huán gōng wèn guǎn zǐ yuē: zhì ér bù luàn, míng ér bù bì, ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: míng fēn rèn zhí, zé zhì ér bù luàn, míng ér bù bì yǐ. gōng yuē: qǐng wèn fù guó nài hé? guǎn zǐ duì yuē: lì dì ér dòng yú shí, zé guó bì fù yǐ. gōng yòu wèn yuē: wú yù xíng guǎng rén dà yì, yǐ lì tiān xià, xī wèi ér kě? guǎn zǐ duì yuē: zhū bào jìn fēi, cún wáng jì jué, ér shè wú zuì, zé rén guǎng ér yì dà yǐ. gōng yuē: wú wén zhī yě, fū zhū bào jìn fēi, ér shè wú zuì zhě, bì yǒu zhàn shèng zhī qì gōng qǔ zhī shù, ér hòu néng zhū bào jìn fēi, ér shè wú zuì. gōng yuē: qǐng wèn zhàn shèng zhī qì? guǎn zǐ duì yuē: xuǎn tiān xià zhī háo jié, zhì tiān xià zhī jīng cái, lái tiān xià zhī liáng gōng, zé yǒu zhàn shèng zhī qì yǐ. gōng yuē: gōng qǔ zhī shù hé rú? guǎn zǐ duì yuē: huǐ qí bèi, sàn qí jī, duó zhī shí, zé wú gù chéng yǐ. gōng yuē: rán zé qǔ zhī ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: jiǎ ér lǐ zhī, hòu ér wú qī, zé tiān xià zhī shì zhì yǐ. gōng yuē: zhì tiān xià zhī jīng cái ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: wǔ ér liù zhī, jiǔ ér shí zhī, bù kě wèi shù. gōng yuē: lái gōng ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: sān bèi, bù yuǎn qiān lǐ. huán gōng yuē: wú yǐ zhī zhàn shèng zhī qì gōng qǔ zhī shù yǐ. qǐng wèn xíng jūn xí yì, jǔ cuò ér zhī xiān hòu, bù shī dì lì ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: yòng huò, chá tú. gōng yuē: yě zhàn bì shèng ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: yǐ qí. gōng yuē: wú yù biàn zhī tiān xià ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: xiǎo yǐ wú bù shí, zé tiān xià bù zú shí yě. gōng yuē: shǒu zhàn, yuǎn jiàn, yǒu huàn. fū mín bù bì sǐ, zé bù kě yǔ chū hū shǒu zhàn zhī nán bù bì xìn, zé bù kě shì ér wài zhī. fū shì bù sǐ zhī mín ér qiú yǐ shǒu zhàn, shì bù xìn zhī rén ér qiú yǐ wài zhī, cǐ bīng zhī sān àn yě. shǐ mín bì sǐ bì xìn ruò hé? guǎn zǐ duì yuē: míng sān běn. gōng yuē: hé wèi sān běn? guǎn zǐ duì yuē: sān běn zhě, yī yuē gù, èr yuē zūn, sān yuē zhì. gōng yuē: hé wèi yě? guǎn zǐ duì yuē: gù guó fù mǔ fén mù zhī suǒ zài, gù yě tián zhái jué lù, zūn yě qī zǐ, zhì yě. sān zhě bèi, rán hòu dà qí wēi, lì qí yì, zé mín bì sǐ ér bù wǒ qī yě.
