strong dōng láng sēng dài zhāo mó hēi yī dào jiān shēng shā strong
東廊僧怠招魔 黑衣盜奸生殺
shī yún:
詩云:
cān chéng shì jiè zǒng yóu hún, cuò rèn é wén gè yǒu yīn.
參成世界總遊魂,錯認訛聞各有因。
zuì shì tiān gōng shī qiǎo chù, yǎn huā lì luàn shǐ rén hún.
最是天公施巧處,眼花歷亂使人渾。
huà shuō tiān xià de shì, wéi yǒu tiān yì zuì shēn, tiān jī zuì qiǎo. rén jū shì jiān, zǒng bèi tā diān diān dào dào. jiù shì nà kōng huàn bù shí jìng jiè, ǒu rán rén yī gè yǎn huā cuò rèn le, míng bái shì wú duān dì, hòu biān zhào yīng jiāng lái, zì yǒu yī duàn yuán gù zài nèi, zhēn shì rén suǒ bù cè. táng cháo niú sēng rú rèn yī què xiàn wèi shí, yǒu dōng luò kè zhāng shēng yīng jìn shì jǔ, xié wén wǎng yè. zhì zhōng lù yù bào yǔ léi báo, rì yǐ hūn hēi, qù diàn shàng yuǎn, bàng zhe yī zhū dà shù xià qiě xiē. shǎo qǐng yǔ dìng, yuè sè wēi míng, jiù jiě ān fàng mǎ, yǔ tóng pú sù yú lù cè. yīn juàn yǐ shèn, yī qí hūn shuì. liáng jiǔ, zhāng shēng méng lóng jué lái, jiàn yī wù zhǎng shù zhàng, xíng rú yè chā, zhèng zài nà lǐ chī nà pǐ mǎ. zhāng shēng jīng dé hún bù fù tǐ, bù gǎn zé shēng, fú zài cǎo zhōng. zhǐ jiàn bǎ mǎ chī wán le, yòu qǔ nà tóu lǘ qù yàn pí yàn pí de chī le. jiāng cì chī wán, jiù bǎ shǒu qù chě tā cóng nú yī rén guò lái, tí zhe liǎng zú chě liè kāi lái. zhāng shēng jiàn chī dòng le rén, zěn bù xīn huāng? zhǐ de yìng zhēng qǐ lái, láng bèi táo mìng. nà jiàn guài wù suí hòu gǎn lái, jiào hū mà lì. zhāng shēng zhǐ shì luàn pǎo, bù gǎn huí tóu. yuē gōu pǎo le yī lǐ lái lù, jiàn jiàn bù tīng dé hòu miàn shēng xiǎng. wǎng qián zǒu qù, yù jiàn yī gè dà jiā, jiā biān lì shǒu yī gè nǚ rén. zhāng shēng huāng máng zhī zhōng, yě bù guǎn shì shén me rén, lián hū: jiù mìng! nǚ rén wèn dào: wèi zhe hé shì? zhāng shēng bǎ shì cái de shì shuō le. nǚ rén dào: cǐ jiān shì gè gǔ zhǒng, nèi zhōng kōng wú yī wù, hòu yǒu yī kǒng, láng jūn kě bì zài lǐ tóu, bù rán, xìng mìng nán cún. shuō bà, nǚ zǐ yě bù zhī nà lǐ qù le. zhāng shēng jiù xún zhǒng kǒng, tóu shēn ér rù. zhǒng nèi shén shēn, jìng tīng wài biān, yǐ bù jiàn shén me shēng xiǎng. zì dào bì zài cǐ, liào wú shì le.
話說天下的事,惟有天意最深,天機最巧。人居世間,總被他顛顛倒倒。就是那空幻不實境界,偶然人一個眼花錯認了,明白是無端的,後邊照應將來,自有一段緣故在內,真是人所不測。唐朝牛僧孺任伊闕縣尉時,有東洛客張生應進士舉,攜文往謁。至中路遇暴雨雷雹,日已昏黑,去店尚遠,傍着一株大樹下且歇。少頃雨定,月色微明,就解鞍放馬,與僮僕宿於路側。因倦已甚,一齊昏睡。良久,張生朦朧覺來,見一物長數丈,形如夜叉,正在那裡吃那匹馬。張生驚得魂不咐體,不敢則聲,伏在草中。只見把馬吃完了,又取那頭驢去咽啤咽啤的吃了。將次吃完,就把手去扯他從奴一人過來,提着兩足扯裂開來。張生見吃動了人,怎不心慌?只得硬掙起來,狼狽逃命。那件怪物隨後趕來,叫呼罵詈。張生只是亂跑,不敢回頭。約勾跑了一里來路,漸漸不聽得後面聲響。往前走去,遇見一個大家,家邊立首一個女人。張生慌忙之中,也不管是什麼人,連呼:「救命!」女人問道:「為着何事?」張生把適才的事說了。女人道:「此間是個古冢,內中空無一物,後有一孔,郎君可避在裡頭,不然,性命難存。」說罷,女子也不知那裡去了。張生就尋冢孔,投身而入。冢內甚深,靜聽外邊,已不見甚麼聲響。自道避在此,料無事了。
xū yú wàng qù jiā wài, yuè sè zhuǎn míng, hū wén zhǒng shàng yǒu rén shuō huà xiǎng. zhāng shēng yòu jù pà qǐ lái, fú zài zhǒng nèi bù dòng. zhǐ jiàn zhǒng wài tuī jiāng yī wù jìn kǒng zhōng lái, zhāng shēng zhǐ wén dé xuè xīng qì. hēi zhōng kàn qù, yuè guāng zhào zhe míng bái, nǎi shì yī gè sǐ rén, tóu yǐ duàn le. zhèng zài jīng hài, yòu jiàn tuī yī gè jìn lái, lián tuī le sān sì gè cái zhù, duō shì yì bān de sǐ rén. jǐ hòu méi dé tuī jìn lái le, jiù wén dé zhǒng shàng rén cáo zá dào: jīn yín ruò gān, qián wù ruò gān, yī fú ruò gān. zhāng shēng fāng cái xiǎo dé shì yī bān qiáng dào le, bù gǎn tǔ qì, fú zhe tīng tā. zhǐ jiàn nà wèi tóu de dào: mǒu jiàn yǔ mǒu rén, mǒu jiàn yǔ mǒu rén. lián chàng shí lái rén de xìng míng. yòu yǒu xián duō xián shǎo, dào fēn de bù jūn yún xiāng zhēng lùn de. bàn rì fāng sàn qù. zhāng shēng xiǎo dé wài biān wú rén le, duì le xǔ duō sǐ shī, hǎo bù jù pà! yù yào chū lái, yòu bèi sǐ shī sāi zhù kǒng kǒu, zhuǎn dòng bù dé. méi nài hé zhǐ de dūn zài lǐ miàn, děng tiān míng liǎo zài chù. jìng xiǎng fāng cái suǒ tīng chàng de xìng míng, wàng shī le xiē, hái jì dé wǔ liù gè, bǎ lái niàn de shú le, kàn kàn tiān liàng qǐ lái.
須臾望去家外,月色轉明,忽聞冢上有人說話響。張生又懼怕起來,伏在冢內不動。只見冢外推將一物進孔中來,張生只聞得血腥氣。黑中看去,月光照着明白,乃是一個死人,頭已斷了。正在驚駭,又見推一個進來,連推了三四個才住,多是一般的死人。己後沒得推進來了,就聞得冢上人嘈雜道:「金銀若干,錢物若干,衣服若干。」張生方才曉得是一班強盜了,不敢吐氣,伏着聽他。只見那為頭的道:「某件與某人,某件與某人。」連唱十來人的姓名。又有嫌多嫌少,道分得不均勻相爭論的。半日方散去。張生曉得外邊無人了,對了許多死屍,好不懼怕!欲要出來,又被死屍塞住孔口,轉動不得。沒奈何只得蹲在裡面,等天明了再處。靜想方才所聽唱的姓名,忘失了些,還記得五六個,把來念的熟了,看看天亮起來。
què shuō nà shī dào de xiāng cūn lǐ, yī huǒ rén gè zhí qì xiè lái xún dào jī. dào le zhǒng páng, jiàn mǎn zhǒng shì xuè, jiù wéi zhù le, jué jiāng kāi lái. suǒ shā zhī rén, dōu zài zhǒng nèi. luò hòu jiàn le zhāng shēng shì gè huó rén, hǎn dào: hái yǒu gè qiáng dào, luò zài lǐ tóu. jiù bǎ shéng kǔn jiāng qǐ lái. zhāng shēng dào: wǒ shì gè jǔ zi, bú shì zéi. zhòng rén dào: jì bú shì zéi, yuán hé zài cǐ zhǒng nèi? zhāng shēng bǎ zuó yè de shì, yī yī shuō le. zhòng rén nà lǐ kěn xìn? dào: bì shì qiáng dào shā rén sòng shī dào cǐ, ǒu duò qí nèi de. bú yào tīng tā hú jiǎng! zhòng rén nǐ zhù wǒ bú zhù de luàn lái tī dǎ, zhāng shēng zhǐ jiào dé kǔ. nèi zhōng yǒu lǎo chéng de dào: sī xià bú yào luàn dǎ, qiě sòng dào xiàn lǐ qù.
