huán gōng wèn guǎn zǐ yuē: qǐng wèn quán shù. guǎn zǐ duì yuē: tiān yǐ shí wèi quán, dì yǐ cái wèi quán, rén yǐ lì wèi quán, jūn yǐ lìng wèi quán. shī tiān zhī quán, zé rén dì zhī quán wáng. huán gōng yuē: hé wèi shī tiān zhī quán zé rén dì zhī quán wáng? guǎn zǐ duì yuē: tāng qī nián hàn, yǔ wǔ nián shuǐ, mín zhī wú mǐ dǎn mài zi zhě. tāng yǐ zhuāng shān zhī jīn zhù bì, ér shú mín zhī wú mǐ dǎn mài zi zhě yǔ yǐ lì shān zhī jīn zhù bì, ér shú mín zhī wú mài zi zhě. gù tiān quán shī, rén dì zhī quán jiē shī yě. gù wáng zhě suì shǒu shí fēn zhī cān, sān nián yǔ shǎo bàn chéng suì, sān shí yī nián ér cáng shí yī nián yǔ shǎo bàn. cáng sān zhī yī bù zú yǐ shāng mín, ér nóng fū jìng shì lì zuò. gù tiān huǐ dì, xiōng hàn shuǐ yì, mín wú rù yú gōu hè qǐ qǐng zhě yě. cǐ shǒu shí yǐ dài tiān quán zhī dào yě. huán gōng yuē: shàn. wú yù xíng sān quán zhī shù, wèi zhī nài hé? guǎn zǐ duì yuē: liáng shān zhī yáng qiàn yè shí zhī bì, tiān xià wú yǒu. guǎn zǐ yuē: yǐ shǒu guó gǔ, suì shǒu yī fēn, yǐ xíng wǔ nián, guó gǔ zhī zhòng shén bèi yì rì. guǎn zǐ yuē: qǐng lì bì, guó tóng yǐ èr nián zhī sù gù zhī, lì qián luò. lì zhòng yǔ tiān xià diào. bǐ zhòng zé jiàn shè, qīng zé jiàn xiè, gù yǔ tiān xià diào. xiè zhě, shī quán yě jiàn shè zhě, shī cè yě. bù bèi tiān quán, xià xiāng qiú bèi, zhǔn xià yīn xiāng lì. cǐ xíng fá zhī suǒ qǐ ér luàn zhī zhī běn yě. gù píng zé bù píng, mín fù zé bù rú pín, wěi jī zé xū yǐ. cǐ sān quán zhī shī yě yǐ. huán gōng yuē: shǒu sān quán zhī shù nài hé? guǎn zǐ duì yuē: dà fēng zé cáng fēn, è yì cáng fēn. huán gōng yuē: è zhě, suǒ yǐ yì yě. hé yǐ cáng fēn? guǎn zǐ duì yuē: ài zé yì yì yě, yī kě yǐ wèi shí, shí kě yǐ wèi bǎi. yǐ è shǒu fēng, è zhī zhǔn shù yī shàng shí, fēng zhī cè shù shí qù jiǔ, zé wú jiǔ wèi yú. yú shù cè fēng, zé sān quán jiē zài jūn, cǐ zhī wèi guó quán.
