gǔ zhī yǒu tiān xià zhě, yǐ wèi dà bù dé yǐ, ér hòu shì yǐ wèi lè. cǐ tiān xià suǒ yǐ nán yǒu yě. shēng mín zhī chū, gù wú lè hū, wèi jūn bù xìng, wèi tiān xià suǒ guī, ér bù kě dé jù zhě, tiān xià yǒu qiú yú wǒ, wǒ wú qiú yú tiān xià yě. zi bù wén zhì dé zhī shì hū, fàn lì liáng chuài lí huò, yǐn shí wèi chǐ yě xià gé yī dōng lù qiú, yī fú wèi bèi yě tǔ jiē sān chǐ máo cí bù qióng, gōng shì wèi měi yě. wèi qú shì zhī fǎng, wèi zǒng zhāng zhī tīng, gù yuē huáng dì qīng wèn, xià mín qí fēn wèi yán yě. yáo ràng xǔ yóu ér xǔ yóu táo, shùn ràng shí hù zhī nóng ér shí hù zhī nóng rù hǎi zhōng shēn bù fǎn, qí wèi wèi zūn yě. fū rán gù tiān xià lè dài ér bù yàn, wéi kǒng qí yī rì shì wèi ér mò zhī kěn jì yě. bù xìng ér tiān xià wèi qín, huài gǔ fēng jiàn, liù hé wèi yī, tóu huì jī, liǎn jié tiān xià zhī cái yǐ zì fèng, ér jūn yì guì fén shī shū, rèn fǎ lǜ, zhú zhǎng chéng wàn lǐ, fán suǒ yǐ gù wèi ér yǎng zūn zhě wú suǒ bù zhì, ér jūn yì gū. zhuì zhuì rán ruò pǐ fū, huái yī jīn jù rén zhī duó, qí hòu yì sì wēi yǐ. tiān shēng mín ér lì zhī jūn, fēi wèi jūn yě, nài hé yǐ sì hǎi zhī guǎng, zú yī fū zhī yòng xié! gù fán wèi yǐn shí zhī chǐ yī fú zhī bèi gōng shì zhī měi zhě, fēi yáo shùn yě, qín yě. wèi fēn ér yán wèi wèi ér zūn zhě, fēi yáo shùn yě, yì qín yě. hòu shì wèi jūn zhě, gē sòng gōng dé dòng chēng yáo shùn, ér suǒ yǐ zì wèi, nǎi bù guò rú qín, hé zāi! shū yuē hān jiǔ shì yīn jùn yǔ diāo qiáng, yǒu yī yú cǐ, wèi huò bù wáng. bǐ suǒ wèi jūn zhě, fēi yǒu sì mù liǎng huì lín tóu ér yǔ bì yě, zhuàng ní xián yǔ rén tóng, zé fū rén gù kě wèi yě. jīn duó rén zhī suǒ hǎo, jù rén zhī suǒ zhēng, màn cáng huì dào, yě róng huì yín, yù zhǎng zhì jiǔ ān, dé hū? fū xiāng shī lǐ xū, suī jiàn yì yì suǒ yǐ zhǎng rén yě, rán tiān xià wèi yǒu lè wèi zhě, lì bù zài yān gù yě. shèng rén bù lì tiān xià, yì ruò xiāng shī lǐ xū rán, dú yǐ wèi zhī bù dé, rén shì jù. qǐ jù rén duó qí wèi zāi! fū jù rén duó qí wèi zhě, jiǎ bīng hú shǐ yǐ dài, dào zéi luàn shì zhī shì yě. è yǒu shèng rén zài wèi, tiān xià zhī rén dài zhī rú fù mǔ, ér rì yǐ dào zéi wèi yōu, yǐ jiǎ bīng hú shǐ zì wèi xié? gù yuē yù wèi yáo shùn, mò ruò shǐ tiān xià wú lè hū wèi jūn yù wèi qín, mò ruò wù guài dào zéi zhī zhēng tiān xià. xī, tiān xià hé cháng zhī yǒu, bài zé dào zéi, chéng zé dì wáng, ruò liú hàn zhōng lǐ jìn yáng zhě, luàn shì zé zhì zhǔ, zhì shì zé luàn mín yě. yǒu guó yǒu jiā, bù sī suǒ yǐ jiù zhī, zhì bǐ xiāng lóng, qiáng ruò xiāng líng, tiān xià zhī luàn, hé shí ér sì hū!
古之有天下者，以為大不得已，而後世以為樂。此天下所以難有也。生民之初，固無樂乎，為君不幸，為天下所歸，而不可得拒者，天下有求於我，我無求於天下也。子不聞至德之世乎，飯糲粱啜藜藿，飲食未侈也；夏葛衣冬鹿裘，衣服未備也；土階三尺茅茨不窮，宮室未美也。為衢室之訪，為總章之聽，故曰皇帝清問，下民其分未嚴也。堯讓許由而許由逃，舜讓石戶之農而石戶之農入海終身不反，其位未尊也。夫然故天下樂戴而不厭，惟恐其一日釋位而莫之肯繼也。不幸而天下為秦，壞古封建，六合為一，頭會箕，斂竭天下之財以自奉，而君益貴；焚詩書，任法律，築長城萬里，凡所以固位而養尊者無所不至，而君益孤。惴惴然若匹夫，懷一金懼人之奪，其後亦巳危矣。天生民而立之君，非為君也，奈何以四海之廣，足一夫之用邪！故凡為飲食之侈、衣服之備、宮室之美者，非堯舜也，秦也。為分而嚴、為位而尊者，非堯舜也，亦秦也。後世為君者，歌頌功德動稱堯舜，而所以自為，乃不過如秦，何哉！書曰酣酒嗜音峻宇雕牆，有一於此，未或不亡。彼所謂君者，非有四目兩喙、鱗頭而羽臂也，狀猊咸與人同，則夫人固可為也。今奪人之所好，聚人之所爭，慢藏誨盜，冶容誨淫，欲長治久安，得乎？夫鄉師里胥，雖賤役亦所以長人也，然天下未有樂為者，利不在焉故也。聖人不利天下，亦若鄉師里胥然，獨以位之不得，人是懼。豈懼人奪其位哉！夫懼人奪其位者，甲兵弧矢以待，盜賊亂世之事也。惡有聖人在位，天下之人戴之如父母，而日以盜賊為憂，以甲兵弧矢自衛邪？故曰欲為堯舜，莫若使天下無樂乎為君；欲為秦，莫若勿怪盜賊之爭天下。嘻，天下何嘗之有，敗則盜賊，成則帝王，若劉漢中李晉陽者，亂世則治主，治世則亂民也。有國有家，不思所以救之，智鄙相籠，強弱相陵，天下之亂，何時而巳乎！