zi zhāng wèn rù guān yú kǒng zǐ, kǒng zǐ yuē: ān shēn qǔ yù wèi nán yě. zi zhāng yuē: ān shēn qǔ yù rú hé? kǒng zǐ yuē: yǒu shàn wù zhuān, jiào bù néng wù jìn, yǐ guò wù fā, shī yán wù yǐ, bù shàn cí wù suì, xíng shì wù liú. jūn zǐ rù guān, zì xíng cǐ liù lù zhě, zé shēn ān yù zhì, ér zhèng cóng yǐ.
子張問入官於孔子,孔子曰:「安身取譽為難也。」子張曰:「安身取譽如何?」孔子曰:「有善勿專,教不能勿搢,已過勿發,失言勿踦,不善辭勿遂,行事勿留。君子入官,自行此六路者,則身安譽至,而政從矣。
qiě fú fèn shù zhě yù zhī suǒ yóu shēng yě, jù jiàn zhě lǜ zhī suǒ yǐ sāi yě, màn yì zhě lǐ zhī suǒ yǐ shī yě, duò dài zhě shí zhī suǒ yǐ hòu yě, shē chǐ zhě cái zhī suǒ yǐ bù zú yě, zhuān zhě shì zhī suǒ yǐ bù chéng yě, lì zhě yù zhī suǒ yóu shēng yě. jūn zǐ rù guān, chú qī lù zhě, zé shēn ān yù zhì, ér zhèng cóng yǐ.
且夫忿數者獄之所由生也,距諫者慮之所以塞也,慢易者禮之所以失也,墮怠者時之所以後也,奢侈者財之所以不足也,專者事之所以不成也,歷者獄之所由生也。君子入官,除七路者,則身安譽至,而政從矣。
gù jūn zǐ nán miàn lín guān, dài chéng ér gōng zhì zhī, jīng zhī ér lüè xíng zhī, hé shì zhōng xìn, kǎo shì dà lún, cún shì měi è, ér jìn shì lì, ér chú shì hài, ér wú qiú qí bào yān, ér mín qíng kě de yě. gù lín zhī wú kàng mín zhī zhì, shèng zhī wú fàn mín zhī yán, liàng zhī wú jiǎo mín zhī cí, yǎng zhī wú rǎo yú shí, ài zhī wù kuān yú xíng yán zé shēn ān yù zhì, ér mín zì de yě.
故君子南面臨官,大城而公治之,精知而略行之,合是忠信,考是大倫,存是美惡,而進是利,而除是害,而無求其報焉,而民情可得也。故臨之無抗民之志,勝之無犯民之言,量之無狡民之辭,養之無擾於時,愛之勿寬於刑;言則身安譽至,而民自得也。
gù jūn zǐ nán miàn lín guān, suǒ jiàn ěr, gù míng bù kě bì yě suǒ qiú ěr, gù bù láo ér de yě suǒ yǐ zhì zhě yuē, gù bù yòng zhòng ér yù zhì yě fǎ xiàng zài nèi, gù bù yuǎn yuán quán bù jié, gù tiān xià jī yě ér mù bù guǎ duǎn zhǎng, rén dé qí liàng, gù zhì ér bù luàn. gù liù zhě guàn hū xīn, cáng hū zhì, xíng hū sè, fā hū shēng, ruò cǐ zé shēn ān ér yù zhì, ér mín zì de yě.
故君子南面臨官,所見邇,故明不可弊也;所求邇,故不勞而得也;所以治者約,故不用眾而譽至也;法象在內,故不遠;源泉不竭,故天下積也;而木不寡短長,人得其量,故治而不亂。故六者貫乎心,藏乎志,形乎色,發乎聲,若此則身安而譽至,而民自得也。
gù jūn zǐ nán miàn lín guān bù zhì zé luàn zhì, luàn zhì zé zhēng, zhēng zhī zhì yòu fǎn yú luàn shì gù kuān yù yǐ róng qí mín, cí ài yǐ yōu róu zhī, ér mín zì de yě yǐ. gù gōng xíng zhě zhèng zhī shǐ yě, diào yuè zhě qíng zhī dào yě. shàn zhèng xíng yì zé mín bù yuàn, yán diào yuè zé mín bù biàn fǎ, rén zài shēn qǔ mín xiǎn yǐ yì zhī yě. cái lì zhī shēng zhēng yǐ, tān yǐ bù dé shàn zhèng bì jiǎn yǐ, gǒu yǐ luàn zhī shàn yán bì tīng yǐ, xiáng yǐ shī zhī guī jiàn rì zhì, fán yǐ bù tīng yǐ. yán zhī shàn zhě zài suǒ rì wén, xíng zhī shàn zhě zài suǒ néng wèi. gù shàng zhě mín zhī yí yě, yǒu sī zhí zhèng mín zhī biǎo yě, ěr chén biàn pì zhě qún chén pú zhī lún yě. gù yí bù zhèng zé mín shī shì, biǎo bì zé bǎi xìng luàn, ěr chén biàn pì bù zhèng lián ér qún chén fú wū yǐ, gù bù kě bù shèn hū sān lún yǐ. gù jūn zǐ xiū shēn fǎn dào chá shuō, ér ěr dào zhī fú cún yān shì gù fū gōng nǚ bì zì zé sī má liáng gōng bì zì zé jī cái xián jūn liáng shàng bì zì zé zuǒ yòu shǐ. gù yì zhū qǔ rén, láo yú zhì shì láo yú qǔ rén, yì yú zhì shì. gù jūn zǐ yù yù zé jǐn qí suǒ biàn, yù míng zé jǐn yú zuǒ yòu. gù shàng zhě pì rú yuán mù zhě wù gāo, ér wèi xià zhě zī shén, liù mǎ zhī lí bì yú sì miàn zhī qú, mín zhī lí dào bì yú shàng zhī yì zhèng yě. gù shàng zhě zūn yán ér jué, bǎi xìng zhě bēi jiàn ér shén mín ér ài zhī zé cún, è zhī zé wáng yě.