桓公問管子曰:「請問權數。」管子對曰:「天以時為權,地以財為權,人以力為權,君以令為權。失天之權,則人地之權亡。」桓公曰:「何為失天之權則人地之權亡?」管子對曰:「湯七年旱,禹五年水,民之無(米亶)賣子者。湯以莊山之金鑄幣,而贖民之無(米亶)賣子者;禹以歷山之金鑄幣,而贖民之無賣子者。故天權失,人地之權皆失也。故王者歲守十分之參,三年與少半成歲,三十一年而藏十一年與少半。藏三之一不足以傷民,而農夫敬事力作。故天毀埊,凶旱水泆,民無入於溝壑乞請者也。此守時以待天權之道也。」桓公曰:「善。吾欲行三權之數,為之奈何?」管子對曰:「梁山之陽綪、夜石之幣,天下無有。」管子曰:「以守國谷,歲守一分,以行五年,國谷之重什倍異日。」管子曰:「請立幣,國銅以二年之粟顧之,立黔落。力重與天下調。彼重則見射,輕則見泄,故與天下調。泄者,失權也;見射者,失策也。不備天權,下相求備,准下陰相隸。此刑罰之所起而亂之之本也。故平則不平,民富則不如貧,委積則虛矣。此三權之失也已。」桓公曰:「守三權之數奈何?」管子對曰:「大豐則藏分,阨亦藏分。」桓公曰:「阨者,所以益也。何以藏分?」管子對曰:「隘則易益也,一可以為十,十可以為百。以阨守豐,阨之准數一上十,豐之策數十去九,則吾九為余。於數策豐,則三權皆在君,此之謂國權。」
huán gōng wèn yú guǎn zǐ yuē: qǐng wèn guó zhì. guǎn zǐ duì yuē: guó wú zhì, dì yǒu liàng. huán gōng yuē, hé wèi guó wú zhì, dì yǒu liàng? guǎn zǐ duì yuē: gāo tián shí shí, jiān tián wǔ shí, yōng tián sān shí, qí yú jiē shǔ zhū huāng tián. dì liàng bǎi mǔ, yī fū zhī lì yě. sù jiǎ yī, sù jiǎ shí, sù jiǎ sān shí, sù jiǎ bǎi. qí zài liú cè zhě, bǎi mǔ cóng zhōng qiān mǔ zhī cè yě. rán zé bǎi chéng cóng qiān shèng yě, qiān shèng cóng wàn chéng yě. gù dì yǒu liàng, guó wú cè. huán gōng yuē: shàn. jīn yù wèi dà guó, dà guó yù wèi tiān xià, bù tōng quán cè, qí wú néng zhě yǐ.
桓公問於管子曰:「請問國制。」管子對曰:「國無制,地有量。」桓公曰,「何謂國無制,地有量?」管子對曰:「高田十石,間田五石,庸田三石,其餘皆屬諸荒田。地量百畝,一夫之力也。粟賈一,粟賈十,粟賈三十,粟賈百。其在流策者,百畝從中千畝之策也。然則百乘從千乘也,千乘從萬乘也。故地有量,國無策。」桓公曰:「善。今欲為大國,大國欲為天下,不通權策,其無能者矣。」
huán gōng yuē: jīn xíng quán nài hé? guǎn zǐ duì yuē: jūn tōng yú guǎng xiá zhī shù, bù yǐ xiá wèi guǎng tōng yú qīng zhòng zhī shù, bù yǐ shǎo wèi duō. cǐ guó cè zhī dà zhě yě. huán gōng yuē: shàn. gài tiān xià, shì hǎi nèi, zhǎng yù ér wú zhǐ, wèi zhī yǒu dào hū? guǎn zǐ duì yuē: yǒu. yuē: guǐ shǒu qí shù, zhǔn píng qí liú, dòng yú wèi xíng, ér shǒu shì yǐ chéng. wù yī yě ér shí, shì jiǔ wèi yòng. xú jí zhī shù, qīng zhòng zhī cè yě, yī kě yǐ wèi shí, shí kě yǐ wèi bǎi. yǐn shí zhī bàn ér cáng sì, yǐ wǔ cāo shì, zài jūn zhī jué sāi. huán gōng yuē: hé wèi jué sāi? guǎn zǐ yuē: jūn bù gāo rén, zé guó bù xiāng bèi jūn bù gāo cí xiào, zé mín jiǎn qí qīn ér qīng guò. cǐ luàn zhī zhì yě. zé jūn qǐng yǐ guó cè shí fēn zhī yī zhě shù biǎo zhì gāo, xiāng zhī xiào zǐ pìn zhī bì, xiào zǐ xiōng dì zhòng guǎ bù yǔ shī lǚ zhī shì. shù biǎo zhì gāo ér gāo rén cí xiào, cái sàn ér qīng. chéng qīng ér shǒu zhī yǐ cè, zé shí zhī wǔ yǒu zài shàng. yùn wǔ rú xíng shì, rú rì yuè zhī zhōng fù. cǐ zhǎng yǒu tiān xià zhī dào, wèi zhī zhǔn dào.
