qí zōng shì zhū wáng xià
齊宗室諸王下

wén xiāng zhū zi wén xuān zhū zi xiào zhāo zhū zi wǔ chéng zhū zi hòu zhǔ zhū zi
文襄諸子 文宣諸子 孝昭諸子 武成諸子 後主諸子

wén xiāng liù nán: wén jìng yuán huáng hòu shēng hé jiān wáng xiào wǎn sòng shì shēng hé nán wáng xiào yú wáng shì shēng guǎng níng wáng xiào háng lán líng wáng zhǎng gōng bù dé mǔ shì xìng chén shì shēng ān dé wáng yán zōng yàn shì shēng yú yáng wáng shào xìn.
文襄六男：文敬元皇后生河間王孝琬；宋氏生河南王孝瑜；王氏生廣寧王孝珩； 蘭陵王長恭不得母氏姓；陳氏生安德王延宗；燕氏生漁陽王紹信。

hé nán kāng xiàn wáng xiào yú, zì zhèng dé, wén xiāng zhǎng zi yě. chū fēng hé nán jùn gōng, qí shòu chán, jìn jué wèi wáng. lì wèi zhōng shū lìng sī zhōu mù. chū, xiào yú yǎng yú shén wǔ gōng zhōng, yǔ wǔ chéng tóng nián xiāng ài. jiāng zhū yáng yīn děng, xiào yú yù qí móu. jí wǔ chéng jí wèi, lǐ yù tè lóng. dì zài jìn yáng shǒu chì zhī yuē: wú yǐn fén qīng èr bēi, quàn rǔ yú yè zhuó liǎng bēi. qí qīn ài rú cǐ.
河南康獻王孝瑜，字正德，文襄長子也。初封河南郡公，齊受禪，進爵為王。 歷位中書令、司州牧。初，孝瑜養於神武宮中，與武成同年相愛。將誅楊愔等，孝 瑜預其謀。及武成即位，禮遇特隆。帝在晉陽手敕之曰：「吾飲汾清二杯，勸汝於 鄴酌兩杯。」其親愛如此。

xiào yú róng mào kuí wěi, jīng cǎi xióng yì, qiān shèn kuān hòu, jiān ài wén xué, dú shū mǐn sù, shí háng jù xià, fù qí bù shī yī dào. chū, wén xiāng yú yè dōng qǐ shān chí yóu guān, shí sú xuàn zhī, xiào yú suì yú dì zuò shuǐ táng lóng zhōu, zhí fān shuò yú zhōu shàng, shù jí zhū dì, yàn shè wèi lè. wǔ chéng xìng qí dì, jiàn ér yuè zhī, gù shèng xìng hòu yuán zhī wán. yú shì guì jiàn mù xiào, chù chù yíng zào.
孝瑜容貌魁偉，精彩雄毅，謙慎寬厚，兼愛文學，讀書敏速，十行俱下，覆棋 不失一道。初，文襄於鄴東起山池游觀，時俗眩之，孝瑜遂於第作水堂龍舟，植幡 槊於舟上，數集諸弟，宴射為樂。武成幸其第，見而悅之，故盛興後園之玩。於是 貴賤慕斅，處處營造。

wǔ chéng cháng shǐ hé shì kāi yǔ hú hòu duì zuò wò shuò, xiào yú jiàn yuē: huáng hòu tiān xià zhī mǔ, bù kě yǔ chén xià jiē shǒu. dì shēn nà zhī. hòu yòu yán zhào jùn wáng fù sǐ fēi mìng, bù kě ér qīn. yóu shì ruì jí shì kāi jiē cè mù. shì kāi mì gào qí shē jiàn, ruì yòu yán shān dōng wéi wén hé nán wáng, bù wén yǒu bì xià. dì yóu shì jì zhī. ěr zhū yù nǚ míng mó nǚ, běn shì tài hòu, xiào yú xiān yǔ zhī tōng, hòu yīn tài zǐ hūn yè, xiào yú qiè yǔ zhī yán. wǔ chéng dà nù, dùn yǐn qí jiǔ sān shí qī bēi. tǐ zhì féi dà, yāo dài shí wéi, shǐ lóu zi yàn zài yǐ chū, zhèn zhī yú chē. zhì xī huá mén, fán rè zào mèn, tóu shuǐ ér jué. zèng tài wèi lù shàng shū shì. zi hóng jié sì.
武成嘗使和士開與胡後對坐握槊，孝瑜諫曰：「皇后天下之母，不可與臣下接 手。」帝深納之。後又言趙郡王父死非命，不可而親。由是睿及士開皆側目。士開 密告其奢僭，睿又言山東唯聞河南王，不聞有陛下。帝由是忌之。爾硃御女名摩女， 本事太后，孝瑜先與之通，後因太子婚夜，孝瑜竊與之言。武成大怒，頓飲其酒三 十七杯。體至肥大，腰帶十圍，使婁子彥載以出，鴆之於車。至西華門，煩熱躁悶， 投水而絕。贈太尉、錄尚書事。子弘節嗣。

xiào yú mǔ, wèi lì bù shàng shū sòng biàn sūn yě. běn wèi yǐng chuān wáng bīn zhī fēi, wèi wén xiāng suǒ nà, shēng xiào yú. xiào yú hái dì, wèi tài fēi. xiào yú fēi lú zhèng shān nǚ, wǔ chéng hú hòu zhī nèi zǐ yě. xiào yú hōng hòu, sòng tài fēi wèi lú fēi suǒ zèn sù, wǔ chéng shā zhī.
孝瑜母，魏吏部尚書宋弁孫也。本魏潁川王斌之妃，為文襄所納，生孝瑜。孝 瑜還第，為太妃。孝瑜妃盧正山女，武成胡後之內姊也。孝瑜薨後，宋太妃為盧妃 所譖訴，武成殺之。

guǎng níng wáng xiào háng, wén xiāng dì èr zi yě. lì wèi sī zhōu mù shàng shū lìng sī kōng sī tú lù shàng shū dà jiāng jūn dà sī mǎ. xiào háng ài shǎng rén wù, xué shè jīng shǐ, hǎo zhuì wén, yǒu jì yì. cháng yú shì bì zì huà yī cāng yīng, jiàn zhě jiē yǐ wèi zhēn. yòu zuò cháo shì tú, yì dāng shí zhī miào jué.
廣寧王孝珩，文襄第二子也。歷位司州牧、尚書令、司空、司徒、錄尚書、大 將軍、大司馬。孝珩愛賞人物，學涉經史，好綴文，有技藝。嘗於事壁自畫一蒼 鷹，見者皆以為真。又作朝士圖，亦當時之妙絕。

hòu zhǔ zì jìn zhōu bài, bēn yè, zhào wáng gōng yì yú hán guāng diàn. xiào háng yǐ dà dí jì shēn, shì jí jī biàn, yí shǐ rèn chéng wáng lǐng yōu zhōu dào bīng rù tǔ mén, yáng shēng qù bīng zhōu dú gū yǒng yè lǐng luò zhōu dào bīng qù tóng guān, yáng shēng qǔ zhǎng ān. chén qǐng lǐng jīng jī bīng chū fǔ kǒu, gǔ xíng nì zhàn. dí wén nán běi yǒu bīng, zì rán kuì sàn. yòu qǐng chū gōng rén bǎo wù shǎng jiāng shì, dì bù néng yòng.
後主自晉州敗，奔鄴，詔王公議於含光殿。孝珩以大敵既深，事藉機變，宜使 任城王領幽州道兵入土門，揚聲趣并州；獨孤永業領洛州道兵趣潼關，揚聲取長安。 臣請領京畿兵出滏口，鼓行逆戰。敵聞南北有兵，自然潰散。又請出宮人寶物賞將 士，帝不能用。

chéng guāng jí wèi, yǐ xiào háng wèi tài zǎi, yǔ hū yán zú mò duō lóu jìng xiǎn wèi xiāng yuàn tóng móu, qí zhēng yuè wǔ rì, xiào háng yú qiān qiū mén zhǎn gāo ā nà gōng. xiāng yuàn zài nèi, yǐ jìn bīng yīng zhī, zú yǔ jìng xiǎn zì yóu yù yuán lè bīng chū. jì ér ā nà gōng cóng bié zhái qǔ biàn lù rù gōng, shì bù guǒ. nǎi qiú chū jù xī jūn, wèi ā nà gōng hán zhǎng luán chén dé xìn děng yún: cháo tíng bù cì qiǎn jī zéi, qǐ bù wèi xiào háng fǎn xié? pò yǔ wén yōng suì zhì zhǎng ān, fǎn shí hé yǔ guó jiā shì? yǐ jīn rì zhī jí, yóu zuò rú cǐ cāi! gāo hán kǒng qí biàn, chū xiào háng wèi cāng zhōu cì shǐ. zhì zhōu, yǐ wǔ qiān rén huì rèn chéng wáng yú xìn dōu, gòng wèi kuāng fù jì. zhōu qí wáng xiàn lái fá, bīng ruò bù néng dí. nù yuē: yóu gāo ā nà gōng xiǎo rén, wú dào qióng yǐ! qí pàn chén qǐ fú lìng hé yǐ shuò cì xiào háng zhuì mǎ, nú bái zé yǐ shēn qiān zhī, xiào háng yóu shāng shù chù, suì jiàn lǔ.
承光即位，以孝珩為太宰，與呼延族、莫多婁敬顯、尉相願同謀，其正月五日， 孝珩於千秋門斬高阿那肱。相願在內，以禁兵應之，族與敬顯自游豫園勒兵出。既 而阿那肱從別宅取便路入宮，事不果。乃求出拒西軍，謂阿那肱、韓長鸞、陳德信 等云：「朝廷不賜遣擊賊，豈不畏孝珩反邪？破宇文邕遂至長安，反時何與國家事？ 以今日之急，猶作如此猜！」高、韓恐其變，出孝珩為滄州刺史。至州，以五千人 會任城王於信都，共為匡復計。周齊王憲來伐，兵弱不能敵。怒曰：「由高阿那肱 小人，吾道窮矣！」齊叛臣乞扶令和以槊刺孝珩墜馬，奴白澤以身扦之，孝珩猶傷 數處，遂見虜。

qí wáng xiàn wèn xiào háng qí wáng suǒ yóu, xiào háng zì chén guó nán, cí lèi jù xià, fǔ yǎng yǒu jié. xiàn wèi zhī gǎi róng, qīn wèi xǐ chuāng fù yào, lǐ yù shén hòu. xiào háng dú tàn yuē: lǐ mù shū yán qí shì èr shí bā nián, jīn guǒ rán yǐ! zì shén wǔ huáng dì yǐ wài, wú zhū fù xiōng dì wú yī rén dé zhì sì shí zhě, mìng yě. sì jūn wú dú jiàn zhī míng, zǎi xiàng fēi zhù shí zhī jì, hèn bù dé wò bīng fú, shòu miào suàn, zhǎn wǒ xīn lì ěr. zhì zhǎng ān, yī lì shòu kāi fǔ xiàn hóu.
齊王憲問孝珩齊亡所由，孝珩自陳國難，辭淚俱下，俯仰有節。憲為之改容， 親為洗瘡傅藥，禮遇甚厚。孝珩獨嘆曰：「李穆叔言齊氏二十八年，今果然矣！自 神武皇帝以外，吾諸父兄弟無一人得至四十者，命也。嗣君無獨見之明，宰相非柱 石之寄，恨不得握兵符，受廟算，展我心力耳。」至長安，依例受開府、縣侯。