故君子南面臨官;不治則亂至,亂至則爭,爭之至又反於亂;是故寬裕以容其民,慈愛以優柔之,而民自得也已。故躬行者政之始也,調悅者情之道也。善政行易則民不怨,言調悅則民不辨法,仁在身取民顯以佚之也。財利之生征矣,貪以不得;善政必簡矣,苟以亂之;善言必聽矣,詳以失之;規諫日至,煩以不聽矣。言之善者在所日聞,行之善者在所能為。故上者民之儀也,有司執政民之表也,邇臣便辟者群臣僕之倫也。故儀不正則民失誓,表弊則百姓亂,邇臣便辟不正廉而群臣服污矣,故不可不慎乎三倫矣。故君子修身返道察說,而邇道之服存焉;是故夫工女必自擇絲麻、良工必自擇齎材、賢君良上必自擇左右始。故佚諸取人,勞於治事;勞於取人,佚於治事。故君子欲譽則謹其所便,欲名則謹於左右。故上者辟如緣木者務高,而畏下者滋甚,六馬之離必於四面之衢,民之離道必於上之佚政也。故上者尊嚴而絕,百姓者卑賤而神;民而愛之則存,惡之則亡也。
gù jūn zǐ nán miàn lín guān: guì ér bù jiāo, fù gōng yǒu běn néng tú, xiū yè jū jiǔ ér tán qíng ěr chàng ér jí hū yuǎn, chá yī ér guān yú duō. yī wù zhì ér wàn wù bù luàn zhě, yǐ shēn wèi běn yě. gù jūn zǐ lì mín, bù kě yǐ bù zhī mín zhī xìng, dá zhū mín zhī qíng jì zhī qí yǐ shēng yǒu xí, rán hòu mín tè cóng mìng yě. gù shì jǔ zé mín qīn zhī, zhèng jūn zé mín wú yuàn. gù jūn zǐ lì mín, bù lín yǐ gāo, bù dào yǐ yuǎn, bù zé mín zhī suǒ bù néng. jīn lín zhī míng wáng zhī chéng gōng, ér mín yán ér bù yíng yě dào yǐ shù nián zhī yè, zé mín jí, jí zhě pì yǐ. gù gǔ zhě miǎn ér qián liú, suǒ yǐ bì míng yě tǒng kuàng sāi ěr, suǒ yǐ yǎn cōng yě. gù shuǐ zhì qīng zé wú yú, rén zhì chá zé wú tú.
故君子南面臨官:貴而不驕,富恭有本能圖,修業居久而譚;情邇暢而及乎遠,察一而關於多。一物治而萬物不亂者,以身為本也。故君子蒞民,不可以不知民之性,達諸民之情;既知其以生有習,然後民特從命也。故世舉則民親之,政均則民無怨。故君子蒞民,不臨以高,不道以遠,不責民之所不能。今臨之明王之成功,而民嚴而不迎也;道以數年之業,則民疾,疾者辟矣。故古者冕而前旒,所以蔽明也;統絖塞耳,所以弇聰也。故水至清則無魚,人至察則無徒。
gù wǎng ér zhí zhī, shǐ zì dé zhī yōu ér róu zhī, shǐ zì qiú zhī kuí ér dù zhī, shǐ zì suǒ zhī mín yǒu xiǎo zuì, bì yǐ qí shàn yǐ shè qí guò, rú sǐ shǐ zhī shēng, qí shàn yě, shì yǐ shàng xià qīn ér bù lí. gù huì zhě zhèng zhī shǐ yě, zhèng bù zhèng zé bù kě jiào yě, bù xí zé mín bù kě shǐ yě. gù jūn zǐ yù yán zhī jiàn xìn yě zhě, mò ruò xiān xū qí nèi yě, yù zhèng zhī sù xíng yě zhě, mò ruò yǐ shēn xiān zhī yě yù mín zhī sù fú yě zhě, mò ruò yǐ dào yù zhī yě. gù bù xiān yǐ shēn, suī xíng bì lín yǐ bù yǐ dào yù zhī, suī fú bì qiáng yǐ. gù fēi zhōng xìn, zé wú kě yǐ qǔ qīn yú bǎi xìng yǐ wài nèi bù xiāng yīng, zé wú kě yǐ qǔ xìn zhě yǐ. sì zhě zhì mín zhī tǒng yě.
故枉而直之,使自得之;優而柔之,使自求之;揆而度之,使自索之;民有小罪,必以其善以赦其過,如死使之生,其善也,是以上下親而不離。故惠者政之始也,政不正則不可教也,不習則民不可使也。故君子欲言之見信也者,莫若先虛其內也,欲政之速行也者,莫若以身先之也;欲民之速服也者,莫若以道御之也。故不先以身,雖行必鄰矣;不以道御之,雖服必強矣。故非忠信,則無可以取親於百姓矣;外內不相應,則無可以取信者矣。四者治民之統也。」