桓公曰:「今行權奈何?」管子對曰:「君通於廣狹之數,不以狹畏廣;通於輕重之數,不以少畏多。此國策之大者也。」桓公曰:「善。蓋天下,視海內,長譽而無止,為之有道乎?」管子對曰:「有。曰:軌守其數,准平其流,動於未形,而守事已成。物一也而十,是九為用。徐疾之數,輕重之策也,一可以為十,十可以為百。引十之半而藏四,以五操事,在君之決塞。」桓公曰:「何謂決塞?」管子曰:「君不高仁,則國不相被;君不高慈孝,則民簡其親而輕過。此亂之至也。則君請以國策十分之一者樹表置高,鄉之孝子聘之幣,孝子兄弟眾寡不與師旅之事。樹表置高而高仁慈孝,財散而輕。乘輕而守之以策,則十之五有在上。運五如行事,如日月之終復。此長有天下之道,謂之准道。」
huán gōng wèn yú guǎn zǐ yuē: qǐng wèn jiào shù. guǎn zǐ duì yuē: mín zhī néng míng yú nóng shì zhě, zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. mín zhī néng fān yù liù chù zhě, zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. mín zhī néng shù yì zhě, zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. mín zhī néng shù guā hù hūn cài bǎi guǒ shǐ fān gǔn zhě, zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. mín zhī néng yǐ mín jí bìng zhě, zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. mín zhī zhī shí: yuē suì dàn è, yuē mǒu gǔ bù dēng yuē mǒu gǔ fēng zhě, zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. mín zhī tōng yú cán sāng, shǐ cán bù jí bìng zhě, jiē zhì zhī huáng jīn yī jīn, zhí shí bā shí. jǐn tīng qí yán ér cáng zhī guān, shǐ shī lǚ zhī shì wú suǒ yǔ, cǐ guó cè zhī zhě yě. guó yòng xiāng mí ér zú, xiāng kùn dié ér shàng cì xià jí, rán hòu zhì sì xiàn gāo xià, lìng zhī xú jí, qū píng wàn wù, shǒu zhī yǐ cè, yǒu wǔ guān jì. huán gōng yuē: hé wèi wǔ guān jì? guǎn zǐ yuē: shī zhě suǒ yǐ jì wù yě, shí zhě suǒ yǐ jì suì yě, chūn qiū zhě suǒ yǐ jì chéng bài yě, xíng zhě dào mín zhī lì hài yě, yì zhě suǒ yǐ shǒu xiōng jí chéng bài yě, bo zhě bo xiōng jí lì hài yě. mín zhī néng cǐ zhě jiē yī mǎ zhī tián, yī jīn zhī yī. cǐ shǐ jūn bù mí wàng zhī shù yě. liù jiā zhě, jí jiàn: qí shí, shǐ yù xiān zǎo xián zhī rì shòu zhī, gù jūn wú shī shí, wú shī cè, wàn wù xìng fēng wú shī lì, yuǎn zhàn dé shī, yǐ wèi mò jiào shī, jì rén wú shī cí xíng, dān dào wú shī yì yì, shǒu huò fú xiōng jí bù xiāng luàn. cǐ wèi jūn bìng.