hòu zhōu wǔ dì zài yún yáng yàn qí jūn chén, zì dàn hú pí pá, mìng xiào háng chuī dí. cí yuē: wáng guó zhī yīn, bù zú tīng yě. gù mìng zhī, jǔ dí cái zhì kǒu, lèi xià wū yàn, wǔ dì nǎi zhǐ. qí nián shí yuè jí shén, qǐ guī zàng shān dōng, cóng zhī. xún zú, hái zàng yè.
後周武帝在雲陽宴齊君臣，自彈胡琵琶，命孝珩吹笛。辭曰：「亡國之音，不 足聽也。」固命之，舉笛裁至口，淚下嗚咽，武帝乃止。其年十月疾甚，啟歸葬山 東，從之。尋卒，還葬鄴。

hé jiān wáng xiào wǎn, wén xiāng dì sān zi yě. tiān bǎo yuán nián fēng. tiān tǒng zhōng, lèi qiān shàng shū lìng. chū, tū jué yǔ zhōu shī rù tài yuán, wǔ chéng jiāng bì zhī ér dōng, xiào wǎn kòu mǎ jiàn, qǐng wěi zhào jùn wáng bù fèn zhī, bì zhěng qí. dì cóng qí yán. xiào wǎn miǎn zhòu jiāng chū, dì shǐ zhuī hái zhī. zhōu jūn tuì, bài bīng zhōu cì shǐ. xiào wǎn yǐ wén xiāng shì dí, jiāo jīn zì fù. hé nán wáng zhī sǐ, zhū wáng zài gōng nèi, mò gǎn jǔ shēng, wéi xiào wǎn dà kū ér chū. yòu yuàn zhí zhèng, wèi cǎo rén ér shè zhī. hé shì kāi yǔ zǔ tǐng zèn zhī yún: cǎo rén nǐ shèng gōng yě. yòu qián tū jué zhì zhōu, xiào wǎn tuō dōu móu dǐ dì yún: qǐ shì lǎo yù, xū zhe cǐ! cǐ yán shǔ dà jiā yě. chū wèi shì yáo yán: hé nán zhǒng gǔ hé běi shēng, bái yáng shù tóu jīn jī wū. tǐng yǐ shuō yuē: hé nán hé běi, hé jiān yě jīn jī wū, xiào wǎn jiāng jiàn jīn jī ér dà shè. dì pō huò zhī.
河間王孝琬，文襄第三子也。天保元年封。天統中，累遷尚書令。初，突厥與 周師入太原，武成將避之而東，孝琬叩馬諫，請委趙郡王部分之，必整齊。帝從其 言。孝琬免胄將出，帝使追還之。周軍退，拜并州刺史。孝琬以文襄世嫡，驕矜自 負。河南王之死，諸王在宮內，莫敢舉聲，唯孝琬大哭而出。又怨執政，為草人而 射之。和士開與祖珽譖之云：「草人擬聖躬也。又前突厥至州，孝琬脫兜鍪抵地云： 『豈是老嫗，須着此！』此言屬大家也。」初魏世謠言：「河南種穀河北生，白楊 樹頭金雞嗚。」珽以說曰：「河南河北，河間也；金雞嗚，孝琬將建金雞而大赦。」 帝頗惑之。

shí xiào wǎn dé fó yá, zhì yú dì nèi, yè yǒu shén guāng. zhào xuán dōu fǎ shùn qǐng yǐ zòu, bù cóng. dì wén, shǐ sōu zhī, dé tián kù shuò fān shù bǎi. dì wén, yǐ wèi fǎn zhuàng. xùn qí zhū jī, yǒu chén shì zhě, wú chǒng, wū duì yuē: xiào wǎn huà zuò bì xià xíng kū zhī. rán shí shì wén xiāng xiàng, xiào wǎn shí shí duì zhī qì. dì nù, shǐ wǔ wèi hè lián fǔ xuán dào biān wō zhī. xiào wǎn hū ā shū. dì nù yuē: shuí shì ěr shū? gǎn huàn wǒ zuò shū! xiào wǎn yuē: shén wǔ huáng dì dí sūn, wén xiāng huáng dì dí zǐ, wèi xiào jìng huáng dì wài shēng, hé wèi bù dé huàn zuò shū yě? dì yù nù, zhé qí liǎng jìng ér sǐ. yì zhū xī shān, dì bēng hòu nǎi gǎi zàng.
時孝琬得佛牙，置於第內，夜有神光。照玄都法順請以奏，不從。帝聞，使搜 之，得填庫槊幡數百。帝聞，以為反狀。訊其諸姬，有陳氏者，無寵，誣對曰： 「孝琬畫作陛下形哭之。」然實是文襄像，孝琬時時對之泣。帝怒，使武衛赫連輔 玄倒鞭撾之。孝琬呼阿叔。帝怒曰：「誰是爾叔？敢喚我作叔！」孝琬曰：「神武 皇帝嫡孫，文襄皇帝嫡子，魏孝靜皇帝外甥，何為不得喚作叔也？」帝愈怒，折其 兩脛而死。瘞諸西山，帝崩後乃改葬。

zi zhèng lǐ sì. yòu cōng yǐng, néng sòng zuǒ shì chūn qiū. qí wáng, qiān mián zhōu zú.
子正禮嗣。幼聰穎，能誦《左氏春秋》。齊亡，遷綿州卒。

lán líng wǔ wáng zhǎng gōng, yī míng xiào guàn, wén xiāng dì sì zǐ yě. lèi qiān bīng zhōu cì shǐ. tū jué rù jìn yáng, zhǎng gōng jǐn lì jī zhī. máng shān zhī bài, zhǎng gōng wèi zhōng jūn, lǜ wǔ bǎi qí zài rù zhōu jūn, suì zhì jīn yōng zhī xià, bèi wéi shén jí. chéng shàng rén fú shí, zhǎng gōng miǎn zhòu shì zhī miàn, nǎi xià nǔ shǒu jiù zhī, yú shì dà jié. wǔ shì gòng gē yáo zhī, wèi lán líng wáng rù zhèn qū shì yě. lì sī zhōu mù qīng yíng èr zhōu, pō shòu cái huò. hòu wèi tài wèi. yǔ duàn sháo tǎo bǎi gǔ, yòu gōng dìng yáng. sháo bìng, zhǎng gōng zǒng qí zhòng. qián hòu yǐ zhàn gōng, bié fēng jù lù zhǎng lè lè píng gāo yáng děng jùn gōng.
蘭陵武王長恭，一名孝瓘，文襄第四子也。累遷并州刺史。突厥入晉陽，長恭 盡力擊之。芒山之敗，長恭為中軍，率五百騎再入周軍，遂至金墉之下，被圍甚急。 城上人弗識，長恭免胄示之面，乃下弩手救之，於是大捷。武士共歌謠之，為《蘭 陵王入陣曲》是也。歷司州牧、青瀛二州，頗受財貨。後為太尉。與段韶討柏谷， 又攻定陽。韶病，長恭總其眾。前後以戰功，別封鉅鹿、長樂、樂平、高陽等郡公。

máng shān zhī jié, hòu zhǔ wèi zhǎng gōng yuē: rù zhèn tài shēn, shī lì huǐ wú suǒ jí. duì yuē: jiā shì qīn qiè, bù jué suì rán. dì xián qí chēng jiā shì, suì jì zhī. jí zài dìng yáng, qí shǔ wèi xiāng yuàn wèi yuē: wáng jì shòu cháo jì, hé dé rú cǐ tān cán? zhǎng gōng wèi dá. xiāng yuàn yuē: qǐ bù yóu máng shān dà jié, kǒng yǐ wēi wǔ jiàn jì, yù zì huì hū? zhǎng gōng yuē: rán. xiāng yuàn yuē: cháo tíng ruò jì wáng, yú cǐ fàn biàn dāng xíng fá, qiú fú fǎn yǐ sù huò. zhǎng gōng qì xià, qián xī qǐng yǐ ān shēn zhī shù. xiāng yuàn yuē: wáng qián jì yǒu xūn, jīn fù gào jié, wēi shēng dà zhòng, yí shǔ jí zài jiā, wù yù shí shì. zhǎng gōng rán qí yán, wèi néng tuì. jí jiāng huái kòu rǎo, kǒng fù wèi jiāng, tàn yuē: wǒ qù nián miàn zhǒng, jīn hé bù fā? zì shì yǒu jí bù liáo. wǔ píng sì nián wǔ yuè, dì shǐ xú zhī fàn yǐn yǐ dú yào. zhǎng gōng wèi fēi zhèng shì yuē: wǒ zhōng yǐ shì shàng, hé gū yú tiān ér zāo zhèn yě? fēi yuē: hé bù qiú jiàn tiān yán? zhǎng gōng yuē: tiān yán hé yóu kě jiàn! suì yǐn yào ér hōng. zèng tài wèi.
芒山之捷，後主謂長恭曰：「入陣太深，失利悔無所及。」對曰：「家事親切， 不覺遂然。」帝嫌其稱家事，遂忌之。及在定陽，其屬尉相願謂曰：「王既受朝寄， 何得如此貪殘？」長恭未答。相願曰：「豈不由芒山大捷，恐以威武見忌，欲自穢 乎？」長恭曰：「然。」相願曰：「朝廷若忌王，於此犯便當行罰，求福反以速禍。」 長恭泣下，前膝請以安身之術。相願曰：「王前既有勛，今復告捷，威聲大重，宜 屬疾在家，勿預時事。」長恭然其言，未能退。及江淮寇擾，恐復為將，嘆曰： 「我去年面腫，今何不發？」自是有疾不療。武平四年五月，帝使徐之范飲以毒藥。 長恭謂妃鄭氏曰：「我忠以事上，何辜於天而遭鴆也？」妃曰：「何不求見天顏？」 長恭曰：「天顏何由可見！」遂飲藥而薨。贈太尉。

zhǎng gōng mào róu xīn zhuàng, yīn róng jiān měi. wèi jiāng, gōng qín xì shì. měi dé gān měi, suī yī guā shù guǒ bì yǔ jiāng shì gòng zhī. chū zài yíng zhōu, xíng cān jūn yáng shì shēn biǎo liè qí zāng, miǎn guān. jí tǎo dìng yáng, shì shēn zài jūn, kǒng huò jí. zhǎng gōng wén zhī yuē: wú běn wú cǐ yì. nǎi qiú xiǎo shī, zhàng shēn èr shí, yǐ ān zhī. cháng rù cháo ér chū, pú cóng jǐn sàn, wéi yǒu yī rén. zhǎng gōng dú hái, wú suǒ qiǎn fá. wǔ chéng shǎng qí gōng, mìng jiǎ hù wèi mǎi qiè èr shí rén, wéi shòu qí yī. yǒu qiān jīn zé quàn, lín sǐ xī fán zhī.
長恭貌柔心壯，音容兼美。為將，躬勤細事。每得甘美，雖一瓜數果必與將士 共之。初在瀛州，行參軍陽士深表列其贓，免官。及討定陽，士深在軍，恐禍及。 長恭聞之曰：「吾本無此意。」乃求小失，杖深二十，以安之。嘗入朝而出，僕從 盡散，唯有一人。長恭獨還，無所譴罰。武成賞其功，命賈護為買妾二十人，唯受 其一。有千金責券，臨死悉燔之。

