
十年,垂遣其太子寶來寇。始寶之來,垂已有疾。自到五原,道武斷其行路, 父子問絕。帝乃詭其行人之辭,臨河告之曰:「汝父已死,何不遽還?」寶兄弟聞 之憂怖,以為信然,於是士卒駭動。初,寶至幽州,其所乘車軸無故自折。占工靳 安以為大凶,固勸令還,寶怒,不從。至是,問安。安曰:「速去可免。」寶愈恐。 安退告人曰:「今將死於他鄉,屍骸委於草野,為烏鳶螻蟻所食,不復見家族。」 十月,寶燒船夜遁。時河冰未成,寶謂帝不能度,不設斥候。十一月,天暴風寒, 冰合,帝進軍濟河急追之。至參合陂西,靳安言於寶曰:「今日西北風動,是軍將 至之應,宜兼行速去,不然必危。」其夜,帝部分眾軍,東西為掎角之勢。約勒士 卒,束馬口,銜枚無聲。昧爽,眾軍齊進,日出登山,下臨其營。寶眾晨將東引, 顧見軍至,遂驚擾。帝縱騎騰躡,馬者蹶倒冰上。寶及諸父兄弟,軍馬迸散,僅以 身免。寶軍四五萬人,一時放仗,斂手就羈。擒其王公文武數千。垂復欲來寇,太 史曰:「太白夕沒西方,數日後見東方,此為躁兵,先舉者亡。」垂不從,鑿山開 道,至寶前敗所,見積骸如丘,設祭弔之。死者父兄子弟遂皆皋哭,聲震山川, 垂慚忿嘔血,發病而還,死於上谷。寶僭立。
bǎo zì dào yù, chuí zhī dì sì zǐ yě. shǎo qīng guǒ, wú zhì cāo, hǎo rén nìng jǐ. wèi tài zǐ, dǐ lì zì xiū. chuí qī duàn shì wèi chuí yuē: bǎo zī zhì yōng róng, róu ér bù duàn, chéng píng zé wèi rén míng zhī zhǔ, chù nán zé fēi jì shì zhī xióng. jīn tuō yǐ dà yè, wèi jiàn kè chāng zhī měi. liáo xī gāo yáng, ér zhī jùn xián zhě, yí zé yī yǐ shù zhī. zhào wáng lín jiān zhà fù qì, cháng yǒu qīng bǎo zhī xīn, kǒng nán zuò. chuí bù nà. bǎo wén, shēn yǐ wèi hèn. bǎo jì jiàn wèi, nián hào yǒng kāng. qiǎn lín bī qí mǔ duàn shì zì cái. duàn shì nù yuē: rǔ xiōng dì shàng bī shā mǔ, ān néng bǎo shè jì? wú qǐ xī sǐ! suì zì shā. bǎo yì yǐ hòu móu fèi dí, chēng wú mǔ zhī dào, bù yí chéng sàng, qún chén xián yǐ wèi rán. bǎo zhōng shū lìng suī suì zhí yì kàng yán, bǎo cóng zhī ér zhǐ.
寶字道裕,垂之第四子也。少輕果,無志操,好人佞己。為太子,砥厲自修。 垂妻段氏謂垂曰:「寶姿質雍容,柔而不斷,承平則為仁明之主,處難則非濟世之 雄。今托以大業,未見克昌之美。遼西、高陽,兒之俊賢者,宜擇一以樹之。趙王 驎奸詐負氣,常有輕寶之心,恐難作。」垂不納。寶聞,深以為恨。寶既僭位,年 號永康。遣驎逼其母段氏自裁。段氏怒曰:「汝兄弟尚逼殺母,安能保社稷?吾豈 惜死!」遂自殺。寶議以後謀廢嫡,稱無母之道,不宜成喪,群臣咸以為然。寶中 書令眭邃執意抗言,寶從之而止。
huáng shǐ yuán nián, dào wǔ nán fá. jí kè xìn dōu, bǎo dà jù, yè lái fàn yíng, dì jī pò zhī. bǎo zǒu zhōng shān, suì bēn jì. bǎo zi qīng hé wáng huì xiān shǒu lóng chéng, wén bǎo bèi wéi, lǜ zhòng fù nán, féng bǎo yú lù. bǎo fēn duó qí jūn, yǐ shòu dì liáo xī wáng nóng děng. huì nù, xí nóng shā zhī, lè bīng gōng bǎo. bǎo zǒu lóng chéng, huì zhuī wéi zhī. shì yù láng gāo yún xí bài huì shī, huì bēn zhōng shān. bǎo mìng yún wèi zi, fēng xī yáng gōng. huì zhì zhōng shān, wèi mù róng pǔ lín suǒ shā. bǎo zhì lóng chéng, chuí jiù lán hàn jù zhī, bǎo nán zǒu bēn jì. hàn fù qiǎn yíng. bǎo yǐ hàn, chuí zhī jì jiù, zi shèng yòu hàn zhī xù yě, bì wèi wú èr, nǎi hái lóng chéng. hàn shā zhī, jí zi cè děng bǎi yú rén. hàn zì chēng dà dū dū dà dān yú chāng lí wáng, hào nián qīng lóng. yǐ shèng zǐ xù, āi ér yòu zhī.
皇始元年,道武南伐。及克信都,寶大懼,夜來犯營,帝擊破之。寶走中山, 遂奔薊。寶子清河王會先守龍城,聞寶被圍,率眾赴難,逢寶於路。寶分奪其軍, 以授弟遼西王農等。會怒,襲農殺之,勒兵攻寶。寶走龍城,會追圍之。侍御郎高 雲襲敗會師,會奔中山。寶命云為子,封夕陽公。會至中山,為慕容普鄰所殺。寶 至龍城,垂舅蘭汗拒之,寶南走奔薊。汗復遣迎。寶以汗,垂之季舅,子盛又汗之 婿也,必謂無二,乃還龍城。汗殺之,及子策等百餘人。汗自稱大都督、大單于、 昌黎王,號年青龍。以盛子婿,哀而宥之。
shèng zì dào yùn, bǎo zhǎng zi yě. chuí fēng wèi zhǎng lè gōng, bǎo jiàn lì, jìn jué wèi wáng. lán hàn zhī shā bǎo yě, yǐ shèng wèi shì zhōng zuǒ guāng lù dài fū. shèng nǎi jiān hàn xiōng dì, shǐ xiāng yí hài. lǐ hàn wèi shuāng liú zhì zhāng zhēn děng jiē shèng zhī jiù nì, hàn tài zǐ mù bìng yǐn wèi fù xīn. shèng jié hàn děng, yīn hàn mù děng zuì, yè xí shā zhī. jiàn zūn hào, gǎi nián wèi jiàn píng, yòu hào nián wèi zhǎng lè. shèng gǎi chēng shù rén dài wáng. shèng yǐ bǎo àn ér bù duàn, suì jùn jí wēi xíng, yú shì shàng xià zhèn jú. qián jiāng jūn duàn jī děng yè gǔ zào gōng shèng shāng zhī. suì niǎn shēng diàn, zhào shū fù hé jiān gōng xī, shǔ yǐ hòu shì, xī wèi zhì ér sǐ.
盛字道運,寶長子也。垂封為長樂公,寶僭立,進爵為王。蘭汗之殺寶也,以 盛為侍中、左光祿大夫。盛乃間汗兄弟,使相疑害。李旱、衛雙、劉志、張貞等皆 盛之舊昵,汗太子穆並引為腹心。盛結旱等,因汗、穆等醉,夜襲殺之。僭尊號, 改年為建平,又號年為長樂。盛改稱庶人大王。盛以寶暗而不斷,遂峻極威刑,於 是上下震局。前將軍段璣等夜鼓譟攻盛;傷之。遂輦升殿,召叔父河間公熙,屬以 後事,熙未至而死。
xī zì dào wén, xiǎo zì zhǎng shēng, chuí zhī shǎo zǐ yě. qún chén yǔ shèng bó mǔ dīng shì yì, yǐ qí jiā duō nán, yí lì zhǎng jūn, suì fèi shèng zi dìng, yíng xī lì zhī. xī lì, shā dìng, nián hào guāng shǐ. zhú lóng téng yuàn, qǐ yún shān yú yuàn nèi. yòu qǐ xiāo yáo gōng gān lù diàn, lián fáng shù bǎi, guān gé xiāng jiāo. záo tiān hé qú, yǐn shuǐ rù gōng. yòu wèi qī fú shì záo qū guāng hǎi qīng liáng chí. jì xià shèng shǔ, bù dé xiū xī, yē sǐ zhě tài bàn. xī yóu chéng nán, zhǐ dà liǔ shù xià, ruò yǒu rén hū yuē: dài wáng qiě zhǐ. xī è zhī, fá qí shù, xià yǒu shé zhǎng zhàng yú. xī jǐn shā bǎo zhū zi, gǎi nián wèi jiàn shǐ. yòu wèi qí qī qǐ chéng huá diàn, fù tǔ yú běi mén, tǔ yǔ gǔ tóng jià. diǎn jūn dù jìng zài guān yì què, shàng shū jí jiàn, xī dà nù, zhǎn zhī. xī qī dāng jì xià sī dòng yú kuài, zhòng dōng xū shēng dì huáng, qiè zé bù dé, jiā yǒu sī dà pì. fú shì sǐ, xī yōng qí shī jiāng pū jué xī, jiǔ ér nǎi sū, bēi hào pǐ yǒng, zhǎn shuāi shí zhōu. dà liǎn zhī hòu, fù qǐ ér jiāo jiē. zhì bǎi guān kū lín, shā mén sù fú. lìng yǒu sī àn jiǎn, yǒu lèi zhě wèi zhōng, wú lèi zhě zuì zhī, qún chén mò bù hán xīn yǐ wèi lèi. jí zàng, xī bèi fā tú bù, cóng ér chē huǐ chéng mén ér chū. zhǎng lǎo xiāng wèi yuē: mù róng shì zì huǐ qí mén, jiāng bù jiǔ yǐ. wèi zhōng jiāng jūn féng bá xiōng dì bì mén jù xī, zhí ér shā zhī. lì xī yáng gōng yún wèi wáng. yún, bǎo zhī yǎng zi yě, fù xìng gāo shì, nián hào zhèng shǐ. bá yòu shā yún zì lì.
熙字道文,小字長生,垂之少子也。群臣與盛伯母丁氏議,以其家多難,宜立 長君,遂廢盛子定,迎熙立之。熙立,殺定,年號光始。築龍騰苑,起雲山於苑內。 又起逍遙宮、甘露殿,連房數百,觀閣相交。鑿天河渠,引水入宮。又為妻苻氏鑿 曲光海、清涼池。季夏盛暑,不得休息,暍死者太半。熙游城南,止大柳樹下,若 有人呼曰:「大王且止。」熙惡之,伐其樹,下有蛇長丈余。熙盡殺寶諸子,改年 為建始。又為其妻起承華殿,負土於北門,土與谷同價。典軍杜靜載棺詣闕,上書 極諫,熙大怒,斬之。熙妻當季夏思凍魚膾,仲冬鬚生地黃,切責不得,加有司大 辟。苻氏死,熙擁其屍僵仆絕息,久而乃蘇,悲號擗踴,斬衰食粥。大斂之後,復 啟而交接。制百官哭臨,沙門素服。令有司案檢,有淚者為忠,無淚者罪之,群臣 莫不含辛以為淚。及葬,熙被發徒步,從轜車毀城門而出。長老相謂曰:「慕容氏 自毀其門,將不久矣。」衛中將軍馮跋兄弟閉門拒熙,執而殺之。立夕陽公云為王。 雲,寶之養子也,複姓高氏,年號正始。跋又殺雲自立。
yún zhī lì yě, xī yōu zhōu cì shǐ shàng yōng gōng mù róng yì yǐ liáo xī guī jiàng. dào wǔ yǐ yì wèi zhēng dōng dà jiāng jūn píng zhōu mù chāng lí wáng. hòu zuò fǎn fú zhū.
雲之立也,熙幽州刺史、上庸公慕容懿以遼西歸降。道武以懿為征東大將軍、 平州牧、昌黎王。後坐反伏誅。
huǎng shǎo zǐ dé, zì xuán míng, yǎ wèi xiōng chuí suǒ zhòng. fú jiān miè, yǐ dé wèi zhāng yē tài shǒu. chuí jiàn hào, fēng fàn yáng wáng, wèi sī tú. bǎo jí wèi, yǐ dé zhèn yè, dà chéng xiàng. bǎo jì dōng zǒu, qún liáo quàn dé chēng zūn hào, dé bù cóng. huáng shǐ èr nián, jì bá zhōng shān, dào wǔ qiǎn wèi wáng yí gōng yè, dé nán zǒu huá tái, zì chēng yàn wáng, hào nián yàn yuán, zhì bǎi guān. dé guān jūn jiāng jūn fú guǎng pàn yú qǐ huó lěi, dé liú xiōng zi hé shǒu huá tái, lǜ zhòng gōng guǎng, zhǎn zhī. ér hé zhǎng shǐ lǐ biàn shā hé, yǐ chéng jiàng wèi. dé wú suǒ jù, yòng qí shàng shū pān cōng jì, jù qīng qí, rù dōu guǎng gù, jiàn chēng zūn hào, hào nián jiàn píng. nǚ shuǐ jié, dé wén ér è zhī, yīn ér qǐn jí. xiōng zi chāo qǐng qí nǚ shuǐ, dé yuē: rén jūn zhī mìng, qǐ nǚ shuǐ suǒ zhī? nǎi yǐ chāo wèi tài zǐ. dé sǐ, chāo jiàn lì.
晃少子德,字玄明,雅為兄垂所重。苻堅滅,以德為張掖太守。垂僭號,封 范陽王,位司徒。寶即位,以德鎮鄴,大丞相。寶既東走,群僚勸德稱尊號,德不 從。皇始二年,既拔中山,道武遣衛王儀攻鄴,德南走滑台,自稱燕王,號年燕元, 置百官。德冠軍將軍苻廣叛於乞活壘,德留兄子和守滑台,率眾攻廣,斬之。而和 長史李辯殺和,以城降魏。德無所據,用其尚書潘聰計,據青、齊,入都廣固,僭 稱尊號,號年建平。女水竭,德聞而惡之,因而寢疾。兄子超請祈女水,德曰: 「人君之命,豈女水所知?」乃以超為太子。德死,超僭立。
chāo zì zǔ míng, dé xiōng běi hǎi wáng nà zhī zǐ yě. jì jiàn wèi, hào nián tài shàng. chāo nán jiāo chái liáo, yàn qǐ ér yān bù chū, líng tái lìng zhāng guāng gào rén yuē: jīn huǒ shèng ér yān miè, guó qí wáng hū! tiān cì wǔ nián, jìn jiāng liú yù fá chāo, chāo jiāng gōng sūn wǔ lóu quàn jù zhī yú dà xiàn, bù cóng. yù rù dà xiàn, chāo zhàn yú lín qú, wèi yù bài. tuì hái guǎng gù, wéi zhī. guǎng gù guǐ yè kū, yǒu liú xīng zhǎng shí yú zhàng, yǔn yú guǎng gù. chéng kuì, yù zhí chāo. sòng jiàn kāng shì zhǎn zhī.
超字祖明,德兄北海王納之子也。既僭位,號年太上。超南郊柴燎,焰起而煙 不出,靈台令張光告人曰:「今火盛而煙滅,國其亡乎!」天賜五年,晉將劉裕伐 超,超將公孫五樓勸拒之於大峴,不從。裕入大峴,超戰於臨朐,為裕敗。退還廣 固,圍之。廣固鬼夜哭,有流星長十餘丈,隕於廣固。城潰,裕執超。送建康市斬 之。
yáo cháng, zì jǐng mào, chū yú nán ān chì tíng, shāo dāng zhī hòu yě, zǔ kē huí, zhù wèi jǐ jiāng wéi yú dá zhōng, yǐ gōng jiǎ suī róng xiào wèi xī qiāng dū du. fù yì zhòng, jìn yǒng jiā zhī luàn, dōng xǐ yú méi. liú yào yǐ yì zhòng wèi píng xī jiāng jūn, píng xiāng gōng. hòu suí shí jì lóng qiān yú qīng hé shè tóu, lēi yǐ yì zhòng wèi fèn wǔ jiāng jūn, fēng xiāng píng gōng. yì zhòng sǐ, zi xiāng dài, tún yú qiào chéng. mù róng jùn yǐ xiāng wèi yù zhōu cì shǐ dān yáng gōng, tún huái nán. zì chēng dà jiāng jūn dà dān yú, wèi jìn jiāng huán wēn suǒ bài, bēn hé dōng. hòu wèi fú méi suǒ shā.
