jiàn wěi fù yōng
僭伪附庸
xià hè lián shì yàn mù róng shì hòu qín yáo shì běi yàn féng shì xī qín qǐ fú shì
夏赫连氏 燕慕容氏 后秦姚氏 北燕冯氏 西秦乞伏氏
běi liáng jǔ qú shì liáng xiāo shì
北凉沮渠氏 梁萧氏
jìn zì yǒng jiā zhī luàn, yǔ xiàn guā fēn, hú jié píng líng, jī yǒu nián dài, gè yán yīng yùn, xián jū dà bǎo. jìng ér zì xiāng tūn miè, zhōng wèi wèi chén. rán wèi zì zhāo chéng yǐ qián, wáng jī wèi xiǎn, zhì rú liú shí zhī tú, shí dài bù jiē, jiù shū wèi chuán, biān zhī sì yí, yǒu qī ěr mù, wú yì xiāng sù. qiě yú shí wǔ mǎ fú jiāng, zhēng shuò shì gǎi, yáng qiū jì zhù, jù cún jì lù. suī cháo zhèng cóng cuǒ, ér nián dài yǐ duō. tài zōng wén huáng dì yuán dòng tiān wén, dà cún kān lēi, qí shí shì xiāng jiē, yǐ biān zhī zài jì. jīn duàn zì dào wǔ yǐ lái suǒ tūn bìng zhě, xù qí xíng shì, jì qí miè wáng. qí yú bù xiāng guān shè, jiē suǒ bù qǔ. zhì rú jìn sòng qí liáng suī yuē piān jù, nián jiàn sān bǎi, dǐng mìng xiāng chéng. wèi shū mìng yuē dǎo yí, liè zhī yú chuán, yì suǒ bù qǔ. gù bù rù jīn piān, xiāo chá suī yún dì hào, fù yōng zhōu shì, gù cóng cǐ biān, cì wèi jiàn wěi fù yōng chuán yún ěr.
晋自永嘉之乱,宇县瓜分,胡羯凭陵,积有年代,各言膺运,咸居大宝。竟而 自相吞灭,终为魏臣。然魏自昭成已前,王迹未显,至如刘石之徒,时代不接,旧 书为传,编之四夷,有欺耳目,无益缃素。且于时五马浮江,正朔示改,《阳秋》 记注,具存纪录。虽朝政丛脞,而年代已多。太宗文皇帝爰动天文,大存刊勒,其 时事相接,已编之《载记》。今断自道武已来所吞并者,序其行事,纪其灭亡。其 余不相关涉,皆所不取。至如晋、宋、齐、梁虽曰偏据,年渐三百,鼎命相承。 《魏书》命曰《岛夷》,列之于传,亦所不取。故不入今篇,萧察虽云帝号,附庸 周室,故从此编,次为《僭伪附庸传》云尔。
tiě fú liú wǔ, nán chán yú miáo yì, zuǒ xián wáng qù bēi zhī sūn, běi bù shuài liú měng zhī cóng zǐ, jū yú xīn xīng lǜ sī zhī běi. běi rén wèi hú fù xiān bēi mǔ wèi" tiě fú", yīn yǐ hào wèi xìng. wǔ fù gào zhī yuán, shì lǐng bù luò. zhī yuán sǐ, wǔ dài yān. wǔ sǐ, zi wù huán dài lǐng bù luò, yǔ wèi hé tōng. wù huán sǐ, dì è lòu tóu dài lì, mì móu fǎn pàn. hòu wù huán zi xī wù qí suì è lòu tóu ér lì. xī wù qí sǐ, dì wèi chén dài lì.
铁弗刘武,南单于苗裔,左贤王去卑之孙,北部帅刘猛之从子,居于新兴虑虒 之北。北人谓胡父鲜卑母为“铁弗”,因以号为姓。武父诰汁爰,世领部落。汁爰 死,武代焉。武死,子务桓代领部落,与魏和通。务桓死,弟阏陋头代立,密谋反 叛。后务桓子悉勿祈遂阏陋头而立。悉勿祈死,弟卫辰代立。
wèi chén, wù huán zhī dì sān zi yě. jì lì, qiǎn zi cháo xiàn, zhāo chéng yǐ nǚ qī zhī. wèi chén qián tōng fú jiān, jiān yǐ wéi zuǒ xián wáng. qiǎn shǐ qǐng jiān qiú tián dì. chūn qù qiū lái, jiān xǔ zhī. hòu nǎi bèi jiān, zhuān xīn guī wèi. jǔ bīng fá jiān, jiān qiǎn qí jiāng dèng tǎo qín zhī. jiān zì zhì shuò fāng, yǐ wèi chén wèi xià yáng gōng, tǒng qí bù luò, wèi chén fù fù yú jiān, zhāo chéng tǎo dà pò zhī, suì zǒu bēn fú jiān. jiān sòng hái shuò fāng, qiǎn bīng shù zhī.
卫辰,务桓之第三子也。既立,遣子朝献,昭成以女妻之。卫辰潜通苻坚,坚 以为左贤王。遣使请坚求田地。春去秋来,坚许之。后乃背坚,专心归魏。举兵伐 坚,坚遣其将邓讨擒之。坚自至朔方,以卫辰为夏阳公,统其部落,卫辰复附于坚, 昭成讨大破之,遂走奔苻坚。坚送还朔方,遣兵戍之。
zhāo chéng mò, wèi chén dǎo fú jiān kòu wèi nán jìng, wáng shī bài jī. jiān suì fēn guó rén wéi èr bù, zì hé yǐ xī, shǔ zhī wèi chén zì hé yǐ dōng, shǔ zhī liú kù rén. jiān hòu yǐ wèi chén wèi chán yú, dū shè hé xī xīn lèi, tún yú dài lái. mù róng yǒng jù zhǎng zǐ, bài wèi chén shǐ chí jié dū du hé xī zhū jūn shì dà jiàng jūn shuò zhōu mù shuò fāng wáng. yáo cháng yì qiǎn shǐ jié hǎo, bài wèi chén shǐ chí jié dū du běi shuò zá yí zhū jūn shì dà jiàng jūn dà chán yú hé xī wáng yōu zhōu mù.
昭成末,卫辰导苻坚寇魏南境,王师败绩。坚遂分国人为二部,自河以西,属 之卫辰;自河以东,属之刘库仁。坚后以卫辰为单于,督摄河西新类,屯于代来。 慕容永据长子,拜卫辰使持节、都督河西诸军事、大将军、朔州牧、朔方王。姚苌 亦遣使结好,拜卫辰使持节、都督北朔杂夷诸军事、大将军、大单于、河西王、幽 州牧。
dēng guó zhōng, wèi chén qiǎn zi zhí lì dī kòu nán bù, qí zhòng bā jiǔ wàn. dào wǔ jūn wǔ liù qiān rén, wèi qí suǒ wéi. dì nǎi yǐ chē wèi fāng yíng, bìng zhàn bìng qián, dà pò zhī yú tiě qí shān nán. zhí lì dī dān qí ér zǒu. dì chéng shèng zhuī zhī, zì wǔ yuán jīn jīn nán dù hé, jìng rù qí guó. suì zhì wèi chén suǒ jū yuè qí chéng, wèi chén fù zǐ jīng dùn. nǎi fēn qiǎn chén liú gōng yuán qián nán zhì bái yán chí, lǔ wèi chén jiā shǔ jiāng jūn yī wèi zhì mù gēn shān, qín zhí lì dī. wèi chén dān qí dùn zǒu, wèi qí bù xià suǒ shā, chuán shǒu xíng gōng. xiān shì hé shuǐ chì rú xuè, wèi chén è zhī, jí wèi chén zhī wáng, zhū qí zú lèi, bìng tóu zhī yú hé. wèi chén dì sān zi qū gài bēn xuē gàn bù shuài tài xī fú.
登国中,卫辰遣子直力鞮寇南部,其众八九万。道武军五六千人,为其所围。 帝乃以车为方营,并战并前,大破之于铁岐山南。直力鞮单骑而走。帝乘胜追之, 自五原金津南度河,径入其国。遂至卫辰所居悦跂城,卫辰父子惊遁。乃分遣陈留 公元虔南至白盐池,虏卫辰家属;将军伊谓至木根山,擒直力鞮。卫辰单骑遁走, 为其部下所杀,传首行宫。先是河水赤如血,卫辰恶之,及卫辰之亡,诛其族类, 并投之于河。卫辰第三子屈丐奔薛干部帅太悉伏。
qū gài, běn míng bó bó, míng yuán gǎi qí míng yuē qū gài. běi fāng yán qū gài zhě bēi xià yě. tài xī fú sòng zhī yáo xìng. xìng gāo píng gōng pò duō luó méi yì yú qī zhī yǐ nǚ. qū gài shēn cháng bā chǐ wǔ cùn, xìng jiàn ér qí zhī. bài xiāo qí jiāng jūn, jiā fèng chē dū wèi, cháng cān jūn guó dà yì, chǒng yù yú yú xūn jiù. xìng dì jǐ nán gōng yōng yán yú xìng yuē:" qū gài tiān xìng bù rén, nán yǐ qīn yù, chǒng zhī tài shèn, chén qiè huò zhī." xìng yuē:" qū gài yǒu jì shì zhī cái, wú fāng shōu qí yì yòng, xìng zhī gòng píng tiān xià, yǒu hé bù kě?" nǎi yǐ qū gài wèi ān yuǎn jiāng jūn, fēng yáng chuān hóu, shǐ zhù méi yì yú zhèn gāo píng. yì gù jiàn yǐ wéi bù kě. xìng nǎi zhǐ. yǐ qū gài wèi chí jié ān běi jiāng jūn wǔ yuán gōng, pèi yǐ sān jiāo wǔ bù xiān bēi èr wàn yú luò, zhèn shuò fāng.
屈丐,本名勃勃,明元改其名曰屈丐。北方言屈丐者卑下也。太悉伏送之姚兴。 兴高平公破多罗没弈于妻之以女。屈丐身长八尺五寸,兴见而奇之。拜骁骑将军, 加奉车都尉,常参军国大议,宠遇逾于勋旧。兴弟济南公邕言于兴曰:“屈丐天性 不仁,难以亲育,宠之太甚,臣窃惑之。”兴曰:“屈丐有济世之才,吾方收其艺 用,兴之共平天下,有何不可?”乃以屈丐为安远将军,封阳川侯,使助没弈于镇 高平。邑固谏以为不可。兴乃止。以屈丐为持节、安北将军、五原公,配以三交五 部鲜卑二万余落,镇朔方。
dào wǔ mò, qū gài xí shā méi yì yú ér bìng qí zhòng, jiàn chēng dà xià tiān wáng, hào nián lóng shēng, zhì bǎi guān. xìng nǎi huǐ zhī. qū gài chǐ xìng tiě fú, suì gǎi wéi hè lián shì, zì yún huī hè yǔ tiān lián. yòu hào qí zhī shù wèi tiě fá shì, yún zú gāng ruì rú tiě, jiē kān fá rén. jìn jiāng liú yù gōng cháng ān, qū gài wén ér xǐ yuē:" yáo hóng qǐ néng jù yù? yù bì kè zhī. dài yù qù hòu, wú qǔ zhī rú shí yí ěr." yú shì mò mǎ lì bīng, xiū yǎng shì zú. jí liú yù qín hóng, liú zi yì zhēn shǒu cháng ān. qū gài fá zhī, dà pò yì zhēn, jī rén tóu wèi jīng guān, hào yuē dú lóu tái. suì jiàn huáng dì yú shui bà shàng, hào nián wèi chāng wǔ, dìng dū tǒng wàn, lēi míng chéng nán, sòng qí gōng dé, yǐ cháng ān wèi nán dōu.
道武末,屈丐袭杀没弈于而并其众,僭称大夏天王,号年龙升,置百官。兴乃 悔之。屈丐耻姓铁弗,遂改为赫连氏,自云徽赫与天连。又号其支庶为铁伐氏,云 族刚锐如铁,皆堪伐人。晋将刘裕攻长安,屈丐闻而喜曰:“姚泓岂能拒裕?裕必 克之。待裕去后,吾取之如拾遗耳。”于是秣马励兵,休养士卒。及刘裕禽泓,留 子义真守长安。屈丐伐之,大破义真,积人头为京观,号曰髑髅台。遂僭皇帝于氵 霸上,号年为昌武,定都统万,勒铭城南,颂其功德,以长安为南都。
xìng jiāo nüè, shì rén rú cǎo, zhēng tǔ yǐ zhù chéng, tiě zhuī cì rù yī cùn, jí shā zuò rén ér bìng zhù zhī. suǒ zào bīng qì, jiàng chéng bì sǐ: shè jiǎ bù rù, jí zhǎn gōng rén, rú qí rù, biàn zhǎn kǎi jiàng, shā gōng jiàng shù qiān rén. cháng jū chéng shàng, zhì gōng jiàn yú cè, yǒu suǒ xián fèn, shǒu zì shā rén. qún chén wǔ shì zhě, záo qí mù, xiào zhě jué qí chún, jiàn zhě wèi zhī fěi bàng, xiān jié qí shé, ér hòu zhǎn zhī. yì fèi qí zi guī, guī zì cháng ān qǐ bīng gōng qū gài, gài qiǎn zi tài yuán gōng chāng pò guī shā zhī. qū gài yǐ chāng wèi tài zǐ. shǐ guāng èr nián, qū gài sǐ, chāng jiàn lì.
性骄虐,视人如草,蒸土以筑城,铁锥刺入一寸,即杀作人而并筑之。所造兵 器,匠呈必死:射甲不入,即斩弓人,如其入,便斩铠匠,杀工匠数千人。常居城 上,置弓剑于侧,有所嫌忿,手自杀人。群臣忤视者,凿其目,笑者决其脣,谏者 谓之诽谤,先截其舌,而后斩之。议废其子璝,璝自长安起兵攻屈丐,丐遣子太原 公昌破璝杀之。屈丐以昌为太子。始光二年,屈丐死,昌僭立。
chāng zì hái guó, yī míng zhé, qū gài zhī dì èr zi yě. jì jiàn wèi, gǎi nián chéng guāng. tài wǔ wén qū gài sǐ, zhū zi xiāng gōng, guān zhōng dà luàn, yú shì xī fá. nǎi yǐ qīng qí yī wàn bā qiān, jì hé xí chāng. shí dōng zhì zhī rì, chāng yàn xiǎng, wáng shī yǎn dào, shàng xià jīng rǎo. chē jià cì yú hēi shuǐ, qù qí chéng sān shí yú lǐ, chāng nǎi chū zhàn. tài wǔ chí wǎng jī zhī, chāng tuì zǒu rù chéng, wèi bì mén, jūn shì chéng shèng rù qí xī gōng, fén qí xī mén, yè sù chéng běi. míng rì fēn jūn sì chū, xǐ wàn yú jiā ér hái.
昌字还国,一名折,屈丐之第二子也。既僭位,改年承光。太武闻屈丐死,诸 子相攻,关中大乱,于是西伐。乃以轻骑一万八千,济河袭昌。时冬至之日,昌宴 飨,王师奄到,上下惊扰。车驾次于黑水,去其城三十余里,昌乃出战。太武驰往 击之,昌退走入城,未闭门,军士乘胜入其西宫,焚其西门,夜宿城北。明日分军 四出,徙万余家而还。
hòu chāng qiǎn dì dìng yǔ sī kōng xī jīn xiāng chí yú cháng ān, tài wǔ chéng xū xī fá, jì jūn zǐ jīn, qīng qí sān wàn, bèi dào jiān xíng. qún chén xián jiàn yuē:" tǒng wàn chéng jiān, fēi yī rì kě bá. jīn qīng jūn tǎo zhī, jìn bù kě kè, tuì wú suǒ zī. bù ruò bù jūn gōng jù, yī shí jù wǎng." dì yuē:" fū yòng bīng zhī shù, gōng chéng zuì xià, bù dé yǐ ér yòng zhī. rú qí gōng jù yī shí jù wǎng, zéi bì jù ér jiān shǒu. ruò gōng bù shí bá, zé shí jǐn bīng pí, wài wú suǒ lüè, fēi shàng cè yě. zhèn yǐ qīng qí zhì qí chéng xià, bǐ xiān wén yǒu bù jūn, bù cóng jiàn qí zhì, bì dāng xīn xián. zhèn qiě léi shī yǐ yòu zhī, ruò dé yī zhàn, qín zhī bì yǐ. suǒ yǐ rán zhě, jūn shì qù jiā èr qiān lǐ, hòu yǒu huáng hé zhī nán, suǒ wèi zhì zhī sǐ dì ér hòu shēng yě. yǐ shì jué zhàn zé yǒu yú, gōng chéng zé bù zú." suì xíng, cì yú hēi shuǐ, fēn jūn fú yú gǔ, ér yǐ shǎo zhòng zhì qí chéng xià. chāng jiāng dí zi yù lái jiàng, shuō: shǐ rén zhuī qí dì dìng, dìng yuē:" chéng jiān jùn wèi kě gōng bá, dài qín jīn děng, rán hòu xú wǎng, nèi wài jī zhī, yǒu hé bù jì?" chāng yǐ wéi rán. tài wǔ è zhī, tuì jūn chéng běi, shì chāng yǐ ruò, qiǎn yǒng chāng wáng jiàn jí é qīng děng fēn qí wǔ qiān, xī lüè jū rén. huì jūn shì fù zuì, wáng rù chāng chéng, yán guān jūn liáng jǐn, shì zú shí cài, zī zhòng zài hòu, bù bīng wèi zhì, jī zhī wèi biàn. chāng xìn qí yán, yǐn zhòng chū chéng, bù qí sān wàn. sī tú zhǎng sūn hàn děng xián yán chāng bù zhèn nán xiàn, yí bì qí fēng, qiě dài bù bīng, yī shí fèn jī. dì yuē: " bù rán, yuǎn lái qiú zéi, kǒng qí bù chū. jīn bì ér bù jī, bǐ fèn wǒ ruò, fēi jì yě." suì shōu jūn wěi běi, yǐn ér pí zhī. chāng yǐ wéi tuì, gǔ zào ér qián, shū zhèn wèi yì. xíng wǔ liù lǐ, dì chōng zhī, zéi zhèn bù dòng. shāo qián xíng, huì yǒu fēng qǐ, fāng shù guān zhào ní quàn dì gèng dài hòu rì, cuī hào chì zhī. dì nǎi fēn qí wèi zuǒ yòu yǐ jǐ zhī. dì zhuì mǎ, zéi yǐ bī, dì téng mǎ cì shā qí shàng shū hú lí wén, shā qí zéi shí yú rén. liú shǐ zhōng dì, dì fèn jī bù chuò. chāng jūn dà kuì, bù jí rù chéng, bēn tóu shàng guī. suì kè qí chéng.
后昌遣弟定与司空奚斤相持于长安,太武乘虚西伐,济君子津,轻骑三万,倍 道兼行。群臣咸谏曰:“统万城坚,非一日可拔。今轻军讨之,进不可克,退无所 资。不若步军攻具,一时俱往。”帝曰:“夫用兵之术,攻城最下,不得已而用之。 如其攻具一时俱往,贼必惧而坚守。若攻不时拔,则食尽兵疲,外无所掠,非上策 也。朕以轻骑至其城下,彼先闻有步军,步从见骑至,必当心闲。朕且羸师以诱之, 若得一战,擒之必矣。所以然者,军士去家二千里,后有黄河之难,所谓置之死地 而后生也。以是决战则有余,攻城则不足。”遂行,次于黑水,分军伏于谷,而以 少众至其城下。昌将狄子玉来降,说:使人追其弟定,定曰:“城坚峻未可攻拔, 待擒斤等,然后徐往,内外击之,有何不济?”昌以为然。太武恶之,退军城北, 示昌以弱,遣永昌王健及娥清等分骑五千,西掠居人。会军士负罪,亡入昌城,言 官军粮尽,士卒食菜,辎重在后,步兵未至,击之为便。昌信其言,引众出城,步 骑三万。司徒长孙翰等咸言昌步阵难陷,宜避其锋,且待步兵,一时奋击。帝曰: “不然,远来求贼,恐其不出。今避而不击,彼奋我弱,非计也。”遂收军伪北, 引而疲之。昌以为退,鼓噪而前,舒阵为翼。行五六里,帝冲之,贼阵不动。稍前 行,会有风起,方术官赵倪劝帝更待后日,崔浩叱之。帝乃分骑为左右以掎之。帝 坠马,贼已逼,帝腾马刺杀其尚书斛黎文,杀骑贼十余人。流矢中帝,帝奋击不辍。 昌军大溃,不及入城,奔投上邽。遂克其城。
chū, qū gài shē, hǎo xiū gōng shì, chéng gāo shí rèn, jī hòu sān shí bù, shàng guǎng shí bù, gōng qiáng wǔ rèn, qí jiān kě yǐ lì dāo fǔ. tái xiè gāo dà, fēi gé xiāng lián, jiē diāo lòu tú huà, bèi yǐ qǐ xiù, shì yǐ dān qīng, qióng jí wén cǎi. dì gù wèi zuǒ yòu yuē:" zuì ěr xiǎo guó, ér yòng rén rú cǐ, suī yù bù wáng, qí kě dé hū?"
初,屈丐奢,好修宫室,城高十仞,基厚三十步,上广十步,宫墙五仞,其坚 可以砺刀斧。台榭高大,飞阁相连,皆雕镂图画,被以绮绣,饰以丹青,穷极文采。 帝顾谓左右曰:“蕞尔小国,而用人如此,虽欲不亡,其可得乎?”
shì yù shǐ ān jié qín chāng, dì shǐ shì zhōng gǔ bì yíng chāng zhì jīng shī, shě zhī xī gōng mén nèi, gěi yǐ shèng yú zhī fù. yòu zhào chāng shàng shǐ píng gōng zhǔ, jiǎ kuài jī gōng, fēng wèi qín wáng, zuò móu fǎn fú zhū.
侍御史安颉禽昌,帝使侍中古弼迎昌至京师,舍之西宫门内,给以乘舆之副。 又诏昌尚始平公主,假会稽公,封为秦王,坐谋反伏诛。
chāng dì dìng, xiǎo zì zhí bèn, qū gài zhī dì wǔ zǐ yě. xiōng bào wú lài. chāng bài, dìng bēn yú píng liáng, zì chēng zūn hào, gǎi nián shèng guāng. dìng dēng yīn pán shān, wàng qí běn guó, qì yuē:" xiān dì yǐ zhèn chéng dà yè zhě, qǐ yǒu jīn rì zhī shì hū! shǐ tiān jiǎ zhèn nián, dāng yǔ qīng zhū rén jiàn jì xìng zhī yè." é ér qún hú bǎi shù, míng yú qí cè, dìng mìng shè zhī, wú suǒ huò. è zhī yuē:" suǒ jiàn yì dà bù zāng, duō duō tiān dào, fù hé yán zāi!"
