sūn shào zhāng pǔ huì chéng yān fàn shào liú táo fú lù yù zhāng yào liú dào bīn dǒng shào féng yuán xìng
孫紹 張普惠 成淹 范紹 劉桃符 鹿悆 張耀 劉道斌 董紹 馮元興
sūn shào, zì shì qìng, chāng lí rén yě. shǎo hǎo xué, tōng shè jīng shǐ. chū wèi xiào shū láng, shāo qiān gěi shì zhōng, hòu wèi mén xià lù shì. hǎo yán dé shī, yǔ cháng jǐng gòng xiū lǜ lìng. yán chāng zhōng, shào biǎo yuē:
孫紹,字世慶,昌黎人也。少好學,通涉經史。初為校書郎,稍遷給事中,後 為門下錄事。好言得失,與常景共修律令。延昌中,紹表曰:
chén wén jiàn guó yǒu jì, suī wēi bì ān shī huà néng hé, suī guǎ bì shèng zhèng guāi rén lǐ, suī hé bì lí zuò yòng shī jī, suī chéng bì bài. cǐ nǎi gǔ jīn tóng rán, bǎi wáng zhī dìng fǎ yě. jīn èr guó jīng mén, le wú yán fáng nán běi èr zhōng, fù què gù shǒu zhǎng ān yè chéng, gǔ gōng zhī jì ráng chéng shàng dǎng, fù bèi suǒ féng. sì jūn wǔ xiào zhī guǐ, lǐng hù fēn shì zhī shì, zhēng bīng chǔ sù zhī yào, zhōu chē shuǐ lù zhī zī, shān hé yào hài zhī quán, huǎn jí qù lái zhī yòng, chí píng fù jiù zhī fāng, jié yòng yīng shí zhī fǎ, tè yí xiū zhì, yǐ gù táng táng zhī jī. chí yíng zhī tǐ, hé dé ér hū? qiě fǎ kāi qīng zhuó, ér qīng zhuó bù píng shēn zhì lǐ wàng, ér bēi hán yì miǎn. shì shù tóng bēi, bīng tú huái yuàn. zhōng zhèng mài wàng yú xià lǐ, zhǔ àn wǔ bǐ yú shàng tái, zhēn wěi hùn xiáo, zhī ér bù jiū, dé zhě bù xīn, shī zhě bèi yuàn. shǐ mén qí shēn děng ér jīng wèi yǎn shū, lèi yīng tóng yì ér kǔ lè xiàn yì, shì rén jū zhí, bù yǐ wèi róng bīng shì yì kǔ, bì bù wàng luàn. gù yǒu jìng qì běn shēng, piāo cáng tā tǔ. huò guǐ míng tuō yǎng, sàn méi rén jiān huò wáng mìng shān sǒu, yú liè wèi mìng huò tóu zhàng qiáng háo, jì mìng yī shí. yòu yīng qiān zhī hù, zhú lè zhū zhōu yīng liú zhī tú, bì hán guī nuǎn. zhí rén zǐ dì, suí róng fú yóu, nán běi dōng xī, bǔ jū mò dìng. guān jìn bù xiū, rèn yì qǔ shì, rú cǐ zhī tú, bù kě shèng shù. zhǎo yá bù fù wèi yòng, bǎi gōng zhēng qì qí yè. hùn yī zhī jì, shì shí què rú kǎo kè zhī fāng, zé bàn wú rì liú làng zhī tú, jué xū jīng xiào. jīn qiáng dí kuī shí, biān lí sì xì, nèi rén bù píng, jiǔ shù huái yuàn. zhàn guó zhī shì, qiè wèi wēi yǐ. bì zào huò yuán zhě, běi biān zhèn shù zhī rén yě. ruò fú yī tǒng zhī nián, chí píng yòng zhī zhě, dà dào zhī jì yě luàn lí zhī qī, zòng héng zuò zhī zhě, xíng quán zhī shì yě. gù dào bù kě jiǔ, xū wén zhì yǐ huàn qíng quán bù kě héng, suí wū lóng yǐ mù wù. wén zhì yīng shì, dào xíng zì ān wū lóng huò zhōng, quán shì yì jì. rán zé wáng zhě jì fǎ zhī qù, huà wù zhī guī, yuán fāng wù dé qí jìng, rén wù bù shī qí dì. yòu xiān dì shí, lǜ lìng bìng yì, lǜ xún shī xíng, lìng dú bù chū, shí yú nián yǐ. chén yǐ lìng zhī wèi tǐ, jí dì wáng zhī shēn, fēn chù bǎi kuí zhī yí, ān zhì jiǔ fú zhī jié, nǎi shì yǒu wèi zhī shū jī, shì fǎ zhī dà běn yě. rán xiū lìng zhī rén, yì jiē bó gǔ, yī gǔ zhuàn zhì, dà tǐ kě guān, bǐ zhī qián lìng, jīng cū yǒu zài. dàn zhǔ yì zhī jiā, dà yòng gǔ zhì. ruò lìng yī gǔ, gāo zǔ zhī fǎ, fù xū shēng jiàng, shuí gǎn cuò yì yǒu shì fēi zāi? yǐ shì zhēng gù, jiǔ fèi bù lǐ. rán lǜ lìng xiāng xū, bù kě piān yòng, jīn lǜ bān lìng zhǐ, yú shì shén zhì. ruò lìng bù bān, shì wú diǎn fǎ, chén xià zhí shì, hé yī ér xíng? chén děng xiū lǜ, fēi wú qín zhǐ, shǔ xià zhī rì, chén nǎi wú míng, shì wèi nóng fū jǐn lì, tā shí qí qiū, gōng míng zhī suǒ, shí huái yú yì.
臣聞建國有計,雖危必安;施化能和,雖寡必盛;政乖人理,雖合必離;作用 失機,雖成必敗。此乃古今同然,百王之定法也。今二虢京門,了無嚴防;南北二 中,復闕固守;長安、鄴城,股肱之寄;穰城、上黨,腹背所馮。四軍、五校之軌, 領、護分事之式,徵兵儲粟之要,舟車水陸之資,山河要害之權,緩急去來之用, 持平赴救之方,節用應時之法,特宜修置,以固堂堂之基。持盈之體,何得而忽? 且法開清濁,而清濁不平;申滯理望,而卑寒亦免。士庶同悲,兵徒懷怨。中正賣 望於下里,主案舞筆於上台,真偽混淆,知而不糾,得者不欣,失者倍怨。使門齊 身等而涇、渭奄殊,類應同役而苦樂縣異,士人居職,不以為榮;兵士役苦,必不 忘亂。故有競棄本生,飄藏他土。或詭名托養,散沒人間;或亡命山藪,漁獵為命; 或投杖強豪,寄命衣食。又應遷之戶,逐樂諸州;應留之徒,避寒歸暖。職人子弟, 隨榮浮游,南北東西,卜居莫定。關禁不修,任意取適,如此之徒,不可勝數。爪 牙不復為用,百工爭棄其業。混一之計,事實闕如;考課之方,責辦無日;流浪之 徒,決須精校。今強敵窺時,邊黎伺隙,內人不平,久戍懷怨。戰國之勢,竊謂危 矣。必造禍源者,北邊鎮戍之人也。若夫一統之年,持平用之者,大道之計也;亂 離之期,縱橫作之者,行權之勢也。故道不可久,須文質以換情;權不可恆,隨污 隆以牧物。文質應世,道形自安;污隆獲衷,權勢亦濟。然則王者計法之趣,化物 之規,圓方務得其境,人物不失其地。又先帝時,律、令並議,律尋施行,令獨不 出,十餘年矣。臣以令之為體,即帝王之身,分處百揆之儀,安置九服之節,乃是 有為之樞機,世法之大本也。然修令之人,亦皆博古,依古撰置,大體可觀,比之 前令,精粗有在。但主議之家,大用古制。若令依古,高祖之法,復須升降,誰敢 措意有是非哉?以是爭故,久廢不理。然律、令相須,不可偏用,今律班令止,於 事甚滯。若令不班,是無典法,臣下執事,何依而行?臣等修律,非無勤止,署下 之日,臣乃無名,是謂農夫盡力,他食其秋,功名之所,實懷於悒。
zhèng guāng chū, jiān zhōng shū shì láng. shào xìng kàng zhí, měi shàng fēng shì, cháng zhì kěn qiè, bù dàn fàn wǔ. dàn tiān xìng shū tuō, yán zhà gāo xià, shí rén qīng zhī, bù jiàn cǎi lǎn. shào xiōng shì yuán shàn dàn zhēng, zǎo zú. shào hòu wén zhēng shēng, biàn tì sì míng yàn, shě zhī ér qù. hòu wèi tài fǔ shǎo qīng, céng yīn cháo jiàn, líng tài hòu wèi yuē: qīng nián shāo lǎo yǐ. shào yuē: chén nián suī lǎo, chén qīng nǎi shǎo. tài hòu xiào zhī. qiān yòu jiāng jūn tài zhōng dài fū.
正光初,兼中書侍郎。紹性抗直,每上封事,常至懇切,不憚犯忤。但天性疏 脫,言乍高下,時人輕之,不見采覽。紹兄世元善彈箏,早卒。紹後聞箏聲,便涕 泗鳴咽,舍之而去。後為太府少卿,曾因朝見,靈太后謂曰:「卿年稍老矣。」紹 曰:「臣年雖老,臣卿乃少。」太后笑之。遷右將軍、太中大夫。
shào céng yǔ bǎi liáo fù cháo, dōng yē wèi kāi, shǒu mén hòu dàn. shào yú zhòng zhōng yǐn lì bù láng zhōng xīn xióng yú zhòng wài, qiè wèi yuē: cǐ zhōng zhū rén, xún dāng sǐ jǐn, wéi wú yǔ qīng, yóu xiǎng fù guì. wèi jǐ, yǒu hé yīn zhī nán. shào shàn tuī lù mìng, shì yàn shén duō, zhī zhě yì zhī.
紹曾與百僚赴朝,東掖未開,守門候旦。紹於眾中引吏部郎中辛雄於眾外,竊 謂曰:「此中諸人,尋當死盡,唯吾與卿,猶享富貴。」未幾,有河陰之難。紹善 推祿命,事驗甚多,知者異之。
yǒng ān zhōng, bài tài fǔ qīng, yǐ qián cān yì zhèng guāng rén zǐ lì, cì jué xīn chāng zi. hòu zú yú yòu guāng lù dà fū, zèng shàng shū zuǒ pú shè, shì yuē xuān. zi bó yuán xí jué.
永安中,拜太府卿,以前參議《正光壬子歷》,賜爵新昌子。後卒於右光祿大 夫,贈尚書左僕射,諡曰宣。子伯元襲爵。
zhāng pǔ huì, zì hóng zhèn, cháng shān jiǔ mén rén yě. shēn zhǎng bā chǐ, róng mào kuí wěi, jīng yú sān lǐ, jiān shàn chūn qiū bǎi jiā zhī shuō. tài hé shí jiǔ nián, wèi zhǔ shū, dài zhì jú jiān, pō wèi xiào wén suǒ zhī. zhuǎn shàng shū dōu lìng shǐ. rèn chéng wáng chéng zhòng qí xué yè, wèi qí shēng jià. chéng wèi yōng zhōu cì shǐ, qǐ pǔ huì wèi fǔ lù shì cān jūn, xún xíng féng yì jùn shì.