姚萇,字景茂,出於南安赤亭,燒當之後也,祖柯回,助魏掎姜維於沓中,以 功假綏戎校尉、西羌都督。父弋仲,晉永嘉之亂,東徙榆眉。劉曜以弋仲為平西將 軍,平襄公。後隨石季龍遷於清河灄頭,勒以弋仲為奮武將軍,封襄平公。弋仲死, 子襄代,屯於譙城。慕容俊以襄為豫州刺史、丹陽公,屯淮南。自稱大將軍、大單 於,為晉將桓溫所敗,奔河東。後為苻眉所殺。
yì zhòng yǒu zi sì shí èr rén, cháng dì èr shí sì. suí xiōng xiāng zhēng fá, xiāng shén qí zhī. xiāng bài, jiàng yú fú jiān. cóng jiān zhēng fá, pín yǒu gōng. jiān fá jìn, yǐ cháng wèi lóng xiāng jiāng jūn, dū yì liáng zhōu zhū jūn shì, wèi cháng yuē: zhèn běn yǐ lóng xiāng jiàn yè, lóng xiāng zhī hào, chū wèi jiǎ rén, jīn tè yǐ xiāng shòu. shān nán zhī shì, yī yǐ wěi qīng. jiān zuǒ jiāng jūn dòu zhōng jìn yuē: wáng zhě wú xì yán, cǐ yì bù zāng zhī zhēng yě, wéi bì xià chá zhī. jiān mò rán. jí mù róng hóng qǐ bīng huá zé, jiān qiǎn zi wèi dà jiāng jūn ruì tǎo zhī, zhàn bài, wèi hóng suǒ shā. shí cháng wèi ruì sī mǎ, jù zuì bēn mǎ mù. jù zhòng wàn yú, zì chēng dà jiāng jūn dà dān yú wàn nián qín wáng, hào nián bái què. shù yuè zhī jiān, zhòng zhì shí yú wàn. yǔ mù róng chōng lián hé, jìn tún běi dì. fú jiān chū wǔ jiāng shān, cháng zhí ér shā zhī.
弋仲有子四十二人,萇第二十四。隨兄襄征伐,襄甚奇之。襄敗,降於苻堅。 從堅征伐,頻有功。堅伐晉,以萇為龍驤將軍,督益梁州諸軍事,謂萇曰:「朕本 以龍驤建業,龍驤之號,初未假人,今特以相授。山南之事,一以委卿。」堅左將 軍竇中進曰:「王者無戲言,此亦不臧之徵也,惟陛下察之。」堅默然。及慕容泓 起兵華澤,堅遣子衛大將軍睿討之,戰敗,為泓所殺。時萇為睿司馬,懼罪奔馬牧。 聚眾萬餘,自稱大將軍、大單于、萬年秦王,號年白雀。數月之間,眾至十餘萬。 與慕容沖連和,進屯北地。苻堅出五將山,萇執而殺之。
dēng guó yuán nián, jiàn chēng huáng dì, zhì bǎi guān, guó hào dà qín, nián yuē jiàn chū. gǎi zhǎng ān yuē cháng ān, yǐ qí tài zi xìng zhèn zhī. zì jī fú dēng yú ān dìng, bài zhī. cháng bìng, mèng fú jiān jiāng tiān guān shǐ zhě guǐ bīng shù bǎi, tū rù yíng zhōng. cháng jù, zǒu hòu gōng, gōng rén yíng cháng cì guǐ, wù zhōng cháng yīn. guǐ xiāng wèi yuē: zhèng zhōng sǐ chù. bá máo, chū xuè shí yú. wù ér jīng jì, suì huàn yīn zhǒng, cì zhī, chū xuè rú mèng. cháng nǎi kuáng yán, huò chēng cháng, shā bì xià zhě chén xiōng xiāng, fēi chén zhī zuì, yuàn bù wǎng fǎ. cháng sǐ, zi xìng xí wèi, mì bù fā sàng.
登國元年,僭稱皇帝,置百官,國號大秦,年曰建初。改長安曰常安,以其太 子興鎮之。自擊苻登於安定,敗之。萇病,夢苻堅將天官使者、鬼兵數百,突入營 中。萇懼,走後宮,宮人迎萇刺鬼,誤中萇陰。鬼相謂曰:「正中死處。」拔矛, 出血石余。寤而驚悸,遂患陰腫,刺之,出血如夢。萇乃狂言,或稱萇,「殺陛下 者臣兄襄,非臣之罪,願不枉法。」萇死,子興襲位,秘不發喪。
xìng zì zi lüè, cháng zhǎng zi yě. jì miè fú dēng, rán hòu fā sàng xíng fú. jiàn chēng huáng dì, nián hào huáng chū. tiān xìng yuán nián, xìng qù huáng dì zhī hào, jiàng chēng tiān wáng, hào nián hóng shǐ. xìng kè luò yáng, yǐ qí dì dōng píng gōng shào zhèn zhī. sān nián, xìng qiǎn shǐ lái pìn, dào wǔ qiǎn yè zhě pú shè zhāng jì shǐ yú xìng. tiān xìng wǔ nián xià, xìng qiǎn qí dì yì yáng gōng píng lǜ zhòng sì wàn qīn píng yáng, gōng gān bì liù shí yú rì, xiàn zhī. qī yuè, chē jià qīn zhēng. bā yuè, cì yǒng ān, píng mù qiǎn yǒng jiāng lǜ jīng qí èr bǎi kuī jūn, wèi qián fēng jiāng zhǎng sūn féi suǒ qín, pǐ mǎ bù fǎn. píng suì tuì zǒu. dì jí zhuī, jí yú chái bì, wéi zhī. xìng nǎi xī jǔ qí zhòng, jiù píng. dì zēng zhú zhòng wéi, nèi yǐ fáng píng zhī chū, wài yǐ jù xìng zhī rù. yòu jié fén qū wèi nán běi fú qiáo, chéng xī àn zhú wéi. dì shuài shī dù méng kēng nán sì shí lǐ, nì jī xìng. xìng chén xíng běi yǐn, wèi jí ān yíng, dà jūn zú zhì, xìng zhòng bù yōu. dì zhī xìng qì cuò, nǎi nán jué méng kēng zhī kǒu, dōng dù xīn bǎn zhī ài, shǒu tiān dù, tún jiǎ shān, lìng píng shuǐ lù lù jué, jiāng zuò jiǎ ér qín zhī. yòu lìng yuán fén dài wǎng shù shān, yǐ wèi chú mù zhě. jiǔ yuè, xìng cóng fén xī běi xià, píng hè wèi lěi yǐ zì gù. xìng yòu jiāng shù qiān qí chéng xī qiáo. guān jūn gōu qǔ, yǐ wèi xīn zhēng. xìng hái lěi, dào wǔ dù qí bì gōng xī wéi, nǎi mìng xiū qiàn, zēng guǎng zhī. zhì yè, xìng guǒ lái gōng, tī duǎn bù jí, qì zhī qiàn zhōng ér hái. xìng yòu fēn qí zhòng, lín fén wèi lěi, kòu bī shuǐ mén, yǔ píng xiāng wàng. dì yīn jié shuǐ zhōng, xìng nèi wài gé jué, shì zhòng sàng qì. yú shì píng liáng jǐn, jiǒng jí, yè xī zhòng jiāng tū xī nán ér chū. xìng liè bīng fén xī, jǔ fēng gǔ zào, wèi píng jiē yuán. dì jiǎn zhū jūn jīng ruì, tún fén xī gù shǒu, nán jué shuǐ kǒu. xìng yè wén shēng, wàng píng lì zhàn tū miǎn píng wén wài gǔ, wàng xìng gōng wéi yǐn jiē. gù dàn jiào hū, xū xiāng yīng hé, mò gǎn bī wéi. píng bù dé chū, qióng bī, nǎi jiāng èr qiè fù shuǐ sǐ. xìng ān yuǎn jiāng jūn bù méng shì yáng wǔ jiāng jūn léi zhòng děng jiāng shì sì qiān yú rén suí píng tóu shuǐ, dì lìng qiú shuǐ gōu bǔ, wú dé miǎn zhě. píng zhòng sān qiān yú rén, jiē liǎn shǒu shòu zhí. qín xìng shàng shū yòu pú shè dí bó zhī yǐ xià sì shí yú rén. xìng yuǎn lái jiù, zì guān qí qióng, lì bù néng miǎn, jǔ jūn bēi hào, zhèn dòng shān gǔ, shù rì bù zhǐ. pín qiǎn shǐ qǐng hé, dì bù xǔ, nǎi bān shī. xìng hái zhǎng ān. yǒu què shù wàn tóu dòu yú xìng miào, máo yǔ zhé luò, duō yǒu sǐ zhě, yuè yú nǎi zhǐ. shí zhě yuē: jīn què dòu miào shàng, zi sūn dāng yǒu zhēng luàn zhě hū? yòu xìng diàn yǒu shēng rú niú jù. yǒu èr hú rù zhǎng ān, yī dēng xìng diàn wū, zǒu rù gōng, yī rù shì, qiú zhī bù dé. yǒng xìng sān nián, xìng qiǎn zhōu bǎo lái pìn. wǔ nián, xìng qiǎn shǐ lái pìn, bìng qǐng jìn nǚ, míng yuán xǔ zhī. shén ruì yuán nián, xìng qiǎn jiān sàn qí cháng shì, shàng shū lì bù láng yán kāng lái pìn. èr nián, xìng qiǎn sàn qí cháng shì dōng wǔ hòu yáo chǎng shàng shū yáo guǐ fèng qí xī píng gōng zhǔ yú míng yuán, míng yuán yǐ hòu lǐ nà zhī.
興字子略,萇長子也。既滅苻登,然後發喪行服。僭稱皇帝,年號皇初。天興 元年,興去皇帝之號,降稱天王,號年洪始。興克洛陽,以其弟東平公紹鎮之。三 年,興遣使來聘,道武遣謁者僕射張濟使於興。天興五年夏,興遣其弟義陽公平率 眾四萬侵平陽,攻乾壁六十餘日,陷之。七月,車駕親征。八月,次永安,平募遣 勇將率精騎二百窺軍,為前鋒將長孫肥所禽,匹馬不反。平遂退走。帝急追,及於 柴壁,圍之。興乃悉舉其眾,救平。帝增築重圍,內以防平之出,外以距興之入。 又截汾曲為南北浮橋,乘西岸築圍。帝帥師度蒙阬南四十里,逆擊興。興晨行北引, 未及安營,大軍卒至,興眾怖憂。帝知興氣挫,乃南絕蒙阬之口,東杜新坂之隘, 守天度,屯賈山,令平水陸路絕,將坐甲而禽之。又令緣汾帶罔樹柵,以衛芻牧者。 九月,興從汾西北下,憑壑為壘以自固。興又將數千騎乘西橋。官軍鈎取,以為薪 蒸。興還壘,道武度其必攻西圍,乃命修塹,增廣之。至夜,興果來攻,梯短不及, 棄之塹中而還。興又分其眾,臨汾為壘,叩逼水門,與平相望。帝因截水中,興內 外隔絕,士眾喪氣。於是平糧盡,窘急,夜悉眾將突西南而出。興列兵汾西,舉烽 鼓譟,為平接援。帝簡諸軍精銳,屯汾西固守,南絕水口。興夜聞聲,望平力戰突 免;平聞外鼓,望興攻圍引接。故但叫呼,虛相應和,莫敢逼圍。平不得出,窮逼, 乃將二妾赴水死。興安遠將軍不蒙世、揚武將軍雷重等將士四千餘人隨平投水,帝 令泅水鈎捕,無得免者。平眾三千餘人,皆斂手受執。擒興尚書右僕射狄伯支已下 四十餘人。興遠來救,自觀其窮,力不能免,舉軍悲號,震動山谷,數日不止。頻 遣使請和,帝不許,乃班師。興還長安。有雀數萬頭斗於興廟,毛羽折落,多有死 者,月余乃止。識者曰:「今雀斗廟上,子孫當有爭亂者乎?」又興殿有聲如牛 句。有二狐入長安,一登興殿屋,走入宮,一入市,求之不得。永興三年,興遣周 寶來聘。五年,興遣使來聘,並請進女,明元許之。神瑞元年,興遣兼散騎常侍, 尚書吏部郎嚴康來聘。二年,興遣散騎常侍、東武侯姚敞、尚書姚軌奉其西平公主 於明元,明元以後禮納之。
tài cháng yuán nián, xìng sǐ. zhǎng zi hóng, zì yuán zǐ, jiàn wèi, hào nián yǒng hé. jìn jiāng liú yù fá hóng, zhǎng qū rù guān. hóng zhàn bài qǐng jiàng, yù zhí zhī, yú jiàn kāng zhǎn zhī.
泰常元年,興死。長子泓,字元子,僭位,號年永和。晉將劉裕伐泓,長驅入 關。泓戰敗請降,裕執之,於建康斬之。
féng bá, zì wén qǐ, xiǎo míng qǐ zhí dài, běn chū zhǎng lè xìn dōu. mù róng yǒng jiàn hào zhǎng zi, yǐ bá fù ān wèi jiāng. yǒng wèi chuí suǒ miè, ān dōng xǐ chāng lí, jiā yú zhǎng gǔ, suì tóng yí sú.
馮跋,字文起,小名乞直代,本出長樂信都。慕容永僭號長子,以跋父安為將。 永為垂所滅,安東徙昌黎,家於長谷,遂同夷俗。
bá yǐn jiǔ zhì yī shí bù luàn, zhū dì jiē bù xiū xíng yè, wéi bá gōng shèn. mù róng xī jiàn hào, yǐ bá wèi diàn zhōng zuǒ jiān, shāo qiān wèi zhōng jiāng jūn. hòu zuò shì táo wáng. jì ér xī zhèng cán nüè, rén bù kān mìng. bá nǎi yǔ cóng xiōng wàn ní děng èr shí èr rén jié móu, bá yǔ èr dì chéng chē, shǐ fù rén yù, qián rù lóng chéng, nì yú sūn hù zhī shì, yǐ zhū xī. nǎi lì xī yáng gōng gāo yún wèi zhǔ. yún yǐ bá wèi shì zhōng zhēng běi dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, fēng wǔ yì gōng. shì jiē jué bá xiōng dì. míng yuán chū, yún wèi zuǒ yòu suǒ shā, bá nǎi zì lì wèi yàn wáng, zhì bǎi guān, hào nián tài píng. yú shí yǒng xìng yuán nián yě. bá fǔ nà qì dān děng, zhū luò pō lái fù zhī. míng yuán qiǎn yè zhě yú shén mén yù zhī, wèi bá suǒ liú. tài cháng sān nián, hé lóng chéng yǒu chì qì bì rì, zì yín zhì shēn. bá tài shǐ lìng zhāng mù yǐ wèi bīng qì, quàn bá hái wèi shǐ, fèng xiū zhí gòng, bá bù cóng. míng yuán zhào zhēng dōng dà jiāng jūn zhǎng sūn dào shēng tǎo zhī, bá yīng chéng gù shǒu, dào shēng bù kè ér hái.
跋飲酒至一石不亂,諸弟皆不修行業,唯跋恭慎。慕容熙僭號,以跋為殿中左 監,稍遷衛中將軍。後坐事逃亡。既而熙政殘虐,人不堪命。跋乃與從兄萬泥等二 十二人結謀,跋與二弟乘車,使婦人御,潛入龍城,匿於孫護之室,以誅熙。乃立 夕陽公高云為主。雲以跋為侍中、征北大將軍、開府儀同三司,封武邑公。事皆決 跋兄弟。明元初,云為左右所殺,跋乃自立為燕王,置百官,號年太平。於時永興 元年也。跋撫納契丹等,諸落頗來附之。明元遣謁者於什門喻之,為跋所留。泰常 三年,和龍城有赤氣蔽日,自寅至申。跋太史令張穆以為兵氣,勸跋還魏使,奉修 職貢,跋不從。明元詔征東大將軍長孫道生討之,跋嬰城固守,道生不克而還。
shén qiàn èr nián, bá yǒu jí, qí zhǎng zi yǒng xiān sǐ, lì cì zǐ yì wèi shì zǐ, shè guó shì, lè bīng yǐ bèi fēi cháng. bá qiè sòng shì guī lì qí zi shòu jū, shēn jì yì, wèi zhī yuē: zhǔ shàng jí jiāng chōu, nài hé dài fù lín guó hū! yì suì hái. yàng shì jiǎo jué nèi wài, qiǎn hūn rén chuán wèn. yì jí bá zhū zi dà chén bìng bù dé shěng jí, wéi zhōng gěi shì hú fú dú dé chū rù, zhuān zhǎng jìn wèi. bá jí shén, fú lǜ sòng shì jiāng chéng qí jì, nǎi yán yú bá dì hóng. lè bīng ér rù, bá jīng bù ér sǐ. hóng xí wèi, yì lè bīng chū zhàn bù lì, suì sǐ. bá yǒu zǐ nán bǎi yú rén, xī wèi hóng suǒ shā.