桓公問管子曰：「治而不亂，明而不蔽，若何？」管子對曰：「明分任職，則治而不亂，明而不蔽矣。」公曰：「請問富國奈何？」管子對曰：「力地而動於時，則國必富矣。」公又問曰：「吾欲行廣仁大義，以利天下，奚為而可？」管子對曰：「誅暴禁非，存亡繼絕，而赦無罪，則仁廣而義大矣。」公曰：「吾聞之也，夫誅暴禁非，而赦無罪者，必有戰勝之器、攻取之數，而後能誅暴禁非，而赦無罪。」公曰：「請問戰勝之器？」管子對曰：「選天下之豪傑，致天下之精材，來天下之良工，則有戰勝之器矣。」公曰：「攻取之數何如？」管子對曰：「毀其備，散其積，奪之食，則無固城矣。」公曰：「然則取之若何？」管子對曰：「假而禮之，厚而無欺，則天下之士至矣。」公曰：「致天下之精材若何？」管子對曰：「五而六之，九而十之，不可為數。」公曰：「來工若何？」管子對曰：「三倍，不遠千里。」桓公曰：「吾已知戰勝之器、攻取之數矣。請問行軍襲邑，舉錯而知先後，不失地利若何？」管子對曰：「用貨，察圖。」公曰：「野戰必勝若何？」管子對曰：「以奇。」公曰：「吾欲遍知天下若何？」管子對曰：「小以吾不識，則天下不足識也。」公曰：「守戰，遠見，有患。夫民不必死，則不可與出乎守戰之難；不必信，則不可恃而外知。夫恃不死之民而求以守戰，恃不信之人而求以外知，此兵之三暗也。使民必死必信若何？」管子對曰：「明三本。」公曰：「何謂三本？」管子對曰：「三本者，一曰固，二曰尊，三曰質。」公曰：「何謂也？」管子對曰：「故國父母墳墓之所在，固也；田宅爵祿，尊也；妻子，質也。三者備，然後大其威，厲其意，則民必死而不我欺也。」

huán gōng wèn zhì mín yú guǎn zǐ. guǎn zǐ duì yuē: fán mù mín zhě, bì zhī qí jí, ér yōu zhī yǐ dé, wù jù yǐ zuì, wù zhǐ yǐ lì. shèn cǐ sì zhě, zú yǐ zhì mín yě. huán gōng yuē: guǎ rén dǔ qí shàn yě, hé wèi qí guǎ yě? guǎn zhòng duì yuē: fū guǎ fēi yǒu guó zhě zhī huàn yě. xī zhě tiān zǐ zhōng lì, dì fāng qiān lǐ, sì yán zhě gāi yān, hé wèi qí guǎ yě? fū mù mín bù zhī qí jí zé mín jí, bù yōu yǐ dé zé mín duō yuàn, jù zhī yǐ zuì zé mín duō zhà, zhǐ zhī yǐ lì zé wǎng zhě bù fǎn, lái zhě zhì jù. gù shèng wáng zhī mù mín yě, bù zài qí duō yě. huán gōng yuē: shàn, wù yǐ, rú shì yòu hé yǐ xíng zhī? guǎn zhòng duì yuē: zhì xìn jí zhōng, yán yǐ yǒu lǐ, shèn cǐ sì zhě, suǒ yǐ xíng zhī yě. huán gōng yuē: qǐng wén qí shuō. guǎn zhòng duì yuē: xìn yě zhě, mín xìn zhī zhōng yě zhě, mín huái zhī yán yě zhě, mín wèi zhī lǐ yě zhě, mín měi zhī. yǔ yuē, zé mìng bù yú, xìn yě fēi qí suǒ yù, wù shī yú rén, rén yě jiān zhōng wài zhèng, yán yě zhì xìn yǐ ràng, lǐ yě. huán gōng yuē: shàn zāi! mù mín hé xiān? guǎn zǐ duì yuē: yǒu shí xiān shì yǒu shí xiān zhèng, yǒu shí xiān dé yǒu shí xiān shù. piāo fēng bào yǔ bù wèi rén hài, hé hàn bù wèi mín huàn, bǎi chuān dào, nián gǔ shú, dí dài jiàn, qín shòu yǔ rén jù shí mín shí, mín bù jí yì. dāng cǐ shí yě, mín fù qiě jiāo. mù mín zhě hòu shōu shàn suì yǐ chōng cāng lǐn, jìn sǒu zé, cǐ wèi xiān zhī yǐ shì, suí zhī yǐ xíng, jìng zhī yǐ lǐ lè yǐ zhèn qí yín. cǐ wèi xiān zhī yǐ zhèng. piāo fēng bào yǔ wèi mín hài, hé hàn wèi mín huàn, nián gǔ bù shú, suì jī, dí dài guì, mín jí yì. dāng cǐ shí yě, mín pín qiě bà. mù mín zhě fā cāng lǐn shān lín sǒu zé yǐ gòng qí cái, hòu zhī yǐ shì, xiān zhī yǐ shù, yǐ zhèn qí bà. cǐ wèi xiān zhī yǐ dé. qí shōu zhī yě, bù duó mín cái qí shī zhī yě, bù shī yǒu dé. fù shàng ér zú xià, cǐ shèng wáng zhī zhì shì yě. huán gōng yuē: shàn.