張普惠,字洪賑,常山九門人也。身長八尺,容貌魁偉,精於《三禮》,兼善 《春秋》、百家之說。太和十九年,為主書,帶制局監,頗為孝文所知。轉尚書都 令史。任城王澄重其學業,為其聲價。澄為雍州刺史,啟普惠為府錄事參軍,尋行 馮翊郡事。
chéng gōng shuāi zài shēn, yù qī yuè qī rì jí wén wǔ běi yuán mǎ shè. pǔ huì zòu jì yú chéng yuē:
澄功衰在身,欲七月七日集文武北園馬射。普惠奏記于澄曰:
qiè wén sān shā jiǔ qīn, bié shū nì zhī xù wǔ fú liù shù, děng cuī má zhī xīn. jiē yīn shì shì qíng, bù yì zhī dào zhě yě. rán zé mò dà zhī tòng, shēn yú zhōng shēn zhī wài shū cè zhī āi, chú yú sàng jì zhī nèi. wài zhě bù kě wú jié, gù duàn zhī yǐ sān nián nèi zhě bù kě suì chú, gù dūn zhī yǐ rì yuè. kuàng lǐ, dà liàn zhī rì, gǔ sù qín, gài tuī yǐ jí jí yě xiǎo gōng yǐ shàng, fēi yú fù liàn chú bù mù yù, cǐ jū zhī yǐ zhì yě. zēng zǐ wèn yuē: xiāng shí yǒu sàng fú, kě yǐ yǔ yú jì hū? kǒng zǐ yuē: sī bù jì, yòu hé zhù yú rén. jì jì bù yǔ, yí wú yàn shí zhī dào. yòu yuē: fèi sàng fú, kě yǐ yǔ yú kuì diàn zhī shì hū? zǐ yuē: tuō shuāi yǔ diàn, fēi lǐ yě. zhù yún: wèi qí wàng āi jí. yú wèi chú sàng zhī shǐ, bù yǔ kuì diàn, xiǎo gōng zhī nèi, qí kě guān shè hū? zá jì yún: dà gōng yǐ xià, jì zàng shì rén, rén shí zhī. qí dǎng yě shí zhī, fēi qí dǎng bù shí. shí yóu zé rén, yú mǎ shè wèi huò fēi yí. fú jiàn míng jiào, lì shè huì zhī xiàn, jiāng yǐ èr qī lìng chén, jí chéng zhōng wén wǔ yì wǔ yì yú běi yuán, xíng yī ràng yú zhōng fǒu. shí fēi dà yuè zhī qiū, jǐng shè fáng nóng zhī jié, guó jiā gǎo dàn fǔ chú, diàn xià gōng shuāi réng xí, shì ér wèi lè, yǐ xùn bǎi xìng, biàn shì yì xiān wáng zhī diǎn jiào, wàng āi qī zhī qíng, kǒng fēi suǒ yǐ zhāo lìng dé shì zi sūn zhě yě. àn shè yí, shè zhě yǐ lǐ lè wèi běn, wàng ér cóng shì, bù kě wèi lǐ zhōng gǔ fú shè, bù kě wèi lè. shě cǐ èr shì, hé yòng shè wèi! yòu qī rì zhī xì, lìng zhì wú zhī, bān láo suǒ shī, lǜ wéi shì tǐ, fǔ kù kōng xū, yí dài xīn diào. qǐ zhì jiǔ yuè, bèi shì jǐn xíng, rán hòu zòu lí shǒu zhī zhāng, xuān jué xiāng zhī mìng, shēng xuān xiàn, jiàn yún zhēng, shén rén xīn chàng yú sī shí yě.
竊聞三殺九親,別疏昵之敘;五服六術,等衰麻之心。皆因事飾情,不易之道 者也。然則莫大之痛,深於終身之外;書策之哀,除於喪紀之內。外者不可無節, 故斷之以三年;內者不可遂除,故敦之以日月。況《禮》,大練之日,鼓素琴,蓋 推以即吉也;小功以上,非虞祔練除不沐浴,此拘之以制也。曾子問曰:「相識有 喪服,可以與於祭乎?」孔子曰:「緦不祭,又何助於人。」祭既不與,疑無宴食 之道。又曰:「廢喪服,可以與於饋奠之事乎?」子曰:「脫衰與奠,非禮也。」 注云:「謂其忘哀疾。」愚謂除喪之始,不與饋奠,小功之內,其可觀射乎?《雜 記》云:「大功以下,既葬適人,人食之。其黨也食之,非其黨不食。」食猶擇人, 於馬射為或非宜。伏見明教,立射會之限,將以二七令辰,集城中文武肄武藝於北 園,行揖讓於中否。時非大閱之秋,景涉妨農之節,國家縞禫甫除,殿下功衰仍襲, 釋而為樂,以訓百姓,便是易先王之典教,忘哀戚之情,恐非所以昭令德、視子孫 者也。案射儀,射者以禮樂為本,忘而從事,不可謂禮;鐘鼓弗設,不可謂樂。舍 此二事,何用射為!又七日之戲,令制無之,班勞所施,慮違事體,府庫空虛,宜 待新調。乞至九月,備飾盡行,然後奏《狸首》之章,宣矍相之命,聲軒縣,建雲 鉦,神人忻暢於斯時也。
chéng yì nà qí yán, tuō cí zì bà, nǎi dá yuē: jīn suī fēi gōng zhì, ér cǐ zhōu chéng qián yǐ yǒu sī shì. qiě zuǎn wén xí wǔ, rén zhī cháng yì. qǐ kě yú cháng yì zhī jiān, yào xū lìng zhì hū? lǐ, xiōng dì nèi chú, míng āi yǐ shā xiǎo gōng, kè zhì zhǔ bù jué lè. tīng lè zé kě, guān wǔ qǐ shāng? zhí zì shì yuán xū bà, xiān yǐ lìng tíng, fāng huò cǐ qǐng, shēn jù lái yì.
澄意納其言,託辭自罷,乃答曰:「今雖非公制,而此州承前已有斯式。且纂 文習武,人之常藝。豈可於常藝之間,要須令制乎?《禮》,兄弟內除,明哀已殺; 小功,客至主不絕樂。聽樂則可,觀武豈傷?直自事緣須罷,先以令停,方獲此請, 深具來意。」
chéng zhuǎn yáng zhōu, qǐ pǔ huì yǐ yǔ lín jiān lǐng zhèn nán dà jiāng jūn kāi fǔ zhǔ bù. pǔ huì jì wèi chéng zhī, lì zuǒ èr fān, shén yǒu shēng yù. hái cháo, réng yǔ lín jiān.
澄轉揚州,啟普惠以羽林監領鎮南大將軍開府主簿。普惠既為澄知,歷佐二籓, 甚有聲譽。還朝,仍羽林監。
chéng zāo tài fēi yōu, chén liáo wèi lì bēi sòng, tí bēi yù yún kāng wáng yuán fēi zhī bēi. chéng fǎng yú pǔ huì, pǔ huì dá yuē: jǐn xún cháo diǎn, dàn yǒu wáng fēi, ér wú yuán zì. lǔ fū rén mèng zǐ chēng yuán fēi zhě, yù xià yǔ jì shì shēng zi xiāng duì. jīn liè yì tài fēi zuò pèi xiān wáng, gèng wú shēng zi zhòng zi zhī xián, qiè wèi bù jiǎ yuán zì yǐ bié míng wèi. qiě yǐ shì pèi xìng, yú yǐ wèi zài shēng zhī chēng, gù chūn qiū fū rén jiāng shì zhì zì qí jì zàng, yǐ shì pèi xìng, gù jīng shū zàng wǒ xiǎo jūn wén jiāng, yòu yuē lái guī fū rén chéng fēng zhī suì, jiē yǐ shì pèi xìng. gǔ zhě fù rén cóng fū shì, jīn liè yì tài fēi dé guān yī shì, gù tè méng bāo xī, nǎi wàn dài zhī gāo shì, qǐ róng yú dìng míng zhī zhòng, ér bù chēng liè yì hū. chéng cóng zhī.
澄遭太妃憂,臣僚為立碑頌,題碑欲雲「康王元妃之碑」。澄訪於普惠,普惠 答曰:「謹尋朝典,但有王妃,而無元字。魯夫人孟子稱元妃者,欲下與繼室聲子 相對。今烈懿太妃作配先王,更無聲子、仲子之嫌,竊謂不假元字以別名位。且以 氏配姓,愚以為在生之稱,故《春秋》『夫人姜氏至自齊』;既葬,以諡配姓,故 經書『葬我小君文姜』,又曰『來歸夫人成風之襚』,皆以諡配姓。古者婦人從夫 諡,今烈懿太妃德冠一世,故特蒙褒錫,乃萬代之高事,豈容於定名之重,而不稱 『烈懿』乎。」澄從之。
hòu wèi bù bīng xiào wèi, yǐ běn guān lǐng hé nán yǐn chéng. xuān wǔ bēng, zuò yǔ zhēn kǎi děng yǐn jiǔ yóu cóng, miǎn guān. gù shì, miǎn guān zhě, sān zài zhī hòu, jiàng yī jiē ér xù, ruò cái yōu zhuó shòu, bù jū cǐ xiàn. xī píng zhōng, lì bù shàng shū lǐ sháo zòu pǔ huì yǒu wén xué. yī cái yōu zhī lì, chì chú níng yuǎn jiāng jūn sī kōng cāng cáo cān jūn. cháo yì yǐ bù jiàng jiē wèi róng. shí rèn chéng wáng chéng wèi sī kōng, biǎo yì shū jì duō chū pǔ huì.
後為步兵校尉,以本官領河南尹丞。宣武崩,坐與甄楷等飲酒游從,免官。故 事,免官者,三載之後,降一階而敘,若才優擢授,不拘此限。熙平中,吏部尚書 李韶奏普惠有文學。依才優之例,敕除寧遠將軍、司空倉曹參軍。朝議以不降階為 榮。時任城王澄為司空,表議書記多出普惠。
guǎng líng wáng gōng běi hǎi wáng hào yí wèi suǒ shēng zǔ mǔ fú qī yǔ sān nián, zhào qún liáo huì yì. pǔ huì yì yuē:
廣陵王恭、北海王顥疑為所生祖母服期與三年,詔群僚會議。普惠議曰:
jǐn àn: èr wáng zǔ mǔ jiē shòu mìng xiān cháo, wèi èr guó tài fēi, kě wèi shòu mìng yú tiān zǐ, wèi shǐ fēng zhī mǔ yǐ. sàng fú cí mǔ rú mǔ, zài sān nián zhāng, chuán yuē: guì fù mìng yě. zhèng zhù yún: dài fū zhī qiè zi, fù zài wèi mǔ dà gōng, zé shì zhī qiè zi wèi mǔ qī. fù zú, zé jiē dé shēn. cǐ dài fū mìng qí qiè zi, yǐ wèi mǔ suǒ cí, yóu yuē guì fù mìng, wèi zhī sān nián kuàng tiān zǐ mìng qí zi wèi liè guó wáng, mìng qí suǒ shēng mǔ wèi guó tài fēi, fǎn zì tóng gōng zǐ wèi mǔ liàn guān zhī yǔ dà gōng hū. chuán yuē: shǐ fēng zhī jūn, bù chén zhū fù kūn dì. zé dāng fú qí qīn fú. ruò lǔ wèi liè guó, xiāng wèi fú qī, pàn wú yí yǐ. hé yǐ míng zhī? sàng fú: jūn wèi gū zǐ mèi nǚ zǐ zi jià yú guó jūn zhě. chuán yuē: hé yǐ dà gōng? zūn tóng yě. zūn tóng, zé dé fú qí qīn fú. zhū hóu zhī zǐ chēng gōng zǐ, gōng zǐ bù dé mí xiān jūn. rán zé xiōng dì yī tǐ, wèi liè zhū hóu, zì yǐ zūn tóng, dé xiāng wèi fú, bù kě hái zhǔn gōng zǐ, yuǎn yàn tiān wáng. gù jiàng yǒu sì pǐn, jūn dài fū yǐ zūn jiàng, gōng zǐ dài fū zhī zǐ yǐ yàn jiàng, míng lì bù tóng, hé kě luàn yě. lǐ, dài fū zhī qiè zi, yǐ fù mìng cí jǐ, shēn qí sān nián. tài fēi jì shòu mìng xiān dì, guāng zhāo yī guó, èr wáng zuò tǔ máo shè, xiǎn xī dà bāng, shě zūn tóng zhī gāo jù, fù bù mí zhī gōng zi, suī xǔ cài shī wèi, yì bú shì guò. fú wèn yuē: yǒu cóng qīng ér zhòng, gōng zǐ zhī qī, wèi qí huáng gū. gōng zǐ suī yàn, qī shàng huò shēn, kuàng guǎng líng běi hǎi, lùn fēng jūn zé fēng jūn zhī zǐ, yǔ fēi zé mìng fēi zhī sūn, chéng fēi zuǎn zhòng, yuǎn bié xiān huáng, gèng yǐ xiān hòu zhī zhèng tǒng, yàn qí suǒ shēng zhī zǔ dí, fāng zhī huáng gū, bù yǐ yáo hū? jīn jì xǔ qí shēn fú, ér fù xiàn zhī yǐ qī, bǐ zhī cí mǔ, bù yì shuǎng yú? jīng yuē: wèi jūn zhī zǔ fù mǔ fù mǔ qī zhǎng zi, chuán yuē: hé yǐ qī? fù mǔ zhǎng zi jūn fú zhǎn. qī zé xiǎo jūn. fù zú, rán hòu wèi zǔ hòu zhě, fú zhǎn. jīn zǔ nǎi xiàn wén huáng dì, zhū hóu bù dé zǔ zhī. mǔ wèi tài fēi, gài èr wáng sān nián zhī zhèng. yì zhě jìn bèi zhèng jīng, yǐ fù fēi lèi, chà zhī háo máo, suǒ shī huò yuǎn. qiě tiān zǐ zūn zé pèi tiān, mò fēi chén qiè, hé wèi mìng zhī wèi guó mǔ, ér bù tīng zi fú qí qīn hū? jì yuē: cóng fú zhě, suǒ cóng wáng zé yǐ. yòu yuē: bù wèi jūn mǔ zhī dǎng fú, zé wèi qí mǔ zhī dǎng fú. jīn suǒ cóng jì wáng, bù yǐ qīn fú fu qí suǒ shēng, zé shǔ cóng zhī fú, yú hé suǒ shī? ruò yǐ zhū wáng rù wèi gōng qīng, biàn tóng dài fū zhě, zé dāng jīn zhī yì jiē bù xū yǐ guó wèi yán yě. jīn zhī zhū wáng, zì tóng liè guó, suī bù zhī guó, bié zhì chén liáo, yù shí yī fāng, dé bù yǐ zhū hóu yán zhī?