神蒨二年,跋有疾,其長子永先死,立次子翼為世子,攝國事,勒兵以備非常。 跋妾宋氏規立其子受居,深忌翼,謂之曰:「主上疾將瘳,奈何代父臨國乎!」翼 遂還。樣氏矯絕內外,遣閽人傳問。翼及跋諸子、大臣並不得省疾,唯中給事胡福 獨得出入,專掌禁衛。跋疾甚,福慮宋氏將成其計,乃言於跋弟弘。勒兵而入,跋 驚怖而死。弘襲位,翼勒兵出戰不利,遂死。跋有子男百餘人,悉為弘所殺。
hóng zì wén tōng, bá zhī shǎo dì yě. bá lì, wèi shàng shū yòu pú shè, fēng zhōng shān gōng, lǐng zhōng lǐng jūn, nèi zhǎng jìn wèi, wài zǒng cháo zhèng. lì wèi sī tú. jí zì lì, nǎi yǔ sòng shì tōng hé. yán hé yuán nián, tài wǔ qīn tǎo zhī, hóng yīng chéng gù shǒu. qí yíng qiū liáo dōng chéng zhōu lè làng dài fāng xuán tú liù jùn jiē jiàng, tài wǔ xǐ qí rén sān wàn yú jiā yú yōu zhōu. qí shàng shū guō shēn quàn zhī guī chéng jìn nǚ, qǐ wèi fù yōng, bǎo shǒu zōng miào. hóng yuē: fù xìn zài qián, fèn xíng yǐ lù, fù jiàng qǔ sǐ. bù rú shǒu zhì, gèng tú suǒ shì yě. xiān shì, hóng fèi qí yuán qī wáng shì, chù shì zǐ chóng, lìng zhèn féi rú, yǐ hòu qī mù róng shì zǐ yuē wáng rén wèi shì zǐ. chóng mǔ dì guǎng píng gōng lǎng lè líng gōng miǎo xiāng wèi yuē: huò jiāng zhì yǐ! yú shì suì chū bēn liáo xī, quàn chóng lái jiàng, chóng nà zhī. huì tài wǔ shǐ gěi shì zhōng wáng dé chén shì chéng bài, chóng qiǎn miǎo rù cháo. tài wǔ fēng chóng liáo xī wáng, lù qí guó shàng shū shì, liáo xī shí jùn, chéng zhì jiǎ shòu wén guān shàng shū cì shǐ, wǔ guān zhēng lǔ yǐ xià. hóng qiǎn qí jiāng fēng yǔ lǜ zhòng wéi chóng, tài wǔ zhào yǒng chāng wáng jiàn dū zhū jūn jiù zhī. fēng yǔ yòu yǐ fán chéng jiàng, xǐ qí rén sān qiān yú jiā ér hái. hóng qiǎn qí shàng shū gāo yóng qǐng zuì, qǐ yǐ jì nǚ chōng yè tíng. dì xǔ zhī, zhēng qí zi wáng rén rù cháo, hóng bù qiǎn. qí sàn qí cháng shì liú xùn jiàn, hóng dà nù, shā zhī. tài wǔ yòu zhào lè píng wáng pī děng jì zhī. rì jiù cù xuē, shàng xià wēi jù. hóng tài cháng yáng hūn fù quàn hóng qǐng zuì qǐ xiáng, lìng wáng rén rù shì. hóng bù tīng, nǎi mì qiú yíng yú gāo lì. tài yán èr nián, gāo lì qiǎn jiāng gé jū lú děng lǜ zhòng yíng zhī, hóng nǎi yōng qí chéng nèi shì nǚ rù yú gāo lì. xiān shì, qí guó yǒu láng yè rào chéng qún háo. rú shì zhōng suì. yòu yǒu shǔ jí yú chéng xī, tián mǎn shù lǐ, xī xíng, zhì shuǐ zé zài qián zhě xián mǎ shǐ, dié xiāng niè wěi ér dù. sù jūn dì rán, yī xún ér miè, chù dì shēng qū, yuè yú nǎi zhǐ. hé lóng chéng shēng bái máo, yī chǐ èr cùn.
弘字文通,跋之少弟也。跋立,為尚書右僕射,封中山公,領中領軍,內掌禁 衛,外總朝政。歷位司徒。及自立,乃與宋氏通和。延和元年,太武親討之,弘嬰 城固守。其營丘、遼東、成周、樂浪、帶方、玄菟六郡皆降,太武徙其人三萬餘家 於幽州。其尚書郭深勸之歸誠進女,乞為附庸,保守宗廟。弘曰:「負釁在前,忿 形已露,附降取死。不如守志,更圖所適也。」先是,弘廢其元妻王氏,黜世子崇, 令鎮肥如,以後妻慕容氏子曰王仁為世子。崇母弟廣平公朗、樂陵公邈相謂曰: 「禍將至矣!」於是遂出奔遼西,勸崇來降,崇納之。會太武使給事中王德陳示成 敗,崇遣邈入朝。太武封崇遼西王,錄其國尚書事,遼西十郡,承制假授文官尚書、 刺史,武官征虜已下。弘遣其將封羽率眾圍崇,太武詔永昌王健督諸軍救之。封羽 又以凡城降,徙其人三千餘家而還。弘遣其尚書高顒請罪,乞以季女充掖庭。帝許 之,徵其子王仁入朝,弘不遣。其散騎常侍劉訓諫,弘大怒,殺之。太武又詔樂平 王丕等計之。日就蹙削,上下危懼。弘太常陽昬復勸弘請罪乞降,令王仁入侍。 弘不聽,乃密求迎於高麗。太延二年,高麗遣將葛居盧等率眾迎之,弘乃擁其城內 士女入於高麗。先是,其國有狼夜繞城群嗥。如是終歲。又有鼠集於城西,闐滿數 里,西行,至水則在前者銜馬矢,迭相齧尾而度。宿軍地燃,一旬而滅,觸地生蛆, 月余乃止。和龍城生白毛,一尺二寸。
hóng zhì liáo dōng, gāo lì qiǎn shǐ láo zhī yuē: lóng chéng wáng féng jūn, yuán shì yě cì, shì mǎ láo hū? hóng cán nù, chēng zhì dá ràng zhī. gāo lì nǎi chù zhī yú píng guō, xún xǐ běi fēng. hóng sù wǔ gāo lì, zhèng xíng shǎng fá, yóu rú qí guó. gāo lì nǎi duó qí shì rén, zhì rèn wáng rén. hóng fèn yuàn zhī, móu jiāng yòng bēn. tài wǔ yòu zhēng hóng yú gāo lì. nǎi shā zhī yú běi fēng, zi sūn tóng shí sǐ zhě shí yú rén. hóng zi lǎng miǎo. lǎng zi xī, zài wài qī chuán.
弘至遼東,高麗遣使勞之曰:「龍城王馮君,爰適野次,士馬勞乎?」弘慚怒, 稱制答讓之。高麗乃處之於平郭,尋徙北豐。弘素侮高麗,政刑賞罰,猶如其國。 高麗乃奪其侍人,質任王仁。弘忿怨之,謀將用奔。太武又徵弘於高麗。乃殺之於 北豐,子孫同時死者十餘人。弘子朗、邈。朗子熙,在《外戚傳》。
qǐ fú guó rén, lǒng xī rén yě. qí xiān rú fú, zì mò běi nán chū. wǔ shì zǔ yòu lín, bìng jiān zhū bù, zhòng jiàn shèng. fù sī fán, yōng bù luò jiàng fú jiān, jiān yǐ wèi nán dān yú, yòu bài zhèn xī jiāng jūn, zhèn yǒng shì chuān. sī fán sǐ, guó rén wèi jiāng jūn. jí jiān bài, guó rén shū bù tuí pàn yú lǒng shí. jiān lìng guó rén tǎo zhī, bù tuí dà yuè, yíng ér tuī zhī, bù zhòng shí yú wàn. dào wǔ shí, sī shǔ dà dū dū dà jiāng jūn dà dān yú qín hé èr zhōu mù, hào nián jiàn yì, shǔ zhì guān shǔ. fēn bù nèi wèi shí yī jùn, zhú yǒng shì chéng yǐ dōu zhī.
乞伏國仁,隴西人也。其先如弗,自漠北南出。五世祖佑鄰,併兼諸部,眾漸 盛。父司繁,擁部落降苻堅,堅以為南單于,又拜鎮西將軍,鎮勇士川。司繁死, 國仁為將軍。及堅敗,國仁叔步頹叛於隴石。堅令國仁討之,步頹大悅,迎而推之, 部眾十餘萬。道武時,私署大都督、大將軍、大單于、秦河二州牧,號年建義,署 置官屬。分部內為十一郡,築勇士城以都之。
guó rén sǐ, dì gān guī tǒng shì, zì shǔ dà dū dū dà jiāng jūn dà dān yú hé nán wáng, gǎi nián wèi tài chū, zhì bǎi guān. dēng guó zhōng, qiān yú jīn chéng. chéng mén zì huài, gān guī è zhī, qiān yú yuàn chuān. xún wèi yáo xìng suǒ pò, yòu bēn bāo hǎn, suì jiàng yáo xìng. bài wèi hé zhōu cì shǐ, fēng guī yì hóu. xún qiǎn hái yuàn chuān. gān guī nǎi bèi yáo xìng, sī chēng qín wáng, zhì bǎi guān, hào nián gēng shǐ. qiǎn shǐ qǐng yuán, míng yuán xǔ zhī. tián yú wǔ xī, yǒu xiāo jí qí shǒu, xún wèi qí xiōng zi gōng fǔ suǒ shā.
國仁死,弟乾歸統事,自署大都督、大將軍、大單于、河南王,改年為太初, 置百官。登國中,遷於金城。城門自壞,乾歸惡之,遷於苑川。尋為姚興所破,又 奔枹罕,遂降姚興。拜為河州刺史,封歸義侯。尋遣還苑川。乾歸乃背姚興,私稱 秦王,置百官,號年更始。遣使請援,明元許之。田於五溪,有梟集其手,尋為其 兄子公府所殺。
zi chì pán shā gōng fǔ, dài tǒng rèn. chì pán zì chēng dà jiāng jūn hé nán wáng, gǎi nián wèi yǒng kāng. hòu xí tū fà nù tán yú lè dōu, miè zhī, nǎi sī shǔ qín wáng, zhì bǎi guān, gǎi nián wèi jiàn hóng. hòu qiǎn qí shàng shū láng mò zhě hú jī shè jiāng jūn qǐ fú yòu yín gòng jīn èr bǎi jīn, qǐng fá hè lián chāng, tài wǔ xǔ zhī. jí tǒng wàn shì píng, chì pán nǎi qiǎn qí shū píng yuǎn jiāng jūn ní tóu dì ān yuǎn jiāng jūn ān dù zhì yú jīng shī. yòu shǐ qí zhōng shū shì láng wáng kǎi chéng xiàng cóng shì zhōng láng wū nè tián fèng biǎo gòng qí fāng wù. chì pán sǐ, zi mù mò tǒng rèn.
子熾盤殺公府,代統任。熾盤自稱大將軍、河南王,改年為永康。後襲禿髮傉 檀於樂都,滅之,乃私署秦王,置百官,改年為建弘。後遣其尚書郎莫者胡、積射 將軍乞伏又寅貢金二百斤,請伐赫連昌,太武許之。及統萬事平,熾盤乃遣其叔平 遠將軍泥頭、弟安遠將軍安度質於京師。又使其中書侍郎王愷、丞相從事中郎烏訥 闐奉表貢其方物。熾盤死,子慕末統任。
mù mò zì ān shí bá. jì lì, gǎi nián wèi yǒng hóng. qí shàng shū lǒng xī xīn jìn cháng suí chì pán yóu hòu yuán, jìn dàn niǎo, wán wù shāng mù mò mǔ miàn. zhì shì, zhū jìn wǔ zú èr shí qī rén. mù mò dì shū luó zhēng chì pán zuǒ fū rén tū fà shì, mù mò zhī ér jìn zhī, shū luó yǔ shū fù shén yín móu shā mù mò, shǐ tū fà shì dào mén yào. yào wù, mén bù kāi. mén zhě yǐ gào, mù mò shōu qí dǎng, jǐn shā zhī. yù biān shén yín, shén yín yuē: wǒ fù rǔ sǐ, bù fù rǔ biān. mù mò nù, kū qí fù, tóu shī yú hé. shén yín mǔ dì bái yǎng jí qù liè, pō yǒu nù yán, yòu shā zhī. zhèng xíng kù làn, nèi wài bēng lí, bù rén duō pàn.
慕末字安石跋。既立,改年為永弘。其尚書隴西辛進嘗隨熾盤游後園,進彈鳥, 丸誤傷慕末母面。至是,誅進五族二十七人。慕末弟殊羅蒸熾盤左夫人禿髮氏,慕 末知而禁之,殊羅與叔父什夤謀殺慕末,使禿髮氏盜門鑰。鑰誤,門不開。門者以 告,慕末收其黨,盡殺之。欲鞭什夤,什夤曰:「我負汝死,不負汝鞭。」慕末怒, 刳其腹,投屍於河。什夤母弟白養及去列,頗有怒言,又殺之。政刑酷濫,內外崩 離,部人多叛。
hòu wèi hè lián dìng suǒ bī, qiǎn wáng kǎi wū nè tián qǐng yíng yú tài wǔ. tài wǔ xǔ yǐ ān dìng yǐ xī, píng liáng yǐ dōng fēng zhī. mù mò nǎi fén chéng yì, huǐ bǎo qì, lǜ hù wàn wǔ qiān zhì gāo tián gǔ. wèi hè lián dìng suǒ jù, suì bǎo nán ān. tài wǔ qiǎn shī yíng zhī, mù mò wèi jiāng jūn jí pí gù jiàn, yǐ wèi bù yí nèi xǐ, mù mò cóng zhī. hè lián dìng qiǎn qí běi píng gōng wéi dài lǜ zhòng wàn rén gōng nán ān. chéng nèi dà jī, rén xiāng shí. shén qiàn sì nián, mù mò jí zōng zú wǔ bǎi yú rén chū jiàng, sòng yú shàng guī, suì wèi dìng miè.
後為赫連定所逼,遣王愷、烏訥闐請迎於太武。太武許以安定以西,平涼以東 封之。慕末乃焚城邑,毀寶器,率戶萬五千至高田谷。為赫連定所拒,遂保南安。 太武遣師迎之,慕末衛將軍吉毗固諫,以為不宜內徙,慕末從之。赫連定遣其北平 公韋代率眾萬人攻南安。城內大飢,人相食。神蒨四年,慕末及宗族五百餘人出降, 送於上邽,遂為定滅。
dà jǔ qú méng xùn, běn zhāng yē lín sōng lú shuǐ rén yě, xiōng nú yǒu zuǒ jǔ qú guān, méng xùn zhī xiān wèi cǐ zhí, qiāng zhī qiú háo yuē dà, gù yǐ guān wèi shì, yǐ dà guān zhī. shì jū lú shuǐ wèi qiú háo. xùn gāo zǔ huī zhòng guī zēng zǔ zhē, jiē xióng jiàn yǒu yǒng míng. zǔ qí fù yán, fēng fú dì wáng. fù fǎ hóng, xí jué. fú shì yǐ wèi zhōng tián hù jūn.
大沮渠蒙遜,本張掖臨松盧水人也,匈奴有左沮渠官,蒙遜之先為此職,羌之 酋豪曰大,故以官為氏,以大冠之。世居盧水為酋豪。遜高祖暉仲歸、曾祖遮,皆 雄健有勇名。祖祁復延,封伏地王。父法弘,襲爵。苻氏以為中田護軍。
méng xùn dài fù lǐng bù qǔ, yǒu yǒng lüè, duō jì shù, pō xiǎo tiān wén, wèi zhū hú suǒ tuī fú, lǚ guāng zì wáng yú liáng tǔ, shǐ méng xùn zì lǐng yíng rén, pèi xiāng zhí. yòu yǐ méng xùn shū fù luó chóu wèi xī píng tài shǒu. hòu qiǎn qí zi mù lǜ luó chóu fá qǐ fú gān guī yú bāo hǎn, wèi gān guī suǒ bài, shā zhī. méng xùn qiú hái zàng luó chóu, yīn jù zhòng tún jīn shān, yǔ cóng xiōng jìn chāng tài shǒu nán chéng gòng tuī jiàn kāng tài shǒu duàn yè wèi shǐ chí jié dà dū dū lóng xiāng dà jiāng jūn liáng zhōu mù jiàn kāng gōng, chēng shén xǐ yuán nián. yè yǐ méng xùn wèi zhāng yē tài shǒu, fēng lín chí hóu, nán chéng wèi fǔ guó jiāng jūn, wěi yǐ jūn guó zhī rèn. yè yòu zì chēng liáng wáng, yǐ méng xùn wèi shàng shū zuǒ chéng. jì méng xùn wēi míng, wēi shū yuǎn zhī. tiān xìng sì nián, méng xùn nèi bù zì ān, qǐng wèi xī ān tài shǒu. méng xùn yù jī nù qí zhòng, nǎi mì wū gào nán chéng pàn nì, yè shā zhī. méng xùn qì ér gào zhòng, chén yù fù chóu zhī yì. nán chéng sù yǒu ēn xìn, zhòng qíng yuàn fèn, qì ér cóng zhī. méng xùn yīn jǔ bīng gōng shā yè, sī shǔ shǐ chí jié dà dū dū dà jiāng jūn liáng zhōu mù zhāng yē gōng, nián hào yǒng ān. jū zhāng yē. shì yuè, liáng wǔ zhāo wáng yì qǐ bīng, nián hào gēng zǐ.