桓公問治民於管子。管子對曰：「凡牧民者，必知其疾，而憂之以德，勿懼以罪，勿止以力。慎此四者，足以治民也。」桓公曰：「寡人睹其善也，何為其寡也？」管仲對曰：「夫寡非有國者之患也。昔者天子中立，地方千里，四言者該焉，何為其寡也？夫牧民不知其疾則民疾，不憂以德則民多怨，懼之以罪則民多詐，止之以力則往者不反，來者鷙距。故聖王之牧民也，不在其多也。」桓公曰：「善，勿已，如是又何以行之？」管仲對曰：「質信極忠，嚴以有禮，慎此四者，所以行之也。」桓公曰：「請聞其說。」管仲對曰：「信也者，民信之；忠也者，民懷之；嚴也者，民畏之；禮也者，民美之。語曰，澤命不渝，信也；非其所欲，勿施於人，仁也；堅中外正，嚴也；質信以讓，禮也。」桓公曰：「善哉！牧民何先？」管子對曰：「（有時先事）有時先政，有時先德（有時先恕）。飄風暴雨不為人害，涸旱不為民患，百川道，年穀熟，糴貸賤，禽獸與人聚食民食，民不疾疫。當此時也，民富且驕。牧民者厚收善歲以充倉廩，禁藪澤，（此謂）先之以事，隨之以刑，敬之以禮樂以振其淫。此謂先之以政。飄風暴雨為民害，涸旱為民患，年穀不熟，歲飢，糴貸貴，民疾疫。當此時也，民貧且罷。牧民者發倉廩、山林、藪澤以共其財，後之以事，先之以恕，以振其罷。此謂先之以德。其收之也，不奪民財；其施之也，不失有德。富上而足下，此聖王之至事也。」桓公曰：「善。」

huán gōng wèn guǎn zhòng yuē: guǎ rén yù bà, yǐ èr sān zi zhī gōng, jì dé bà yǐ. jīn wú yǒu yù wáng, qí kě hū. guǎn zhòng duì yuē: gōng dāng zhào shū yá ér wèn yān. bào shū zhì, gōng yòu wèn yān. bào shū duì yuē: gōng dāng zhào bīn xū wú ér wèn yān. bīn xū wú qū ér jìn, gōng yòu wèn yān. bīn xū wú duì yuē: gǔ zhī wáng zhě, qí jūn fēng, qí chén jiào. jīn jūn zhī chén fēng. gōng zūn dùn, móu rán yuǎn èr. sān zi suì xú xíng ér jìn. gōng yuē: xī zhě dài wáng xián, wáng jì xián, wén wáng xián, wǔ wáng xián wǔ wáng fá yīn kè zhī, qī nián ér bēng, zhōu gōng dàn fǔ chéng wáng ér zhì tiān xià, jǐn néng zhì yú sì hǎi zhī nèi yǐ. jīn guǎ rén zhī zǐ bù ruò guǎ rén, guǎ rén bù ruò èr sān zi. yǐ cǐ guān zhī, zé wú bù wáng bì yǐ.
