zhōu zōng shì
周宗室

shào huì gōng hào zi shén féi dǎo hù chì luó xié féng qiān qǐ jiǎn gōng lián jǔ zhuāng gōng luò shēng yú guó gōng zhòng guǎng chuān gōng cè dì shēn shēn zi xiào bó dōng píng gōng shén jǔ dì qìng
邵惠公顥子什肥 導 護 叱羅協 馮遷 杞簡公連 莒莊公洛生 虞國 公仲 廣川公測弟深 深子孝伯 東平公神舉弟慶

shào huì gōng hào, zhōu wén dì zhī zhǎng xiōng yě. dé huáng dì qǔ lè làng wáng shì, shì wèi dé huáng hòu. shēng hào, xìng zhì xiào, jū dé huáng hòu sàng, āi huǐ guò lǐ. dé huáng dì yǔ wèi kě guī zhàn, zhuì mǎ, hào yǔ shù qí bēn jiù, nǎi miǎn. hào suì zhàn mò. bǎo dìng chū, zhuī zèng dà zhǒng zǎi, fēng shào guó gōng, shì yuē huì. sān zi, shén féi dǎo hù.
邵惠公顥，周文帝之長兄也。德皇帝娶樂浪王氏，是為德皇后。生顥，性至孝， 居德皇后喪，哀毀過禮。德皇帝與衛可瑰戰，墜馬，顥與數騎奔救，乃免。顥遂戰 歿。保定初，追贈大冢宰，封邵國公，諡曰惠。三子，什肥、導、護。

shén féi shì mǔ yǐ xiào wén. wén dì rù guān, bù néng lí mǔ, suì liú jìn yáng. wén dì dìng qín lǒng, shén féi wèi qí shén wǔ suǒ hài. bǎo dìng chū, zhuī zèng dà jiāng jūn xiǎo zhǒng zǎi, xí jué shào guó gōng, shì yuē jǐng. zi zhòu sì.
什肥事母以孝聞。文帝入關，不能離母，遂留晉陽。文帝定秦、隴，什肥為齊 神武所害。保定初，追贈大將軍、小冢宰，襲爵邵國公，諡曰景。子胄嗣。

zhòu shǎo gū, pō yǒu gàn lüè. jǐng gōng zhī jiàn hài, yǐ nián yòu xià cán shì. bǎo dìng chū, zhào yǐ jìn gōng hù zi huì shào jǐng gōng fēng. tiān hé zhōng, yǔ qí tōng hǎo, zhòu guī, xí jué shào guó gōng. jí suí wén dì fǔ zhèng, zhòu wèi xíng zhōu cì shǐ, jǔ bīng yīng wèi chí jiǒng, wèi qīng hé gōng yáng sù suǒ shā. guó chú.
胄少孤，頗有幹略。景公之見害，以年幼下蠶室。保定初，詔以晉公護子會紹 景公封。天和中，與齊通好，胄歸，襲爵邵國公。及隋文帝輔政，胄為滎州刺史， 舉兵應尉遲迥，為清河公楊素所殺。國除。

huì zì gān rén, zhòu zhì zì qí, gǎi fēng tán guó gōng. hòu yǔ hù tóng zhū. jiàn dé sān nián, zhuī fù fēng jué cháng wǔ gōng.
會字乾仁，胄至自齊，改封譚國公。後與護同誅。建德三年，追復封爵常武公。

dǎo zì pú sà, shǎo xióng háo. chū yǔ zhū fù zài gé róng zhōng, róng bài, qiān jìn yáng. yǔ wén dì suí hè bá yuè rù guān, cháng cóng zhēng fá. wén dì tǎo hóu mò chén yuè, dǎo zhuī zhǎn zhī qiān tún shān, yǐ gōng fēng ráo yáng xiàn bó. jí wèi wén dì dōng zhēng, liú dǎo wèi huá zhōu cì shǐ. jì ér zhào qīng què yú fú dé mù róng sī qìng děng zuò luàn, dǎo qín fú dé, zhǎn sī qìng, tún wèi qiáo huì wén dì jūn. jí shì píng, jìn jué zhāng wǔ jùn gōng, jiā shì zhōng. jí gāo zhòng mì yǐ běi yù zhōu jiàng, wén dì dōng zhēng, fù yǐ dǎo wèi dà dū dū, xíng huá zhōu cì shǐ, shén dé shǒu gǎn zhī fāng. jí dà jūn bù lì, dōng wèi zhuī zhì chóu sāng, zhī guān zhōng yǒu bèi, nǎi tuì. hóu jǐng lái fù, zhào zhēng lǒng yòu dà dū dū dú gū xìn dōng xià, lìng dǎo dài xìn wèi qín zhōu cì shǐ dà dū du shí wǔ zhōu zhū jūn shì. jí qí shì chēng dì, wén dì tǎo zhī, wèi wén dì qiǎn qí wáng kuò zhèn lǒng yòu, zhēng dǎo bài dà jiāng jūn dà dū dū èr shí sān zhōu zhū jūn shì, tún xián yáng. dà jūn hái, nǎi xuán jiù zhèn.
導字菩薩，少雄豪。初與諸父在葛榮中，榮敗，遷晉陽。與文帝隨賀拔岳入關， 常從征伐。文帝討侯莫陳悅，導追斬之牽屯山，以功封饒陽縣伯。及魏文帝東征， 留導為華州刺史。既而趙青雀、於伏德、慕容思慶等作亂，導禽伏德，斬思慶，屯 渭橋會文帝軍。及事平，進爵章武郡公，加侍中。及高仲密以北豫州降，文帝東征， 復以導為大都督，行華州刺史，甚得守扞之方。及大軍不利，東魏追至稠桑，知關 中有備，乃退。侯景來附，詔征隴右大都督獨孤信東下，令導代信為秦州刺史、大 都督、十五州諸軍事。及齊氏稱帝，文帝討之，魏文帝遣齊王廓鎮隴右，征導拜大 將軍、大都督、二十三州諸軍事，屯咸陽。大軍還，乃旋舊鎮。

dǎo xìng kuān míng, shàn fǔ yù, wén dì měi chū zhēng, dǎo héng jū shǒu, shēn wèi lì rén suǒ fù, cháo tíng zhòng zhī. hōng yú shàng guī, wèi dì qiǎn shì zhōng yú yáng wáng gāng jiān hù sàng shì, zèng shàng shū lìng, shì yuē xiào. cháo yì yǐ dǎo fǔ hé xī róng, wēi ēn xiǎn zhe, yù lìng shì zhèn lǒng yòu, yǐ zhāng jué dé. nǎi zàng shàng guī chéng xī wú jiāng yuán, huá róng huì zàng zhě wàn yú rén, diàn jì yú lù, bēi hào zhèn yě, jiē yuē wǒ jūn shě wǒ hū. dà xiǎo xiāng yǔ fù tǔ chéng fén, gāo wǔ shí yú chǐ, zhōu huí bā shí yú bù. wèi guān sī suǒ zhǐ, rán hòu qì cí ér qù. tiān hé wǔ nián, zhòng zèng tài shī zhù guó bīn guó gōng.
導性寬明，善撫御，文帝每出征，導恆居守，深為吏人所附，朝廷重之。薨於 上邽，魏帝遣侍中、漁陽王綱監護喪事，贈尚書令，諡曰孝。朝議以導撫和西戎， 威恩顯著，欲令世鎮隴右，以彰厥德。乃葬上邽城西無疆原，華戎會葬者萬餘人， 奠祭於路，悲號振野，皆曰「我君舍我乎」。大小相與負土成墳，高五十餘尺，周 回八十餘步。為官司所止，然後泣辭而去。天和五年，重贈太師、柱國、豳國公。

dǎo wǔ zǐ, guǎng liàng yì chūn zhòng. liàng chūn chū hòu yú qǐ.
導五子，廣、亮、翼、椿、眾。亮、椿出後於杞。

guǎng zì gān guī, shǎo fāng yán, hǎo wén xué. wǔ chéng chū, wèi dà jiāng jūn liáng zhōu zǒng guǎn, jìn fēng cài guó gōng, lèi qiān qín zhōu cì shǐ zǒng guǎn shí sān zhōu zhū jūn shì. xìng míng chá, shàn fǔ suī, rén shù wèi yuè zhī. shí jìn gōng hù zhū zi jí guǎng dì qǐ gōng liàng děng chǐ mí yú zhì, guǎng dú lǜ lǐ, yòu zhé jié dài shì, cháo yě chēng yān. céng shì yú wǔ dì suǒ, shí guā měi, chí yǐ fèng jìn, dì yuè zhī. guǎng yǐ jìn gōng hù shàn quán, quàn lìng yì sǔn, hù bù néng nà. hòu chú shǎn zhōu zǒng guǎn, yǐ bìng miǎn. jí xiào gōng zhuī fēng bīn guó gōng, zhào guǎng xí jué. chū guǎng mǔ lǐ shì yǐ guǎng huàn, yōu ér chéng jí, suì mò. guǎng jū sàng jiā dǔ, nǎi yǐ huǐ hōng. shì chēng mǔ wèi guǎng bìng, guǎng wèi mǔ sǐ, cí xiào zhī dào, jí yú yī mén. wǔ dì sù fú qīn lín. qí gù lì yí tóng lǐ kè xìn děng shàng biǎo bāo shù, shēn qí sù zhì, shù cún jiǎn yuē. zhào yuē: xī hé jiān cái zǎo, zhuī xù yú zhōng wèi dōng hǎi qiān yuē, jiàn chēng yú shēn hòu. kě zhēn zhuó qián diǎn, lǜ yóu jiù zhāng, shǐ yì zé zhī yán, dé shēn yí zhì, chù bìn zhī qǐng, wú kuī lìng zhōng. yú shì zèng běn guān, jiā tài bǎo lǒng yòu shí sì zhōu zhū jūn shì qín zhōu cì shǐ, shì yuē wén. zàng yú lǒng yòu, suǒ sī yī zūn jiǎn yuē zhī diǎn. zi qià sì, suí wén fǔ zhèng, bèi hài, guó chú.
廣字乾歸，少方嚴，好文學。武成初，位大將軍、梁州總管，進封蔡國公，累 遷秦州刺史、總管十三州諸軍事。性明察，善撫綏，人庶畏悅之。時晉公護諸子及 廣弟杞公亮等侈靡逾制，廣獨率禮，又折節待士，朝野稱焉。曾侍於武帝所，食瓜 美，持以奉進，帝悅之。廣以晉公護擅權，勸令挹損，護不能納。後除陝州總管， 以病免。及孝公追封豳國公，召廣襲爵。初、廣母李氏以廣患，憂而成疾，遂歿。 廣居喪加篤，乃以毀薨。世稱母為廣病，廣為母死，慈孝之道，極於一門。武帝素 服親臨。其故吏儀同李克信等上表褒述，申其宿志，庶存儉約。詔曰：「昔河間才 藻，追敘於中尉；東海謙約，見稱於身後。可斟酌前典，率由舊章，使易簀之言， 得申遺志，黜殯之請，無虧令終。」於是贈本官，加太保、隴右十四州諸軍事、秦 州刺史，諡曰文。葬於隴右，所司一遵儉約之典。子洽嗣，隋文輔政，被害，國除。

yì zì gān yí, fēng xī yáng jùn gōng, zǎo hōng, yuē zhāo. wú zi, yǐ qǐ gōng liàng zi wēn sì, hòu zuò liàng fǎn zhū, guó chú. zhòng zì qián dào, shǎo bù huì, fēng tiān shuǐ jùn gōng, wèi suí wén suǒ zhū.
翼字乾宜，封西陽郡公，早薨，曰昭。無子，以杞公亮子溫嗣，後坐亮反誅， 國除。眾字乾道，少不慧，封天水郡公，為隋文所誅。

hù zì sà bǎo, yòu fāng zhèng yǒu zhì dù, tè wèi dé huáng dì suǒ ài. wén dì zhī rù guān, yǐ nián xiǎo bù cóng. pǔ tài chū, shǐ zì jìn yáng zhì píng liáng, shí nián shí qī. wén dì zhū zi bìng yòu, suì wěi yǐ jiā wù, nèi wài wú bù yán sù. wén dì tàn zhī, yǐ wèi lèi yǐ. jí lín xià zhōu, liú hù shì hè bá yuè. yuè bèi hài. wén dì zhì píng liáng, yǐ hù wèi dū du, cóng pò hóu mò chén yuè. hòu yǐ yíng wèi dì gōng, fēng shuǐ chí xiàn bó. cóng wén dì qín dòu tài, fù hóng nóng, pò shā yuàn, zhàn hé qiáo, bìng yǒu gōng. máng shān zhī yì, wèi dí rén suǒ wéi, lài dū du hóu fú lóng ēn jiù, nǎi miǎn. zuò miǎn guān, xún fù běn wèi. dà tǒng shí sān nián, jìn fēng zhōng shān gōng. shí wǔ nián, qiān dà jiāng jūn. yǔ yú jǐn zhēng jiāng líng, jìn bīng jìng zhì jiāng líng chéng xià, yǐ dài dà jūn zhì, wéi ér kè zhī. shī hái, hù yòu tǎo píng xiāng yáng mán shuài xiàng tiān bǎo děng wàn yú luò. chū xíng liù guān, bài sī kōng.
護字薩保，幼方正有志度，特為德皇帝所愛。文帝之入關，以年小不從。普泰 初，始自晉陽至平涼，時年十七。文帝諸子並幼，遂委以家務，內外無不嚴肅。文 帝嘆之，以為類已。及臨夏州，留護事賀拔岳。岳被害。文帝至平涼，以護為都督， 從破侯莫陳悅。後以迎魏帝功，封水池縣伯。從文帝禽竇泰，復弘農，破沙苑，戰 河橋，並有功。芒山之役，為敵人所圍，賴都督侯伏龍恩救，乃免。坐免官，尋復 本位。大統十三年，進封中山公。十五年，遷大將軍。與于謹征江陵，進兵徑至江 陵城下，以待大軍至，圍而克之。師還，護又討平襄陽蠻帥向天保等萬餘落。初行 六官，拜司空。