蒙遜代父領部曲,有勇略,多計數,頗曉天文,為諸胡所推服,呂光自王於涼 土,使蒙遜自領營人,配箱直。又以蒙遜叔父羅仇為西平太守。後遣其子慕率羅仇 伐乞伏乾歸於枹罕,為乾歸所敗,殺之。蒙遜求還葬羅仇,因聚眾屯金山,與從兄 晉昌太守男成共推建康太守段業為使持節、大都督、龍驤大將軍、涼州牧、建康公, 稱神璽元年。業以蒙遜為張掖太守,封臨池侯,男成為輔國將軍,委以軍國之任。 業又自稱涼王,以蒙遜為尚書左丞。忌蒙遜威名,微疏遠之。天興四年,蒙遜內不 自安,請為西安太守。蒙遜欲激怒其眾,乃密誣告男成叛逆,業殺之。蒙遜泣而告 眾,陳欲復讎之意。男成素有恩信,眾情怨憤,泣而從之。蒙遜因舉兵攻殺業,私 署使持節、大都督、大將軍、涼州牧、張掖公,年號永安。居張掖。是月,涼武昭 王亦起兵,年號庚子。
yǒng xìng zhōng, méng xùn kè gū zāng, qiān jū zhī. gǎi hào xuán shǐ yuán nián, zì chēng hé xī wáng, zhì bǎi guān. pín qiǎn shǐ cháo gòng. méng xùn qǐn yú xīn tái, yān rén wáng huái zǔ zhuó méng xùn, shāng zú, méng xùn qī mèng shì qín huái zǔ zhǎn zhī. jí wén jìn miè yáo hóng, nù shén. yǒu xiào láng yán shì yú méng xùn, méng xùn yuē: rǔ wén liú yù rù guān, gǎn yán yán rán yě! suì shā zhī. xún chēng fān yú jìn. tài cháng zhōng, méng xùn kè dūn huáng, gǎi nián chéng xuán. hòu yòu chēng fān yú sòng, bìng qiú shū. sòng wén dì bìng gěi zhī. méng xùn yòu jiù sòng sī tú wáng hóng qiú sōu shén jì, hóng yǔ zhī.
永興中,蒙遜克姑臧,遷居之。改號玄始元年,自稱河西王,置百官。頻遣使 朝貢。蒙遜寢於新台,閹人王懷祖斫蒙遜,傷足,蒙遜妻孟氏禽懷祖斬之。及聞晉 滅姚泓,怒甚。有校郎言事於蒙遜,蒙遜曰:「汝聞劉裕入關,敢研研然也!」遂 殺之。尋稱籓於晉。泰常中,蒙遜克敦煌,改年承玄。後又稱蕃於宋,並求書。宋 文帝並給之。蒙遜又就宋司徒王弘求《搜神記》,弘與之。
shén qiàn zhōng, qiǎn shàng shū láng zōng shū zuǒ cháng shì gāo měng cháo gòng, shàng biǎo chēng chén. qián hòu gòng shǐ xiāng wàng. hòu qiǎn zi ān zhōu nèi shì. tài wǔ qiǎn jiān tài cháng lǐ shùn chí jié bài méng xùn wèi jiǎ jié, jiā shì zhōng dū du liáng zhōu xī yù qiāng róng zhū jūn shì tài fù xíng zhēng xī dà jiāng jūn liáng zhōu mù liáng wáng. shǐ cuī hào wèi cè shū yǐ bāo shǎng zhī. méng xùn yòu gǎi yì hé yuán nián. yán hé èr nián sì yuè, méng xùn sǐ, zhào qiǎn shǐ jiān hù sàng shì, sī shì wǔ xuān wáng. méng xùn xìng yín jì, rěn yú xíng lù, guī tíng zhī zhōng, lüè wú fēng lǐ.
神蒨中,遣尚書郎宗舒、左常侍高猛朝貢,上表稱臣。前後貢使相望。後遣子 安周內侍。太武遣兼太常李順持節拜蒙遜為假節,加侍中、都督涼州西域羌戎諸軍 事、太傅、行征西大將軍、涼州牧、涼王。使崔浩為冊書以褒賞之。蒙遜又改義和 元年。延和二年四月,蒙遜死,詔遣使監護喪事,私諡武宣王。蒙遜性淫忌,忍於 刑戮,閨庭之中,略無風禮。
dì sān zi mù jiān tǒng rèn, zì chēng hé xī wáng, qiǎn shǐ qǐng cháo mìng. bìng qiǎn shǐ tōng sòng, shòu sòng bāo shòu. xiān shì, tài wǔ qiǎn lǐ shùn yíng méng xùn nǚ wèi fū rén, huì méng xùn sǐ, mù jiān shòu méng xùn yí yì, sòng mèi yú jīng shī, bìng wèi yòu zhāo yí. gǎi chēng chéng hé yuán nián. tài wǔ yòu qiǎn lǐ shùn bài mù jiān wèi shǐ chí jié shì zhōng dū du liáng shā hé sān zhōu xī yù qiāng róng zhū jūn shì chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī lǐng hù xī róng xiào wèi liáng zhōu cì shǐ hé xī wáng. mù jiān yǐ wú gōng shòu shǎng, nǎi liú shùn, shàng biǎo qǐ ān píng yī hào, yōu zhào bù xǔ. mù jiān shàng tài wǔ mèi wǔ wēi gōng zhǔ, qiǎn qí xiāng sòng yáo biǎo xiè, xiàn mǎ wǔ bǎi pǐ, huáng jīn bǎi jīn. yáo yòu biǎo qǐng gōng zhǔ jí mù jiān mǔ fēi hòu dìng hào. cháo yì wèi lǐ mǔ yǐ zi guì, qī cóng fū jué, mù jiān mǔ yí chēng hé xī guó tài hòu gōng zhǔ yú guó nèi kě chēng wáng hòu, yú jīng shī zé chēng gōng zhǔ. zhào cóng zhī. mù jiān qiǎn jiàn jié jiāng jūn jǔ qú páng zhōu cháo jīng shī, tài wǔ qiǎn shì zhōng gǔ bì shàng shū lǐ shùn cì qí shì chén yī fú yǒu chà, bìng zhēng shì zǐ fēng tán rù shì. mù jiān nǎi qiǎn fēng tán cháo jīng shī.
第三子牧犍統任,自稱河西王,遣使請朝命。並遣使通宋,受宋褒授。先是, 太武遣李順迎蒙遜女為夫人,會蒙遜死,牧犍受蒙遜遺意,送妹於京師,並為右昭 儀。改稱承和元年。太武又遣李順拜牧犍為使持節、侍中、都督涼沙河三州西域羌 戎諸軍事、車騎將軍、開府儀同三司、領護西戎校尉、涼州刺史、河西王。牧犍以 無功受賞,乃留順,上表乞安、平一號,優詔不許。牧犍尚太武妹武威公主,遣其 相宋繇表謝,獻馬五百匹,黃金百斤。繇又表請公主及牧犍母妃後定號。朝議謂禮 母以子貴,妻從夫爵,牧犍母宜稱河西國太后;公主於國內可稱王后,於京師則稱 公主。詔從之。牧犍遣建節將軍沮渠旁周朝京師,太武遣侍中古弼、尚書李順賜其 侍臣衣服有差,並徵世子封壇入侍。牧犍乃遣封壇朝京師。
tài yán wǔ nián, tài wǔ qiǎn shàng shū hè luó shǐ liáng zhōu, qiě guān xū shí. dì yǐ mù jiān suī chēng fān zhì gòng, ér nèi duō guāi bèi, yú shì qīn zhēng zhī. zhào gōng qīng wèi shū ràng zhī, shù qí zuì shí èr. guān jūn jì hé, mù jiān yuē: hé gù ěr yě? yòng qí zuǒ chéng yáo dìng guó jì, bù kěn chū yíng, qiú jiù yú rú rú. qiǎn dà jiāng dǒng lái wàn yú rén jù jūn yú chéng nán, zhàn tuì. chē jià zhì gū zāng, qiǎn shǐ yù mù jiān lìng chū. mù jiān wén rú rú nèi qīn shàn wú, xìng chē jià fǎn pèi, suì yīng chéng zì shǒu. mù jiān xiōng zi zǔ yú chéng chū jiàng, jù zhī qí qíng. tài wǔ nǎi yǐn zhū jūn jìn gōng, mù jiān xiōng zi wàn nián lǜ huī xià yòu lái jiàng. chéng bá, mù jiān yǔ zuǒ yòu wén wǔ, miàn fù qǐng zuì, zhào shì qí fù. xǐ liáng zhōu rén sān wàn yú jiā yú jīng shī. chū, tài yán zhōng, yǒu yī lǎo fù tóu shū yú dūn huáng chéng dōng mén, hū rán bù jiàn. qí shū zhǐ bā zì, wén yuē: liáng wáng sān shí nián, ruò qī nián. yòu yú zhèn diàn suǒ de shí, dān shū yuē: hé xī, hé xī, sān shí nián. pò dài shí, lè qī nián. dài shí qīng shān míng, zài gū zāng nán. shān sì bàng ní xiàn bù tōng, mù jiān zhēng nán dà jiāng jūn dǒng lái yuē: sì qǐ yǒu zhī hū! suì huǐ sì fá mù, tōng dào ér xíng. mù jiān lì, guǒ qī nián ér miè. chū, mù jiān yín sǎo lǐ shì, xiōng dì sān rén chuán bì zhī. lǐ yǔ mù jiān zǐ gòng dú gōng zhǔ, shàng qiǎn yī chéng chuán jiù gōng zhǔ, dé yù. shàng zhēng lǐ shì, mù jiān bù qiǎn, hòu sòng jū yú jiǔ quán. shàng dà nù, jì kè, yóu yǐ mèi xù dài zhī. qí mǔ sǐ, yǐ wáng tài fēi lǐ zàng yān. yòu wèi méng xùn zhì shǒu zhǒng sān shí jiā, shòu mù jiān zhēng xī dà jiāng jūn, wáng rú gù. chū, guān jūn wèi rù zhī jiān, mù jiān shǐ rén zhuó kāi fǔ kù, qǔ jīn yín zhū yù jí zhēn qí qì wù, bù gēng fēng bì, bǎi xìng yīn zhī rù dào, jù xì dàng jǐn. yǒu sī qiú zéi bù dé. zhēn jūn bā nián, qí suǒ qīn rén jí shǒu cáng zhě gào zhī, nǎi qióng jìng qí shì, sōu qí jiā zhōng, fān dé suǒ cáng qì wù. yòu gào mù jiān fù zǐ duō chù dú yào, qián hòu yǐn qiè shā rén, nǎi yǒu bǎi shù, zǐ mèi jiē wèi zuǒ dào, péng xíng yín yì, céng wú kuì yán. shǐ jì bīn shā mén yuē tán wú chèn, dōng rù shàn shàn, zì yún néng shǐ guǐ liáo bìng, lìng fù rén duō zi. yǔ shàn shàn wáng mèi màn tóu tuó lín yín tōng, fā jué, wáng bēn liáng zhōu. méng xùn chǒng zhī, hào yuē shèng rén. tán wú chèn yǐ nán nǚ jiāo jiē shù jiào shòu fù nǚ, méng xùn zhū nǚ zǐ fù, jiē wǎng shòu fǎ. tài wǔ wén zhū xíng rén yán tán wú chèn shù, nǎi zhào zhī. méng xùn bù qiǎn, suì fā lù qí shì, kǎo xùn shā zhī. zhì cǐ, dì zhī zhī, yú shì cì zhāo yí jǔ qú shì sǐ, zhū qí zōng zú. wéi wàn nián jí zǔ yǐ qián xiān jiàng, dé miǎn. shì nián, rén yòu gào mù jiān yóu yǔ gù chén jiāo tōng móu fǎn, zhào sī tú cuī hào jiù gōng zhǔ dì cì mù jiān sǐ. yǔ zhǔ jué liáng jiǔ, nǎi zì cái. zàng yǐ wáng lǐ, shì yuē āi wáng. jí gōng zhǔ hōng, zhào yǔ mù jiān hé zàng. gōng zhǔ wú nán, yǒu nǚ, yǐ guó shēng dé xí mǔ jué wèi wǔ wēi gōng zhǔ.
太延五年,太武遣尚書賀羅使涼州,且觀虛實。帝以牧犍雖稱籓致貢,而內多 乖悖,於是親征之。詔公卿為書讓之,數其罪十二。官軍濟河,牧犍曰:「何故爾 也?」用其左丞姚定國計,不肯出迎,求救於蠕蠕。遣大將董來萬餘人拒軍於城南, 戰退。車駕至姑臧,遣使喻牧犍令出。牧犍聞蠕蠕內侵善無,幸車駕返旆,遂嬰城 自守。牧犍兄子祖逾城出降,具知其情。太武乃引諸軍進攻,牧犍兄子萬年率麾下 又來降。城拔,牧犍與左右文武,面縛請罪,詔釋其縛。徙涼州人三萬餘家於京師。 初,太延中,有一老父投書於敦煌城東門,忽然不見。其書紙八字,文曰:「涼王 三十年,若七年。」又于震電所得石,丹書曰:「河西,河西,三十年。破帶石, 樂七年。」帶石青山名,在姑臧南。山祀傍泥陷不通,牧犍征南大將軍董來曰: 「祀豈有知乎!」遂毀祀伐木,通道而行。牧犍立,果七年而滅。初,牧犍淫嫂李 氏,兄弟三人傳嬖之。李與牧犍姊共毒公主,上遣醫乘傳救公主,得愈。上徵李氏, 牧犍不遣,厚送居於酒泉。上大怒,既克,猶以妹婿待之。其母死,以王太妃禮葬 焉。又為蒙遜置守冢三十家,授牧犍征西大將軍,王如故。初,官軍未入之間,牧 犍使人斫開府庫,取金銀珠玉及珍奇器物,不更封閉,百姓因之入盜,巨細盪盡。 有司求賊不得。真君八年,其所親人及守藏者告之,乃窮竟其事,搜其家中,番得 所藏器物。又告牧犍父子多畜毒藥,前後隱竊殺人,乃有百數,姊妹皆為左道,朋 行淫佚,曾無愧顏。始罽賓沙門曰曇無讖,東入鄯善,自雲能使鬼療病,令婦人多 子。與鄯善王妹曼頭陀林淫通,發覺,亡奔涼州。蒙遜寵之,號曰聖人。曇無讖以 男女交接術教授婦女,蒙遜諸女、子婦,皆往受法。太武聞諸行人言曇無讖術,乃 召之。蒙遜不遣,遂發露其事,拷訊殺之。至此,帝知之,於是賜昭儀沮渠氏死, 誅其宗族。唯萬年及祖以前先降,得免。是年,人又告牧犍猶與故臣交通謀反,詔 司徒崔浩就公主第賜牧犍死。與主決良久,乃自裁。葬以王禮,諡曰哀王。及公主 薨,詔與牧犍合葬。公主無男,有女,以國甥得襲母爵為武威公主。
méng xùn zi jì yì, wèi dōng yōng zhōu cì shǐ. zhēn jūn zhōng, yǔ hé dōng xuē ān dōu móu nì, zhào zhì jīng shī, fù qí xiōng dì è shā zhī. wàn nián zǔ bìng yǐ xiān jiàng, wàn nián bài zhāng yē wáng, zǔ guǎng wǔ gōng. hòu zuò móu nì, jù sǐ.
蒙遜子季義,位東雍州刺史。真君中,與河東薛安都謀逆,召至京師,付其兄 弟扼殺之。萬年、祖並以先降,萬年拜張掖王,祖廣武公。後坐謀逆,俱死。
chū, mù jiān zhī bài, dì lè dōu tài shǒu ān zhōu nán bēn tǔ gǔ hún, tài wǔ qiǎn zhèn nán jiāng jūn xī juàn tǎo zhī. mù jiān dì jiǔ quán tài shǒu wú huì bēn jìn chāng, nǎi shǐ yì yáng gōng yuán jié shǒu jiǔ quán. zhēn jūn chū, wú huì wéi jiǔ quán, xiàn zhī. yòu wéi zhāng yē, bù néng kè, tuì bǎo lín sōng. tài wǔ bù fá, zhào yù zhī. shí yǒng chāng wáng jiàn zhèn liáng zhōu, wú huì shǐ qí zhōng wèi liáng wěi yì jiàn, qiú fèng jiǔ quán. yòu sòng jié jí tǒng shuài bīng shì yú jiàn jūn. èr nián, tài wǔ qiǎn shǐ bài wú huì wèi zhēng xī dà jiāng jūn liáng zhōu mù jiǔ quán wáng. xún yǐ wú huì fù guī pàn, qiǎn nán yáng gōng xī juàn tǎo jiǔ quán, kè zhī. wú huì suì móu dù liú shā, qiǎn ān zhōu xī jī shàn shàn, shàn shàn yù jiàng, huì wèi shǐ zhě quàn lìng jù shǒu, ān zhōu bù néng kè, tuì bǎo dōng chéng. sān nián chūn, shàn shàn wáng bǐ lóng xī bēn qiě mò, qí shì zǐ nǎi cóng ān zhōu. shàn shàn dà luàn. wú huì suì dù liú shā, shì zú kě sǐ zhě tài bàn, réng jù shàn shàn. xiān shì gāo chāng tài shǒu kàn shuǎng wèi lǐ bǎo jiù táng qì suǒ gōng, wén wú huì zhì shàn shàn, shǐ zhà jiàng, yù lìng wú huì yǔ táng qì xiāng jī. wú huì liú ān zhōu zhù shàn shàn, cóng yān qí dōng běi qù gāo chāng. huì rú rú shā táng qì, shuǎng jù wú huì. wú huì jiāng wèi xìng nú suì tú qí chéng. shuǎng bēn rú rú, wú huì yīn liú gāo chāng. wǔ nián xià, wú huì bìng sǐ, ān zhōu lì, wèi rú rú suǒ bìng.