謹案:二王祖母皆受命先朝,為二國太妃,可謂受命於天子,為始封之母矣。 《喪服》「慈母如母」,在三年章,傳曰:「貴父命也。」鄭注云:「大夫之妾子, 父在為母大功,則士之妾子為母期。父卒,則皆得伸。」此大夫命其妾子,以為母 所慈,猶曰貴父命,為之三年;況天子命其子為列國王,命其所生母為國太妃,反 自同公子為母練冠之與大功乎。《傳》曰:「始封之君,不臣諸父昆弟。」則當服 其親服。若魯、衛列國,相為服期,判無疑矣。何以明之?《喪服》:「君為姑姊 妹女子子嫁於國君者。」《傳》曰:「何以大功?尊同也。尊同,則得服其親服。 諸侯之子稱公子,公子不得禰先君。」然則兄弟一體,位列諸侯,自以尊同,得相 為服,不可還准公子,遠厭天王。故降有四品,君、大夫以尊降,公子、大夫之子 以厭降,名例不同,何可亂也。《禮》,大夫之妾子,以父命慈己,申其三年。太 妃既受命先帝,光昭一國,二王胙土茅社,顯錫大邦,舍尊同之高據,附不禰之公 子,雖許、蔡失位,亦不是過。《服問》曰:「有從輕而重,公子之妻,為其皇姑。」 公子雖厭,妻尚獲申,況廣陵、北海,論封君則封君之子,語妃則命妃之孫,承妃 纂重,遠別先皇,更以先後之正統,厭其所生之祖嫡,方之皇姑,不以遙乎?今既 許其申服,而復限之以期,比之慈母,不亦爽歟?《經》曰:「為君之祖父母、父 母、妻、長子」,《傳》曰:「何以期?父母長子君服斬。妻則小君。父卒,然後 為祖後者,服斬。」今祖乃獻文皇帝,諸侯不得祖之。母為太妃,蓋二王三年之證。 議者近背正經,以附非類,差之毫毛,所失或遠。且天子尊則配天,莫非臣妾,何 為命之為國母,而不聽子服其親乎?《記》曰:「從服者,所從亡則已。」又曰: 「不為君母之黨服,則為其母之黨服。今所從既亡,不以親服服其所生,則屬從之 服,於何所施?若以諸王入為公卿,便同大夫者,則當今之議皆不須以國為言也。 今之諸王,自同列國,雖不之國,別置臣僚,玉食一方,得不以諸侯言之?
gǎn jù zhōu lǐ, zhé tóng sān nián.
敢據《周禮》,輒同三年。
dāng shí yì zhě, yì yǒu tóng yì. guó zi bó shì lǐ yù yú yì bà zhī hòu, shū nán pǔ huì, pǔ huì jù lǐ hái dá, zhèng zhòng sān fǎn, yù yì suì qū. zhuǎn jiàn yì dài fū, chéng wèi pǔ huì yuē: bù xǐ jūn dé jiàn yì, wéi xǐ jiàn yì dé jūn.
當時議者,亦有同異。國子博士李郁於議罷之後,書難普惠,普惠據《禮》還 答,鄭重三反,郁議遂屈。轉諫議大夫,澄謂普惠曰:「不喜君得諫議,唯喜諫議 得君。」
shí líng tài hòu fù sī tú hú guó zhēn hōng, zèng xiāng guó tài shàng qín gōng. pǔ huì yǐ qián shì hòu fù wú tài shàng zhī hào, yì què shàng shū, chén qí bù kě. zuǒ yòu wèi jù, mò gǎn wèi tōng. huì wén hú jiā chuān kuàng xià fén yǒu pán shí, nǎi mì biǎo yuē: qiè jiàn gù shì zhōng sī tú hú gōng, huái dào hán líng, shí dàn shèng hòu, jìn shū kè wéi yǔn zhī jì, jū huái tǐ lùn dào zhī míng. gù yǐ gōng yú jiǔ xī, bāo jiǎ luán dào, shēn shèng shàng zhī jiā lóng, jí cí hòu zhī zhì ài, xiàn zhāng tiān xià, bù yì kě hū! ér tài shàng zhī hào, qiè wèi wèi zhōng. hé zhě? lǐ jì yuē: tiān wú èr rì, tǔ wú èr wáng, cháng dì jiāo shè, zūn wú èr shàng. qiè wèi gāo zǔ shòu chán yú xiàn wén huáng dì, gù yǎng zūn wèi tài shàng huáng, cǐ yīn shàng shàng ér shēng míng yě. huáng tài hòu chēng lìng yǐ xì chì xià, gài qǔ sān cóng zhī dào, yuǎn tóng wén mǔ, liè yú shí luàn, zé sī tú wèi tài shàng, kǒng guāi xì chì zhī yì. yì yuē kùn yú shàng zhě, bì fǎn yú xià. bǐ kè jí dìng zhào, ér yǐ qiǎn gǎi bo, qún xīn bēi wǎn, yì huò tiān dì shén líng suǒ yǐ chuí zhì jiè, qǐ shèng qíng. fú yuàn tíng sī tú bī tóng zhī hào, cóng bēi xià bù yú zhī chēng, zé tiān xià xìng shèn.
時靈太后父司徒胡國珍薨,贈相國、太上秦公。普惠以前世後父無太上之號, 詣闕上疏,陳其不可。左右畏懼,莫敢為通。會聞胡家穿壙下墳有盤石,乃密表曰: 「竊見故侍中、司徒胡公,懷道含靈,實誕聖后,近樞克惟允之寄,居槐體論道之 明。故以功餘九錫,褒假鸞纛,深聖上之加隆,極慈後之至愛,憲章天下,不亦可 乎!而太上之號,竊謂未衷。何者?《禮記》曰:『天無二日,土無二王,嘗禘郊 社,尊無二上。』竊謂高祖受禪於獻文皇帝,故仰尊為太上皇,此因上上而生名也。 皇太后稱令以系敕下,蓋取三從之道,遠同文母,列於十亂,則司徒為太上,恐乖 系敕之意。《易》曰『困於上者,必反於下。』比克吉定兆,而以淺改卜,群心悲 惋,亦或天地神靈所以垂至戒,啟聖情。伏願停司徒逼同之號,從卑下不逾之稱, 則天下幸甚。」
tài hòu lǎn biǎo, qīn zhì guó zhēn zhái, zhào jí wǔ pǐn yǐ shàng bó yì qí shì. rèn chéng wáng chéng tài fù qīng hé wáng yì shì zhōng cuī guāng yù shǐ zhōng wèi yuán kuāng shàng shū cuī liàng bìng tóng yǒu nán, pǔ huì bìng yǐ lǐ zhèng zhī, wú suǒ qū. tíng wèi shǎo qīng yuán fān yuē: zhōu guān: shàng gōng jiǔ mìng, shàng dài fū sì mìng, mìng shù suī shū, tóng míng wèi shàng, hé bì shàng zhě jiē shì jí zūn. pǔ huì lì shēng ā fān yuē: lǐ yǒu xià qīng shàng shì, hé zhǐ dài fū yǔ gōng. dàn jīn suǒ xíng, yǐ tài jiā shang, èr míng shuāng jǔ, bù dé fēi jí. diāo chóng xiǎo yì, wēi huò xiāng xǔ, zhì yú cǐ chù, qǐ qīng suǒ jí! fān shén yǒu cán sè, mò bù fù yán. yì zhě xián yǐ tài hòu dāng cháo, zhì xiāng dǎng shùn, suì zòu yuē: zhāng pǔ huì cí suī bù qū, rán fēi chén děng suǒ tóng. huàn hàn yǐ liú, qǐng yī qián zhào. tài hòu fù qiǎn yuán chā jiǎ càn xuān lìng wèi pǔ huì yuē: zhèn zhī suǒ xíng, xiào zǐ zhī zhì qīng zhī suǒ chén, zhōng chén zhī dào. qún gōng yǐ yǒu chéng yì, qīng bù dé kǔ duó zhèn huái. hòu yǒu suǒ jiàn, wù dé nán yán.
太后覽表,親至國珍宅,召集五品已上博議其事。任城王澄、太傅清河王懌、 侍中崔光、御史中尉元匡、尚書崔亮並同有難,普惠並以理正之,無所屈。廷尉少 卿袁翻曰:「《周官》:上公九命,上大夫四命,命數雖殊,同名為上,何必上者 皆是極尊。」普惠厲聲呵翻曰:「禮有下卿、上士,何止大夫與公。但今所行,以 太加上,二名雙舉,不得非極。雕蟲小藝,微或相許,至於此處,豈卿所及!」翻 甚有慚色,默不復言。議者咸以太后當朝,志相黨順,遂奏曰:「張普惠辭雖不屈, 然非臣等所同。渙汗已流,請依前詔。」太后復遣元叉、賈璨宣令謂普惠曰:「朕 之所行,孝子之志;卿之所陳,忠臣之道。群公已有成議,卿不得苦奪朕懷。後有 所見,勿得難言。」
chū, pǔ huì bèi zhào, chuán zhào chí huá liú mǎ lái, shén xùn sù, zhù lì cuī qù. pǔ huì zhū zi yōu bù tì sì. pǔ huì wèi yuē: wǒ dāng xiū míng zhī cháo, zhǎng jiàn yì zhī rèn, ruò bù yán suǒ nán yán, jiàn suǒ nán jiàn, biàn shì wěi wěi, kuàng guān shī lù. rén shēng yǒu sǐ, sǐ dé qí suǒ, fū fù hé hèn. rán cháo tíng yǒu dào, rǔ bèi wù yōu. jí yì bà, zhǐ láo hái zhái, qīn gù hè qí xìng shèn.