卻說那失盜的鄉村里,一伙人各執器械來尋盜跡。到了冢旁,見滿冢是血,就圍住了,掘將開來。所殺之人,都在冢內。落後見了張生是個活人,喊道:「還有個強盜,落在裡頭。」就把繩捆將起來。張生道:「我是個舉子,不是賊。」眾人道:「既不是賊,緣何在此冢內?」張生把昨夜的事,一一說了。眾人那裡肯信?道:「必是強盜殺人送屍到此,偶墮其內的。不要聽他胡講!」眾人你住我不住的亂來踢打,張生只叫得苦。內中有老成的道:「私下不要亂打,且送到縣裡去。」
yī huǒ rén wàng zhe xiàn lǐ lái, zhèng xíng zhī jiān, zhǐ jiàn zhāng shēng de cóng rén lǘ mǎ ān tuó jǐn dào. zhāng shēng jiàn le, chī jīng dào: wǒ zuó yè jiàn de shì shén me lái? rú hé mǎ lǘ cóng nú jù zài? nà cóng rén jiàn zhāng shēng bèi fù zhù zài rén cóng zhōng, yě jīng dào: zuó yè zài lù páng yīn juàn, shuì zháo le. jí dào tiān míng bù jiàn le láng jūn, gù cǐ xún lái. rú hé bèi zhè xiē rén rú cǐ jiǒng rǔ? zhāng shēng bǎ zuó yè huà duì cóng rén shuō le yī biàn. cóng rén dào: wǒ men yī jué hǎo shuì, cóng bù céng jiàn gè shèn de, zěn me yǒu rú cǐ guài yì? xiāng cūn zhè huǒ rén dào: kě jiàn shì yī huà hú huà, míng shì jié dào. gǎn zhè xiē rén dōu shì yī dǎng. bìng bù kěn fàng sōng yī xiē, sòng dào xiàn lǐ. xiàn lǐ niú gōng què shì jiù xiāng shí, jiàn zhāng shēng bèi xiāng rén bǎng fù ér lái, dà jīng dào: yuán hé rú cǐ? zhāng shēng bǎ qián huà shuō le. niú gōng jiào kuài fàng le bǎng, qǐng qǐ lái xì wèn zuó yè suǒ jiàn. zhāng shēng dào: jié dào xìng míng, xiǎo shēng hái jì dé jǐ gè. zài zhǒng shàng fèn sàn de yī wù shù mù, xiǎo shēng yě duō tīng dé míng bái. niú gōng qǔ bǐ, qǐng zhāng shēng yī yī xiě chū, àn míng bǔ zhuō, rén zāng jù huò, méi yī gè táo dé tuō de. nǎi zhī zhāng shēng yè lái suǒ jiàn yè chā chī dàn gǎn zhú zhī jǐng, nǎi shì yuān hún bù sàn, guǐ shén huàn chū cǐ yī duàn guài yì, bī nà zhāng shēng fú zài zhǒng zhōng, fāng dé mò jì jié dào xìng míng, shǐ tā táo bù dé. cǐ tiān jìng jiǎ shǒu zhāng shēng yǐ qín dào, bú shì zhèng hé zhe xiǎo zi suǒ yán yǎn huā cuò rèn, yě zì yǒu yuán gù de huà. ér jīn gèng yǒu gè yǎn huā cuò rèn le, nòng chū hǎo xiē yuān yè yīn guǒ lái, lǐ bù qīng shēn zi de, gèng wèi kě hài kě xiào. zhèng shì:
一伙人望着縣裡來,正行之間,只見張生的從人驢馬鞍駝盡到。張生見了,吃驚道:「我昨夜見的是什麼來?如何馬、驢、從奴俱在?」那從人見張生被縛住在人叢中,也驚道:「昨夜在路旁因倦,睡着了。及到天明不見了郎君,故此尋來。如何被這些人如此窘辱?」張生把昨夜話對從人說了一遍。從人道:「我們一覺好睡,從不曾見個甚的,怎麼有如此怪異?」鄉村這夥人道:「可見是一划胡話,明是劫盜。敢這些人都是一黨。」並不肯放鬆一些,送到縣裡。縣裡牛公卻是舊相識,見張生被鄉人綁縛而來,大驚道:「緣何如此?」張生把前話說了。牛公叫快放了綁,請起來細問昨夜所見。張生道:「劫盜姓名,小生還記得幾個。在冢上分散的衣物數目,小生也多聽得明白。」牛公取筆,請張生一一寫出,按名捕捉,人贓俱獲,沒一個逃得脫的。乃知張生夜來所見夜叉吃啖趕逐之景,乃是冤魂不散,鬼神幻出此一段怪異,逼那張生伏在冢中,方得默記劫盜姓名,使他逃不得。此天竟假手張生以擒盜,不是正合着小子所言「眼花錯認,也自有緣故」的話。而今更有個眼花錯認了,弄出好些冤業因果來,理不清身子的,更為可駭可笑。正是:
dào gāo yī chǐ, mó gāo yī zhàng.
道高一尺,魔高一丈。
yuān yè suí shēn, zhōng xū hái zhàng.
冤業隨身,終須還帳。
zhè huà yě shì táng shí de shì. shān dōng yí zhōu zhī xī, yǒu gè gōng shān, gū bá sǒng qiào, jiǒng chū zhòng fēng, zhōu wéi sān shí lǐ, bìng wú rén jū. zhēn yuán chū nián, yǒu liǎng gè sēng rén, dào cǐ shān zhōng, xǐ huān zhè gè jìng jiè yōu pì, zhèng hǎo qīng xiū, bù xī qín kǔ, mǎn shān shí qǔ kū shù yā zhī, zài dà shù zhī jiān, dā qǐ yī jiān chái péng lái. liǎng gè fū zuò zài nèi, jīng qín lǐ niàn, zhòu yè bù duō. sì yuǎn cūn luò wén zhī, gè gè xǐ shě zī cái bù shī, lái tì tā liǎng gè gòu zào wū shì, bù shàng xún yuè zhī jiān, lì chéng yī gè yuàn yǔ. liǎng sēng dà jiā què lì, yuǎn jìn jiē lái qīn yǎng, yī yīng zhāi gōng, duō zì rì zhú yǒu rén lái gěi yǔ. liǎng sēng gè chù yī láng, zài fú qián gòng shè zhòu yuàn: shì bù xià shān, zhī zài yuàn zhōng chí sòng, bì qí xiū chéng wú shàng pú tí zhèng guǒ. zhèng shì:
這話也是唐時的事。山東沂州之西,有個宮山,孤拔聳峭,迥出眾峰,周圍三十里,並無人居。貞元初年,有兩個僧人,到此山中,喜歡這個境界幽僻,正好清修,不惜勤苦,滿山拾取枯樹丫枝,在大樹之間,搭起一間柴棚來。兩個敷坐在內,精勤禮念,晝夜不掇。四遠村落聞知,各各喜舍資財布施,來替他兩個構造屋室,不上旬月之間,立成一個院宇。兩僧大加愨勵,遠近皆來欽仰,一應齋供,多自日逐有人來給與。兩僧各處一廊,在佛前共設咒願:誓不下山,只在院中持誦,必祈修成無上菩提正果。正是:
bái rì chán guān xián bì, luò xiá liú shuǐ zhǎng tiān.
白日禪關閒閉,落霞流水長天。
xī shàng dān fēng zì luò, shān sēng zì shì gāo mián.
溪上丹楓自落,山僧自是高眠。
yòu:
又:
yán wài qíng sī yáng wǎng, xī biān chūn shuǐ fú huā.
檐外晴絲揚網,溪邊春水浮花。
chén shì wú xīn yǒu lì, shān zhōng yǒu fèn yān xiá.
塵世無心有利,山中有分煙霞。
rú cǐ kǔ xíng, yǐ jīng èr shí yú nián. yuán hé nián jiān, dōng yè yuè míng, liǎng sēng gè zài láng zhōng, lǎng shēng bei chàng. yú shí kōng shān xū jìng, wén shān xià yǐn yǐn yǒu tòng kū zhī shēng, lái dé jiàn jìn, xū yú yǐ dào yuàn mén. dōng láng sēng zài jìng zhōng tīng bà, hū rán dòng le yī niàn dào: rú cǐ shēn shān jì mò, duō nián bù chū bù zhī shān xià guāng jǐng rú hé? tīng cǐ āi shēng, lìng rén qī cǎn gǎn shāng. zhǐ jiàn kū shēng fāng zhǐ, yī gè rén zài yuàn mén biān qiáng shàng pū de tiào xià dì lái, wàng zhe xī láng biàn zǒu. dōng láng sēng yáo jiàn tā shēn qū jué dà, xíng zhuàng guài yì, chī jīng bù xiǎo, bù shèn shēng zhāng. huái zhe guǐ tāi, qiě mò guān dòng jìng.