初,牧犍之敗,弟樂都太守安周南奔吐谷渾,太武遣鎮南將軍奚眷討之。牧犍 弟酒泉太守無諱奔晉昌,乃使弋陽公元潔守酒泉。真君初,無諱圍酒泉,陷之。又 圍張掖,不能克,退保臨松。太武不伐,詔諭之。時永昌王健鎮涼州,無諱使其中 尉梁偉詣健,求奉酒泉。又送潔及統帥兵士於健軍。二年,太武遣使拜無諱為征西 大將軍、涼州牧、酒泉王。尋以無諱復規叛,遣南陽公奚眷討酒泉,克之。無諱遂 謀度流沙,遣安周西擊鄯善,鄯善欲降,會魏使者勸令拒守,安周不能克,退保東 城。三年春,鄯善王比龍西奔且末,其世子乃從安周。鄯善大亂。無諱遂度流沙, 士卒渴死者太半,仍據鄯善。先是高昌太守闞爽為李寶舅唐契所攻,聞無諱至鄯善, 使詐降,欲令無諱與唐契相擊。無諱留安周住鄯善,從焉耆東北趣高昌。會蠕蠕殺 唐契,爽拒無諱。無諱將衛興奴遂屠其城。爽奔蠕蠕,無諱因留高昌。五年夏,無 諱病死,安周立,為蠕蠕所並。
liáng dì xiāo chá, zì lǐ sūn, lán líng rén, wǔ dì zhī sūn, zhāo míng tài zǐ tǒng zhī dì sān zi yě. yòu hǎo xué, shàn shǔ wén, yóu zhǎng fú yì, tè wèi liáng wǔ jiā shǎng. liáng pǔ tōng zhōng, fēng qǔ jiāng xiàn gōng. jí zhāo míng tài zǐ hōng, fēng chá yuè yáng jùn wáng, wèi dōng yáng zhōu cì shǐ, lǐng huì jī tài shǒu. chū, zhāo míng zú, liáng wǔ shě chá xiōng dì ér lì jiǎn wén, nèi cháng kuì zhī, gù chǒng yà zhū zi. yǐ huì jī rén wù yīn fù, yī dōu zhī huì, gù yǒu cǐ shòu, yǐ wèi qí xīn, chá jì yǐ qí kūn jì bù dé wèi sì, cháng huái bù píng. yòu yǐ liáng wǔ shuāi lǎo, cháo duō bǐ zhèng, yǒu bài wáng zhī jiàn. suì xù jù huò cái, jiāo tōng bīn kè, zhāo mù qīng xiá, zhé jié xià zhī. qí yǒng gǎn zhě, duō guī fù yān. zuǒ yòu suì zhì shù qiān rén, jiē hòu jiā zī gěi. zhōng dà tóng yuán nián, chú xī zhōng láng jiāng yōng zhōu cì shǐ, dū du wǔ zhōu zhū jūn shì, níng mán xiào wèi. chá yǐ xiāng yáng xíng shèng zhī dì, yòu liáng wǔ chuàng jī zhī suǒ, shí píng zú yǐ shù gēn běn, shí luàn zú yǐ tú bà gōng, suì wù xiū xíng zhèng.
梁帝蕭詧,字理孫,蘭陵人,武帝之孫,昭明太子統之第三子也。幼好學,善 屬文,尤長佛義,特為梁武嘉賞。梁普通中,封曲江縣公。及昭明太子薨,封詧岳 陽郡王,位東揚州刺史,領會稽太守。初,昭明卒,梁武舍詧兄弟而立簡文,內常 愧之,故寵亞諸子。以會稽人物殷阜,一都之會,故有此授,以慰其心,詧既以其 昆季不得為嗣,常懷不平。又以梁武衰老,朝多秕政,有敗亡之漸。遂蓄聚貨財, 交通賓客,招募輕俠,折節下之。其勇敢者,多歸附焉。左右遂至數千人,皆厚加 資給。中大同元年,除西中郎將、雍州刺史,都督五州諸軍事,寧蠻校尉。詧以襄 陽形勝之地,又梁武創基之所,時平足以樹根本,時亂足以圖霸功,遂務修刑政。
tài qīng èr nián, liáng wǔ yǐ chá xiōng hé dōng wáng yù wèi xiāng zhōu cì shǐ, xǐ xiāng zhōu cì shǐ zhāng zuǎn wèi yōng zhōu. zuǎn shì cái qīng yù, zhōu fǔ yíng hòu yǒu què, yù shēn xián zhī, suì tuō jí bù yǔ xiāng jiàn. hòu wén hóu jǐng zuò luàn, pō líng cù zuǎn. zuǎn gòu yù jí chá yú liáng yuán dì, yuán dì lìng qí shì zǐ fāng děng jí wáng sēng biàn xiāng jì gōng yù. yù gào yú chá, chá wén zhī dà nù. jí liáng yuán jiāng yuán jiàn yè, lìng suǒ dū zhū zhōu bìng fā bīng fù dōu, chá qiǎn fǔ sī mǎ liú fāng guì lǐng bīng wèi qián jūn, chū hàn kǒu. jí jiāng fā, liáng yuán yòu shǐ zī yì cān jūn liú jué zhào chá zì xíng, chá bù cóng. ér fāng guì qián yǔ liáng yuán xiāng zhī, kè qī xí chá. wèi jí fā, huì chá yǐ tā shì zhào fāng guì, móu xiè, suì jù fán chéng jù mìng. chá qiǎn jūn gōng zhī. liáng yuán nǎi hòu zī qiǎn zhāng zuǎn, ruò jiāng shù zhí, ér mì yuán fāng guì. zuǎn cì dà dī, ér fán chéng yǐ xiàn. chá qín fāng guì xiōng dì dǎng yǔ, bìng zhǎn zhī. chá shí yǐ yù wēi jí, nǎi liú zī yì cān jūn cài dà bǎo shǒu xiāng yáng, lǜ zhòng fá jiāng líng yǐ jiù zhī. liáng yuán dà jù, nǎi qiǎn cān jūn yǔ huàn wèi chá yuē: yǐ zhí fá shū, nì shùn ān zài? chá yuē: jiā xiōng wú zuì, lǚ bèi gōng wéi, qī fù ruò gù xiān ēn, qǐ yīng ruò shì? rú néng tuì bīng xiāng shuǐ, wú biàn xuán pèi xiāng yáng. shí gōng shān bù kè, huì dà yǔ bào zhì, píng dì sì chǐ, zhòng pō lí xīn. jūn zhǔ dù àn àn dì yòu ān jí qí xiōng zi kān, yǐ qí shǔ jiàng yú jiāng líng. chá yè dùn guī xiāng yáng, qì xiè zī zhòng duō méi yú jiǎn shuǐ. chá kǒng bù néng zì gù, nǎi qiǎn cài dà bǎo qiú fù yōng yú xī wèi. shí xī wèi dà tǒng shí wǔ nián yě. zhōu wén lìng chéng xiàng dōng gé jì jiǔ róng quán shǐ yān.
太清二年,梁武以詧兄河東王譽為湘州刺史,徙湘州刺史張纘為雍州。纘恃才 輕譽,州府迎候有闕,譽深銜之,遂託疾不與相見。後聞侯景作亂,頗陵蹙纘。纘 構譽及詧於梁元帝,元帝令其世子方等及王僧辯相繼攻譽。譽告於詧,詧聞之大怒。 及梁元將援建業,令所督諸州並發兵赴都,詧遣府司馬劉方貴領兵為前軍,出漢口。 及將發,梁元又使諮議參軍劉珏召詧自行,詧不從。而方貴潛與梁元相知,剋期襲 詧。未及發,會詧以他事召方貴,謀泄,遂據樊城拒命。詧遣軍攻之。梁元乃厚資 遣張纘,若將述職,而密援方貴。纘次大堤,而樊城已陷。詧擒方貴兄弟黨與,並 斬之。詧時以譽危急,乃留諮議參軍蔡大寶守襄陽,率眾伐江陵以救之。梁元大懼, 乃遣參軍庾奐謂詧曰:「以侄伐叔,逆順安在?」詧曰:「家兄無罪,屢被攻圍, 七父若顧先恩,豈應若是?如能退兵湘水,吾便旋旆襄陽。」時攻柵不克,會大雨 暴至,平地四尺,眾頗離心。軍主杜岸、岸弟幼安及其兄子龕,以其屬降於江陵。 詧夜遁歸襄陽,器械輜重多沒於湕水。詧恐不能自固,乃遣蔡大寶求附庸於西魏。 時西魏大統十五年也。周文令丞相東閣祭酒榮權使焉。
shì suì, liáng yuán lìng liǔ zhòng lǐ tú xiāng yáng, chá nǎi qiǎn fēi wáng shì jí shì zǐ shān wèi zhì qǐng jiù. zhōu wén lìng róng quán bào mìng, réng qiǎn kāi fǔ yáng zhōng wèi yuán. shí liù nián, zhōng qín zhòng lǐ, píng hàn dōng. xī wèi mìng chá fā sàng sì wèi, shǐ jiǎ sàn qí cháng shì zhèng xiào mù jí róng quán cè mìng chá wèi liáng wáng. nǎi yú xiāng yáng zhì bǎi guān, chéng zhì fēng bài. shí qī nián, liú shàng shū pú shè cài dà bǎo shǒu yōng bù ér cháo yú jīng shī. zhōu wén wèi yuē: wáng zhī lái cǐ, pō yóu róng quán. nǎi zhào quán jiàn, yuē: quán jí shì yě, guǎ rén yǔ zhī cóng shì, wèi cháng jiàn shī xìn. chá yuē: róng cháng dào èr guó zhī yán wú sī, gù chá jīn zhě dé guī chéng wèi què ěr.
是歲,梁元令柳仲禮圖襄陽,詧乃遣妃王氏及世子{山}為質請救。周文令榮 權報命,仍遣開府楊忠為援。十六年,忠擒仲禮,平漢東。西魏命詧發喪嗣位,使 假散騎常侍鄭孝穆及榮權策命詧為梁王。乃於襄陽置百官,承制封拜。十七年,留 尚書僕射蔡大寶守雍部而朝於京師。周文謂曰:「王之來此,頗由榮權。」乃召權 見,曰:「權吉士也,寡人與之從事,未嘗見失信。」詧曰:「榮常道二國之言無 私,故詧今者得歸誠魏闕耳。」
wèi gōng dì yuán nián, zhōu wén mìng zhù guó yú jǐn fá jiāng líng, chá yǐ bīng huì zhī, jí jiāng líng píng, zhōu wén mìng zhǔ liáng sì, jū jiāng líng dōng chéng, zī yǐ jiāng líng yī zhōu zhī dì. qí xiāng yáng suǒ tǒng, jǐn rù yú zhōu. chá nǎi chēng huáng dì yú qí guó, nián hào dà dìng. zhuī zūn qí fù tǒng wèi zhāo míng huáng dì, miào hào gāo zōng tǒng fēi cài shì wèi zhāo dé huáng hòu. yòu zūn qí suǒ shēng mǔ gōng shì huáng tài hòu. lì qī wáng shì wèi huáng hòu, zi kuī wèi huáng tài zǐ. qí qìng shǎng xíng wēi, guān fāng zhì dù, bìng tóng wáng zhě. wéi shàng shū zé chēng chén, fèng cháo tíng zhēng shuò. zhì yú jué mìng qí xià, yì yī liáng shì zhī jiù. qí róng zhāng xūn jí, zé yòu jiān yòng zhù guó děng guān. yòu zhuī zèng shū fù shào líng wáng lún tài zǎi, shì yuē zhuàng wǔ. zèng xiōng hé dōng wáng yù chéng xiàng, shì yuē wǔ huán. zhōu wén réng zhì jiāng líng fáng zhǔ, tǒng bīng jū yú xī chéng, wài yún zhù chá bèi yù, nèi shí fáng chá.
魏恭帝元年,周文命柱國于謹伐江陵,詧以兵會之,及江陵平,周文命主梁嗣, 居江陵東城,資以江陵一州之地。其襄陽所統,盡入於周。詧乃稱皇帝於其國,年 號大定。追尊其父統為昭明皇帝,廟號高宗;統妃蔡氏為昭德皇后。又尊其所生母 龔氏皇太后。立妻王氏為皇后,子巋為皇太子。其慶賞刑威,官方制度,並同王者。 唯上疏則稱臣,奉朝廷正朔。至於爵命其下,亦依梁氏之舊。其戎章勛級,則又兼 用柱國等官。又追贈叔父邵陵王綸太宰,諡曰壯武。贈兄河東王譽丞相,諡曰武桓。 周文仍置江陵防主,統兵居於西城,外雲助詧備御,內實防詧。
chū, jiāng líng miè, liáng yuán jiāng wáng lín jù xiāng zhōu, zhì tú kuāng fù. jí chá lì, lín nǎi qiǎn qí jiāng pān chún tuó hóu fāng ér lái kòu. chá yù zhī, chún tuó děng tuì guī xià kǒu. chá zhī sì nián, chá qiǎn qí dà jiāng jūn wáng cāo lüè qǔ wáng lín zhī zhǎng shā wǔ líng nán píng děng jùn. wǔ nián, wáng lín yòu qiǎn qí jiāng léi wén róu xí xiàn jiān lì jùn, tài shǒu cài dà yǒu sǐ zhī. xún ér lín yǔ chén rén xiāng chí, chēng fān qǐ shī yú chá, chá xǔ zhī. shī wèi chū ér lín jūn bài, fù yú qí. shì suì, qí tài zǐ kuī lái cháo jīng shī. liù nián sì yuè, dà yǔ zhèn, qián diàn bēng, yā èr bǎi yú rén. qī nián dōng, yǒu fú niǎo míng yú qǐn diàn. bā nián èr yuè, chá zhōng yú qián diàn, shí nián sì shí sì. shì suì, zhōu bǎo dìng èr nián yě. bā yuè, zàng yú píng líng, shì yuē xuān huáng dì, miào hào zhōng zōng.