桓公問管仲曰：「寡人慾霸，以二三子之功，既得霸矣。今吾有欲王，其可乎。」管仲對曰：「公當召叔牙而問焉。」鮑叔至，公又問焉。鮑叔對曰：「公當召賓胥無而問焉。」賓胥無趨而進，公又問焉。賓胥無對曰：「古之王者，其君豐，其臣教。今君之臣豐。」公遵遁，繆然遠二。三子遂徐行而進。公曰：「昔者大王賢，王季賢，文王賢，武王賢；武王伐殷克之，七年而崩，周公旦輔成王而治天下，僅能制於四海之內矣。今寡人之子不若寡人，寡人不若二三子。以此觀之，則吾不王必矣。」

huán gōng yuē: wǒ yù shèng mín, wèi zhī nài hé? guǎn zhòng duì yuē: cǐ fēi rén jūn zhī yán yě. shèng mín wèi yì. fū shèng mín zhī wèi dào, fēi tiān xià zhī dà dào yě. jūn yù shèng mín, zé shǐ yǒu sī shū yù, ér yè yǒu zuì zhě cháng, shù shěng ér yán zhū, ruò cǐ, zé mín shèng yǐ. suī rán, shèng mín zhī wèi dào, fēi tiān xià zhī dà dào yě. shǐ mín wèi gōng ér bù jiàn qīn, huò jí jí yú shēn, suī néng bù jiǔ, zé rén dài mò zhī shì yě, wēi zāi, jūn zhī guó jí hū.
桓公曰：「我欲勝民，為之奈何？」管仲對曰：「此非人君之言也。勝民為易。夫勝民之為道，非天下之大道也。君欲勝民，則使有司疏獄，而謁有罪者償，數省而嚴誅，若此，則民勝矣。雖然，勝民之為道，非天下之大道也。使民畏公而不見親，禍亟及於身，雖能不久，則人待莫之弒也，危哉，君之國岌乎。」

huán gōng guān yú jiù, wèn jiù lì yuē: jiù hé shì zuì nán? jiù lì wèi duì, guǎn zhòng duì yuē: yí wú cháng wèi yǔ rén yǐ, fù mǎ zhàn zuì nán. xiān fù qū mù, qū mù yòu qiú qū mù, qū mù yǐ fù, zhí mù wú suǒ shī yǐ. xiān fù zhí mù, zhí mù yòu qiú zhí mù, zhí mù yǐ fù, qū mù yì wú suǒ shī yǐ.
桓公觀於廄，問廄吏曰：「廄何事最難？」廄吏未對，管仲對曰：「夷吾嘗為圉人矣，傅馬棧最難。先傅曲木，曲木又求曲木，曲木已傅，直木無所施矣。先傅直木，直木又求直木，直木已傅，曲木亦無所施矣。」

huán gōng wèi guǎn zhòng yuē: wú yù fá dà guó zhī bù fú zhě nài hé? guǎn zhòng duì yuē: xiān ài sì fēng zhī nèi, rán hòu kě yǐ è jìng wài zhī bù shàn zhě xiān dìng qīng dài fū zhī jiā, rán hòu kě yǐ wēi lín zhī dí guó. shì gù xiān wáng bì yǒu zhì yě, rán hòu yǒu fèi yě bì yǒu lì yě, rán hòu yǒu hài yě.
桓公謂管仲曰：「吾欲伐大國之不服者奈何？」管仲對曰：「先愛四封之內，然後可以惡竟外之不善者；先定卿大夫之家，然後可以危鄰之敵國。是故先王必有置也，然後有廢也；必有利也，然後有害也。」

huán gōng jiàn wèi, lìng xìn shè sāi dǎo. zhù fú sì bì xiàn zuò, zhù yuē: chú jūn kē jí yǔ ruò zhī duō xū ér shǎo shí. huán gōng bù shuō, míng mù ér shì zhù fú sì bì. zhù fú sì bì shòu jiǔ ér jì zhī yuē: yòu yǔ jūn zhī ruò xián. huán gōng nù, jiāng zhū zhī, ér wèi yě. yǐ fù guǎn zhòng, guǎn zhòng yú shì zhī huán gōng zhī kě yǐ bà yě.