ān dé wáng yán zōng, wén xiāng dì wǔ zǐ yě. mǔ chén shì, guǎng yáng wáng jì yě. yán zōng yòu wèi wén xuān suǒ yǎng. nián shí èr, yóu qí zhì fù shàng, lìng nì jǐ qí zhōng. bào zhī yuē: kě lián, zhǐ yǒu cǐ yī gè. wèn yù zuò hé wáng, duì yuē: yù zuò chōng tiān wáng. wén xuān wèn yáng yīn, yīn yuē: tiān xià wú cǐ jùn míng, yuàn shǐ ān yú dé. yú shì fēng ān dé yān. wèi dìng zhōu cì shǐ. yú lóu shàng dà biàn, shǐ rén zài xià, zhāng kǒu chéng zhī. yǐ zhēng zhū sǎn hé rén fèn yǐ sì zuǒ yòu, yǒu nán sè zhě biān zhī. xiào zhāo dì wén zhī, shǐ zhào dào dé jiù zhōu zhàng zhī yī bǎi. dào dé yǐ yán zōng shòu zhàng bù jǐn, yòu jiā sān shí. yòu yǐ qiú shì dāo, yàn qí lì dùn. jiāo zòng duō bù fǎ. wǔ chéng shǐ tà zhī, shā qí nì jìn jiǔ rén, cóng shì shēn zì gǎi huǐ.
安德王延宗，文襄第五子也。母陳氏，廣陽王妓也。延宗幼為文宣所養。年十 二，猶騎置腹上，令溺己臍中。抱之曰：「可憐，止有此一個。」問欲作何王，對 曰：「欲作沖天王。」文宣問楊愔，愔曰：「天下無此郡名，願使安於德。」於是 封安德焉。為定州刺史。於樓上大便，使人在下，張口承之。以蒸豬糝和人糞以飼 左右，有難色者鞭之。孝昭帝聞之，使趙道德就州杖之一百。道德以延宗受杖不謹， 又加三十。又以囚試刀，驗其利鈍。驕縱多不法。武成使撻之，殺其昵近九人，從 是深自改悔。

lán líng wáng máng shān kǎi jié, zì chén bīng shì, zhū xiōng dì xián zhuàng zhī. yán zōng dú yuē: sì xiōng fēi dà zhàng fū, hé bù chéng shèng jìng rù? shǐ yán zōng dāng cǐ shì, guān xī qǐ dé fù cún! jí lán líng sǐ, fēi zhèng shì yǐ jǐng zhū shī fú, guǎng níng wáng shǐ shú zhī, yán zōng shǒu shū yǐ jiàn, ér lèi mǎn zhǐ. hé jiān sǐ, yán zōng kū zhī, lèi chì. yòu wèi cǎo rén yǐ xiàng wǔ chéng, biān ér xùn zhī yuē: hé gù shā wǒ xiōng! nú gào zhī, wǔ chéng fù wò yán zōng yú dì, mǎ biān wō zhī èr bǎi, jǐ sǐ. hòu lì sī tú tài wèi.
蘭陵王芒山凱捷，自陳兵勢，諸兄弟咸壯之。延宗獨曰：「四兄非大丈夫，何 不乘勝徑入？使延宗當此勢，關西豈得復存！」及蘭陵死，妃鄭氏以頸珠施佛，廣 寧王使贖之，延宗手書以諫，而淚滿紙。河間死，延宗哭之，淚赤。又為草人以像 武成，鞭而訊之曰：「何故殺我兄！」奴告之，武成覆臥延宗於地，馬鞭撾之二百， 幾死。後歷司徒、太尉。

jí píng yáng zhī yì, hòu zhǔ zì yù zhī, mìng yán zōng lǜ yòu jūn, xiān zhàn chéng xià, qín zhōu kāi fǔ zōng tǐng. jí dà zhàn, yán zōng yǐ huī xià zài rù, zhōu jūn mò bù pī mǐ. zhū jūn bài, yán zōng dú quán jūn. hòu zhǔ jiāng bēn jìn yáng, yán zōng yán: dà jiā dàn zài yíng mò dòng, yǐ bīng mǎ fù chén, chén néng pò zhī. dì bù nà. jí zhì bīng zhōu, yòu wén zhōu jūn yǐ rù yuè shǔ gǔ. nǎi yǐ yán zōng wèi xiāng guó bīng zhōu cì shǐ, zǒng shān xī bīng shì. wèi yuē: bīng zhōu ā xiōng qǔ, ér jīn qù yě. yán zōng yuē: bì xià wèi shè jì mò dòng, chén wèi bì xià chū sǐ lì zhàn. luò tí pó yuē: zhì zūn jì yǐ chéng, wáng bù dé zhé jǔ. hòu zhǔ jìng bēn yè.
及平陽之役，後主自御之，命延宗率右軍，先戰城下，禽周開府宗挺。及大戰， 延宗以麾下再入，周軍莫不披靡。諸軍敗，延宗獨全軍。後主將奔晉陽，延宗言： 「大家但在營莫動，以兵馬付臣，臣能破之。」帝不納。及至并州，又聞周軍已入 鸑鼠谷。乃以延宗為相國、并州刺史，總山西兵事。謂曰：「并州阿兄取，兒今去 也。」延宗曰：「陛下為社稷莫動，臣為陛下出死力戰。」駱提婆曰：「至尊計已 成，王不得輒沮。」後主竟奔鄴。

zài bìng jiāng zú xián qǐng yuē: wáng ruò bù zuò tiān zǐ, zhū rén shí bù néng yǔ wáng chū sǐ lì. yán zōng bù dé yǐ, jí huáng dì wèi. xià zhào yuē: wǔ píng chán ruò, zhèng yóu huàn shù, xìn jié xiāo qiáng, dào qǐ jiāng chǎng. zhǎn guān yè dùn, mò zhī suǒ zhī, zé wǒ gāo zǔ zhī yè, jiāng zhuì yú dì. wáng gōng qīng shì, wěi jiàn tuī bī, jīn biàn zhī chéng bǎo wèi, kě dà shè tiān xià. gǎi wǔ píng qī nián wèi dé chāng yuán nián, yǐ jìn chāng wáng táng yōng wèi zǎi fǔ, qí chāng wáng mò duō lóu jìng xiǎn mù yáng wáng hé ā yú zi yòu wèi dà jiāng jūn duàn chàng wǔ wèi jiāng jūn xiàng lǐ sēng jiā kāi fǔ hán gǔ hú hóu mò chén luò zhōu wèi zhǎo yá. zhòng wén zhī, bù zhào ér zhì zhě qián hòu xiāng shǔ. yán zōng róng mào chōng zhuàng, zuò zé yǎng, yǎn zé fú, rén jiē xiào zhī. jí shì, hè rán fèn fā, qì lì jué yì, chí chěng xíng zhèn, jìn jié ruò fēi. qīng fǔ cáng jí hòu gōng měi nǚ yǐ cì jiāng shì, jí méi nèi cān qiān yú jiā. hòu zhǔ wèi jìn chén yuē: wǒ níng shǐ zhōu dé bīng zhōu, bù yù ān dé dé zhī! zuǒ yòu yuē: lǐ rán. yán zōng jiàn shì zú, jiē qīn zhí shǒu chén cí, zì chēng míng, liú tì wū yē. zhòng jiē zhēng wèi sǐ, tóng ér nǚ zi yì chéng wū rǎng mèi, tóu zhuān shí yǐ yù zhōu jūn. tè jìn kāi fǔ nà lú ān shēng shǒu tài gǔ, yǐ wàn bīng pàn. zhōu jūn wéi jìn yáng, wàng zhī rú hēi yún sì hé. yán zōng mìng mò duō lóu jìng xiǎn hán gǔ hú jù chéng nán hé ā yú zi duàn chàng jù chéng dōng yán zōng qīn dāng zhōu qí wáng yú chéng běi, fèn dà shuò wǎng lái dū zhàn, suǒ xiàng wú qián. shàng shū lìng shǐ jǔ shān yì féi dà duō lì, zhuō zhǎng dāo bù cóng, shā shāng shén duō. wǔ wèi lán fú róng qí lián yán zhǎng jiē sǐ yú zhèn. hé ā yú zi duàn chàng yǐ qiān qí tóu zhōu jūn, zhōu jūn gōng dōng mén, jì hūn suì rù. jìn bīng fén fó sì mén wū, fēi yàn zhào tiān dì. yán zōng yǔ jìng xiǎn zì mén rù, jiā jī zhī, zhōu jūn dà luàn, zhēng mén xiāng tián. qí rén hòu zhuó cì, sǐ zhě yī qiān yú rén. zhōu wǔ dì zuǒ yòu lüè jǐn, zì bá wú lù. chéng yù shàng shì zhāng shòu zhé qiān mǎ tóu, hè bá fú ēn yǐ biān fú qí hòu, yǐ qí qū jǐn dé chū. qí rén fèn jī, jǐ zhōng mǎ. chéng dōng è qū, fú ēn jí jiàng zhě pí zi xìn wèi zhī dǎo, jǐn miǎn. shí sì gēng yě. yán zōng wèi zhōu wǔ dì bēng yú luàn bīng, shǐ yú jī shī zhōng qiú zhǎng liè zhě, bù dé. shí qí rén jì shèng, rù fāng yǐn jiǔ, jǐn zuì wò, yán zōng bù fù néng zhěng. zhōu wǔ dì chū chéng, jī shén, yù wèi dùn yì jì. qí wáng xiàn jí zhù guó wáng yì jiàn, yǐ wèi qù bì bù miǎn. yán zōng pàn jiāng duàn chàng yì shèng yán chéng nèi kōng xū. zhōu wǔ dì nǎi zhù mǎ, míng jiǎo shōu bīng, é qīng fù zhèn. jié dàn, hái gōng dōng mén, kè zhī. yòu rù nán mén. yán zōng zhàn, lì qū, zǒu zhì chéng běi, yú rén jiā jiàn qín. zhōu wǔ dì zì tóu xià mǎ, zhí qí shǒu. yán zōng cí yuē: sǐ rén shǒu hé gǎn pò zhì zūn! dì yuē: liǎng guó tiān zǐ, yǒu hé yuàn è? zhí wèi bǎi xìng lái ěr! wù bù, zhōng bù xiāng hài. shǐ fù yī mào, lǐ zhī.
在並將卒咸請曰：「王若不作天子，諸人實不能與王出死力。」延宗不得已， 即皇帝位。下詔曰：「武平孱弱，政由宦豎，釁結蕭牆，盜起疆場。斬關夜遁，莫 知所之，則我高祖之業，將墜於地。王公卿士，猥見推逼，今便祗承寶位，可大赦 天下。」改武平七年為德昌元年，以晉昌王唐邕為宰輔，齊昌王莫多婁敬顯、沐陽 王和阿於子、右衛大將軍段暢、武衛將軍相里僧伽、開府韓骨胡、侯莫陳洛州為爪 牙。眾聞之，不召而至者前後相屬。延宗容貌充壯，坐則仰，偃則伏，人皆笑之。 及是，赫然奮發，氣力絕異，馳騁行陣，勁捷若飛。傾府藏及後宮美女以賜將士， 籍沒內參千餘家。後主謂近臣曰：「我寧使周得并州，不欲安德得之！」左右曰： 「理然。」延宗見士卒，皆親執手陳辭，自稱名，流涕嗚噎。眾皆爭為死，童兒女 子亦乘屋攘袂，投磚石以御周軍。特進、開府那盧安生守太谷，以萬兵叛。周軍圍 晉陽，望之如黑雲四合。延宗命莫多婁敬顯、韓骨胡拒城南；和阿於子、段暢拒城 東；延宗親當周齊王於城北，奮大槊往來督戰，所向無前。尚書令史沮山亦肥大多 力，捉長刀步從，殺傷甚多。武衛蘭芙蓉、綦連延長皆死於陣。和阿於子、段暢以 千騎投周軍，周軍攻東門，際昏遂入。進兵焚佛寺門屋，飛焰照天地。延宗與敬顯 自門入，夾擊之，周軍大亂，爭門相填。齊人後斫刺，死者一千餘人。周武帝左右 略盡，自拔無路。承御上士張壽輒牽馬頭，賀拔佛恩以鞭拂其後，以崎嶇僅得出。 齊人奮擊，幾中馬。城東厄曲，佛恩及降者皮子信為之導，僅免。時四更也。延宗 謂周武帝崩於亂兵，使於積屍中求長鬣者，不得。時齊人既勝，入坊飲酒，盡醉臥， 延宗不復能整。周武帝出城，飢甚，欲為遁逸計。齊王憲及柱國王誼諫，以為去必 不免。延宗叛將段暢亦盛言城內空虛。周武帝乃駐馬，鳴角收兵，俄傾復振。詰旦， 還攻東門，克之。又入南門。延宗戰，力屈，走至城北，於人家見禽。周武帝自投 下馬，執其手。延宗辭曰：「死人手何敢迫至尊！」帝曰：「兩國天子，有何怨惡？ 直為百姓來耳！勿怖，終不相害。」使復衣帽，禮之。