如此苦行,已經二十餘年。元和年間,冬夜月明,兩僧各在廊中,朗聲唄唱。於時空山虛靜,聞山下隱隱有慟哭之聲,來得漸近,須臾已到院門。東廊僧在靜中聽罷,忽然動了一念道:「如此深山寂寞,多年不出不知山下光景如何?聽此哀聲,令人悽慘感傷。」只見哭聲方止,一個人在院門邊牆上撲的跳下地來,望着西廊便走。東廊僧遙見他身軀絕大,形狀怪異,吃驚不小,不慎聲張。懷着鬼胎,且默觀動靜。
zì cǐ rén rù xī láng zhī hòu, nà xī láng sēng chàng zhī shēng, jié rán zhù le. dàn tīng dé pī pī pū pū, rú liǎng xià lì zhēng zhī zhuàng. guò yī huí, yòu tīng dé yín yà jǔ jué, dàn shì chuài zhā, qí shēng shén lì. dōng láng sēng huāng le dào: yuàn zhōng wú rén, chī wán le tā, shàng bù dé dào wǒ. bù rú yù xiān zǒu le bà. máng máng kāi le yuàn mén, huáng hài bēn tū. jiǔ bù chū shān, lián lù jìng dōu bù rèn dé le. diān diān pú pú, qì lì dài jǐn. huí tóu kàn yī kàn hòu miàn, zhǐ jiàn qí rén gēn gēn qiāng qiāng, dà tà bù gǎn jiāng lái, yī fā huāng jí le, luàn pǎo luàn tiào. hū féng yī xiǎo xī shuǐ, qiān yī dù bì. zhuī zhě yǐ dào xī biān, què bù guò xī lái, zhī zài gé shuǐ rǎng dào: ruò bù zǔ shuǐ, dāng bìng dàn zhī. dōng kuò sēng qiě jù qiě xíng, yě bù zhī zǒu dào nà lǐ qù de shì, zhǐ xìn zhe jiǎo bù zǒu bà le.
自此人入西廊之後,那西廊僧唱之聲,截然住了。但聽得劈劈撲撲,如兩下力爭之狀。過一回,又聽得狺訝咀嚼,啖噬啜吒,其聲甚厲。東廊僧慌了道:「院中無人,吃完了他,上不得到我。不如預先走了罷。」忙忙開了院門,惶駭奔突。久不出山,連路徑都不認得了。顛顛仆仆,氣力殆盡。回頭看一看後面,只見其人跟跟蹌蹌,大踏步趕將來,一發慌極了,亂跑亂跳。忽逢一小溪水,褰衣渡畢。追者已到溪邊,卻不過溪來,只在隔水嚷道:「若不阻水,當並啖之。」東廓僧且懼且行,也不知走到那裡去的是,只信着腳步走罷了。
xū yú dà xuě, zhǐ chǐ hūn mí, zhèng zài méi nài hé suǒ zài, hū yǒu gè rén jiā niú fāng, jiù duǒ jiāng jìn qù, yǐn zài lǐ miàn. cǐ shí yǐ yǒu bàn yè le, xuě shì shāo jīng. hū jiàn yī gè hēi yī de rén, zì wài zhí dāo qiāng xú zhì lán xià. dōng láng sēng tūn shēng píng qì, qián fú àn chù, xiàng míng kuī kàn. jiàn nà hēi yī rén chóu chú sì gù, qià xiàng děng xiē shén me de yì bān. yǒu hǎo yī huì, hū rán yuàn qiáng lǐ miàn pāo chū xiē dōng xī lái, duō shì bāo guǒ yì pī zhī lèi. hēi yī rén kàn jiàn, máng qǔ lái zhā fù hǎo le, zhuāng zuò le yī dān. qiáng lǐ biān yī gè nǚ zǐ, pān le qiáng tiào jiāng chū lái, yìng zhe xuě yuè zhī guāng, dōng láng sēng qiě shì kàn de míng bái. hēi yī rén jiàn nǚ zǐ xià le qiáng, jiù bǎ qiāng tiāo le bāo guǒ, bù děng yǔ tā shuō huà, wàng qián xiān zǒu. nǚ zǐ suí hòu, gēn tā qù le. dōng láng sēng xiǎng dào: bù gān gà, cǐ jiān bú shì zhù chù. shì cái zhè nán zǐ nǚ rén, bì shì xiāng yuē sī táo de. míng rì yuàn zhōng bù jiàn le rén, zhào xuě dì xíng jī, xún jiāng chū lái, jiàn le gè hé shàng, qǐ bù bǎ jiān qíng shì chán zài shēn shàng lái? bù rú chèn zǎo zǒu le qù wèi shì.
須臾大雪,咫尺昏迷,正在沒奈何所在,忽有個人家牛坊,就躲將進去,隱在裡面。此時已有半夜了,雪勢稍睛。忽見一個黑衣的人,自外執刀槍徐至欄下。東廊僧吞聲屏氣,潛伏暗處,向明窺看。見那黑衣人躊躇四顧,恰象等些什麼的一般。有好一會,忽然院牆裡面拋出些東西來,多是包裹衣被之類。黑衣人看見,忙取來扎縛好了,裝做了一擔。牆裡邊一個女子,攀了牆跳將出來,映着雪月之光,東廊僧且是看得明白。黑衣人見女子下了牆,就把槍挑了包裹,不等與他說話,望前先走。女子隨後,跟他去了。東廊僧想道:「不尷尬,此間不是住處。適才這男子女人,必是相約私逃的。明日院中不見了人,照雪地行跡,尋將出來,見了個和尚,豈不把姦情事纏在身上來?不如趁早走了去為是。」
zǒng shì yī xiē bù rèn dé lù jìng, huāng máng yòu zǒu, huǎng huǎng hū hū, méi gè dìng xiàng. yòu luàn luàn de bù chéng jiǎo bù, zǒu shàng shí shù lǐ lù, chuài le yī gè kōng, pū tōng de diān le xià qù, nǎi shì yī gè fèi jǐng. kuī dé gān kū méi shuǐ, què yě shēn guǎng, yuè guāng tòu xià lái, kàn shí, zhǐ jiàn páng yǒu gè sǐ rén, shēn shǒu yǐ lí, xuè tǐ hái nuǎn, shì gè shì cái shā le de. dōng láng sēng yī fā jīng huáng, què yòu wú fǎ shàng dé lái, mò zhī suǒ cuò. dào de tiān sè liàng le, dǎ yǎn yī kàn, rèn dé shì zuó yè pān qiáng de nǚ zǐ. xīn lǐ yí dào: zhè zěn me jiě? zhèng zài méi chū huō chù, zhǐ jiàn jǐng shàng yǒu hǎo xiē rén hǎn rǎng, lín jǐng yī kàn dào: qiáng dào zài cǐ le. jiù jiāng suǒ zhuì rén xià lái, dōng kuò sēng cǐ shí xià huài le xīn dǎn, dòng jiāng le shēn tǐ, zhēng zhā bù dé. bèi nà rén jiù zài jǐng zhōng bǎng fù le, xiān shì guāng tóu shàng yī dùn sù bào, dǎ dé huǒ xīng bào sàn. dōng láng sēng méi kǒu dé jiào yuān, zhēn shì zài sǐ biān guò. nà rén zhā fù hǎo, xiān hòu tóng sǐ shī diào jiāng shàng lái. zhǐ jiàn yī gè lǎo zhě, jiàn le sǐ shī, dà kū yī fān. kū bà, dào: nǐ zhè nà lǐ lái de tū lǘ? wèi hé guǎi wǒ nǚ ér chū lái, shā sǐ zài cǐ jǐng zhōng? dōng kuò sēng dào: xiǎo sēng shì gōng shān dōng láng sēng rén, èr shí nián bù xià shān, yīn wèi yè jiān yǒu guài wù dào yuàn zhōng, dàn le tóng lǚ, táo mìng zhì cǐ. zuó yè zài niú fāng zhōng bì xuě, kàn jiàn yǒu gè hēi yī rén jìn lái, qiáng shàng yī gè nǚ zǐ tiào chū lái, gēn le tā qù. xiǎo sēng yīn pà rě zhe shì fēi, zhǐ de zǒu tuō. bù xiǎng duò luò jǐng zhōng, xiān yǐ yǒu shā sǐ de rén zài nèi. xiǎo sēng zhī tā shì shèn yuán gù? xiǎo sēng cóng bù xià shān de, yǔ rén jiā nǚ juàn yǒu hé shí shú kě yǐ guǎi dài? yòu yǒu hé yuān chóu jiāng tā shā sǐ? zhòng wèi xiáng chá zé gè. shuō bà, nèi zhōng rén yǒu hǎo jǐ gè céng dào shān zhōng rèn dé tā de, xiǎo dé shì yǒu jiè xíng de gāo sēng. què shì xiàn jīn tóng gè sǐ nǚ zǐ zài jǐng zhōng, jiě bù chū zhè shì lái, bù hǎo tì tā fēn biàn dé. miǎn bù dé yī tóng sòng dào xiàn lǐ lái.