桓公踐位，令釁社塞禱。祝鳧巳疪獻胙，祝曰：「除君苛疾與若之多虛而少實。」桓公不說，瞑目而視祝鳧巳疪。祝鳧巳疪授酒而祭之曰：「又與君之若賢。」桓公怒，將誅之，而未也。以復管仲，管仲於是知桓公之可以霸也。

huán gōng chéng mǎ, hǔ wàng jiàn zhī ér fú. huán gōng wèn guǎn zhòng yuē: jīn zhě guǎ rén chéng mǎ, hǔ wàng jiàn guǎ rén ér bù gǎn xíng, qí gù hé yě? guǎn zhòng duì yuē: yì zhě jūn chéng bó mǎ ér pán huán, yíng rì ér chí hū? gōng yuē: rán. guǎn zhòng duì yuē: cǐ bó xiàng yě. bó shí hǔ bào, gù hǔ yí yān.
桓公乘馬，虎望見之而伏。桓公問管仲曰：「今者寡人乘馬，虎望見寡人而不敢行，其故何也？」管仲對曰：「意者君乘駮馬而洀桓，迎日而馳乎？」公曰：「然。」管仲對曰：「此駮象也。駮食虎豹，故虎疑焉。」

chǔ fá jǔ, jǔ jūn shǐ rén qiú jiù yú qí. huán gōng jiāng jiù zhī, guǎn zhòng yuē: jūn wù jiù yě. gōng yuē, qí gù hé yě? guǎn zhòng duì yuē: chén yǔ qí shǐ zhě yán, sān rǔ qí jūn, yán sè bù biàn. chén shǐ guān wú mǎn qí lǐ, sān qiáng qí shǐ zhě, zhēng zhī yǐ sǐ. jǔ jūn, xiǎo rén yě. jūn wù jiù. huán gōng guǒ bù jiù ér jǔ wáng.
楚伐莒，莒君使人求救於齊。桓公將救之，管仲曰：「君勿救也。」公曰，「其故何也？」管仲對曰：「臣與其使者言，三辱其君，顏色不變。臣使官無滿其禮，三強其使者，爭之以死。莒君，小人也。君勿救。」桓公果不救而莒亡。

huán gōng fàng chūn, sān yuè guān yú yě, huán gōng yuē: hé wù kě bǐ yú jūn zǐ zhī dé hū? xí péng duì yuē: fū sù, nèi jiǎ yǐ chù, zhōng yǒu juǎn chéng, wài yǒu bīng rèn. wèi gǎn zì shì, zì mìng yuē sù, cǐ qí kě bǐ yú jūn zǐ zhī dé hū! guǎn zhòng yuē: miáo, shǐ qí shǎo yě, xuàn xuàn hū hé qí rú zǐ yě! zhì qí zhuàng yě, zhuāng zhuāng hū hé qí shì yě! zhì qí chéng yě, yóu yóu hū zī miǎn, hé qí jūn zǐ yě! tiān xià de zhī zé ān, bù dé zé wēi, gù mìng zhī yuē hé. cǐ qí kě bǐ yú jūn zǐ zhī dé yǐ. huán gōng yuē: shàn.