初,普惠被召,傳詔馳驊騮馬來,甚迅速,佇立催去。普惠諸子憂怖涕泗。普 惠謂曰:「我當休明之朝,掌諫議之任,若不言所難言,諫所難諫,便是唯唯,曠 官尸祿。人生有死,死得其所,夫復何恨。然朝廷有道,汝輩勿憂。」及議罷,旨 勞還宅,親故賀其幸甚。
shí zhōng shān dù bì yí shū pǔ huì yuē: míng hóu shēn rú shuò xué, shēn fù dà cái, zhí cǐ gōng fāng, lái jū jiàn zhí, jiǎn jiǎn rú yě, è è rú yě. yī zuó chéng zài hú sī tú dì, dāng tíng miàn zhèng, suī wèn nán fēng zhì, ér yīng duì xiǎng chū. sòng chéng zhī dài shǐ yíng, lǔ mén zhī tuò cái jǐng, zhōng shǐ qún hòu qūn xún, shù liáo gǒng mò. suī bù jiàn yòng yú yī shí, gù yǐ chuán měi yú bǎi dài. wén fēng kuài rán, jìng cái cǐ bái. pǔ huì měi qí cǐ shū, měi wèi kǒu shí.
時中山杜弼遺書普惠曰:「明侯深儒碩學,身負大才,執此公方,來居諫職, 謇謇如也,諤諤如也。一昨承在胡司徒弟,當庭面諍,雖問難鋒至,而應對響出。 宋城之帶始縈,魯門之柝裁警,終使群後逡巡,庶僚拱默。雖不見用於一時,固已 傳美於百代。聞風快然,敬裁此白。」普惠美其此書,每為口實。
pǔ huì yǐ tiān xià rén diào, fú dù zhǎng guǎng, shàng shū jì zòu, fù zhēng mián má, kǒng rén bù kān mìng. shàng shū yuē: fú wén shàng shū zòu fù mián má zhī diào, zūn xiān huáng zhī guǐ. sù xiāo wéi dù, xīn zhàn jiāo jí. yǎng wéi gāo zǔ fèi dà dǒu, qù zhǎng chǐ, gǎi zhòng chèng, suǒ yǐ ài wàn xìng, cóng báo fù. zhī jūn guó xū mián má zhī yòng, gù yún fú dù zhī jiān, yì zhào yīng yǒu mián má zhī lì, gù juàn shàng shuì mián bā liǎng, bù shàng shuì má shí wǔ jīn. wàn xìng dé fèi dà dǒu, qù zhǎng chǐ, gǎi zhòng chèng, hé qīng fù zhī ráo, bù shì yú mián má ér yǐ. gù gē wǔ yǐ gōng qí fù, bēn zǒu yǐ yì qí qín. fū xìn xíng yú shàng, zé yì zhào lè shū yú xià. zì zī yǐ jiàng, jiàn jiàn zhǎng kuò, bǎi xìng jiē yuàn, wén yú cháo yě. fú wéi huáng tài hòu wèi lín cháo zhī qián, bì xià jū liàng àn zhī rì, zǎi fǔ bù xún qí běn, zhī tiān xià zhī yuàn mián má, bù chá qí fú guǎng dù zhǎng chèng zhòng dǒu dà, gé qí suǒ bì, cún qí kě cún, ér tè fàng mián má zhī diào, yǐ yuè tiān xià zhī xīn. cǐ wèi yuè zhī bù yǐ dào, yú chén suǒ yǐ wèi yuè zhě yě.
普惠以天下人調,幅度長廣,尚書計奏,復徵綿麻,恐人不堪命。上疏曰: 「伏聞尚書奏復綿麻之調,遵先皇之軌。夙宵惟度,欣戰交集。仰惟高祖廢大斗, 去長尺,改重秤,所以愛萬姓,從薄賦。知軍國須綿麻之用,故云幅度之間,億兆 應有綿麻之利,故絹上稅綿八兩,布上稅麻十五斤。萬姓得廢大斗,去長尺,改重 秤,荷輕賦之饒,不適於綿麻而已。故歌舞以供其賦,奔走以役其勤。夫信行於上, 則億兆樂輸於下。自茲已降,漸漸長闊,百姓嗟怨,聞於朝野。伏惟皇太后未臨朝 之前,陛下居諒暗之日,宰輔不尋其本,知天下之怨綿麻,不察其幅廣、度長、秤 重、斗大,革其所弊,存其可存,而特放綿麻之調,以悅天下之心。此謂悅之不以 道,愚臣所以未悅者也。」
pǔ huì yòu biǎo qǐ cháo zhí zhī rì, shí tīng fèng jiàn. zì cǐ zhī hòu, yuè yī bì jiàn. yòu yǐ xiào míng bù qīn shì cháo, guò chóng fó fǎ, jiāo miào zhī shì, duō wěi yǒu sī, shàng shū yuē: fú wéi bì xià zhòng huī zuǎn tǒng, qīn míng wén sī, tiān dì shǔ xīn, bǎi shén zhù wàng. fú yuàn gōng zhì jiāo miào zhī qián, qīn yū shuò wàng zhī zé, shì diàn chéng jūn, jié xīn qiān mǔ, míng fā bù mèi, jié chéng yīn guàn, xiào dì kě yǐ tōng shén míng, dé jiào kě yǐ guāng sì hǎi. rán hòu jīng jìn sān bǎo, xìn xīn rú lái. dào yóu huà shēn, gù zhū lòu kě jǐn fǎ suí lǐ jī, gù bǐ àn kě dēng. liàng chè sēng sì bù jí zhī huá, hái fù bǎi guān jiǔ zhé zhī zhì. yǐ xìng zhī gòu, wù cóng jiǎn chéng jiāng lái zhī zào, quán lìng tíng xī. dàn réng jiù guàn, yì hé bì gǎi zuò. shù jié yòng ài rén, fǎ sú jù lài. xún bié chì fù wài, yì shì diàn zhī lǐ.
普惠又表乞朝直之日,時聽奉見。自此之後,月一陛見。又以孝明不親視朝, 過崇佛法,郊廟之事,多委有司,上疏曰:「伏惟陛下重暉纂統,欽明文思,天地 屬心,百神佇望。伏願躬致郊廟之虔,親紆朔望之澤,釋奠成均,竭心千畝,明發 不寐,潔誠禋祼,孝弟可以通神明,德教可以光四海。然後精進三寶,信心如來。 道由化深,故諸漏可盡;法隨禮積,故彼岸可登。量撤僧寺不急之華,還復百官久 折之秩。已興之構,務從簡成;將來之造,權令停息。但仍舊貫,亦何必改作。庶 節用愛人,法俗俱賴。」尋別敕付外,議釋奠之禮。
shí shǐ guān kè rì shí, yù chì bà cháo. pǔ huì yǐ nì fèi fēi lǐ, shàng shū chén zhī. yòu biǎo lùn shí zhèng dé shī: yī yuē shěn fǎ dù, píng dòu chǐ, zū diào wù qīng, fù yì wù shěng. èr yuē tīng yú yán, chá yuàn sòng, xiān huáng jiù shì yǒu bù biàn yú zhèng zhě, qǐng xī zhuī gǎi. sān yuē jìn zhōng jiǎn, tuì bù xiào, rèn xián wù èr, qù xié wù yí. sì yuē xìng miè guó, jì jué shì, xūn qīn zhī yìn, suǒ yí shōu xù. shū zòu, xiào míng líng tài hòu yǐn pǔ huì yú xuān guāng diàn, suí shì nán jié. yán duì yí shí, tài hòu yuē: xiǎo xiǎo xì wù, yī yī fān dòng, gèng chéng fán rǎo. pǔ huì yuē: shèng shàng zhī yǎng shù wù, ruò cí mǔ zhī yǎng chì zǐ. jīn chì zǐ jǐ lín wēi hè, jiāng fù shuǐ huǒ, yǐ fán láo ér bù jiù, qǐ chì zǐ suǒ wàng yú cí mǔ! tài hòu yuē: tiān xià cāng shēng, níng yǒu rú cǐ kǔ shì? pǔ huì yuē: tiān xià zhī qīn yì, mò zhòng yú tài shī péng chéng wáng, rán suì bù miǎn wǎng sǐ. wēi xì zhī kǔ, hé kě dé wú? tài hòu yuē: péng chéng zhī kǔ, wú yǐ fēng qí sān zi, hé zú fù yán. pǔ huì yuē: shèng hòu fēng péng chéng zhī sān zi, tiān xià mò bù xīn zhì dé, zhī cí mǔ zhī zài shàng. chén suǒ yǐ zhòng chén zhě, fán rú cǐ wǎng, qǐ chuí shèng chá. tài hòu yuē: qīng yún xìng miè jì jué, yì fù shuí shì? pǔ huì yuē: xī huái nán nì zhōng, hàn wén fēng qí sì zǐ, gài gǔ ròu zhī bù kě qì, qīn qīn gù yě. qiè jiàn xián yáng jīng zhào, nǎi huáng zǐ huáng sūn, yī dé zhī kuī, zì yí huǐ lì shěn lún yōu rǎng, miǎn yān fú shōu, qǐ shì xìng miè jì jué zhī yì? tài hòu yuē: qīng yán yǒu lǐ, dāng mìng gōng qīng bó yì.
時史官克日蝕,豫敕罷朝。普惠以逆廢非禮,上疏陳之。又表論時政得失:一 曰審法度,平斗尺,租調務輕,賦役務省。二曰聽輿言,察怨訟,先皇舊事有不便 於政者,請悉追改。三曰進忠謇,退不肖,任賢勿貳,去邪勿疑。四曰興滅國,繼 絕世,勛親之胤,所宜收敘。書奏,孝明、靈太后引普惠於宣光殿,隨事難詰。延 對移時,太后曰:「小小細務,一一翻動,更成煩擾。」普惠曰:「聖上之養庶物, 若慈母之養赤子。今赤子幾臨危壑,將赴水火,以煩勞而不救,豈赤子所望於慈母!」 太后曰:「天下蒼生,寧有如此苦事?」普惠曰:「天下之親懿,莫重於太師彭城 王,然遂不免枉死。微細之苦,何可得無?」太后曰:「彭城之苦,吾已封其三子, 何足復言。」普惠曰:「聖后封彭城之三子,天下莫不忻至德,知慈母之在上。臣 所以重陳者,凡如此枉,乞垂聖察。」太后曰:「卿雲興滅繼絕,意復誰是?」普 惠曰:「昔淮南逆終,漢文封其四子,蓋骨肉之不可棄,親親故也。竊見咸陽、京 兆,乃皇子皇孫,一德之虧,自貽悔戾;沈淪幽壤,緬焉弗收,豈是興滅繼絕之意?」 太后曰:「卿言有理,當命公卿博議。」
jí rèn chéng wáng chéng hōng, pǔ huì hé qí ēn dài, shuò wàng bēn fù, zhì yú dàn chú, suī hán shǔ fēng yǔ, wú bù bì zhì. chū, chéng jiā shǎng pǔ huì, lín hōng qǐ wèi shàng shū yòu chéng. líng tài hòu jì shēn dào chéng, lǎn qǐ cóng zhī. zhào xíng zhī hòu, shàng shū zhū láng yǐ pǔ huì dì hán, bù yīng biàn jū guǎn xiá, xiāng yǔ wèi yuē, bìng yù bù fàng shàng shěng, fēn yún duō rì nǎi xī.
及任城王澄薨,普惠荷其恩待,朔望奔赴,至於禫除,雖寒暑風雨,無不必至。 初,澄嘉賞普惠,臨薨啟為尚書右丞。靈太后既深悼澄,覽啟從之。詔行之後,尚 書諸郎以普惠地寒,不應便居管轄,相與為約,並欲不放上省,紛紜多日乃息。
zhèng guāng èr nián, zhào qiǎn yáng jūn sòng rú rú zhǔ ā nà guī hái guó. pǔ huì wèi qiǎn zhī jiāng yí hòu huàn, shàng shū jí yán qí bù kě. biǎo zòu bù cóng. wèi zi jiàn wèi yì zhōu cì shǐ, yǒu zāng zuì, pǔ huì bèi shǐ yàn zhī, shì suì dé shì, gù zi jiàn fù zǐ shén dé zhī. shí liáng xī fēng hóu zhèng dé zhà chēng jiàng kuǎn, cháo tíng pō shì dāng yíng. pǔ huì qǐng fù yáng zhōu, yí hái xiāo shì, bù cóng. é ér zhèng dé guǒ táo hái. hòu chú guāng lù dài fū, yòu chéng rú gù.