總是一些不認得路徑,慌忙又走,恍恍惚惚,沒個定向。又亂亂的不成腳步,走上十數里路,踹了一個空,撲通的顛了下去,乃是一個廢井。虧得乾枯沒水,卻也深廣,月光透下來,看時,只見旁有個死人,身首已離,血體還暖,是個適才殺了的。東廊僧一發驚惶,卻又無法上得來,莫知所措。到得天色亮了,打眼一看,認得是昨夜攀牆的女子。心裡疑道:「這怎麼解?」正在沒出豁處,只見井上有好些人喊嚷,臨井一看道:「強盜在此了。」就將索縋人下來,東廓僧此時嚇壞了心膽,凍僵了身體,掙扎不得。被那人就在井中綁縛了,先是光頭上一頓粟暴,打得火星爆散。東廊僧沒口得叫冤,真是在死邊過。那人扎縛好,先後同死屍吊將上來。只見一個老者,見了死屍,大哭一番。哭罷,道:「你這那裡來的禿驢?為何拐我女兒出來,殺死在此井中?」東廓僧道:「小僧是宮山東廊僧人,二十年不下山,因為夜間有怪物到院中,啖了同侶,逃命至此。昨夜在牛坊中避雪,看見有個黑衣人進來,牆上一個女子跳出來,跟了他去。小僧因怕惹着是非,只得走脫。不想墮落井中,先已有殺死的人在內。小僧知他是甚緣故?小僧從不下山的,與人家女眷有何識熟可以拐帶?又有何冤讎將他殺死?眾位詳察則個。」說罷,內中人有好幾個曾到山中認得他的,曉得是有戒行的高僧。卻是現今同個死女子在井中,解不出這事來,不好替他分辨得。免不得一同送到縣裡來。
xiàn lìng kàn jiàn yī gān rén bǎng le gè hé shàng, yòu tái le yī gè sǐ shī, bèi wèn gēn yóu. zhǐ jiàn yī gè lǎo zhě gào sù dào: xiǎo rén xìng mǎ, shì zhè běn chù rén. zhè sǐ de jiù shì xiǎo rén de nǚ ér, nián yī shí bā suì, bù céng xǔ pìn rén jiā, zhè liǎng rì fāng cái yǒu liǎng jiā lái shuō qǐ. zhǐ jiàn jīn rì zǎo qǐ lái, jiā lǐ bù jiàn le nǚ ér. gēn xún qǐ lái, kàn jiàn yuàn hòu xuě dì shàng xié jī, xiǎo dé yuè qiáng ér zǒu le. yī zōng xún dào jǐng biān, biàn bù jiàn nǚ ér xié jī, zhǐ yǒu yī tuán xuè sǎ zài dì shàng. xiàng jǐng zhōng yī kàn, zhǐ jiàn nǚ yǐ shā sǐ, zhè hé shàng què zài lǐ tóu. qǐ bú shì tā shā de? xiàn lìng wèn: nà sēng rén zěn me shuō? dōng kuò sēng dào: xiǎo céng shì gè gōng shān zhōng kǔ xíng sēng rén, èr shí yú nián bù xià běn shān. zuó yè hū yǒu guài wù rù yuàn, jiāng tóng zhù sēng rén dàn shì. bù dé yǐ pò jiè xià shān táo mìng. qǐ zhī sù yè suǒ chán, zhuàng zài zhè wǎng lǐ lái? jiù bǎ zuó yè niú fāng suǒ jiàn, yǐ hòu lǜ huò zài táo, zhuì jǐng yù shī de huà, xì shuō le yī biàn. yòu dào: xiàng gōng dàn chāi rén dào gōng shān yī chá, kàn xī láng sēng rén zōng jī yǒu wú? shì bèi hé wù dàn shì mó yàng? biàn jiàn xiǎo sēng bú shì kuáng yǔ. xiàn lìng yī yán, suí jí chà gè gōng rén dào shān zhā kān de què, lì děng huí huà.
縣令看見一干人綁了個和尚,又抬了一個死屍,備問根由。只見一個老者告訴道:「小人姓馬,是這本處人。這死的就是小人的女兒,年一十八歲,不曾許聘人家,這兩日方才有兩家來說起。只見今日早起來,家裡不見了女兒。跟尋起來,看見院後雪地上鞋跡,曉得越牆而走了。依蹤尋到井邊,便不見女兒鞋跡,只有一團血灑在地上。向井中一看,只見女已殺死,這和尚卻在裡頭。豈不是他殺的?」縣令問:「那僧人怎麼說?」東廓僧道:「小曾是個宮山中苦行僧人,二十餘年不下本山。昨夜忽有怪物入院,將同住僧人啖噬。不得已破戒下山逃命。豈知宿業所纏,撞在這網裡來?」就把昨夜牛坊所見,已後慮禍再逃,墜井遇屍的話,細說了一遍。又道:「相公但差人到宮山一查,看西廊僧人蹤跡有無?是被何物啖噬模樣?便見小僧不是誑語。」縣令依言,隨即差個公人到山查勘的確,立等回話。
gōng rén dào de shān jiān, zǒu jìn yuàn lái, zhǐ jiàn xī láng sēng hǎo duān duān zài nà lǐ zuò zhe kàn jīng. jiàn yǒu rén lái, cái qǐ wèn xùn. gōng rén bǎ dōng láng sēng suǒ fàn zhī shì, yī yī shuō guò, dào: yīn tā sù shuō, yǒu shèn guài wù rù yuàn lái chī rén, gù cǐ táo xià shān lái de. xiàng gōng zhe wǒ lái kàn gè xū shí. jīn shī fù jì zài, kě shuō zuó yè guài wù zěn me yàng qǐ? xī láng sēng dào: bìng wú shén guài wù, dàn èr gēng shí hóu, liǎng láng fāng duì chí niàn. dōng láng dào yǒu, hū rán kāi le yuàn zǒu le chū qù. wǒ liǎng rén shì yuē yǐ jiǔ, èr shí duō nián bù chū yuàn mén. jiàn tā dú qù, yě zì jīng yì. dà shēng zhuī hū, jìng zì bù wén. xiǎo sēng zì shǒu zhe bù chū yuàn zhī jiè, bù gǎn zhuī gǎn bà le. zhì yú shān xià zhī shì, fēi wǒ suǒ zhī.
公人到得山間,走進院來,只見西廊僧好端端在那裡坐着看經。見有人來,才起問訊。公人把東廊僧所犯之事,一一說過,道:「因他訴說,有甚怪物入院來吃人,故此逃下山來的。相公着我來看個虛實。今師父既在,可說昨夜怪物怎麼樣起?」西廊僧道:「並無甚怪物,但二更時侯,兩廊方對持念。東廊道友,忽然開了院走了出去。我兩人誓約已久,二十多年不出院門。見他獨去,也自驚異。大聲追呼,竟自不聞。小僧自守着不出院之戒,不敢追趕罷了。至於山下之事,非我所知。」
gōng rén jiāng cǐ huà huí fù le xiàn lìng. xiàn lìng dào: kě jiàn shì zhè tū nú kuáng wàng! dài guò dōng láng sēng, yòu jiā yán shěn. dōng láng sēng zhǐ shì jiān chēng qián shuō. xiàn lìng dào: yǎn jiàn dé xī kuò sēng rén jiàn zài, yǒu hé guài wù lái yuàn zhōng? nǐ qià qià zhè rì xià shān, zhè lǐ qià qià yǒu tuō táo bèi shā zhī nǚ tóng zài jǐng zhōng, tiān xià yǒu zhè yàng còu qiǎo de shì! fēn míng shì shā rén zhī dào, hái yào dǐ lài? yòng qǐ xíng lái, hè dào: kuài kuài zhāo bà! dōng láng sēng dào: sù zhài suǒ qiàn, yǒu sǐ ér yǐ, wú qíng kě zhāo. nǎo le xiàn lìng xìng zi, bǎi bān kǎo lüè, chǔ dú bèi shī. dōng láng sēng dào: bù bì jiā xíng, rèn shì wǒ shā bà le. cǐ shí lián yuán gào jiàn hé shàng rú cǐ shòu cǎn, zhāo bù chū shén me lái, yě zì xiǎng dào: wǒ jiā bìng bù céng yǔ zhè hé shàng wǎng lái, rú hé guǎi dé wǒ nǚ juàn? jiù shì guǎi le, zěn bù yǔ tā táo qù, què yào shā tā? biàn zuò shì shā le, tā zì jiā yě zǒu dé qù de, rú hé tóng zhù guò jǐng zhōng zuò shén me? qí jiān kǒng yǒu yuān wǎng. dào zǒu dào xiàn lìng miàn qián, bǎ zhè xiē huà yī yī shuō le. xiàn lìng dào: shì dào yě shuō dé shì, què shì zhè gè jiān sēng, hēi yè luò jǐng, bì fēi liáng rén. kuàng yòu yī chū wàng yǔ qī kuáng, yǎn jiàn dé zhòng yǒu yǐn qíng le. zhǐ shì xíng xiōng dāo zhàng wú cún, shēn biān yòu wú zāng wù, nán yǐ chéng yù. wǒ qiě bǎ tā láo gù jiān hóu, nǐ men zì qù wài biān jī fǎng. nǐ jiā nǚ ér píng rì bì yǒu zōng jī kě yí zhī chù, yǔ sī xià wǎng lái zhī rén, jiā zhōng bì yǒu suǒ shī wù jiàn, nǐ men hái liú xīn xì chá, zì yǒu míng bái. zhòng rén tīng le fēn fù, dāng xià sàn le chū lái. dōng kuò sēng zì dào yù zhōng shòu kǔ bù tí.