昌弟定,小字直獖,屈丐之第五子也。凶暴无赖。昌败,定奔于平凉,自称尊 号,改年胜光。定登阴槃山,望其本国,泣曰:“先帝以朕承大业者,岂有今日之 事乎!使天假朕年,当与卿诸人建季兴之业。”俄而群狐百数,鸣于其侧,定命射 之,无所获。恶之曰:“所见亦大不臧,咄咄天道,复何言哉!”
dìng yǔ sòng lián hé, yáo fēn hé běi. zì héng shān yǐ dōng, shǔ sòng héng shān yǐ xī, shǔ dìng. tài wǔ qīn lǜ qīng qí xí píng liáng. dìng jiù píng liáng, fāng zhèn zì gù. dì sì miàn wéi zhī, duàn qí shuǐ cǎo, dìng bù dé shuǐ, yǐn zhòng xià yuán, zhào wǔ wèi jiāng jūn qiū juàn jī zhī. dìng zhòng kuì, bèi chuàng, dān qí dùn zǒu, yóu qí yú zhòng, nǎi xī bǎo shàng guī. shén qiàn sì nián, wèi tǔ yù hún mù guī suǒ xí, qín dìng sòng jīng shī, fú zhū.
定与宋连和,遥分河北。自恆山以东,属宋;恆山以西,属定。太武亲率轻骑 袭平凉。定救平凉,方阵自固。帝四面围之,断其水草,定不得水,引众下原,诏 武卫将军丘眷击之。定众溃,被创,单骑遁走,由其余众,乃西保上邽。神蒨四年, 为吐谷浑慕璝所袭,禽定送京师,伏诛。
tú hé mù róng guī, zì yì luò guī, běn chū chāng lí. zēng zǔ mò hù bá, wèi chū, lǜ zhū bù luò rù jū liáo xī, cóng sī mǎ xuān wáng tǎo gōng sūn shì, bài lǜ yì wáng, shǐ jiàn wáng fǔ yú jí chéng zhī běi. zǔ mù yán, cóng guàn qiū jiǎn zhēng gāo lí yǒu gōng, shǐ hào zuǒ xián wáng. fù shè guī, yǐ xūn jìn bài xiān bēi chán yú, qiān yì liáo dōng. shè guī sǐ, guī dài lǐng bù luò. yǐ liáo dōng pì yuǎn, qiān yú tú hé zhī qīng shān. mù dì shì, pō wéi dōng bù zhī huàn. guī sǐ, zi huǎng sì.
徒河慕容廆,字弈洛瑰,本出昌黎。曾祖莫护跋,魏初,率诸部落入居辽西, 从司马宣王讨公孙氏,拜率义王,始建王府于棘城之北。祖木延,从毌丘俭征高丽 有功,始号左贤王。父涉归,以勋进拜鲜卑单于,迁邑辽东。涉归死,廆代领部落。 以辽东僻远,迁于徒河之青山。穆帝世,颇为东部之患。廆死,子晃嗣。
huǎng zì yuán zhēn, hào nián wèi yuán nián, zì chēng yàn wáng. jiàn guó èr nián, zhāo chéng nà huǎng nǚ wèi hòu. sì nián, huǎng chéng hé lóng ér dōu yān. zhēng gāo lí dà pò zhī, suì rù wán dōu, jué gāo lí wáng zhāo fù lì mù, zài qí shī, fén qí gōng shì, huǐ wán dōu ér guī. zhāo hòu chēng chén, nǎi guī qí fù shī. huǎng sǐ, zi jùn sì.
晃字元真,号年为元年,自称燕王。建国二年,昭成纳晃女为后。四年,晃城 和龙而都焉。征高丽大破之,遂入丸都,掘高丽王钊父利墓,载其尸,焚其宫室, 毁丸都而归。钊后称臣,乃归其父尸。晃死,子俊嗣。
jùn zì xuān yīng, jì xí wèi, hào nián wèi yuán nián. wén shí shì luàn, nǎi lì jiǎ yán bīng, jiāng wèi jìn qǔ zhī jì, xǐ dōu yú jì. jiàn guó shí wǔ nián, jùn jiàn chēng huáng dì, zhì bǎi guān, hào nián tiān xǐ, guó chēng dà yàn. shí liù nián, zì jì qiān dū yú yè, hào nián guāng shòu. jùn sǐ, dì sān zǐ sì.
俊字宣英,既袭位,号年为元年。闻石氏乱,乃砺甲严兵,将为进取之计,徙 都于蓟。建国十五年,俊僭称皇帝,置百官,号年天玺,国称大燕。十六年,自蓟 迁都于鄴,号年光寿。俊死,第三子嗣。
zì jǐng mào, hào nián jiàn xī. zhèng wú gāng jì. yǒu shén jiàng yú yè, yuē xiāng nǚ, yǒu shēng, yú rén xiāng jiē, shù rì ér qù. hòu fú jiān qiǎn jiàng wáng měng dài yè, qín, fēng xīn xīng hóu. dào wǔ zhī qī nián, fú jiān bài yú huái nán. shū fù chuí pàn jiān, gōng fú pī yú yè. dì jì běi wáng hóng xiān wèi běi dì zhǎng shǐ, wén chuí gōng yè, wáng bēn guān dōng, hái tún huá yīn, zì chēng yōng zhōu mù jì běi wáng tuī chuí wèi chéng xiàng dà sī mǎ wú wáng. jiān qiǎn zi jù lù gōng ruì fá hóng. hóng dì zhōng shān wáng chōng, xiān wèi píng yáng tài shǒu, yì qǐ bīng hé dōng, bēn hóng. hóng zhòng zhì shí wàn, qiǎn shǐ wèi jiān, qiú fēn wáng tiān xià. jiān dà nù, zé. kòu tóu liú xiě xiè, jiān dài zhī rú chū, mìng yǐ shū zhāo chuí jí hóng chōng. mì qiǎn shǐ wèi hóng:" miǎn jiàn dà yè, kě yǐ wú wáng wèi xiàng guó zhōng shān wáng wèi tài zǎi, lǐng dà sī mǎ rǔ kě wèi dà jiàng jūn, lǐng sī tú, chéng zhì fēng bài. tīng wú sǐ wèn, rǔ biàn jí zūn wèi." hóng jìn xiàng cháng ān, nián hào yàn xìng. hóng móu chén gāo gài sù qín chóng děng yǐ hóng dé wàng hòu chōng, qiě chí fǎ kē jùn, nǎi shā hóng, lì chōng wèi huáng tài dì, chéng zhì xíng shì, zhì bǎi guān. jìn jù ē páng. chū, jiān zhī miè yàn, chōng zǐ qīng hé gōng zhǔ nián shí sì, yǒu shū sè, jiān nà zhī. chōng nián shí èr, yì yǒu lóng yáng zhī zī, jiān yòu xìng zhī. zǐ dì zhuān chǒng. cháng ān gē zhī yuē:" yī cí fù yī xióng, shuāng fēi rù zǐ gōng." wáng měng qiè jiàn, nǎi chū chōng. jí qí mǔ zú, zàng zhī yǐ yàn hòu zhī lǐ. cháng ān yòu yáo yuē:" fèng huáng, fèng huáng, zhǐ ē páng." shí yǐ fèng huáng fēi wú tóng bù qī, fēi zhú shí bù shí, nǎi shí wú zhú shù qiān zhū yú a chéng, yǐ dài fèng huáng. chōng xiǎo zì fèng huáng, zhì shì, a chéng zhōng wèi jiān zéi. rù jiàn jiān xiè, yīn yán èr zi zuó hūn, yù jiān xìng dì, jiān xǔ zhī. chū, shù shì wáng jiā yuē:" chuí lú zuò qú chú, bù chéng wén zhāng. huì tiān dà yǔ, bù dé shā yáng." yán jiāng shā jiān ér bù guǒ yě. jiān yǔ qún chén mò jiě. shì yè dà yǔ, chén bù guǒ chū. shì fā, jiān nǎi zhū fù zǐ jí zōng zú, chéng nèi xiān bēi wú shào zhǎng nán nǚ jiē shā zhī.
字景茂,号年建熙。政无纲纪。有神降于鄴,曰湘女,有声,与人相接, 数日而去。后苻坚遣将王猛代鄴,禽,封新兴侯。道武之七年,苻坚败于淮南。 叔父垂叛坚,攻苻丕于鄴。弟济北王泓先为北地长史,闻垂攻鄴,亡奔关东, 还屯华阴,自称雍州牧、济北王;推垂为丞相、大司马、吴王。坚遣子钜鹿公睿伐 泓。泓弟中山王冲,先为平阳太守,亦起兵河东,奔泓。泓众至十万,遣使谓坚, 求分王天下。坚大怒,责。叩头流血谢,坚待之如初,命以书招垂及泓、冲。 密遣使谓泓:“勉建大业,可以吴王为相国;中山王为太宰,领大司马;汝可为 大将军,领司徒,承制封拜。听吾死问,汝便即尊位。”泓进向长安,年号燕兴。 泓谋臣高盖、宿勤崇等以泓德望后冲,且持法苛峻,乃杀泓,立冲为皇太弟,承制 行事,置百官。进据阿房。初,坚之灭燕,冲姊清河公主年十四,有殊色,坚纳之。 冲年十二,亦有龙阳之姿,坚又幸之。姊弟专宠。长安歌之曰:“一雌复一雄,双 飞入紫宫。”王猛切谏,乃出冲。及其母卒,葬之以燕后之礼。长安又谣曰:“凤 皇,凤皇,止阿房。”时以凤皇非梧桐不栖,非竹实不食,乃莳梧竹数千株于阿城, 以待凤皇。冲小字凤皇,至是,阿城终为坚贼。入见坚谢,因言二子昨婚,欲坚 幸第,坚许之。出,术士王嘉曰:“椎芦作蘧蒢,不成文章。会天大雨,不得杀 羊。”言将杀坚而不果也。坚与群臣莫解。是夜大雨,晨不果出。事发,坚乃诛 父子及宗族,城内鲜卑无少长男女皆杀之。
guī dì yùn. yùn sūn yǒng, zì shū míng. jì wèi fú jiān suǒ bìng, yǒng xǐ yú cháng ān. jiā pín, fū qī cháng mài xuē yú shì. jí wèi jiān suǒ shā, chōng nǎi zì chēng zūn hào, yǐ yǒng wèi xiǎo jiàng jūn. chōng dú bào, jí jiān chū rú wǔ jiāng shān, chōng rù cháng ān, zòng bīng dà lüè, sǐ zhě bù kě shèng jì. chū, jiān zhī wèi luàn, guān zhōng hū rán, wú huǒ ér yān qì dà qǐ, fāng shù shí lǐ, yuè yú bù miè. jiān měi lín tīng sòng guān, lìng mín yǒu yuàn zhě, jǔ yān yú chéng běi, guān ér lù zhī. cháng ān wèi zhī zhào yuē:" yù de bì cún dāng jǔ yān." guān zhōng yáo yuē:" zhǎng qiào mǎ biān jī zuǒ gǔ, tài suì nán háng dāng fù lǔ." xī rén hū tú hé wèi bái lǔ, chōng guǒ jù cháng ān. lè zhī wàng guī, qiě yǐ mù róng chuí míng wēi sù zhe, kuà jù shān dōng, dàn bù gǎn jìn, zhòng xián yuàn zhī. dēng guó yuán nián, chōng zuǒ jiāng jūn hán yán yīn rén zhī yuàn, shā chōng, lì chōng jiāng duàn suí wèi yàn wáng, gǎi nián chāng píng. chōng zhī rù cháng ān, wáng jiā wèi zhī yuē:" fèng huáng, fèng huáng, hé bù gāo fēi hái gù xiāng? wú gù zài cǐ qǔ miè wáng."
廆弟运。运孙永,字叔明。既为苻坚所并,永徙于长安。家贫,夫妻常卖靴 于市。及为坚所杀,冲乃自称尊号,以永为小将军。冲毒暴,及坚出如五将山, 冲入长安,纵兵大掠,死者不可胜计。初,坚之未乱,关中忽然,无火而烟气大起, 方数十里,月余不灭。坚每临听讼观,令民有怨者,举烟于城北,观而录之。长安 为之诏曰:“欲得必存当举烟。”关中谣曰:“长鞘马鞭击左股,太岁南行当复虏。” 西人呼徒河为白虏,冲果据长安。乐之忘归,且以慕容垂名威夙著,跨据山东,惮 不敢进,众咸怨之。登国元年,冲左将军韩延因人之怨,杀冲,立冲将段随为燕王, 改年昌平。冲之入长安,王嘉谓之曰:“凤皇,凤皇,何不高飞还故乡?无故在此 取灭亡。”
chōng bài, qí zuǒ pú yè mù róng héng yǔ yǒng qián móu, xí shā suí, lì yí dū wáng zǐ jì wèi yàn wáng, hào nián jiàn míng. lǜ xiān bēi nán nǚ sān shí yú wàn kǒu, shèng yú fú yù, lǐ yuè qì wù, qù cháng ān ér dōng. yǐ yǒng wèi wǔ wèi jiāng jūn. héng dì hù jūn jiāng jūn tāo, yīn yǒu èr zhì, yòu jì shā zhī yú lín jìn. héng nù, qù zhī. yǒng yǔ wǔ wèi jiāng jūn diāo yún lǜ zhòng gōng tāo. tāo qiǎn sī mǎ sù qín lí nì zhàn, yǒng zhí ér lù zhī. tāo jù, chū bēn héng yíng. héng lì mù róng chòng zi wàng wèi dì, gǎi nián jiàn píng. zhòng xī qù wàng bēn yǒng, yǒng zhí wàng shā zhī, lì mù róng hóng zi zhōng wèi dì, gǎi nián jiàn wǔ. zhōng yǐ yǒng wèi tài wèi, shǒu shàng shū lìng, fēng hé dōng gōng. dōng zhì wén xǐ, zhī mù róng chuí chēng zūn hào, tuō yǐ nóng yào fú jìn, zhù yàn xī chéng yǐ zì gù. diāo yún děng yòu shā zhōng, tuī yǒng wèi dà dū dū dà jiàng jūn dà chán yú yōng qín liáng liáng sì zhōu mù hé dōng wáng, chēng fān yú chuí.
冲败,其左仆射慕容恆与永潜谋,袭杀随,立宜都王子觊为燕王,号年建明。 率鲜卑男女三十余万口,乘舆服御,礼乐器物,去长安而东。以永为武卫将军。恆 弟护军将军韬,阴有贰志,诱觊杀之于临晋。恆怒,去之。永与武卫将军刁云率众 攻韬。韬遣司马宿勤黎逆战,永执而戮之。韬惧,出奔恆营。恆立慕容冲子望为帝, 改年建平。众悉去望奔永,永执望杀之,立慕容泓子忠为帝,改年建武。忠以永为 太尉,守尚书令,封河东公。东至闻喜,知慕容垂称尊号,托以农要弗进,筑燕熙 城以自固。刁云等又杀忠,推永为大都督、大将军、大单于、雍秦梁凉四州牧、河 东王,称蕃于垂。
yǒng jìn jù zhǎng zǐ, jiàn chēng dì, hào nián zhōng xīng. chuí gōng dīng líng dí zhāo yú huá tái, zhāo bài jiàng yǒng. yǒng yǐ zhāo wèi chē qí dà jiàng jūn dōng jùn wáng. suì yú, móu shā yǒng, yǒng zhū zhī. chuí lái gōng yǒng, yǒng bài, wèi qián qū suǒ huò, chuí shù ér lù zhī. bìng zhǎn yǒng gōng qīng yǐ xià diāo yún dà yì dòu guī děng sì shí yú rén. yǒng suǒ tǒng xīn jiù rén hù fú yù tú shū qì lè zhēn bǎo, chuí xī huò zhī.
永进据长子,僭称帝,号年中兴。垂攻丁零翟钊于滑台,钊败降永。永以钊为 车骑大将军、东郡王。岁余,谋杀永,永诛之。垂来攻永,永败,为前驱所获,垂 数而戮之。并斩永公卿已下刁云、大逸豆归等四十余人。永所统新旧人户、服御、 图书、器乐、珍宝,垂悉获之。
chuí zì dào míng, huǎng dì wǔ zǐ yě. shén jiàn chǒng ài, cháng zì wèi zhū dì zǐ yuē:" cǐ ér kuò dá hào qí, zhōng néng pò rén jiā, huò néng chéng rén jiā." gù míng bà, zì dào yè. ēn yù yú yú jùn. jùn fú néng píng, jí jí wáng wèi, yǐ chuí zhuì mǎ shāng chǐ, gǎi míng wéi quē, wài yǐ mù xì quē wéi míng, nèi shí è zhī. xún yǐ chèn jì zhī wén, nǎi qù guài, yǐ chuí wéi míng. nián shí sān, wèi piān jiàng, suǒ zài zhēng fá, yǒng guàn sān jūn. jùn píng zhōng yuán, chuí wèi qián fēng, lèi zhàn yǒu dà gōng. jí jùn jiàn zūn hào, fēng wú wáng.
垂字道明,晃第五子也。甚见宠爱,常自谓诸弟子曰:“此兒阔达好奇,终能 破人家,或能成人家。”故名霸,字道业。恩遇逾于俊。俊弗能平,及即王位,以 垂坠马伤齿,改名为缺,外以慕郤缺为名,内实恶之。寻以谶记之文,乃去夬,以 垂为名。年十三,为偏将,所在征伐,勇冠三军。俊平中原,垂为前锋,累战有大 功。及俊僭尊号,封吴王。
hòu yǐ chē qí dà jiàng jūn bài huán wēn yú fāng tóu, wēi míng dà zhèn, bù róng yú, xī bēn fú jiān. jiān shén zhòng zhī, bài guàn jūn jiāng jūn, fēng bīn dōu hóu. jiān bài huái nán, rù yú chuí jūn. zi bǎo quàn chuí shā zhī, chuí yǐ jiān yù zhī hòu yě, bù tīng. xíng zhì luò yáng, qǐng qiú bài mù, jiān xǔ zhī. suì qǐ bīng gōng fú pī yú yè. chuí chēng yàn wáng, zhì bǎi guān, nián hào yàn yuán.
后以车骑大将军败桓温于枋头,威名大震,不容于,西奔苻坚。坚甚重之, 拜冠军将军,封宾都侯。坚败淮南,入于垂军。子宝劝垂杀之,垂以坚遇之厚也, 不听。行至洛阳,请求拜墓,坚许之。遂起兵攻苻丕于鄴。垂称燕王,置百官,年 号燕元。
dēng guó yuán nián, chuí jiàn wèi, hào nián wèi jiàn xìng. shàn zōng miào shè jì yú zhōng shān, jǐn yǒu yōu jì píng zhōu zhī dì, qiǎn shǐ cháo gòng. sān nián, dào wǔ qiǎn jiǔ yuán gōng yí shǐ yú chuí, chuí yòu qiǎn shǐ cháo gòng. sì nián, dào wǔ qiǎn chén liú gōng qián shǐ yú chuí, chuí yòu qiǎn shǐ cháo gòng. wǔ nián, yòu qiǎn qín wáng gū shǐ yú chuí, chuí liú gū bù qiǎn, suì jué xíng rén. chuí yì tǎo mù róng shuǐ, tài shǐ lìng jìn ān yán yú chuí yuē:" huì xīng jīng wěi jī zhī fēn, yàn dāng yǒu yě sǐ zhī wáng. bù chū wǔ nián, qí guó bì wáng. suì zài chún huǒ, bì kè zhǎng zǐ." chuí nǎi zhǐ. ān chū ér wèi rén yuē:" cǐ zhòng jì bìng, zhōng bù néng jiǔ." ān gài zhī dào wǔ zhī xìng yě, ér bù gǎn yán. xiān shì, dīng líng dí liáo pàn chuí, hòu qiǎn shǐ xiè zuì, chuí bù xǔ. liáo nù, suì zì hào dà wèi tiān wáng, tún huá tái, yǔ chuí xiāng jī. sǐ, zi zhāo dài zhī. jí chuí zhēng kè huá tái, zhāo bēn zhǎng zǐ. chuí yì zhēng zhǎng zǐ, zhū jiàng xián jiàn. yǐ yǒng guó wèi yǒu xìn, qǐng tā nián. chuí jiāng cóng zhī, chuí dì sī tú fàn yáng wáng dé gù quàn chuí. chuí yuē:" sī tú yì yǔ wú tóng, qiě wú tóu lǎo, kòu náng dǐ zhì zú yǐ kè zhī, bù fù liú nì zéi yǐ lèi zǐ sūn." nǎi fá yǒng kè zhī.
登国元年,垂僭位,号年为建兴。缮宗庙社稷于中山,尽有幽、冀、平州之地, 遣使朝贡。三年,道武遣九原公仪使于垂,垂又遣使朝贡。四年,道武遣陈留公虔 使于垂,垂又遣使朝贡。五年,又遣秦王觚使于垂,垂留觚不遣,遂绝行人。垂议 讨慕容水,太史令靳安言于垂曰:“彗星经尾、箕之分,燕当有野死之王。不出五 年,其国必亡。岁在鹑火,必克长子。”垂乃止。安出而谓人曰:“此众既并,终 不能久。”安盖知道武之兴也,而不敢言。先是,丁零翟辽叛垂,后遣使谢罪,垂 不许。辽怒,遂自号大魏天王,屯滑台,与垂相击。死,子钊代之。及垂征克滑台, 钊奔长子。垂议征长子,诸将咸谏。以永国未有衅,请他年。垂将从之,垂弟司徒、 范阳王德固劝垂。垂曰:“司徒议与吾同,且吾投老,叩囊底智足以克之,不复留 逆贼以累子孙。”乃伐永克之。
shí nián, chuí qiǎn qí tài zǐ bǎo lái kòu. shǐ bǎo zhī lái, chuí yǐ yǒu jí. zì dào wǔ yuán, dào wǔ duàn qí xíng lù, fù zǐ wèn jué. dì nǎi guǐ qí xíng rén zhī cí, lín hé gào zhī yuē:" rǔ fù yǐ sǐ, hé bù jù hái?" bǎo xiōng dì wén zhī yōu bù, yǐ wéi xìn rán, yú shì shì zú hài dòng. chū, bǎo zhì yōu zhōu, qí suǒ chéng chē zhóu wú gù zì zhé. zhàn gōng jìn ān yǐ wéi dà xiōng, gù quàn lìng hái, bǎo nù, bù cóng. zhì shì, wèn ān. ān yuē:" sù qù kě miǎn." bǎo yù kǒng. ān tuì gào rén yuē:" jīn jiāng sǐ yú tā xiāng, shī hái wěi yú cǎo yě, wèi wū yuān lóu yǐ suǒ shí, bù fù jiàn jiā zú." shí yuè, bǎo shāo chuán yè dùn. shí hé bīng wèi chéng, bǎo wèi dì bù néng dù, bù shè chì hòu. shí yī yuè, tiān bào fēng hán, bīng hé, dì jìn jūn jì hé jí zhuī zhī. zhì cān hé bēi xī, jìn ān yán yú bǎo yuē:" jīn rì xī běi fēng dòng, shì jūn jiāng zhì zhī yīng, yí jiān xíng sù qù, bù rán bì wēi." qí yè, dì bù fèn zhòng jūn, dōng xī wèi jǐ jiǎo zhī shì. yuē lēi shì zú, shù mǎ kǒu, xián méi wú shēng. mèi shuǎng, zhòng jūn qí jìn, rì chū dēng shān, xià lín qí yíng. bǎo zhòng chén jiāng dōng yǐn, gù jiàn jūn zhì, suì jīng rǎo. dì zòng qí téng niè, mǎ zhě jué dào bīng shàng. bǎo jí zhū fù xiōng dì, jūn mǎ bèng sàn, jǐn yǐ shēn miǎn. bǎo jūn sì wǔ wàn rén, yī shí fàng zhàng, liǎn shǒu jiù jī. qín qí wáng gōng wén wǔ shù qiān. chuí fù yù lái kòu, tài shǐ yuē:" tài bái xī méi xī fāng, shù rì hòu jiàn dōng fāng, cǐ wèi zào bīng, xiān jǔ zhě wáng." chuí bù cóng, záo shān kāi dào, zhì bǎo qián bài suǒ, jiàn jī hái rú qiū, shè jì diào zhī. sǐ zhě fù xiōng zǐ dì suì jiē gāo kū, shēng zhèn shān chuān, chuí cán fèn ǒu xuè, fā bìng ér hái, sǐ yú shàng gǔ. bǎo jiàn lì.