正光二年,詔遣楊鈞送蠕蠕主阿那瑰還國。普惠謂遣之將貽後患,上疏極言其 不可。表奏不從。魏子建為益州刺史,有贓罪,普惠被使驗之,事遂得釋,故子建 父子甚德之。時梁西豐侯正德詐稱降款,朝廷頗事當迎。普惠請付揚州,移還蕭氏, 不從。俄而正德果逃還。後除光祿大夫,右丞如故。
xiān shì, chóu chí wǔ xìng jùn dī shù fǎn, xī chuí jùn shù, zū lián jiǔ jué. zhào pǔ huì yǐ běn guān wèi chí jié xī dào xíng tái, gěi qín qí jīng huá yōng bīn dōng qín qī zhōu bīng wǔ sān wàn rén, rèn qí zhào fā sòng nán qín dōng yì èr zhōu bīng zū, fēn fù zhū shù. qí suǒ bù jiāng tǒng, tīng yú guān xī mù shǒu zhī zhōng suí jī zhào qiǎn. jūn zī bǎn yìn zhī shǔ, xī yǐ zì suí. shì qì hái cháo, cì juàn bù yī bǎi duàn. shí zhào fǎng yuān qū, pǔ huì shàng shū, duō suǒ chén lùn. chū chú dōng yù zhōu cì shǐ. huái nán jiǔ shù shí sān jùn, yóu yīn liáng qián bì, bié jùn yì xiàn zhī rén cuò zá jū zhǐ. pǔ huì nǎi yī cì kuò bǐ, shěng jiǎn jùn xiàn, shàng biǎo chén zhuàng, zhào xǔ zhī. zǎi shǒu yīn cǐ, wǎn shè yǒu fāng, jiān dào bù qǐ, rén yǐ wèi biàn.
先是,仇池武興郡氐數反,西垂郡戍,租連久絕。詔普惠以本官為持節、西道 行台,給秦、岐、涇、華、雍、豳、東秦七州兵武三萬人,任其召發;送南秦、東 益二州兵租,分付諸戍。其所部將統,聽於關西牧守之中隨機召遣。軍資板印之屬, 悉以自隨。事訖還朝,賜絹布一百段。時詔訪冤屈,普惠上疏,多所陳論。出除東 豫州刺史。淮南九戍十三郡,猶因梁前弊,別郡異縣之人錯雜居止。普惠乃依次括 比,省減郡縣,上表陳狀,詔許之。宰守因此,綰攝有方,奸盜不起,人以為便。
pǔ huì bù yíng cái yè, hǎo yǒu jìn jǔ, dūn yú gù jiù. jì zhōu rén hóu jiān gù shǎo shí yǔ qí yóu xué, zǎo zhōng. qí zi zhǎng yú, pǔ huì měi yú sì shí qǐng lù, wú bù jiǎn shàn, gěi qí yī shí. jí wèi yù zhōu, qǐ zhǎng yú jiě hè, xié qí hé mén zhěng gěi zhī. zài zhōu zú, shì yuē xuān gōng.
普惠不營財業,好有進舉,敦於故舊。冀州人侯堅固少時與其遊學,早終。其 子長瑜,普惠每於四時請祿,無不減贍,給其衣食。及為豫州,啟長瑜解褐,攜其 合門拯給之。在州卒,諡曰宣恭。
chéng yān, zì jì wén, shàng gǔ jū yōng rén yě. hǎo wén xué, yǒu qì shàng. shì sòng wèi yuán wài láng, lǐng jūn zhǔ, yuán dōng yáng lì chéng. huáng xìng zhōng, jiàng mù róng bái yào, fù què, shòu jiān zhù zuò zuǒ láng. shí xiàn wén yú zhòng dōng yuè yù xún mò běi, cháo chén yǐ hán shén gù jiàn, bìng bù nà. yān shàng jiē yú shì yóu lùn, dì lǎn zhī, zhào shàng shū lǐ yuē: qīng zhū rén bù rú chéng yān lùn, tōng shì rén yì. nǎi chì tíng xíng.
成淹,字季文,上谷居庸人也。好文學,有氣尚。仕宋為員外郎,領軍主,援 東陽、歷城。皇興中,降慕容白曜,赴闕,授兼著作佐郎。時獻文於仲冬月欲巡漠 北,朝臣以寒甚固諫,並不納。淹上《接輿釋游論》,帝覽之,詔尚書李曰: 「卿諸人不如成淹論,通釋人意。」乃敕停行。
tài hé zhōng, wén míng tài hòu bēng, qí qiǎn qí sàn qí cháng shì péi zhāo míng sàn qí shì láng xiè jùn děng lái diào, yù yǐ cháo fú xíng shì. zhǔ kè bù xǔ, zhāo míng děng zhí zhì bù yí. xiào wén chì shàng shū lǐ chōng xuǎn yī xué shí zhě gèng yǔ lùn zhí. chōng zòu qiǎn yān. zhāo míng yán: bù tīng cháo fú xíng lǐ, yì chū hé diǎn? yān yán: xuán guān bù diào, tóng rú gòng wén. xī jì sūn jiāng xíng, qǐng zāo sàng zhī lǐ, qiān zài zhī xià, yóu gòng chēng zhī. qīng fāng wèi yì chū hé diǎn, hé qí yì zāi! zhāo míng yán: qí gāo dì bēng, wèi qiǎn lǐ biāo tōng diào, chū bù sù fú, qí cháo yì bù wèi yí. yān yán: biāo tōng diào zhī rì, cháo mìng yǐ diào fú zì suí. bǐ bù zūn gāo zōng zhuī yuǎn zhī mù, nǎi yú yuè jí jí. qí zhī jūn chén, jiē yǐ míng yù yíng tíng, biāo xíng rén, hé róng dú yǐ shuāi fú jiān yì guān zhī zhōng? wǒ huáng chù liàng àn yǐ lái, bǎi guān tīng yú zhǒng zǎi, qīng qǐ dé yǐ cǐ fāng bǐ yě? zhāo míng nǎi yáo xī ér yán yuē: sān huáng bù tóng lǐ, yì ān zhī dé shī suǒ guī. yān yán: ruò rú lái tán, qīng yǐ yú shùn gāo zōng wèi fēi yě? zhāo míng xiāng gù xiào yuē: fēi xiào zhě, xuān ní yǒu chéng zé, xíng rén yì fú gǎn yán. shǐ rén wéi jī kù zhě, bù kě yǐ diào, xìng jiè yī yáo, yǐ shēn guó mìng. jīn wèi wèi cháo suǒ bī, hái nán rì, bì děi zuì běn cháo. yān yán: bǐ yǒu jūn zǐ yě, qīng jiāng mìng zhé zhōng, hái nán rì, yīng yǒu gāo shǎng. ruò wú jūn zǐ yě, dàn lìng yǒu guāng guó zhī yù, suī fēi lǐ dé zuì, yì fù hé xián. nán shǐ dǒng hú, zì dāng zhí bǐ. jì ér chì sòng yī yáo gěi zhāo míng děng, míng dàn yǐn rù, jiē lìng wén wǔ jǐn āi. hòu zhèng zuǒ láng.
太和中,文明太后崩,齊遣其散騎常侍裴昭明、散騎侍郎謝竣等來吊,欲以朝 服行事。主客不許,昭明等執志不移。孝文敕尚書李沖選一學識者更與論執。沖奏 遣淹。昭明言:「不聽朝服行禮,義出何典?」淹言:「玄冠不弔,童孺共聞。昔 季孫將行,請遭喪之禮,千載之下,猶共稱之。卿方謂義出何典,何其異哉!」昭 明言:「齊高帝崩,魏遣李彪通吊,初不素服,齊朝亦不為疑。」淹言:「彪通吊 之日,朝命以吊服自隨。彼不遵高宗追遠之慕,乃逾月即吉。齊之君臣,皆已鳴玉 盈庭,彪行人,何容獨以衰服間衣冠之中?我皇處諒暗以來,百官聽於冢宰,卿豈 得以此方彼也?」昭明乃搖膝而言曰:「三皇不同禮,亦安知得失所歸。」淹言: 「若如來談,卿以虞舜、高宗為非也?」昭明相顧笑曰:「非孝者,宣尼有成責, 行人亦弗敢言。使人唯齎袴褶,不可以吊,幸借衣颻,以申國命。今為魏朝所逼, 還南日,必得罪本朝。」淹言:「彼有君子也,卿將命折中,還南日,應有高賞。 若無君子也,但令有光國之譽,雖非理得罪,亦復何嫌。南史、董狐,自當直筆。」 既而敕送衣颻給昭明等,明旦引入,皆令文武盡哀。後正佐郎。
qí hòu, qí qiǎn qí sàn qí cháng shì yǔ bì sàn qí shì láng hé xiàn zhǔ shū xíng zōng qìng děng lái pìn, xiào wén chì yān jiē yú wài guǎn. zōng qìng yǔ yān yán: nán běi lián hé jì jiǔ, ér bǐ qì xìn jué hǎo, wèi lì ér dòng, qǐ shì dà guó shàn lín zhī yì? yān yán: fū wèi wáng zhě bù jū xiǎo jié, qǐ dé juàn juàn shǒu wěi shēng zhī xìn! qiě qí xiān zhǔ lì shì sòng cháo, dāng yīng biàn ěr qī duó? zōng qìng yǔ bì jí cóng zhě jiē xiāng gù shī sè. hé xiàn zhī yān xī cóng nán rù, yǐ shǒu yǎn mù yuē: qīng hé bù zuò yú jìn ér zuò lǔ sù? yān yán: wǒ shě nì xiào shùn, yù zhuī zōng chén hán, hé yú jìn zhī yǒu! xiàn yì bù duì.
其後,齊遣其散騎常侍庾蓽、散騎侍郎何憲、主書邢宗慶等來聘,孝文敕淹接 於外館。宗慶語淹言:「南北連和既久,而比棄信絕好,為利而動,豈是大國善鄰 之義?」淹言:「夫為王者不拘小節,豈得眷眷守尾生之信!且齊先主歷事宋朝, 當應便爾欺奪?」宗慶、庾蓽及從者皆相顧失色。何憲知淹昔從南入,以手掩目曰: 「卿何不作于禁而作魯肅?」淹言:「我舍逆效順,欲追蹤陳、韓,何于禁之有!」 憲亦不對。
wáng sù zhī zhì, luán yú xíng xìng. sù duō hù cóng, chì yān jiāng yǐn, ruò yǒu gǔ jī, jiē shǐ zhī zhī. xíng dào zhāo gē, sù wèn: cǐ shì hé chéng? yān yán: zhòu dōu zhāo gē chéng. sù yán: gù yīng yǒu yīn zhī wán rén. yān yán: xī wǔ wáng miè zhòu, xī jū hé luò, zhōng yīn liú shí luàn huá, réng suí sī mǎ dōng dù. sù zhī yān yù qīng zhōu, nǎi xiào wèi yuē: qīng zhōu hé bì wú qí yú zhǒng. yān yǐ sù běn lì xú zhōu: ruò yán qīng zhōu, běn fēi qí dì, xú zhōu jiān jīn rì zhòng lái, fēi suǒ zhī yě. sù suì fú mǎ shàng yǎn kǒu xiào, gù wèi shì yù shǐ zhāng sī níng yuē: xiàng liáo yīn xì yán, suì zhì cí nì. sī níng chí mǎ yǐ wén, xiào wén dà yuè, wèi péng chéng wáng xié yuē: yān cǐ duàn zú wèi zhì shèng. yú jià zhì luò, sù yīn shì yàn, dì xì sù yuē: jìn zhě xíng cì zhāo gē, wén chéng yān gòng qīng shū yǒu wǎng fù, qīng shì zhòng xù zhī. sù yán: chén yú zhāo gē shī yán, yī zhī yǐ shèn, qǐ yí zài shuō. suì dà xiào. sù yòu yán yān cái cí, yí yīng xù jìn. dì yán: ruò yīn cǐ jìn yān, kǒng rǔ qīng zhuǎn shén. sù yán: chén qū jǐ dá rén, zhèng kě xiǎn chén zhī měi. dì yuē: qīng wèi rén suǒ qū, yù qiú qū jǐ zhī míng, fù yú qīng dà yōu. sù yán: yān jì méng jìn, chén dé qū jǐ shēn rén, cǐ suǒ wèi bì xià huì ér bù fèi. suì hān xiào ér zhǐ. cì yān lóng jiù shàng mǎ yī pǐ, bìng ān lēi wǎn jù, cháo fú yī xí. zhuǎn yè zhě pú shè.