初,江陵滅,梁元將王琳據湘州,志圖匡復。及詧立,琳乃遣其將潘純陀、侯 方兒來寇。詧御之,純陀等退歸夏口。詧之四年,詧遣其大將軍王操略取王琳之長 沙、武陵、南平等郡。五年,王琳又遣其將雷文柔襲陷監利郡,太守蔡大有死之。 尋而琳與陳人相持,稱蕃乞師於詧,詧許之。師未出而琳軍敗,附於齊。是歲,其 太子巋來朝京師。六年四月,大雨震,前殿崩,壓二百餘人。七年冬,有鵩鳥鳴於 寢殿。八年二月,詧終於前殿,時年四十四。是歲,周保定二年也。八月,葬於平 陵,諡曰宣皇帝,廟號中宗。
chá shǎo yǒu dà zhì, bù jū xiǎo jié, suī duō cāi jì, ér zhī rén shàn rèn shǐ, fǔ jiāng shì yǒu ēn, néng dé qí sǐ lì. xìng bù yǐn jiǔ, ān yú jiǎn sù. shì mǔ yǐ xiào wén. yòu bù hǎo shēng sè, yóu è jiàn fù rén, suī xiāng qù shù bù, yì yún yáo wén qí chòu. jīng yù fù rén zhī yī, gèng bù zhe, bìng jiē qì zhī. yī xìng jī yìng, bìng wò lèi xún. yòu è jiàn rén fā, bái shì zhě, bì fāng biàn bì zhī, dān yú zhě, dōng yuè bì xū guǒ tóu, xià rì zé jiā lián yè mào. qí zài dōng yáng zhōu, pō fàng dàn, shěng lǎn bù lǐng, hǎo wèi xì nòng zhī yán, yǐ cǐ huò jī yú shì. jí jiāng líng píng, sù jiāng yǐn dé yì wèi chá yuē: chén wén rén zhǔ zhī xíng, yǔ pǐ fū bù tóng. pǐ fū zhě, shì xiǎo xíng, jìng xiǎo lián, yǐ qǔ míng yù rén zhǔ zhě, dìng tiān xià, ān shè jì, yǐ chéng dà gōng. jīn wèi lǔ tān lán, wǎng gù diào fá zhī yì, fú qiú shì shù, bìng chōng jūn shí. rán cǐ děng qī shǔ, xián zài jiāng dōng. yōu yōu zhī rén, kě mén dào hù shuō? jì tú tàn zhì cǐ, xián wèi diàn xià wèi zhī. diàn xià jì shā rén fù xiōng, gū rén zǐ dì, rén jǐn chóu yě, yòu shuí yǔ wèi guó? dàn wèi zhī jīng ruì, jǐn cuì yú cǐ, kào shī zhī lǐ, fēi wú gù shì. ruò diàn xià wèi shè xiǎng huì, gù qǐng yú jǐn děng wèi huān, bǐ wú wǒ yú, dāng xiāng shuài ér zhì, yù fú wǔ shì, yīn ér bì zhī. jiāng líng bǎi xìng, fǔ ér ān zhī, wén wǔ guān liáo, suí jí quán shòu. wèi rén shè xī, wèi gǎn sòng sǐ sēng biàn zhī tú, zhé jiǎn kě zhì. rán hòu cháo fú jì jiāng, rù jiàn huáng jí, zuǎn yáo fù yǔ, wàn shì yī shí. chá wèi dé yì yuē: qīng cǐ cè fēi bù shàn yě, rán wèi rén dài wǒ shén hòu, wèi kě bèi dé. ruò jù wèi qīng jì, zé dèng qí hóu suǒ wèi rén jiāng bù shí wú yú. jì ér hé chéng zhǎng yòu, bèi lǔ rù guān, yòu shī xiāng yáng zhī dì. chá hèn, nǎi yuē: bù yòng dé yì zhī yán, yǐ zhì yú shì! yòu jiàn yì jū cán huǐ, gān gē rì yòng, chǐ qí wēi lüè bù zhèn, cháng huái yōu fèn, nǎi zhe mǐn shí fù, yǐ jiàn zhì yān. jū cháng yàng yàng, měi sòng lǎo mǎ fú lì, zhì zài qiān lǐ. liè shì mù nián, zhuàng xīn bù yǐ, wèi cháng bù xū héng è wàn tàn zhā zhě jiǔ zhī. suì yǐ yōu fèn fā bèi ér sǐ.
詧少有大志,不拘小節,雖多猜忌,而知人善任使,撫將士有恩,能得其死力。 性不飲酒,安於儉素。事母以孝聞。又不好聲色,尤惡見婦人,雖相去數步,亦云 遙聞其臭。經御婦人之衣,更不著,並皆棄之。一幸姬媵,病臥累旬。又惡見人發, 白事者,必方便避之,擔輿者,冬月必須裹頭,夏日則加蓮葉帽。其在東揚州,頗 放誕,省覽簿領,好為戲弄之言,以此獲譏於世。及江陵平,宿將尹德毅謂詧曰: 「臣聞人主之行,與匹夫不同。匹夫者,飾小行,競小廉,以取名譽;人主者,定 天下,安社稷,以成大功。今魏虜貪婪,罔顧吊伐之義,俘囚士庶,並充軍實。然 此等戚屬,咸在江東。悠悠之人,可門到戶說?既塗炭至此,咸謂殿下為之。殿下 既殺人父兄,孤人子弟,人盡讎也,又誰與為國?但魏之精銳,盡萃於此,犒師之 禮,非無故事。若殿下為設享會,固請于謹等為歡,彼無我虞,當相率而至,預伏 武士,因而斃之。江陵百姓,撫而安之,文武官僚,隨即銓授。魏人懾息,未敢送 死;僧辯之徒,折簡可致。然後朝服濟江,入踐皇極,纘堯復禹,萬世一時。」詧 謂德毅曰:「卿此策非不善也,然魏人待我甚厚,未可背德。若遽為卿計,則鄧祁 侯所謂人將不食吾余。」既而闔城長幼,被虜入關,又失襄陽之地。詧恨,乃曰: 「不用德毅之言,以至於是!」又見邑居殘毀,干戈日用,恥其威略不振,常懷憂 憤,乃著《愍時賦》,以見志焉。居常怏怏,每誦「老馬伏櫪,志在千里。烈士暮 年,壯心不已」,未嘗不盱衡扼腕嘆吒者久之。遂以憂憤發背而死。
chá dǔ hǎo wén yì, suǒ zhe wén jí shí wǔ juǎn, nèi diǎn huá yán bō rě fǎ huá jīn guāng míng yì shū sān shí liù juǎn, bìng xíng yú shì. wǔ dì yòu mìng qí tài zǐ kuī sì wèi, nián hào tiān bǎo.
詧篤好文義,所著文集十五卷,內典《華嚴》、《般若》、《法華》、《金光 明義疏》三十六卷,並行於世。武帝又命其太子巋嗣位,年號天保。
kuī zì rén yuǎn, chá zhī dì sān zi yě. jī biàn yǒu wén xué, shàn yú fǔ yù, néng dé qí xià huān xīn. sì wèi zhī yuán nián, zūn qí zǔ mǔ gōng tài hòu yuē tài huáng tài hòu, dí mǔ wáng huáng hòu yuē huáng tài hòu, suǒ shēng cáo guì pín yuē huáng tài fēi, qí nián wǔ yuè, qí tài huáng tài hòu hōng, shì yuē yuán tài hòu. jiǔ yuè, qí tài fēi yòu hōng, shì yuē xiào huáng tài fēi. èr nián, qí huáng tài hòu hōng, shì yuē xuān jìng huáng hòu.
巋字仁遠,詧之第三子也。機辯有文學,善於撫御,能得其下歡心。嗣位之元 年,尊其祖母龔太后曰太皇太后,嫡母王皇后曰皇太后,所生曹貴嬪曰皇太妃,其 年五月,其太皇太后薨,諡曰元太后。九月,其太妃又薨,諡曰孝皇太妃。二年, 其皇太后薨,諡曰宣靜皇后。
wǔ nián, chén xiāng zhōu cì shǐ huá jiǎo bā zhōu cì shǐ dài sēng shuò bìng lái fù. jiǎo sòng qí zi xuán xiǎng wèi zhì yú kuī, réng qǐng bīng fá chén. kuī shàng yán qí zhuàng. wǔ dì zhào wèi gōng zhí dū jīng zhōu zǒng guǎn quán jǐng xuān dà jiāng jūn yuán dìng děng fù zhī. kuī yì qiǎn qí zhù guó wáng cāo lǜ shuǐ jūn èr wàn, huì jiǎo yú bā líng. jì ér yǔ chén jiāng wú míng chè děng zhàn yú dùn kǒu, zhí jūn bù lì, yuán dìng suì méi, kuī dà jiāng jūn lǐ guǎng děng yì wèi chén rén suǒ lǔ, zhǎng shā bā líng bìng xiàn yú chén. wèi gōng zhí nǎi guī zuì yú kuī zhī zhù guó yīn liàng. kuī suī yǐ tuì bài bù dú zuì liàng, rán bù gǎn wéi mìng, suì zhū zhī. wú míng chè chéng shèng gōng kè kuī hé dōng jùn, huò qí shǒu jiāng xǔ xiào jìng. míng nián, míng chè jìn kòu jiāng líng, yǐn jiāng shuǐ guàn chéng. kuī chū dùn jì nán, yǐ bì qí ruì. jiāng líng fù zǒng guǎn gāo lín yǔ qí shàng shū pú shè wáng cāo jù shǒu. kuī mǎ jūn zhǔ mǎ wǔ jí chè děng jī míng chè, míng chè tuì bǎo gōng ān, kuī nǎi hái jiāng líng. kuī zhī bā nián, chén yòu qiǎn qí sī kōng zhāng zhāo dá lái kòu, jiāng líng zǒng guǎn lù téng jí kuī zhī jiāng shì jī zǒu zhī. zhāo dá yòu kòu jìng líng zhī qīng ní, kuī lìng qí dà jiāng jūn xǔ shì wǔ fù yuán, dà wèi zhāo dá suǒ pò.
五年,陳湘州刺史華皎、巴州刺史戴僧朔並來附。皎送其子玄響為質於巋,仍 請兵伐陳。巋上言其狀。武帝詔衛公直督荊州總管權景宣、大將軍元定等赴之。巋 亦遣其柱國王操率水軍二萬,會皎於巴陵。既而與陳將吳明徹等戰於沌口,直軍不 利,元定遂沒,巋大將軍李廣等亦為陳人所虜,長沙、巴陵並陷於陳。衛公直乃歸 罪於巋之柱國殷亮。巋雖以退敗不獨罪亮,然不敢違命,遂誅之。吳明徹乘勝攻克 巋河東郡,獲其守將許孝敬。明年,明徹進寇江陵,引江水灌城。巋出頓紀南,以 避其銳。江陵副總管高琳與其尚書僕射王操拒守。巋馬軍主馬武、吉徹等擊明徹, 明徹退保公安,巋乃還江陵。巋之八年,陳又遣其司空章昭達來寇,江陵總管陸騰 及巋之將士擊走之。昭達又寇竟陵之青泥,巋令其大將軍許世武赴援,大為昭達所 破。
chū, huá jiǎo dài sēng shuò cóng wèi gōng zhí yǔ chén rén zhàn bài, lǜ qí huī xià shù bǎi rén guī yú kuī. kuī yǐ jiǎo wèi sī kōng, fēng jiāng xià jùn gōng sēng shuò wèi chē qí jiāng jūn, fēng wú xìng xiàn hóu. kuī zhī shí nián, jiǎo jiāng lái cháo, zhì xiāng yáng, qǐng wèi gōng zhí yuē: liáng zhǔ jì shī jiāng nán zhū jùn, rén shǎo guó pín, cháo tíng xìng wáng jì jué, lǐ yí zī shàn. qǐ shǐ qí huán chǔ zhuāng dú shàn jiù wèi fù chén zhī měi? wàng jiè shù zhōu, yǐ bì liáng guó. zhí rán zhī, nǎi qiǎn shǐ yán zhuàng. dì xǔ zhī, zhào yǐ jī píng ruò sān zhōu guī zhī yú kuī.
初,華皎、戴僧朔從衛公直與陳人戰敗,率其麾下數百人歸於巋。巋以皎為司 空,封江夏郡公;僧朔為車騎將軍,封吳興縣侯。巋之十年,皎將來朝,至襄陽, 請衛公直曰:「梁主既失江南諸郡,人少國貧,朝廷興亡繼絕,理宜資贍。豈使齊 桓、楚莊獨擅救衛復陳之美?望借數州,以裨梁國。」直然之,乃遣使言狀。帝許 之,詔以基、平、鄀三州歸之於巋。
jí píng qí, kuī cháo yú yè, dì suī yǐ lǐ jiē zhī, rán wèi zhī zhòng yě. kuī zhī zhī, hòu yīn yàn chéng jiān, nǎi chén qí fù hé zhōu wén zhěng jiù zhī ēn, bìng xù èr guó jiān yú, chún chǐ jǐ jiǎo zhī shì. cí lǐ biàn chàng, yīn tì qì jiāo liú, dì yì wèi zhī xū xī. zì shì dà jiā shǎng yì, lǐ yù rì lóng. hòu dì fù yǔ zhī yàn, qí shì gù chén chì liè zhǎng chā yì yù yān, dì zhǐ wèi kuī yuē: shì dēng pí mà zhèn zhě yě. kuī yuē: zhǎng chā wèi néng fǔ jié, fān gǎn fèi yáo! dì dà xiào. jí jiǔ hān, dì yòu mìng pí pá zì dàn zhī, réng wèi kuī yuē: dāng wèi liáng zhǔ jǐn huān. kuī nǎi qǐ qǐng wǔ, dì yuē: wáng nǎi néng wèi zhèn wǔ hū? kuī yuē: bì xià jì qīn fǔ wǔ xián, chén hé gǎn bù tóng bǎi shòu? dì dà yuè, cì zá zēng wàn duàn liáng mǎ shù shí pǐ, bìng cì qí hòu zhǔ jì qiè, jí dì suǒ chéng wǔ bǎi lǐ jùn mǎ yǐ qiǎn zhī. jí suí wén dì zhí zhèng, wèi chí jiǒng wáng qiān sī mǎ xiāo nán děng gè qǐ bīng. shí kuī jiāng shuài jiē mì qǐng xìng shī, yǔ jiǒng děng wèi lián héng zhī shì, jìn kě yǐ jǐn jié yú zhōu shì, tuì kě yǐ xí juǎn shān nán. kuī yǐ wèi bù kě. é ér xiāo nán bēn chén, jiǒng děng xiāng cì pò miè. suí wén dì jì jiàn jí, ēn lǐ mí hòu, qiǎn shǐ cì jīn wǔ bǎi liǎng yín qiān liǎng bù bó wàn pǐ mǎ wǔ bǎi pǐ. kāi huáng èr nián, suí wén dì bèi lǐ nà kuī nǚ wèi jìn wáng fēi, yòu yù yǐ qí zi chàng shàng lán líng gōng zhǔ, yóu shì bà jiāng líng zǒng guǎn, kuī zhuān zhì qí guó. sì nián, lái cháo zhǎng ān. dì shén jìng dài zhī, zhào kuī wèi zài wáng gōng zhī shàng. kuī bèi fú duān lì, jìn tuì xián yǎ, tiān zǐ zhǔ mù, bǎi liáo qīng mù. dì cì kuī jiān wàn pǐ, zhēn wán chēng shì. jí hái, qīn zhí qí shǒu wèi zhī yuē: liáng zhǔ jiǔ zhì jīng chǔ, wèi fù jiù dōu, zhèn dāng zhèn lǚ zhǎng jiāng, xiāng sòng xuán fǎn. kuī bài xiè ér guī. wǔ nián wǔ yuè, qǐn jí hōng. lín zhōng shàng biǎo fèng cí, bìng xiàn suǒ fú jīn zhuāng jiàn, dì lǎn ér jiē dào. kuī zài wèi èr shí sān nián. liáng zhī chén zǐ, zàng zhī xiǎn líng, shì yuē xiào míng huáng dì, miào hào shì zōng.
及平齊,巋朝於鄴,帝雖以禮接之,然未之重也。巋知之,後因宴承間,乃陳 其父荷周文拯救之恩,並敘二國艱虞,脣齒掎角之事。辭理辯暢,因涕泣交流,帝 亦為之噓欷。自是大加賞異,禮遇日隆。後帝復與之宴,齊氏故臣叱列長叉亦預焉, 帝指謂巋曰:「是登陴罵朕者也。」巋曰:「長叉未能輔桀,翻敢吠堯!」帝大笑。 及酒酣,帝又命琵琶自彈之,仍謂巋曰:「當為梁主盡歡。」巋乃起請舞,帝曰: 「王乃能為朕舞乎?」巋曰:「陛下既親撫五弦,臣何敢不同百獸?」帝大悅,賜 雜繒萬段、良馬數十疋,並賜齊後主妓妾,及帝所乘五百里駿馬以遣之。及隋文帝 執政,尉遲迥、王謙、司馬消難等各起兵。時巋將帥皆密請興師,與迥等為連衡之 勢,進可以盡節於周氏,退可以席捲山南。巋以為不可。俄而消難奔陳,迥等相次 破滅。隋文帝既踐極,恩禮彌厚,遣使賜金五百兩、銀千兩、布帛萬疋、馬五百疋。 開皇二年,隋文帝備禮納巋女為晉王妃,又欲以其子瑒尚蘭陵公主,由是罷江陵總 管,巋專制其國。四年,來朝長安。帝甚敬待之,詔巋位在王公之上。巋被服端麗, 進退閒雅,天子矚目,百僚傾慕。帝賜巋縑萬疋,珍玩稱是。及還,親執其手謂之 曰:「梁主久滯荊楚,未復舊都,朕當振旅長江,相送旋反。」巋拜謝而歸。五年 五月,寢疾薨。臨終上表奉辭,並獻所服金裝劍,帝覽而嗟悼。巋在位二十三年。 梁之臣子,葬之顯陵,諡曰孝明皇帝,廟號世宗。
kuī xiào tì cí rén, yǒu jūn rén zhī liàng. sì shí jì xiǎng, wèi cháng bù bēi mù liú tì. xìng yóu jiǎn yuē, yù xià yǒu fāng, jìng nèi ān zhī. suǒ zhe wén jí jí xiào jīng zhōu yì yì jì jí dà xiǎo chéng yōu wēi, bìng xíng yú shì. wén dì yòu mìng qí tài zǐ cóng sì wèi.