xiān shì, gāo dōu jùn yǒu shān yān, jué bì lín shuǐ, hū yǒu mò shū yún: qí wáng yán zōng. xǐ shì, yú míng. dì shǐ rén jiù xiě, shǐ zhě gǎi wáng wèi shàng. zhì shì yīng yān. yán zōng bài qián, zài yè tīng shì, yǐ shí èr yuè shí sān rì bū shí shòu chì shǒu bīng zhōu, míng rì jiàn zūn hào. bù jiān rì ér bèi wéi, jīng sù, zhì shí shí ér bài. nián hào dé chāng. hǎo shì zhě yán qí dé èr rì yún. jì ér zhōu wǔ dì wèn qǔ yè jì, cí yuē: wáng guó dài fū bù kě yǐ tú cún, cǐ fēi chén suǒ jí. qiáng wèn zhī, nǎi yuē: ruò rèn chéng wáng yuán yè, chén bù néng zhī ruò jīn zhǔ zì shǒu, bì xià bīng bù xuè rèn. jí zhì zhǎng ān, zhōu wǔ yǔ qí jūn chén yǐn jiǔ, lìng hòu zhǔ qǐ wǔ. yán zōng bēi bù zì chí, lǚ yù yǎng yào zì cái, shì bì kǔ zhí jiàn ér zhǐ. wèi jǐ, zhōu wǔ wū hòu zhǔ jí yán zōng děng, yún yáo yīng mù tí pó fǎn, shǐ bìng cì sǐ. jiē zì chén wú zhī, yán zōng rǎng mèi, qì ér bù yán. yǐ jiāo sāi kǒu ér sǐ. míng nián, lǐ fēi shōu bìn zhī.
先是，高都郡有山焉，絕壁臨水，忽有墨書云：「齊亡延宗。」洗視，逾明。 帝使人就寫，使者改亡為上。至是應焉。延宗敗前，在鄴聽事，以十二月十三日晡 時受敕守并州，明日建尊號。不間日而被圍，經宿，至食時而敗。年號德昌。好事 者言其得二日雲。既而周武帝問取鄴計，辭曰：「亡國大夫不可以圖存，此非臣所 及。」強問之，乃曰：「若任城王援鄴，臣不能知；若今主自守，陛下兵不血刃。」 及至長安，周武與齊君臣飲酒，令後主起舞。延宗悲不自持，屢欲仰藥自裁，侍婢 苦執諫而止。未幾，周武誣後主及延宗等，雲遙應穆提婆反，使並賜死。皆自陳無 之，延宗攘袂，泣而不言。以椒塞口而死。明年，李妃收殯之。

hòu zhǔ zhī chuán wèi yú tài zǐ yě, sūn zhèng yán qiè wèi rén yuē: wǒ xī wǔ dìng zhōng wèi guǎng zhōu shì cáo, wén xiāng chéng rén cáo pǔ yǎn yǒu yán: gāo wáng zhū ér, ā bǎo dāng wèi tiān zǐ, zhì gāo dé zhī chéng zhī, dāng miè. ā bǎo wèi tiān bǎo, dé zhī wèi dé chāng yě, chéng zhī wèi hòu zhǔ nián hào chéng yuán, qí yán jìng xìn yún.
後主之傳位於太子也，孫正言竊謂人曰：「我昔武定中為廣州士曹，聞襄城人 曹普演有言：高王諸兒，阿保當為天子，至高德之承之，當滅。阿保謂天保，德之 謂德昌也，承之謂後主年號承元，其言竟信雲。」

yú yáng wáng shào xìn, wén xiāng dì liù zǐ yě. lì tè jìn kāi fǔ zhōng lǐng jūn hù jūn qīng zhōu cì shǐ. xíng guò yú yáng, yǔ dà fù rén zhōng zhǎng mìng tóng chuáng zuò, tài shǒu zhèng dào gài lái yè, zhǎng mìng yù qǐ, shào xìn bù tīng yuē: cǐ hé wù xiǎo rén, zhǔ rén gōng wèi qǐ! nǎi yǔ zhǎng mìng jié wèi yì xiōng dì, fēi yǔ zhǎng mìng qī wèi zǐ mèi, zé qí hé jiā zhǎng yòu, jiē yǒu zèng huì, zhōng shì yīn cǐ suì pín. qí miè, sǐ yú zhǎng ān.
漁陽王紹信，文襄第六子也。歷特進、開府、中領軍、護軍、青州刺史。行過 漁陽，與大富人鍾長命同床坐，太守鄭道蓋來謁，長命欲起，紹信不聽曰：「此何 物小人，主人公為起！」乃與長命結為義兄弟，妃與長命妻為姊妹，責其闔家長幼， 皆有贈賄，鍾氏因此遂貧。齊滅，死於長安。

wén xuān wǔ nán, lǐ hòu shēng fèi dì jí tài yuán wáng shào dé féng shì fù shēng fàn yáng wáng shào yì péi pín shēng xī hé wáng shào rén yán pín shēng lǒng xī wáng shào lián.
文宣五男，李後生廢帝及太原王紹德；馮世婦生范陽王紹義；裴嬪生西河王紹 仁；顏嬪生隴西王紹廉。

tài yuán wáng shào dé, wén xuān dì èr zi yě. tiān bǎo mò, wèi kāi fǔ yí tóng sān sī. wǔ chéng yīn nù lǐ hòu, mà shào dé yuē: ěr fù dǎ wǒ shí, jìng bù lái jiù. yǐ dāo huán zhú shā zhī, qīn yǐ tǔ mái zhī yóu yù yuán.
太原王紹德，文宣第二子也。天保末，為開府儀同三司。武成因怒李後，罵紹 德曰：「爾父打我時，竟不來救。」以刀環築殺之，親以土埋之游豫園。

wǔ píng yuán nián, zhào yǐ fàn yáng wáng zǐ biàn cái wèi hòu, xí tài yuán wáng.
武平元年，詔以范陽王子辨才為後，襲太原王。

fàn yáng wáng shào yì, wén xuān dì sān zi yě. chū fēng guǎng yáng, xǐ fēng fàn yáng. lì wèi shì zhōng qīng dōu yǐn. hǎo yǔ qún xiǎo tóng yǐn, shàn zhì nèi cān dǎ shā bó shì rèn fāng róng. wǔ chéng cháng zhàng zhī èr bǎi, sòng fù zhāo xìn hòu, hòu yòu zhàng yī bǎi. jí hòu zhǔ bēn yè, yǐ shào yì wèi shàng shū lìng dìng zhōu cì shǐ. zhōu wǔ dì kè bīng zhōu, yǐ fēng fǔ xiāng wèi běi shuò zhōu zǒng guǎn. cǐ dì qí zhī zhòng zhèn, zhū yǒng shì duō jù yān. qián zhǎng shǐ zhào mù sī mǎ wáng dāng wàn děng móu zhí fǔ xiāng, yíng rèn chéng wáng yú yíng zhōu. shì bù guǒ, yíng shào yì. shào yì zhì mǎ yì. fǔ xiāng jí qí shǔ hán ā gè nú děng shù shí rén, jiē qí pàn chén, zì sì zhōu yǐ běi chéng shù èr bǎi bā shí yú, jǐn cóng fǔ xiāng, jí shào yì zhì, jiē fǎn yān. shào yì yǔ líng zhōu cì shǐ yuán hóng měng yǐn bīng nán chū, yù qǔ bīng zhōu. zhì xīn xìng ér sì zhōu yǐ wèi zhōu shǒu, qián duì èr yí tóng yǐ suǒ bù jiàng zhōu. zhōu bīng jī xiǎn zhōu, zhí cì shǐ lù qióng, yòu gōng xiàn zhū chéng. shào yì hái bǎo běi shuò. zhōu jiāng yǔ wén shén jǔ jūn bī mǎ yì, shào yì qiǎn dù míng dá jù zhī, bīng dà bài. shào yì yuē: yǒu sǐ ér yǐ, bù néng jiàng rén. suì bēn tū jué. zhòng sān qiān jiā, lìng zhī yuē: yù hái zhě rèn yì. yú shì kū bài bié zhě dà bàn.
范陽王紹義，文宣第三子也。初封廣陽，徙封范陽。歷位侍中、清都尹。好與 群小同飲，擅致內參打殺博士任方榮。武成嘗杖之二百，送付昭信後，後又杖一百。 及後主奔鄴，以紹義為尚書令、定州刺史。周武帝克并州，以封輔相為北朔州總管。 此地齊之重鎮，諸勇士多聚焉。前長史趙穆、司馬王當萬等謀執輔相，迎任城王於 瀛州。事不果，迎紹義。紹義至馬邑。輔相及其屬韓阿各奴等數十人，皆齊叛臣， 自肆州以北城戍二百八十餘，盡從輔相，及紹義至，皆反焉。紹義與靈州刺史袁洪 猛引兵南出，欲取并州。至新興而肆州已為周守，前隊二儀同以所部降周。周兵擊 顯州，執刺史陸瓊，又攻陷諸城。紹義還保北朔。周將宇文神舉軍逼馬邑，紹義遣 杜明達拒之，兵大敗。紹義曰：「有死而已，不能降人。」遂奔突厥。眾三千家， 令之曰：「欲還者任意。」於是哭拜別者大半。