十年,垂遣其太子宝来寇。始宝之来,垂已有疾。自到五原,道武断其行路, 父子问绝。帝乃诡其行人之辞,临河告之曰:“汝父已死,何不遽还?”宝兄弟闻 之忧怖,以为信然,于是士卒骇动。初,宝至幽州,其所乘车轴无故自折。占工靳 安以为大凶,固劝令还,宝怒,不从。至是,问安。安曰:“速去可免。”宝愈恐。 安退告人曰:“今将死于他乡,尸骸委于草野,为乌鸢蝼蚁所食,不复见家族。” 十月,宝烧船夜遁。时河冰未成,宝谓帝不能度,不设斥候。十一月,天暴风寒, 冰合,帝进军济河急追之。至参合陂西,靳安言于宝曰:“今日西北风动,是军将 至之应,宜兼行速去,不然必危。”其夜,帝部分众军,东西为掎角之势。约勒士 卒,束马口,衔枚无声。昧爽,众军齐进,日出登山,下临其营。宝众晨将东引, 顾见军至,遂惊扰。帝纵骑腾蹑,马者蹶倒冰上。宝及诸父兄弟,军马迸散,仅以 身免。宝军四五万人,一时放仗,敛手就羁。擒其王公文武数千。垂复欲来寇,太 史曰:“太白夕没西方,数日后见东方,此为躁兵,先举者亡。”垂不从,凿山开 道,至宝前败所,见积骸如丘,设祭吊之。死者父兄子弟遂皆皋哭,声震山川, 垂惭忿呕血,发病而还,死于上谷。宝僭立。
bǎo zì dào yù, chuí zhī dì sì zǐ yě. shǎo qīng guǒ, wú zhì cāo, hǎo rén nìng jǐ. wèi tài zǐ, dǐ lì zì xiū. chuí qī duàn shì wèi chuí yuē:" bǎo zī zhì yōng róng, róu ér bù duàn, chéng píng zé wèi rén míng zhī zhǔ, chù nán zé fēi jì shì zhī xióng. jīn tuō yǐ dà yè, wèi jiàn kè chāng zhī měi. liáo xī gāo yáng, ér zhī jùn xián zhě, yí zé yī yǐ shù zhī. zhào wáng lín jiān zhà fù qì, cháng yǒu qīng bǎo zhī xīn, kǒng nán zuò." chuí bù nà. bǎo wén, shēn yǐ wéi hèn. bǎo jì jiàn wèi, nián hào yǒng kāng. qiǎn lín bī qí mǔ duàn shì zì cái. duàn shì nù yuē:" rǔ xiōng dì shàng bī shā mǔ, ān néng bǎo shè jì? wú qǐ xī sǐ!" suì zì shā. bǎo yì yǐ hòu móu fèi dí, chēng wú mǔ zhī dào, bù yí chéng sàng, qún chén xián yǐ wéi rán. bǎo zhōng shū lìng suī suì zhí yì kàng yán, bǎo cóng zhī ér zhǐ.
宝字道裕,垂之第四子也。少轻果,无志操,好人佞己。为太子,砥厉自修。 垂妻段氏谓垂曰:“宝姿质雍容,柔而不断,承平则为仁明之主,处难则非济世之 雄。今托以大业,未见克昌之美。辽西、高阳,兒之俊贤者,宜择一以树之。赵王 驎奸诈负气,常有轻宝之心,恐难作。”垂不纳。宝闻,深以为恨。宝既僭位,年 号永康。遣驎逼其母段氏自裁。段氏怒曰:“汝兄弟尚逼杀母,安能保社稷?吾岂 惜死!”遂自杀。宝议以后谋废嫡,称无母之道,不宜成丧,群臣咸以为然。宝中 书令眭邃执意抗言,宝从之而止。
huáng shǐ yuán nián, dào wǔ nán fá. jí kè xìn dōu, bǎo dà jù, yè lái fàn yíng, dì jī pò zhī. bǎo zǒu zhōng shān, suì bēn jì. bǎo zǐ qīng hé wáng huì xiān shǒu lóng chéng, wén bǎo bèi wéi, lǜ zhòng fù nàn, féng bǎo yú lù. bǎo fēn duó qí jūn, yǐ shòu dì liáo xī wáng nóng děng. huì nù, xí nóng shā zhī, lè bīng gōng bǎo. bǎo zǒu lóng chéng, huì zhuī wéi zhī. shì yù láng gāo yún xí bài huì shī, huì bēn zhōng shān. bǎo mìng yún wéi zi, fēng xī yáng gōng. huì zhì zhōng shān, wèi mù róng pǔ lín suǒ shā. bǎo zhì lóng chéng, chuí jiù lán hàn jù zhī, bǎo nán zǒu bēn jì. hàn fù qiǎn yíng. bǎo yǐ hàn, chuí zhī jì jiù, zi shèng yòu hàn zhī xù yě, bì wèi wú èr, nǎi hái lóng chéng. hàn shā zhī, jí zi cè děng bǎi yú rén. hàn zì chēng dà dū dū dà chán yú chāng lí wáng, hào nián qīng lóng. yǐ shèng zǐ xù, āi ér yòu zhī.
皇始元年,道武南伐。及克信都,宝大惧,夜来犯营,帝击破之。宝走中山, 遂奔蓟。宝子清河王会先守龙城,闻宝被围,率众赴难,逢宝于路。宝分夺其军, 以授弟辽西王农等。会怒,袭农杀之,勒兵攻宝。宝走龙城,会追围之。侍御郎高 云袭败会师,会奔中山。宝命云为子,封夕阳公。会至中山,为慕容普邻所杀。宝 至龙城,垂舅兰汗拒之,宝南走奔蓟。汗复遣迎。宝以汗,垂之季舅,子盛又汗之 婿也,必谓无二,乃还龙城。汗杀之,及子策等百余人。汗自称大都督、大单于、 昌黎王,号年青龙。以盛子婿,哀而宥之。
shèng zì dào yùn, bǎo zhǎng zǐ yě. chuí fēng wèi cháng lè gōng, bǎo jiàn lì, jìn jué wèi wáng. lán hàn zhī shā bǎo yě, yǐ shèng wèi shì zhōng zuǒ guāng lù dài fu. shèng nǎi jiān hàn xiōng dì, shǐ xiāng yí hài. lǐ hàn wèi shuāng liú zhì zhāng zhēn děng jiē shèng zhī jiù nì, hàn tài zǐ mù bìng yǐn wèi fù xīn. shèng jié hàn děng, yīn hàn mù děng zuì, yè xí shā zhī. jiàn zūn hào, gǎi nián wèi jiàn píng, yòu hào nián wèi cháng lè. shèng gǎi chēng shù rén dài wáng. shèng yǐ bǎo àn ér bù duàn, suì jùn jí wēi xíng, yú shì shàng xià zhèn jú. qián jiāng jūn duàn jī děng yè gǔ zào gōng shèng shāng zhī. suì niǎn shēng diàn, zhào shū fù hé jiān gōng xī, shǔ yǐ hòu shì, xī wèi zhì ér sǐ.
盛字道运,宝长子也。垂封为长乐公,宝僭立,进爵为王。兰汗之杀宝也,以 盛为侍中、左光禄大夫。盛乃间汗兄弟,使相疑害。李旱、卫双、刘志、张贞等皆 盛之旧昵,汗太子穆并引为腹心。盛结旱等,因汗、穆等醉,夜袭杀之。僭尊号, 改年为建平,又号年为长乐。盛改称庶人大王。盛以宝暗而不断,遂峻极威刑,于 是上下震局。前将军段玑等夜鼓噪攻盛;伤之。遂辇升殿,召叔父河间公熙,属以 后事,熙未至而死。
xī zì dào wén, xiǎo zì cháng shēng, chuí zhī shǎo zǐ yě. qún chén yǔ shèng bó mǔ dīng shì yì, yǐ qí jiā duō nàn, yí lì zhǎng jūn, suì fèi shèng zi dìng, yíng xī lì zhī. xī lì, shā dìng, nián hào guāng shǐ. zhù lóng téng yuàn, qǐ yún shān yú yuàn nèi. yòu qǐ xiāo yáo gōng gān lù diàn, lián fáng shù bǎi, guān gé xiāng jiāo. záo tiān hé qú, yǐn shuǐ rù gōng. yòu wèi qī fú shì záo qū guāng hǎi qīng liáng chí. jì xià shèng shǔ, bù dé xiū xī, yē sǐ zhě tài bàn. xī yóu chéng nán, zhǐ dà liǔ shù xià, ruò yǒu rén hū yuē:" dài wáng qiě zhǐ." xī è zhī, fá qí shù, xià yǒu shé zhǎng zhàng yú. xī jǐn shā bǎo zhū zǐ, gǎi nián wèi jiàn shǐ. yòu wèi qí qī qǐ chéng huá diàn, fù tǔ yú běi mén, tǔ yǔ gǔ tóng jià. diǎn jūn dù jìng zài guān yì quē, shàng shū jí jiàn, xī dà nù, zhǎn zhī. xī qī dāng jì xià sī dòng yú kuài, zhòng dōng xū shēng dì huáng, qiè zé bù dé, jiā yǒu sī dà pì. fú shì sǐ, xī yōng qí shī jiāng pū jué xī, jiǔ ér nǎi sū, bēi hào pǐ yǒng, zhǎn shuāi shí zhōu. dà liǎn zhī hòu, fù qǐ ér jiāo jiē. zhì bǎi guān kū lín, shā mén sù fú. lìng yǒu sī àn jiǎn, yǒu lèi zhě wèi zhōng, wú lèi zhě zuì zhī, qún chén mò bù hán xīn yǐ wéi lèi. jí zàng, xī bèi fā tú bù, cóng ér chē huǐ chéng mén ér chū. zhǎng lǎo xiāng wèi yuē:" mù róng shì zì huǐ qí mén, jiāng bù jiǔ yǐ." wèi zhōng jiàng jūn féng bá xiōng dì bì mén jù xī, zhí ér shā zhī. lì xī yáng gōng yún wéi wáng. yún, bǎo zhī yǎng zǐ yě, fù xìng gāo shì, nián hào zhèng shǐ. bá yòu shā yún zì lì.
熙字道文,小字长生,垂之少子也。群臣与盛伯母丁氏议,以其家多难,宜立 长君,遂废盛子定,迎熙立之。熙立,杀定,年号光始。筑龙腾苑,起云山于苑内。 又起逍遥宫、甘露殿,连房数百,观阁相交。凿天河渠,引水入宫。又为妻苻氏凿 曲光海、清凉池。季夏盛暑,不得休息,暍死者太半。熙游城南,止大柳树下,若 有人呼曰:“大王且止。”熙恶之,伐其树,下有蛇长丈余。熙尽杀宝诸子,改年 为建始。又为其妻起承华殿,负土于北门,土与谷同价。典军杜静载棺诣阙,上书 极谏,熙大怒,斩之。熙妻当季夏思冻鱼脍,仲冬须生地黄,切责不得,加有司大 辟。苻氏死,熙拥其尸僵仆绝息,久而乃苏,悲号擗踊,斩衰食粥。大敛之后,复 启而交接。制百官哭临,沙门素服。令有司案检,有泪者为忠,无泪者罪之,群臣 莫不含辛以为泪。及葬,熙被发徒步,从轜车毁城门而出。长老相谓曰:“慕容氏 自毁其门,将不久矣。”卫中将军冯跋兄弟闭门拒熙,执而杀之。立夕阳公云为王。 云,宝之养子也,复姓高氏,年号正始。跋又杀云自立。
yún zhī lì yě, xī yōu zhōu cì shǐ shàng yōng gōng mù róng yì yǐ liáo xī guī xiáng. dào wǔ yǐ yì wèi zhēng dōng dà jiàng jūn píng zhōu mù chāng lí wáng. hòu zuò fǎn fú zhū.
云之立也,熙幽州刺史、上庸公慕容懿以辽西归降。道武以懿为征东大将军、 平州牧、昌黎王。后坐反伏诛。
huǎng shǎo zǐ dé, zì xuán míng, yǎ wèi xiōng chuí suǒ zhòng. fú jiān miè, yǐ dé wèi zhāng yè tài shǒu. chuí jiàn hào, fēng fàn yáng wáng, wèi sī tú. bǎo jí wèi, yǐ dé zhèn yè, dà chéng xiàng. bǎo jì dōng zǒu, qún liáo quàn dé chēng zūn hào, dé bù cóng. huáng shǐ èr nián, jì bá zhōng shān, dào wǔ qiǎn wèi wáng yí gōng yè, dé nán zǒu huá tái, zì chēng yàn wáng, hào nián yàn yuán, zhì bǎi guān. dé guàn jūn jiāng jūn fú guǎng pàn yú qǐ huó lěi, dé liú xiōng zi hé shǒu huá tái, lǜ zhòng gōng guǎng, zhǎn zhī. ér hé zhǎng shǐ lǐ biàn shā hé, yǐ chéng jiàng wèi. dé wú suǒ jù, yòng qí shàng shū pān cōng jì, jù qīng qí, rù dōu guǎng gù, jiàn chēng zūn hào, hào nián jiàn píng. nǚ shuǐ jié, dé wén ér è zhī, yīn ér qǐn jí. xiōng zi chāo qǐng qí nǚ shuǐ, dé yuē: " rén jūn zhī mìng, qǐ nǚ shuǐ suǒ zhī?" nǎi yǐ chāo wèi tài zǐ. dé sǐ, chāo jiàn lì.
晃少子德,字玄明,雅为兄垂所重。苻坚灭,以德为张掖太守。垂僭号,封 范阳王,位司徒。宝即位,以德镇鄴,大丞相。宝既东走,群僚劝德称尊号,德不 从。皇始二年,既拔中山,道武遣卫王仪攻鄴,德南走滑台,自称燕王,号年燕元, 置百官。德冠军将军苻广叛于乞活垒,德留兄子和守滑台,率众攻广,斩之。而和 长史李辩杀和,以城降魏。德无所据,用其尚书潘聪计,据青、齐,入都广固,僭 称尊号,号年建平。女水竭,德闻而恶之,因而寝疾。兄子超请祈女水,德曰: “人君之命,岂女水所知?”乃以超为太子。德死,超僭立。
chāo zì zǔ míng, dé xiōng běi hǎi wáng nà zhī zǐ yě. jì jiàn wèi, hào nián tài shàng. chāo nán jiāo chái liáo, yàn qǐ ér yān bù chū, líng tái lìng zhāng guāng gào rén yuē:" jīn huǒ shèng ér yān miè, guó qí wáng hū!" tiān cì wǔ nián, jìn jiāng liú yù fá chāo, chāo jiāng gōng sūn wǔ lóu quàn jù zhī yú dà xiàn, bù cóng. yù rù dà xiàn, chāo zhàn yú lín qú, wèi yù bài. tuì huán guǎng gù, wéi zhī. guǎng gù guǐ yè kū, yǒu liú xīng zhǎng shí yú zhàng, yǔn yú guǎng gù. chéng kuì, yù zhí chāo. sòng jiàn kāng shì zhǎn zhī.
超字祖明,德兄北海王纳之子也。既僭位,号年太上。超南郊柴燎,焰起而烟 不出,灵台令张光告人曰:“今火盛而烟灭,国其亡乎!”天赐五年,晋将刘裕伐 超,超将公孙五楼劝拒之于大岘,不从。裕入大岘,超战于临朐,为裕败。退还广 固,围之。广固鬼夜哭,有流星长十余丈,陨于广固。城溃,裕执超。送建康市斩 之。
yáo cháng, zì jǐng mào, chū yú nán ān chì tíng, shāo dāng zhī hòu yě, zǔ kē huí, zhù wèi jǐ jiāng wéi yú dá zhōng, yǐ gōng jiǎ suí róng xiào wèi xī qiāng dū du. fù yì zhòng, jìn yǒng jiā zhī luàn, dōng xǐ yú méi. liú yào yǐ yì zhòng wèi píng xī jiāng jūn, píng xiāng gōng. hòu suí shí jì lóng qiān yú qīng hé shè tóu, lēi yǐ yì zhòng wèi fèn wǔ jiàng jūn, fēng xiāng píng gōng. yì zhòng sǐ, zi xiāng dài, tún yú qiáo chéng. mù róng jùn yǐ xiāng wèi yù zhōu cì shǐ dān yáng gōng, tún huái nán. zì chēng dà jiàng jūn dà dān yú, wèi jìn jiāng huán wēn suǒ bài, bēn hé dōng. hòu wèi fú méi suǒ shā.
姚苌,字景茂,出于南安赤亭,烧当之后也,祖柯回,助魏掎姜维于沓中,以 功假绥戎校尉、西羌都督。父弋仲,晋永嘉之乱,东徙榆眉。刘曜以弋仲为平西将 军,平襄公。后随石季龙迁于清河滠头,勒以弋仲为奋武将军,封襄平公。弋仲死, 子襄代,屯于谯城。慕容俊以襄为豫州刺史、丹阳公,屯淮南。自称大将军、大单 于,为晋将桓温所败,奔河东。后为苻眉所杀。
yì zhòng yǒu zi sì shí èr rén, cháng dì èr shí sì. suí xiōng xiāng zhēng fá, xiāng shén qí zhī. xiāng bài, jiàng yú fú jiān. cóng jiān zhēng fá, pín yǒu gōng. jiān fá jìn, yǐ cháng wèi lóng xiāng jiāng jūn, dū yì liáng zhōu zhū jūn shì, wèi cháng yuē:" zhèn běn yǐ lóng xiāng jiàn yè, lóng xiāng zhī hào, chū wèi jiǎ rén, jīn tè yǐ xiāng shòu. shān nán zhī shì, yī yǐ wěi qīng." jiān zuǒ jiāng jūn dòu zhōng jìn yuē:" wáng zhě wú xì yán, cǐ yì bù zāng zhī zhēng yě, wéi bì xià chá zhī." jiān mò rán. jí mù róng hóng qǐ bīng huá zé, jiān qiǎn zi wèi dà jiàng jūn ruì tǎo zhī, zhàn bài, wèi hóng suǒ shā. shí cháng wèi ruì sī mǎ, jù zuì bēn mǎ mù. jù zhòng wàn yú, zì chēng dà jiàng jūn dà chán yú wàn nián qín wáng, hào nián bái què. shù yuè zhī jiān, zhòng zhì shí yú wàn. yǔ mù róng chōng lián hé, jìn tún běi dì. fú jiān chū wǔ jiāng shān, cháng zhí ér shā zhī.
弋仲有子四十二人,苌第二十四。随兄襄征伐,襄甚奇之。襄败,降于苻坚。 从坚征伐,频有功。坚伐晋,以苌为龙骧将军,督益梁州诸军事,谓苌曰:“朕本 以龙骧建业,龙骧之号,初未假人,今特以相授。山南之事,一以委卿。”坚左将 军窦中进曰:“王者无戏言,此亦不臧之徵也,惟陛下察之。”坚默然。及慕容泓 起兵华泽,坚遣子卫大将军睿讨之,战败,为泓所杀。时苌为睿司马,惧罪奔马牧。 聚众万余,自称大将军、大单于、万年秦王,号年白雀。数月之间,众至十余万。 与慕容冲连和,进屯北地。苻坚出五将山,苌执而杀之。
dēng guó yuán nián, jiàn chēng huáng dì, zhì bǎi guān, guó hào dà qín, nián yuē jiàn chū. gǎi cháng ān yuē cháng ān, yǐ qí tài zi xìng zhèn zhī. zì jī fú dēng yú ān dìng, bài zhī. cháng bìng, mèng fú jiān jiāng tiān guān shǐ zhě guǐ bīng shù bǎi, tū rù yíng zhōng. cháng jù, zǒu hòu gōng, gōng rén yíng cháng cì guǐ, wù zhōng cháng yīn. guǐ xiāng wèi yuē:" zhèng zhōng sǐ chù." bá máo, chū xuè shí yú. wù ér jīng jì, suì huàn yīn zhǒng, cì zhī, chū xuè rú mèng. cháng nǎi kuáng yán, huò chēng cháng," shā bì xià zhě chén xiōng xiāng, fēi chén zhī zuì, yuàn bù wǎng fǎ." cháng sǐ, zi xìng xí wèi, mì bù fā sāng.