巋孝悌慈仁,有君人之量。四時祭享,未嘗不悲慕流涕。性尤儉約,御下有方, 境內安之。所著文集及《孝經》、《周易義記》及《大小乘幽微》,並行於世。文 帝又命其太子琮嗣位。
cóng zì wēn wén, xìng chù tǎng bù jī, bó xué yǒu wén yì. jiān shàn gōng mǎ, qiǎn rén fú dì chí tiē, cóng bēn mǎ shè zhī, shí fā shí zhōng, chí tiē zhě yì bù jù. chū fēng dōng yáng wáng, xún lì wèi liáng tài zǐ. jí sì wèi, dì cì yǐ xǐ shū, dūn miǎn zhī. yòu cì liáng zhī dà chén xǐ shū, jiè miǎn zhī. shí cóng nián hào guǎng yùn, yǒu shí zhě yuē: yùn zhī wèi zì, jūn zǒu yě, wú jūn jiāng bēn zǒu hū! qí nián, cóng qiǎn dà jiāng jūn qī xīn yǐ zhōu shī xí chén gōng ān, bù kè ér hái. wén dì zhēng cóng shū fù cén rù cháo, bài dà jiāng jūn, fēng huái yì gōng, yīn liú bù qiǎn. fù zhì jiāng líng zǒng guǎn yǐ jiān zhī. cóng suǒ shǔ dà jiāng jūn xǔ shì wǔ mì yǐ chéng zhào chén jiāng yí huáng hóu chén jì, móu xiè, cóng zhū zhī. hòu èr suì, shàng zhēng cóng rù cháo, lǜ chén xià èr bǎi yú rén cháo jīng shī. jiāng líng fù lǎo mò bù yǔn tì yuē: wú jūn qí bù fǎn yǐ! shàng yǐ cóng lái cháo, qiǎn wǔ xiāng gōng cuī hóng dù jiāng bīng shù zhī. jūn zhì ruò zhōu, cóng shū fù yán jí dì huán děng jù hóng dù yǎn xí zhī, suì yǐn chén rén zhì chéng xià, lǔ jū rén ér pàn. yú shì fèi liáng guó. shàng qiǎn zuǒ pú shè gāo jiǒng ān jí zhī, qū shè jiāng líng sǐ zuì, gěi fù shí nián. liáng èr zhǔ gè gěi shǒu mù shí hù, bài cóng zhù guó, cì jué jǔ guó gōng.
琮字溫文,性俶儻不羈,博學有文義。兼善弓馬,遣人伏地持帖,琮奔馬射之, 十發十中,持帖者亦不懼。初封東陽王,尋立為梁太子。及嗣位,帝賜以璽書,敦 勉之。又賜梁之大臣璽書,誡勉之。時琮年號廣運,有識者曰:「運之為字,軍走 也,吾君將奔走乎!」其年,琮遣大將軍戚昕以舟師襲陳公安,不克而還。文帝徵 琮叔父岑入朝,拜大將軍,封懷義公,因留不遣。復置江陵總管以監之。琮所署大 將軍許世武密以城召陳將宜黃侯陳紀,謀泄,琮誅之。後二歲,上征琮入朝,率臣 下二百餘人朝京師。江陵父老莫不殞涕曰:「吾君其不反矣!」上以琮來朝,遣武 鄉公崔弘度將兵戍之。軍至鄀州,琮叔父岩及弟瓛等懼弘度掩襲之,遂引陳人至城 下,虜居人而叛。於是廢梁國。上遣左僕射高熲安集之,曲赦江陵死罪,給復十年。 梁二主各給守墓十戶,拜琮柱國,賜爵莒國公。
zì chá chū jí wèi, suì zài yǐ hài, zhì shì, suì zài dīng wèi, fán sān shí sān zài ér wáng.
自詧初即位,歲在乙亥,至是,歲在丁未,凡三十三載而亡。
cóng zhì yáng dì sì wèi, shén jiàn qīn zhòng, bài nèi shǐ lìng, gǎi fēng liáng gōng. cóng zhī zōng zú, sī má yǐ shàng, bìng suí cái zhuó yòng, yú shì zhū xiāo kūn dì, bù liè cháo tíng. cóng xìng dàn yǎ, bù yǐ zhí wù zì yīng, tuì cháo zòng jiǔ ér yǐ. nèi shǐ lìng yáng yuē yǔ cóng tóng liè, dì lìng yuē xuān zhǐ jiè lì. yuē fù yǐ sī qíng yù zhī, cóng yuē: cóng ruò fù shì shì, zé hé yì gōng zāi? yuē xiào ér tuì. yuē xiōng sù shí wèi shàng shū lìng, jiàn cóng jià cóng fù mèi yú qián ěr shì, wèi yuē: gōng dì wáng zhī zú, hé nǎi shì mèi qián ěr shì? cóng yuē: qián yǐ jià mèi yú hóu mò chén shì, cǐ fù hé yí? sù yuē: qián ěr, qiāng yě, hóu mò chén, lǔ yě. hé dé xiāng bǐ? cóng yuē: yǐ qiāng yì lǔ, wèi zhī qián wén. sù cán ér zhǐ. cóng suī jī lǚ, jiàn běi jiān háo guì, wú suǒ jiàng xià. cháng yǔ hè ruò bì shēn yǒu, bì jì zhū, fù yǒu tóng yáo yuē xiāo xiāo yì fù qǐ, dì yóu shì jì zhī, suì fèi yú jiā. zú, zèng zuǒ guāng lù dài fū.
琮至煬帝嗣位,甚見親重,拜內史令,改封梁公。琮之宗族,緦麻以上,並隨 才擢用,於是諸蕭昆弟,布列朝廷。琮性淡雅,不以職務自嬰,退朝縱酒而已。內 史令楊約與琮同列,帝令約宣旨誡勵。約復以私情諭之,琮曰:「琮若復事事,則 何異公哉?」約笑而退。約兄素時為尚書令,見琮嫁從父妹於鉗耳氏,謂曰:「公 帝王之族,何乃適妹鉗耳氏?」琮曰:「前已嫁妹於侯莫陳氏,此復何疑?」素曰: 「鉗耳,羌也,侯莫陳,虜也。何得相比?」琮曰:「以羌異虜,未之前聞。」素 慚而止。琮雖羈旅,見北間豪貴,無所降下。常與賀若弼深友,弼既誅,復有童謠 曰「蕭蕭亦復起」,帝由是忌之,遂廢於家。卒,贈左光祿大夫。
zi xuàn, wèi xiāng chéng tōng shǒu. fù yǐ cóng dì zǐ jù wèi liáng gōng. jù xiǎo míng yuē cáng, yáng dì shén nì zhī, yǐ wèi qiān niú. yǔ yǔ wén xiǎo chū rù gōng yē, cì chá nèi wài. dì měi yǒu yóu yàn, jù wèi cháng bù cóng. suì yú gōng zhōng, duō xíng yín huì. jiāng dū zhī biàn, wèi yǔ wén huà jí suǒ shā.
子鉉,位襄城通守。復以琮弟子鉅為梁公。鉅小名曰藏,煬帝甚昵之,以為千 牛。與宇文皛出入宮掖,伺詧內外。帝每有游宴,鉅未嘗不從。遂於宮中,多行淫 穢。江都之變,為宇文化及所殺。
chá zi shān, zhuī shì xiào huì tài zǐ yán, fēng ān píng wáng jí, fēng dōng píng wáng cén, fēng hé jiān wáng, hòu gǎi fēng wú jùn wáng. cóng dì huán, yì xìng wáng tuàn, jìn líng wáng jǐng, lín hǎi wáng xún, nán hǎi wáng chàng, yì ān wáng, yǔ, xīn ān wáng.
詧子{山},追諡孝惠太子;岩,封安平王;岌,封東平王;岑,封河間王, 後改封吳郡王。琮弟瓛,義興王;彖,晉陵王;璟,臨海王;珣,南海王;瑒, 義安王,瑀,新安王。
yǐ cài dà bǎo wèi gǔ gōng, wáng cāo wèi fù xīn, wèi yì dé yǐn zhèng xuē huī xǔ xiào jìng xuē xuān wèi zhǎo yá, zhēn xuán chéng liú yíng cén shàn fāng fù huái chǔ guī cài dà yè diǎn zhòng wù, zhāng wǎn yǐ jiù chǐ chù xiǎn wèi, shěn zhòng yǐ rú xué méng hòu lǐ. zì yú duō suǒ jiǎng bá, xián jǐn qí qì néng. jí kuī zuǎn yè, qīn xián bìng yòng. jiāng xiāng zé huá jiǎo yīn liàng liú zhōng yì, zōng shì zé xiāo xīn xiāo yì, rén wàng zé xiāo què xiè wēn liǔ yáng wáng shui shì xú yuè, wài qī zé wáng yáng wáng sòng yīn liǎn, wén zhāng zé liú xiào shèng fàn dí shěn jūn yóu jūn gōng liǔ xìn yán, zhèng shì zé yuán chǎng liǔ zhuāng cài yán shòu zhēn xǔ huáng fǔ zī. gù néng bǎo qí jiāng tǔ ér hé qí rén yān. jīn zài chá zi shān děng jí cài dà bǎo yǐ xià yóu zhù zhě, fù yú zuǒ. qí zài liáng chén suí yǐ yǒu chuán, jí kuī zhū zi wèi rèn zhí zhě, zé bù jiān lù.
以蔡大寶為股肱,王操為腹心,魏益德、尹正、薛暉、許孝敬、薛宣為爪牙, 甄玄成、劉盈、岑善方、傅淮、褚珪、蔡大業典眾務,張綰以舊齒處顯位,沈重以 儒學蒙厚禮。自余多所獎拔,咸盡其器能。及巋纂業,親賢並用。將相則華皎、殷 亮、劉忠義,宗室則蕭欣、蕭翼,人望則蕭確、謝溫、柳洋、王氵是、徐岳,外戚 則王洋、王誦、殷璉,文章則劉孝勝、范迪、沈君游、君公、柳信言,政事則袁敞、 柳莊、蔡延壽、甄詡、皇甫茲。故能保其疆土而和其人焉。今載詧子{山}等及蔡 大寶以下尤著者,附於左。其在梁、陳、隋已有傳,及巋諸子未任職者,則不兼錄。
shān zì dào yuǎn, chá zhī zhǎng zi yě. mǔ yuē xuān jìng huáng hòu. chá zhī wèi liáng wáng, lì wèi shì zǐ. xún bìng zú. jí chá chēng dì, zhuī shì yān.
{山}字道遠,詧之長子也。母曰宣靜皇后。詧之為梁王,立為世子。尋病卒。 及詧稱帝,追諡焉。
yán zì yì yuǎn, chá dì wǔ zǐ yě. xìng rén hòu, shàn fǔ jiē, lì shàng shū lìng tài wèi tài fù. rù chén, shòu dōng yáng zhōu cì shǐ. jí chén wáng, bǎi xìng tuī yán wèi zhǔ. wèi zǒng guǎn yǔ wén shù suǒ pò, fú fǎ yú zhǎng ān.
岩字義遠,詧第五子也。性仁厚,善撫接,歷尚書令、太尉、太傅。入陳,授 東揚州刺史。及陳亡,百姓推岩為主。為總管宇文述所破,伏法於長安。
jí, chá dì liù zǐ yě. xìng chún hé, wèi zhì shì zhōng zhōng wèi jiāng jūn. kuī zhī wǔ nián, zú. zèng sī kōng, shì yuē xiào.
岌,詧第六子也。性淳和,位至侍中、中衛將軍。巋之五年,卒。贈司空,諡 曰孝。
cén zì zhì yuǎn, chá dì bā zǐ yě. wèi zhì tài wèi. xìng jiǎn guì, yù xià yán zhěng. jí cóng sì wèi, zì yǐ wàng zhòng shǔ zūn, pō yǒu bù fǎ. gù suí wén zhēng rù cháo, bài dà jiāng jūn, fēng huái yì jùn gōng.
岑字智遠,詧第八子也。位至太尉。性簡貴,御下嚴整。及琮嗣位,自以望重 屬尊,頗有不法。故隋文徵入朝,拜大將軍,封懷義郡公。
huán zì qīn wén, kuī dì sān zi yě. yòu yǒu lìng yù, néng shǔ wén. wèi jīng zhōu cì shǐ, pō yǒu néng míng. cuī hóng dù bīng zhì ruò zhōu, huán jù, yǔ qí shū fù yán bēn chén. chén zhǔ yǐ wèi shì zhōng wú zhōu cì shǐ, shén dé wù qíng. sān wú fù lǎo jiē yuē: wú jūn zhī zǐ. chén wáng, wú rén tuī zhī wèi zhǔ. wú rén jiàn liáng wǔ jiǎn wén jí chá kuī děng xiōng dì zhōng bìng dì sān, ér jiàn zūn wèi. huán zì yǐ kuī dì sān zi, shēn zì jīn fù. yǒu xiè yì zhě, pō zhī fèi xìng, liáng chén zhī jì, yán wú bù yàn, jiāng nán rén shén jìng xìn zhī. jí chén zhǔ bèi qín, yì bēn huán, yóu shì yì wèi zhòng suǒ guī. yǔ wén shù tǎo zhī, huán qiǎn wáng bāo shǒu wú zhōu, zì jiāng jù shù. shù qiǎn bīng bié dào xí bāo, bāo yī dào shì fú, qì chéng ér dùn. huán bài, jiāng zuǒ yòu shù rén, táo yú tài hú, nì yú rén jiā. bèi zhí, shù sòng zhǎng ān zhǎn zhī.
瓛字欽文,巋第三子也。幼有令譽,能屬文。位荊州刺史,頗有能名。崔弘度 兵至鄀州,瓛懼,與其叔父岩奔陳。陳主以為侍中、吳州刺史,甚得物情。三吳父 老皆曰:「吾君之子。」陳亡,吳人推之為主。吳人見梁武、簡文及詧、巋等兄弟 中並第三,而踐尊位。瓛自以巋第三子,深自矜負。有謝異者,頗知廢興,梁陳之 際,言無不驗,江南人甚敬信之。及陳主被禽,異奔瓛,由是益為眾所歸。宇文述 討之,瓛遣王褒守吳州,自將拒述。述遣兵別道襲褒,褒衣道士服,棄城而遁。瓛 敗,將左右數人,逃於太湖,匿於人家。被執,述送長安斬之。
jǐng, shì suí, shàng yī fèng yù chàng, wèi wèi qīng mì shū jiān táo qiū hóu yǔ, nèi shǐ shì láng hé chí tài shǒu.
璟,仕隋,尚衣奉御;瑒,衛尉卿、秘書監、陶丘侯;瑀,內史侍郎、河池太 守。
cài dà bǎo, zì jìng wèi, jì yáng kǎo chéng rén. zǔ lǚ, qí shàng shū cí bù láng. fù diǎn, liáng shàng shū yí cáo láng nán yǎn zhōu bié jià.
蔡大寶,字敬位,濟陽考城人。祖履,齊尚書祠部郎。父點,梁尚書儀曹郎、 南兗州別駕。
dà bǎo shǎo gū, ér dǔ xué bù juàn, shàn shǔ wén. chū yǐ míng jīng duì cè dì yī, jiě hè wǔ líng wáng guó zuǒ cháng shì. cháng yǐ shū gàn pú shè xú miǎn, miǎn dà shǎng yì, nǎi lìng yǔ qí zi yóu chù, suǒ yǒu fén jí, jǐn yǐ gěi zhī. suì bó lǎn qún shū, xué wú bù zōng. chá chū chū dì, miǎn réng jiàn dà bǎo wèi shì dú, jiān zhǎng jì shì. xún chú shàng shū yí cáo láng. chá chū zhèn huì jī, dà bǎo yì xuǎn cáo qiú zī yì, bù dé, yǐ wèi jì shì. dà bǎo rǎng bì ér chū yuē: bù wèi sūn xiù, fēi rén yě. chá lì xiāng yáng, qiān zī yì cān jūn, móu mó jiē zì dà bǎo chū. jí liáng yuán yǔ hé dōng wáng yù jié xì, chá lìng dà bǎo shǐ jiāng líng yǐ guān zhī. liáng yuán sù zhī dà bǎo, jiàn zhī shén yuè, nǎi shì suǒ zhì xuán lǎn fù, lìng zhù jiě yān. sān rì ér bì. liáng yuán dà jiē shǎng zhī, zèng yí shén hòu. dà bǎo hái, bái chá yún: xiāng dōng bì yǒu yì tú, huò luàn jiāng zuò, bù kě xià yuán tái chéng. chá nà zhī. jí chá yú jiāng líng chēng dì, wèi shì zhōng shàng shū lìng, cān zhǎng xuǎn shì, jìn wèi zhù guó jūn shī jiāng jūn, fēng ān fēng xiàn hóu. kuī sì wèi, cè shòu sī kōng zhōng shū jiān zhōng quán dà jiāng jūn lǐng lì bù shàng shū. gù ràng sī kōng, xǔ zhī, jiā tè jìn. kuī zhī sān nián, zú. jí zàng, kuī sān lín qí sàng. zèng sī tú, jìn jué wèi gōng, shì yuē wén kǎi, pèi shí chá miào.