王肅之至,鑾輿行幸。肅多扈從,敕淹將引,若有古蹟,皆使知之。行到朝歌, 肅問:「此是何城?」淹言:「紂都朝歌城。」肅言:「故應有殷之頑人。」淹言: 「昔武王滅紂,悉居河洛,中因劉、石亂華,仍隨司馬東度。」肅知淹寓青州,乃 笑謂曰:「青州何必無其餘種。」淹以肅本隸徐州:「若言青州,本非其地,徐州 間今日重來,非所知也。」肅遂伏馬上掩口笑,顧謂侍御史張思寧曰:「向聊因戲 言,遂致辭溺。」思寧馳馬以聞,孝文大悅,謂彭城王勰曰:「淹此段足為制勝。」 輿駕至洛,肅因侍宴,帝戲肅曰:「近者行次朝歌,聞成淹共卿殊有往復,卿試重 敘之。」肅言:「臣於朝歌失言,一之已甚,豈宜再說。」遂大笑。肅又言淹才詞, 宜應敘進。帝言:「若因此進淹,恐辱卿轉甚。」肅言:「臣屈己達人,正可顯臣 之美。」帝曰:「卿為人所屈,欲求屈己之名,復於卿大優。」肅言:「淹既蒙進, 臣得屈己申人,此所謂陛下惠而不費。」遂酣笑而止。賜淹龍廄上馬一匹,並鞍勒 宛具,朝服一襲。轉謁者僕射。
shí qiān dōu, dì yǐ yān jiā pín, chì gěi shì lì, sòng zhì luò yáng, shǐ yǔ jiā lěi xiāng suí. jí chē jià jì huái, chì zhēng yān. yān yú lù zuǒ qǐng jiàn, yuē: dí bù kě xiǎo, yuàn shèng míng bǎo wàn quán zhī cè. fú wén fā luò yǐ lái, zhū yǒu jiàn zhě, jiě guān duó zhí, kǒng fēi shèng míng nà xià zhī yì. dì yōu ér róng zhī.
時遷都,帝以淹家貧,敕給事力,送至洛陽,使與家累相隨。及車駕濟淮,敕 征淹。淹於路左請見,曰:「敵不可小,願聖明保萬全之策。伏聞發洛已來,諸有 諫者,解官奪職,恐非聖明納下之義。」帝優而容之。
dì xìng xú zhōu, chì yān yǔ lǘ lóng jū zhuān zhǔ zhōu jí, jiāng fàn sì rù hé, sù liú hái luò. jūn cì áo què, yān yǐ huáng hé jùn jí, lǜ yǒu qīng wēi, nǎi shàng shū chén jiàn. dì chì yān yuē: zhèn yǐ héng dài wú yùn cáo zhī lù, gù jīng yì rén pín. jīn yí dōu yī luò, yù tōng yùn sì fāng. huáng hé jí jùn, rén jiē nán shè, wǒ yīn cǐ xíng chéng liú, suǒ yǐ kāi bǎi xìng zhī xīn. zhī qīng chéng zhì ér bù dé xiāng nà. cì huá liú mǎ yī pǐ, yì guān yī xí. chú yǔ lín jiān zhǔ kè lìng.
帝幸徐州,敕淹與閭龍駒專主舟楫,將汎泗入河,溯流還洛。軍次磝碻,淹以 黃河浚急,慮有傾危,乃上疏陳諫。帝敕淹曰:「朕以恆、代無運漕之路,故京邑 人貧。今移都伊、洛,欲通運四方。黃河急浚,人皆難涉,我因此行乘流,所以開 百姓之心。知卿誠至而不得相納。」賜驊騮馬一匹,衣冠一襲。除羽林監、主客令。
yú shí gōng diàn chū gòu, yùn cái rì yǒu wàn jì. yī luò liú sī, kǔ yú lì shè. yān suì qǐ qiú chì dōu shuǐ zào fú háng. dì shǎng nà zhī, yì yù róng yān yú zhòng. shuò dàn shòu cháo, bǎi guān zài wèi, nǎi cì bó bǎi pǐ, zhī zuǒ yòu èr dōu shuǐ shì. jǐng míng sān nián, chū chú píng yáng tài shǒu. hái cháo, bìng zú, zèng guāng zhōu cì shǐ, shì yuē dìng.
於時宮殿初構,運材日有萬計。伊、洛流澌,苦於厲涉。淹遂啟求敕都水造浮 航。帝賞納之,意欲榮淹於眾。朔旦受朝,百官在位,乃賜帛百匹,知左右二都水 事。景明三年,出除平陽太守。還朝,病卒,贈光州刺史,諡曰定。
zi xiāo, zì jǐng luán, hǎo wèi wén yǒng, tǎn shuài duō bǐ sú, yǔ hé dōng jiāng zhì děng péng yóu xiāng hǎo, shī fù jiān qǐ, zhī yīn zhī shì suǒ gòng chī xiào. zú yú shū shì yù shǐ.
子宵,字景鸞,好為文詠,坦率多鄙俗,與河東姜質等朋游相好,詩賦間起, 知音之士所共嗤笑。卒於書侍御史。
fàn shào, zì shǐ sūn, dùn huáng lóng lēi rén yě. shǎo cōng mǐn. nián shí èr, fù mìng jiù xué, shī shì cuī guāng. yǐ fù yōu fèi yè. mǔ yòu jiè zhī yuē: rǔ fù zú rì, lìng rǔ yuǎn jiù cuī shēng, xī yǒu chéng lì. jīn yǐ guò qī, yí zūn chéng mìng. shào hái fù xué. tài hé chū, chōng tài xué shēng, zhuǎn suàn shēng, pō shè jīng shǐ. xiào wén xuǎn wèi mén xià tōng shì lìng shǐ, qiān lù shì, zhǎng zòu wén àn. dì shàn zhī, yòu wèi shì zhōng lǐ chōng huáng mén cuī guāng suǒ zhī. dì céng wèi jìn chén yuē: cuī guāng cóng róng, fàn shào zhī lì. hòu cháo tíng yǒu nán tǎo jì, fā hé běi shù zhōu tián bīng, tōng yuán huái shù bīng hé wǔ wàn yú rén, guǎng kāi tún tián. bā zuò zòu shào wèi xī dào liù zhōu yíng tián dà shǐ, jiā bù bīng xiào wèi. shào qín yú quàn kè, pín suì dà huò. yòu zhào yǔ dū du zhōng shān wáng yīng lùn gōng zhōng lí. shào guān qí chéng huáng, kǒng bù kě xiàn, quàn lìng bān shī, yīng bù cóng. shào hái, jù yǐ zhuàng zòu wén. é ér yīng bài. hòu lì wèi bīng zhōu cì shǐ tài cháng qīng. zhuāng dì chū, yù hài hé yīn.
范紹,字始孫,燉皇龍勒人也。少聰敏。年十二,父命就學,師事崔光。以 父憂廢業。母又誡之曰:「汝父卒日,令汝遠就崔生,希有成立。今已過期,宜遵 成命。」紹還赴學。太和初,充太學生,轉算生,頗涉經史。孝文選為門下通事令 史,遷錄事,掌奏文案。帝善之,又為侍中李沖、黃門崔光所知。帝曾謂近臣曰: 「崔光從容,范紹之力。」後朝廷有南討計,發河北數州田兵,通緣淮戍兵合五萬 餘人,廣開屯田。八座奏紹為西道六州營田大使,加步兵校尉。紹勤於勸課,頻歲 大獲。又詔與都督、中山王英論攻鍾離。紹觀其城隍,恐不可陷,勸令班師,英不 從。紹還,具以狀奏聞。俄而英敗。後歷位并州刺史、太常卿。莊帝初,遇害河陰。
liú táo fú, zhōng shān lú nú rén yě. shēng bù shí fù, jiǔ suì sàng mǔ. xìng gōng jǐn, hǎo xué. jǔ xiào lián, shè cè jiǎ kē. lì suì zhí, lèi qiān zhōng shū shè rén. yǐ qín míng jiàn zhī, jiǔ bù qiān zhí. xuān wǔ wèi yuē: yáng zi yún wèi huáng mén, dùn lì sān shì. qīng jū cǐ rèn shǐ shí nián, bù zú cí yě. dōng yù zhōu cì shǐ tián yì zōng jū biān tān huì, xuān wǔ pín zhào táo fú wèi yù zhī. táo fú hái, jù chēng yì zōng lǎo mào, ér zhū zi fēi lǐ chù wù. xuān wǔ hòu yù dài zhī. kǒng qí bèi pàn, bài táo fú dōng yù zhōu cì shǐ, yǔ hòu jiāng jūn lǐ shì zhé lǐng zhòng xí yì zōng. yǔ zài yì zōng chuán. táo fú shàn xù mán zuǒ, wèi rén lì suǒ huái. jiǔ zhī, zhēng hái. bìng zú, zèng luò zhōu cì shǐ.
劉桃符,中山盧奴人也。生不識父,九歲喪母。性恭謹,好學。舉孝廉,射策 甲科。歷碎職,累遷中書舍人。以勤明見知,久不遷職。宣武謂曰:「揚子云為黃 門,頓歷三世。卿居此任始十年,不足辭也。」東豫州刺史田益宗居邊貪穢,宣武 頻詔桃符慰喻之。桃符還,具稱益宗老耄,而諸子非理處物。宣武后欲代之。恐其 背叛,拜桃符東豫州刺史,與後將軍李世哲領眾襲益宗。語在《益宗傳》。桃符善 恤蠻左,為人吏所懷。久之,徵還。病卒,贈洛州刺史。
lù yù, zì yǒng jí, jì yīn chéng shì rén yě. zǔ shòu xìng, jǔ qú shì kù bù láng. fù shēng, zài wèi jì nán tài shǒu, yǒu zhèng jī. xiàn wén jiā qí néng, tè zhēng fù jì qiū mǎ shè, cì yǐ cōng mǎ, jiā yǐ qīng fú, zhāng qí lián jié. shí sān qí shǐ fù, rén huái gǒu qiě, pú bó zhōng cháo, pō fèi nóng yè. shēng lì zhì duàn zhī, wén zhě jiē shàn. hòu zú yú huái yáng tài shǒu, zhuī zèng yǎn zhōu cì shǐ. yù hǎo bīng shū yīn yáng shì shì zhī xué, péng chéng wáng xié zhào wèi guǎn kè. cháng yì xú zhōu, mǎ pí, fù chuán ér zhì dà liáng. yè shuì, zhě shàng àn, qiè hé sì shù sì mǎ. chuán xíng shù lǐ, yù jué, jí tíng chuán zhì qǔ hé chù, yǐ jiān sān zhàng zhì hé shù xià ér fǎn.