登国元年,僭称皇帝,置百官,国号大秦,年曰建初。改长安曰常安,以其太 子兴镇之。自击苻登于安定,败之。苌病,梦苻坚将天官使者、鬼兵数百,突入营 中。苌惧,走后宫,宫人迎苌刺鬼,误中苌阴。鬼相谓曰:“正中死处。”拔矛, 出血石余。寤而惊悸,遂患阴肿,刺之,出血如梦。苌乃狂言,或称苌,“杀陛下 者臣兄襄,非臣之罪,愿不枉法。”苌死,子兴袭位,秘不发丧。
xìng zì zi lüè, cháng zhǎng zǐ yě. jì miè fú dēng, rán hòu fā sāng xíng fú. jiàn chēng huáng dì, nián hào huáng chū. tiān xìng yuán nián, xìng qù huáng dì zhī hào, jiàng chēng tiān wáng, hào nián hóng shǐ. xìng kè luò yáng, yǐ qí dì dōng píng gōng shào zhèn zhī. sān nián, xìng qiǎn shǐ lái pìn, dào wǔ qiǎn yè zhě pú yè zhāng jì shǐ yú xìng. tiān xìng wǔ nián xià, xìng qiǎn qí dì yì yáng gōng píng lǜ zhòng sì wàn qīn píng yáng, gōng gān bì liù shí yú rì, xiàn zhī. qī yuè, chē jià qīn zhēng. bā yuè, cì yǒng ān, píng mù qiǎn yǒng jiāng lǜ jīng qí èr bǎi kuī jūn, wèi qián fēng jiāng zhǎng sūn féi suǒ qín, pǐ mǎ bù fǎn. píng suì tuì zǒu. dì jí zhuī, jí yú chái bì, wéi zhī. xìng nǎi xī jǔ qí zhòng, jiù píng. dì zēng zhù chóng wéi, nèi yǐ fáng píng zhī chū, wài yǐ jù xìng zhī rù. yòu jié fén qū wèi nán běi fú qiáo, chéng xī àn zhù wéi. dì shuài shī dù méng kēng nán sì shí lǐ, nì jī xìng. xìng chén xíng běi yǐn, wèi jí ān yíng, dà jūn zú zhì, xìng zhòng bù yōu. dì zhī xìng qì cuò, nǎi nán jué méng kēng zhī kǒu, dōng dù xīn bǎn zhī ài, shǒu tiān dù, tún jiǎ shān, lìng píng shuǐ lù lù jué, jiāng zuò jiǎ ér qín zhī. yòu lìng yuán fén dài wǎng shù zhà, yǐ wèi chú mù zhě. jiǔ yuè, xìng cóng fén xī běi xià, píng hè wèi lěi yǐ zì gù. xìng yòu jiāng shù qiān qí chéng xī qiáo. guān jūn gōu qǔ, yǐ wéi xīn zhēng. xìng hái lěi, dào wǔ dù qí bì gōng xī wéi, nǎi mìng xiū qiàn, zēng guǎng zhī. zhì yè, xìng guǒ lái gōng, tī duǎn bù jí, qì zhī qiàn zhōng ér hái. xìng yòu fēn qí zhòng, lín fén wèi lěi, kòu bī shuǐ mén, yǔ píng xiāng wàng. dì yīn jié shuǐ zhōng, xìng nèi wài gé jué, shì zhòng sàng qì. yú shì píng liáng jǐn, jiǒng jí, yè xī zhòng jiāng tū xī nán ér chū. xìng liè bīng fén xī, jǔ fēng gǔ zào, wèi píng jiē yuán. dì jiǎn zhū jūn jīng ruì, tún fén xī gù shǒu, nán jué shuǐ kǒu. xìng yè wén shēng, wàng píng lì zhàn tū miǎn píng wén wài gǔ, wàng xìng gōng wéi yǐn jiē. gù dàn jiào hū, xū xiāng yìng hé, mò gǎn bī wéi. píng bù dé chū, qióng bī, nǎi jiāng èr qiè fù shuǐ sǐ. xīng ān yuǎn jiāng jūn bù méng shì yáng wǔ jiàng jūn léi zhòng děng jiàng shì sì qiān yú rén suí píng tóu shuǐ, dì lìng qiú shuǐ gōu bǔ, wú de miǎn zhě. píng zhòng sān qiān yú rén, jiē liǎn shǒu shòu zhí. qín xìng shàng shū yòu pú yè dí bó zhī yǐ xià sì shí yú rén. xìng yuǎn lái jiù, zì guān qí qióng, lì bù néng miǎn, jǔ jūn bēi hào, zhèn dòng shān gǔ, shù rì bù zhǐ. pín qiǎn shǐ qǐng hé, dì bù xǔ, nǎi bān shī. xìng hái cháng ān. yǒu què shù wàn tóu dòu yú xìng miào, máo yǔ zhé luò, duō yǒu sǐ zhě, yuè yú nǎi zhǐ. shí zhě yuē:" jīn què dòu miào shàng, zǐ sūn dāng yǒu zhēng luàn zhě hū?" yòu xìng diàn yǒu shēng rú niú jù. yǒu èr hú rù cháng ān, yī dēng xìng diàn wū, zǒu rù gōng, yī rù shì, qiú zhī bù dé. yǒng xīng sān nián, xìng qiǎn zhōu bǎo lái pìn. wǔ nián, xìng qiǎn shǐ lái pìn, bìng qǐng jìn nǚ, míng yuán xǔ zhī. shén ruì yuán nián, xìng qiǎn jiān sàn qí cháng shì, shàng shū lì bù láng yán kāng lái pìn. èr nián, xìng qiǎn sàn qí cháng shì dōng wǔ hòu yáo chǎng shàng shū yáo guǐ fèng qí xī píng gōng zhǔ yú míng yuán, míng yuán yǐ hòu lǐ nà zhī.
兴字子略,苌长子也。既灭苻登,然后发丧行服。僭称皇帝,年号皇初。天兴 元年,兴去皇帝之号,降称天王,号年洪始。兴克洛阳,以其弟东平公绍镇之。三 年,兴遣使来聘,道武遣谒者仆射张济使于兴。天兴五年夏,兴遣其弟义阳公平率 众四万侵平阳,攻乾壁六十余日,陷之。七月,车驾亲征。八月,次永安,平募遣 勇将率精骑二百窥军,为前锋将长孙肥所禽,匹马不反。平遂退走。帝急追,及于 柴壁,围之。兴乃悉举其众,救平。帝增筑重围,内以防平之出,外以距兴之入。 又截汾曲为南北浮桥,乘西岸筑围。帝帅师度蒙阬南四十里,逆击兴。兴晨行北引, 未及安营,大军卒至,兴众怖忧。帝知兴气挫,乃南绝蒙阬之口,东杜新坂之隘, 守天度,屯贾山,令平水陆路绝,将坐甲而禽之。又令缘汾带罔树栅,以卫刍牧者。 九月,兴从汾西北下,凭壑为垒以自固。兴又将数千骑乘西桥。官军钩取,以为薪 蒸。兴还垒,道武度其必攻西围,乃命修堑,增广之。至夜,兴果来攻,梯短不及, 弃之堑中而还。兴又分其众,临汾为垒,叩逼水门,与平相望。帝因截水中,兴内 外隔绝,士众丧气。于是平粮尽,窘急,夜悉众将突西南而出。兴列兵汾西,举烽 鼓噪,为平接援。帝简诸军精锐,屯汾西固守,南绝水口。兴夜闻声,望平力战突 免;平闻外鼓,望兴攻围引接。故但叫呼,虚相应和,莫敢逼围。平不得出,穷逼, 乃将二妾赴水死。兴安远将军不蒙世、扬武将军雷重等将士四千余人随平投水,帝 令泅水钩捕,无得免者。平众三千余人,皆敛手受执。擒兴尚书右仆射狄伯支已下 四十余人。兴远来救,自观其穷,力不能免,举军悲号,震动山谷,数日不止。频 遣使请和,帝不许,乃班师。兴还长安。有雀数万头斗于兴庙,毛羽折落,多有死 者,月余乃止。识者曰:“今雀斗庙上,子孙当有争乱者乎?”又兴殿有声如牛 句。有二狐入长安,一登兴殿屋,走入宫,一入市,求之不得。永兴三年,兴遣周 宝来聘。五年,兴遣使来聘,并请进女,明元许之。神瑞元年,兴遣兼散骑常侍, 尚书吏部郎严康来聘。二年,兴遣散骑常侍、东武侯姚敞、尚书姚轨奉其西平公主 于明元,明元以后礼纳之。
tài cháng yuán nián, xìng sǐ. zhǎng zǐ hóng, zì yuán zǐ, jiàn wèi, hào nián yǒng hé. jìn jiāng liú yù fá hóng, cháng qū rù guān. hóng zhàn bài qǐng xiáng, yù zhí zhī, yú jiàn kāng zhǎn zhī.
泰常元年,兴死。长子泓,字元子,僭位,号年永和。晋将刘裕伐泓,长驱入 关。泓战败请降,裕执之,于建康斩之。
féng bá, zì wén qǐ, xiǎo míng qǐ zhí dài, běn chū cháng lè xìn dōu. mù róng yǒng jiàn hào zhǎng zǐ, yǐ bá fù ān wèi jiāng. yǒng wèi chuí suǒ miè, ān dōng xǐ chāng lí, jiā yú zhǎng gǔ, suì tóng yí sú.
冯跋,字文起,小名乞直代,本出长乐信都。慕容永僭号长子,以跋父安为将。 永为垂所灭,安东徙昌黎,家于长谷,遂同夷俗。
bá yǐn jiǔ zhì yī shí bù luàn, zhū dì jiē bù xiū háng yè, wéi bá gōng shèn. mù róng xī jiàn hào, yǐ bá wèi diàn zhōng zuǒ jiān, shāo qiān wèi zhōng jiàng jūn. hòu zuò shì táo wáng. jì ér xī zhèng cán nüè, rén bù kān mìng. bá nǎi yǔ cóng xiōng wàn ní děng èr shí èr rén jié móu, bá yǔ èr dì chéng chē, shǐ fù rén yù, qián rù lóng chéng, nì yú sūn hù zhī shì, yǐ zhū xī. nǎi lì xī yáng gōng gāo yún wéi zhǔ. yún yǐ bá wèi shì zhōng zhēng běi dà jiàng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī, fēng wǔ yì gōng. shì jiē jué bá xiōng dì. míng yuán chū, yún wéi zuǒ yòu suǒ shā, bá nǎi zì lì wèi yàn wáng, zhì bǎi guān, hào nián tài píng. yú shí yǒng xīng yuán nián yě. bá fǔ nà qì dān děng, zhū luò pō lái fù zhī. míng yuán qiǎn yè zhě yú shén mén yù zhī, wèi bá suǒ liú. tài cháng sān nián, hé lóng chéng yǒu chì qì bì rì, zì yín zhì shēn. bá tài shǐ lìng zhāng mù yǐ wéi bīng qì, quàn bá hái wèi shǐ, fèng xiū zhí gòng, bá bù cóng. míng yuán zhào zhēng dōng dà jiàng jūn zhǎng sūn dào shēng tǎo zhī, bá yīng chéng gù shǒu, dào shēng bù kè ér hái.
跋饮酒至一石不乱,诸弟皆不修行业,唯跋恭慎。慕容熙僭号,以跋为殿中左 监,稍迁卫中将军。后坐事逃亡。既而熙政残虐,人不堪命。跋乃与从兄万泥等二 十二人结谋,跋与二弟乘车,使妇人御,潜入龙城,匿于孙护之室,以诛熙。乃立 夕阳公高云为主。云以跋为侍中、征北大将军、开府仪同三司,封武邑公。事皆决 跋兄弟。明元初,云为左右所杀,跋乃自立为燕王,置百官,号年太平。于时永兴 元年也。跋抚纳契丹等,诸落颇来附之。明元遣谒者于什门喻之,为跋所留。泰常 三年,和龙城有赤气蔽日,自寅至申。跋太史令张穆以为兵气,劝跋还魏使,奉修 职贡,跋不从。明元诏征东大将军长孙道生讨之,跋婴城固守,道生不克而还。
shén qiàn èr nián, bá yǒu jí, qí zhǎng zǐ yǒng xiān sǐ, lì cì zǐ yì wèi shì zǐ, shè guó shì, lè bīng yǐ bèi fēi cháng. bá qiè sòng shì guī lì qí zi shòu jū, shēn jì yì, wèi zhī yuē:" zhǔ shàng jí jiāng chōu, nài hé dài fù lín guó hū!" yì suì hái. yàng shì jiǎo jué nèi wài, qiǎn hūn rén chuán wèn. yì jí bá zhū zǐ dà chén bìng bù dé shěng jí, wéi zhōng jǐ shì hú fú dú de chū rù, zhuān zhǎng jìn wèi. bá jí shén, fú lǜ sòng shì jiāng chéng qí jì, nǎi yán yú bá dì hóng. lè bīng ér rù, bá jīng bù ér sǐ. hóng xí wèi, yì lè bīng chū zhàn bù lì, suì sǐ. bá yǒu zǐ nán bǎi yú rén, xī wèi hóng suǒ shā.
神蒨二年,跋有疾,其长子永先死,立次子翼为世子,摄国事,勒兵以备非常。 跋妾宋氏规立其子受居,深忌翼,谓之曰:“主上疾将瘳,奈何代父临国乎!”翼 遂还。样氏矫绝内外,遣阍人传问。翼及跋诸子、大臣并不得省疾,唯中给事胡福 独得出入,专掌禁卫。跋疾甚,福虑宋氏将成其计,乃言于跋弟弘。勒兵而入,跋 惊怖而死。弘袭位,翼勒兵出战不利,遂死。跋有子男百余人,悉为弘所杀。
hóng zì wén tōng, bá zhī shǎo dì yě. bá lì, wèi shàng shū yòu pú yè, fēng zhōng shān gōng, lǐng zhōng lǐng jūn, nèi zhǎng jìn wèi, wài zǒng cháo zhèng. lì wèi sī tú. jí zì lì, nǎi yǔ sòng shì tōng hé. yán hé yuán nián, tài wǔ qīn tǎo zhī, hóng yīng chéng gù shǒu. qí yíng qiū liáo dōng chéng zhōu lè làng dài fāng xuán tú liù jùn jiē jiàng, tài wǔ xǐ qí rén sān wàn yú jiā yú yōu zhōu. qí shàng shū guō shēn quàn zhī guī chéng jìn nǚ, qǐ wèi fù yōng, bǎo shǒu zōng miào. hóng yuē:" fù xìn zài qián, fèn xíng yǐ lù, fù jiàng qǔ sǐ. bù rú shǒu zhì, gèng tú suǒ shì yě." xiān shì, hóng fèi qí yuán qī wáng shì, chù shì zǐ chóng, lìng zhèn féi rú, yǐ hòu qī mù róng shì zǐ yuē wáng rén wèi shì zǐ. chóng mǔ dì guǎng píng gōng lǎng lè líng gōng miǎo xiāng wèi yuē: " huò jiāng zhì yǐ!" yú shì suì chū bēn liáo xī, quàn chóng lái jiàng, chóng nà zhī. huì tài wǔ shǐ jǐ shì zhōng wáng dé chén shì chéng bài, chóng qiǎn miǎo rù cháo. tài wǔ fēng chóng liáo xī wáng, lù qí guó shàng shū shì, liáo xī shí jùn, chéng zhì jiǎ shòu wén guān shàng shū cì shǐ, wǔ guān zhēng lǔ yǐ xià. hóng qiǎn qí jiāng fēng yǔ lǜ zhòng wéi chóng, tài wǔ zhào yǒng chāng wáng jiàn dū zhū jūn jiù zhī. fēng yǔ yòu yǐ fán chéng jiàng, xǐ qí rén sān qiān yú jiā ér hái. hóng qiǎn qí shàng shū gāo yóng qǐng zuì, qǐ yǐ jì nǚ chōng yè tíng. dì xǔ zhī, zhēng qí zi wáng rén rù cháo, hóng bù qiǎn. qí sàn qí cháng shì liú xùn jiàn, hóng dà nù, shā zhī. tài wǔ yòu zhào lè píng wáng pī děng jì zhī. rì jiù cù xuē, shàng xià wēi jù. hóng tài cháng yáng hūn fù quàn hóng qǐng zuì qǐ xiáng, lìng wáng rén rù shì. hóng bù tīng, nǎi mì qiú yíng yú gāo lí. tài yán èr nián, gāo lí qiǎn jiàng gé jū lú děng lǜ zhòng yíng zhī, hóng nǎi yōng qí chéng nèi shì nǚ rù yú gāo lí. xiān shì, qí guó yǒu láng yè rào chéng qún háo. rú shì zhōng suì. yòu yǒu shǔ jí yú chéng xī, tián mǎn shù lǐ, xī xíng, zhì shuǐ zé zài qián zhě xián mǎ shǐ, dié xiāng niè wěi ér dù. sù jūn dì rán, yī xún ér miè, chù dì shēng qū, yuè yú nǎi zhǐ. hé lóng chéng shēng bái máo, yī chǐ èr cùn.
弘字文通,跋之少弟也。跋立,为尚书右仆射,封中山公,领中领军,内掌禁 卫,外总朝政。历位司徒。及自立,乃与宋氏通和。延和元年,太武亲讨之,弘婴 城固守。其营丘、辽东、成周、乐浪、带方、玄菟六郡皆降,太武徙其人三万余家 于幽州。其尚书郭深劝之归诚进女,乞为附庸,保守宗庙。弘曰:“负衅在前,忿 形已露,附降取死。不如守志,更图所适也。”先是,弘废其元妻王氏,黜世子崇, 令镇肥如,以后妻慕容氏子曰王仁为世子。崇母弟广平公朗、乐陵公邈相谓曰: “祸将至矣!”于是遂出奔辽西,劝崇来降,崇纳之。会太武使给事中王德陈示成 败,崇遣邈入朝。太武封崇辽西王,录其国尚书事,辽西十郡,承制假授文官尚书、 刺史,武官征虏已下。弘遣其将封羽率众围崇,太武诏永昌王健督诸军救之。封羽 又以凡城降,徙其人三千余家而还。弘遣其尚书高颙请罪,乞以季女充掖庭。帝许 之,徵其子王仁入朝,弘不遣。其散骑常侍刘训谏,弘大怒,杀之。太武又诏乐平 王丕等计之。日就蹙削,上下危惧。弘太常阳昬复劝弘请罪乞降,令王仁入侍。 弘不听,乃密求迎于高丽。太延二年,高丽遣将葛居卢等率众迎之,弘乃拥其城内 士女入于高丽。先是,其国有狼夜绕城群嗥。如是终岁。又有鼠集于城西,阗满数 里,西行,至水则在前者衔马矢,迭相啮尾而度。宿军地燃,一旬而灭,触地生蛆, 月余乃止。和龙城生白毛,一尺二寸。
hóng zhì liáo dōng, gāo lí qiǎn shǐ láo zhī yuē:" lóng chéng wáng féng jūn, yuán shì yě cì, shì mǎ láo hū?" hóng cán nù, chēng zhì dá ràng zhī. gāo lí nǎi chù zhī yú píng guō, xún xǐ běi fēng. hóng sù wǔ gāo lí, zhèng xíng shǎng fá, yóu rú qí guó. gāo lí nǎi duó qí shì rén, zhì rèn wáng rén. hóng fèn yuàn zhī, móu jiāng yòng bēn. tài wǔ yòu zhēng hóng yú gāo lí. nǎi shā zhī yú běi fēng, zǐ sūn tóng shí sǐ zhě shí yú rén. hóng zi lǎng miǎo. lǎng zi xī, zài wài qī chuán.
弘至辽东,高丽遣使劳之曰:“龙城王冯君,爰适野次,士马劳乎?”弘惭怒, 称制答让之。高丽乃处之于平郭,寻徙北丰。弘素侮高丽,政刑赏罚,犹如其国。 高丽乃夺其侍人,质任王仁。弘忿怨之,谋将用奔。太武又徵弘于高丽。乃杀之于 北丰,子孙同时死者十余人。弘子朗、邈。朗子熙,在《外戚传》。
qǐ fú guó rén, lǒng xī rén yě. qí xiān rú fú, zì mò běi nán chū. wǔ shì zǔ yòu lín, bìng jiān zhū bù, zhòng jiàn shèng. fù sī fán, yōng bù luò jiàng fú jiān, jiān yǐ wéi nán chán yú, yòu bài zhèn xī jiāng jūn, zhèn yǒng shì chuān. sī fán sǐ, guó rén wèi jiāng jūn. jí jiān bài, guó rén shū bù tuí pàn yú lǒng shí. jiān lìng guó rén tǎo zhī, bù tuí dà yuè, yíng ér tuī zhī, bù zhòng shí yú wàn. dào wǔ shí, sī shǔ dà dū dū dà jiàng jūn dà chán yú qín hé èr zhōu mù, hào nián jiàn yì, shǔ zhì guān shǔ. fēn bù nèi wèi shí yī jùn, zhù yǒng shì chéng yǐ dōu zhī.
乞伏国仁,陇西人也。其先如弗,自漠北南出。五世祖佑邻,并兼诸部,众渐 盛。父司繁,拥部落降苻坚,坚以为南单于,又拜镇西将军,镇勇士川。司繁死, 国仁为将军。及坚败,国仁叔步颓叛于陇石。坚令国仁讨之,步颓大悦,迎而推之, 部众十余万。道武时,私署大都督、大将军、大单于、秦河二州牧,号年建义,署 置官属。分部内为十一郡,筑勇士城以都之。
guó rén sǐ, dì gān guī tǒng shì, zì shǔ dà dū dū dà jiàng jūn dà chán yú hé nán wáng, gǎi nián wèi tài chū, zhì bǎi guān. dēng guó zhōng, qiān yú jīn chéng. chéng mén zì huài, gān guī è zhī, qiān yú yuàn chuān. xún wèi yáo xìng suǒ pò, yòu bēn bāo hǎn, suì jiàng yáo xìng. bài wèi hé zhōu cì shǐ, fēng guī yì hóu. xún qiǎn hái yuàn chuān. gān guī nǎi bèi yáo xìng, sī chēng qín wáng, zhì bǎi guān, hào nián gēng shǐ. qiǎn shǐ qǐng yuán, míng yuán xǔ zhī. tián yú wǔ xī, yǒu xiāo jí qí shǒu, xún wèi qí xiōng zi gōng fǔ suǒ shā.
国仁死,弟乾归统事,自署大都督、大将军、大单于、河南王,改年为太初, 置百官。登国中,迁于金城。城门自坏,乾归恶之,迁于苑川。寻为姚兴所破,又 奔枹罕,遂降姚兴。拜为河州刺史,封归义侯。寻遣还苑川。乾归乃背姚兴,私称 秦王,置百官,号年更始。遣使请援,明元许之。田于五溪,有枭集其手,寻为其 兄子公府所杀。
zi chì pán shā gōng fǔ, dài tǒng rèn. chì pán zì chēng dà jiàng jūn hé nán wáng, gǎi nián wèi yǒng kāng. hòu xí tū fā nù tán yú lè dōu, miè zhī, nǎi sī shǔ qín wáng, zhì bǎi guān, gǎi nián wèi jiàn hóng. hòu qiǎn qí shàng shū láng mò zhě hú jī shè jiāng jūn qǐ fú yòu yín gòng jīn èr bǎi jīn, qǐng fá hè lián chāng, tài wǔ xǔ zhī. jí tǒng wàn shì píng, chì pán nǎi qiǎn qí shū píng yuǎn jiāng jūn ní tóu dì ān yuǎn jiāng jūn ān dù zhì yú jīng shī. yòu shǐ qí zhōng shū shì láng wáng kǎi chéng xiàng cóng shì zhōng láng wū nè tián fèng biǎo gòng qí fāng wù. chì pán sǐ, zi mù mò tǒng rèn.