大寶少孤,而篤學不倦,善屬文。初以明經對策第一,解褐武陵王國左常侍。 嘗以書干僕射徐勉,勉大賞異,乃令與其子游處,所有墳籍,盡以給之。遂博覽群 書,學無不綜。詧初出第,勉仍薦大寶為侍讀,兼掌記室。尋除尚書儀曹郎。詧出 鎮會稽,大寶詣選曹求諮議,不得,以為記室。大寶攘臂而出曰:「不為孫秀,非 人也。」詧蒞襄陽,遷諮議參軍,謀謨皆自大寶出。及梁元與河東王譽結隙,詧令 大寶使江陵以觀之。梁元素知大寶,見之甚悅,乃示所制《玄覽賦》,令註解焉。 三日而畢。梁元大嗟賞之,贈遺甚厚。大寶還,白詧云:「湘東必有異圖,禍亂將 作,不可下援台城。」詧納之。及詧於江陵稱帝,為侍中、尚書令,參掌選事,進 位柱國、軍師將軍,封安豐縣侯。巋嗣位,冊授司空、中書監、中權大將軍、領吏 部尚書。固讓司空,許之,加特進。巋之三年,卒。及葬,巋三臨其喪。贈司徒, 進爵為公,諡曰文凱,配食詧廟。
dà bǎo xìng yán zhěng, yǒu zhì móu, yǎ dá zhèng shì, wén cí shàn sù. chá zhī zhāng biǎo shū jì jiào lìng zhào cè, bìng dà bǎo zhuān zhǎng zhī. chá tuī xīn wěi rèn, yǐ wèi móu zhǔ. shí rén yǐ chá zhī yǒu dà bǎo, yóu liú xiān zhǔ zhī yǒu kǒng míng yān. suǒ zhe wén jí sān shí juǎn, jí shàng shū yì shū, bìng xíng yú shì.
大寶性嚴整,有智謀,雅達政事,文辭贍速。詧之章表、書記、教令、詔冊, 並大寶專掌之。詧推心委任,以為謀主。時人以詧之有大寶,猶劉先主之有孔明焉。 所著文集三十卷,及《尚書義疏》,並行於世。
yǒu sì zǐ. cì yú yán shòu yǒu qì shí, bó shè jīng jí, yóu shàn dāng shì zhī wù. shàng chá nǚ xuān chéng gōng zhǔ, lì zhōng shū láng shàng shū yòu chéng lì bù láng yù shǐ zhōng chéng. cóng cóng rù suí. shòu kāi fǔ yí tóng sān sī mì shū chéng. zhōng yú chéng zhōu cì shǐ.
有四子。次於延壽有器識,博涉經籍,尤善當世之務。尚詧女宣城公主,歷中 書郎、尚書右丞、吏部郎、御史中丞。從琮入隋。授開府儀同三司、秘書丞。終於 成州刺史。
dà bǎo dì dà yè, zì jìng dào. yǒu zhì xíng, wèi sàn qí cháng shì wèi wèi qīng dōu guān shàng shū tài cháng qīng. zú, zèng jīn zǐ guāng lù dài fū, shì yuē jiǎn. yǒu wǔ zǐ, yǔn gōng zuì zhī míng. wèi tài zǐ shè rén. liáng miè rù chén, wèi shàng shū kù bù láng. chén wáng shì suí, qǐ jū shè rén.
大寶弟大業,字敬道。有至行,位散騎常侍、衛尉卿、都官尚書、太常卿。卒, 贈金紫光祿大夫,諡曰簡。有五子,允恭最知名。位太子舍人。梁滅入陳,為尚書 庫部郎。陳亡仕隋,起居舍人。
wáng cāo, zì zi gāo, qí xiān tài yuán jìn yáng rén, chá mǔ gōng shì zhī wài dì yě. xìng dūn hòu, yǒu chóu lüè. chū wèi chá wài bīng cān jūn, qīn rèn yà yú cài dà bǎo. jí chá chēng dì, lì wǔ bīng shàng shū yǐng zhōu cì shǐ, jìn wèi zhù guó, fēng xīn kāng xiàn hóu. kuī sì wèi, shòu zhèn yòu jiāng jūn shàng shū pú shè. jí wú míng chè wèi kòu, kuī chū dùn jì nán, cāo fǔ xún jiāng shì, mò bù yòng mìng. míng chè jì tuì, jiāng líng huò quán, cāo zhī lì yě. qiān shì zhōng zhōng wèi jiāng jūn shàng shū lìng kāi fǔ yí tóng sān sī, lǐng jīng zhōu cì shǐ. cāo jì wèi jū cháo yòu, měi zì yì sǔn, shēn dé dāng shí zhī yù. zú, kuī jǔ āi yú cháo táng, liú tì yuē: tiān bù shǐ wú píng dàng jiāng biǎo, hé duó wú xián xiāng zhī sù yě! jí zàng, qīn zǔ yú wǎ guān mén. zèng sī kōng, jìn jué wèi gōng, shì yuē kāng jié.
王操,字子高,其先太原晉陽人,詧母龔氏之外弟也。性敦厚,有籌略。初為 詧外兵參軍,親任亞於蔡大寶。及詧稱帝,歷五兵尚書、郢州刺史,進位柱國,封 新康縣侯。巋嗣位,授鎮右將軍、尚書僕射。及吳明徹為寇,巋出頓紀南,操撫循 將士,莫不用命。明徹既退,江陵獲全,操之力也。遷侍中、中衛將軍、尚書令、 開府儀同三司,領荊州刺史。操既位居朝右,每自挹損,深得當時之譽。卒,巋舉 哀於朝堂,流涕曰:「天不使吾平盪江表,何奪吾賢相之速也!」及葬,親祖於瓦 官門。贈司空,進爵為公,諡曰康節。
yǒu qī zǐ, cì zǐ héng zuì zhī míng. yǒu cái xué, wèi zhōng shū huáng mén shì láng.
有七子,次子衡最知名。有才學,位中書、黃門侍郎。
wèi yì dé, xiāng yáng rén yě. yǒu cái gàn, dǎn yǒng guò rén. chá chēng dì, jìn wèi zhù guó, fēng shàng huáng xiàn hóu. zú, zèng sī kōng, shì yuē zhōng zhuàng, jìn jué wèi gōng. kuī zhī wǔ nián, yǐ yì dé pèi shí chá miào.
魏益德,襄陽人也。有材幹,膽勇過人。詧稱帝,進位柱國,封上黃縣侯。卒, 贈司空,諡曰忠壯,進爵為公。巋之五年,以益德配食察廟。
yǐn zhèng, qí xiān tiān shuǐ rén. chá lì yōng zhōu, zhèng wèi qí fǔ zhōng bīng cān jūn. qín zhāng zuǎn, huò dù àn, jiē zhèng zhī lì. chá chēng dì, chú hù jūn jiāng jūn, wèi zhù guó, fēng xīn yě xiàn hóu. zú, zèng kāi fǔ yí tóng sān sī, shì yuē gāng. kuī zhī wǔ nián, yǐ zhèng pèi shí chá miào.
尹正,其先天水人。詧蒞雍州,正為其府中兵參軍。禽張纘,獲杜岸,皆正之 力。詧稱帝,除護軍將軍,位柱國,封新野縣侯。卒,贈開府儀同三司,諡曰剛。 巋之五年,以正配食詧廟。
zi dé yì, duō quán lüè, wèi dà jiāng jūn. hòu yǐ jiàn yí cì sǐ.
子德毅,多權略,位大將軍。後以見疑賜死。
zhēn xuán chéng, zì jìng píng, zhōng shān rén. bó dá jīng shǐ, shàn shǔ wén. shǎo wèi jiǎn wén suǒ zhī. yǐ lù shì cān jūn suí chá zhèn xiāng yáng, zhuǎn zhōng jì shì cān jūn, pō cān zhèng shì. yǐ jiāng líng jiǎ bīng yīn shèng, suì huái èr xīn, mì shū yǔ yuán dì, jù shēn chéng kuǎn. huò yǒu de qí shū, sòng yú chá. chá shēn xìn fó fǎ, cháng yuàn bù shā sòng fǎ huá jīng rén. xuán chéng sù sòng fǎ huá jīng, suì yǐ cǐ huò miǎn. chá hòu jiàn zhī, cháng yuē: zhēn gōng hǎo dé fǎ huá jīng lì. hòu wèi lì bù shàng shū, yǒu wén jí èr shí juǎn.
甄玄成,字敬平,中山人。博達經史,善屬文。少為簡文所知。以錄事參軍隨 詧鎮襄陽,轉中記室參軍,頗參政事。以江陵甲兵殷盛,遂懷貳心,密書與元帝, 具申誠款。或有得其書,送於詧。詧深信佛法,常願不殺誦《法華經》人。玄成素 誦《法華經》,遂以此獲免。詧後見之,常曰:「甄公好得《法華經》力。」後位 吏部尚書,有文集二十卷。
zi xǔ, shǎo shěn mǐn, xián xí zhèng shì. lì zhōng shū shè rén shàng shū yòu chéng. cóng cóng rù suí, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī, zhōng yú tài fǔ shǎo qīng.
子詡,少沈敏,閒習政事。歷中書舍人、尚書右丞。從琮入隋,授開府儀同三 司,終於太府少卿。
cén shàn fāng, zì sī yì, nán yáng jí yáng rén. zǔ huì fǔ, gěi shì zhōng. fù chǎng, sàn qí shì láng. shàn fāng yǒu qì jú, bó zōng jīng shǐ. tóng xíng yù cān jūn suí chá zhì xiāng yáng. chá chū qǐng nèi fù, yǐ shàn fāng jiān jì shì chōng shǐ, wǎng lái fán shù shí fǎn. wèi gōng dì èr nián, fēng zhǎng níng xiàn gōng. jí chá chēng dì, wèi sàn qí shì láng qǐ bù shàng shū. shàn fāng xìng qīng shèn, yǒu dāng shì gàn néng, gù chá wěi yǐ jī mì. zú, zèng tài cháng qīng, shì yuē jìng. suǒ zhe wén jí shí juǎn.
岑善方,字思義,南陽棘陽人。祖惠甫,給事中。父昶,散騎侍郎。善方有器 局,博綜經史。同刑獄參軍隨詧至襄陽。詧初請內附,以善方兼記室充使,往來凡 數十反。魏恭帝二年,封長寧縣公。及詧稱帝,位散騎侍郎、起部尚書。善方性清 慎,有當世干能,故詧委以機密。卒,贈太常卿,諡曰敬。所著文集十卷。
yǒu qī zǐ, bìng yǒu cāo xíng. zhī yuán zhī lì zhī xiàng zuì zhī míng. zhī yuán tài zǐ shè rén, zǎo zú. zhī lì shì suí, wèi líng líng jùn chéng. zhī xiàng shì suí, shàng shū yú bù yuán wài shì láng, shào líng shàng yí wèi nán hán dān sì xiàn lìng.
有七子,並有操行。之元、之利、之象最知名。之元太子舍人,早卒。之利仕 隋,位零陵郡丞。之象仕隋,尚書虞部員外侍郎,邵陵、上宜、渭南、邯鄲四縣令。
zōng rú zhōu, nán yáng rén. yǒu cái xué, yǐ fǔ liáo suí chá, hòu zhì dù zhī shàng shū. rú zhōu miàn xiá zhǎng, chá yǐ fǎ huá jīng yún: wén jīng suí xǐ, miàn bù xiá zhǎng. cháng xì zhī yuē: qīng hé wèi bàng jīng? rú zhōu cù chú, zì chén bù bàng. chá yòu wèi zhī rú chū. rú zhōu jù, chū gào cài dà bǎo. dà bǎo zhī qí zhǐ, xiào wèi zhī yuē: jūn dāng bù bàng yú jīng, zhèng yīng bù xìn fǎ huá ěr. rú zhōu nǎi wù. yòu cháng yǒu rén sù shì yú rú zhōu, wèi wèi jīng zuò rú zhōu guān yě. nǎi yuē: mǒu yǒu qū zhì, gù lái sù rú zhōu guān. rú zhōu yuē: ěr hé xiǎo rén, gǎn hū wǒ míng! qí rén cán xiè yuē: zhī yán rú zhōu guān zuò rú zhōu, bù zhī rú zhōu guān míng rú zhōu, zǎo zhī rú zhōu guān míng rú zhōu, zé bù gǎn huàn rú zhōu guān zuò rú zhōu. rú zhōu nǎi xiào yuē: lìng qīng zì zé, jiàn wǔ fǎn shēn. zhòng xián fú qí kuān yǎ.
宗如周,南陽人。有才學,以府僚隨詧,後至度支尚書。如周面狹長,詧以 《法華經》云:「聞經隨喜,面不俠長。」嘗戲之曰:「卿何為謗經?」如周踧躇, 自陳不謗。詧又謂之如初。如周懼,出告蔡大寶。大寶知其旨,笑謂之曰:「君當 不謗余經,正應不信《法華》耳。」如周乃悟。又嘗有人訴事於如周,謂為經作如 州官也。乃曰:「某有屈滯,故來訴如州官。」如周曰:「爾何小人,敢呼我名!」 其人慚謝曰:「祗言如周官作如州,不知如州官名如周,早知如州官名如周,則不 敢喚如周官作如州。」如周乃笑曰:「令卿自責,見侮反深。」眾咸服其寬雅。
yuán chǎng, chén jùn rén. zǔ áng, sī kōng. fù shì jùn, ān chéng nèi shǐ. chǎng shǎo yǒu shí liàng, bó shè wén shǐ. yǐ lì bù láng shǐ yì zhōu. shí zhǔ zhě yǐ chǎng bān zài chén shǐ zhī hòu, chǎng gù bù cóng mìng yuē: xī chén zhī zǔ fù, nǎi liáng zhū hóu xià lì, dào yǒu jiāng dōng. jīn zhōu cháo zōng wàn guó, zhāo xié yǐ lǐ. ruò shǐ liáng zhī xíng rén zài chén zhī hòu, biàn kǒng yí lún shī xù. qǐ shǐ chén zhī suǒ wàng yān. zhǔ zhě bù néng qū, suì yǐ zhuàng zòu. zhōu wǔ dì shàn zhī, nǎi zhào chǎng yǔ chén shǐ yì rì ér jìn. shǐ hái, yǐ chēng zhǐ, qiān shì zhōng. zhuǎn zuǒ hù shàng shū. cóng cóng rù suí, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī. zhōng yú qiào zhōu cì shǐ.
袁敞,陳郡人。祖昂,司空。父士俊,安成內史。敞少有識量,博涉文史。以 吏部郎使詣周。時主者以敞班在陳使之後,敞固不從命曰:「昔陳之祖父,乃梁諸 侯下吏,盜有江東。今周朝宗萬國,招攜以禮。若使梁之行人在陳之後,便恐彝倫 失序。豈使臣之所望焉。」主者不能屈,遂以狀奏。周武帝善之,乃詔敞與陳使異 日而進。使還,以稱旨,遷侍中。轉左戶尚書。從琮入隋,授開府儀同三司。終於 譙州刺史。
lùn yuē: zì jīn xíng yùn fǒu, zhōng yuán sàng luàn, yuán shì wéi tiān suǒ mìng, fāng yī hán fù. tiě fú tú hé zhī bèi, suī fēi xíng lù suǒ guī, guān qí dì wèi gē jù, yì yī shí zhī jié. rán ér zú zhì yí miè, kě wèi wèi zhī qū chú. liáng zhǔ rèn shù hǎo móu, ài xián yǎng shì, gài yǒu yīng xióng zhī zhì, bà wáng zhī lüè yān. jí huái hǎi bǎn dàng, gǔ ròu cāi èr, yōng zhòng zì gù, chēng fān nèi kuǎn, zhōng néng jù yǒu quán chǔ, zhōng xìng tuí yùn. suī shì yǔ shū yú jiù bāng, ér wèi hào tóng yú nǎng rì. yí jué zì yuǎn, xiǎng guó suī duǎn, kě bù wèi xián zāi! sì zǐ zuǎn yè, zēng xiū qiǎn gòu, shǎng fá dé zhōng, jǔ cuò yǒu fāng. mì ěr kòu chóu, zé wēi lüè jù jǔ cháo zōng shàng guó, zé shēng yóu yuǎn zhèn. qǐ fēi jì shì zhī lìng zhǔ hū? cóng dà qù qí bāng, yīn ér bù fǎn, suì wèi wài qī. bù shì zì chí, gài yì shǒu mǎn zhī dào yě.
論曰:自金行運否,中原喪亂,元氏唯天所命,方一函復。鐵弗、徒何之輩, 雖非行錄所歸,觀其遞為割據,亦一時之傑。然而卒至夷滅,可謂魏之驅除。梁主 任術好謀,愛賢養士,蓋有英雄之志,霸王之略焉。及淮海版盪,骨肉猜貳,擁眾 自固,稱籓內款,終能據有全楚,中興頹運。雖士宇殊於舊邦,而位號同於曩日。 眙厥自遠,享國雖短,可不謂賢哉!嗣子纂業,增修遣構,賞罰得衷,舉厝有方。 密邇寇讎,則威略具舉;朝宗上國,則聲猷遠振。豈非繼世之令主乎?琮大去其邦, 因而不反,遂為外戚。不事自持,蓋亦守滿之道也。