公人將此話回復了縣令。縣令道:「可見是這禿奴誑妄!」帶過東廊僧,又加研審。東廊僧只是堅稱前說。縣令道:「眼見得西廓僧人見在,有何怪物來院中?你恰恰這日下山,這裡恰恰有脫逃被殺之女同在井中,天下有這樣湊巧的事!分明是殺人之盜,還要抵賴?」用起刑來,喝道:「快快招罷!」東廊僧道:「宿債所欠,有死而已,無情可招。」惱了縣令性子,百般拷掠,楚毒備施。東廊僧道:「不必加刑,認是我殺罷了。」此時連原告見和尚如此受慘,招不出甚麼來,也自想道:「我家並不曾與這和尚往來,如何拐得我女眷?就是拐了,怎不與他逃去,卻要殺他?便做是殺了,他自家也走得去的,如何同住過井中做甚麼?其間恐有冤枉。」倒走到縣令面前,把這些話一一說了。縣令道:「是倒也說得是,卻是這個奸僧,黑夜落井,必非良人。況又一出妄語欺誑,眼見得中有隱情了。只是行兇刀杖無存,身邊又無贓物,難以成獄。我且把他牢固監侯,你們自去外邊緝訪。你家女兒平日必有蹤跡可疑之處,與私下往來之人,家中必有所失物件,你們還留心細查,自有明白。」眾人聽了分付,當下散了出來。東廓僧自到獄中受苦不題。
què shuō zhè mǎ jiā shì gè yí zhōu fù wēng, rén jiē hū wèi mǎ yuán wài. jiā yǒu yī nǚ, zhǎng chéng dé měi lì fēi fán, cóng xiǎo yǔ yī gè zhōng biǎo zhī xiōng dù shēng, bǐ cǐ xiāng mù, àn yuē wèi fū fù. dù shēng jiā zhōng què shì qīng dàn, yě céng yāng rén lái zuò jǐ cì méi yuē, mǎ yuán wài xián tā jiā pín, jǐ cì huí le. què bù zhī nǚ ér xīn lǐ, zhǐ sī liang jià tā qù de. qí jiān zǒu jiǎo tōng fēng, chuán shū dì jiǎn, quán kuī zhe yī gè nǎi niáng, shì cóng yòu rǔ zhè nǚ zǐ de. zhè nǎi zǐ shì gè bù liáng de pó niáng, zhuān yí hòng yòu tā xiǎo niáng zǐ dòng le chūn xīn, zuò xiē bù qià dāng de shǒu jiǎo, biàn hǎo chéng jī guǎi piàn tā de dōng xī. suǒ yǐ xiǎo dé tā xīn shì rú cǐ, dào shēn zài lǐ tóu zuò mǎ pō liù, nòng dé tā liǎng xià qíng rè rú huǒ, zhǐ shì bù néng chéng jiù zhè shì.
卻說這馬家是個沂州富翁,人皆呼為馬員外。家有一女,長成得美麗非凡,從小與一個中表之兄杜生,彼此相慕,暗約為夫婦。杜生家中卻是清淡,也曾央人來做幾次媒約,馬員外嫌他家貧,幾次回了。卻不知女兒心裡,只思量嫁他去的。其間走腳通風,傳書遞簡,全虧着一個奶娘,是從幼乳這女子的。這奶子是個不良的婆娘,專一哄誘他小娘子動了春心,做些不恰當的手腳,便好乘機拐騙他的東西。所以曉得他心事如此,倒身在裡頭做馬泊六,弄得他兩下情熱如火,只是不能成就這事。
nà nǚ zǐ kàn kàn dà le, yǒu liǎng jiā lái shuō qīn. mǎ yuán wài yǐ yǒu jiǎn zhōng de, jiāng cì chéng yuē. nǚ zǐ yǒu xiē zhe le jí, yǔ nǎi niáng shāng liáng dào: wǒ yī xīn zhǐ ài dù jiā gē ge, ér jīn què dài bǎ wǒ xǔ bié jiā, zěn shēng jì chù! nǎi zǐ jiù qǐ gè bèi lǎn dù cháng, hōng tā dào: qián rì dù jiā qiú le jǐ cì, yuán wài zhǐ shì bù kěn, yào míng pèi tā, bì bù néng gōu. chú fēi jià le bié jiā, yǔ tā àn lǐ tōu qī bà. nǚ zǐ dào: wǒ jì jià le rén, zěn hǎo yòu zuò dé zhè shì? wǒ yī xīn yào suí zhe dù láng, zhǐ bù jià rén bà. nǎi zǐ dào: zěn yóu de nǐ bù jià? wǒ yǒu yī gè jì jiào: chèn zhe wèi xǔ dìng rén jiā shí jié, shēng zuò tā yī zuò. nǚ zǐ dào: rú hé shēng zuò? nǎi zǐ dào: wǒ qù yuē dìng le tā, nǐ sī xià yǔ tā zǒu le, duō dài le xiē pán chán, zài tā zhōu wài fǔ guò tā jǐ shí, luò de kuài huó. qiě děng jiā lǐ xún de zháo shí, nǐ liǎng gè yǐ zì chéng hé dé jiǔ le, hǎo rén jiā ér nǚ, bù hǎo chāi kāi le lìng jià dé, bié rén jiā yě běn lái yào le. chú fēi cǐ jì, kě yǐ xíng dé. nǚ zǐ dào: cǐ jì guǒ miào, zhǐ yào yuē dé de què. nǎi zǐ dào: zhè gè zài wǒ shēn shàng. yuán lái mǎ yuán wài jiā jù fù, nǚ ér fáng zhōng dōng xī, jīn yín zhū bǎo tóu miàn shǒu shì yī fú, mǎn xiāng mǎn lóng de, dōu zài zhè nǎi zǐ yǎn lǐ. nǎi zǐ dòng huǒ tā zhè xiē dōng xī, zěn kěn jiào fù le bié rén? tā yǒu yī gè ér zi, jiào zuò niú hēi zǐ, shì gè bù běn fèn de rén, zhuān yī zài dǔ bó xíng sī pū xíng zhōng zǒu dòng, jié shí nà yī bān wú lài zǐ dì, yě yǒu shí qù zuò xiē tōu jī diào gǒu de gōu dāng. nǎi zǐ qī xīn, dāng nǚ zǐ miàn qián xǔ tā qù yuē dù láng, tā sī xià qù yǔ ér zi shāng liáng, zhǐ jiào tā mào dǐng le míng, piàn lǐng le bié chù qù, mài le tā, luò de dé tā xiǎo fù guì. suàn jì tíng dāng, lái hōng nǚ zǐ dào: yǐ yuē dìng le, zhī zài jīn yè yuè míng zhī xià, xiān bǎ dōng xī bān chū yuàn qiáng wài niú fāng zhōng le, rán hòu pān qiáng ér chū jiù shì. xiān shì nǚ zǐ yào nǎi zǐ tóng qù, nǎi zǐ dào: zhè shǐ bù dé. nǐ zì qù, xū yī shí méi chá chù lián wǒ qù le, tā míng zhī wǒ zài lǐ tóu zuò shì, xún dào wǒ jiā, què bù zuò chū lái? nà nǚ zǐ bù céng miàn dìng dé dù láng, zhǐ tīng tā yī miàn hōng cí, yě shì shù gāi rú cǐ, píng tā shuō zhe jiù shì xìn yǐ wèi zhēn, dào shì cóng cǐ yí dìng, biàn kě yǔ dù láng xiāng huì, suì le xiàng lái xīn yuàn le. zhèng shì:
那女子看看大了,有兩家來說親。馬員外已有揀中的,將次成約。女子有些着了急,與奶娘商量道:「我一心只愛杜家哥哥,而今卻待把我許別家,怎生計處!」奶子就起個憊懶肚腸,哄他道:「前日杜家求了幾次,員外只是不肯,要明配他,必不能勾。除非嫁了別家,與他暗裡偷期罷。」女子道:「我既嫁了人,怎好又做得這事?我一心要隨着杜郎,只不嫁人罷。」奶子道:「怎由得你不嫁?我有一個計較:趁着未許定人家時節,生做他一做。」女子道:「如何生做?」奶子道:「我去約定了他,你私下與他走了,多帶了些盤纏,在他州外府過他幾時,落得快活。且等家裡尋得着時,你兩個已自成合得久了,好人家兒女,不好拆開了另嫁得,別人家也本來要了。除非此計,可以行得。」女子道:「此計果妙,只要約得的確。」奶子道:「這個在我身上。」元來馬員外家巨富,女兒房中東西,金銀珠寶、頭面首飾、衣服,滿箱滿籠的,都在這奶子眼裡。奶子動火他這些東西,怎肯教富了別人?他有一個兒子,叫做牛黑子,是個不本分的人,專一在賭博行、廝撲行中走動,結識那一班無賴子弟,也有時去做些偷雞吊狗的勾當。奶子欺心,當女子面前許他去約杜郎,他私下去與兒子商量,只叫他冒頂了名,騙領了別處去,賣了他,落得得他小富貴。算計停當,來哄女子道:「已約定了,只在今夜月明之下,先把東西搬出院牆外牛坊中了,然後攀牆而出就是。」先是女子要奶子同去,奶子道:「這使不得。你自去,須一時沒查處;連我去了,他明知我在裡頭做事,尋到我家,卻不做出來?」那女子不曾面訂得杜郎,只聽他一面哄詞,也是數該如此,憑他說着就是信以為真,道是從此一定,便可與杜郎相會,遂了向來心愿了。正是:
běn dài jiāng xīn tuō míng yuè, shuí zhī míng yuè zhào gōu qú?