wén dì xī xún, zhì qiān tún shān yù jí, zhào hù zhì jīng zhōu, jiàn wén dì. dì yuē: wú xíng róng ruò cǐ, bì bù jì. zhū zi yòu, tiān xià shì yǐ shǔ rǔ. hù tì qì fèng mìng. xíng zhì yún yáng, wén dì bēng, hù mì zhī, zhì zhǎng ān nǎi fā sàng. shí sì zǐ chōng yòu, qiáng kòu zài jìn, rén qíng bù ān. hù gāng jì nèi wài, fǔ xún wén wǔ, zhòng xīn nǎi dìng. xiān shì, wén dì cháng yún wǒ dé hú lì, dāng shí mò xiǎo qí zhǐ, shí rén yǐ hù zì dāng zhī. xún bài zhù guó. wén dì shān líng bì, hù yǐ tiān mìng yǒu guī, qiǎn fěng wèi dì yǐ chán dài shì. xiào mǐn jiàn zuò, bài dà sī mǎ, fēng jìn guó gōng, yì wàn hù. zhào guì dú gū xìn děng jiāng móu xí hù, hù yīn guì rù cháo, zhí zhī, dǎng yǔ jiē fú zhū. bài dà zhǒng zǎi.
文帝西巡，至牽屯山遇疾，召護至涇州，見文帝。帝曰：「吾形容若此，必不 濟。諸子幼，天下事以屬汝。」護涕泣奉命。行至雲陽，文帝崩，護秘之，至長安 乃發喪。時嗣子沖幼，強寇在近，人情不安。護綱紀內外，撫循文武，眾心乃定。 先是，文帝常雲「我得胡力」，當時莫曉其指，時人以「護」字當之。尋拜柱國。 文帝山陵畢，護以天命有歸，遣諷魏帝以禪代事。孝閔踐阼，拜大司馬，封晉國公， 邑萬戶。趙貴、獨孤信等將謀襲護，護因貴入朝，執之，黨與皆伏誅。拜大冢宰。

shí sī huì lǐ zhí jūn sī mǎ sūn héng děng mì yào gōng bó yǐ fú fèng zhāng guāng luò hè bá tí yuán jìn děng wèi fù xīn, shuō dì, yán hù bù shǒu chén jié, yí tú zhī. dì rán zhī, shù jiāng wǔ shì yú hòu yuán, wèi zhí fù shì. hù wēi zhī zhī. chū zhí wèi liáng zhōu, héng wèi tóng zhōu, yù è qí móu. hòu dì sī zhí děng, měi yù zhào zhī. hù jiàn yuē: tiān xià zhì qīn, bù guò xiōng dì. ruò xiōng dì zì gòu xián xì, tā rén hé yì kě qīn? dàn kǒng chú chén hòu, jiān huí dé chěng qí yù, fēi wéi bù chù bì xià, yì wēi shè jì. yīn qì tì, jiǔ zhī nǎi zhǐ. dì yóu cāi, fèng děng yì jù, mì móu zī shén, suì kè rì jiāng zhū hù. guāng luò gào hù, hù nǎi zhào zhù guó hè lán xiáng xiǎo sī mǎ wèi chí gāng děng yǐ fèng móu gào zhī. xiáng bìng quàn fèi dì. shí gāng zǒng lǐng jìn bīng, hù nǎi qiǎn gāng rù gōng, zhào fèng děng yì shì, yǐ cì zhí sòng hù dì. yīn bà sàn sù wèi bīng, qiǎn xiáng bī dì, yōu yú jiù dǐ. yú shì zhào gōng qīng bì jí hù dì. hù yuē: xiān wáng qín láo wáng yè sān shí yú nián, kòu zéi wèi píng, yǎn qì wàn guó. guǎ rén dì zé yóu zi, qīn shòu gù mìng, yǐ lüè yáng gōng jì jū zhèng dí, yǔ gōng děng lì ér fèng zhī, gé wèi xìng zhōu, wèi sì hǎi zhǔ. zì jí wèi yǐ lái, huāng yín wú dù, nì jìn qún xiǎo, shū jì gǔ ròu, dà chén zhòng jiāng, xián yù zhū yí. ruò cǐ móu suì xíng, shè jì bì zhì qīng fù. guǎ rén ruò sǐ, jiāng hé miàn mù yǐ jiàn xiān wáng? jīn rì níng fù lüè yáng gōng, qǐ kě fù shè jì! níng dōu gōng nián dé jiān mào, rén xiào shèng cí, jīn yù fèi hūn lì míng, gōng děng yǐ wèi hé rú? qún gōng xián yuē: cǐ gōng zhī jiā shì, gǎn bù wéi mìng shì tīng! yú shì zhǎn fèng děng yú mén wài, bìng zhū zhí héng. xún shì dì, yíng míng dì yú qí zhōu ér lì zhī.
時司會李植、軍司馬孫恆等密要宮伯乙弗鳳、張光洛、賀拔提、元進等為腹心， 說帝，言護不守臣節，宜圖之。帝然之，數將武士於後園，為執縛勢。護微知之。 出植為梁州，恆為潼州，欲遏其謀。後帝思植等，每欲召之。護諫曰：「天下至親， 不過兄弟。若兄弟自構嫌隙，他人何易可親？但恐除臣後，奸回得逞其欲，非唯不 處陛下，亦危社稷。」因泣涕，久之乃止。帝猶猜，鳳等益懼，密謀滋甚，遂克日 將誅護。光洛告護，護乃召柱國賀蘭祥、小司馬尉遲綱等以鳳謀告之。祥並勸廢帝。 時綱總領禁兵，護乃遣綱入宮，召鳳等議事，以次執送護第。因罷散宿衛兵，遣祥 逼帝，幽於舊邸。於是召公卿畢集護第。護曰：「先王勤勞王業三十餘年，寇賊未 平，奄棄萬國。寡人地則猶子，親受顧命，以略陽公既居正嫡，與公等立而奉之， 革魏興周，為四海主。自即位已來，荒淫無度，昵近群小，疏忌骨肉，大臣重將， 咸欲誅夷。若此謀遂行，社稷必致傾覆。寡人若死，將何面目以見先王？今日寧負 略陽公，豈可負社稷！寧都公年德兼茂，仁孝聖慈，今欲廢昏立明，公等以為何如？」 群公咸曰：「此公之家事，敢不唯命是聽！」於是斬鳳等於門外，並誅植、恆。尋 弒帝，迎明帝於岐州而立之。

èr nián, bài tài shī, cì lù chē miǎn fú, fēng zǐ zhì wèi chóng yè jùn gōng. chū gǎi yōng zhōu cì shǐ wèi mù, yǐ hù wèi zhī, bìng cì jīn shí zhī dōng.
二年，拜太師，賜路車冕服，封子至為崇業郡公。初改雍州刺史為牧，以護為 之，並賜金石之東。

wǔ chéng yuán nián, hù shàng biǎo zhèng, dì xǔ zhī, jūn guó dà shì shàng wěi yú hù. dì xìng cōng ruì, yǒu shí liàng, hù shēn dàn zhī. yǒu lǐ ān zhě, běn yǐ dǐng zǔ dé chǒng yú hù, zhuó wèi shàn bù xià dài fū. zhì shì, hù lìng ān yīn jìn shí jiā dú, dì suì bēng. hù lì wǔ dì, bǎi guān zǒng yǐ yǐ tīng hù.
武成元年，護上表政，帝許之，軍國大事尚委於護。帝性聰睿，有識量，護深 憚之。有李安者，本以鼎俎得寵於護，擢為膳部下大夫。至是，護令安因進食加毒， 帝遂崩。護立武帝，百官總已以聽護。

zì wén dì wèi chéng xiàng, lì zuǒ yòu shí èr jūn, zǒng shǔ xiāng fǔ. wén dì bēng hòu, jiē shòu hù chù fēn, fán suǒ zhēng fèi, fēi hù shū bù xíng. hù dì tún bīng jìn wèi, shèng yú gōng què. shì wú jù xì, jiē xiān duàn hòu wén. bǎo dìng yuán nián, yǐ hù guó dū du zhōng wài zhū jūn shì, lìng yī fǔ zǒng yú tiān guān. huò yǒu xī hù zhǐ zhě, yún zhōu gōng dé zhòng, lǔ lì wén wáng zhī miào, yǐ hù gōng bǐ zhōu gōng, yí yòng cǐ lǐ. yú shì zhào yú tóng zhōu jìn guó dì lì dé huáng dì bié miào, shǐ hù jì yān. sān nián, zhào zì jīn zhào gào jí bǎi sī wén shū bìng bù dé chēng gōng míng, yǐ zhāng shū lǐ. hù kàng biǎo gù ràng. chū, wén dì chuàng yè, jí yǔ tū jué hé qīn, móu wèi jǐ jiǎo, gòng tú gāo shì. shì nián, nǎi qiǎn zhù guó yáng zhōng yǔ tū jué dōng fá, pò qí zhǎng chéng, zhì bīng zhōu ér hái, qī hòu nián gèng jǔ, nán běi xiāng yīng. qí zhǔ dà jù.
自文帝為丞相，立左右十二軍，總屬相府。文帝崩後，皆受護處分，凡所征廢， 非護書不行。護第屯兵禁衛，盛於宮闕。事無巨細，皆先斷後聞。保定元年，以護 國都督中外諸軍事，令一府總於天官。或有希護旨者，雲周公德重，魯立文王之廟， 以護功比周公，宜用此禮。於是詔於同州晉國第立德皇帝別廟，使護祭焉。三年， 詔自今詔誥及百司文書並不得稱公名，以彰殊禮。護抗表固讓。初，文帝創業，即 與突厥和親，謀為掎角，共圖高氏。是年，乃遣柱國楊忠與突厥東伐，破齊長城， 至并州而還，期後年更舉，南北相應。齊主大懼。

xiān shì, hù mǔ yán yǔ huáng dì sì gū jí zhū qī shǔ bìng méi qí, jiē bèi yōu zhí. hù jū zǎi xiàng hòu, měi qiǎn jiān shǐ xún qiú, mò zhī yīn xī. zhì shì, bìng xǔ hái cháo, qiě qǐng hé hǎo. sì nián, huáng gū xiān zhì. qí zhǔ yǐ hù quán zhòng, nǎi liú qí mǔ, yǐ wèi hòu tú. réng lìng rén wèi yán zuò shū yǔ hù yuē:
先是，護母閻與皇第四姑及諸戚屬並沒齊，皆被幽縶。護居宰相後，每遣間使 尋求，莫知音息。至是，並許還朝，且請和好。四年，皇姑先至。齊主以護權重， 乃留其母，以為後圖。仍令人為閻作書與護曰：

wú niàn shí jiǔ rù rǔ jiā, jīn yǐ bā shí yǐ. fán shēng rǔ bèi sān nán èr nǚ, jīn rì mù xià, bù dǔ yī rén, xìng yán jí cǐ, bēi chán jī gǔ. lài huáng qí ēn xù, chà ān shuāi mù. yòu dé yǔ rǔ yáng shì gū jí rǔ shū mǔ hé gàn rǔ sǎo liú jí rǔ xīn fù děng tóng jū, pō yǐ zì shì. dàn wèi wēi yǒu ěr jí, dà yǔ fāng wén, xíng dòng yǐn shí, xìng wú duō sǔn.
吾念十九入汝家，今以八十矣。凡生汝輩三男二女，今日目下，不睹一人，興 言及此，悲纏肌骨。賴皇齊恩恤，差安衰暮。又得與汝楊氏姑及汝叔母紇干、汝嫂 劉及汝新婦等同居，頗以自適。但為微有耳疾，大語方聞，行動飲食，幸無多損。