子炽盘杀公府,代统任。炽盘自称大将军、河南王,改年为永康。后袭秃发傉 檀于乐都,灭之,乃私署秦王,置百官,改年为建弘。后遣其尚书郎莫者胡、积射 将军乞伏又寅贡金二百斤,请伐赫连昌,太武许之。及统万事平,炽盘乃遣其叔平 远将军泥头、弟安远将军安度质于京师。又使其中书侍郎王恺、丞相从事中郎乌讷 阗奉表贡其方物。炽盘死,子慕末统任。
mù mò zì ān shí bá. jì lì, gǎi nián wèi yǒng hóng. qí shàng shū lǒng xī xīn jìn cháng suí chì pán yóu hòu yuán, jìn dàn niǎo, wán wù shāng mù mò mǔ miàn. zhì shì, zhū jìn wǔ zú èr shí qī rén. mù mò dì shū luó zhēng chì pán zuǒ fū rén tū fā shì, mù mò zhī ér jìn zhī, shū luó yǔ shū fù shén yín móu shā mù mò, shǐ tū fā shì dào mén yào. yào wù, mén bù kāi. mén zhě yǐ gào, mù mò shōu qí dǎng, jǐn shā zhī. yù biān shén yín, shén yín yuē:" wǒ fù rǔ sǐ, bù fù rǔ biān." mù mò nù, kū qí fù, tóu shī yú hé. shén yín mǔ dì bái yǎng jí qù liè, pō yǒu nù yán, yòu shā zhī. zhèng xíng kù làn, nèi wài bēng lí, bù rén duō pàn.
慕末字安石跋。既立,改年为永弘。其尚书陇西辛进尝随炽盘游后园,进弹鸟, 丸误伤慕末母面。至是,诛进五族二十七人。慕末弟殊罗蒸炽盘左夫人秃发氏,慕 末知而禁之,殊罗与叔父什夤谋杀慕末,使秃发氏盗门钥。钥误,门不开。门者以 告,慕末收其党,尽杀之。欲鞭什夤,什夤曰:“我负汝死,不负汝鞭。”慕末怒, 刳其腹,投尸于河。什夤母弟白养及去列,颇有怒言,又杀之。政刑酷滥,内外崩 离,部人多叛。
hòu wèi hè lián dìng suǒ bī, qiǎn wáng kǎi wū nè tián qǐng yíng yú tài wǔ. tài wǔ xǔ yǐ ān dìng yǐ xī, píng liáng yǐ dōng fēng zhī. mù mò nǎi fén chéng yì, huǐ bǎo qì, lǜ hù wàn wǔ qiān zhì gāo tián gǔ. wèi hè lián dìng suǒ jù, suì bǎo nán ān. tài wǔ qiǎn shī yíng zhī, mù mò wèi jiāng jūn jí pí gù jiàn, yǐ wéi bù yí nèi xǐ, mù mò cóng zhī. hè lián dìng qiǎn qí běi píng gōng wéi dài lǜ zhòng wàn rén gōng nán ān. chéng nèi dà jī, rén xiāng shí. shén qiàn sì nián, mù mò jí zōng zú wǔ bǎi yú rén chū jiàng, sòng yú shàng guī, suì wèi dìng miè.
后为赫连定所逼,遣王恺、乌讷阗请迎于太武。太武许以安定以西,平凉以东 封之。慕末乃焚城邑,毁宝器,率户万五千至高田谷。为赫连定所拒,遂保南安。 太武遣师迎之,慕末卫将军吉毗固谏,以为不宜内徙,慕末从之。赫连定遣其北平 公韦代率众万人攻南安。城内大饥,人相食。神蒨四年,慕末及宗族五百余人出降, 送于上邽,遂为定灭。
dà jǔ qú méng xùn, běn zhāng yè lín sōng lú shuǐ rén yě, xiōng nú yǒu zuǒ jǔ qú guān, méng xùn zhī xiān wèi cǐ zhí, qiāng zhī qiú háo yuē dà, gù yǐ guān wèi shì, yǐ dà guān zhī. shì jū lú shuǐ wèi qiú háo. xùn gāo zǔ huī zhòng guī zēng zǔ zhē, jiē xióng jiàn yǒu yǒng míng. zǔ qí fù yán, fēng fú dì wáng. fù fǎ hóng, xí jué. fú shì yǐ wéi zhōng tián hù jūn.
大沮渠蒙逊,本张掖临松卢水人也,匈奴有左沮渠官,蒙逊之先为此职,羌之 酋豪曰大,故以官为氏,以大冠之。世居卢水为酋豪。逊高祖晖仲归、曾祖遮,皆 雄健有勇名。祖祁复延,封伏地王。父法弘,袭爵。苻氏以为中田护军。
méng xùn dài fù lǐng bù qǔ, yǒu yǒng lüè, duō jì shù, pō xiǎo tiān wén, wèi zhū hú suǒ tuī fú, lǚ guāng zì wáng yú liáng tǔ, shǐ méng xùn zì lǐng yíng rén, pèi xiāng zhí. yòu yǐ méng xùn shū fù luó chóu wèi xī píng tài shǒu. hòu qiǎn qí zi mù lǜ luó chóu fá qǐ fú gān guī yú bāo hǎn, wèi gān guī suǒ bài, shā zhī. méng xùn qiú hái zàng luó chóu, yīn jù zhòng tún jīn shān, yǔ cóng xiōng jìn chāng tài shǒu nán chéng gòng tuī jiàn kāng tài shǒu duàn yè wèi shǐ chí jié dà dū dū lóng xiāng dà jiàng jūn liáng zhōu mù jiàn kāng gōng, chēng shén xǐ yuán nián. yè yǐ méng xùn wèi zhāng yè tài shǒu, fēng lín chí hóu, nán chéng wéi fǔ guó jiāng jūn, wěi yǐ jūn guó zhī rèn. yè yòu zì chēng liáng wáng, yǐ méng xùn wèi shàng shū zuǒ chéng. jì méng xùn wēi míng, wēi shū yuǎn zhī. tiān xìng sì nián, méng xùn nèi bù zì ān, qǐng wèi xī ān tài shǒu. méng xùn yù jī nù qí zhòng, nǎi mì wū gào nán chéng pàn nì, yè shā zhī. méng xùn qì ér gào zhòng, chén yù fù chóu zhī yì. nán chéng sù yǒu ēn xìn, zhòng qíng yuàn fèn, qì ér cóng zhī. méng xùn yīn jǔ bīng gōng shā yè, sī shǔ shǐ chí jié dà dū dū dà jiàng jūn liáng zhōu mù zhāng yè gōng, nián hào yǒng ān. jū zhāng yè. shì yuè, liáng wǔ zhāo wáng yì qǐ bīng, nián hào gēng zǐ.
蒙逊代父领部曲,有勇略,多计数,颇晓天文,为诸胡所推服,吕光自王于凉 土,使蒙逊自领营人,配箱直。又以蒙逊叔父罗仇为西平太守。后遣其子慕率罗仇 伐乞伏乾归于枹罕,为乾归所败,杀之。蒙逊求还葬罗仇,因聚众屯金山,与从兄 晋昌太守男成共推建康太守段业为使持节、大都督、龙骧大将军、凉州牧、建康公, 称神玺元年。业以蒙逊为张掖太守,封临池侯,男成为辅国将军,委以军国之任。 业又自称凉王,以蒙逊为尚书左丞。忌蒙逊威名,微疏远之。天兴四年,蒙逊内不 自安,请为西安太守。蒙逊欲激怒其众,乃密诬告男成叛逆,业杀之。蒙逊泣而告 众,陈欲复雠之意。男成素有恩信,众情怨愤,泣而从之。蒙逊因举兵攻杀业,私 署使持节、大都督、大将军、凉州牧、张掖公,年号永安。居张掖。是月,凉武昭 王亦起兵,年号庚子。
yǒng xīng zhōng, méng xùn kè gū zāng, qiān jū zhī. gǎi hào xuán shǐ yuán nián, zì chēng hé xī wáng, zhì bǎi guān. pín qiǎn shǐ cháo gòng. méng xùn qǐn yú xīn tái, yān rén wáng huái zǔ zhuó méng xùn, shāng zú, méng xùn qī mèng shì qín huái zǔ zhǎn zhī. jí wén jìn miè yáo hóng, nù shén. yǒu xiào láng yán shì yú méng xùn, méng xùn yuē:" rǔ wén liú yù rù guān, gǎn yán yán rán yě!" suì shā zhī. xún chēng fān yú jìn. tài cháng zhōng, méng xùn kè dūn huáng, gǎi nián chéng xuán. hòu yòu chēng fān yú sòng, bìng qiú shū. sòng wén dì bìng gěi zhī. méng xùn yòu jiù sòng sī tú wáng hóng qiú sōu shén jì, hóng yǔ zhī.
永兴中,蒙逊克姑臧,迁居之。改号玄始元年,自称河西王,置百官。频遣使 朝贡。蒙逊寝于新台,阉人王怀祖斫蒙逊,伤足,蒙逊妻孟氏禽怀祖斩之。及闻晋 灭姚泓,怒甚。有校郎言事于蒙逊,蒙逊曰:“汝闻刘裕入关,敢研研然也!”遂 杀之。寻称籓于晋。泰常中,蒙逊克敦煌,改年承玄。后又称蕃于宋,并求书。宋 文帝并给之。蒙逊又就宋司徒王弘求《搜神记》,弘与之。
shén qiàn zhōng, qiǎn shàng shū láng zōng shū zuǒ cháng shì gāo měng cháo gòng, shàng biǎo chēng chén. qián hòu gòng shǐ xiāng wàng. hòu qiǎn zi ān zhōu nà shì. tài wǔ qiǎn jiān tài cháng lǐ shùn chí jié bài méng xùn wèi jiǎ jié, jiā shì zhōng dū du liáng zhōu xī yù qiāng róng zhū jūn shì tài fù xíng zhēng xī dà jiàng jūn liáng zhōu mù liáng wáng. shǐ cuī hào wèi cè shū yǐ bāo shǎng zhī. méng xùn yòu gǎi yì hé yuán nián. yán hé èr nián sì yuè, méng xùn sǐ, zhào qiǎn shǐ jiān hù sāng shì, sī shì wǔ xuān wáng. méng xùn xìng yín jì, rěn yú xíng lù, guī tíng zhī zhōng, lüè wú fēng lǐ.
神蒨中,遣尚书郎宗舒、左常侍高猛朝贡,上表称臣。前后贡使相望。后遣子 安周内侍。太武遣兼太常李顺持节拜蒙逊为假节,加侍中、都督凉州西域羌戎诸军 事、太傅、行征西大将军、凉州牧、凉王。使崔浩为册书以褒赏之。蒙逊又改义和 元年。延和二年四月,蒙逊死,诏遣使监护丧事,私谥武宣王。蒙逊性淫忌,忍于 刑戮,闺庭之中,略无风礼。
dì sān zi mù jiān tǒng rèn, zì chēng hé xī wáng, qiǎn shǐ qǐng cháo mìng. bìng qiǎn shǐ tōng sòng, shòu sòng bāo shòu. xiān shì, tài wǔ qiǎn lǐ shùn yíng méng xùn nǚ wèi fū rén, huì méng xùn sǐ, mù jiān shòu méng xùn yí yì, sòng mèi yú jīng shī, bìng wèi yòu zhāo yí. gǎi chēng chéng hé yuán nián. tài wǔ yòu qiǎn lǐ shùn bài mù qián wéi shǐ chí jié shì zhōng dū du liáng shā hé sān zhōu xī yù qiāng róng zhū jūn shì chē qí jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī lǐng hù xī róng xiào wèi liáng zhōu cì shǐ hé xī wáng. mù jiān yǐ wú gōng shòu shǎng, nǎi liú shùn, shàng biǎo qǐ ān píng yī hào, yōu zhào bù xǔ. mù jiān shàng tài wǔ mèi wǔ wēi gōng zhǔ, qiǎn qí xiāng sòng yáo biǎo xiè, xiàn mǎ wǔ bǎi pǐ, huáng jīn bǎi jīn. yáo yòu biǎo qǐng gōng zhǔ jí mù jiān mǔ fēi hòu dìng hào. cháo yì wèi lǐ mǔ yǐ zǐ guì, qī cóng fū jué, mù jiān mǔ yí chēng hé xī guó tài hòu gōng zhǔ yú guó nèi kě chēng wáng hòu, yú jīng shī zé chēng gōng zhǔ. zhào cóng zhī. mù jiān qiǎn jiàn jié jiāng jūn jǔ qú páng zhōu cháo jīng shī, tài wǔ qiǎn shì zhōng gǔ bì shàng shū lǐ shùn cì qí shì chén yī fú yǒu chà, bìng zhēng shì zǐ fēng tán rù shì. mù jiān nǎi qiǎn fēng tán cháo jīng shī.
第三子牧犍统任,自称河西王,遣使请朝命。并遣使通宋,受宋褒授。先是, 太武遣李顺迎蒙逊女为夫人,会蒙逊死,牧犍受蒙逊遗意,送妹于京师,并为右昭 仪。改称承和元年。太武又遣李顺拜牧犍为使持节、侍中、都督凉沙河三州西域羌 戎诸军事、车骑将军、开府仪同三司、领护西戎校尉、凉州刺史、河西王。牧犍以 无功受赏,乃留顺,上表乞安、平一号,优诏不许。牧犍尚太武妹武威公主,遣其 相宋繇表谢,献马五百匹,黄金百斤。繇又表请公主及牧犍母妃后定号。朝议谓礼 母以子贵,妻从夫爵,牧犍母宜称河西国太后;公主于国内可称王后,于京师则称 公主。诏从之。牧犍遣建节将军沮渠旁周朝京师,太武遣侍中古弼、尚书李顺赐其 侍臣衣服有差,并徵世子封坛入侍。牧犍乃遣封坛朝京师。
tài yán wǔ nián, tài wǔ qiǎn shàng shū hè luó shǐ liáng zhōu, qiě guān xū shí. dì yǐ mù jiān suī chēng fān zhì gòng, ér nèi duō guāi bèi, yú shì qīn zhēng zhī. zhào gōng qīng wèi shū ràng zhī, shù qí zuì shí èr. guān jūn jì hé, mù jiān yuē:" hé gù ěr yě?" yòng qí zuǒ chéng yáo dìng guó jì, bù kěn chū yíng, qiú jiù yú rú rú. qiǎn dà jiàng dǒng lái wàn yú rén jù jūn yú chéng nán, zhàn tuì. chē jià zhì gū zāng, qiǎn shǐ yù mù jiān lìng chū. mù jiān wén rú rú nèi qīn shàn wú, xìng chē jià fǎn pèi, suì yīng chéng zì shǒu. mù jiān xiōng zi zǔ yú chéng chū jiàng, jù zhī qí qíng. tài wǔ nǎi yǐn zhū jūn jìn gōng, mù jiān xiōng zi wàn nián lǜ huī xià yòu lái jiàng. chéng bá, mù jiān yǔ zuǒ yòu wén wǔ, miàn fù qǐng zuì, zhào shì qí fù. xǐ liáng zhōu rén sān wàn yú jiā yú jīng shī. chū, tài yán zhōng, yǒu yī lǎo fù tóu shū yú dūn huáng chéng dōng mén, hū rán bú jiàn. qí shū zhǐ bā zì, wén yuē:" liáng wáng sān shí nián, ruò qī nián." yòu yú zhèn diàn suǒ de shí, dān shū yuē:" hé xī, hé xī, sān shí nián. pò dài shí, lè qī nián." dài shí qīng shān míng, zài gū zāng nán. shān sì bàng ní xiàn bù tōng, mù jiān zhēng nán dà jiàng jūn dǒng lái yuē: " sì qǐ yǒu zhī hū!" suì huǐ sì fá mù, tōng dào ér xíng. mù jiān lì, guǒ qī nián ér miè. chū, mù jiān yín sǎo lǐ shì, xiōng dì sān rén chuán bì zhī. lǐ yǔ mù jiān zǐ gòng dú gōng zhǔ, shàng qiǎn yī chéng chuán jiù gōng zhǔ, dé yù. shàng zhēng lǐ shì, mù jiān bù qiǎn, hòu sòng jū yú jiǔ quán. shàng dà nù, jì kè, yóu yǐ mèi xù dài zhī. qí mǔ sǐ, yǐ wáng tài fēi lǐ zàng yān. yòu wèi méng xùn zhì shǒu zhǒng sān shí jiā, shòu mù jiān zhēng xī dà jiàng jūn, wáng rú gù. chū, guān jūn wèi rù zhī jiān, mù jiān shǐ rén zhuó kāi fǔ kù, qǔ jīn yín zhū yù jí zhēn qí qì wù, bù gēng fēng bì, bǎi xìng yīn zhī rù dào, jù xì dàng jǐn. yǒu sī qiú zéi bù dé. zhēn jūn bā nián, qí suǒ qīn rén jí shǒu cáng zhě gào zhī, nǎi qióng jìng qí shì, sōu qí jiā zhōng, fān dé suǒ cáng qì wù. yòu gào mù jiān fù zǐ duō chù dú yào, qián hòu yǐn qiè shā rén, nǎi yǒu bǎi shù, zǐ mèi jiē wèi zuǒ dào, péng xíng yín yì, céng wú kuì yán. shǐ jì bīn shā mén yuē tán wú chèn, dōng rù shàn shàn, zì yún néng shǐ guǐ liáo bìng, lìng fù rén duō zi. yǔ shàn shàn wáng mèi màn tóu tuó lín yín tōng, fā jué, wáng bēn liáng zhōu. méng xùn chǒng zhī, hào yuē shèng rén. tán wú chèn yǐ nán nǚ jiāo jiē shù jiào shòu fù nǚ, méng xùn zhū nǚ zǐ fù, jiē wǎng shòu fǎ. tài wǔ wén zhū xíng rén yán tán wú chèn shù, nǎi zhào zhī. méng xùn bù qiǎn, suì fā lù qí shì, kǎo xùn shā zhī. zhì cǐ, dì zhī zhī, yú shì cì zhāo yí jǔ qú shì sǐ, zhū qí zōng zú. wéi wàn nián jí zǔ yǐ qián xiān jiàng, dé miǎn. shì nián, rén yòu gào mù jiān yóu yǔ gù chén jiāo tōng móu fǎn, zhào sī tú cuī hào jiù gōng zhǔ dì cì mù jiān sǐ. yǔ zhǔ jué liáng jiǔ, nǎi zì cái. zàng yǐ wáng lǐ, shì yuē āi wáng. jí gōng zhǔ hōng, zhào yǔ mù jiān hé zàng. gōng zhǔ wú nán, yǒu nǚ, yǐ guó shēng dé xí mǔ jué wèi wǔ wēi gōng zhǔ.
太延五年,太武遣尚书贺罗使凉州,且观虚实。帝以牧犍虽称籓致贡,而内多 乖悖,于是亲征之。诏公卿为书让之,数其罪十二。官军济河,牧犍曰:“何故尔 也?”用其左丞姚定国计,不肯出迎,求救于蠕蠕。遣大将董来万余人拒军于城南, 战退。车驾至姑臧,遣使喻牧犍令出。牧犍闻蠕蠕内侵善无,幸车驾返旆,遂婴城 自守。牧犍兄子祖逾城出降,具知其情。太武乃引诸军进攻,牧犍兄子万年率麾下 又来降。城拔,牧犍与左右文武,面缚请罪,诏释其缚。徙凉州人三万余家于京师。 初,太延中,有一老父投书于敦煌城东门,忽然不见。其书纸八字,文曰:“凉王 三十年,若七年。”又于震电所得石,丹书曰:“河西,河西,三十年。破带石, 乐七年。”带石青山名,在姑臧南。山祀傍泥陷不通,牧犍征南大将军董来曰: “祀岂有知乎!”遂毁祀伐木,通道而行。牧犍立,果七年而灭。初,牧犍淫嫂李 氏,兄弟三人传嬖之。李与牧犍姊共毒公主,上遣医乘传救公主,得愈。上徵李氏, 牧犍不遣,厚送居于酒泉。上大怒,既克,犹以妹婿待之。其母死,以王太妃礼葬 焉。又为蒙逊置守冢三十家,授牧犍征西大将军,王如故。初,官军未入之间,牧 犍使人斫开府库,取金银珠玉及珍奇器物,不更封闭,百姓因之入盗,巨细荡尽。 有司求贼不得。真君八年,其所亲人及守藏者告之,乃穷竟其事,搜其家中,番得 所藏器物。又告牧犍父子多畜毒药,前后隐窃杀人,乃有百数,姊妹皆为左道,朋 行淫佚,曾无愧颜。始罽宾沙门曰昙无谶,东入鄯善,自云能使鬼疗病,令妇人多 子。与鄯善王妹曼头陀林淫通,发觉,亡奔凉州。蒙逊宠之,号曰圣人。昙无谶以 男女交接术教授妇女,蒙逊诸女、子妇,皆往受法。太武闻诸行人言昙无谶术,乃 召之。蒙逊不遣,遂发露其事,拷讯杀之。至此,帝知之,于是赐昭仪沮渠氏死, 诛其宗族。唯万年及祖以前先降,得免。是年,人又告牧犍犹与故臣交通谋反,诏 司徒崔浩就公主第赐牧犍死。与主决良久,乃自裁。葬以王礼,谥曰哀王。及公主 薨,诏与牧犍合葬。公主无男,有女,以国甥得袭母爵为武威公主。
méng xùn zi jì yì, wèi dōng yōng zhōu cì shǐ. zhēn jūn zhōng, yǔ hé dōng xuē ān dōu móu nì, zhào zhì jīng shī, fù qí xiōng dì è shā zhī. wàn nián zǔ bìng yǐ xiān jiàng, wàn nián bài zhāng yè wáng, zǔ guǎng wǔ gōng. hòu zuò móu nì, jù sǐ.
