qín dé suǒ yǐ bìng tiān xià zhī xíng, ér tiān xià suì zhì yú bì kě bìng liù guó yǒu kě yǐ jù qín zhī shì, ér qín suì zhì yú bù kě jù zhě, qǐ qín wèi gōng yú bì liù guó yé? qí huò zài hu liù guó zhī jūn, zì zhàn qí suǒ kě qīn, ér jì qí suǒ kě chóu gù yě.
秦得所以並天下之形,而天下遂至於必可並;六國有可以拒秦之勢,而秦遂至於不可拒者,豈秦為工於斃六國耶?其禍在乎六國之君,自戰其所可親,而記其所可仇故也。
qín zhī wèi guó yī ér yǐ yǐ, ér guān dōng zhī guó liù yān. jì qín zhī dì, jū liù guó wǔ zhī yī xiào qín zhī bīng, dāng liù guó shí zhī yī. yǐ wǔ yī zhī dì shí yī zhī bīng, ér cháng shàn qí xióng qiáng yǐ zhì tiān xià zhī mìng zhě, yóu qí jù xíng biàn zhī jū, fǔ è tiān xià zhī kēng, ér dǎo qí yīng bèi yú zú gǔ zhī xià gù yě. shǐ liù guó zhī jūn zhī fū shè jì zhī shí huò zài qín, ér xiāng yǔ zhì chéng dì jiāo, lù lì yǐ bìn qín, jí qín chéng qiǎo yú gōng dòu, zé yì hé néng biān chī liù guó, shǐ zhī pián shǒu xī xiàng ér shì qín zāi? yòu kuàng dé yǐ yī yī ér yí miè zhī yě? gài qí bù zhī lǜ cǐ, fán suǒ yǐ yóu zǎo cháo ér yàn bà zhě, jiē qí zì xiāng tú bì zhī móu. cǐ qín suǒ yǐ dé shōu qí bì ér zhōng wèi suǒ qín yě.
秦之為國一而已矣,而關東之國六焉。計秦之地,居六國五之一;校秦之兵,當六國十之一。以五一之地、十一之兵,而常擅其雄強以制天下之命者,由其據形便之居,俯扼天下之吭,而蹈其膺背於足股之下故也。使六國之君知夫社稷之實禍在秦,而相與致誠締交,戮力以擯秦,即秦誠巧於攻斗,則亦何能鞭笞六國,使之駢首西向而事秦哉?又況得以一一而夷滅之也?蓋其不知慮此,凡所以由早朝而晏罷者,皆其自相屠斃之謀。此秦所以得收其敝而終為所擒也。
gài liù guó zhī shì, mò lì yú wèi cóng, mò hài yú wèi héng. cóng hé zé ān, héng chéng zé wēi, bì rán zhī shì yě. fāng qí wèi cóng yú sū qín yě, qín rén bù gǎn kuī bīng hán gǔ guān zhě shí wǔ nián. yǐ ér wèi héng yú zhāng yí, ér shān dōng zhū hóu suì bèi qín huò, rì gē dì yǐ qiú shì qín zhī huān, zú zhì yú dì jǐn ér guó wèi xū. liù guó gù cháng shōu hé cóng zhī lì yǐ, rán ér zhōng bài yú wèi héng zhī hài zhě, qí huò zài hu zì zhàn qí suǒ kě qīn, ér wàng qí suǒ kě chóu gù yě. suǒ wèi zhàn suǒ kě qīn wàng suǒ kě chóu zhě, qín rén shāo cán shí liù guó ér bìng yí zhī, zé guān dōng zhū hóu jiē yǔ guó yě, yí qíng qīn shì hé yǐ móu kàng qín. rán ér, qí chǔ zì shì qí qiáng, yǒu bìng tūn yàn zhào hán wèi zhī zhì ér huǎn qín zhī huò yàn zhào hán wèi zì chéng qí ruò, yǒu yí è qí chǔ zhī xīn ér xié qín zhī wēi. shì yǐ héng rén dé ér yīn zhī, sàn bài cóng yuē, qín yǐ qì kǒng ér shì hē zhī, gù rén rén zhèn pò, zhēng rù huì qín, wéi kǒng qí dú hòu zhī yě. céng bù zhī qí chǔ suī qiáng, bù zú yǐ zhì qín zhī wèi, ér qí suǒ shén jì zhě, dú zài hu hán wèi yě. hán wèi zhě, shí zhū hóu zhī xī bì yě, shì néng xiàn qín ér shǐ zhī wú dōng. qín gǒu yǒu yǐ yuè zhī, wǒ dé yǐ zhì qí hòu, cǐ qín zhī suǒ jì. shǐ qí chǔ yàn zhào shěn fū shè jì zhī shí huò zài qín, ér zhī hán wèi zhī wèi bì yú wǒ, wěi guó zhòng ér shōu qīn zhī, gù shǒu cóng yuē, bìng lì yī zhì, yǐ chóu hǔ láng zhī qín. shǐ qí yī xià bīng yú liù guó, zé liù guó zhī shī xī hé ér cóng zhī, zé qín jiǎ bù gǎn qīng yuè hán gǔ, ér shān dōng ān yǐ!