rǔ yǔ wú bié zhī shí, nián shàng yòu xiǎo, yǐ qián jiā shì, huò bù wěi qū. xī zài wǔ chuān zhèn, shēng rǔ xiōng dì, dà cái shǔ shǔ, dì èr shǔ tù, rǔ shēn shǔ shé. xiān yú xiū lǐ qǐ rì, wú hé jiā dà xiǎo xiān zài bó líng jùn zhù, xiāng jiāng yù xiàng zuǒ rén chéng. zhì táng hé běi, bèi dìng zhōu guān jūn dǎ bài. rǔ zǔ jí dì èr shū shí jù zhàn wáng. shū mǔ hè bá jí ér yuán bǎo rǔ shū mǔ hé gàn jí ér pú tí bìng wú yǔ rǔ liù rén, tóng bèi qín zhuō rù dìng zhōu chéng. wèi jǐ jiān, jiāng wú jí rǔ sòng yǔ yuán bǎo zhǎng, hè bá hé gàn gè bié fēn sǎn. bǎo zhǎng jūn yíng zài táng chéng nèi, jīng tíng sān rì. bǎo zhǎng suǒ lüè dé nán fū nǚ fù kě liù qī qiān rén, xī sòng xiàng jīng. wú shí yǔ rǔ tóng bèi sòng xiàn. zhì dìng zhōu chéng nán, yè sù tóng xiāng rén jī kù gēn jiā. rú rú nú wàng jiàn xiān yú xiū lǐ yíng huǒ. yǔ wú yún: jīn zǒu xiàng běn jūn. jì zhì yíng, suì gào wú bèi zài cǐ. míng dàn rì chū, rǔ shū jiāng bīng yāo jié, wú jí rǔ děng hái dé xiàng yíng. rǔ shí nián shí èr, gòng wú bìng chéng mǎ suí jūn, kě bù jì cǐ shì yóu yuán yě? hòu wú gòng rǔ zài shòu yáng rèn. shí yuán bǎo pú tí jí rǔ gū ér hè lán shèng luò, bìng rǔ shēn sì rén tóng xué. bó shì xìng chéng, wèi rén yán è, rǔ děng sì rén móu yù jiā hài. wú gòng rǔ shū mǔ wén zhī, gè zhuō qí ér dǎ zhī. wéi shèng luò wú mǔ, dú bù bèi dǎ. hòu ěr zhū tiān zhù wáng suì, hè bá ā dǒu ní zài guān xī, qiǎn rén yíng jiā lěi. rǔ shū yì qiǎn nú lái fù yíng rǔ jí shèng luò děng. rǔ shí zhe fēi líng páo yín zhuāng dài, shèng luò zhe zǐ xiān chéng xié tōng shēn páo, huáng líng lǐ, bìng chéng luó tóng qù. shèng luò xiǎo yú rǔ, sān rén bìng huàn wú zuò ā mó dūn. rú cǐ zhī shì, dāng fēn míng jì zhī. jīn yòu jì rǔ xiǎo shí suǒ zhe jǐn páo biǎo yī lǐng, zhì yí jiǎn kàn, zhī wú hán bēi bào qī, duō lì nián sì.
汝與吾別之時，年尚幼小，以前家事，或不委曲。昔在武川鎮，生汝兄弟，大 才屬鼠，第二屬兔，汝身屬蛇。鮮于修禮起日，吾合家大小先在博陵郡住，相將欲 向左人城。至唐河北，被定州官軍打敗。汝祖及第二叔時俱戰亡。叔母賀拔及兒元 寶、汝叔母紇干及兒菩提並吾與汝六人，同被禽捉入定州城。未幾間，將吾及汝送 與元寶掌，賀拔、紇干各別分散。寶掌軍營在唐城內，經停三日。寶掌所掠得男夫 女婦可六七千人，悉送向京。吾時與汝同被送限。至定州城南，夜宿同鄉人姬庫根 家。蠕蠕奴望見鮮于修禮營火。語吾云：「今走向本軍。」既至營，遂告吾輩在此。 明旦日出，汝叔將兵邀截，吾及汝等還得向營。汝時年十二，共吾並乘馬隨軍，可 不記此事由緣也？後吾共汝在壽陽任。時元寶、菩提及汝姑兒賀蘭盛洛，並汝身四 人同學。博士姓成，為人嚴惡，汝等四人謀欲加害。吾共汝叔母聞知，各捉其兒打 之。唯盛洛無母，獨不被打。後爾硃天柱亡歲，賀拔阿斗泥在關西，遣人迎家累。 汝叔亦遣奴來富迎汝及盛洛等。汝時着緋綾袍、銀裝帶，盛洛着紫纖成纈通身袍， 黃綾里，並乘騾同去。盛洛小於汝，三人並喚吾作阿摩敦。如此之事，當分明記之。 今又寄汝小時所着錦袍表一領，至宜撿看，知吾含悲抱戚，多歷年祀。

qín shòu cǎo mù, mǔ zǐ xiāng yī, wú yǒu hé zuì, yǔ rǔ fēn gé, jīn fù hé fú, hái wàng jiàn rǔ. shì jiān suǒ yǒu, qiú jiē kě dé, mǔ zǐ yì guó, hé chù kě qiú! jiǎ rǔ guì jí gōng wáng, fù guò shān hǎi yǒu yī lǎo mǔ, bā shí zhī nián, piāo zài qiān lǐ, sǐ wáng dàn xī, bù dé yī zhāo zàn jiàn, bù dé yī rì tóng chù, hán bù dé rǔ yī, jī bù dé rǔ shí, rǔ suī qióng róng jí shèng, guāng yào shì jiān, rǔ hé yòng wèi? yú wú hé yì? wú jīn rì zhī qián, rǔ jì bù dé shēn qí gōng yǎng, shì wǎng hé lùn. jīn rì yǐ hòu, wú zhī cán mìng, wéi xì yú rǔ. dài tiān lǚ dì, zhōng yǒu guǐ shén, wù yún míng mèi, ér kě qī fù.
禽獸草木，母子相依，吾有何罪，與汝分隔，今復何福，還望見汝。世間所有， 求皆可得，母子異國，何處可求！假汝貴極公王，富過山海；有一老母，八十之年， 飄在千里，死亡旦夕，不得一朝暫見，不得一日同處，寒不得汝衣，飢不得汝食， 汝雖窮榮極盛，光耀世間，汝何用為？於吾何益？吾今日之前，汝既不得申其供養， 事往何論。今日以後，吾之殘命，唯繫於汝。戴天履地，中有鬼神，勿雲冥昧，而 可欺負。

yáng shì gū jīn suī yán shǔ, yóu néng xiān fā. guān hé zǔ yuǎn, gé jué duō nián, shū yī cháng tǐ, lǜ rǔ zhì huò, shì yǐ měi cún kuǎn zhì, jiān yì zài wú xìng míng, dāng shí cǐ lǐ, wù yǐ wèi guài.
楊氏姑今雖炎暑，猶能先發。關、河阻遠，隔絕多年，書依常體，慮汝致惑， 是以每存款質，兼亦載吾姓名，當識此理，勿以為怪。

hù xìng zhì xiào, dé shū bēi bù zì shèng, zuǒ yòu mò néng yǎng shì. bào shū yún:
護性至孝，得書悲不自勝，左右莫能仰視。報書云：

qū yǔ fēn bēng, zāo yù zāi huò, wéi lí xī xià, sān shí wǔ nián. shòu xíng bǐng qì, jiē zhī mǔ zǐ, shuí zhī sà bǎo, rú cǐ bù xiào! sù yāng jī lì, wéi yīng cì zhōng, qǐ wù gāng luó, shàng yīng cí mǔ. dàn lì shēn lì xíng, bù fù yī wù, míng shén yǒu shí, yí xiān āi lián. ér zi wèi gōng hóu, mǔ wèi fú lì, rè bù jiàn mǔ rè, hán bù jiàn mǔ hán, yī bù zhī yǒu wú, shí bù zhī jī bǎo, mǐn rú tiān dì zhī wài, wú yóu zàn wén. zhòu yè bēi hào, jì zhī yǐ xuè, fēn huái yuān kù, zhōng cǐ yī shēng, sǐ ruò yǒu zhī, jì fèng jiàn yú quán xià ěr. bù wèi qí cháo jiě gāng, huì yǐ dé yīn, mó dūn sì gū, bìng xǔ āi fàng. chū wén cǐ zhǐ, hún shuǎng fēi yuè, hào tiān kòu dì, bù néng zì shèng. sì gū jí méng lǐ sòng, píng ān rù jìng, yǐ jīn yuè shí bā rì yú hé dōng bài jiàn. yáo fèng yán sè, bēng tòng gān cháng. dàn lí jué duō nián, cún wáng zǔ gé, xiāng jiàn zhī shǐ, kǒu wèi rěn yán. wéi xù qí cháo kuān hóng, měi cún dà dé, yún yǔ mó dūn suī chù gōng jìn, cháng méng yōu lǐ, jīn zhě lái yè, ēn yù mí lóng. zhòng jiàng jīn āi, tīng xǔ mó dūn chuí chì, qū jǐn bēi kù, bèi shù jiā shì. fú dú wèi zhōu, wǔ qíng tú gē. shū zhōng suǒ dào, wú yī shì gǎn wàng. mó dūn nián zūn, yòu jiā yōu kǔ, cháng wèi qǐn shí biǎn sǔn, huò duō yí lòu. fú fèng lùn shù, cì dì fēn míng. yī zé yǐ bēi, yī zé yǐ xǐ. dāng xiāng lǐ pò bài zhī rì, sà bǎo nián yǐ shí yú suì, lín qū jiù shì, yóu zì jì yì kuàng jiā mén huò nán, qīn qī liú lí? fèng cí shí jié, xiān hòu cí xùn, kè jī kè gǔ, cháng chán xīn fǔ.
區宇分崩，遭遇災禍，違離膝下，三十五年。受形稟氣，皆知母子，誰知薩保， 如此不孝！宿殃積戾，唯應賜鍾，豈悟綱羅，上嬰慈母。但立身立行，不負一物， 明神有識，宜先哀憐。而子為公侯，母為俘隸，熱不見母熱，寒不見母寒，衣不知 有無，食不知饑飽，泯如天地之外，無由暫聞。晝夜悲號，繼之以血，分懷冤酷， 終此一生，死若有知，冀奉見於泉下耳。不謂齊朝解綱，惠以德音，摩敦、四姑， 並許哀放。初聞此旨，魂爽飛越，號天叩地，不能自勝。四姑即蒙禮送，平安入境， 以今月十八日於河東拜見。遙奉顏色，崩慟肝腸。但離絕多年，存亡阻隔，相見之 始，口未忍言。唯敘齊朝寬弘，每存大德，雲與摩敦雖處宮禁，常蒙優禮，今者來 鄴，恩遇彌隆。重降矜哀，聽許摩敦垂敕，曲盡悲酷，備述家事。伏讀未周，五情 屠割。書中所道，無一事敢忘。摩敦年尊，又加憂苦，常謂寢食貶損，或多遺漏。 伏奉論述，次第分明。一則以悲，一則以喜。當鄉里破敗之日，薩保年以十餘歲， 鄰曲舊事，猶自記憶；況家門禍難，親戚流離？奉辭時節，先後慈訓，刻肌刻骨， 常纏心府。

tiān zhǎng sàng luàn, sì hǎi héng liú, tài zǔ chéng shí, qí cháo fǔ yùn, liǎng hé sān fǔ, gè yù shén jī. yuán qí shì jī, fēi xiāng fù bèi. tài zǔ shēng xiá, wèi dìng sà bǎo, sà bǎo shǔ dāng yóu zi zhī zhǎng, qīn shòu gù mìng. suī shēn jū zhòng rèn, zhí dāng yōu zé, zhì yú suì shí chēng qìng, zi sūn zài tíng, gù shì bēi cuī, xīn qíng duàn jué, hú yán lǚ dài, fù kuì shén míng. qí cháo pèi rán zhī ēn, jì yǐ zhān qià, ài jìng zhī zhì, shī jí bàng rén. cǎo mù yǒu xīn, qín yú gǎn zé, kuàng zài rén lún, ér bù míng dài? yǒu guó yǒu jiā, xìn yì wèi běn, fú dù lái qī, yǐ yīng yǒu rì. yī de fèng jiàn cí yán, yǒng bì shēng yuàn. shēng sǐ ròu gǔ, qǐ guò jīn ēn, fù shān dài yuè, wèi zú shèng hé. èr guó fēn gé, lǐ wú shū xìn, zhǔ shàng yǐ bǐ cháo bù jué mǔ zǐ zhī ēn, yì cì xǔ fèng dá. bù qī jīn rì, dé tōng jiā wèn, fú zhǐ wū yàn, yán bù xuān xīn. méng jì sà bǎo bié shí suǒ liú jǐn páo biǎo, nián suì suī jiǔ, wǎn rán yóu shí, bào cǐ bēi qì, zhì yú bài jiàn, shì guī rěn sǐ, zhī fù hé xīn!
天長喪亂，四海橫流，太祖乘時，齊朝撫運，兩河三輔，各遇神機。源其事跡， 非相負背。太祖升遐，未定薩保，薩保屬當猶子之長，親受顧命。雖身居重任，職 當憂責，至於歲時稱慶，子孫在庭，顧視悲摧，心情斷絕，胡顏履戴，負愧神明。 齊朝霈然之恩，既已沾洽，愛敬之至，施及傍人。草木有心，禽魚感澤，況在人倫， 而不銘戴？有國有家，信義為本，伏度來期，已應有日。一得奉見慈顏，永畢生願。 生死肉骨，豈過今恩，負山戴岳，未足勝荷。二國分隔，理無書信，主上以彼朝不 絕母子之恩，亦賜許奉答。不期今日，得通家問，伏紙嗚咽，言不宣心。蒙寄薩保 別時所留錦袍表，年歲雖久，宛然猶識，抱此悲泣，至於拜見，事歸忍死，知復何 心！