桓公問於管子曰:「請問教數。」管子對曰:「民之能明於農事者,置之黃金一斤,直食八石。民之能蕃育六畜者,置之黃金一斤,直食八石。民之能樹藝者,置之黃金一斤,直食八石。民之能樹瓜瓠葷菜百果使蕃袞者,置之黃金一斤,直食八石。民之能已民疾病者,置之黃金一斤,直食八石。民之知時:曰『歲旦阨』,曰『某谷不登』曰『某谷豐』者,置之黃金一斤,直食八石。民之通於蠶桑,使蠶不疾病者,皆置之黃金一斤,直食八石。謹聽其言而藏之官,使師旅之事無所與,此國策之者也。國用相靡而足,相困揲而(上次下吉),然後置四限高下,令之徐疾,驅屏萬物,守之以策,有五官技。」桓公曰:「何謂五官技?」管子曰:「詩者所以記物也,時者所以記歲也,春秋者所以記成敗也,行者道民之利害也,易者所以守凶吉成敗也,卜者卜凶吉利害也。民之能此者皆一馬之田,一金之衣。此使君不迷妄之數也。六家者,即見:其時,使豫先蚤閒之日受之,故君無失時,無失策,萬物興豐;無失利,遠占得失,以為末教;詩,記人無失辭;行,殫道無失義;易,守禍福凶吉不相亂。此謂君棅。」
huán gōng wèn yú guǎn zǐ yuē: quán bìng zhī shù wú yǐ dé wén zhī yǐ, shǒu guó zhī gù nài hé? yuē: néng jiē yǐ guān, shí jiē yǐ guān, dé shī zhī shù, wàn wù zhī zhōng shǐ, jūn jiē yǐ guān zhī yǐ. qí yú jiē yǐ shù xíng. huán gōng yuē: hé wèi yǐ shù xíng? guǎn zǐ duì yuē: gǔ zhě mín zhī sī mìng yě, zhì zhě mín zhī fǔ yě. mín zhì ér jūn yú, xià fù ér jūn pín, xià pín ér jūn fù, cǐ zhī wèi shì míng èr. guó jī, xú jí ér yǐ yǐ. jūn dào, dù fǎ ér yǐ yǐ. rén xīn, jìn móu ér yǐ yǐ. huán gōng yuē: hé wèi dù fǎ? hé wèi jìn móu? guǎn zǐ duì yuē: dù fǎ zhě, liàng rén lì ér jǔ gōng jìn móu zhě, fēi wǎng ér jiè lái. gù huò bù méng tōng ér mín wú huàn jiù. huán gōng yuē: qǐng wén xīn jìn. guǎn zǐ duì yuē: jìn yǒu chén bù zhōng yú qí jūn, lǜ shā qí zhǔ, wèi zhī gōng guò. zhū gōng guò zhī jiā wú shǐ de shì jūn. cǐ jìn zhī guò shī yě. qí zhī gōng guò, zuò lì zhǎng chà. è è hū lái xíng, shàn shàn hū lái róng, jiè yě. cǐ zhī wèi guó jiè.
桓公問於管子曰:「權棅之數吾已得聞之矣,守國之固奈何?」曰:「能皆已官,時皆已官,得失之數,萬物之終始,君皆已官之矣。其餘皆以數行。」桓公曰:「何謂以數行?」管子對曰:「谷者民之司命也,智者民之輔也。民智而君愚,下富而君貧,下貧而君富,此之謂事名二。國機,徐疾而已矣。君道,度法而已矣。人心,禁繆而已矣。」桓公曰:「何謂度法?何謂禁繆?」管子對曰:「度法者,量人力而舉功;禁繆者,非往而戒來。故禍不萌通而民無患咎。」桓公曰:「請聞心禁。」管子對曰:「晉有臣不忠於其君,慮殺其主,謂之公過。諸公過之家毋使得事君。此晉之過失也。齊之公過,坐立長差。惡惡乎來刑,善善乎來榮,戒也。此之謂國戒。」