蒙逊子季义,位东雍州刺史。真君中,与河东薛安都谋逆,召至京师,付其兄 弟扼杀之。万年、祖并以先降,万年拜张掖王,祖广武公。后坐谋逆,俱死。
chū, mù jiān zhī bài, dì lè dōu tài shǒu ān zhōu nán bēn tǔ yù hún, tài wǔ qiǎn zhèn nán jiāng jūn xī juàn tǎo zhī. mù jiān dì jiǔ quán tài shǒu wú huì bēn jìn chāng, nǎi shǐ yì yáng gōng yuán jié shǒu jiǔ quán. zhēn jūn chū, wú huì wéi jiǔ quán, xiàn zhī. yòu wéi zhāng yè, bù néng kè, tuì bǎo lín sōng. tài wǔ bù fá, zhào yù zhī. shí yǒng chāng wáng jiàn zhèn liáng zhōu, wú huì shǐ qí zhōng wèi liáng wěi yì jiàn, qiú fèng jiǔ quán. yòu sòng jié jí tǒng shuài bīng shì yú jiàn jūn. èr nián, tài wǔ qiǎn shǐ bài wú huì wèi zhēng xī dà jiàng jūn liáng zhōu mù jiǔ quán wáng. xún yǐ wú huì fù guī pàn, qiǎn nán yáng gōng xī juàn tǎo jiǔ quán, kè zhī. wú huì suì móu dù liú shā, qiǎn ān zhōu xī jī shàn shàn, shàn shàn yù jiàng, huì wèi shǐ zhě quàn lìng jù shǒu, ān zhōu bù néng kè, tuì bǎo dōng chéng. sān nián chūn, shàn shàn wáng bǐ lóng xī bēn qiě mò, qí shì zǐ nǎi cóng ān zhōu. shàn shàn dà luàn. wú huì suì dù liú shā, shì zú kě sǐ zhě tài bàn, réng jù shàn shàn. xiān shì gāo chāng tài shǒu hǎn shuǎng wèi lǐ bǎo jiù táng qì suǒ gōng, wén wú huì zhì shàn shàn, shǐ zhà xiáng, yù lìng wú huì yǔ táng qì xiāng jī. wú huì liú ān zhōu zhù shàn shàn, cóng yān qí dōng běi qù gāo chāng. huì rú rú shā táng qì, shuǎng jù wú huì. wú huì jiāng wèi xìng nú suì tú qí chéng. shuǎng bēn rú rú, wú huì yīn liú gāo chāng. wǔ nián xià, wú huì bìng sǐ, ān zhōu lì, wèi rú rú suǒ bìng.
初,牧犍之败,弟乐都太守安周南奔吐谷浑,太武遣镇南将军奚眷讨之。牧犍 弟酒泉太守无讳奔晋昌,乃使弋阳公元洁守酒泉。真君初,无讳围酒泉,陷之。又 围张掖,不能克,退保临松。太武不伐,诏谕之。时永昌王健镇凉州,无讳使其中 尉梁伟诣健,求奉酒泉。又送洁及统帅兵士于健军。二年,太武遣使拜无讳为征西 大将军、凉州牧、酒泉王。寻以无讳复规叛,遣南阳公奚眷讨酒泉,克之。无讳遂 谋度流沙,遣安周西击鄯善,鄯善欲降,会魏使者劝令拒守,安周不能克,退保东 城。三年春,鄯善王比龙西奔且末,其世子乃从安周。鄯善大乱。无讳遂度流沙, 士卒渴死者太半,仍据鄯善。先是高昌太守阚爽为李宝舅唐契所攻,闻无讳至鄯善, 使诈降,欲令无讳与唐契相击。无讳留安周住鄯善,从焉耆东北趣高昌。会蠕蠕杀 唐契,爽拒无讳。无讳将卫兴奴遂屠其城。爽奔蠕蠕,无讳因留高昌。五年夏,无 讳病死,安周立,为蠕蠕所并。
liáng dì xiāo chá, zì lǐ sūn, lán líng rén, wǔ dì zhī sūn, zhāo míng tài zǐ tǒng zhī dì sān zi yě. yòu hào xué, shàn zhǔ wén, yóu zhǎng fú yì, tè wèi liáng wǔ jiā shǎng. liáng pǔ tōng zhōng, fēng qǔ jiāng xiàn gōng. jí zhāo míng tài zǐ hōng, fēng chá yuè yáng jùn wáng, wèi dōng yáng zhōu cì shǐ, lǐng kuài jī tài shǒu. chū, zhāo míng zú, liáng wǔ shě chá xiōng dì ér lì jiǎn wén, nèi cháng kuì zhī, gù chǒng yà zhū zǐ. yǐ kuài jī rén wù yīn fù, yī dōu zhī huì, gù yǒu cǐ shòu, yǐ wèi qí xīn, chá jì yǐ qí kūn jì bù dé wèi sì, cháng huái bù píng. yòu yǐ liáng wǔ shuāi lǎo, cháo duō bǐ zhèng, yǒu bài wáng zhī jiàn. suì xù jù huò cái, jiāo tōng bīn kè, zhāo mù qīng xiá, zhé jié xià zhī. qí yǒng gǎn zhě, duō guī fù yān. zuǒ yòu suì zhì shù qiān rén, jiē hòu jiā zī gěi. zhōng dà tóng yuán nián, chú xī zhōng láng jiàng yōng zhōu cì shǐ, dū du wǔ zhōu zhū jūn shì, níng mán xiào wèi. chá yǐ xiāng yáng xíng shèng zhī dì, yòu liáng wǔ chuàng jī zhī suǒ, shí píng zú yǐ shù gēn běn, shí luàn zú yǐ tú bà gōng, suì wù xiū xíng zhèng.
梁帝萧詧,字理孙,兰陵人,武帝之孙,昭明太子统之第三子也。幼好学,善 属文,尤长佛义,特为梁武嘉赏。梁普通中,封曲江县公。及昭明太子薨,封詧岳 阳郡王,位东扬州刺史,领会稽太守。初,昭明卒,梁武舍詧兄弟而立简文,内常 愧之,故宠亚诸子。以会稽人物殷阜,一都之会,故有此授,以慰其心,詧既以其 昆季不得为嗣,常怀不平。又以梁武衰老,朝多秕政,有败亡之渐。遂蓄聚货财, 交通宾客,招募轻侠,折节下之。其勇敢者,多归附焉。左右遂至数千人,皆厚加 资给。中大同元年,除西中郎将、雍州刺史,都督五州诸军事,宁蛮校尉。詧以襄 阳形胜之地,又梁武创基之所,时平足以树根本,时乱足以图霸功,遂务修刑政。
tài qīng èr nián, liáng wǔ yǐ chá xiōng hé dōng wáng yù wéi xiāng zhōu cì shǐ, xǐ xiāng zhōu cì shǐ zhāng zuǎn wèi yōng zhōu. zuǎn shì cái qīng yù, zhōu fǔ yíng hòu yǒu quē, yù shēn xián zhī, suì tuō jí bù yǔ xiāng jiàn. hòu wén hóu jǐng zuò luàn, pō líng cù zuǎn. zuǎn gòu yù jí chá yú liáng yuán dì, yuán dì lìng qí shì zǐ fāng děng jí wáng sēng biàn xiāng jì gōng yù. yù gào yú chá, chá wén zhī dà nù. jí liáng yuán jiāng yuán jiàn yè, lìng suǒ dū zhū zhōu bìng fā bīng fù dōu, chá qiǎn fǔ sī mǎ liú fāng guì lǐng bīng wèi qián jūn, chū hàn kǒu. jí jiāng fā, liáng yuán yòu shǐ zī yì cān jūn liú jué zhào chá zì xíng, chá bù cóng. ér fāng guì qián yǔ liáng yuán xiāng zhī, kè qī xí chá. wèi jí fā, huì chá yǐ tā shì zhào fāng guì, móu xiè, suì jù fán chéng jù mìng. chá qiǎn jūn gōng zhī. liáng yuán nǎi hòu zī qiǎn zhāng zuǎn, ruò jiāng shù zhí, ér mì yuán fāng guì. zuǎn cì dà dī, ér fán chéng yǐ xiàn. chá qín fāng guì xiōng dì dǎng yǔ, bìng zhǎn zhī. chá shí yǐ yù wēi jí, nǎi liú zī yì cān jūn cài dà bǎo shǒu xiāng yáng, lǜ zhòng fá jiāng líng yǐ jiù zhī. liáng yuán dà jù, nǎi qiǎn cān jūn yǔ huàn wèi chá yuē:" yǐ zhí fá shū, nì shùn ān zài?" chá yuē:" jiā xiōng wú zuì, lǚ bèi gōng wéi, qī fù ruò gù xiān ēn, qǐ yīng ruò shì? rú néng tuì bīng xiāng shuǐ, wú biàn xuán pèi xiāng yáng." shí gōng zhà bù kè, huì dà yǔ bào zhì, píng dì sì chǐ, zhòng pō lí xīn. jūn zhǔ dù àn àn dì yòu ān jí qí xiōng zi kān, yǐ qí shǔ jiàng yú jiāng líng. chá yè dùn guī xiāng yáng, qì xiè zī zhòng duō méi yú jiǎn shuǐ. chá kǒng bù néng zì gù, nǎi qiǎn cài dà bǎo qiú fù yōng yú xī wèi. shí xī wèi dà tǒng shí wǔ nián yě. zhōu wén lìng chéng xiàng dōng gé jì jiǔ róng quán shǐ yān.
太清二年,梁武以詧兄河东王誉为湘州刺史,徙湘州刺史张缵为雍州。缵恃才 轻誉,州府迎候有阙,誉深衔之,遂托疾不与相见。后闻侯景作乱,颇陵蹙缵。缵 构誉及詧于梁元帝,元帝令其世子方等及王僧辩相继攻誉。誉告于詧,詧闻之大怒。 及梁元将援建业,令所督诸州并发兵赴都,詧遣府司马刘方贵领兵为前军,出汉口。 及将发,梁元又使谘议参军刘珏召詧自行,詧不从。而方贵潜与梁元相知,克期袭 詧。未及发,会詧以他事召方贵,谋泄,遂据樊城拒命。詧遣军攻之。梁元乃厚资 遣张缵,若将述职,而密援方贵。缵次大堤,而樊城已陷。詧擒方贵兄弟党与,并 斩之。詧时以誉危急,乃留谘议参军蔡大宝守襄阳,率众伐江陵以救之。梁元大惧, 乃遣参军庾奂谓詧曰:“以侄伐叔,逆顺安在?”詧曰:“家兄无罪,屡被攻围, 七父若顾先恩,岂应若是?如能退兵湘水,吾便旋旆襄阳。”时攻栅不克,会大雨 暴至,平地四尺,众颇离心。军主杜岸、岸弟幼安及其兄子龛,以其属降于江陵。 詧夜遁归襄阳,器械辎重多没于湕水。詧恐不能自固,乃遣蔡大宝求附庸于西魏。 时西魏大统十五年也。周文令丞相东阁祭酒荣权使焉。
shì suì, liáng yuán lìng liǔ zhòng lǐ tú xiāng yáng, chá nǎi qiǎn fēi wáng shì jí shì zǐ shān wèi zhì qǐng jiù. zhōu wén lìng róng quán bào mìng, réng qiǎn kāi fǔ yáng zhōng wèi yuán. shí liù nián, zhōng qín zhòng lǐ, píng hàn dōng. xī wèi mìng chá fā sāng sì wèi, shǐ jiǎ sàn qí cháng shì zhèng xiào mù jí róng quán cè mìng chá wèi liáng wáng. nǎi yú xiāng yáng zhì bǎi guān, chéng zhì fēng bài. shí qī nián, liú shàng shū pú yè cài dà bǎo shǒu yōng bù ér cháo yú jīng shī. zhōu wén wèi yuē:" wáng zhī lái cǐ, pō yóu róng quán." nǎi zhào quán jiàn, yuē:" quán jí shì yě, guǎ rén yǔ zhī cóng shì, wèi cháng jiàn shī xìn." chá yuē:" róng cháng dào èr guó zhī yán wú sī, gù chá jīn zhě dé guī chéng wèi quē ěr."
是岁,梁元令柳仲礼图襄阳,詧乃遣妃王氏及世子{山}为质请救。周文令荣 权报命,仍遣开府杨忠为援。十六年,忠擒仲礼,平汉东。西魏命詧发丧嗣位,使 假散骑常侍郑孝穆及荣权策命詧为梁王。乃于襄阳置百官,承制封拜。十七年,留 尚书仆射蔡大宝守雍部而朝于京师。周文谓曰:“王之来此,颇由荣权。”乃召权 见,曰:“权吉士也,寡人与之从事,未尝见失信。”詧曰:“荣常道二国之言无 私,故詧今者得归诚魏阙耳。”
wèi gōng dì yuán nián, zhōu wén mìng zhù guó yú jǐn fá jiāng líng, chá yǐ bīng huì zhī, jí jiāng líng píng, zhōu wén mìng zhǔ liáng sì, jū jiāng líng dōng chéng, zī yǐ jiāng líng yī zhōu zhī dì. qí xiāng yáng suǒ tǒng, jǐn rù yú zhōu. chá nǎi chēng huáng dì yú qí guó, nián hào dà dìng. zhuī zūn qí fù tǒng wèi zhāo míng huáng dì, miào hào gāo zōng tǒng fēi cài shì wèi zhāo dé huáng hòu. yòu zūn qí suǒ shēng mǔ gōng shì huáng tài hòu. lì qī wáng shì wèi huáng hòu, zi kuī wèi huáng tài zǐ. qí qìng shǎng xíng wēi, guān fāng zhì dù, bìng tóng wáng zhě. wéi shàng shū zé chēng chén, fèng cháo tíng zhēng shuò. zhì yú jué mìng qí xià, yì yī liáng shì zhī jiù. qí róng zhāng xūn jí, zé yòu jiān yòng zhù guó děng guān. yòu zhuī zèng shū fù shào líng wáng lún tài zǎi, shì yuē zhuàng wǔ. zèng xiōng hé dōng wáng yù chéng xiàng, shì yuē wǔ huán. zhōu wén réng zhì jiāng líng fáng zhǔ, tǒng bīng jū yú xī chéng, wài yún zhù chá bèi yù, nèi shí fáng chá.
魏恭帝元年,周文命柱国于谨伐江陵,詧以兵会之,及江陵平,周文命主梁嗣, 居江陵东城,资以江陵一州之地。其襄阳所统,尽入于周。詧乃称皇帝于其国,年 号大定。追尊其父统为昭明皇帝,庙号高宗;统妃蔡氏为昭德皇后。又尊其所生母 龚氏皇太后。立妻王氏为皇后,子岿为皇太子。其庆赏刑威,官方制度,并同王者。 唯上疏则称臣,奉朝廷正朔。至于爵命其下,亦依梁氏之旧。其戎章勋级,则又兼 用柱国等官。又追赠叔父邵陵王纶太宰,谥曰壮武。赠兄河东王誉丞相,谥曰武桓。 周文仍置江陵防主,统兵居于西城,外云助詧备御,内实防詧。
chū, jiāng líng miè, liáng yuán jiāng wáng lín jù xiāng zhōu, zhì tú kuāng fù. jí chá lì, lín nǎi qiǎn qí jiāng pān chún tuó hóu fāng ér lái kòu. chá yù zhī, chún tuó děng tuì guī xià kǒu. chá zhī sì nián, chá qiǎn qí dà jiàng jūn wáng cāo lüè qǔ wáng lín zhī zhǎng shā wǔ líng nán píng děng jùn. wǔ nián, wáng lín yòu qiǎn qí jiāng léi wén róu xí xiàn jiān lì jùn, tài shǒu cài dà yǒu sǐ zhī. xún ér lín yǔ chén rén xiāng chí, chēng fān qǐ shī yú chá, chá xǔ zhī. shī wèi chū ér lín jūn bài, fù yú qí. shì suì, qí tài zǐ kuī lái zhāo jīng shī. liù nián sì yuè, dà yǔ zhèn, qián diàn bēng, yā èr bǎi yú rén. qī nián dōng, yǒu fú niǎo míng yú qǐn diàn. bā nián èr yuè, chá zhōng yú qián diàn, shí nián sì shí sì. shì suì, zhōu bǎo dìng èr nián yě. bā yuè, zàng yú píng líng, shì yuē xuān huáng dì, miào hào zhōng zōng.
初,江陵灭,梁元将王琳据湘州,志图匡复。及詧立,琳乃遣其将潘纯陀、侯 方兒来寇。詧御之,纯陀等退归夏口。詧之四年,詧遣其大将军王操略取王琳之长 沙、武陵、南平等郡。五年,王琳又遣其将雷文柔袭陷监利郡,太守蔡大有死之。 寻而琳与陈人相持,称蕃乞师于詧,詧许之。师未出而琳军败,附于齐。是岁,其 太子岿来朝京师。六年四月,大雨震,前殿崩,压二百余人。七年冬,有鵩鸟鸣于 寝殿。八年二月,詧终于前殿,时年四十四。是岁,周保定二年也。八月,葬于平 陵,谥曰宣皇帝,庙号中宗。
chá shǎo yǒu dà zhì, bù jū xiǎo jié, suī duō cāi jì, ér zhī rén shàn rèn shǐ, fǔ jiàng shì yǒu ēn, néng dé qí sǐ lì. xìng bù yǐn jiǔ, ān yú jiǎn sù. shì mǔ yǐ xiào wén. yòu bù hǎo shēng sè, yóu è jiàn fù rén, suī xiāng qù shù bù, yì yún yáo wén qí chòu. jīng yù fù rén zhī yī, gèng bù zhe, bìng jiē qì zhī. yī xìng jī yìng, bìng wò lèi xún. yòu è jiàn rén fā, bái shì zhě, bì fāng biàn bì zhī, dān yú zhě, dōng yuè bì xū guǒ tóu, xià rì zé jiā lián yè mào. qí zài dōng yáng zhōu, pō fàng dàn, shěng lǎn bù lǐng, hǎo wèi xì nòng zhī yán, yǐ cǐ huò jī yú shì. jí jiāng líng píng, sù jiàng yǐn dé yì wèi chá yuē: " chén wén rén zhǔ zhī xíng, yǔ pǐ fū bù tóng. pǐ fū zhě, shì xiǎo xíng, jìng xiǎo lián, yǐ qǔ míng yù rén zhǔ zhě, dìng tiān xià, ān shè jì, yǐ chéng dà gōng. jīn wèi lǔ tān lán, wǎng gù diào fá zhī yì, fú qiú shì shù, bìng chōng jūn shí. rán cǐ děng qī shǔ, xián zài jiāng dōng. yōu yōu zhī rén, kě mén dào hù shuō? jì tú tàn zhì cǐ, xián wèi diàn xià wèi zhī. diàn xià jì shā rén fù xiōng, gū rén zǐ dì, rén jǐn chóu yě, yòu shuí yǔ wèi guó? dàn wèi zhī jīng ruì, jǐn cuì yú cǐ, kào shī zhī lǐ, fēi wú gù shì. ruò diàn xià wèi shè xiǎng huì, gù qǐng yú jǐn děng wéi huān, bǐ wú wǒ yú, dāng xiāng shuài ér zhì, yù fú wǔ shì, yīn ér bì zhī. jiāng líng bǎi xìng, fǔ ér ān zhī, wén wǔ guān liáo, suí jí quán shòu. wèi rén shè xī, wèi gǎn sòng sǐ sēng biàn zhī tú, zhé jiǎn kě zhì. rán hòu cháo fú jì jiāng, rù jiàn huáng jí, zuǎn yáo fù yǔ, wàn shì yī shí." chá wèi dé yì yuē:" qīng cǐ cè fēi bù shàn yě, rán wèi rén dài wǒ shén hòu, wèi kě bèi dé. ruò jù wèi qīng jì, zé dèng qí hóu suǒ wèi rén jiāng bù shí wú yú." jì ér hé chéng cháng yòu, bèi lǔ rù guān, yòu shī xiāng yáng zhī dì. chá hèn, nǎi yuē: " bù yòng dé yì zhī yán, yǐ zhì yú shì!" yòu jiàn yì jū cán huǐ, gān gē rì yòng, chǐ qí wēi lüè bù zhèn, cháng huái yōu fèn, nǎi zhe mǐn shí fù, yǐ jiàn zhì yān. jū cháng yàng yàng, měi sòng" lǎo mǎ fú lì, zhì zài qiān lǐ. liè shì mù nián, zhuàng xīn bù yǐ", wèi cháng bù xū héng è wàn tàn zhā zhě jiǔ zhī. suì yǐ yōu fèn fā bèi ér sǐ.
詧少有大志,不拘小节,虽多猜忌,而知人善任使,抚将士有恩,能得其死力。 性不饮酒,安于俭素。事母以孝闻。又不好声色,尤恶见妇人,虽相去数步,亦云 遥闻其臭。经御妇人之衣,更不著,并皆弃之。一幸姬媵,病卧累旬。又恶见人发, 白事者,必方便避之,担舆者,冬月必须裹头,夏日则加莲叶帽。其在东扬州,颇 放诞,省览簿领,好为戏弄之言,以此获讥于世。及江陵平,宿将尹德毅谓詧曰: “臣闻人主之行,与匹夫不同。匹夫者,饰小行,竞小廉,以取名誉;人主者,定 天下,安社稷,以成大功。今魏虏贪婪,罔顾吊伐之义,俘囚士庶,并充军实。然 此等戚属,咸在江东。悠悠之人,可门到户说?既涂炭至此,咸谓殿下为之。殿下 既杀人父兄,孤人子弟,人尽雠也,又谁与为国?但魏之精锐,尽萃于此,犒师之 礼,非无故事。若殿下为设享会,固请于谨等为欢,彼无我虞,当相率而至,预伏 武士,因而毙之。江陵百姓,抚而安之,文武官僚,随即铨授。魏人慑息,未敢送 死;僧辩之徒,折简可致。然后朝服济江,入践皇极,缵尧复禹,万世一时。”詧 谓德毅曰:“卿此策非不善也,然魏人待我甚厚,未可背德。若遽为卿计,则邓祁 侯所谓人将不食吾余。”既而阖城长幼,被虏入关,又失襄阳之地。詧恨,乃曰: “不用德毅之言,以至于是!”又见邑居残毁,干戈日用,耻其威略不振,常怀忧 愤,乃著《愍时赋》,以见志焉。居常怏怏,每诵“老马伏枥,志在千里。烈士暮 年,壮心不已”,未尝不盱衡扼腕叹吒者久之。遂以忧愤发背而死。
chá dǔ hǎo wén yì, suǒ zhe wén jí shí wǔ juǎn, nèi diǎn huá yán bō rě fǎ huá jīn guāng míng yì shū sān shí liù juǎn, bìng xíng yú shì. wǔ dì yòu mìng qí tài zǐ kuī sì wèi, nián hào tiān bǎo.