桓公放春，三月觀於野，桓公曰：「何物可比於君子之德乎？」隰朋對曰：「夫粟，內甲以處，中有卷城，外有兵刃。未敢自恃，自命曰粟，此其可比於君子之德乎！」管仲曰：「苗，始其少也，眴眴乎何其孺子也！至其壯也，莊莊乎何其士也！至其成也，由由乎茲免，何其君子也！天下得之則安，不得則危，故命之曰禾。此其可比於君子之德矣。」桓公曰：「善。」

huán gōng běi fá gū zhú, wèi zhì bēi ěr zhī xī shí lǐ, xì rán zhǐ, chēng rán shì, yuán gōng jiāng shè, yǐn ér wèi gǎn fā yě, wèi zuǒ yòu yuē: jiàn shì qián rén hū? zuǒ yòu duì yuē, bù jiàn yě. gōng yuē: shì qí bù jì hū? guǎ rén dà huò. jīn zhě guǎ rén jiàn rén zhǎng chǐ ér rén wù jù yān: guān, yòu qū yī, zǒu mǎ qián jí. shì qí bù jì hū? guǎ rén dà huò. qǐ yǒu rén ruò cǐ zhě hū? guǎn zhòng duì yuē: chén wén dēng shān zhī shén yǒu yú ér zhě, zhǎng chǐ ér rén wù jù yān. bà wáng zhī jūn xìng, ér dēng shān shén jiàn. qiě zǒu mǎ qián jí, dào yě. qū yī, shì qián yǒu shuǐ yě. yòu qū yī, shì cóng yòu fāng shè yě. zhì bēi ěr zhī xī, yǒu zàn shuǐ zhě yuē: cóng zuǒ fāng shè, qí shēn jí guān cóng yòu fāng shè, qí shēn zhì xī. ruò yòu shè, qí dà jì. huán gōng lì bài guǎn zhòng yú mǎ qián yuē: zhòng fù zhī shèng zhì ruò cǐ, guǎ rén zhī dǐ zuì yě jiǔ yǐ. guǎn zhòng duì yuē: yí wú wén zhī, shèng rén xiān zhī wú xíng. jīn yǐ yǒu xíng, ér hòu zhī zhī, chén fēi shèng yě, shàn chéng jiào yě.
桓公北伐孤竹，未至卑耳之溪十里，闟然止，瞠然視，援弓將射，引而未敢發也，謂左右曰：「見是前人乎？」左右對曰，「不見也。」公曰：「事其不濟乎？寡人大惑。今者寡人見人長尺而人物具焉：冠，右祛衣，走馬前疾。事其不濟乎？寡人大惑。豈有人若此者乎？」管仲對曰：「臣聞登山之神有俞兒者，長尺而人物具焉。霸王之君興，而登山神見。且走馬前疾，道也。祛衣，示前有水也。右祛衣，示從右方涉也。」至卑耳之溪，有贊水者曰：「從左方涉，其深及冠；從右方涉，其深至膝。若右涉，其大濟。」桓公立拜管仲於馬前曰：「仲父之聖至若此，寡人之抵罪也久矣。」管仲對曰：「夷吾聞之，聖人先知無形。今已有形，而後知之，臣非聖也，善承教也。」

huán gōng shǐ guǎn zhòng qiú níng qī, níng qī yīng zhī yuē: hào hào hū. guǎn zhòng bù zhī, zhì zhōng shí ér lǜ zhī. bì zǐ yuē: gōng hé lǜ? guǎn zhòng yuē: fēi bì zǐ zhī suǒ zhī yě. bì zǐ yuē: gōng qí wú shǎo shǎo, wú jiàn jiàn. xī zhě wú gàn zhàn, wèi chèn bù dé rén jūn mén. guó zi tī qí chǐ, suì rù, wèi gàn guó duō. bǎi lǐ xī, qín guó zhī fàn niú zhě yě, mù gōng jǔ ér xiāng zhī, suì bà zhū hóu. yóu shì guān zhī, jiàn qǐ kě jiàn, shǎo qǐ kě shǎo zāi? guǎn zhòng yuē: rán, gōng shǐ wǒ qiú níng qī, níng qī yīng wǒ yuē: hào hào hū. wú bù shí. bì zǐ yuē: shī yǒu zhī: hào hào zhě shuǐ, yù yù zhě yú, wèi yǒu shì jiā, ér ān zhào wǒ jū? níng zi qí yù shì hū?