tū jué tā bō kè hán wèi wén xuān wèi yīng xióng tiān zǐ, yǐ shào yì zhòng huái shì zhī, shén jiàn ài zhòng. fán qí rén zài běi zhě, xī lì shào yì. gāo bǎo níng zài yíng zhōu, biǎo shàng zūn hào, shào yì suì jí huáng dì wèi, chēng wǔ píng yuán nián, yǐ zhào mù wèi tiān shuǐ wáng. tā bō wén bǎo níng dé píng zhōu, yì zhāo zhū bù, gè jǔ bīng nán xiàng, yún gòng lì fàn yáng wáng zuò qí dì, wèi qí bào chóu. zhōu wǔ dì dà jí bīng yú yún yáng, jiāng qīn běi fá, yù jí bào bēng. shào yì wén zhī, yǐ wèi tiān zàn jǐ. lú chāng qī jù fàn yáng, yì biǎo yíng shào yì. é ér zhōu jiāng yǔ wén shén jǔ gōng miè chāng qī. qí rì, shào yì shì zhì yōu zhōu, wén zhōu zǒng guǎn chū bīng yú wài, yù chéng xū qǔ jì chéng. liè tiān zǐ jīng qí, dēng yàn zhāo wáng zhǒng, chéng gāo wàng yuǎn, bù fèn bīng zhòng. shén jǔ qiǎn dà jiāng jūn yǔ wén ēn jiāng sì qiān rén chí jiù yōu zhōu, bàn wèi qí jūn suǒ shā. shào yì wén fàn yáng chéng xiàn, sù fú jǔ āi, huí jūn rù tū jué. zhōu rén gòu zhī yú tā bō, yòu shǐ hè ruò yì wǎng shuō zhī. tā bō yòu bù rěn, suì wěi yǔ shào yì liè yú nán jìng, shǐ yì zhí zhī, liú yú shǔ. shào yì fēi, bó hǎi fēng xiào wǎn nǚ, zì tū jué táo guī. shào yì zài shǔ, yí fēi shū yún: yí dí wú xìn, sòng wú yú cǐ. jìng sǐ shǔ zhōng.
突厥他缽可汗謂文宣為英雄天子，以紹義重踝似之，甚見愛重。凡齊人在北者， 悉隸紹義。高寶寧在營州，表上尊號，紹義遂即皇帝位，稱武平元年，以趙穆為天 水王。他缽聞寶寧得平州，亦招諸部，各舉兵南向，雲共立範陽王作齊帝，為其報 仇。周武帝大集兵於雲陽，將親北伐，遇疾暴崩。紹義聞之，以為天贊己。盧昌期 據范陽，亦表迎紹義。俄而周將宇文神舉攻滅昌期。其日，紹義適至幽州，聞周總 管出兵於外，欲乘虛取薊城。列天子旌旗，登燕昭王冢，乘高望遠，部分兵眾。神 舉遣大將軍宇文恩將四千人馳救幽州，半為齊軍所殺。紹義聞范陽城陷，素服舉哀， 回軍入突厥。周人購之於他缽，又使賀若誼往說之。他缽又不忍，遂偽與紹義獵於 南境，使誼執之，流於蜀。紹義妃，勃海封孝琬女，自突厥逃歸。紹義在蜀，遺妃 書云：「夷狄無信，送吾於此。」竟死蜀中。

xī hé wáng shào rén, wén xuān dì sì zǐ yě. tiān bǎo mò, wèi kāi fǔ yí tóng sān sī. xún hōng.
西河王紹仁，文宣第四子也。天保末，為開府儀同三司。尋薨。

lǒng xī wáng shào lián, wén xuān dì wǔ zǐ yě. chū fēng zhǎng lè, hòu gǎi yān. xìng cū bào, cháng bá dāo zhú shào yì, shào yì zǒu rù jiù, bì mén jù zhī. shào yì chū wèi qīng dōu yǐn, wèi jí lǐ shì. shào lián xiān wǎng, huàn qiú xī chū, shuài yì jué qiǎn zhī. néng yǐn jiǔ, yī jǔ shù shēng, zhōng yǐ cǐ hōng.
隴西王紹廉，文宣第五子也。初封長樂，後改焉。性粗暴，嘗拔刀逐紹義，紹 義走入廄，閉門拒之。紹義初為清都尹，未及理事。紹廉先往，喚囚悉出，率意決 遣之。能飲酒，一舉數升，終以此薨。

xiào zhāo qī nán: yuán huáng hòu shēng lè líng wáng bǎi nián sāng shì shēng xiāng chéng wáng liàng, chū hòu xiāng chéng jǐng wáng zhū jī shēng rǔ nán wáng yàn lǐ shǐ píng wáng yàn dé chéng yáng wáng yàn jī dìng yáng wáng yàn kāng rǔ yáng wáng yàn zhōng.
孝昭七男：元皇后生樂陵王百年；桑氏生襄城王亮，出後襄城景王；諸姬生汝 南王彥理、始平王彥德、城陽王彥基、定陽王彥康、汝陽王彥忠。

lè líng wáng bǎi nián, xiào zhāo dì èr zi yě. xiào zhāo chū jí wèi, zài jìn yáng, qún chén qǐng jiàn zhōng gōng jí tài zǐ, dì qiān wèi xǔ. dū xià bǎi liáo yòu qǐng, nǎi chēng tài hòu lìng, lì wèi huáng tài zǐ. dì lín bēng, yí zhào chuán wèi yú wǔ chéng, bìng yǒu shǒu shū. qí mò yuē: bǎi nián wú zuì, rǔ kě yǐ lè chù zhì zhī, wù xué qián rén. dà níng zhōng, fēng lè líng wáng.
樂陵王百年，孝昭第二子也。孝昭初即位，在晉陽，群臣請建中宮及太子，帝 謙未許。都下百僚又請，乃稱太后令，立為皇太子。帝臨崩，遺詔傳位於武成，並 有手書。其末曰：「百年無罪，汝可以樂處置之，勿學前人。」大寧中，封樂陵王。

hé qīng sān nián wǔ yuè, bái hóng wéi rì zài zhòng, yòu héng guàn ér bù dá chì xīng jiàn, dì yǐ pén shuǐ chéng xīng yǐng ér gài zhī, yī yè pén zì pò. yù yǐ bǎi nián yàn zhī. huì bó líng rén jiǎ dé zhòu jiào bǎi nián shū, bǎi nián cháng zuò shù chì zì, dé zhòu fēng yǐ zòu. dì fā nù, shǐ zhào bǎi nián. bǎi nián bèi zhào, zì zhī bù miǎn, gē dài jué, liú yǔ fēi hú lǜ shì. jiàn dì yú xuán dōu yuàn liáng fēng táng. shǐ bǎi nián shū chì zì, yàn yǔ dé zhòu suǒ zòu xiāng sì. qiǎn zuǒ yòu luàn chuí jī zhī, yòu lìng rén yè bǎi nián rào táng, qiě zǒu qiě dǎ, suǒ guò chù, xuè jiē biàn dì. qì xī jiāng jǐn, yuē: qǐ mìng, yuàn yǔ ā shū zuò nú. suì zhǎn zhī, qì zhū chí, chí shuǐ jǐn chì, yú hòu yuán qīn kàn mái zhī.
河清三年五月，白虹圍日再重，又橫貫而不達；赤星見，帝以盆水承星影而蓋 之，一夜盆自破。欲以百年厭之。會博陵人賈德胄教百年書，百年嘗作數敕字，德 胄封以奏。帝發怒，使召百年。百年被召，自知不免，割帶玦，留與妃斛律氏。見 帝於玄都苑涼風堂。使百年書敕字，驗與德胄所奏相似。遣左右亂捶擊之，又令人 曳百年繞堂，且走且打，所過處，血皆遍地。氣息將盡，曰：「乞命，願與阿叔作 奴。」遂斬之，棄諸池，池水盡赤，於後園親看埋之。

fēi bǎ jué āi hào, bù kěn shí, yuè yú yì sǐ. jué yóu zài shǒu, quán bù kě kāi, shí nián shí sì. qí fù guāng zì bāi zhī, nǎi kāi.
妃把玦哀號，不肯食，月余亦死。玦猶在手，拳不可開，時年十四。其父光自 擘之，乃開。

hòu zhǔ shí, gǎi jiǔ yuàn wèi èr shí qī yuàn, jué dé xiǎo shī, fēi páo jīn dài, yī jì yī jiě, yī zú yǒu xuē. zhū nèi cān qiào yán, bǎi nián tài zǐ yě. huò yǐ wèi tài yuán wáng shào dé. zhào yǐ xiāng chéng wáng zǐ bái zé xí jué lè líng wáng. qí wáng rù guān, xǐ shǔ sǐ.
後主時，改九院為二十七院，掘得小屍，緋袍金帶，一髻一解，一足有靴。諸 內參竅言，百年太子也。或以為太原王紹德。詔以襄城王子白澤襲爵樂陵王。齊亡 入關，徙蜀死。

rǔ nán wáng yàn lǐ, wǔ píng chū fēng wáng, wèi kāi fǔ qīng dōu yǐn. qí wáng rù guān, suí lì shòu yí tóng dà jiāng jūn fēng xiàn zi. nǚ rù tài zǐ gōng, gù dé bù sǐ. suí kāi huáng chū, zú yú bīng zhōu cì shǐ.
汝南王彥理，武平初封王，位開府、清都尹。齊亡入關，隨例授儀同大將軍、 封縣子。女入太子宮，故得不死。隋開皇初，卒於并州刺史。