詧笃好文义,所著文集十五卷,内典《华严》、《般若》、《法华》、《金光 明义疏》三十六卷,并行于世。武帝又命其太子岿嗣位,年号天保。
kuī zì rén yuǎn, chá zhī dì sān zi yě. jī biàn yǒu wén xué, shàn yú fǔ yù, néng dé qí xià huān xīn. sì wèi zhī yuán nián, zūn qí zǔ mǔ gōng tài hòu yuē tài huáng tài hòu, dí mǔ wáng huáng hòu yuē huáng tài hòu, suǒ shēng cáo guì pín yuē huáng tài fēi, qí nián wǔ yuè, qí tài huáng tài hòu hōng, shì yuē yuán tài hòu. jiǔ yuè, qí tài fēi yòu hōng, shì yuē xiào huáng tài fēi. èr nián, qí huáng tài hòu hōng, shì yuē xuān jìng huáng hòu.
岿字仁远,詧之第三子也。机辩有文学,善于抚御,能得其下欢心。嗣位之元 年,尊其祖母龚太后曰太皇太后,嫡母王皇后曰皇太后,所生曹贵嫔曰皇太妃,其 年五月,其太皇太后薨,谥曰元太后。九月,其太妃又薨,谥曰孝皇太妃。二年, 其皇太后薨,谥曰宣静皇后。
wǔ nián, chén xiāng zhōu cì shǐ huá jiǎo bā zhōu cì shǐ dài sēng shuò bìng lái fù. jiǎo sòng qí zi xuán xiǎng wèi zhì yú kuī, réng qǐng bīng fá chén. kuī shàng yán qí zhuàng. wǔ dì zhào wèi gōng zhí dū jīng zhōu zǒng guǎn quán jǐng xuān dà jiàng jūn yuán dìng děng fù zhī. kuī yì qiǎn qí zhù guó wáng cāo lǜ shuǐ jūn èr wàn, huì jiǎo yú bā líng. jì ér yǔ chén jiāng wú míng chè děng zhàn yú dùn kǒu, zhí jūn bù lì, yuán dìng suì méi, kuī dà jiàng jūn lǐ guǎng děng yì wèi chén rén suǒ lǔ, cháng shā bā líng bìng xiàn yú chén. wèi gōng zhí nǎi guī zuì yú kuī zhī zhù guó yīn liàng. kuī suī yǐ tuì bài bù dú zuì liàng, rán bù gǎn wéi mìng, suì zhū zhī. wú míng chè chéng shèng gōng kè kuī hé dōng jùn, huò qí shǒu jiāng xǔ xiào jìng. míng nián, míng chè jìn kòu jiāng líng, yǐn jiāng shuǐ guàn chéng. kuī chū dùn jì nán, yǐ bì qí ruì. jiāng líng fù zǒng guǎn gāo lín yǔ qí shàng shū pú yè wáng cāo jù shǒu. kuī mǎ jūn zhǔ mǎ wǔ jí chè děng jī míng chè, míng chè tuì bǎo gōng ān, kuī nǎi hái jiāng líng. kuī zhī bā nián, chén yòu qiǎn qí sī kōng zhāng zhāo dá lái kòu, jiāng líng zǒng guǎn lù téng jí kuī zhī jiàng shì jī zǒu zhī. zhāo dá yòu kòu jìng líng zhī qīng ní, kuī lìng qí dà jiàng jūn xǔ shì wǔ fù yuán, dà wéi zhāo dá suǒ pò.
五年,陈湘州刺史华皎、巴州刺史戴僧朔并来附。皎送其子玄响为质于岿,仍 请兵伐陈。岿上言其状。武帝诏卫公直督荆州总管权景宣、大将军元定等赴之。岿 亦遣其柱国王操率水军二万,会皎于巴陵。既而与陈将吴明彻等战于沌口,直军不 利,元定遂没,岿大将军李广等亦为陈人所虏,长沙、巴陵并陷于陈。卫公直乃归 罪于岿之柱国殷亮。岿虽以退败不独罪亮,然不敢违命,遂诛之。吴明彻乘胜攻克 岿河东郡,获其守将许孝敬。明年,明彻进寇江陵,引江水灌城。岿出顿纪南,以 避其锐。江陵副总管高琳与其尚书仆射王操拒守。岿马军主马武、吉彻等击明彻, 明彻退保公安,岿乃还江陵。岿之八年,陈又遣其司空章昭达来寇,江陵总管陆腾 及岿之将士击走之。昭达又寇竟陵之青泥,岿令其大将军许世武赴援,大为昭达所 破。
chū, huá jiǎo dài sēng shuò cóng wèi gōng zhí yǔ chén rén zhàn bài, lǜ qí huī xià shù bǎi rén guī yú kuī. kuī yǐ jiǎo wèi sī kōng, fēng jiāng xià jùn gōng sēng shuò wèi chē qí jiāng jūn, fēng wú xīng xiàn hóu. kuī zhī shí nián, jiǎo jiāng lái zhāo, zhì xiāng yáng, qǐng wèi gōng zhí yuē:" liáng zhǔ jì shī jiāng nán zhū jùn, rén shǎo guó pín, cháo tíng xīng wáng jì jué, lǐ yí zī shàn. qǐ shǐ qí huán chǔ zhuāng dú shàn jiù wèi fù chén zhī měi? wàng jiè shù zhōu, yǐ bì liáng guó." zhí rán zhī, nǎi qiǎn shǐ yán zhuàng. dì xǔ zhī, zhào yǐ jī píng ruò sān zhōu guī zhī yú kuī.
初,华皎、戴僧朔从卫公直与陈人战败,率其麾下数百人归于岿。岿以皎为司 空,封江夏郡公;僧朔为车骑将军,封吴兴县侯。岿之十年,皎将来朝,至襄阳, 请卫公直曰:“梁主既失江南诸郡,人少国贫,朝廷兴亡继绝,理宜资赡。岂使齐 桓、楚庄独擅救卫复陈之美?望借数州,以裨梁国。”直然之,乃遣使言状。帝许 之,诏以基、平、鄀三州归之于岿。
jí píng qí, kuī cháo yú yè, dì suī yǐ lǐ jiē zhī, rán wèi zhī zhòng yě. kuī zhī zhī, hòu yīn yàn chéng jiān, nǎi chén qí fù hé zhōu wén zhěng jiù zhī ēn, bìng xù èr guó jiān yú, chún chǐ jǐ jiǎo zhī shì. cí lǐ biàn chàng, yīn tì qì jiāo liú, dì yì wèi zhī xū xī. zì shì dà jiā shǎng yì, lǐ yù rì lóng. hòu dì fù yǔ zhī yàn, qí shì gù chén chì liè zhǎng chā yì yù yān, dì zhǐ wèi kuī yuē:" shì dēng pí mà zhèn zhě yě." kuī yuē:" zhǎng chā wèi néng fǔ jié, fān gǎn fèi yáo!" dì dà xiào. jí jiǔ hān, dì yòu mìng pí pá zì dàn zhī, réng wèi kuī yuē:" dāng wèi liáng zhǔ jìn huān." kuī nǎi qǐ qǐng wǔ, dì yuē: " wáng nǎi néng wéi zhèn wǔ hū?" kuī yuē:" bì xià jì qīn fǔ wǔ xián, chén hé gǎn bù tóng bǎi shòu?" dì dà yuè, cì zá zēng wàn duàn liáng mǎ shù shí pǐ, bìng cì qí hòu zhǔ jì qiè, jí dì suǒ chéng wǔ bǎi lǐ jùn mǎ yǐ qiǎn zhī. jí suí wén dì zhí zhèng, yù chí jiǒng wáng qiān sī mǎ xiāo nán děng gè qǐ bīng. shí kuī jiàng shuài jiē mì qǐng xīng shī, yǔ jiǒng děng wéi lián héng zhī shì, jìn kě yǐ jǐn jié yú zhōu shì, tuì kě yǐ xí juǎn shān nán. kuī yǐ wéi bù kě. é ér xiāo nán bēn chén, jiǒng děng xiāng cì pò miè. suí wén dì jì jiàn jí, ēn lǐ mí hòu, qiǎn shǐ cì jīn wǔ bǎi liǎng yín qiān liǎng bù bó wàn pǐ mǎ wǔ bǎi pǐ. kāi huáng èr nián, suí wén dì bèi lǐ nà kuī nǚ wèi jìn wáng fēi, yòu yù yǐ qí zi chàng shàng lán líng gōng zhǔ, yóu shì bà jiāng líng zǒng guǎn, kuī zhuān zhì qí guó. sì nián, lái zhāo cháng ān. dì shén jìng dài zhī, zhào kuī wèi zài wáng gōng zhī shàng. kuī bèi fú duān lì, jìn tuì xián yǎ, tiān zǐ zhǔ mù, bǎi liáo qīng mù. dì cì kuī jiān wàn pǐ, zhēn wán chēng shì. jí hái, qīn zhí qí shǒu wèi zhī yuē:" liáng zhǔ jiǔ zhì jīng chǔ, wèi fù jiù dū, zhèn dāng zhèn lǚ cháng jiāng, xiāng sòng xuán fǎn." kuī bài xiè ér guī. wǔ nián wǔ yuè, qǐn jí hōng. lín zhōng shàng biǎo fèng cí, bìng xiàn suǒ fú jīn zhuāng jiàn, dì lǎn ér jiē dào. kuī zài wèi èr shí sān nián. liáng zhī chén zǐ, zàng zhī xiǎn líng, shì yuē xiào míng huáng dì, miào hào shì zōng.
及平齐,岿朝于鄴,帝虽以礼接之,然未之重也。岿知之,后因宴承间,乃陈 其父荷周文拯救之恩,并叙二国艰虞,脣齿掎角之事。辞理辩暢,因涕泣交流,帝 亦为之嘘欷。自是大加赏异,礼遇日隆。后帝复与之宴,齐氏故臣叱列长叉亦预焉, 帝指谓岿曰:“是登陴骂朕者也。”岿曰:“长叉未能辅桀,翻敢吠尧!”帝大笑。 及酒酣,帝又命琵琶自弹之,仍谓岿曰:“当为梁主尽欢。”岿乃起请舞,帝曰: “王乃能为朕舞乎?”岿曰:“陛下既亲抚五弦,臣何敢不同百兽?”帝大悦,赐 杂缯万段、良马数十疋,并赐齐后主妓妾,及帝所乘五百里骏马以遣之。及隋文帝 执政,尉迟迥、王谦、司马消难等各起兵。时岿将帅皆密请兴师,与迥等为连衡之 势,进可以尽节于周氏,退可以席卷山南。岿以为不可。俄而消难奔陈,迥等相次 破灭。隋文帝既践极,恩礼弥厚,遣使赐金五百两、银千两、布帛万疋、马五百疋。 开皇二年,隋文帝备礼纳岿女为晋王妃,又欲以其子瑒尚兰陵公主,由是罢江陵总 管,岿专制其国。四年,来朝长安。帝甚敬待之,诏岿位在王公之上。岿被服端丽, 进退闲雅,天子瞩目,百僚倾慕。帝赐岿缣万疋,珍玩称是。及还,亲执其手谓之 曰:“梁主久滞荆楚,未复旧都,朕当振旅长江,相送旋反。”岿拜谢而归。五年 五月,寝疾薨。临终上表奉辞,并献所服金装剑,帝览而嗟悼。岿在位二十三年。 梁之臣子,葬之显陵,谥曰孝明皇帝,庙号世宗。
kuī xiào tì cí rén, yǒu jūn rén zhī liàng. sì shí jì xiǎng, wèi cháng bù bēi mù liú tì. xìng yóu jiǎn yuē, yù xià yǒu fāng, jìng nèi ān zhī. suǒ zhe wén jí jí xiào jīng zhōu yì yì jì jí dà xiǎo chéng yōu wēi, bìng xíng yú shì. wén dì yòu mìng qí tài zǐ cóng sì wèi.
岿孝悌慈仁,有君人之量。四时祭享,未尝不悲慕流涕。性尤俭约,御下有方, 境内安之。所著文集及《孝经》、《周易义记》及《大小乘幽微》,并行于世。文 帝又命其太子琮嗣位。
cóng zì wēn wén, xìng tì tǎng bù jī, bó xué yǒu wén yì. jiān shàn gōng mǎ, qiǎn rén fú dì chí tiē, cóng bēn mǎ shè zhī, shí fā shí zhōng, chí tiē zhě yì bù jù. chū fēng dōng yáng wáng, xún lì wèi liáng tài zǐ. jí sì wèi, dì cì yǐ xǐ shū, dūn miǎn zhī. yòu cì liáng zhī dà chén xǐ shū, jiè miǎn zhī. shí cóng nián hào guǎng yùn, yǒu shí zhě yuē:" yùn zhī wèi zì, jūn zǒu yě, wú jūn jiāng bēn zǒu hū!" qí nián, cóng qiǎn dà jiàng jūn qī xīn yǐ zhōu shī xí chén gōng ān, bù kè ér hái. wén dì zhēng cóng shū fù cén rù cháo, bài dà jiàng jūn, fēng huái yì gōng, yīn liú bù qiǎn. fù zhì jiāng líng zǒng guǎn yǐ jiān zhī. cóng suǒ shǔ dà jiāng jūn xǔ shì wǔ mì yǐ chéng zhào chén jiāng yí huáng hóu chén jì, móu xiè, cóng zhū zhī. hòu èr suì, shàng zhēng cóng rù cháo, lǜ chén xià èr bǎi yú rén cháo jīng shī. jiāng líng fù lǎo mò bù yǔn tì yuē:" wú jūn qí bù fǎn yǐ!" shàng yǐ cóng lái zhāo, qiǎn wǔ xiāng gōng cuī hóng dù jiāng bīng shù zhī. jūn zhì ruò zhōu, cóng shū fù yán jí dì huán děng jù hóng dù yǎn xí zhī, suì yǐn chén rén zhì chéng xià, lǔ jū rén ér pàn. yú shì fèi liáng guó. shàng qiǎn zuǒ pú yè gāo jiǒng ān jí zhī, qū shè jiāng líng sǐ zuì, gěi fù shí nián. liáng èr zhǔ gè gěi shǒu mù shí hù, bài cóng zhù guó, cì jué jǔ guó gōng.
琮字温文,性俶傥不羁,博学有文义。兼善弓马,遣人伏地持帖,琮奔马射之, 十发十中,持帖者亦不惧。初封东阳王,寻立为梁太子。及嗣位,帝赐以玺书,敦 勉之。又赐梁之大臣玺书,诫勉之。时琮年号广运,有识者曰:“运之为字,军走 也,吾君将奔走乎!”其年,琮遣大将军戚昕以舟师袭陈公安,不克而还。文帝徵 琮叔父岑入朝,拜大将军,封怀义公,因留不遣。复置江陵总管以监之。琮所署大 将军许世武密以城召陈将宜黄侯陈纪,谋泄,琮诛之。后二岁,上征琮入朝,率臣 下二百余人朝京师。江陵父老莫不殒涕曰:“吾君其不反矣!”上以琮来朝,遣武 乡公崔弘度将兵戍之。军至鄀州,琮叔父岩及弟瓛等惧弘度掩袭之,遂引陈人至城 下,虏居人而叛。于是废梁国。上遣左仆射高颎安集之,曲赦江陵死罪,给复十年。 梁二主各给守墓十户,拜琮柱国,赐爵莒国公。
zì chá chū jí wèi, suì zài yǐ hài, zhì shì, suì zài dīng wèi, fán sān shí sān zài ér wáng.
自詧初即位,岁在乙亥,至是,岁在丁未,凡三十三载而亡。
cóng zhì yáng dì sì wèi, shén jiàn qīn zhòng, bài nèi shǐ lìng, gǎi fēng liáng gōng. cóng zhī zōng zú, sī má yǐ shàng, bìng suí cái zhuó yòng, yú shì zhū xiāo kūn dì, bù liè cháo tíng. cóng xìng dàn yǎ, bù yǐ zhí wù zì yīng, tuì cháo zòng jiǔ ér yǐ. nèi shǐ lìng yáng yuē yǔ cóng tóng liè, dì lìng yuē xuān zhǐ jiè lì. yuē fù yǐ sī qíng yù zhī, cóng yuē:" cóng ruò fù shì shì, zé hé yì gōng zāi?" yuē xiào ér tuì. yuē xiōng sù shí wéi shàng shū lìng, jiàn cóng jià cóng fù mèi yú qián ěr shì, wèi yuē:" gōng dì wáng zhī zú, hé nǎi shì mèi qián ěr shì?" cóng yuē:" qián yǐ jià mèi yú hóu mò chén shì, cǐ fù hé yí?" sù yuē: " qián ěr, qiāng yě, hóu mò chén, lǔ yě. hé dé xiāng bǐ?" cóng yuē:" yǐ qiāng yì lǔ, wèi zhī qián wén." sù cán ér zhǐ. cóng suī jī lǚ, jiàn běi jiān háo guì, wú suǒ jiàng xià. cháng yǔ hè ruò bì shēn yǒu, bì jì zhū, fù yǒu tóng yáo yuē" xiāo xiāo yì fù qǐ", dì yóu shì jì zhī, suì fèi yú jiā. zú, zèng zuǒ guāng lù dài fu.
琮至炀帝嗣位,甚见亲重,拜内史令,改封梁公。琮之宗族,缌麻以上,并随 才擢用,于是诸萧昆弟,布列朝廷。琮性淡雅,不以职务自婴,退朝纵酒而已。内 史令杨约与琮同列,帝令约宣旨诫励。约复以私情谕之,琮曰:“琮若复事事,则 何异公哉?”约笑而退。约兄素时为尚书令,见琮嫁从父妹于钳耳氏,谓曰:“公 帝王之族,何乃适妹钳耳氏?”琮曰:“前已嫁妹于侯莫陈氏,此复何疑?”素曰: “钳耳,羌也,侯莫陈,虏也。何得相比?”琮曰:“以羌异虏,未之前闻。”素 惭而止。琮虽羁旅,见北间豪贵,无所降下。常与贺若弼深友,弼既诛,复有童谣 曰“萧萧亦复起”,帝由是忌之,遂废于家。卒,赠左光禄大夫。
zi xuàn, wèi xiāng chéng tōng shǒu. fù yǐ cóng dì zǐ jù wèi liáng gōng. jù xiǎo míng yuē cáng, yáng dì shén nì zhī, yǐ wéi qiān niú. yǔ yǔ wén xiǎo chū rù gōng yè, cì chá nèi wài. dì měi yǒu yóu yàn, jù wèi cháng bù cóng. suì yú gōng zhōng, duō xíng yín huì. jiāng dū zhī biàn, wèi yǔ wén huà jí suǒ shā.
子铉,位襄城通守。复以琮弟子钜为梁公。钜小名曰藏,炀帝甚昵之,以为千 牛。与宇文皛出入宫掖,伺詧内外。帝每有游宴,钜未尝不从。遂于宫中,多行淫 秽。江都之变,为宇文化及所杀。
chá zi shān, zhuī shì xiào huì tài zǐ yán, fēng ān píng wáng jí, fēng dōng píng wáng cén, fēng hé jiān wáng, hòu gǎi fēng wú jùn wáng. cóng dì huán, yì xīng wáng tuàn, jìn líng wáng jǐng, lín hǎi wáng xún, nán hǎi wáng chàng, yì ān wáng, yǔ, xīn ān wáng.
詧子{山},追谥孝惠太子;岩,封安平王;岌,封东平王;岑,封河间王, 后改封吴郡王。琮弟瓛,义兴王;彖,晋陵王;璟,临海王;珣,南海王;瑒, 义安王,瑀,新安王。
yǐ cài dà bǎo wèi gǔ gōng, wáng cāo wèi fù xīn, wèi yì dé yǐn zhèng xuē huī xǔ xiào jìng xuē xuān wèi zhǎo yá, zhēn xuán chéng liú yíng cén shàn fāng fù huái chǔ guī cài dà yè diǎn zhòng wù, zhāng wǎn yǐ jiù chǐ chù xiǎn wèi, shěn zhòng yǐ rú xué méng hòu lǐ. zì yú duō suǒ jiǎng bá, xián jǐn qí qì néng. jí kuī zuǎn yè, qīn xián bìng yòng. jiàng xiàng zé huá jiǎo yīn liàng liú zhōng yì, zōng shì zé xiāo xīn xiāo yì, rén wàng zé xiāo què xiè wēn liǔ yáng wáng shui shì xú yuè, wài qī zé wáng yáng wáng sòng yīn liǎn, wén zhāng zé liú xiào shèng fàn dí shěn jūn yóu jūn gōng liǔ xìn yán, zhèng shì zé yuán chǎng liǔ zhuāng cài yán shòu zhēn xǔ huáng fǔ zī. gù néng bǎo qí jiāng tǔ ér hé qí rén yān. jīn zài chá zi shān děng jí cài dà bǎo yǐ xià yóu zhù zhě, fù yú zuǒ. qí zài liáng chén suí yǐ yǒu chuán, jí kuī zhū zǐ wèi rèn zhí zhě, zé bù jiān lù.
以蔡大宝为股肱,王操为腹心,魏益德、尹正、薛晖、许孝敬、薛宣为爪牙, 甄玄成、刘盈、岑善方、傅淮、褚珪、蔡大业典众务,张绾以旧齿处显位,沈重以 儒学蒙厚礼。自余多所奖拔,咸尽其器能。及岿纂业,亲贤并用。将相则华皎、殷 亮、刘忠义,宗室则萧欣、萧翼,人望则萧确、谢温、柳洋、王氵是、徐岳,外戚 则王洋、王诵、殷琏,文章则刘孝胜、范迪、沈君游、君公、柳信言,政事则袁敞、 柳庄、蔡延寿、甄诩、皇甫兹。故能保其疆土而和其人焉。今载詧子{山}等及蔡 大宝以下尤著者,附于左。其在梁、陈、隋已有传,及岿诸子未任职者,则不兼录。
shān zì dào yuǎn, chá zhī zhǎng zǐ yě. mǔ yuē xuān jìng huáng hòu. chá zhī wèi liáng wáng, lì wèi shì zǐ. xún bìng zú. jí chá chēng dì, zhuī shì yān.
{山}字道远,詧之长子也。母曰宣静皇后。詧之为梁王,立为世子。寻病卒。 及詧称帝,追谥焉。
yán zì yì yuǎn, chá dì wǔ zǐ yě. xìng rén hòu, shàn fǔ jiē, lì shàng shū lìng tài wèi tài fù. rù chén, shòu dōng yáng zhōu cì shǐ. jí chén wáng, bǎi xìng tuī yán wéi zhǔ. wèi zǒng guǎn yǔ wén shù suǒ pò, fú fǎ yú cháng ān.
岩字义远,詧第五子也。性仁厚,善抚接,历尚书令、太尉、太傅。入陈,授 东扬州刺史。及陈亡,百姓推岩为主。为总管宇文述所破,伏法于长安。
jí, chá dì liù zǐ yě. xìng chún hé, wèi zhì shì zhōng zhōng wèi jiāng jūn. kuī zhī wǔ nián, zú. zèng sī kōng, shì yuē xiào.