鹿悆,字永吉,濟陰乘氏人也。祖壽興,沮渠氏庫部郎。父生,再為濟南太守, 有政績。獻文嘉其能,特徵赴季秋馬射,賜以驄馬,加以青服,彰其廉潔。時三齊 始附,人懷苟且,蒲博終朝,頗廢農業。生立制斷之,聞者嗟善。後卒於淮陽太守, 追贈兗州刺史。悆好兵書、陰陽、釋氏之學,彭城王勰召為館客。嘗詣徐州,馬疲, 附船而至大梁。夜睡,者上岸,竊禾四束飼馬。船行數里,悆覺,即停船至取禾處, 以縑三丈置禾束下而反。
chū wèi zhēn dìng gōng zǐ zhí guó zhōng wèi, héng quàn yǐ zhōng lián zhī jié. cháng fù wǔ yán shī yuē: yì shān wàn zhàng shù, diāo lòu zuò pí pá, yóu cǐ cái gāo yuǎn, sī xuán xiǎng ǎi zhōng huá. yòu yuē: yuán qín qǐ hé diào? yōu lán yǔ bái xuě, sī guǎn yùn wèi chéng, mò shǐ sī xuán xiǎng jué! zi zhí shǎo yǒu lìng wèn, yù yù qí shàn zhōng, gù yǐ fěng yān. hòu suí zi zhí zhèn liáng zhōu, zhōu yǒu bīng liáng hé dí, hé dí zhě mí bù rùn wū, yù dú bù qǔ. zi zhí qiáng zhī, zhōng bù cóng.
初為真定公子直國中尉,恆勸以忠廉之節。嘗賦五言詩曰:「嶧山萬丈樹,雕 鏤作琵琶,由此材高遠,糹玄響藹中華。」又曰:「援琴起何調?幽蘭與白雪,絲 管韻未成,莫使糹玄響絕!」子直少有令問,悆欲其善終,故以諷焉。後隨子直鎮 梁州,州有兵糧和糴,和糴者靡不潤屋,悆獨不取。子直強之,終不從。
xiào zhuāng wèi yù shǐ zhōng wèi, yù jiān diàn zhōng shì yù shǐ, jiān lín huái wáng yù jūn. shí liáng qiǎn qí yù zhāng wáng zōng jù xú zhōu, zōng mì xìn tōng yù, yún yù guī kuǎn. zhòng yì wèi bù rán, yù suì qǐng xíng, yuē: zōng ruò chéng xīn, yǔ zhī méng yuē rú qí zhà yě, qǐ xī yī rén mìng hū! shí xú zhōu shǐ xiàn, biān fāng sāo rǎo, zōng bù jiāng chéng jǐng jùn hú lóng yá bìng zǒng qiáng bīng, nèi wài yán gù. yù suì dān mǎ jiān chū, jìng qù péng chéng. wèi zhì zhī jiān, wèi zōng jūn zhǔ chéng bīng rùn suǒ zhǐ. wèn qí lái zhuàng. yù yuē: wǒ wèi lín huái wáng suǒ shǐ. bīng rùn qiǎn rén bái lóng yá děng. zōng jì yǒu chéng xīn, wén yù bèi zhí, yǔ jǐng jùn děng yuē: wǒ měi yí yuán lüè guī yù pàn chéng, jiāng yàn xū shí, qiě qiǎn zuǒ yòu wèi yuán lüè shǐ, rù wèi jūn zhōng huàn bǐ yī rén. qí shǐ guǒ zhì, kě lìng rén zhà zuò lüè shēn, zài yī shēn shì, tuō wèi huàn zhuàng, hū shǐ hù wài, lìng rén chuán yǔ. shí lüè shǐ bèi liáng wǔ zhuī hái. zōng yòu qiǎn fù xīn rén liáng huà yíng yù, mì yǔ yì zhuàng, lìng shàn chóu dá. yǐn yù yì lóng yá suǒ. lóng yá yǔ yù yuē: yuán zhōng shān shén yù xiāng jiàn, gù lìng huàn qīng. yòu yuē: ān fēng lín huái, jiāng shǎo ruò zú, guī fù cǐ chéng, róng kě dé hū? yù yuē: péng chéng, wèi zhī dōng bǐ, shì zài bì zhēng, kě fǒu zài tiān, fēi rén suǒ cè. lóng yá yuē: dāng rú qīng yán. fù yì jǐng jùn zhù suǒ, tíng yù wài mén, jiǔ ér wèi rù. shí yè yǐ jiǔ, yǒu zōng jūn zhǔ jiāng táo lái yǔ yù yán, wèi yuē: yuán fǎ sēng wèi zhī wēi zǐ, bá chéng guī liáng, liáng zhǔ dài wù yǒu dào. nǎi shàng zhǐ yuē: jīn suì xīng zài dòu, wú zhī fēn yě, jūn hé bù guī liáng guó? yù dá yuē: fǎ sēng, jǔ pū zhī liú, ér liáng nà zhī, wú nǎi yǒu kuì yú jì sūn yě! jīn yuè jiàn chún shǒu, dòu niú shòu pò, suì xīng mù yě, nì ér kè zhī, wú guó bài sàng bù jiǔ. qiě yī jǐn yè yóu, yǒu shí bù xǔ. yán wèi jǐn, nǎi yǐn rù jiàn jǐng jùn. jǐng jùn liáng jiǔ wèi yuē: qīng bù wèi cì kè yě? dá yuē: jīn zhě wèi shǐ, yù fǎn mìng běn cháo, xiāng cì zhī shì, gèng bo hòu tú. wèi shè shí, yù qiáng yǐn duō shí, xiàng dí shù rén, wēi zì kuā jīn. zhū rén xiāng wèi yuē: zhuàng zāi! nǎi yǐn xiàng yuán lüè suǒ, yī rén yǐn rù hù, zhǐ chuáng lìng zuò. yī rén bié zài shì zhōng chū, wèi yù yuē: zhōng shān wáng yǒu jiào: wǒ xī yǒu yǐ xiàng nán, qiě qiǎn xiāng huàn, yù wèn qīng shì. wǎn lái huàn dòng, bù huò xiāng jiàn. suì cí ér tuì. xū yú tiān xiǎo, zōng jūn zhǔ fàn xù jǐng jùn sī mǎ yáng piào děng, jìng wèn běi cháo shì mǎ duō shǎo, yù chén shì mǎ zhī shèng. xún ér yǔ liáng huà méng qì qì. wèi xún, zōng jiàng zhào fēng yù dìng táo xiàn zi, chú yuán yún sàn qí cháng shì. yǒng ān zhōng, wèi yòu jiāng jūn gěi shì huáng mén shì láng, jìn jué wèi hóu. suī rèn jū tōng xiǎn, zhì zài qiān tuì, yíng sòng qīn bīn, jiā yú chóu xī. ér zì wú wū zhái, cháng jiǎ lìn jū zhǐ, bù yī lì shí, hán shǔ bù biàn. xiào zhuāng jiā qí qīng jié, shí fù cì yǐ qián bó.
孝莊為御史中尉,悆兼殿中侍御史,監臨淮王彧軍。時梁遣其豫章王綜據徐州, 綜密信通彧,雲欲歸款。眾議謂不然,悆遂請行,曰:「綜若誠心,與之盟約;如 其詐也,豈惜一人命乎!」時徐州始陷,邊方騷擾,綜部將成景俊、胡龍牙並總強 兵,內外嚴固。悆遂單馬間出,徑趣彭城。未至之間,為綜軍主程兵潤所止。問其 來狀。悆曰:「我為臨淮王所使。」兵潤遣人白龍牙等。綜既有誠心,聞悆被執, 語景俊等曰:「我每疑元略規欲叛城,將驗虛實,且遣左右為元略使,入魏軍中喚 彼一人。其使果至,可令人詐作略身,在一深室,托為患狀,呼使戶外,令人傳語。」 時略始被梁武追還。綜又遣腹心人梁話迎悆,密語意狀,令善酬答。引悆詣龍牙所。 龍牙語悆曰:「元中山甚欲相見,故令喚卿。」又曰:「安豐、臨淮,將少弱卒, 規復此城,容可得乎?」悆曰:「彭城,魏之東鄙,勢在必爭,可否在天,非人所 測。」龍牙曰:「當如卿言。」復詣景俊住所,停悆外門,久而未入。時夜已久, 有綜軍主姜桃來與悆言,謂曰:「元法僧魏之微子,拔城歸梁,梁主待物有道。」 乃上指曰:「今歲星在斗,吳之分野,君何不歸梁國?」悆答曰:「法僧,莒仆之 流,而梁納之,無乃有愧於季孫也!今月建鶉首,鬥牛受破,歲星木也,逆而克之, 吳國敗喪不久。且衣錦夜遊,有識不許。」言未盡,乃引入見景俊。景俊良久謂曰: 「卿不為刺客也?」答曰:「今者為使,欲反命本朝,相刺之事,更卜後圖。」為 設食,悆強飲多食,向敵數人,微自誇矜。諸人相謂曰:「壯哉!」乃引向元略所, 一人引入戶,指床令坐。一人別在室中出,謂悆曰:「中山王有教:『我昔有以向 南,且遣相喚,欲問卿事。晚來患動,不獲相見。』遂辭而退。須臾天曉,綜軍主 范勖、景俊司馬楊票等,競問北朝士馬多少,悆陳士馬之盛。尋而與梁話盟契訖。 未旬,綜降詔封悆定陶縣子,除員勻散騎常侍。永安中,為右將軍、給事黃門侍郎, 進爵為侯。雖任居通顯,志在謙退,迎送親賓,加於疇昔。而自無屋宅,常假賃居 止,布衣糲食,寒暑不變。孝莊嘉其清潔,時復賜以錢帛。
jí dōng xú chéng rén lǚ wén xīn shā cì shǐ yuán dà bīn, nán yǐn liáng rén, zhào yù yǐ shǐ chí jié sàn qí cháng shì ān dōng jiāng jūn wèi liù zhōu dà shǐ, yǔ xíng tái fán zi hú tǎo pò zhī. yù yòu gòu zhǎn wén xīn. hái, bài jīn zǐ guāng lù dài fū, jiān shàng shū yòu pú shè dōng nán dào sān xú xíng tái. yǔ dū du hè bá shèng děng jù ěr zhū zhòng yuǎn, jūn bài hái jīng.
及東徐城人呂文欣殺刺史元大賓,南引梁人,詔悆以使持節、散騎常侍、安東 將軍為六州大使,與行台樊子鵠討破之。悆又購斬文欣。還,拜金紫光祿大夫,兼 尚書右僕射、東南道三徐行台。與都督賀拔勝等拒爾硃仲遠,軍敗還京。
tiān píng zhōng, chú liáng zhōu cì shǐ. shí xíng yáng rén zhèng róng yè fǎn, wéi zhōu chéng. chéng jiàng, xíng yè sòng yù yú guān xī.
天平中,除梁州刺史。時滎陽人鄭榮業反,圍州城。城降,滎業送悆於關西。
zhāng yào, zì jǐng shì, zì yún nán yáng xī è rén yě. shì wèi, lèi qiān bù bīng xiào wèi. yǒng níng sì tǎ dà xìng, jīng yíng wù guǎng. líng tài hòu céng xìng zuò suǒ, fán yǒu gù wèn, yào fū chén zhǐ huà, wú suǒ yí què, tài hòu shàn zhī. hòu wèi bié jiāng, yǐ jūn gōng fēng zhǎng píng nán. lì qí dōng jīng zhōu cì shǐ.
張耀,字景世,自雲南陽西鄂人也。仕魏,累遷步兵校尉。永寧寺塔大興,經 營務廣。靈太后曾幸作所,凡有顧問,耀敷陳指畫,無所遺闕,太后善之。後為別 將,以軍功封長平男。歷岐、東荊州刺史。
tiān píng chū, qiān yè cǎo chuàng, yòu pú shè gāo lóng zhī lì bù shàng shū yuán shì jùn zòu yuē: nán jīng gōng diàn, huǐ chè sòng dōu, lián fá jìng hé, shǒu wěi dà zhì, zì fēi xián míng yī rén, zhuān wěi shòu nà, zé kǒng cái mù hào sǔn, yǒu guān jīng gòu. yào qīng zhí sù zhe, yǒu chēng yī shí, chén děng zhé jǔ wèi dà jiāng. zhào cóng zhī. yào qín yú qí shì, xún zhuǎn yíng gòu zuǒ dōu jiāng. xìng hé chū, jiā wèi dà jiāng jūn. gōng diàn chéng, chú dōng xú zhōu cì shǐ. zú yú zhōu, zèng sī kōng gōng, shì yuē yì.