shǐ píng wáng yàn dé chéng yáng wáng yàn jī dìng yáng wáng yàn kāng rǔ yáng wáng yàn zhōng yǔ rǔ nán wáng tóng shòu fēng, bìng jiā yí tóng sān sī, hòu shì què.
始平王彥德、城陽王彥基、定陽王彥康、汝陽王彥忠與汝南王同受封，並加儀 同三司，後事闕。

wǔ chéng shí sān nán: hú huáng hòu shēng hòu zhǔ jí láng yá wáng yǎn lǐ fū rén shēng nán yáng wáng chuò hòu gōng shēng qí ān wáng kuò běi píng wáng zhēn gāo píng wáng rén yīng huái nán wáng rén guāng xī hé wáng rén jī lè píng wáng rén yōng yǐng chuān wáng rén jiǎn ān lè wáng rén yǎ dān yáng wáng rén zhí dōng hǎi wáng rén qiān.
武成十三男：胡皇后生後主及琅邪王儼；李夫人生南陽王綽；後宮生齊安王廓、 北平王貞、高平王仁英、淮南王仁光、西河王仁機、樂平王仁邕、潁川王仁儉、安 樂王仁雅、丹楊王仁直、東海王仁謙。

nán yáng wáng chuò, zì rén tōng, wǔ chéng zhǎng zi yě. yǐ wǔ yuè wǔ rì chén shí shēng, zhì wǔ shí, hòu zhǔ nǎi shēng. wǔ chéng yǐ chuò mǔ lǐ fū rén fēi zhèng dí, gù biǎn wèi dì èr. chū míng róng, zì jūn míng, chū hòu hàn yáng wáng. hé qīng sān nián, gǎi fēng nán yáng, bié wèi hàn yáng zhì hòu.
南陽王綽，字仁通，武成長子也。以五月五日辰時生，至午時，後主乃生。武 成以綽母李夫人非正嫡，故貶為第二。初名融，字君明，出後漢陽王。河清三年， 改封南陽，別為漢陽置後。

chuò shǐ shí yú suì, liú shǒu jìn yáng. ài bō sī gǒu. wèi pò hú jiàn zhī, chuā rán zhuó shā shù gǒu, láng jí zài dì. pò hú jīng zǒu, bù gǎn fù yán. hòu wèi sī tú jì zhōu cì shǐ. hǎo luǒ rén, huà wèi shòu zhuàng, zòng quǎn shì ér shí zhī. zuǒ zhuǎn dìng zhōu, jí jǐng shuǐ wèi hòu chí, zài lóu shàng dàn rén. hǎo wēi xíng, yóu liè wú dù, zì qíng qiáng bào, yún xué wén xuān bó wèi rén. yǒu fù rén bào ér zài lù, zǒu bì rù cǎo, chuò duó qí ér sì bō sī gǒu. fù rén hào kū, chuò nù, yòu zòng gǒu shǐ shí, gǒu bù shí, tú yǐ ér xuè, nǎi shí yān. hòu zhǔ wén zhī, zhào suǒ chuò fù xíng zài suǒ. zhì ér yòu zhī, wèn zài zhōu hé zhě zuì lè. duì yuē: duō qǔ xiē, jiāng qū hùn kàn, jí lè. hòu zhǔ jí yè suǒ xiē yī dòu, bǐ xiǎo, dé èr sān shēng, zhì zhū yù hú, shǐ rén luǒ wò yù hú zhōng, hào jiào wǎn zhuǎn. dì yǔ chuò lín guān, xǐ jué bù yǐ. wèi chuò yuē: rú cǐ lè shì, hé bù zǎo chí yì zòu wén? chuò yóu shì dà wèi hòu zhǔ chǒng, bài dà jiāng jūn, zhāo xī tóng xì.
綽始十餘歲，留守晉陽。愛波斯狗。尉破胡諫之，欻然斫殺數狗，狼藉在地。 破胡驚走，不敢復言。後為司徒、冀州刺史。好裸人，畫為獸狀，縱犬噬而食之。 左轉定州，汲井水為後池，在樓上彈人。好微行，遊獵無度，恣情強暴，雲學文宣 伯為人。有婦人抱兒在路，走避入草，綽奪其兒飼波斯狗。婦人號哭，綽怒，又縱 狗使食，狗不食，塗以兒血，乃食焉。後主聞之，詔鎖綽赴行在所。至而宥之，問 在州何者最樂。對曰：「多取歇，將蛆混看，極樂。」後主即夜索歇一斗，比 曉，得二三升，置諸浴斛，使人裸臥浴斛中，號叫宛轉。帝與綽臨觀，喜噱不已。 謂綽曰：「如此樂事，何不早馳驛奏聞？」綽由是大為後主寵，拜大將軍，朝夕同 戲。

hán zhǎng luán jiān zhī, chú qí zhōu cì shǐ. jiāng fā, zhǎng luán lìng chuò qīn xìn wū gào qí fǎn, zòu yún: cǐ fàn guó fǎ, bù kě shè. hòu zhǔ bù rěn xiǎn lù, shǐ chǒng hú hé wěi sà hòu yuán yǔ chuò xiāng pū, è shā zhī. yì yú xìng shèng fó sì, jīng sì bǎi yú rì nǎi dà liǎn, yán sè máo fà jiē rú shēng. sú yún wǔ yuè wǔ rì shēng zhě, nǎo bù huài.
韓長鸞間之，除齊州刺史。將發，長鸞令綽親信誣告其反，奏云：「此犯國法， 不可赦。」後主不忍顯戮，使寵胡何猥薩後園與綽相撲，扼殺之。瘞於興聖佛寺， 經四百餘日乃大斂，顏色毛髮皆如生。俗雲五月五日生者，腦不壞。

chuò xiōng dì jiē hū fù wèi xiōng xiōng, dí mǔ wèi jiā jiā, rǔ mǔ wèi zǐ zǐ, fù wèi mèi mei.
綽兄弟皆呼父為兄兄，嫡母為家家，乳母為姊姊，婦為妹妹。

qí wáng, fēi zhèng shì wèi zhōu wǔ dì suǒ xìng, qǐng zàng chuò, chì suǒ sī zàng yú yǒng píng líng běi.
齊亡，妃鄭氏為周武帝所幸，請葬綽，敕所司葬於永平陵北。

láng yá wáng yǎn zì rén wēi, wǔ chéng dì sān zi yě. chū fēng dōng píng wáng, bài kāi fǔ shì zhōng zhōng shū jiān jīng jī dà dū dū lǐng jūn dà jiāng jūn, lǐng yù shǐ zhōng chéng. qiān dà sī tú shàng shū lìng dà jiāng jūn lù shàng shū shì dà sī mǎ.
琅邪王儼字仁威，武成第三子也。初封東平王，拜開府、侍中、中書監、京畿 大都督、領軍大將軍，領御史中丞。遷大司徒、尚書令、大將軍、錄尚書事、大司 馬。

wèi shì jiù zhì, zhōng chéng chū, qiān bù qīng dào, yǔ huáng tài zǐ fēn lù xíng, wáng gōng jiē yáo zhù chē, qù niú dùn è yú dì, yǐ dài zhōng chéng guò. qí huò chí wéi, zé chì bàng bàng zhī. zì dōu yè hòu, cǐ yí jìn jué. wǔ chéng yù xióng chǒng yǎn, nǎi shǐ yī yī jiù zhì. yǎn chū cóng běi gōng chū, jiāng shàng zhōng chéng, fán jīng jī bù qí, lǐng jūn zhī guān shǔ, zhōng chéng zhī wēi yí, sī tú zhī lǔ bù, mò bù bì bèi. dì yǔ hú hòu zài huá lín yuán dōng mén wài, zhāng mù gé qīng shā bù zhàng guān zhī. qiǎn zhōng guì zhòu mǎ qù zhàng, bù dé rù, zì yán fèng chì, chì bàng yīng shēng suì qí ān, mǎ jīng rén zhuì. dì dà xiào, yǐ wèi shàn. gèng chì lìng zhù chē, chuán yǔ liáng jiǔ, guān zhě qīng jīng yì.
魏氏舊制，中丞出，千步清道，與皇太子分路行，王公皆遙住車，去牛頓軛於 地，以待中丞過。其或遲違，則赤棒棒之。自都鄴後，此儀浸絕。武成欲雄寵儼， 乃使一依舊制。儼初從北宮出，將上中丞，凡京畿步騎，領軍之官屬，中丞之威儀， 司徒之鹵簿，莫不畢備。帝與胡後在華林園東門外，張幕隔青紗步障觀之。遣中貴 驟馬趣仗，不得入，自言奉敕，赤棒應聲碎其鞍，馬驚人墜。帝大笑，以為善。更 敕令駐車，傳語良久，觀者傾京邑。

yǎn héng zài gōng zhōng, zuò hán zhāng diàn yǐ shì shì, zhū fù jiē bài yān. dì xìng bīng zhōu, yǎn héng jū shǒu. měi sòng jià, huò bàn lù, huò zhì jìn yáng nǎi hái. wáng shī luó cháng cóng jià, hòu zhì, wǔ chéng yù zuì zhī. cí yuē: chén yǔ dì sān zi bié, liú lián bù jué wǎn. wǔ chéng yì yǎn, wèi zhī xià qì, shě shī luó bù wèn. yǎn qì fú wán shì jiē yǔ hòu zhǔ tóng, suǒ xū xī guān gěi. yú nán gōng cháng jiàn xīn bīng lǜ lǐ, hái, nù yuē: zūn xiōng yǐ yǒu, wǒ hé yì wú? cóng shì, hòu zhǔ xiān dé xīn qí, shǔ guān jí gōng jiàng bì huò zuì. tài shàng hú hòu yóu yǐ wèi bù zú. yǎn cháng huàn hóu, shǐ yī xià zhēn, zhāng mù bù shùn. yòu yán yú dì yuē: ā xiōng ruǎn, hé néng lǜ zuǒ yòu! dì měi chēng yuē: cǐ xiá ér yě, dāng yǒu suǒ chéng. yǐ hòu zhǔ wèi liè, yǒu fèi lì zhī yì. wǔ chéng bēng, gǎi fēng láng yá. yǎn yǐ hé shì kāi luò tí pó děng shē zì, shèng xiū dì zhái, yì shén bù píng. cháng wèi yuē: jūn děng suǒ yíng zhái, zǎo wǎn dāng jiù, hé tài chí yě? èr rén xiāng wèi yuē: láng yá wáng yǎn guāng yì yì, shù bù shè rén, xiàng zhě zàn duì, bù jué hàn chū. tiān zǐ mén zòu shì, shàng bù rán. yóu shì jì zhī.
儼恆在宮中，坐含章殿以視事，諸父皆拜焉。帝幸并州，儼恆居守。每送駕， 或半路，或至晉陽乃還。王師羅嘗從駕，後至，武成欲罪之。辭曰：「臣與第三子 別，留連不覺晚。」武成憶儼，為之下泣，舍師羅不問。儼器服玩飾皆與後主同， 所須悉官給。於南宮嘗見新冰綠李，還，怒曰：「尊兄已有，我何意無？」從是， 後主先得新奇，屬官及工匠必獲罪。太上、胡後猶以為不足。儼嘗患喉，使醫下針， 張目不瞬。又言於帝曰：「阿兄軟，何能率左右！」帝每稱曰：「此黠兒也，當有 所成。」以後主為劣，有廢立之意。武成崩，改封琅邪。儼以和士開、駱提婆等奢 恣，盛修第宅，意甚不平。嘗謂曰：「君等所營宅，早晚當就，何太遲也？」二人 相謂曰：「琅邪王眼光弈弈，數步射人，向者暫對，不覺汗出。天子門奏事，尚不 然。」由是忌之。