本待將心托明月,誰知明月照溝渠?
shì yè nǚ zǐ yǔ nǎi zǐ bǎ bāo guǒ zā hǎo, xiān pāo chū qiáng wài, luò hòu nǚ zǐ pān qiáng ér chū. zhèng shì dōng láng sēng zài àn dì lǐ kuī kàn zhī shí, nà shí jiàn yǒu gè hēi yī rén dān zhe qián zǒu, nǚ zǐ zhī dào shì dù láng huàn le qīng yī, mán rén yǎn jīng de, wěi zhe suí qù, bù yǐ wèi yì. dào de yě wài jǐng biān, yuè xià kàn de míng bái, shì xióng jiū jiū yī gè hēi liǎn dà hàn, bú shì dù láng le. nǚ hái ér jiā bù zhī gè hǎo dǎi, bù yóu de nǐ bù jīng hǎn qǐ lái. hēi zǐ jiào tā bú yào hǎn, nà lǐ yǎn dé zhù? hēi zǐ xiǎng dào: tā yǒu ruò duō de dōng xī zài wǒ dān lǐ, wǒ ruò tóng le zhè dài jiǎo de huò qù, qián tú bèi tā hǎn pò, kě bù rén cái liǎng shī? bù rú jié guǒ le tā bà! bá chū dāo lái wàng bó zi shàng zhǐ yī dāo, zhè jiāo qiè qiè de nǚ zǐ, néng xiāo de jǐ shí gōng shī? kě lián yī duǒ xiān huā, yī dàn wēi yú huāng cǎo. yě shì tā niàn tóu bù zhèng, yǐ zhì yǒu cǐ. zhèng shì:
是夜女子與奶子把包裹紮好,先拋出牆外,落後女子攀牆而出。正是東廊僧在暗地裡窺看之時,那時見有個黑衣人擔着前走,女子只道是杜郎換了青衣,瞞人眼睛的,尾着隨去,不以為意。到得野外井邊,月下看得明白,是雄糾糾一個黑臉大漢,不是杜郎了。女孩兒家不知個好歹,不由的你不驚喊起來。黑子叫他不要喊,那裡掩得住?黑子想道:「他有偌多的東西在我擔里,我若同了這帶腳的貨去,前途被他喊破,可不人財兩失?不如結果了他罷!」拔出刀來望脖子上只一刀,這嬌怯怯的女子,能消得幾時功失?可憐一朵鮮花,一旦萎於荒草。也是他念頭不正,以致有此。正是:
dǔ jìn dào xī jiān jìn shā, gǔ rén shuō huà bù céng chà.
賭近盜兮奸近殺,古人說話不曾差。
hǎo dǔ liǎng bān dōu bù rǎn, dà píng wú shì zuò rén jiā.
好賭兩般都不染,大平無事做人家。
nǚ zǐ jì sǐ, hēi zǐ jiù bǎ lái cuān rén táng fèi zhī zhōng, dài le suǒ de dōng xī, fēi yě sì de qù le. zěn zhī zhè lǐ yòu yǒu zhè gè huǐ qì xīng zhào mìng de hé shàng dǐng le gāng, zuò láo shòu kǔ. shuō huà de, ruò rú cǐ, zhēn shì yǒu tiān wú rì tóu de shì le. kàn guān, tiān wǎng huī huī, shū ér bù lòu. shàng bù dé dào qí jiān zhú jiàn de bào yīng chū lái.
女子既死,黑子就把來攛人唐廢之中,帶了所得東西,飛也似的去了。怎知這裡又有這個悔氣星照命的和尚頂了缸,坐牢受苦。說話的,若如此,真是有天無日頭的事了。看官,「天網恢恢,疏而不漏。」上不得到其間逐漸的報應出來。
què shuō mǎ yuán wài xiān qián bù jiàn le nǚ ér, yī shí jiū rén zhuī xún, bù kuāng zhuàng zhe zhè hé shàng, guǐ hùn le duō shí, sòng tā zài yù lǐ le, jiā zhōng jìng bù céng zǐ xì chá dé. jí dào jiā zhōng xì xiǎng, zhǐ yí xīn dào: wèi bì fū dé hé shàng shì. dào de fáng zhōng yī kàn, zhǐ jiàn xiāng lóng yī kōng,, dào: shì bì yǒu gè rén yuē zhe zǒu de, zhǐ shì píng rì bù céng jiàn shén me pò zhàn. ruò yǒu jiān fū tóng táo, rú hé yòu bèi shā sǐ? què bù kě jiě. méi gè xiǎng chù, zhǐ de bǎ suǒ shī qù zhī wù, xiě gè shī dān gè chù tiē le zhāo bǎng, chū le shǎng qián, yào míng bái zhè jiàn shì.
卻說馬員外先前不見了女兒,一時糾人追尋,不匡撞着這和尚,鬼混了多時,送他在獄裡了,家中竟不曾仔細查得。及到家中細想,只疑心道:「未必夫得和尚事。」到得房中一看,只見箱籠一空,,道:「是必有個人約着走的,只是平日不曾見什麼破綻。若有姦夫同逃,如何又被殺死?」卻不可解。沒個想處,只得把所失去之物,寫個失單各處貼了招榜,出了賞錢,要明白這件事。
nà nǎi zǐ tīng dé xiǎo niáng zǐ bèi shā le, zhǐ yǒu tā xīn xià xiǎo dé, niē zhe yī bǎ hàn, xīn lǐ hèn zhe ér zǐ dào: zhǐ jiào tā lǐng le tā qù, rú hé zuò chū zhè děng méi jǐ gǔ shì lái? sī xià jiàn le, àn dì mán yuàn yī fān, zhe shí dīng zhǔ tā: yào jǐn shèn, guān xì rén mìng shì, nòng dé dà le. yòu guò le jǐ shí, niú hēi zǐ jiàn bǎ xīn fàng kuān le, dài le qián dào dǔ fāng lǐ qù dǔ. zěn dāng dé bó qù jiù shì gè chā sè, yī shà shí bǎ qián duō shū wán le. yù dài zài qù ná qián shí, xìng gāo le, què děng bù dé. zhàn zài páng biān kàn, yòu rěn bú zhù. shēn shǒu qù yāo lǐ mō chū yī duì jīn xiāng bǎo zān tóu lái yā qián zài dǔ, zhǐ wàng jiù bó jiāng zhuǎn lái, zì bù fáng shì. shuí zhī yī qù, bù néng fù fǎn, zhǐ de rěn zhe shū sàn le. nà yā de dāng tóu xū bù céng tǎo dé qù, zài gè zhuō tóu ér de huáng pàng gē shǒu lǐ. huáng pàng gē dài le jiā qù, bèi tā qī zǐ kàn jiàn le, dào: nǐ nà lǐ lái zhè yàng hǎo dōng xī? bú yào lái lì bù míng, zuò chū shì lái. pàng gē dào: wǒ xū yǒu gè lái chù, yǒu shèn me bù míng? shì niú hēi zǐ dāng qián de. huáng sǎo zǐ dào: kě yòu lái, xiǎo niú yòu bù céng yǒu qī xiǎo, shì gè guāng gùn lī, nà lǐ zhēng dé yǒu cǐ děng dōng xī? pàng gē měng xiǎng qǐ lái dào: shì ya, mǎ jiā xiǎo niáng zǐ bèi rén shā sǐ, yǒu zhāng shī dān, duō bàn shì tóu shàng shǒu shì. tā shì nǎi niáng zhī zǐ, zhè xiē shī wù, huò zhě tā yǒu xiē chéng jī tōu dào zài lǐ tóu. huáng sǎo zǐ dào: míng rì jìng dào tā jiā jiě qián, bì yǒu shuō huà. ruò rèn zhe le, wǒ men xiān dé shǎng qián qù, kě bù hǎo? shāng liáng dìng le.