天平初,遷鄴草創,右僕射高隆之、吏部尚書元世俊奏曰:「南京宮殿,毀撤 送都,連筏竟河,首尾大至,自非賢明一人,專委受納,則恐材木耗損,有關經構。 耀清直素著,有稱一時,臣等輒舉為大將。」詔從之。耀勤於其事,尋轉營構左都 將。興和初,加衛大將軍。宮殿成,除東徐州刺史。卒於州,贈司空公,諡曰懿。
liú dào bīn, wǔ yì guàn jīn rén yě. yǒu qì gàn, yāo dài shí wéi, xū rán shén měi. chū bài xiào shū láng, zhuǎn zhǔ shū, pō wèi xiào wén suǒ zhī. cóng zhēng nán yáng, hái, jiā jī shè jiāng jūn gěi shì zhōng. dì wèi huáng mén láng xíng luán yuē: dào bīn shì xíng, biàn yì chái liú yǐ. xuān wǔ jí wèi, qiān yè zhě pú shè. hòu lì héng nóng tài shǒu qí zhōu cì shǐ, suǒ zài yǒu qīng zhēn chēng. zú yú zhōu, shì yuē kāng. dào bīn zài héng nóng, xiū lì xué guǎn, jiàn kǒng zǐ miào táng, tú huà xíng xiàng. qù jùn hòu, gù lì zhuī sī zhī, fù lì dào bīn xíng yú kǒng xiàng zhī xī ér bài yè yān.
劉道斌,武邑灌津人也。有器干,腰帶十圍,須髯甚美。初拜校書郎,轉主書, 頗為孝文所知。從征南陽,還,加積射將軍、給事中。帝謂黃門郎邢巒曰:「道斌 是行,便異儕流矣。」宣武即位,遷謁者僕射。後歷恆農太守、岐州刺史,所在有 清貞稱。卒於州,諡曰康。道斌在恆農,修立學館,建孔子廟堂,圖畫形像。去郡 後,故吏追思之,復立道斌形於孔像之西而拜謁焉。
dǒng shào, zì xìng yuǎn, xīn cài tóng yáng rén yě. shǎo hǎo xué, pō yǒu wén yì. qǐ jiā sì mén bó shì, lèi qiān jiān zhōng shū shè rén, wèi xuān wǔ suǒ shǎng. yù zhōu chéng rén bái zǎo shēng yǐ chéng nán pàn, zhào shào wèi láo, wèi zéi suǒ jìn sòng jiāng dōng. liáng lǐng jūn lǚ sēng zhēn zàn yǔ shào yán, biàn xiāng qì zhòng. liáng wǔ wén zhī, shǐ láo shào yún: zhōng chén xiào zǐ bù kě wú zhī, jīn dāng tīng qīng hái guó. shào yuē: lǎo mǔ zài luò, wú fù fāng cùn, jì fèng ēn dài, shí ruò gēng shēng. nǎi yǐn jiàn zhī, wèi yuē: zhàn zhēng duō nián, rén wù tú tàn, shì yǐ bù chǐ xiān yán, yù yǔ wèi cháo tōng hǎo, qīng yí bèi shēn cǐ yì. ruò yù tōng hǎo, jīn yǐ sù yù hái bǐ, bǐ dāng yǐ hàn zhōng jiàn guī. jí shào hái, suī chén shuō hé jì, cháo tíng bù xǔ. hòu chú luò zhōu cì shǐ. shào hào xíng xiǎo huì, pō dé rén qíng. xiāo bǎo yín fǎn yú zhǎng ān, shào shàng shū qiú jī zhī, yún: chén dāng chū xiā bā sān qiān, shēng dàn shǔ zi. xiào míng wèi huáng mén xú hé yuē: cǐ bā zhēn xiā yě? hé dá: cǐ shào zhī zhuàng cí, yún bā rén jìn yǒng, jiàn dí wú suǒ wèi, fēi shí xiā yě. dì dà xiào, chì shào sù xíng. yǐ jù bǎo yín gōng, shǎng xīn cài xiàn nán. ěr zhū tiān guāng wèi guān yòu dà xíng tái, qǐ wèi dà xíng tái cóng shì, jiān lì bù shàng shū. tiān guāng bài, hè bá yuè fù qǐng shào wèi qí kāi fǔ zī yì cān jūn. yuè hòu xié shào yú gāo píng mù mǎ, shào bēi ér fù shī yuē: zǒu mǎ shān zhī ā, mǎ kě yǐn huáng hé. níng wèi hú guān xià, fù wén chǔ kè gē! yuè sǐ, zhōu wén dì yì zhòng zhī. jí xiào wǔ xī qiān, chú yù shǐ zhōng chéng, fēi qí hǎo yě. yù yù bù dé zhì, huò xíng xì jiē qú, huò yǔ shào nián yóu jù, bù zì jū chí, pō lèi shī xìng. xiào wǔ bēng, zhōu wén yǔ bǎi guān tuī fèng wén dì, shàng biǎo quàn jìn, lìng lǚ sī lǐ xuē chéng zuò biǎo, qián hòu zài zòu, dì shàng zhí qiān chōng bù xǔ. zhōu wén yuē: wèi wén néng dòng zhì zūn, wéi dǒng gōng ěr! nǎi mìng shào wèi dì sān biǎo, cāo bǐ biàn chéng. biǎo zòu, zhōu wén yuē: kāi jìn rén yì, bù dāng rú cǐ yě? jí dēng zuò, fāng rèn yòng zhī, ér shào yì lùn cháo tíng, cì sǐ. sūn sì.
董紹,字興遠,新蔡鮦陽人也。少好學,頗有文義。起家四門博士,累遷兼中 書舍人,為宣武所賞。豫州城人白早生以城南叛,詔紹慰勞,為賊鎖禁送江東。梁 領軍呂僧珍暫與紹言,便相器重。梁武聞之,使勞紹云:「忠臣孝子不可無之,今 當聽卿還國。」紹曰:「老母在洛,無複方寸,既奉恩貸,實若更生。」乃引見之, 謂曰:「戰爭多年,人物塗炭,是以不恥先言,欲與魏朝通好,卿宜備申此意。若 欲通好,今以宿豫還彼,彼當以漢中見歸。」及紹還,雖陳說和計,朝廷不許。後 除洛州刺史。紹好行小惠,頗得人情。蕭寶夤反於長安,紹上書求擊之,云:「臣 當出瞎巴三千,生啖蜀子。」孝明謂黃門徐紇曰:「此巴真瞎也?」紇答:「此紹 之壯辭,雲巴人勁勇,見敵無所畏,非實瞎也。」帝大笑,敕紹速行。以拒寶夤功, 賞新蔡縣男。爾硃天光為關右大行台,啟為大行台從事,兼吏部尚書。天光敗,賀 拔岳復請紹為其開府諮議參軍。岳後攜紹於高平牧馬,紹悲而賦詩曰:「走馬山之 阿,馬渴飲黃河。寧謂胡關下,復聞楚客歌!」岳死,周文帝亦重之。及孝武西遷, 除御史中丞,非其好也。鬱郁不得志,或行戲街衢,或與少年游聚,不自拘持,頗 類失性。孝武崩,周文與百官推奉文帝,上表勸進,令呂思禮、薛憕作表,前後再 奏,帝尚執謙沖不許。周文曰:「為文能動至尊,唯董公耳!」乃命紹為第三表, 操筆便成。表奏,周文曰:「開進人意,不當如此也?」及登祚,方任用之,而紹 議論朝廷,賜死。孫嗣。
féng yuán xìng, zì zi shèng, dōng wèi jùn féi xiāng rén yě. shǎo yǒu cāo shàng. jǔ xiù cái, zhōng wèi wáng xiǎn zhào wèi jiǎn xiào yù shǐ, qiān diàn zhōng yù shǐ. sī tú jiāng yáng wáng jì zhào wèi jì shì cān jūn, suì wèi yuán chā suǒ zhī. chā zhí cháo zhèng, yǐn wèi shàng shū diàn zhōng láng, lǐng zhōng shū shè rén, réng yù shǐ, yù wén shí shì. bēi shēn kè jǐ, rén wú hèn yān. jiā sù pín yuē, shí kè héng shù shí rén, tóng qí jī bǎo, shí rén tàn shàng zhī. tài bǎo cuī guāng lín hōng, jiàn yuán xìng wèi shì dú, shàng shū jiǎ sī bó wèi shì jiǎng, shòu xiào míng dù shì chūn qiū. yuán xìng cháng wèi tī jù, rú zhě róng zhī. chā jì cì sǐ, yuán xìng yì bèi fèi. nǎi wèi fú píng shī yǐ zì yù yuē: yǒu cǎo shēng bì chí, wú gēn shuǐ shàng dàng, cuì ruò è fēng bō, wēi wēi kǔ jīng làng. pǔ tài chū, wèi guāng lù dài fū, lǐng zhōng shū shè rén. tài chāng chū, zú yú jiā, zèng qí zhōu cì shǐ. yuán xìng shì hán, yīn yuán chā zhī shì, tuō qí jiāo dào, xiāng yòng wèi zhōu zhǔ bù, lùn zhě yǐ wèi fēi lún.
馮元興,字子盛,東魏郡肥鄉人也。少有操尚。舉秀才,中尉王顯召為檢校御 史,遷殿中御史。司徒江陽王繼召為記室參軍,遂為元叉所知。叉執朝政,引為尚 書殿中郎,領中書舍人,仍御史,預聞時事。卑身克己,人無恨焉。家素貧約,食 客恆數十人,同其饑飽,時人嘆尚之。太保崔光臨薨,薦元興為侍讀,尚書賈思伯 為侍講,授孝明《杜氏春秋》。元興常為擿句,儒者榮之。叉既賜死,元興亦被廢。 乃為《浮萍詩》以自喻曰:「有草生碧池,無根水上盪,脆弱惡風波,危微苦驚浪。」 普泰初,為光祿大夫,領中書舍人。太昌初,卒於家,贈齊州刺史。元興世寒,因 元叉之勢,托其交道,相用為州主簿,論者以為非倫。
shí yǒu jì jùn cáo áng, yǒu xué shí, jǔ xiù cái. yǒng ān zhōng, chú tài xué bó shì, jiān shàng shū láng. cháng tú bù shàng shěng, yǐ shì qīng pín, hū yù dào, dà shī líng jiān, shí rén bǐ qí jiǎo zhà.
時有濟郡曹昂,有學識,舉秀才。永安中,除太學博士,兼尚書郎。常徒步上 省,以示清貧,忽遇盜,大失綾縑,時人鄙其矯詐。
lùn yuē: sūn shào guān zuǒ zhī shì, yòu néng zhǐ lùn shí wù. zhāng pǔ huì míng dá diǎn gù, qiáng zhí cóng guān, kǎn rán bù náo, qí yǒu wáng chén zhī fēng yǐ. chéng yān fàn shào liú táo fú lù yù zhāng yào liú dào bīn dǒng shào féng yuán xìng děng, shēn zāo jì huì, jù dé xiào qí suǒ néng, gǒu yuē fēi cái, yì hé néng zhì yú cǐ yě.
論曰:孫紹關左之士,又能指論時務。張普惠明達典故,強直從官,侃然不撓, 其有王臣之風矣。成淹、范紹、劉桃符、鹿悆、張耀、劉道斌、董紹、馮元興等, 身遭際會,俱得效其所能,苟曰非才,亦何能致於此也。