wǔ píng èr nián, chū yǎn jū běi gōng, wǔ rì yī zhāo, bù fù dé wú shí jiàn tài hòu. sì yuè, zhào chú tài bǎo, yú guān xī jiě, yóu dài zhōng chéng, qiě jīng jī. yǐ běi chéng yǒu wǔ kù, yù yí yǎn yú wài, rán hòu duó qí bīng quán. shū shì yù shǐ wáng zǐ yí yǔ yǎn zuǒ yòu kāi fǔ gāo shě luò zhōng cháng shì liú pì qiáng shuō yǎn yuē: diàn xià bèi shū, zhèng yóu shì kāi jiān gòu, hé kě chū běi gōng, rù bǎi xìng cóng zhōng yě? yǎn wèi shì zhōng féng zi cóng yuē: shì kāi zuì zhòng, ér yù shā zhī. zi cóng xīn yù fèi dì ér lì yǎn, yīn zàn chéng qí shì. yǎn nǎi lìng zǐ yí biǎo dàn shì kāi zuì, qǐng fù jìn tuī. zi cóng zá yǐ tā wén shū zòu zhī, hòu zhǔ bù shěn shěng ér kě zhī. yǎn kuáng lǐng jūn shè dí fú lián yuē: fèng chì, lìng lǐng jūn shōu shì kāi. fú lián yǐ zī zi cóng, qiě qǐng fù zòu. zi cóng yuē: láng yá wáng shòu chì, hé xū chóng zòu. fú lián xìn zhī, fú wǔ shí rén yú shén shòu mén wài, jié dàn, zhí shì kāi sòng yù shǐ. yǎn shǐ féng yǒng luò jiù tái zhǎn zhī.
武平二年，出儼居北宮，五日一朝，不復得無時見太后。四月，詔除太保，余 官悉解，猶帶中丞，且京畿。以北城有武庫，欲移儼於外，然後奪其兵權。書侍御 史王子宜與儼左右開府高舍洛、中常侍劉辟強說儼曰：「殿下被疏，正由士開間構， 何可出北宮，入百姓叢中也？」儼謂侍中馮子琮曰：「士開罪重，兒欲殺之。」子 琮心欲廢帝而立儼，因贊成其事。儼乃令子宜表彈士開罪，請付禁推。子琮雜以他 文書奏之，後主不審省而可之。儼誑領軍厙狄伏連曰：「奉敕，令領軍收士開。」 伏連以諮子琮，且請覆奏。子琮曰：「琅邪王受敕，何須重奏。」伏連信之，伏五 十人於神獸門外，詰旦，執士開送御史。儼使馮永洛就台斬之。

yǎn tú běn yì wéi shā shì kāi. jí shì, yīn bī yǎn yuē: shì jì rán, bù kě zhōng zhǐ. yǎn suì lǜ jīng jī jūn shì sān qiān yú rén, tún qiān qiū mén wài. dì shǐ liú táo zhī jiāng jìn bīng bā shí rén zhào yǎn. táo zhī yáo bài, yǎn mìng fǎn fù, jiāng zhǎn zhī, jìn bīng sàn zǒu. dì yòu shǐ féng zi cóng zhào yǎn. yǎn cí yuē: shì kāi xī lái shí hé wàn sǐ, móu fèi zhì zūn, tì jiā jiā tóu shǐ zuò ā ní, gù yōng bīng mǎ, yù zuò zhe sūn fèng zhēn zhái shàng. chén wèi shì, jiǎo zhào zhū zhī. zūn xiōng ruò yù shā chén, bù gǎn táo zuì ruò fàng chén, yuàn qiǎn zǐ zǐ lái yíng chén, chén jí rù jiàn. zǐ zǐ jí lù lìng xuān yě, yǎn yù yòu chū shā zhī. lìng xuān zhí dāo dì hòu, wén zhī zhàn lì. yòu shǐ hán zhǎng luán zhào yǎn. yǎn jiāng rù, liú pì qiáng qiān yī jiàn yuē: ruò bù zhǎn tí pó mǔ zǐ, diàn xià wú yóu de rù. guǎng níng ān dé èr wáng shì cóng xī lái, yù zhù chéng qí shì, yuē: hé bù rù? pì qiáng yuē: rén shǎo. ān dé wáng gù zhòng ér yán yuē: xiào zhāo shā yáng zūn yàn, zhǐ bā shí rén, jīn nǎi shù qiān, hé yán rén shǎo? hòu zhǔ qì qǐ tài hòu yuē: yǒu yuán, gèng jiàn jiā jiā, wú yuán, yǒng bié. nǎi jí zhào hú lǜ guāng, yǎn yì zhào zhī. guāng wén shā shì kāi, fǔ zhǎng dà xiào yuē: lóng zi zuò shì, gù zì bù shì fán rén. rù jiàn hòu zhǔ yú yǒng xiàng. dì lǜ sù wèi zhě bù qí sì bǎi, shòu jiǎ jiāng chū. guāng yuē: xiǎo ér bèi nòng bīng, yǔ jiāo shǒu, jí luàn. bǐ yàn yún: nú jiàn dà jiā xīn sǐ. zhì zūn yí zì zhì qiān qiū mén, láng yá bì bù gǎn dòng. pí jǐng hé yì yǐ wèi rán, hòu zhǔ cóng zhī. guāng bù dào, shǐ rén zǒu chū yuē: dà jiā lái. yǎn tú hài sàn. dì zhù mǎ qiáo shàng, yáo hū zhī, yǎn yóu lì bù jìn. guāng jiù wèi yuē: tiān zǐ dì shā yī hàn, hé kǔ? zhí qí shǒu, qiáng yǐn yǐ qián. qǐng dì yuē: láng yá wáng nián shào, cháng féi nǎo mǎn, qīng wèi jǔ cuò, zhǎng dà zì bù fù rán, yuàn kuān qí zuì. dì bá yǎn dài dāo huán, luàn zhú biàn tóu, liáng jiǔ nǎi shì zhī. shōu fú lián jí gāo shě luò wáng zǐ yí liú pì qiáng dū du dí xiǎn guì yú hòu yuán, dì qīn shè zhī ér hòu zhǎn, jiē zhī jiě, bào zhī dōu jiē xià. wén wǔ zhí lì, jǐn yù shā zhī. guāng yǐ jiē xūn guì zǐ dì, kǒng rén xīn bù ān, zhào yàn shēn yì yún chūn qiū zé shuài, yú shì zuì zhī gè yǒu chà. yǎn zhī wèi huò zuì yě. yè běi chéng yǒu bái mǎ fó tǎ, shì shí jì lóng wèi chéng gōng suǒ zuò. yǎn jiāng xiū zhī, wū yuē: ruò dòng cǐ fú tú, cǐ chéng shī zhǔ. bù cóng, pò zhì dì èr jí, dé bái shé, zhǎng shù zhàng, huí xuán shī zhī. shù xún ér bài.
儼徒本意唯殺士開。及是，因逼儼曰：「事既然，不可中止。」儼遂率京畿軍 士三千餘人，屯千秋門外。帝使劉桃枝將禁兵八十人召儼。桃枝遙拜，儼命反縛， 將斬之，禁兵散走。帝又使馮子琮召儼。儼辭曰：「士開昔來實合萬死，謀廢至尊， 剃家家頭使作阿尼，故擁兵馬，欲坐着孫鳳珍宅上。臣為是，矯詔誅之。尊兄若欲 殺臣，不敢逃罪；若放臣，願遣姊姊來迎臣，臣即入見。」姊姊即陸令萱也，儼欲 誘出殺之。令萱執刀帝後，聞之戰慄。又使韓長鸞召儼。儼將入，劉辟強牽衣諫曰： 「若不斬提婆母子，殿下無由得入。」廣寧、安德二王適從西來，欲助成其事，曰： 「何不入？」辟強曰：「人少。」安德王顧眾而言曰：「孝昭殺楊遵彥，止八十人， 今乃數千，何言人少？」後主泣啟太后曰：「有緣，更見家家，無緣，永別。」乃 急召斛律光，儼亦召之。光聞殺士開，撫掌大笑曰：「龍子作事，固自不似凡人。」 入見後主於永巷。帝率宿衛者步騎四百，授甲將出。光曰：「小兒輩弄兵，與交手， 即亂。鄙諺云：『奴見大家心死。』至尊宜自至千秋門，琅邪必不敢動。」皮景和 亦以為然，後主從之。光步道，使人走出曰：「大家來。」儼徒駭散。帝駐馬橋上， 遙呼之，儼猶立不進。光就謂曰：「天子弟殺一漢，何苦？」執其手，強引以前。 請帝曰：「琅邪王年少，腸肥腦滿，輕為舉措，長大自不復然，願寬其罪。」帝拔 儼帶刀環，亂築辮頭，良久乃釋之。收伏連及高舍洛、王子宜、劉辟強、都督翟顯 貴於後園，帝親射之而後斬，皆支解，暴之都街下。文武職吏，盡欲殺之。光以皆 勛貴子弟，恐人心不安，趙彥深亦云「《春秋》責帥」，於是罪之各有差。儼之未 獲罪也。鄴北城有白馬佛塔，是石季龍為澄公所作。儼將修之，巫曰：「若動此浮 圖，此城失主。」不從，破至第二級，得白蛇，長數丈，迴旋失之。數旬而敗。