岌,詧第六子也。性淳和,位至侍中、中卫将军。岿之五年,卒。赠司空,谥 曰孝。
cén zì zhì yuǎn, chá dì bā zǐ yě. wèi zhì tài wèi. xìng jiǎn guì, yù xià yán zhěng. jí cóng sì wèi, zì yǐ wàng zhòng shǔ zūn, pō yǒu bù fǎ. gù suí wén zhēng rù cháo, bài dà jiàng jūn, fēng huái yì jùn gōng.
岑字智远,詧第八子也。位至太尉。性简贵,御下严整。及琮嗣位,自以望重 属尊,颇有不法。故隋文徵入朝,拜大将军,封怀义郡公。
huán zì qīn wén, kuī dì sān zi yě. yòu yǒu lìng yù, néng zhǔ wén. wèi jīng zhōu cì shǐ, pō yǒu néng míng. cuī hóng dù bīng zhì ruò zhōu, huán jù, yǔ qí shū fù yán bēn chén. chén zhǔ yǐ wéi shì zhōng wú zhōu cì shǐ, shén dé wù qíng. sān wú fù lǎo jiē yuē:" wú jūn zhī zǐ." chén wáng, wú rén tuī zhī wéi zhǔ. wú rén jiàn liáng wǔ jiǎn wén jí chá kuī děng xiōng dì zhōng bìng dì sān, ér jiàn zūn wèi. huán zì yǐ kuī dì sān zi, shēn zì jīn fù. yǒu xiè yì zhě, pō zhī fèi xìng, liáng chén zhī jì, yán wú bù yàn, jiāng nán rén shén jìng xìn zhī. jí chén zhǔ bèi qín, yì bēn huán, yóu shì yì wèi zhòng suǒ guī. yǔ wén shù tǎo zhī, huán qiǎn wáng bāo shǒu wú zhōu, zì jiāng jù shù. shù qiǎn bīng bié dào xí bāo, bāo yī dào shì fú, qì chéng ér dùn. huán bài, jiāng zuǒ yòu shù rén, táo yú tài hú, nì yú rén jiā. bèi zhí, shù sòng cháng ān zhǎn zhī.
瓛字钦文,岿第三子也。幼有令誉,能属文。位荆州刺史,颇有能名。崔弘度 兵至鄀州,瓛惧,与其叔父岩奔陈。陈主以为侍中、吴州刺史,甚得物情。三吴父 老皆曰:“吾君之子。”陈亡,吴人推之为主。吴人见梁武、简文及詧、岿等兄弟 中并第三,而践尊位。瓛自以岿第三子,深自矜负。有谢异者,颇知废兴,梁陈之 际,言无不验,江南人甚敬信之。及陈主被禽,异奔瓛,由是益为众所归。宇文述 讨之,瓛遣王褒守吴州,自将拒述。述遣兵别道袭褒,褒衣道士服,弃城而遁。瓛 败,将左右数人,逃于太湖,匿于人家。被执,述送长安斩之。
jǐng, shì suí, shàng yī fèng yù chàng, wèi wèi qīng mì shū jiān táo qiū hóu yǔ, nèi shǐ shì láng hé chí tài shǒu.
璟,仕隋,尚衣奉御;瑒,卫尉卿、秘书监、陶丘侯;瑀,内史侍郎、河池太 守。
cài dà bǎo, zì jìng wèi, jì yáng kǎo chéng rén. zǔ lǚ, qí shàng shū cí bù láng. fù diǎn, liáng shàng shū yí cáo láng nán yǎn zhōu bié jià.
蔡大宝,字敬位,济阳考城人。祖履,齐尚书祠部郎。父点,梁尚书仪曹郎、 南兗州别驾。
dà bǎo shǎo gū, ér dǔ xué bù juàn, shàn zhǔ wén. chū yǐ míng jīng duì cè dì yī, jiě hè wǔ líng wáng guó zuǒ cháng shì. cháng yǐ shū gàn pú yè xú miǎn, miǎn dà shǎng yì, nǎi lìng yǔ qí zi yóu chù, suǒ yǒu fén jí, jǐn yǐ gěi zhī. suì bó lǎn qún shū, xué wú bù zōng. chá chū chū dì, miǎn réng jiàn dà bǎo wèi shì dú, jiān zhǎng jì shì. xún chú shàng shū yí cáo láng. chá chū zhèn kuài jī, dà bǎo yì xuǎn cáo qiú zī yì, bù dé, yǐ wéi jì shì. dà bǎo rǎng bì ér chū yuē:" bù wéi sūn xiù, fēi rén yě." chá lì xiāng yáng, qiān zī yì cān jūn, móu mó jiē zì dà bǎo chū. jí liáng yuán yǔ hé dōng wáng yù jié xì, chá lìng dà bǎo shǐ jiāng líng yǐ guān zhī. liáng yuán sù zhī dà bǎo, jiàn zhī shén yuè, nǎi shì suǒ zhì xuán lǎn fù, lìng zhù jiě yān. sān rì ér bì. liáng yuán dà jiē shǎng zhī, zèng yí shén hòu. dà bǎo hái, bái chá yún:" xiāng dōng bì yǒu yì tú, huò luàn jiāng zuò, bù kě xià yuán tái chéng." chá nà zhī. jí chá yú jiāng líng chēng dì, wèi shì zhōng shàng shū lìng, cān zhǎng xuǎn shì, jìn wèi zhù guó jūn shī jiāng jūn, fēng ān fēng xiàn hóu. kuī sì wèi, cè shòu sī kōng zhōng shū jiān zhōng quán dà jiàng jūn lǐng lì bù shàng shū. gù ràng sī kōng, xǔ zhī, jiā tè jìn. kuī zhī sān nián, zú. jí zàng, kuī sān lín qí sàng. zèng sī tú, jìn jué wèi gōng, shì yuē wén kǎi, pèi shí chá miào.
大宝少孤,而笃学不倦,善属文。初以明经对策第一,解褐武陵王国左常侍。 尝以书干仆射徐勉,勉大赏异,乃令与其子游处,所有坟籍,尽以给之。遂博览群 书,学无不综。詧初出第,勉仍荐大宝为侍读,兼掌记室。寻除尚书仪曹郎。詧出 镇会稽,大宝诣选曹求谘议,不得,以为记室。大宝攘臂而出曰:“不为孙秀,非 人也。”詧莅襄阳,迁谘议参军,谋谟皆自大宝出。及梁元与河东王誉结隙,詧令 大宝使江陵以观之。梁元素知大宝,见之甚悦,乃示所制《玄览赋》,令注解焉。 三日而毕。梁元大嗟赏之,赠遗甚厚。大宝还,白詧云:“湘东必有异图,祸乱将 作,不可下援台城。”詧纳之。及詧于江陵称帝,为侍中、尚书令,参掌选事,进 位柱国、军师将军,封安丰县侯。岿嗣位,册授司空、中书监、中权大将军、领吏 部尚书。固让司空,许之,加特进。岿之三年,卒。及葬,岿三临其丧。赠司徒, 进爵为公,谥曰文凯,配食詧庙。
dà bǎo xìng yán zhěng, yǒu zhì móu, yǎ dá zhèng shì, wén cí shàn sù. chá zhī zhāng biǎo shū jì jiào lìng zhào cè, bìng dà bǎo zhuān zhǎng zhī. chá tuī xīn wěi rèn, yǐ wéi móu zhǔ. shí rén yǐ chá zhī yǒu dà bǎo, yóu liú xiān zhǔ zhī yǒu kǒng míng yān. suǒ zhe wén jí sān shí juǎn, jí shàng shū yì shū, bìng xíng yú shì.
大宝性严整,有智谋,雅达政事,文辞赡速。詧之章表、书记、教令、诏册, 并大宝专掌之。詧推心委任,以为谋主。时人以詧之有大宝,犹刘先主之有孔明焉。 所著文集三十卷,及《尚书义疏》,并行于世。
yǒu sì zǐ. cì yú yán shòu yǒu qì shí, bó shè jīng jí, yóu shàn dāng shì zhī wù. shàng chá nǚ xuān chéng gōng zhǔ, lì zhōng shū láng shàng shū yòu chéng lì bù láng yù shǐ zhōng chéng. cóng cóng rù suí. shòu kāi fǔ yí tóng sān sī mì shū chéng. zhōng yú chéng zhōu cì shǐ.
有四子。次于延寿有器识,博涉经籍,尤善当世之务。尚詧女宣城公主,历中 书郎、尚书右丞、吏部郎、御史中丞。从琮入隋。授开府仪同三司、秘书丞。终于 成州刺史。
dà bǎo dì dà yè, zì jìng dào. yǒu zhì xíng, wèi sàn qí cháng shì wèi wèi qīng dōu guān shàng shū tài cháng qīng. zú, zèng jīn zǐ guāng lù dài fu, shì yuē jiǎn. yǒu wǔ zǐ, yǔn gōng zuì zhī míng. wèi tài zǐ shè rén. liáng miè rù chén, wèi shàng shū kù bù láng. chén wáng shì suí, qǐ jū shè rén.
大宝弟大业,字敬道。有至行,位散骑常侍、卫尉卿、都官尚书、太常卿。卒, 赠金紫光禄大夫,谥曰简。有五子,允恭最知名。位太子舍人。梁灭入陈,为尚书 库部郎。陈亡仕隋,起居舍人。
wáng cāo, zì zi gāo, qí xiān tài yuán jìn yáng rén, chá mǔ gōng shì zhī wài dì yě. xìng dūn hòu, yǒu chóu lüè. chū wèi chá wài bīng cān jūn, qīn rèn yà yú cài dà bǎo. jí chá chēng dì, lì wǔ bīng shàng shū yǐng zhōu cì shǐ, jìn wèi zhù guó, fēng xīn kāng xiàn hóu. kuī sì wèi, shòu zhèn yòu jiāng jūn shàng shū pú yè. jí wú míng chè wèi kòu, kuī chū dùn jì nán, cāo fǔ xún jiàng shì, mò bù yòng mìng. míng chè jì tuì, jiāng líng huò quán, cāo zhī lì yě. qiān shì zhōng zhōng wèi jiāng jūn shàng shū lìng kāi fǔ yí tóng sān sī, lǐng jīng zhōu cì shǐ. cāo jì wèi jū cháo yòu, měi zì yì sǔn, shēn dé dàng shí zhī yù. zú, kuī jǔ āi yú cháo táng, liú tì yuē:" tiān bù shǐ wú píng dàng jiāng biǎo, hé duó wú xián xiàng zhī sù yě!" jí zàng, qīn zǔ yú wǎ guān mén. zèng sī kōng, jìn jué wèi gōng, shì yuē kāng jié.
王操,字子高,其先太原晋阳人,詧母龚氏之外弟也。性敦厚,有筹略。初为 詧外兵参军,亲任亚于蔡大宝。及詧称帝,历五兵尚书、郢州刺史,进位柱国,封 新康县侯。岿嗣位,授镇右将军、尚书仆射。及吴明彻为寇,岿出顿纪南,操抚循 将士,莫不用命。明彻既退,江陵获全,操之力也。迁侍中、中卫将军、尚书令、 开府仪同三司,领荆州刺史。操既位居朝右,每自挹损,深得当时之誉。卒,岿举 哀于朝堂,流涕曰:“天不使吾平荡江表,何夺吾贤相之速也!”及葬,亲祖于瓦 官门。赠司空,进爵为公,谥曰康节。
yǒu qī zǐ, cì zǐ héng zuì zhī míng. yǒu cái xué, wèi zhōng shū huáng mén shì láng.
有七子,次子衡最知名。有才学,位中书、黄门侍郎。
wèi yì dé, xiāng yáng rén yě. yǒu cái gàn, dǎn yǒng guò rén. chá chēng dì, jìn wèi zhù guó, fēng shàng huáng xiàn hóu. zú, zèng sī kōng, shì yuē zhōng zhuàng, jìn jué wèi gōng. kuī zhī wǔ nián, yǐ yì dé pèi shí chá miào.
魏益德,襄阳人也。有材干,胆勇过人。詧称帝,进位柱国,封上黄县侯。卒, 赠司空,谥曰忠壮,进爵为公。岿之五年,以益德配食察庙。
yǐn zhèng, qí xiān tiān shuǐ rén. chá lì yōng zhōu, zhèng wèi qí fǔ zhōng bīng cān jūn. qín zhāng zuǎn, huò dù àn, jiē zhèng zhī lì. chá chēng dì, chú hù jūn jiāng jūn, wèi zhù guó, fēng xīn yě xiàn hóu. zú, zèng kāi fǔ yí tóng sān sī, shì yuē gāng. kuī zhī wǔ nián, yǐ zhèng pèi shí chá miào.
尹正,其先天水人。詧莅雍州,正为其府中兵参军。禽张缵,获杜岸,皆正之 力。詧称帝,除护军将军,位柱国,封新野县侯。卒,赠开府仪同三司,谥曰刚。 岿之五年,以正配食詧庙。
zi dé yì, duō quán lüè, wèi dà jiàng jūn. hòu yǐ jiàn yí cì sǐ.
子德毅,多权略,位大将军。后以见疑赐死。
zhēn xuán chéng, zì jìng píng, zhōng shān rén. bó dá jīng shǐ, shàn zhǔ wén. shǎo wèi jiǎn wén suǒ zhī. yǐ lù shì cān jūn suí chá zhèn xiāng yáng, zhuǎn zhōng jì shì cān jūn, pō cān zhèng shì. yǐ jiāng líng jiǎ bīng yīn shèng, suì huái èr xīn, mì shū yǔ yuán dì, jù shēn chéng kuǎn. huò yǒu de qí shū, sòng yú chá. chá shēn xìn fó fǎ, cháng yuàn bù shā sòng fǎ huá jīng rén. xuán chéng sù sòng fǎ huá jīng, suì yǐ cǐ huò miǎn. chá hòu jiàn zhī, cháng yuē:" zhēn gōng hǎo dé fǎ huá jīng lì." hòu wèi lì bù shàng shū, yǒu wén jí èr shí juǎn.
甄玄成,字敬平,中山人。博达经史,善属文。少为简文所知。以录事参军随 詧镇襄阳,转中记室参军,颇参政事。以江陵甲兵殷盛,遂怀贰心,密书与元帝, 具申诚款。或有得其书,送于詧。詧深信佛法,常愿不杀诵《法华经》人。玄成素 诵《法华经》,遂以此获免。詧后见之,常曰:“甄公好得《法华经》力。”后位 吏部尚书,有文集二十卷。
zi xǔ, shǎo shěn mǐn, xián xí zhèng shì. lì zhōng shū shè rén shàng shū yòu chéng. cóng cóng rù suí, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī, zhōng yú tài fǔ shǎo qīng.
子诩,少沈敏,闲习政事。历中书舍人、尚书右丞。从琮入隋,授开府仪同三 司,终于太府少卿。
cén shàn fāng, zì sī yì, nán yáng jí yáng rén. zǔ huì fǔ, jǐ shì zhōng. fù chǎng, sàn qí shì láng. shàn fāng yǒu qì jú, bó zōng jīng shǐ. tóng xíng yù cān jūn suí chá zhì xiāng yáng. chá chū qǐng nèi fù, yǐ shàn fāng jiān jì shì chōng shǐ, wǎng lái fán shù shí fǎn. wèi gōng dì èr nián, fēng cháng níng xiàn gōng. jí chá chēng dì, wèi sàn qí shì láng qǐ bù shàng shū. shàn fāng xìng qīng shèn, yǒu dāng shì gàn néng, gù chá wěi yǐ jī mì. zú, zèng tài cháng qīng, shì yuē jìng. suǒ zhe wén jí shí juǎn.
岑善方,字思义,南阳棘阳人。祖惠甫,给事中。父昶,散骑侍郎。善方有器 局,博综经史。同刑狱参军随詧至襄阳。詧初请内附,以善方兼记室充使,往来凡 数十反。魏恭帝二年,封长宁县公。及詧称帝,位散骑侍郎、起部尚书。善方性清 慎,有当世干能,故詧委以机密。卒,赠太常卿,谥曰敬。所著文集十卷。
yǒu qī zǐ, bìng yǒu cāo xíng. zhī yuán zhī lì zhī xiàng zuì zhī míng. zhī yuán tài zǐ shè rén, zǎo zú. zhī lì shì suí, wèi líng líng jùn chéng. zhī xiàng shì suí, shàng shū yú bù yuán wài shì láng, shào líng shàng yí wèi nán hán dān sì xiàn lìng.
有七子,并有操行。之元、之利、之象最知名。之元太子舍人,早卒。之利仕 隋,位零陵郡丞。之象仕隋,尚书虞部员外侍郎,邵陵、上宜、渭南、邯郸四县令。
zōng rú zhōu, nán yáng rén. yǒu cái xué, yǐ fǔ liáo suí chá, hòu zhì dù zhī shàng shū. rú zhōu miàn xiá cháng, chá yǐ fǎ huá jīng yún:" wén jīng suí xǐ, miàn bù xiá zhǎng." cháng xì zhī yuē:" qīng hé wéi bàng jīng?" rú zhōu cù chú, zì chén bù bàng. chá yòu wèi zhī rú chū. rú zhōu jù, chū gào cài dà bǎo. dà bǎo zhī qí zhǐ, xiào wèi zhī yuē:" jūn dāng bù bàng yú jīng, zhèng yīng bù xìn fǎ huá ěr." rú zhōu nǎi wù. yòu cháng yǒu rén sù shì yú rú zhōu, wèi wèi jīng zuò rú zhōu guān yě. nǎi yuē:" mǒu yǒu qū zhì, gù lái sù rú zhōu guān." rú zhōu yuē:" ěr hé xiǎo rén, gǎn hū wǒ míng!" qí rén cán xiè yuē:" zhī yán rú zhōu guān zuò rú zhōu, bù zhī rú zhōu guān míng rú zhōu, zǎo zhī rú zhōu guān míng rú zhōu, zé bù gǎn huàn rú zhōu guān zuò rú zhōu." rú zhōu nǎi xiào yuē:" lìng qīng zì zé, jiàn wǔ fǎn shēn." zhòng xián fú qí kuān yǎ.
宗如周,南阳人。有才学,以府僚随詧,后至度支尚书。如周面狭长,詧以 《法华经》云:“闻经随喜,面不侠长。”尝戏之曰:“卿何为谤经?”如周踧躇, 自陈不谤。詧又谓之如初。如周惧,出告蔡大宝。大宝知其旨,笑谓之曰:“君当 不谤余经,正应不信《法华》耳。”如周乃悟。又尝有人诉事于如周,谓为经作如 州官也。乃曰:“某有屈滞,故来诉如州官。”如周曰:“尔何小人,敢呼我名!” 其人惭谢曰:“祗言如周官作如州,不知如州官名如周,早知如州官名如周,则不 敢唤如周官作如州。”如周乃笑曰:“令卿自责,见侮反深。”众咸服其宽雅。
yuán chǎng, chén jùn rén. zǔ áng, sī kōng. fù shì jùn, ān chéng nèi shǐ. chǎng shǎo yǒu shí liàng, bó shè wén shǐ. yǐ lì bù láng shǐ yì zhōu. shí zhǔ zhě yǐ chǎng bān zài chén shǐ zhī hòu, chǎng gù bù cóng mìng yuē:" xī chén zhī zǔ fù, nǎi liáng zhū hóu xià lì, dào yǒu jiāng dōng. jīn zhōu cháo zōng wàn guó, zhāo xié yǐ lǐ. ruò shǐ liáng zhī xíng rén zài chén zhī hòu, biàn kǒng yí lún shī xù. qǐ shǐ chén zhī suǒ wàng yān." zhǔ zhě bù néng qū, suì yǐ zhuàng zòu. zhōu wǔ dì shàn zhī, nǎi zhào chǎng yǔ chén shǐ yì rì ér jìn. shǐ hái, yǐ chēng zhǐ, qiān shì zhōng. zhuǎn zuǒ hù shàng shū. cóng cóng rù suí, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī. zhōng yú qiáo zhōu cì shǐ.
袁敞,陈郡人。祖昂,司空。父士俊,安成内史。敞少有识量,博涉文史。以 吏部郎使诣周。时主者以敞班在陈使之后,敞固不从命曰:“昔陈之祖父,乃梁诸 侯下吏,盗有江东。今周朝宗万国,招携以礼。若使梁之行人在陈之后,便恐彝伦 失序。岂使臣之所望焉。”主者不能屈,遂以状奏。周武帝善之,乃诏敞与陈使异 日而进。使还,以称旨,迁侍中。转左户尚书。从琮入隋,授开府仪同三司。终于 谯州刺史。
lùn yuē: zì jīn xíng yùn fǒu, zhōng yuán sāng luàn, yuán shì wéi tiān suǒ mìng, fāng yī hán fù. tiě fú tú hé zhī bèi, suī fēi xíng lù suǒ guī, guān qí dì wèi gē jù, yì yī shí zhī jié. rán ér zú zhì yí miè, kě wèi wèi zhī qū chú. liáng zhǔ rèn shù hǎo móu, ài xián yǎng shì, gài yǒu yīng xióng zhī zhì, bà wáng zhī lüè yān. jí huái hǎi bǎn dàng, gǔ ròu cāi èr, yōng zhòng zì gù, chēng fān nèi kuǎn, zhōng néng jù yǒu quán chǔ, zhōng xīng tuí yùn. suī shì yǔ shū yú jiù bāng, ér wèi hào tóng yú nǎng rì. yí jué zì yuǎn, xiǎng guó suī duǎn, kě bù wèi xián zāi! sì zǐ zuǎn yè, zēng xiū qiǎn gòu, shǎng fá dé zhōng, jǔ cuò yǒu fāng. mì ěr kòu chóu, zé wēi lüè jù jǔ cháo zōng shàng guó, zé shēng yóu yuǎn zhèn. qǐ fēi jì shì zhī lìng zhǔ hū? cóng dà qù qí bāng, yīn ér bù fǎn, suì wèi wài qī. bù shì zì chí, gài yì shǒu mǎn zhī dào yě.
论曰:自金行运否,中原丧乱,元氏唯天所命,方一函复。铁弗、徒何之辈, 虽非行录所归,观其递为割据,亦一时之杰。然而卒至夷灭,可谓魏之驱除。梁主 任术好谋,爱贤养士,盖有英雄之志,霸王之略焉。及淮海版荡,骨肉猜贰,拥众 自固,称籓内款,终能据有全楚,中兴颓运。虽士宇殊于旧邦,而位号同于曩日。 眙厥自远,享国虽短,可不谓贤哉!嗣子纂业,增修遣构,赏罚得衷,举厝有方。 密迩寇雠,则威略具举;朝宗上国,则声猷远振。岂非继世之令主乎?琮大去其邦, 因而不反,遂为外戚。不事自持,盖亦守满之道也。