蓋六國之勢,莫利於為從,莫害於為衡。從合則安,衡成則危,必然之勢也。方其為從於蘇秦也,秦人不敢窺兵函谷關者十五年。已而為衡於張儀,而山東諸侯歲被秦禍,日割地以求事秦之歡,卒至於地盡而國為墟。六國固嘗收合從之利矣,然而終敗於為衡之害者,其禍在乎自戰其所可親,而忘其所可仇故也。所謂戰所可親、忘所可仇者,秦人稍蠶食六國而並夷之,則關東諸侯皆與國也,宜情親勢合以謀抗秦。然而,齊、楚自恃其強,有併吞燕、趙、韓、魏之志而緩秦之禍;燕、趙、韓、魏自懲其弱,有疑惡齊、楚之心而脅秦之威。是以衡人得而因之,散敗從約,秦以氣恐而勢喝之,故人人震迫,爭入賄秦,唯恐其獨後之也。曾不知齊、楚雖強,不足以致秦之畏,而其所甚忌者,獨在乎韓、魏也。韓、魏者,實諸侯之西蔽也,勢能限秦而使之無東。秦苟有以越之,我得以制其後,此秦之所忌。使齊、楚、燕、趙審夫社稷之實禍在秦,而知韓、魏之為蔽於我,委國重而收親之,固守從約,並力一志,以仇虎狼之秦。使其一下兵於六國,則六國之師悉合而從之,則秦甲不敢輕越函谷,而山東安矣!
huò yuē: hán wèi zhě, qín zhī cuò rǎng yě. qín bīng zhī jiā hán wèi yě, zhàn yú bǎi lǐ zhī nèi qí jiā yú sì guó yě, zhàn yú qiān lǐ zhī wài. hán wèi zhī zhì qín bīng, jìn zài hu yī rì zhī jiān ér qí dài zhū hóu zhī jiù, nǎi zài hu sān yuè zhī wài. qín gōng hán wèi jì guī ér xiū bīng, zé sì guó zhī chéng jiǎo zhě shàng wèi jí zhī yě. jīn tú zhí xū yǐ yì hán wèi, zé qín rén gù jiāng jí gōng ér lì jué zhī. shì shǐ sān guó sù bèi zāi huò, ér qí chǔ yàn zhào fǎn jū chǐ hán zhī yōu, fēi zhì jì yě. yī! qí chǔ yàn zhào zhī mín, lǐ liáng hé jǐ yǐ yīng qín dí zhě wú xū suì yě, rán zhōng bù néng shū qín huàn yú yī rì. sì guó chéng néng suì gèng gè guó zhī yī jūn, mìng yī piān jiāng tí zhī, yǐ hé shù hán wèi ér zuǒ qí shì, zé shì liù guó zhī shī rì cuì yú hán wèi zhī jiāo, yǎng guān ér cì qín. qín chéng yǒng zhě, suī rì rǔ ér zhāo zhī, gù bù qīng chū, ér yǐ fù bèi zhī dí yǐ. fū sū qín zhāng yí, suī qí wèi shù shēng yú chuǎi mó biàn shuō zhī qiǎo, rén jiē jiàn zhī, rán qí cè huà zhī suǒ chū, jiē zú yǐ wèi zhū hóu zhī lì hài ér chéng bài zhī. gài sū qín bù huò zhōng jiàn xìn yú liù guó, ér zhāng yí zhī zhì dú xíng yú qín. cǐ liù guó zhī suǒ yǐ jiàn bìng yú qín yě.
或曰:韓、魏者,秦之錯壤也。秦兵之加韓、魏也,戰於百里之內;其加於四國也,戰於千里之外。韓、魏之致秦兵,近在乎一日之間;而其待諸侯之救,乃在乎三月之外。秦攻韓、魏既歸而休兵,則四國之乘徼者尚未及知也。今徒執虛以役韓、魏,則秦人固將疾攻而力蹶之。是使三國速被災禍,而齊、楚、燕、趙反居齒寒之憂,非至計也。噫!齊、楚、燕、趙之民,里糧荷戟以應秦敵者無虛歲也,然終不能紓秦患於一日。四國誠能歲更各國之一軍,命一偏將提之,以合戍韓、魏而佐其勢,則是六國之師日萃於韓、魏之郊,仰關而伺秦。秦誠勇者,雖日辱而招之,固不輕出,而以腹背支敵矣。夫蘇秦、張儀,雖其為術生於揣摩辨說之巧,人皆賤之,然其策畫之所出,皆足以為諸侯之利害而成敗之。蓋蘇秦不獲終見信於六國,而張儀之志獨行於秦。此六國之所以見並於秦也。
jiē hū! shǐ guān dōng zhī guó liè ér wèi liù zhě, qǐ tiān suǒ yǐ zhōng xiāng qín hū? xiàng shǐ guān dōng zhī dì hé ér wèi yī, yǐ yǔ qín rén jué jī yú hán wèi zhī jiāo, zé shèng fù zhī shì gài wèi kě zhī. shǐ qí néng yīn qí zī ér suì bìng yàn zhào, chǔ néng yīn qí zī ér suì bìng hán wèi, zé dǐng zú zhī shì kě chéng. yǐ qí wèi guó zhě liù, shì yǐ qín rén dé yǐ jiān qí huān ér lí qí jiāo, zhōng yú yī yī ér yí miè zhī. bēi fū!
嗟乎!使關東之國裂而為六者,豈天所以終相秦乎?向使關東之地合而為一,以與秦人決機於韓、魏之郊,則勝負之勢蓋未可知。使齊能因其資而遂並燕、趙,楚能因其資而遂並韓、魏,則鼎足之勢可成。以其為國者六,是以秦人得以間其歡而離其交,終於一一而夷滅之。悲夫!