qí cháo bù jí fā qiǎn, gèng lìng zhòng yǔ hù shū, yào hù zhòng bào. hù fù shū, wǎng fǎn zhì yú zài sān, ér mǔ jìng bù zhì. cháo yì yǐ qí shī xìn, lìng yǒu sī yí qí, yí wèi sòng ér mǔ zhì. jǔ cháo qìng yuè, dà shè tiān xià. hù yǔ mǔ kuí gé duō nián, yī zhāo jù jí, fán suǒ zī fèng, qióng jí huá shèng. měi sì shí fú là, wǔ dì lǜ zhū qīn qī, háng jiā rén lǐ, chēng shāng shàng shòu, róng guì zhī jí, zhèn gǔ wèi wén.
齊朝不即發遣，更令重與護書，要護重報。護復書，往返至於再三，而母竟不 至。朝議以其失信，令有司移齊，移未送而母至。舉朝慶悅，大赦天下。護與母暌 隔多年，一朝聚集，凡所資奉，窮極華盛。每四時伏臘，武帝率諸親戚，行家人禮， 稱觴上壽，榮貴之極，振古未聞。

shì nián, tū jué fù lǜ zhòng fù qī. hù yǐ qí shì chū sòng guó qīn, wèi yù jí xíng, fù lǜ shī xìn fān yí, bù dé yǐ, suì qǐng dōng zhēng. jiǔ yuè, zhào zhēng èr shí sì jūn jí zuǒ yòu xiāng sàn lì qín lǒng bā shǔ bīng zhū fān guó zhòng èr shí wàn rén. shí yuè, dì yú miào tíng shòu hù fǔ chéng. chū jūn zhì tóng guān, nǎi qiǎn zhù guó wèi chí jiǒng wèi qián fēng, dà jiāng jūn quán jǐng xuān lǜ shān nán bīng chū yù zhōu, shǎo shī yáng biāo chū zhǐ guān. hù lián yíng jiàn jìn, tún jūn hóng nóng. jiǒng wéi luò yáng, zhù guó qí wáng xiàn zhèng gōng dá xī wǔ děng yíng máng shān. hù xìng wú róng lüè, cǐ xíng yòu fēi běn xīn, gù shī chū suī jiǔ, wú suǒ kè huò. yǐ wú gōng, yǔ zhū jiāng qǐ shǒu qǐng zuì, dì fú zhī zé. tiān hé èr nián, hù mǔ hōng, xún zhào qǐ lìng shì shì. wǔ nián, zhào cì hù xuān xuán zhī lè, liù yì zhī wǔ.
是年，突厥復率眾赴期。護以齊氏初送國親，未欲即行，復慮失信蕃夷，不得 已，遂請東征。九月，詔征二十四軍及左右廂散隸、秦隴巴蜀兵、諸蕃國眾二十萬 人。十月，帝於廟庭授護斧鋮。出軍至潼關，乃遣柱國尉遲迥為前鋒，大將軍權景 宣率山南兵出豫州，少師楊標出軹關。護連營漸進，屯軍弘農。迥圍洛陽，柱國齊 王憲、鄭公達奚武等營芒山。護性無戎略，此行又非本心，故師出雖久，無所克獲。 以無功，與諸將稽首請罪，帝弗之責。天和二年，護母薨，尋詔起令視事。五年， 詔賜護軒懸之樂，六佾之舞。

hù xìng shén kuān hé, rán àn yú dà tǐ. zì shì jiàn lì gōng, jiǔ dāng quán zhóu, suǒ rèn jiē fēi qí rén. jiān zhū zi tān cán, liáo shǔ zòng yì, mò bù dù zhèng hài rén. yǐ qí bào màn, mì yǔ wèi wáng zhí tú zhī. qī nián sān yuè shí bā rì, hù zì tóng zhōu hái, dì yù wén ān diàn jiàn hù qì, yǐn rù hán rén diàn, cháo huáng tài hòu. xiān shì, dì yú jìn zhōng jiàn hù, cháng háng jiā rén lǐ. hù yè tài hòu, tài hòu bì cì zhī zuò, dì měi lì shì. zhì shì, hù jiāng rù, dì wèi yuē: tài hòu chūn qiū jì zūn, pō hǎo jiǔ, zhū qīn cháo yè, huò fèi yǐn jìn. xǐ nù yǒu shí guāi shuǎng. bǐ jiàn, wèi méng chuí nà. xiōng jīn yuàn gèng qǐ qǐng. yīn chū huái zhōng jiǔ gào shòu hù yuē: yǐ cǐ jiàn tài hòu. hù rù, rú dì suǒ jiè, dú shì tài hòu. wèi qì, dì yǐ yù tǐng zì hòu jī zhī, bó dì, yòu lìng huàn zhě hé quán yǐ yù dāo zhuó zhī. quán jù, zhuó bù néng shāng. shí wèi wáng zhí xiān nì yú hù nèi, nǎi chū zhǎn zhī.
護性甚寬和，然暗於大體。自恃建立功，久當權軸，所任皆非其人。兼諸子貪 殘，僚屬縱溢，莫不蠹政害人。以其暴慢，密與衛王直圖之。七年三月十八日，護 自同州還，帝御文安殿見護訖，引入含仁殿，朝皇太后。先是，帝于禁中見護，常 行家人禮。護謁太后，太后必賜之坐，帝每立侍。至是，護將入，帝謂曰：「太后 春秋既尊，頗好酒，諸親朝謁，或廢引進。喜怒有時乖爽。比諫，未蒙垂納。兄今 願更啟請。」因出懷中酒誥授護曰：「以此諫太后。」護入，如帝所誡，讀示太后。 未訖，帝以玉珽自後擊之，踣地，又令宦者何泉以御刀斫之。泉懼，斫不能傷。時 衛王直先匿於戶內，乃出斬之。

chū, dì yù tú hù, wáng guǐ yǔ wén shén jǔ yǔ wén xiào bó pō yù qí móu. shì rì, guǐ děng bìng zài wài, gèng wú zhī zhě. shā hù qì, nǎi zhào gōng bó zhǎng sūn lǎn děng, jí lìng shōu hù zi zhù guó tán guó gōng huì dà jiāng jūn jǔ guó gōng zhì chóng yè gōng jìng zhèng píng gōng qián jiā jí gān jī gān wèi gān zǔ gān wēi děng, bìng zhù guó hóu fú hóu lóng ēn lóng ēn dì dà jiāng jūn wàn shòu dà jiāng jūn liú yǒng zhōng wài fǔ sī lù yǐn gōng zhèng yuán jié shàn bù xià dài fū lǐ ān děng, yú diàn zhōng shā zhī. qí wáng xiàn yuē: ān chū zì fù lì, suǒ diǎn páo chú ér yǐ, wèi zú jiā lù. dì yuē: rǔ bù zhī ěr, shì zōng zhī bēng, ān suǒ wèi yě. shí jiǔ rì, nǎi zhào bào hù děng zuì, dà shè, gǎi tiān hé qī nián wèi jiàn dé yuán nián. hù shì zǐ xùn wèi pú zhōu cì shǐ, qí yè qiǎn zhù guó yuè gōng shèng chéng fù zhèn pú zhōu, zhēng xùn fù jīng shī, zhì tóng zhōu cì sǐ. hù zhǎng shǐ chì luó xié sī lù féng qiān jí suǒ qīn rèn zhě jiē chú míng. hù zi chāng chéng gōng shēn shǐ tū jué, qiǎn kāi fǔ yǔ wén dé qí xǐ shū jiù shā zhī. sān nián, zhào fù hù jí zhū zi xiān fēng, shì hù yuē dàng, bìng gǎi zàng zhī.
初，帝欲圖護，王軌、宇文神舉、宇文孝伯頗預其謀。是日，軌等並在外，更 無知者。殺護訖，乃召宮伯長孫覽等，即令收護子柱國譚國公會、大將軍莒國公至、 崇業公靜、正平公乾嘉及乾基、乾蔚、乾祖、乾威等，並柱國侯伏侯龍恩、龍恩弟 大將軍萬壽、大將軍劉勇、中外府司錄尹公正、袁傑、膳部下大夫李安等，於殿中 殺之。齊王憲曰：「安出自阜隸，所典庖廚而已，未足加戮。」帝曰：「汝不知耳， 世宗之崩，安所為也。」十九日，乃詔暴護等罪，大赦，改天和七年為建德元年。 護世子訓為蒲州刺史，其夜遣柱國越公盛乘傅鎮蒲州，徵訓赴京師，至同州賜死。 護長史叱羅協、司錄馮遷及所親任者皆除名。護子昌城公深使突厥，遣開府宇文德 齊璽書就殺之。三年，詔復護及諸子先封，諡護曰盪，並改葬之。

chì luó xié, dài jùn rén, běn míng yǔ wǔ dì huì tóng, hòu gǎi yān. shǎo hán wēi, cháng wèi zhōu xiǎo lì, yǐ gōng jǐn jiàn zhī. dòu tài wèi yù shǐ zhōng wèi, yǐ xié wèi shū shì yù shǐ. tài xiàng tóng guān, xié wèi jiān jūn. tài sǐ, xié jiàn huò. wén dì shòu dà chéng xiàng dōng hé jì jiǔ, lèi qiān xiāng fǔ shǔ cóng shì zhōng láng. xié lì shì èr jīng, xiáng liàn gù shì, yòu shēn zì kè lì, wén dì pō wěi rèn zhī. rán yóu yǐ jiā shǔ zài dōng, yí qí liàn běn. jí hé qiáo zhàn bài, xié suí jūn hái. wén dì zhī xié bù èr, fēng guān jūn xiàn nán, jìn jué wèi hóu. hòu wèi dà jiāng jūn wèi chí jiǒng zhǎng shǐ, lǜ bīng fá shǔ, xíng tóng zhōu shì. wèi gōng dì sān nián, wén dì zhēng xié rù cháo, lùn shǔ zhōng shì, nǎi cì xìng yǔ wén shì.
叱羅協，代郡人，本名與武帝諱同，後改焉。少寒微，嘗為州小吏，以恭謹見 知。竇泰為御史中尉，以協為書侍御史。泰向潼關，協為監軍。泰死，協見獲。文 帝授大丞相東合祭酒，累遷相府屬、從事中郎。協歷事二京，詳練故事，又深自克 勵，文帝頗委任之。然猶以家屬在東，疑其戀本。及河橋戰敗，協隨軍還。文帝知 協不貳，封冠軍縣男，進爵為侯。後為大將軍尉遲迥長史，率兵伐蜀，行潼州事。 魏恭帝三年，文帝征協入朝，論蜀中事，乃賜姓宇文氏。

jìn gōng hù jì shā sūn héng lǐ zhí děng, yù wěi fù xīn yú sī huì liǔ qìng sī xiàn líng hú zhěng děng, èr rén bìng cí, jù jiàn xié. hù suì zhēng xié rù cháo, yǐn yǔ tóng sù, shēn jì tuō zhī. xié shì yǐ qū mìng zì xiào. hù dà yuè, yǐ wèi dé xié zhī wǎn. shāo qiān hù fǔ zhǎng shǐ, jìn jué wèi gōng, cháng zài hù cè. míng dì zhī qí cái shí yōng qiǎn, měi àn yì zhī, shù wèi yuē: rǔ hé zhī yě! yóu yǐ hù suǒ qīn rèn, měi hán róng zhī. jí míng dì bēng, biàn shòu xié sī huì zhōng dài fū zhōng wài fǔ zhǎng shǐ. xié xíng mào shòu xiǎo, jǔ cuò piān jí, jì yǐ dé zhì, měi zì jīn gāo jí qí suǒ yán, duō guāi shì zhōng, dāng shí mò bù xiào zhī. hù yǐ qí zhōng jǐ, měi tí jiǎng zhī. xié jì shòu hù zhòng wěi, jì dé hūn lián dì shì, nǎi qiú fù jiù xìng chì luó shì, xǔ zhī. yòu jìn wèi zhù guó. hù yǐ xié nián lǎo, xǔ qí zhì shì, ér xié tān róng, wèi kěn gào tuì. jí hù zhū, chú míng. jiàn dé sān nián, yǐ xié sù chǐ, shòu yí tóng sān sī cì jué nán yáng jùn gōng. zú, zǐ jīn gāng sì.
晉公護既殺孫恆、李植等，欲委腹心於司會柳慶、司憲令狐整等，二人並辭， 俱薦協。護遂征協入朝，引與同宿，深寄託之。協誓以軀命自效。護大悅，以為得 協之晚。稍遷護府長史，進爵為公，常在護側。明帝知其材識庸淺，每按抑之，數 謂曰：「汝何知也！」猶以護所親任，每含容之。及明帝崩，便授協司會中大夫、 中外府長史。協形貌瘦小，舉措偏急，既以得志，每自矜高；及其所言，多乖事衷， 當時莫不笑之。護以其忠己，每提獎之。協既受護重委，冀得婚連帝室，乃求復舊 姓叱羅氏，許之。又進位柱國。護以協年老，許其致仕，而協貪榮，未肯告退。及 護誅，除名。建德三年，以協宿齒，授儀同三司、賜爵南陽郡公。卒，子金剛嗣。