那奶子聽得小娘子被殺了,只有他心下曉得,捏着一把汗,心裡恨着兒子道:「只教他領了他去,如何做出這等沒脊骨事來?」私下見了,暗地埋怨一番,着實叮矚他:「要謹慎,關係人命事,弄得大了。」又過了幾時,牛黑子漸把心放寬了,帶了錢到賭坊里去賭。怎當得博去就是個叉色,一霎時把錢多輸完了。欲待再去拿錢時,興高了,卻等不得。站在旁邊看,又忍不住。伸手去腰裡摸出一對金鑲寶簪頭來押錢再賭,指望就博將轉來,自不妨事。誰知一去,不能復返,只得忍着輸散了。那押的當頭須不曾討得去,在個捉頭兒的黃胖哥手裡。黃胖哥帶了家去,被他妻子看見了,道:「你那裡來這樣好東西?不要來歷不明,做出事來。」胖哥道:「我須有個來處,有甚麼不明?是牛黑子當錢的。」黃嫂子道:「可又來,小牛又不曾有妻小,是個光棍哩,那裡掙得有此等東西?」胖哥猛想起來道:「是呀,馬家小娘子被人殺死,有張失單,多半是頭上首飾。他是奶娘之子,這些失物,或者他有些乘機偷盜在裡頭。」黃嫂子道:「明日竟到他家解錢,必有說話。若認着了,我們先得賞錢去,可不好?」商量定了。
dào le cì rì, pàng gē jìng dài le zān zǐ wàng mǎ yuán wài jiě kù zhōng lái. qià hǎo yuán wài zǒu jiāng chū lái, pàng gē dào: yǒu yī jiàn dōng xī, ná lái yǔ yuán wài rèn zhe. rèn de zháo, xiǎo rén yào shǎng qián. rèn bù zháo, xiǎo rén jiě xiē qián qù bà. huáng pàng gē ná nà zān tóu, dì yǔ yuán wài. yuán wài yī kàn, què rèn dé shì nǚ ér zhī wù. jiù jié wèn dào: cǐ zì hé lái? huáng pàng gē bǎ niú hēi zǐ dǔ qián yā zān de shì, shuō le yī biàn. mǎ yuán wài diǎn diǎn tóu dào: bù xiāo shuō le, shì tā mǔ zǐ liǎng gè shāng tōng hé jì de le. kuǎn zhù huáng pàng gē yào tā xiě le zhāng shǒu dān, shuō: jīn bǎo zān yī duì, de xì niú hēi zǐ yā qián zhī wù, suǒ shǒu shì shí. duì tā shuō: wài biān qiě bù kě shēng zhāng! xiān bǎ shǎng qián yī bàn yǔ tā, shì wán zhī hòu zhǎo zú. huáng pàng gē bào de zháo, huān xǐ qù le. yuán wài xiù le liǎng gè zān tóu, jìn lái duì nǎi zǐ dào: nǐ qiě shuō, qián rì xiǎo niáng zǐ zěn yàng táo chū qù de? nǎi zǐ dào: yuán wài hǎo xiào, yuán wài yě zài zhè lǐ, wǒ yě zài zhè lǐ, dà jiā dōu bù zhī dào de, wǒ rú hé xiǎo dé? dào lái wèn wǒ? yuán wài ná chū zān zǐ lái dào: jì bù xiǎo dé, zhè jiàn dōng xī wèi hé zài nǐ jiā lǐ ná chū lái? nǎi zǐ kàn le zān, xū xīn bìng fā, xiǎo dé shì ér zi zuò chū lái, jīng dé miàn rú tǔ sè, xīn tóu pī pī jià tiào, kǒu lǐ zhī wú dào: gǎn shì yí shī zài lù páng, nà gè shí dé de? yuán wài jiàn tā liǎn sè hóng huáng bù dìng, xiǎo dé yǒu xiē hǎi dǐ yǎn, qiě bù shuō pò, jìng jiào rén xún jiāng niú hēi zǐ lái, bǎ lái shuān zhù, yī jìng tóu xiàn lǐ lái. niú hēi zǐ hái luàn rǎng luàn tiào dào: wǒ yǒu hé zuì? bǎ shéng shuān wǒ. mǎ yuán wài dào: yǒu rén shǒu nǐ shā rén gōng shì, nǐ qiě bú yào luàn jiào, yǒu běn shì dāng guān biàn qù.
到了次日,胖哥竟帶了簪子望馬員外解庫中來。恰好員外走將出來,胖哥道:「有一件東西,拿來與員外認着。認得着,小人要賞錢。認不着,小人解些錢去罷。」黃胖哥拿那簪頭,遞與員外。員外一看,卻認得是女兒之物。就詰問道:「此自何來?」黃胖哥把牛黑子賭錢押簪的事,說了一遍。馬員外點點頭道:「不消說了,是他母子兩個商通合計的了。」款住黃胖哥要他寫了張首單,說:「金寶簪一對,的系牛黑子押錢之物,所首是實。」對他說:「外邊且不可聲張!」先把賞錢一半與他,事完之後找足。黃胖哥報得着,歡喜去了。員外袖了兩個簪頭,進來對奶子道:「你且說,前日小娘子怎樣逃出去的?」奶子道:「員外好笑,員外也在這裡,我也在這裡,大家都不知道的,我如何曉得?倒來問我?」員外拿出簪子來道:「既不曉得,這件東西為何在你家裡拿出來?」奶子看了簪,虛心病發,曉得是兒子做出來,驚得面如土色,心頭丕丕價跳,口裡支吾道:「敢是遺失在路旁,那個拾得的?」員外見他臉色紅黃不定,曉得有些海底眼,且不說破,竟叫人尋將牛黑子來,把來拴住,一徑投縣裡來。牛黑子還亂嚷亂跳道:「我有何罪?把繩拴我。」馬員外道:「有人首你殺人公事,你且不要亂叫,有本事當官辨去。
dāng xià xiàn lìng shēng táng, mǎ yuán wài jiù bǎ huáng pàng gē zhè zhǐ shǒu zhuàng, tóng nà zān zǐ sòng jiāng shǎng qù, yǔ xiàn lìng kàn, dào: zāng wù zhèng jiàn jù yǒu le, wàng xiàng gōng zhuī jiū zhēn qíng zé gè. xiàn lìng kàn le, dào: nà niú hēi zǐ shì shén me rén, gān shè dé nǐ jiā zhe? mǎ yuán wài dào: shì xiǎo nǚ nǎi zǐ de ér zi. xiàn lìng diǎn tóu dào: zhè gè bù wèi wú yīn le. jiào niú hēi zǐ guò lái, wèn tā dào: zhè zān shì nà lǐ lái de? niú hēi zǐ yī shí wú cí, zhǐ de tuī dào: shì mǔ qīn yǔ tā de. xiàn lìng jiào lián nà nǎi zǐ jū jiāng lái. xiàn lìng dào: zhè jiān shā de shì qíng, zhī zài nǐ zhè nǎi zǐ shēn shàng, yào gēn xún chū lái. hè lìng bǎ nǎi zǐ shàng le xíng jù, nǎi zǐ áo bù guò, zhǐ de hán hu zhāo dào: xiǎo niáng zǐ píng rì yǔ dù láng wǎng lái xiāng mì. shì yè yuē le dù láng sī bēn, tiào chū qiáng wài, shì lǎo fù xiǎo dé de. chū le qiáng qù de shì, lǎo fù yī xiē yě bù zhī dào. xiàn lìng wèn mǎ yuán wài dào: nǐ xiǎo dé kě yǒu gè dù mǒu me? yuán wài dào: yǒu gè zhōng biǎo dù mǒu, céng lái wèn qīn jǐ cì. zhǐ wèi tā jiā hán bù céng xǔ tā. bù zhī tā bèi dì lǐ yǒu cǐ děng shì? xiàn lìng yòu jiāng dù láng jū lái. dù láng dàn shì píng rì sī qī mì dìng, qíng yì shén nóng, hū rán sī táo bèi shā, àn chēng kě xī, qí shí yī xiē bù zhī yǐng xiǎng. xiàn lìng wèn tā dào: nǐ rú hé yǔ mǎ shì nǚ yuē táo, zhōng tú shā le? dù láng dào: píng rì zhōng biǎo xiōng mèi, jiǎn tiě wǎng lái qì mì zé yǒu zhī, hé céng yǒu sī táo zhī yuē? shì shuí rén lái yuē? shuí rén zhèng míng de? xiàn lìng huàn nǎi zǐ lái yǔ tā duì, yě zhǐ shuō dé shì píng rì wǎng lái zhì yú xiāng yuē sī táo, yuán wú yǐng xiǎng, què shì duì tā bù guò. dù láng yī xiàng yòu jiàn shuō shī le hǎo xiē dōng xī, biàn biàn dào: ér jīn xiàng gōng zhǐ kàn zāng wù hé zài, biàn zhī yǔ xiǎo shēng wú yǔ le. xiàn lìng xì xiǎng yī huí dào: wǒ kàn dù mǒu ruǎn ruò, bì fēi xíng shā zhī rén niú mǒu cū hěn, yì fēi tōu xiāng zhī bèi. qí zhōng bì yǒu dǐng mào jiǎ tuō zhī shì. jiù bǎ niú hēi zǐ yǔ lǎo nǎi zǐ zhe shí xíng xíng qǐ lái. lǎo nǎi zǐ zhǐ de bǎ tān tā cái wù, àn jiào ér zi mào míng fù yuē, zhè shì zhēn qíng, yǐ hòu de shì, què bù zhī liǎo. niú hēi zǐ hái zì zhā zhā zuǐ qiáng, tuī zhe dù láng dào: jì yuē de shì tā, bù gàn wǒ shì. xiàn lìng měng rán xiǎng qǐ dào: qián rì nà hé shàng kǒu lǐ hú shuō: wǎn jiān jiàn gè hēi yī rén, qiè le nǚ zǐ tóng qù de. jiào tā chū lái yī rèn, biàn míng bái le. hè lìng yù zhōng fàng chū nà dōng láng sēng lái.