zì shì, tài hòu chù yǎn yú gōng nèi, shí bì zì cháng zhī. lù lìng xuān shuō dì yuē: rén chēng láng yá wáng cōng míng xióng yǒng, dāng jīn wú dí, guān qí gēn biǎo, dài fēi rén chén. zì zhuān shā yǐ lái, cháng huái kǒng jù, yí zǎo wèi jì. hé hóng zhēn yǔ hé shì kāi sù shàn, yì qǐng shā zhī. wèi jué, yǐ shí niǎn mì yíng zǔ bān wèn zhī. bān chēng zhōu gōng shā guǎn shū, jì yǒu zhèn qìng fù, dì nà qí yán. yǐ yǎn zhī jìn yáng, shǐ yòu wèi dà jiāng jūn zhào yuán kǎn yòu zhí yǎn. yuán kǎn yuē: chén xī shì xiān dì rì, jiàn xiān dì ài wáng, jīn níng jiù sǐ, bù néng xíng. dì chū yuán kǎn wèi yù zhōu cì shǐ. jiǔ yuè xià xún, dì qǐ tài hòu yuē: míng dàn yù yǔ rén wēi chū liè, xū zǎo zǎo hái. shì yè sì gēng, dì zhào yǎn, yǎn yí zhī. lù lìng xuān yuē: xiōng xiōng huàn, ér hé bù qù? yǎn chū zhì yǒng xiàng, liú táo zhī fǎn jiē qí shǒu. yǎn hū yuē: qǐ jiàn jiā jiā zūn xiōng! táo zhī yǐ xiù sāi qí kǒu, fǎn páo méng tóu fù chū, zhì dà míng gōng, bí xiě mǎn miàn, lì shā zhī, shí nián shí sì. bù tuō xuē, guǒ yǐ xí, mái yú shì nèi. dì shǐ qǐ tài hòu, lín kū shí yú shēng, biàn yōng rù diàn. míng nián sān yuè, zàng yú yè xī, zèng shì yuē chǔ gōng āi dì, yǐ wèi tài hòu.
自是，太后處儼於宮內，食必自嘗之。陸令萱說帝曰：「人稱琅邪王聰明雄勇， 當今無敵，觀其根表，殆非人臣。自專殺以來，常懷恐懼，宜早為計。」何洪珍與 和士開素善，亦請殺之。未決，以食輦密迎祖班問之。班稱周公殺管叔，季友鴆慶 父，帝納其言。以儼之晉陽，使右衛大將軍趙元侃誘執儼。元侃曰：「臣昔事先帝 日，見先帝愛王，今寧就死，不能行。」帝出元侃為豫州刺史。九月下旬，帝啟太 後曰：「明旦欲與仁威出獵，須早早還。」是夜四更，帝召儼，儼疑之。陸令萱曰： 「兄兄喚，兒何不去？」儼出至永巷，劉桃枝反接其手。儼呼曰：「乞見家家、尊 兄！」桃枝以袖塞其口，反袍蒙頭負出，至大明宮，鼻血滿面，立殺之，時年十四。 不脫靴，裹以席，埋於室內。帝使啟太后，臨哭十餘聲，便擁入殿。明年三月，葬 於鄴西，贈諡曰楚恭哀帝，以慰太后。

yǒu yí fù sì nán, shēng shù yuè, jiē yōu sǐ. yǐ píng yáng wáng yān sūn shì jùn sì. yǎn fēi lǐ zǔ qīn nǚ yě, jìn wèi chǔ dì hòu, jū xuān zé gōng, qí wáng, nǎi jià yān.
有遺腹四男，生數月，皆幽死。以平陽王淹孫世俊嗣。儼妃李祖欽女也，進為 楚帝後，居宣則宮，齊亡，乃嫁焉。

qí ān wáng kuò, zì rén hóng, wǔ chéng dì sì zǐ yě. xìng zhǎng zhě, wú guò xíng, wèi tè jìn kāi fǔ yí tóng sān sī dìng zhōu cì shǐ.
齊安王廓，字仁弘，武成第四子也。性長者，無過行，位特進、開府儀同三司、 定州刺史。

běi píng wáng zhēn, zì rén jiān, wǔ chéng dì wǔ zǐ yě. chén shěn kuān shù, dì cháng yuē: cǐ ér dé wǒ fèng máo. wèi sī zhōu mù jīng jī dà dū dū jiān shàng shū lìng lù shàng shū shì. dì xíng xìng, zǒng liú tái shì. jī nián, hòu zhǔ yǐ zhēn zhǎng dà, jiàn jì zhī. ā nà gōng chéng zhǐ, lìng féng shì gàn hé, xì zhēn yú yù, duó qí liú hòu quán.
北平王貞，字仁堅，武成第五子也。沉審寬恕，帝常曰：「此兒得我鳳毛。」 位司州牧、京畿大都督、兼尚書令、錄尚書事。帝行幸，總留台事。積年，後主以 貞長大，漸忌之。阿那肱承旨，令馮士干劾，系貞於獄，奪其留後權。

gāo píng wáng rén yīng, wǔ chéng dì liù zǐ yě. jǔ zhǐ xuān áng, jīng shén wú jiǎn gé. wèi dìng zhōu cì shǐ.
高平王仁英，武成第六子也。舉止軒昂，精神無檢格。位定州刺史。

huái nán wáng rén guāng, wǔ chéng dì qī zǐ yě. xìng zào yòu bào, wèi qīng dōu yǐn. cì xī hé wáng rén jī, shēng ér wú gǔ, bù zì zhī chí. cì lè píng wáng rén yōng cì yǐng chuān wáng rén jiǎn cì ān lè wáng rén yǎ, cóng xiǎo yǒu àn jí cì dān yáng wáng rén zhí cì dōng hǎi wáng rén qiān, jiē yǎng yú běi gōng.
淮南王仁光，武成第七子也。性躁又暴，位清都尹。次西河王仁機，生而無骨， 不自支持。次樂平王仁邕；次潁川王仁儉；次安樂王仁雅，從小有暗疾；次丹楊王 仁直；次東海王仁謙，皆養於北宮。

láng yá wáng sǐ hòu, zhū wáng shǒu jìn mí qiè. wǔ píng mò nián, rén yōng yǐ xià, shǐ dé chū wài, gōng gěi jiǎn báo, qǔ chōng ér yǐ. xún hòu zhǔ qióng cù, yǐ kuò wèi guāng zhōu, zhēn wèi qīng zhōu, rén yīng wèi jì zhōu, rén jiǎn wèi jiāo zhōu, rén zhí wèi jì zhōu cì shǐ. zì kuò yǐ xià, duō yǔ hòu zhǔ sǐ yú zhǎng ān. rén yīng yǐ qīng kuáng, rén yǎ yǐ yīn jí, huò miǎn, jù xǐ shǔ. suí kāi huáng zhōng, zhuī rén yīng, zhào yǔ xiāo cóng chén shū bǎo xiū qí běn zōng jì sì. wèi jǐ ér zú.
琅邪王死後，諸王守禁彌切。武平末年，仁邕已下，始得出外，供給儉薄，取 充而已。尋後主窮蹙，以廓為光州，貞為青州，仁英為冀州，仁儉為膠州，仁直為 濟州刺史。自廓已下，多與後主死於長安。仁英以清狂，仁雅以喑疾，獲免，俱徙 蜀。隋開皇中，追仁英，詔與蕭琮、陳叔寶修其本宗祭祀。未幾而卒。

hòu zhǔ wǔ nán: mù huáng hòu shēng yòu zhǔ zhū jī shēng dōng píng wáng kè, cì shàn dé, cì zhì dé, cì zhì qián hú tài hòu yǐ kè sì láng yá wáng, xún yāo zhé.
後主五男：穆皇后生幼主；諸姬生東平王恪，次善德，次質德，次質錢；胡太 後以恪嗣琅邪王，尋夭折。

qí miè, zhōu wǔ dì yǐ rèn chéng yǐ xià dà xiǎo sān shí wáng guī zhǎng ān, jiē yǒu fēng jué. qí hòu bù cóng lù zhě, sàn pèi xī tǔ, jiē sǐ biān.
齊滅，周武帝以任城已下大小三十王歸長安，皆有封爵。其後不從戮者，散配 西土，皆死邊。

lùn yuē: wén xiāng zhū zi, xián yǒu fēng gǔ. suī wén yǎ zhī dào, yǒu xiè jiān píng, rán wǔ yì yīng zī, duō kān yù wǔ. zòng xián yáng cì jiàn, jiān fù yǒu zhēng, ruò shǐ lán líng huò quán, wèi kě liàng yě. ér zhōng jiàn zhū jiǎn, yǐ zhì tǔ bēng, kě wèi tài xī zhě yǐ. ān dé yǐ shí jiān zhǔ àn, huì jī tāo guāng jí píng yáng zhī zhèn, fèn qí zhōng yǒng, gài yǐ lín nán jiàn wēi, yì shēn jiā guó. dé chāng dà jǔ, shì pò qún qíng, lǐ zhì lún wáng, wú suǒ guī mìng. guǎng níng qǐng chū hòu gōng, jìng bù huò suì, fēi xiào háng cí zhì, yǒu xiè lǐ tóng, zì shì hòu zhǔ xīn shí, qù píng yuán yǐ yuǎn. cún wáng shì yì, ān kě tóng nián ér shuō. wǔ chéng cán rěn jiān huì, shì jí rén lún tài yuán jī yì cāi xián, qíng fēi xìn nì, huò qǐ zhāo xìn, suì jí yín xíng. jiē hū! yù qiú zhǎng shì, wèi zhī yǒu yě. yǐ xiào zhāo dé yīn, shù kě qìng liú hòu sì, bǎi nián zhī kù, gài jì nán zhī làn shāng. qí yún mò xiào qián rén zhī yán, kě wèi shāng tàn. gè ài qí zi, qǐ qí rán hū? láng yá suī wú shī fù zhī zī, ér zǎo wén qì shàng, shì kāi yín luàn, duō lì suì nián, yī zhāo jiǎo jué, qìng jí cháo yě, yǐ zhī shòu bì, shēn kě tòng yān. rán zhuān lù zhī xìn, wèi zhī huò miǎn. zèng dì shì gōng, jiǎo wǎng guò zhí. guān guò zhī rén, bù yì yì yú shì hū!
論曰：文襄諸子，咸有風骨。雖文雅之道，有謝間、平，然武藝英姿，多堪御 侮。縱咸陽賜劍，殲覆有徵，若使蘭陵獲全，未可量也。而終見誅翦，以至土崩， 可為太息者矣。安德以時艱主暗，晦跡韜光；及平陽之陣，奮其忠勇，蓋以臨難見 危，義深家國。德昌大舉，事迫群情，理至淪亡，無所歸命。廣寧請出後宮，竟不 獲遂，非孝珩辭致，有謝李同，自是後主心識，去平原已遠。存亡事異，安可同年 而說。武成殘忍奸穢，事極人倫；太原跡異猜嫌，情非釁逆，禍起昭信，遂及淫刑。 嗟乎！欲求長世，未之有也。以孝昭德音，庶可慶流後嗣，百年之酷，蓋濟南之濫 觴。其雲「莫效前人」之言，可為傷嘆。各愛其子，豈其然乎？琅邪雖無師傅之資， 而早聞氣尚，士開淫亂，多歷歲年，一朝剿絕，慶集朝野，以之受斃，深可痛焉。 然專戮之釁，未之或免。贈帝諡恭，矯枉過直。觀過知仁，不亦異於是乎！