féng qiān zì yǔ huà, hóng nóng rén. shǎo xiū jǐn, yǒu gàn néng, wèi hù fǔ sī lù. xìng zhì zhí, xiǎo xīn wèi shèn, jiān míng liàn shí shì, shàn yú duàn jué, měi xiào yuè wén bù, zī zī bù juàn, yǐ cǐ shén wèi hù wěi rèn. hòu shòu shǎn zhōu cì shǐ. qiān běn hán wēi, bù wèi shí bèi suǒ zhòng. yī dàn cì jǔ běn zhōu, wéi yǐ lián gōng jiē dài xiāng yì, rén wú yuàn zhě. fù rù wèi sī lù, lèi qiān xiǎo sī kōng. zì tiān hé hòu, yǐ nián lǎo, wěi rèn shāo shuāi. jí hù zhū, yóu chú míng. zú yú jiā. zi shù, wèi yí tóng sān sī.
馮遷字羽化，弘農人。少修謹，有干能，為護府司錄。性質直，小心畏慎，兼 明練時事，善於斷決，每校閱文簿，孜孜不倦，以此甚為護委任。後授陝州刺史。 遷本寒微，不為時輩所重。一旦刺舉本州，唯以廉恭接待鄉邑，人無怨者。復入為 司錄，累遷小司空。自天和後，以年老，委任稍衰。及護誅，猶除名。卒於家。子 恕，位儀同三司。

qǐ jiǎn gōng lián, yòu ér jǐn hòu, lín dí guǒ yì. suí dé huáng dì yù dìng zhōu jūn yú táng hé, jù zhàn mò. bǎo dìng chū, zhuī zèng tài fù zhù guó dà jiāng jūn dà sī tú, fēng qǐ guó gōng, shì yuē jiǎn. zi yuán bǎo, wèi qí shén wǔ suǒ hài. bǎo dìng chū, zhuī zèng dà jiāng jūn xiǎo sī tú, xí fēng qǐ guó gōng, shì yuē liè, yǐ zhāng wǔ gōng dǎo zi liàng sì.
杞簡公連，幼而謹厚，臨敵果毅。隨德皇帝遇定州軍於唐河，俱戰歿。保定初， 追贈太傅、柱國大將軍、大司徒，封杞國公，諡曰簡。子元寶，為齊神武所害。保 定初，追贈大將軍、小司徒，襲封杞國公，諡曰烈，以章武公導子亮嗣。

liàng zì qián dé, wèi liáng zhōu zǒng guǎn. jí bīn guó gōng guǎng hōng, yǐ liàng wèi qín zhōu zǒng guǎn, guǎng suǒ bù xī yǐ pèi yān. zài zhōu shén wú zhèng jī. xún jìn zhù guó, cóng dōng fá, jìn shàng zhù guó. réng cóng píng yè, qiān dà sī tú. dà xiàng chū, yǐ xíng jūn zǒng guǎn yǔ yuán shuài zhèng guó gōng wéi xiào kuān děng fá chén. hái zhì yù zhōu, mì móu xí xiào kuān yíng, jiāng fǎn nì, xiào kuān zhuī zhǎn zhī. zi hǎi míng zuò liàng zhū, zhào yǐ liàng dì chūn wèi liè gōng hòu.
亮字乾德，位梁州總管。及豳國公廣薨，以亮為秦州總管，廣所部悉以配焉。 在州甚無政績。尋進柱國，從東伐，進上柱國。仍從平鄴，遷大司徒。大象初，以 行軍總管與元帥鄭國公韋孝寬等伐陳。還至豫州，密謀襲孝寬營，將反逆，孝寬追 斬之。子胲明坐亮誅，詔以亮弟椿為烈公後。

chūn zì gān shòu, wèi shàng zhù guó dà sī tú. dà dìng zhōng, wèi suí wén dì suǒ hài, bìng qí wǔ zǐ.
椿字乾壽，位上柱國、大司徒。大定中，為隋文帝所害，並其五子。

jǔ zhuāng gōng luò shēng, shǎo rèn xiá, hào shī ài shì, běi zhōu xián jùn jiē yǔ zhī yóu, ér cái néng duō chū qí xià. jí gé róng pò xiān yú xiū lǐ, yǐ luò shēng wèi yú yáng wáng, réng lǐng dé huáng dì yú zhòng, shí rén jiē hū wèi luò shēng wáng. luò shēng shàn fǔ jiāng shì, shì yǐ kè huò cháng guān zhū jūn. ěr zhū róng dìng shān dōng, shí luò shēng zài lǔ zhōng, róng yǎ wén qí míng, xīn dàn yān. xún wèi róng suǒ hài. bǎo dìng chū, zhuī zèng dà jiāng jūn, fēng jǔ guó gōng, shì yuē zhuāng.
莒莊公洛生，少任俠，好施愛士，北州賢俊皆與之游，而才能多出其下。及葛 榮破鮮于修禮，以洛生為漁陽王，仍領德皇帝餘眾，時人皆呼為洛生王。洛生善撫 將士，是以克獲常冠諸軍。爾硃榮定山東，時洛生在虜中，榮雅聞其名，心憚焉。 尋為榮所害。保定初，追贈大將軍，封莒國公，諡曰莊。

zi pú sà, wèi qí shén wǔ suǒ hài. bǎo dìng chū, zhuī zèng dà jiāng jūn xiǎo zōng bó, xí jué, shì yuē mù, yǐ jìn gōng hù zi zhì sì. zhì zì gān fù, hòu zuò fù hù zhū, zhào yǐ wèi wáng zhí zi bīn wèi mù gōng hòu. bīn zì gān ruì, xún zuò zhí zhū, ér qí wáng xiàn zi guǎng dōu jùn gōng gòng xí. gòng zì gān zhēn, xuān dì chū, bèi zhū, guó chú.
子菩薩，為齊神武所害。保定初，追贈大將軍、小宗伯，襲爵，諡曰穆，以晉 公護子至嗣。至字乾附，後坐父護誅，詔以衛王直子賓為穆公後。賓字乾瑞，尋坐 直誅，而齊王憲子廣都郡公貢襲。貢字乾貞，宣帝初，被誅，國除。

yú guó gōng zhòng, dé huáng dì cóng fù xiōng yě. zú yú dài. bǎo dìng chū, zhuī zèng tài fù zhù guó dà jiāng jūn dà sī tú, fēng yú guó gōng. zi xìng sì.
虞國公仲，德皇帝從父兄也。卒於代。保定初，追贈太傅、柱國大將軍、大司 徒，封虞國公。子興嗣。

xìng shēng, shǔ bīng luàn, yǔ zhòng xiāng shī, nián yòu mò zhī qí qī shǔ yuǎn jìn, yǔ wén dì xiōng dì, chū bù xiāng shí. shā yuàn zhī bài, yù zài háng jiān, bèi lǔ, suí lì sàn pèi zhū jūn. xìng xìng hóng hòu, yǒu zhì dù, suī liú lí shì gù, ér fēng fàn kě guān. bǎo dìng èr nián, zhào fǎng zhòng zi sūn, xìng shǐ fù shǔ jí. wǔ dì yǐ xìng dì qī jìn shǔ, zūn lǐ zhī shén hòu. wèi kāi fǔ yí tóng sān sī zōng shī, xí jué yú guó gōng. hōng, wǔ dì qīn lín tòng yān. zhào dà sī kōng shēn guó gōng lǐ mù jiān hù sàng shì, zèng zhù guó dà jiāng jūn, shì yuē jìng.
興生，屬兵亂，與仲相失，年幼莫知其戚屬遠近，與文帝兄弟，初不相識。沙 苑之敗，預在行間，被虜，隨例散配諸軍。興性弘厚，有志度，雖流離世故，而風 范可觀。保定二年，詔訪仲子孫，興始附屬籍。武帝以興帝戚近屬，尊禮之甚厚。 位開府儀同三司、宗師，襲爵虞國公。薨，武帝親臨慟焉。詔大司空、申國公李穆 監護喪事，贈柱國大將軍，諡曰靖。

zi luò sì, wèi yí tóng sān sī. suí chū wèi jiè guó gōng, wèi suí shì bīn yún.
子洛嗣，位儀同三司。隋初為介國公，為隋室賓雲。

guǎng chuān gōng cè, zì chéng jìng, wén dì zhī zú zi yě. gāo zǔ zhōng shān zēng zǔ dòu tuí zǔ qí lín fù yǒng, shì wèi, wèi bìng xiǎn dá. cè xìng chén mì, shǎo dǔ xué yì, shì wèi, wèi sī tú yòu zhǎng shǐ, shàng xuān wǔ nǚ yáng píng gōng zhǔ, bài fù mǎ dū wèi. jí xiào wǔ yí qí shén wǔ, zhào cè yì wén dì, mì wèi zhī bèi. hái, fēng guǎng chuān xiàn bó. xún cóng xiào wǔ xī qiān, jìn jué wèi gōng. wén dì wèi chéng xiàng, yǐ cè wèi yòu zhǎng shǐ, wěi yǐ jūn guó, yòu lìng cè xiáng dìng zōng shì zhāo mù yuǎn jìn, fù yú shǔ jí.
廣川公測，字澄鏡，文帝之族子也。高祖中山、曾祖豆頺、祖騏麟、父永，仕 魏，位並顯達。測性沉密，少篤學詣，仕魏，位司徒右長史，尚宣武女陽平公主， 拜駙馬都尉。及孝武疑齊神武，詔測詣文帝，密為之備。還，封廣川縣伯。尋從孝 武西遷，進爵為公。文帝為丞相，以測為右長史，委以軍國，又令測詳定宗室昭穆 遠近，附於屬籍。

lì wèi shì zhōng kāi fǔ yí tóng sān sī, xíng fén zhōu shì. zhèng zài jiǎn huì, pō dé rén hé. dì jiē dōng wèi, shù xiāng chāo qiè, huò yǒu huò qí wèi kòu zhě, duō fù sòng zhī. cè jiē mìng jiě fù, zhì zhī bīn guǎn, rán hòu yǐn yǔ xiāng jiàn, rú kè lǐ yān. réng yàn shè, fàng hái qí guó, wèi sòng chū jìng. zì shì dōng wèi rén dà cán, nǎi bù wèi kòu, liǎng jiè suì tōng qìng diào, shí lùn fāng zhī yáng shū zǐ. huò yǒu gào cè huái èr, wén dì nù yuē: cè wèi wǒ ān biān, hé wèi jiān gǔ ròu! nǎi mìng zhǎn zhī. réng xǔ cè pián yí cóng shì. zhuǎn xíng suī zhōu shì. měi suì hé bīng hé hòu, tū jué jí lái kòu lüè. xiān shì, cháng yù qiǎn jū rén rù chéng bǎo yǐ bì zhī. cè zhì, jiē lìng ān dǔ. nǎi yú yào lù shù bǎi chù bìng duō jī chái, réng yuǎn chì hòu, zhī qí dòng jìng. shì nián shí èr yuè, tū jué cóng lián gǔ rù kòu, qù jiè shù shí lǐ, cè mìng jī chái chù yī shí zòng huǒ. tū jué wèi dà jūn zhì, jù ér dùn zǒu, wěi qì zá chù zī zhòng bù kě shèng shù. zì shì bù gǎn fù zhì. cè yīn qǐng zhì shù yǐ bèi zhī. hòu zú yú tài zǐ shǎo bǎo, wén dì qīn lín tòng yān, réng lìng shuǐ chí gōng jiān hù sàng shì, shì yuē jìng.
歷位侍中、開府儀同三司，行汾州事。政在簡惠，頗得人和。地接東魏，數相 抄竊，或有獲其為寇者，多縛送之。測皆命解縛，置之賓館，然後引與相見，如客 禮焉。仍宴設，放還其國，衛送出境。自是東魏人大慚，乃不為寇，兩界遂通慶弔， 時論方之羊叔子。或有告測懷貳，文帝怒曰：「測為我安邊，何為間骨肉！」乃命 斬之。仍許測便宜從事。轉行綏州事。每歲河冰合後，突厥即來寇掠。先是，常預 遣居人入城堡以避之。測至，皆令安堵。乃於要路數百處並多積柴，仍遠斥候，知 其動靜。是年十二月，突厥從連谷入寇，去界數十里，測命積柴處一時縱火。突厥 謂大軍至，懼而遁走，委棄雜畜輜重不可勝數。自是不敢復至。測因請置戍以備之。 後卒於太子少保，文帝親臨慟焉，仍令水池公監護喪事，諡曰靖。