huán gōng wèn guǎn zǐ yuē: qīng zhòng zhǔn shī zhī yǐ, cè jǐn yú cǐ hū? guǎn zǐ yuē: wèi yě, jiāng yù shén yòng bǎo. huán gōng yuē: hé wèi yù shén yòng bǎo? guǎn zǐ duì yuē: běi guō yǒu jué què ér dé guī zhě, cǐ jiǎn shù bǎi lǐ zhī dì yě. huán gōng yuē: hé wèi dé guī bǎi lǐ zhī dì? guǎn zǐ duì yuē: běi guō zhī dé guī zhě, lìng guò zhī píng pán zhī zhōng. jūn qǐng qǐ shí chéng zhī shǐ, bǎi jīn zhī tí, mìng běi guō dé guī zhī jiā yuē: cì ruò fú zhōng dài fū. yuē: dōng hǎi zhī zǐ lèi yú guī, tuō shě yú ruò. cì ruò dài fū zhī fú yǐ zhōng ér shēn, láo ruò yǐ bǎi jīn. zhī guī wèi wú zī, ér cáng zhū tài tái, yī rì ér xìn zhī yǐ sì niú, lì bǎo yuē wú zī. hái sì nián, fá gū zhú. dīng shì zhī jiā sù kě shí sān jūn zhī shī xíng wǔ yuè, zhào dīng shì ér mìng zhī yuē wú yǒu wú zī zhī bǎo yú cǐ. wú jīn jiāng yǒu dà shì, qǐng yǐ bǎo wèi zhì yú zi, yǐ jiǎ zǐ zhī yì sù. dīng shì běi xiāng zài bài, rù sù, bù gǎn shòu bǎo zhì. huán gōng mìng dīng shì yuē: guǎ rén lǎo yǐ, wèi zi zhě bù zhī cǐ shù. zhōng shòu wú zhì! dīng shì guī, gé zhú shì, fù jí cáng guī. hái sì nián, fá gū zhú, wèi dīng shì zhī sù zhōng shí sān jūn wǔ yuè zhī shí. huán gōng lì gòng shù: wén xíng zhōng qī, nián guī zhōng sì qiān jīn, hēi bái zhī zǐ dāng qiān jīn. fán gòng zhì, zhōng èr qí zhī rǎng cè yě, yòng gòng: guó wēi chū bǎo, guó ān xíng liú. huán gōng yuē: hé wèi liú? guǎn zǐ duì yuē: wù yǒu yù, zé jūn shī cè ér mín shī shēng yǐ. gù shàn wèi tiān xià zhě, cāo yú èr yù zhī wài. huán gōng yuē: hé wèi èr yù zhī wài? guǎn zǐ duì yuē: wàn chéng zhī guó, bù kě yǐ wú wàn jīn zhī xù shì qiān shèng zhī guó, bù kě yǐ wú qiān jīn zhī xù shì bǎi chéng zhī guó, bù kě yǐ wú bǎi jīn zhī xù shì. yǐ cǐ yǔ lìng jìn tuì, cǐ zhī wèi chéng shí.
桓公問管子曰:「輕重准施之矣,策盡於此乎?」管子曰:「未也,將御神用寶。」桓公曰:「何謂御神用寶?」管子對曰:「北郭有掘闕而得龜者,此檢數百里之地也。」桓公曰:「何謂得龜百里之地?」管子對曰:「北郭之得龜者,令過之平盤之中。君請起十乘之使,百金之提,命北郭得龜之家曰:『賜若服中大夫。』曰:『東海之子類於龜,托舍於若。賜若大夫之服以終而身,勞若以百金。』之龜為無貲,而藏諸泰台,一日而釁之以四牛,立寶曰無貲。還四年,伐孤竹。丁氏之家粟可食三軍之師行五月,召丁氏而命之曰;『吾有無貲之寶於此。吾今將有大事,請以寶為質於子,以假子之邑粟。』丁氏北鄉再拜,入粟,不敢受寶質。桓公命丁氏曰:『寡人老矣,為子者不知此數。終受吾質!』丁氏歸,革築室,賦籍藏龜。還四年,伐孤竹,謂丁氏之粟中食三軍五月之食。桓公立貢數:文行中七,年龜中四千金,黑白之子當千金。凡貢制,中二齊之壤策也,用貢:國危出寶,國安行流。」桓公曰:「何謂流?」管子對曰:「物有豫,則君失策而民失生矣。故善為天下者,操於二豫之外。」桓公曰:「何謂二豫之外?」管子對曰:「萬乘之國,不可以無萬金之蓄飾;千乘之國,不可以無千金之蓄飾;百乘之國,不可以無百金之蓄飾。以此與令進退,此之謂乘時。」