chūn qiū shuō: qí huán jìn wén qín móu sòng xiāng chǔ zhuāng shì wǔ bó yě. jǐn àn chūn qiū zuǒ shì chuán: xià hòu tài kāng, yú yú dān lè, bù xiū mín shì, zhū hóu jiàn chà. yú shì kūn wú shì nǎi wèi méng zhǔ, zhū bù cóng mìng, yǐ zūn wáng shì. jí yīn zhī shuāi yě, dà péng shì shǐ wéi shì fù xù qí xù, suǒ wèi wáng dào fèi ér bà yè xìng zhě yě. qí huán jiǔ hé yī kuāng, lǜ chéng wáng shì, zé qiáng chǔ zhī zuì, fù qīng máo zhī gòng. jìn wén wèi jiàn tǔ zhī huì, xiū cháo pìn zhī lǐ, nà xiāng kè dài, yì dài tiān zǐ. kǒng zǐ chēng" mín dào yú jīn shòu qí cì". yòu yuē:" qí huán zhèng ér bù jué, jìn wén jué ér bù zhèng." zhì yú sān guó, jì wú tàn yù yī yán. ér móu gōng shòu zhèng gān yán, zhì shù ér qù, wéi huáng fà zhī jì, ér yù xiáo zhī bài, shā xián chén bǎi lǐ xī, yǐ zi chē shì wèi xùn, shī huáng niǎo zhī suǒ wéi zuò, gù shì yuē" móu". xiāng gōng bù duó dé liàng lì, mù míng ér bù zōng shí, liù? wǔ shí xiān zhe qí yì, fù jūn cán shēn, zhōng wèi lù xiào. zhuāng wáng jiàn hào, zì xià mó shàng, guān bīng jīng shī, wèn dǐng qīng zhòng, shì qiáng sì fèn, jǐ wáng sòng guó, yì zi xī hái, jué huò yì jù. jiē wú xīng wēi jì jué, zūn shì wáng shì zhī gōng. shì zhī jì shì zhě bù xiáng chá qí běn mò, zhì shū yú zhú bó, tóng zhī bó gōng, huò wù hòu shēng, qǐ bù àn hū!
《春秋》说:齐桓、晋文、秦缪、宋襄、楚庄是五伯也。谨按《春秋左氏传》:夏後太康,娱於耽乐,不修民事,诸侯僭差。於是昆吾氏乃为盟主,诛不从命,以尊王室。及殷之衰也,大彭氏、豕韦氏复续其绪,所谓王道废而霸业兴者也。齐桓九合一匡,率成王室,责强楚之罪,复青茅之贡。晋文为践土之会,修朝聘之礼,纳襄克带,翼戴天子。孔子称“民到于今受其赐”。又曰:“齐桓正而不谲,晋文谲而不正。”至于三国,既无叹誉一言。而缪公受郑甘言,置戍而去,违黄发之计,而遇崤之败,杀贤臣百里奚,以子车氏为殉,诗黄鸟之所为作,故谥曰“缪”。襄公不度德量力,慕名而不综实,六?五石先著其异,覆军残身,终为戮笑。庄王僭号,自下摩上,观兵京师,问鼎轻重,恃强肆忿,几亡宋国,易子析骸,厥祸亦巨。皆无兴微继绝,尊事王室之功。世之纪事者不详察其本末,至书於竹帛,同之伯功,或误後生,岂不暗乎!
bó zhě, zhǎng yě, bái yě. yán qí xián jiàn wǔ zhǎng, gōng shí míng bái. huò yuē: bà zhě, bǎ yě,? yě. yán bǎ chí tiān zǐ zhèng lìng, jiū lǜ tóng méng yě. huán gōng wèn guǎn zhòng:" wú hé jūn yě?" duì yuē:" dí kùn yú wèi, fù bīng bù jiù, xū miè nǎi wǎng cún zhī. rén bù chún, wèi bà jūn yě." gài sān tǒng zhě, tiān dì rén zhī shǐ, dào zhī dà gāng yě. wǔ xíng zhě, pǐn wù zhī zōng yě. dào yǐ sān xìng, dé yǐ wǔ chéng, gù sān huáng wǔ dì, sān wáng wǔ bó, zhì dào bù yuǎn, sān wǔ fù fǎn, pì ruò xún lián huán, shùn dǐng ěr, qióng zé fǎn běn, zhōng zé fù shǐ yě.
伯者,长也,白也。言其咸建五长,功实明白。或曰:霸者,把也,?也。言把持天子政令,纠率同盟也。桓公问管仲:“吾何君也?”对曰:“狄困於卫,复兵不救,须灭乃往存之。仁不纯,为霸君也。”盖三统者,天地人之始,道之大纲也。五行者,品物之宗也。道以三兴,德以五成,故三皇、五帝,三王、五伯,至道不远,三五复反,譬若循连环,顺鼎耳,穷则反本,终则复始也。