cè xìng rén shù, hào shī yǔ. zài luò yáng zhī rì, céng bèi qiè dào, suǒ shī wù jí qí qī yáng píng gōng zhǔ zhī yī fú yě. zhōu xiàn qín dào, bìng wù jù huò. cè kǒng cǐ dào zuò zhī yǐ sǐ, bù rèn yān, suì yù shè miǎn. dào jì gǎn ēn, qǐng wèi cè zuǒ yòu jí cè cóng xiào wǔ xī qiān, shì jí láng bèi, dào rén yì cóng cè rù guān, bìng wú yì zhì. zi gāi sì, wèi chú zhōu cì shǐ. cè dì shēn.
測性仁恕，好施與。在洛陽之日，曾被竊盜，所失物即其妻陽平公主之衣服也。 州縣禽盜，並物俱獲。測恐此盜坐之以死，不認焉，遂遇赦免。盜既感恩，請為測 左右、及測從孝武西遷，事極狼狽，盜人亦從測入關，並無異志。子該嗣，位除州 刺史。測弟深。

shēn zì nú yú, xìng gěng zhèng, yǒu qì jú. nián shù suì, biàn lèi shí wèi yíng, zhé cǎo zuò jīng qí, bù zhì háng wǔ, jiē yǒu jūn zhèn zhī shì. fù yǒng yù jiàn zhī, xǐ yuē: rǔ zì rán zhī cǐ, hòu bì wèi míng jiāng. xiào wǔ xī qiān, shì qǐ cāng zú, rén duō táo sàn. shēn shí wèi zǐ dōu dū, lǐng sù wèi bīng, fǔ xún suǒ bù, bìng dé rù guān. yǐ gōng cì jué zhǎng lè xiàn bó. dà tǒng zhōng, lèi zhuǎn shàng shū zhí shì láng zhōng.
深字奴於，性鯁正，有器局。年數歲，便累石為營，折草作旌旗，布置行伍， 皆有軍陣之勢。父永遇見之，喜曰：「汝自然知此，後必為名將。」孝武西遷，事 起倉卒，人多逃散。深時為子都督，領宿衛兵，撫循所部，並得入關。以功賜爵長 樂縣伯。大統中，累轉尚書直事郎中。

jí qí shén wǔ tún pú bǎn, fēn qiǎn qí jiāng dòu tài qū tóng guān, gāo áo cáo wéi luò zhōu. zhōu wén dì jiāng xí tài, zhū jiāng xián nán zhī. dì yǐn qí shì, yáng ruò wèi yǒu móu, dú wèn cè yú shēn. shēn yuē: dòu shì, gāo huān xiāo jiāng, huān měi zhàng zhī yù wǔ. jīn dà jūn jiù pú bǎn, zé huān jù shǒu, dòu bì yuán zhī, nèi wài shòu dí, qǔ bài dào yě. bù rú xuǎn qīng ruì qián chū xiǎo guān, dòu xìng zào jí, bì lái jué zhàn, gāo huān chí zhòng, wèi jí jiù zhī, zé dòu kě qín yě. lǔ dòu, huān shì zì jǔ, huí shī yù zhī, kě yǐ zhì shèng. wén dì xǐ yuē: shì wú xīn yě. jūn suì xíng, guǒ huò tài, qí shén wǔ yì tuì. shēn yòu shuō wén dì jìn qǔ hóng nóng, fù kè zhī. wén dì dà yuè, wèi shēn yuē: jūn jí wú jiā chén píng yě.
及齊神武屯蒲坂，分遣其將竇泰趨潼關，高敖曹圍洛州。周文帝將襲泰，諸將 咸難之。帝隱其事，陽若未有謀，獨問策於深。深曰：「竇氏，高歡驍將，歡每仗 之禦侮。今大軍就蒲坂，則歡拒守，竇必援之，內外受敵，取敗道也。不如選輕銳 潛出小關，竇性躁急，必來決戰，高歡持重，未即救之，則竇可禽也。虜竇，歡勢 自沮，回師御之，可以制勝。」文帝喜曰：「是吾心也。」軍遂行，果獲泰，齊神 武亦退。深又說文帝進取弘農，復克之。文帝大悅，謂深曰：「君即吾家陳平也。」

shì dōng, qí shén wǔ yòu lǜ dà zhòng zhì shā yuàn, zhū jiāng jiē jù, wéi shēn dú hè. wén dì wèn qí gù, duì yuē: huān fǔ hé běi, shén dé zhòng xīn, suī fá zhì móu, rén jiē yòng mìng, yǐ cǐ zì shǒu, wèi yì kě tú. jīn xuán shī dù hé, fēi zhòng suǒ yù, wéi huān chǐ shī dòu shì, fù jiàn ér lái, suǒ wèi fèn bīng, yī zhàn kě qín yě. bù hè hé wèi? wén dì rán zhī. xún dà pò qí jūn, guǒ rú suǒ cè. é jìn jué wèi hóu. liù guān jiàn, bài xiǎo lì bù xià dài fū, qiān zhōng dài fū. wǔ chéng yuán nián, qiān bīn zhōu cì shǐ, gǎi fēng ān huà xiàn gōng. bǎo dìng chū, chú jīng zhào yǐn, rù wèi sī huì zhōng dài fū.
是冬，齊神武又率大眾至沙苑，諸將皆懼，惟深獨賀。文帝問其故，對曰： 「歡撫河北，甚得眾心，雖乏智謀，人皆用命，以此自守，未易可圖。今懸師度河， 非眾所欲，唯歡恥失竇氏，復諫而來，所謂忿兵，一戰可禽也。不賀何為？」文帝 然之。尋大破齊軍，果如所策。俄進爵為侯。六官建，拜小吏部下大夫，遷中大夫。 武成元年，遷豳州刺史，改封安化縣公。保定初，除京兆尹，入為司會中大夫。

shēn shǎo sàng fù, shì xiōng shén jǐn. xìng duō qí jué, hǎo dú bīng shū, jì jū jìn shì, měi jìn chóu cè. jí zài xuǎn cáo, pō yǒu shí yù. xìng rén ài, cóng dì shén jǔ shén qìng yòu gū, shēn fǔ xùn zhī, yì jūn tóng qì, shì yì yǐ cǐ chēng yān. zú yú wèi, shì yuē chéng kāng. zi xiào bó.
深少喪父，事兄甚謹。性多奇譎，好讀兵書，既居近侍，每進籌策。及在選曹， 頗有時譽。性仁愛，從弟神舉、神慶幼孤，深撫訓之，義均同氣，世亦以此稱焉。 卒於位，諡曰成康。子孝伯。

xiào bó, zì hú wáng, qí shēng yǔ wǔ dì tóng rì, wén dì shén ài zhī, yǎng yú dì nèi. jí zhǎng, yòu yǔ wǔ dì tóng xué. wǔ chéng yuán nián, bài zōng shī shàng shì, shí nián shí liù. xìng chén zhèng jiǎn è, hǎo zhí yán. wǔ dì jí wèi, yù yǐn zhì zuǒ yòu. shí zhèng zài jiā chén, bù dé zhuān zhì, nǎi tuō yán shǎo yǔ tóng yè shòu jīng, sī xiāng qǐ fā. yóu shì hù fú zhī cāi, dé rù wèi yòu shì shàng shì, héng shì dú. jí zāo fù yōu, zhào lìng fú zhōng xí jué. wǔ dì cháng wèi yuē: gōng yú wǒ, yóu hàn gāo yǔ lú wǎn yě. cì yǐ shí sān huán jīn dài. zì shì héng shì zuǒ yòu, chū rù wò nèi, cháo wù jiē dé yù yān. xiào bó yì jié xīn jǐn lì, wú suǒ huí bì. zhì yú shí zhèng dé shī, wài jiān xì shì, jiē yǐ zòu wén. dì xìn wěi zhī, dāng shí mò bǐ. jí jiāng zhū jìn gōng hù, mì yǔ wèi wáng zhí tú zhī, wéi xiào bó jí wáng guǐ yǔ wén shén jǔ děng pō dé cān yù. hù zhū, shòu kāi fǔ yí tóng sān sī, lì sī huì zhōng dài fū zuǒ gōng zhèng.
孝伯，字胡王，其生與武帝同日，文帝甚愛之，養於第內。及長，又與武帝同 學。武成元年，拜宗師上士，時年十六。性沉正謇諤，好直言。武帝即位，欲引置 左右。時政在家臣，不得專制，乃託言少與同業受經，思相啟發。由是護弗之猜， 得入為右侍上士，恆侍讀。及遭父憂，詔令服中襲爵。武帝嘗謂曰：「公於我，猶 漢高與盧綰也。」賜以十三環金帶。自是恆侍左右，出入臥內，朝務皆得預焉。孝 伯亦竭心盡力，無所迴避。至於時政得失，外間細事，皆以奏聞。帝信委之，當時 莫比。及將誅晉公護，密與衛王直圖之，惟孝伯及王軌、宇文神舉等頗得參預。護 誅，授開府儀同三司，歷司會中大夫、左宮正。

huáng tài zǐ jì wú lìng dé, xiào bó yán yú dì yuē: huáng tài zǐ dé shēng wèi wén, qǐng miào xuǎn zhèng rén wèi qí shī yǒu, diào hù shèng zhì, bù rán, huǐ wú suǒ jí. dì liǎn róng yuē: qīng shì zài gěng zhèng, jié chéng suǒ shì, guān qīng cǐ yán, yǒu jiā fēng yǐ. xiào bó bài xiè yuē: fēi yán zhī nán, shòu zhī nán yě, shēn yuàn bì xià sī zhī. dì yuē: zhèng rén qǐ fù guò jūn? yú shì yǐ wèi chí yùn wèi yòu gōng zhèng, xiào bó réng wèi zuǒ gōng zhèng zōng shī zhōng dài fū. lèi qiān yòu gōng bó. cháng yīn shì zuò, dì wèn: wǒ ér bǐ jìn bù? dá yuē: huáng tài zǐ bǐ jù tiān wēi, gèng wú zuì shī. jí wáng guǐ yīn nèi yàn lǚ dì xū, yán tài zǐ zhī bù shàn. dì bà jiǔ, zé xiào bó yuē: gōng cháng wèi wǒ yún tài zǐ wú guò, jīn guǐ yǒu cǐ yán, gōng wèi kuáng yǐ. xiào bó bài yuē: chén wén fù zǐ zhī jì, rén suǒ nán yán, chén zhī bì xià bù néng gē qíng rěn ài, suì ěr jié shé. dì zhī qí yì, mò rán jiǔ zhī, nǎi yuē: zhèn yǐ wěi gōng, gōng qí miǎn zhī.
皇太子既無令德，孝伯言於帝曰：「皇太子德聲未聞，請妙選正人為其師友， 調護聖質，不然，悔無所及。」帝斂容曰：「卿世載鯁正，竭誠所事，觀卿此言， 有家風矣。」孝伯拜謝曰：「非言之難，受之難也，深願陛下思之。」帝曰：「正 人豈復過君？」於是以尉遲運為右宮正，孝伯仍為左宮正、宗師中大夫。累遷右宮 伯。嘗因侍坐，帝問：「我兒比進不？」答曰：「皇太子比懼天威，更無罪失。」 及王軌因內宴捋帝須，言太子之不善。帝罷酒，責孝伯曰：「公常謂我雲太子無過， 今軌有此言，公為誑矣。」孝伯拜曰：「臣聞父子之際，人所難言，臣知陛下不能 割情忍愛，遂爾結舌。」帝知其意，默然久之，乃曰：「朕已委公，公其勉之。」

jí dà jūn dōng tǎo, bài nèi shǐ xià dài fū, lìng zhǎng liú tái shì. jūn hái, dì yuē: jū shǒu zhī zhòng, wú tiǎn zhàn gōng. yú shì jiā shòu dà jiāng jūn, jìn jué guǎng líng jùn gōng, bìng cì jīn bó nǚ jì děng. fù wèi zōng shī. měi chē jià xún xìng, cháng lìng jū shǒu. hòu dì běi tǎo, zhì yún yáng gōng qǐn jí, yì zhào xiào bó fù xíng zài suǒ, zhí qí shǒu yuē: wú zì liàng bì wú jì lǐ, yǐ hòu shì fù jūn. shì yè, shòu sī wèi shàng dài fū, zǒng sù wèi bīng mǎ, lìng chí yì rù jīng zhèn shǒu.
及大軍東討，拜內史下大夫，令掌留台事。軍還，帝曰：「居守之重，無忝戰 功。」於是加授大將軍，進爵廣陵郡公，並賜金帛女妓等。復為宗師。每車駕巡幸， 常令居守。後帝北討，至雲陽宮寢疾，驛召孝伯赴行在所，執其手曰：「吾自量必 無濟理，以後事付君。」是夜，授司衛上大夫，總宿衛兵馬，令馳驛入京鎮守。