當下縣令升堂,馬員外就把黃胖哥這紙首狀,同那簪子送將上去,與縣令看,道:「贓物證見俱有了,望相公追究真情則個。」縣令看了,道:「那牛黑子是什麼人,干涉得你家着?」馬員外道:「是小女奶子的兒子。」縣令點頭道:「這個不為無因了。」叫牛黑子過來,問他道:「這簪是那裡來的?」牛黑子一時無辭,只得推道:是母親與他的。縣令叫連那奶子拘將來。縣令道:「這姦殺的事情,只在你這奶子身上,要跟尋出來。」喝令把奶子上了刑具,奶子熬不過,只得含糊招道:「小娘子平日與杜郎往來相密。是夜約了杜郎私奔,跳出牆外,是老婦曉得的。出了牆去的事,老婦一些也不知道。」縣令問馬員外道:「你曉得可有個杜某麼?」員外道:「有個中表杜某,曾來問親幾次。只為他家寒不曾許他。不知他背地裡有此等事?」縣令又將杜郎拘來。杜郎但是平日私期密訂,情意甚濃,忽然私逃被殺,暗稱可惜,其實一些不知影響。縣令問他道:「你如何與馬氏女約逃,中途殺了?」杜郎道:「平日中表兄妹,柬帖往來契密則有之,何曾有私逃之約?是誰人來約?誰人證明的?」縣令喚奶子來與他對,也只說得是平日往來;至於相約私逃,原無影響,卻是對他不過。杜郎一向又見說失了好些東西,便辨道:「而今相公只看贓物何在,便知與小生無與了。」縣令細想一回道:「我看杜某軟弱,必非行殺之人;牛某粗狠,亦非偷香之輩。其中必有頂冒假託之事。」就把牛黑子與老奶子着實行刑起來。老奶子只得把貪他財物,暗叫兒子冒名赴約,這是真情,以後的事,卻不知了。牛黑子還自喳喳嘴強,推着杜郎道:「既約的是他,不干我事。」縣令猛然想起道:「前日那和尚口裡胡說:『晚間見個黑衣人,挈了女子同去的。』叫他出來一認,便明白了。」喝令獄中放出那東廊僧來。
dōng láng sēng dào àn qián, xiàn lìng wèn dào: nǐ nà yè shuō zài niú fāng zhōng jiàn gè hēi yī rén jìn lái, dào le dōng xī, dài le nǚ zǐ qù. ér jīn zhè gè rén ruò zài, nǐ rèn dé tā fǒu? dōng láng sēng dào: nà yè suī rán shì yè lǐ, xuě yuè zhī guāng, bù jiǎn bái rì. xiǎo sēng jìng xiū yǐ jiǔ, yǎn guāng pō qīng. ruò jiàn qí rén, zì rán rèn dé. xiàn lìng jiào dù láng shàng lái, wèn sēng dào: kě shì zhè gè? dōng láng sēng dào: bú shì. bǐ shén xióng jiàn, qǐ shì zhè wén ruò shū shēng? yòu jiào niú hēi zǐ shàng lái, zhǐ zhe wèn dào: zhè gè kě shì? dōng láng sēng dào: zhè gè shì le. xiàn lìng lěng xiào, duì niú hēi zǐ dào: zhè yàng nǐ mǔ qīn zhī yán yǐ zhēn, shā rén de bú shì nǐ, shì shuí? kuàng qiě zāng wù jiàn zài, yǒu hé lǐ shuō? zhǐ kě xī zhè hé shàng, méi shì tì nǐ chī dǎ chī jiān duō shí. dōng láng sēng dào: xiǎo céng sù mìng suǒ zhāo, zì wú kě yuàn, suǒ xìng fú tiān shén jìn, dé xiàng gōng shén míng zhāo xuě. xiàn lìng yòu bǎ niú hēi zǐ jiā qǐ, wèn tā dào: tóng táo yě bà, hé bì shā tā? hēi zǐ zhǐ de zhāo dào: tā chū shí rèn zuò dù láng, dào jǐng biān shí, kàn jiàn bú shì, luàn hǎn qǐ lái, suǒ yǐ yī shí shā le. xiàn lìng dào: wǎn jiān hé dé yǒu dāo? hēi zǐ dào: píng shí zài sī pū xíng lǐ zǒu, shēn biān cháng dài yǒu lì qì. kuàng shì yè wǎn zuò shì, fáng rén àn suàn, gù dài zài nà lǐ de. xiàn lìng dào: wǒ gù zhī fēi dù zi suǒ wèi yě. suì jiāng zhāo qíng yī yī gōng míng. bǎ nǎi zǐ bì yú zhàng xià. niú hēi zǐ qiáng jiān shā rén, zhuī zāng wán rì, míng zhèng diǎn xíng. dù láng yǔ dōng láng sēng jù gè shì fàng. yī xíng rén gè zì sàn le, bù tí.
東廊僧到案前,縣令問道:「你那夜說在牛坊中見個黑衣人進來,盜了東西,帶了女子去。而今這個人若在,你認得他否?」東廊僧道:「那夜雖然是夜裡,雪月之光,不減白日。小僧靜修已久,眼光頗清。若見其人,自然認得。」縣令叫杜郎上來,問僧道:「可是這個?」東廊僧道:「不是。彼甚雄健,豈是這文弱書生?」又叫牛黑子上來,指着問道:「這個可是?」東廊僧道:「這個是了。」縣令冷笑,對牛黑子道:「這樣你母親之言已真,殺人的不是你,是誰?況且贓物見在,有何理說?只可惜這和尚,沒事替你吃打吃監多時。」東廊僧道:「小曾宿命所招,自無可怨,所幸佛天甚近,得相公神明昭雪。」縣令又把牛黑子夾起,問他道:「同逃也罷,何必殺他?」黑子只得招道:「他初時認做杜郎,到井邊時,看見不是,亂喊起來,所以一時殺了。」縣令道:「晚間何得有刀?」黑子道:「平時在廝撲行里走,身邊常帶有利器。況是夜晚做事,防人暗算,故帶在那裡的。」縣令道:「我故知非杜子所為也。」遂將招情一一供明。把奶子斃於杖下。牛黑子強姦殺人,追贓完日,明正典刑。杜郎與東廊僧俱各釋放。一行人各自散了,不題。
nà dōng láng sēng méi tóu méi nǎo, chī le zhè chǎng qiāo dǎ, yòu jiān lǐ zuò le jǐ shí, cái dé chū lái. huí dào shān shàng jiàn le xī láng sēng, shuō qǐ xǔ duō shì xiū. xī láng sēng dào: yī tóng rú cǐ jìng xiū, nà yè běn wú yī wù, rú hé piān nǐ suǒ jiàn rú cǐ, yǐ zhì rě chū xǔ duō mó nán lái? dōng láng sēng dào: biàn shì bù jiě. huí dào fáng zhōng, zì sī wú gù shòu cǐ jīng kǒng, shòu cǐ kǔ chǔ, bì shì zì jiā yǒu wǎng xiū bú dào chù. xiàng fú qián chàn huǐ yǐ guò, bì qí jiàn gè jìng tóu. pú tuán shàng jìng zuò le sān zhòu yè, zuò dào nà xīn kōng xìng jì zhī chù, huǎng rán dà wù. yuán lái mǎ jiā nǚ zǐ shì tā qián shēng de qiè, wèi yīn yī shí wú duān yí jì, jiāng tā kǎo dǎ suǒ jìn, zì zhè duàn yuān qiān. jīn shì zuò le sēng rén, jiè xíng jīng kǔ, běn kě xiāo shì le. zhǐ yīn nà wǎn tīng dé kū qì zhī shēng, xīn zhōng qī cǎn, dòng le niàn tóu, suǒ yǐ mó zhàng jiù dào. xiàn chū xǔ duō è jìng jiè, bī tā zǒu dào yuān jiā wō lǐ qù, cháng le zhè xiē kǎo dǎ suǒ jìn zhī zhài, fāng cái dé fàng. tā zài jìng zhōng wù chè le zhè duàn yīn guǒ, cóng cǐ jiān chí dào xīn, yǔ xī láng sēng dào dǐ zài bù chū shān, hòu lái hé zhǎng zuò huà ér zhōng. yǒu shī wèi zhèng:
那東廊僧沒頭沒腦,吃了這場敲打,又監里坐了幾時,才得出來。回到山上見了西廊僧,說起許多事休。西廊僧道:「一同如此靜修,那夜本無一物,如何偏你所見如此,以致惹出許多磨難來?」東廊僧道:「便是不解。」回到房中,自思無故受此驚恐,受此苦楚,必是自家有往修不到處。向佛前懺悔已過,必祈見個境頭。蒲團上靜坐了三晝夜,坐到那心空性寂之處,恍然大悟。元來馬家女子是他前生的妾,為因一時無端疑忌,將他拷打鎖禁,自這段冤愆。今世做了僧人,戒行精苦,本可消釋了。只因那晚聽得哭泣之聲,心中悽慘,動了念頭,所以魔障就到。現出許多惡境界,逼他走到冤家窩裡去,償了這些拷打鎖禁之債,方才得放。他在靜中悟徹了這段因果,從此堅持道心,與西廊僧到底再不出山,後來合掌坐化而終。有詩為證:
yǒu shēng zǒng zài yè yuān zhōng, wú dào wú shēng shǐ shì kōng.
有生總在業冤中,吾到無生始是空。
ruò shì chén xīn quán bù qǐ, píng tā sù zhài yě xiāo róng.
若是塵心全不起,憑他宿債也消融。