xuān dì jí wèi, shòu xiǎo zhǒng zǎi. dì jì qí wáng xiàn, yì yù chú zhī, wèi xiào bó yuē: gōng néng tú zhī, dāng yǐ qí guān wèi xiàng shòu. xiào bó kòu tóu yuē: qí wáng qī jìn gōng gāo, dòng liáng suǒ jì. chén ruò shùn zhǐ, zé chén wèi bù zhōng, bì xià wèi bù xiào zhī zǐ yě. dì yīn shū zhī, nǎi yǔ yú zhì zhèng yì děng tú qí shì. lìng zhì gào xiàn móu nì, qiǎn xiào bó zhào rù, zhū zhī.
宣帝即位，授小冢宰。帝忌齊王憲，意欲除之，謂孝伯曰：「公能圖之，當以 其官位相授。」孝伯叩頭曰：「齊王戚近功高，棟樑所寄。臣若順旨，則臣為不忠， 陛下為不孝之子也。」帝因疏之，乃與於智、鄭譯等圖其事。令智告憲謀逆，遣孝 伯召入，誅之。

dì zhī xī zhēng yě, zài jūn yǒu guò xíng, zhèng yì shí yì yù yān. jūn hái, xiào bó jí wáng guǐ jǐn yǐ bái wǔ dì. wǔ dì nù, tà dì shù shí, nǎi chú yì míng. zhì shì, dì zhuī hàn bèi zhàng, nǎi wèn yì: wǒ jiǎo shàng zhàng hén shuí suǒ wèi yě? yì yuē: shì yóu yǔ wén xiào bó jí wáng guǐ. yì yòu shuō guǐ lǚ dì xū shì, dì nǎi zhū guǐ. wèi chí yùn jù, sī wèi xiào bó yuē: wú tú bì bù miǎn huò, nài hé? xiào bó yuē: yǒu lǎo mǔ, dì xià yǒu wǔ dì, wèi chén wèi zi, zhī yù hé zhī! qiě wěi zhì shì rén, běn xùn míng yì, jiàn ér bù rù, jiāng yān táo sǐ? zú xià ruò wèi shēn jì, yí qiě yuǎn zhī. yú shì gè xíng qí zhì. yùn xún chū wèi qín zhōu zǒng guǎn. dì huāng yín rì shén, zhū lù wú dù. xiào bó pín jiàn bù cóng, yóu shì yì shū. hòu jī hú fǎn, lìng xiào bó wèi xíng jūn zǒng guǎn, cóng yuè wáng shèng tǎo píng zhī. jí jūn hái, dì jiāng shā zhī, nǎi tuō yǐ qí wáng shì qiào zhī yuē: gōng zhī qí wáng móu fǎn, hé yǐ bù yán? duì yuē: chén zhī qí wáng zhōng yú shè jì, wèi qún xiǎo méi niè, jiā zhī yǐ zuì. chén yǐ yán bì bù yòng, suǒ yǐ bù yán. qiě xiān dì shǔ wēi chén fǔ bì xià, jīn jiàn ér bù cóng, shí fù gù tuō. yǐ cǐ wèi zuì, shì suǒ gān xīn. dì cán, fǔ shǒu bù yǔ. lìng cì sǐ yú jiā, shí nián sān shí liù.
帝之西征也，在軍有過行，鄭譯時亦預焉。軍還，孝伯及王軌盡以白武帝。武 帝怒，撻帝數十，乃除譯名。至是，帝追憾被杖，乃問譯：「我腳上杖痕誰所為也？」 譯曰：「事由宇文孝伯及王軌。」譯又說軌捋帝須事，帝乃誅軌。尉遲運懼，私謂 孝伯曰：「吾徒必不免禍，奈何？」孝伯曰：「有老母，地下有武帝，為臣為子， 知欲何之！且委質事人，本徇名義，諫而不入，將焉逃死？足下若為身計，宜且遠 之。」於是各行其志。運尋出為秦州總管。帝荒淫日甚，誅戮無度。孝伯頻諫不從， 由是益疏。後稽胡反，令孝伯為行軍總管，從越王盛討平之。及軍還，帝將殺之， 乃托以齊王事誚之曰：「公知齊王謀反，何以不言？」對曰：「臣知齊王忠於社稷， 為群小媒櫱，加之以罪。臣以言必不用，所以不言。且先帝屬微臣輔陛下，今諫而 不從，實負顧托。以此為罪，是所甘心。」帝慚，俯首不語。令賜死於家，時年三 十六。

jí suí wén dì jiàn jí, yǐ xiào bó wáng guǐ zhōng ér huò zuì, bìng lìng shōu zàng, fù qí guān jué. cháng wèi gāo yǐng yuē: yǔ wén xiào bó shí yǒu zhōu liáng chén, ruò cǐ rén zài cháo, wǒ bèi wú cuò shǒu chù. zi xīn sì.
及隋文帝踐極，以孝伯、王軌忠而獲罪，並令收葬，復其官爵。嘗謂高穎曰： 「宇文孝伯實有周良臣，若此人在朝，我輩無措手處。」子歆嗣。

dōng píng gōng shén jǔ, wén dì zhī zú zi yě. gāo zǔ pǔ líng zēng zǔ qiú nán, shì wèi wèi bìng xiǎn dá. zǔ jīn diàn, wèi yǎn zhōu cì shǐ ān xǐ xiàn hóu. fù xiǎn hé, shǎo ér xí jué, xìng jīn yán, pō shè jīng shǐ, lǚ lì jué rén, wān gōng shù bǎi jīn, néng zuǒ yòu chí shè. xiào wǔ zhī zài fān, xiǎn hé zǎo méng juàn yù. shí shǔ duō nán, cháng wèn jì yú xiǎn hé. xiǎn hé jù chén yí dù mén huì jī, xiāng shí ér dòng, dì shēn nà yān. jí jí wèi, bài gé nèi dū du, fēng chéng yáng xiàn gōng, yǐ ēn jiù yù zhī shén hòu. xiǎn hé suǒ jū ài lòu, nǎi chè diàn shěng cì wèi qǐn shì, qí jiàn zhòng rú cǐ. jí qí shén wǔ zhuān zhèng, dì měi bù zì ān, wèn xiǎn hé yuē: tiān xià xiōng xiōng, jiāng rú zhī hé? duì yuē: mò ruò zé shàn ér cóng. yīn sòng shī yún: bǐ měi rén xī, xī fāng zhī rén xī. dì yuē: shì wú xīn yě. suì dìng rù guān cè. yǐ qí mǔ lǎo, lìng yù wèi jì. duì yuē: jīn rì zhī shì, zhōng xiào bù bìng. rán chén bù mì zé shī shēn, ān gǎn yù wèi sī jì. dì chuàng rán gǎi róng yuē: qīng, wǒ zhī wáng líng yě. qiān zhū yī zhí hé hé nèi dà dū dū, gǎi fēng zhǎng guǎng xiàn gōng. cóng xiào wǔ rù guān. zhì qín shuǐ, zhōu wén dì sù wén qí shàn shè ér wèi zhī jiàn, é ér shuǐ bàng yǒu yī xiǎo niǎo, xiǎn hé shè zhòng zhī. wén dì xiào yuē: wǒ zhī qīng gōng yǐ. jìn wèi chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī sàn qí cháng shì. zú. jiàn dé sān nián, zhuī zèng biāo qí dà jiāng jūn kāi fǔ yí tóng sān sī.
東平公神舉，文帝之族子也。高祖普陵、曾祖求男，仕魏位並顯達。祖金殿， 魏兗州刺史安喜縣侯。父顯和，少而襲爵，性矜嚴，頗涉經史，膂力絕人，彎弓數 百斤，能左右馳射。孝武之在蕃，顯和早蒙眷遇。時屬多難，嘗問計於顯和。顯和 具陳宜杜門晦跡，相時而動，帝深納焉。及即位，拜閣內都督，封城陽縣公，以恩 舊遇之甚厚。顯和所居隘陋，乃撤殿省賜為寢室，其見重如此。及齊神武專政，帝 每不自安，問顯和曰：「天下洶洶，將如之何？」對曰：「莫若擇善而從。」因誦 詩云：「彼美人兮，西方之人兮。」帝曰：「是吾心也。」遂定入關策。以其母老， 令預為計。對曰：「今日之事，忠孝不並。然臣不密則失身，安敢預為私計。」帝 愴然改容曰：「卿，我之王陵也。」遷硃衣直合、合內大都督，改封長廣縣公。從 孝武入關。至溱水，周文帝素聞其善射而未之見，俄而水傍有一小鳥，顯和射中之。 文帝笑曰：「我知卿工矣。」進位車騎大將軍、儀同三司、散騎常侍。卒。建德三 年，追贈驃騎大將軍、開府儀同三司。

shén jǔ zǎo gū, yǒu sù chéng zhī liàng. jí zhǎng, shén qíng tì tǎng, zhì lüè yīng shàn, méi mù shū lǎng, yí mào kuí wú. míng dì chū, qǐ jiā zhōng shì shàng shì. dì liú yì hàn lín, ér shén jǔ yǎ hǎo piān shí, měi yóu xìng, shén jǔ héng cóng. xí jué zhǎng guǎng xiàn gōng. tiān hé yuán nián, lèi qiān yòu gōng bó zhōng dài fū, jìn jué qīng hé jùn gōng. jiàn dé sān nián, zì jīng zhào yǐn chū wèi xióng zhōu cì shǐ, qí rén dàn qí wēi míng. jí dì dōng fá, cóng píng bīng zhōu, jí shòu cì shǐ. zhōu jì qí shì bié dōu, duō yǒu jiān huá, shén jǔ shì yǐ wēi ēn, yuǎn jìn yuè fú. gǎi fēng wǔ dé jùn gōng, jìn zhù guó dà jiāng jūn, yòu gǎi fēng dōng píng jùn gōng. xuān zhèng yuán nián, zhuǎn sī wǔ shàng dài fū. jí yōu zhōu rén lú chāng qī děng jù fàn yáng fǎn, zhào shén jǔ tǎo qín zhī. shí qí huáng mén shì láng lú sī dào yì zài fǎn zhōng, zéi píng, jiāng jiě yī fú fǎ, shén jǔ nǎi shì ér lǐ zhī, jí lìng cǎo lù bù. shǔ jī hú fǎn, kòu xī hé, shén jǔ yǔ yuè wáng shèng tǎo zhī. shí tū jué fù jiù, shén jǔ yǐ qí bīng jī zhī, tū jué bài zǒu, jī hú kuǎn fú. jí shòu bīng zhōu zǒng guǎn.
神舉早孤，有夙成之量。及長，神情倜儻，志略英贍，眉目疏朗，儀貌魁梧。 明帝初，起家中侍上士。帝留意翰林，而神舉雅好篇什，每游幸，神舉恆從。襲爵 長廣縣公。天和元年，累遷右宮伯中大夫，進爵清河郡公。建德三年，自京兆尹出 為熊州刺史，齊人憚其威名。及帝東伐，從平并州，即授刺史。州既齊氏別都，多 有奸猾，神舉示以威恩，遠近悅服。改封武德郡公，進柱國大將軍，又改封東平郡 公。宣政元年，轉司武上大夫。及幽州人盧昌期等據范陽反，詔神舉討禽之。時齊 黃門侍郎盧思道亦在反中，賊平，將解衣伏法，神舉乃釋而禮之，即令草露布。屬 稽胡反，寇西河，神舉與越王盛討之。時突厥赴救，神舉以奇兵擊之，突厥敗走， 稽胡款服。即授并州總管。

shén jǔ jiàn dài yú wǔ dì, chù xīn fù zhī rèn, wáng guǐ yǔ wén xiào bó děng lǚ yán huáng tài zǐ zhī duǎn, shén jǔ yì pō yù yān. jí xuān dì jí wèi, huāng yín wú dù, shén jǔ jù jí huò, huái bù zì ān. chū dìng fàn yáng zhī hòu, wēi shēng shén zhèn, dì yì jì qí míng wàng, jiān yǐ sù hàn, suì shǐ rén jī jiǔ cì zhī, hōng yú mǎ yì, shí nián sì shí bā.
神舉見待於武帝，處心腹之任，王軌、宇文孝伯等屢言皇太子之短，神舉亦頗 預焉。及宣帝即位，荒淫無度，神舉懼及禍，懷不自安。初定范陽之後，威聲甚振， 帝亦忌其名望，兼以宿憾，遂使人齎ＣＧ酒賜之，薨於馬邑，時年四十八。

shén jǔ měi fēng yí, shàn cí lìng, bó shè jīng shǐ, xìng ài piān zhāng, yóu gōng qí shè. lín róng duì kòu, yǒng ér yǒu móu, lì zhí dāng guān, měi zhe shēng jī. jiān hào shī ài shì, yǐ xióng háo zì jū, gù dé rèn jiān wén wǔ, shēng zhāng wài nèi. bǎi liáo wú bù yǎng qí fēng zé, xiān bèi jiù chǐ zhì yú jīn chēng zhī.
神舉美風儀，善辭令，博涉經史，性愛篇章，尤工奇射。臨戎對寇，勇而有謀， 蒞職當官，每著聲績。兼好施愛士，以雄豪自居，故得任兼文武，聲彰外內。百僚 無不仰其風則，先輩舊齒至於今稱之。

zi tóng sì, wèi zhì yí tóng dà jiāng jūn, shén jǔ dì qìng.
子同嗣，位至儀同大將軍，神舉弟慶。

qìng zì shén qìng, shěn shēn yǒu qì jú, shǎo yǐ mǐn jiàn zhī. chū shòu yè dōng guān, pō shè jīng shǐ. jì ér wèi rén yuē: shū zú jì xìng míng ér yǐ, ān néng jiǔ shì bǐ yàn wèi fǔ rú yè hū? shí wén zhōu zéi luàn, qìng yīng mù cóng zhēng, yǐ gōng shòu dū du. wèi wáng zhí zhèn shān nán, yǐn wèi zuǒ yòu. qìng shàn shè, yǒu dǎn qì, hǎo gé měng shòu, zhí shén zhuàng zhī. shāo qiān chē qí dà jiāng jūn yí tóng sān sī. jí zhū yǔ wén hù, qìng yǒu móu yān. shí shòu biāo qí dà jiāng jūn, jiā kāi fǔ. cóng wǔ dì gōng hé yīn, xiān dēng pān dié, yǔ zéi duǎn bīng jiē, zhōng shí nǎi zhuì, jué ér hòu sū. dì láo zhī yuē: qīng yǒng kě yǐ jiǎ rén yě. fù cóng wǔ dì bá jìn zhōu, qí bīng dà zhì, qìng yǔ qí wáng xiàn qīng qí chān zhī, zú yǔ zéi xiāng yù, wèi zéi suǒ jiǒng. xiàn tǐng shēn ér dùn. qìng tuì jù fén qiáo, zhòng zéi zhēng jìn, qìng shè zhī, suǒ zhōng rén mǎ bì dào, zéi nǎi shāo què. jí bá gāo bì, kè bīng zhōu, xià xìn dōu, qín gāo jiē, gōng bìng jū zuì. jìn wèi dà jiāng jūn, fēng rǔ nán jùn gōng. xún yǐ xíng jūn zǒng guǎn jī yán ān fǎn hú, píng zhī. lì yán níng èr zhōu zǒng guǎn.
慶字神慶，沈深有器局，少以敏見知。初受業東觀，頗涉經史。既而謂人曰： 「書足記姓名而已，安能久事筆硯為腐儒業乎？」時文州賊亂，慶應募從征，以功 授都督。衛王直鎮山南，引為左右。慶善射，有膽氣，好格猛獸，直甚壯之。稍遷 車騎大將軍、儀同三司。及誅宇文護，慶有謀焉。時授驃騎大將軍，加開府。從武 帝攻河陰，先登攀堞，與賊短兵接，中石乃墜，絕而後蘇。帝勞之曰：「卿勇可以 賈人也。」復從武帝拔晉州，齊兵大至，慶與齊王憲輕騎覘之，卒與賊相遇，為賊 所窘。憲挺身而遁。慶退據汾橋，眾賊爭進，慶射之，所中人馬必倒，賊乃稍卻。 及拔高壁，克并州，下信都，禽高湝，功並居最。進位大將軍，封汝南郡公。尋以 行軍總管擊延安反胡，平之。歷延、寧二州總管。

suí wén dì wèi chéng xiàng, yǐ xíng jūn zǒng guǎn zhēng jiāng biǎo, cì bái dì, yǐ láo jìn shàng dà jiāng jūn. dì yǔ qìng yǒu jiù, shén jiàn qīn dài, lìng dū chéng xiàng jūn shì, wěi yǐ xīn fù. xún jiā zhù guó. kāi huáng chū, bài zuǒ wǔ wèi jiāng jūn, jìn shàng zhù guó. shù nián, chú liáng zhōu zǒng guǎn. suì yú zhēng hái, bù rèn yǐ zhí.
隋文帝為丞相，以行軍總管征江表，次白帝，以勞進上大將軍。帝與慶有舊， 甚見親待，令督丞相軍事，委以心腹。尋加柱國。開皇初，拜左武衛將軍，進上柱 國。數年，除涼州總管。歲余征還，不任以職。

chū, wén dì lóng qián shí, cháng yǔ qìng yán, wèi yuē: tiān yuán zhì wú jī dé, qí xiàng mào shòu yì bù zhǎng, jiā yǐ fǎ lìng fán kē, dān zì shēng sè, yǐ wú guān zhī, dài jiāng bù jiǔ. yòu zhū hóu wēi ruò, gè lìng jiù guó, céng wú shēn gēn gù běn zhī jì, yǔ hé jì jiǎn, hé jí yuǎn? wèi chí jiǒng guì qī, zǎo zhe shēng wàng, guó jiā yǒu xìn, bì wèi luàn jiē. rán zhì liàng yōng qiǎn, zǐ dì qīng tiāo, tān ér shǎo huì, zhōng zhì wáng miè. sī mǎ xiāo nán fǎn fù zhī lǔ, yì fēi chí nèi zhī wù, biàn zài é qǐng. dàn qīng báo wú móu, wèi néng wèi hài, bù guò zì cuàn jiāng nán ěr. yōng shǔ xiǎn ài, yì shēng jiān zǔ, wáng qiān yú chǔn, sù wú chóu lüè, dàn kǒng wèi rén suǒ wù, bù zú wèi yú. wèi jǐ, shàng yán jiē yàn. jí cǐ, qìng kǒng shàng yí wàng, bù fù shōu yòng, yù jiàn jiù méng ēn gù, jù lù qián yán, wèi biǎo zòu zhī. shàng shěng biǎo dà yuè, xià zhào yuē: zhèn yán zhī yàn, zì shì ǒu rán gōng nǎi bù wàng, mí biǎo chéng jié. shēn gǎn zhì yì, jiā shàng wú yǐ. zì shì shàng měi jiā yōu lǐ. zú yú jiā.
初，文帝龍潛時，嘗與慶言，謂曰：「天元質無積德，其相貌壽亦不長，加以 法令繁苛，耽恣聲色，以吾觀之，殆將不久。又諸侯微弱，各令就國，曾無深根固 本之計，羽翮既翦，何及遠？尉遲迥貴戚，早著聲望，國家有釁，必為亂階。然智 量庸淺，子弟輕佻，貪而少惠，終致亡滅。司馬消難反覆之虜，亦非池內之物，變 在俄頃。但輕薄無謀，未能為害，不過自竄江南耳。庸蜀險隘，易生艱阻，王謙愚 蠢，素無籌略，但恐為人所誤，不足為虞。」未幾，上言皆驗。及此，慶恐上遺忘， 不復收用，欲見舊蒙恩顧，具錄前言，為表奏之。上省表大悅，下詔曰：「朕言之 驗，自是偶然；公乃不忘，彌表誠節。深感至意，嘉尚無已。」自是上每加優禮。 卒於家。

zi jìng luàn, shàng suí wén nǚ guǎng píng gōng zhǔ, wèi yí tóng ān dé xiàn gōng xióng zhōu cì shǐ. xiān qìng zú.
子靜亂，尚隋文女廣平公主，位儀同、安德縣公、熊州刺史。先慶卒。

jìng luàn zi xié, wèi yòu yì wèi jiāng jūn. yǔ wén huà jí zhī luàn, yù hài.
靜亂子協，位右翊衛將軍。宇文化及之亂，遇害。

xié dì jīng, zì pó luó mén, dà yè zhōng yǎng yú gōng nèi, hòu wèi qiān niú zuǒ yòu. yáng dì shén qīn nì zhī, měi yǒu yóu yàn, bì shì cóng. zhì yú chū rù wò nèi, cì chá liù gōng, wǎng lái bù xiàn mén jìn. shí rén hào wèi yǔ wén sān láng. yǔ gōng rén yín luàn, zhì yú fēi pín gōng zhǔ yì yǒu chǒu shēng. xiāo hòu yán yú dì, jīng wén, jù bù gǎn jiàn. xié yīn zòu jīng zhuàng, bù kě jiǔ zài gōng yē. dì bù zhī zuì, zhào rù, dài zhī rú chū. huà jí shā nì jì, wèi luàn bīng suǒ hài.
協弟晶，字婆羅門，大業中養於宮內，後為千牛左右。煬帝甚親昵之，每有游 宴，必侍從。至於出入臥內，伺察六宮，往來不限門禁。時人號為宇文三郎。與宮 人淫亂，至於妃嬪公主亦有醜聲。蕭後言於帝，晶聞，懼不敢見。協因奏晶壯，不 可久在宮掖。帝不之罪，召入，待之如初。化及殺逆際，為亂兵所害。

lùn yuē: zì gǔ shòu mìng zhī jūn jí shǒu wén zhī wáng, fēi dú yì xìng zhī fǔ, yì yǒu gǔ ròu zhī zhù yān. qí mào qīn zé yǒu lǔ wèi liáng chǔ, qí shū shǔ zé yǒu fán jiǎng jīng yàn, xián néng fēi shēng téng shí, bù miè yú bǎi dài zhī hòu. zhì ruò bīn xiào gōng zhī xūn liè, jiā zhī yǐ shàn zhèng, cài wén gōng zhī chún xiào, shì zhī yǐ jiǎn yuē, é é yān zú yǐ lín lì yú qián zài yǐ. yǒu zhōu shòu mìng zhī shǐ, yǔ wén hù shí yù jiān nán. jí wén hòu bēng cú, zhū zi chōng yòu, qún gōng huái děng yí zhī shì, tiān xià yǒu qù jiù zhī xīn, zú néng biàn wèi wèi zhōu, hàn wēi huò yì zhě, hù zhī lì yě. xiàng shǐ jiā zhī yǐ lǐ ràng, jīng zhī yǐ zhōng zhēn, tóng gōng yǒu huǐ guò zhī qī, wèi yāng zhōng tiān nián zhī shù, tóng qián shǐ suǒ zài, yān zú dào zāi? rán hù guǎ yú xué shù, nì jìn qún xiǎo, wēi fú zài yǐ, zhēng fá zì chū, yǒu rén chén wú jūn zhī xīn, wèi rén zhǔ bù kān zhī shì, zhōng yú qī zǐ wèi lù, shēn shǒu héng fēn, gài qí yí yě. dāng suí shì zhī qǐ, jiǎ tiān wēi ér fú hǎi nèi, zhòu yǐ jiā fú zhī qīn, jù yī zhōu ér xié yì jǔ, kě wèi zhōng ér néng yǒng. gōng yè bù suí, bēi fū! liàng shí yōng cái, tú fēi cháng yú jù nì, gǔ rén chēng bù dù dé bù liàng lì zhě, qí sī zhī wèi yú. yǔ wén cè xiōng dì qū chí yú jīng lún zhī rì, xiào bó shén jǔ jǐn yán yú fù zi zhī jiān, guān qí zhì yǒng zhōng gài, bìng kě zhuī cóng yú gǔ rén yǐ.
論曰：自古受命之君及守文之王，非獨異姓之輔，亦有骨肉之助焉。其茂親則 有魯衛、梁楚，其疏屬則有凡蔣、荊燕，咸能飛聲騰實，不滅於百代之後。至若豳 孝公之勛烈，加之以善政，蔡文公之純孝，飾之以儉約，峨峨焉足以轔轢於前載矣。 有周受命之始，宇文護實預艱難。及文後崩殂，諸子沖幼，群公懷等夷之士，天下 有去就之心，卒能變魏為周，捍危獲義者，護之力也。向使加之以禮讓，經之以忠 貞，桐宮有悔過之期，未央終天年之數，同前史所載，焉足道哉？然護寡於學術， 昵近群小，威福在已，征伐自出，有人臣無君之心，為人主不堪之事，終於妻子為 戮，身首橫分，蓋其宜也。當隋氏之起，假天威而服海內，胄以葭莩之親，據一州 而協義舉，可謂忠而能勇。功業不遂，悲夫！亮實庸才，圖非常於巨逆，古人稱不 度德、不量力者，其斯之謂歟。宇文測兄弟驅馳於經綸之日，孝伯、神舉盡言於父 子之間，觀其智勇忠概，並可追從於古人矣。