桓公使管仲求寧戚，寧戚應之曰：「浩浩乎。」管仲不知，至中食而慮之。婢子曰：「公何慮？」管仲曰：「非婢子之所知也。」婢子曰：「公其毋少少，毋賤賤。昔者吳干戰，未齔不得人軍門。國子擿其齒，遂入，為干國多。百里徯，秦國之飯牛者也，穆公舉而相之，遂霸諸侯。由是觀之，賤豈可賤，少豈可少哉？」管仲曰：「然，公使我求寧戚，寧戚應我曰：『浩浩乎。』吾不識。」婢子曰：「詩有之：『浩浩者水，育育者魚，未有室家，而安召我居？』寧子其欲室乎？」

huán gōng yǔ guǎn zhòng hé mén ér móu fá jǔ, wèi fā yě, ér yǐ wén yú guó yǐ. huán gōng nù wèi guǎn zhòng yuē: guǎ rén yǔ zhòng fù hé mén ér móu fá jǔ, wèi fā yě, ér yǐ wén yú guó, qí gù hé yě? guǎn zhòng yuē: guó bì yǒu shèng rén. huán gōng yuē: rán. fū rì zhī yì zhě, yǒu zhí xí shí yǐ shì shàng zhě, bì bǐ shì xié? yú shì nǎi lìng zhī fù yì, wú fù xiāng dài. shǎo yān, dōng guō yóu zhì. huán gōng lìng bīn zhě yán ér shàng, yǔ zhī fēn jí ér shàng, wèn yān, yuē: zi yán fá jǔ zhě hū? dōng guō yóu yuē: rán, chén yě. huán gōng yuē: guǎ rén bù yán fá jǔ ér zi yán fá jǔ, qí gù hé yě? dōng guō yóu duì yuē: chén wén zhī, jūn zǐ shàn móu, ér xiǎo rén shàn yì, chén yì zhī yě. huán gōng yuē: zi xī yǐ yì zhī? dōng guō yóu yuē: fū xīn rán xǐ lè zhě, zhōng gǔ zhī sè yě fū yuān rán qīng jìng zhě, cuī dié zhī sè yě liáo rán fēng mǎn, ér shǒu zú mǔ dòng zhě, bīng jiǎ zhī sè yě. rì zhě, chén shì èr jūn zhī zài tái shàng yě, kǒu kāi ér bù hé, shì yán jǔ yě jǔ shǒu ér zhǐ, shì dāng jǔ yě. qiě chén guān xiǎo guó zhū hóu zhī bù fú zhě, wéi jǔ, yú shì chén gù yuē fá jǔ. huán gōng yuē: shàn zāi, yǐ wēi shè míng, cǐ zhī wèi hū! zi qí zuò, guǎ rén yǔ zi tóng zhī.
桓公與管仲闔門而謀伐莒，未發也，而已聞於國矣。桓公怒謂管仲曰：「寡人與仲父闔門而謀伐莒，未發也，而已聞於國，其故何也？」管仲曰：「國必有聖人。」桓公曰：「然。夫日之役者，有執席食以視上者，必彼是邪？」於是乃令之復役，毋復相代。少焉，東郭郵至。桓公令儐者延而上，與之分級而上，問焉，曰：「子言伐莒者乎？」東郭郵曰：「然，臣也。」桓公曰：「寡人不言伐莒而子言伐莒，其故何也？」東郭郵對曰：「臣聞之，君子善謀，而小人善意，臣意之也。」桓公曰：「子奚以意之？」東郭郵曰：「夫欣然喜樂者，鐘鼓之色也；夫淵然清靜者，縗絰之色也；漻然豐滿，而手足拇動者，兵甲之色也。日者，臣視二君之在台上也，口開而不闔，是言莒也；舉手而指，勢當莒也。且臣觀小國諸侯之不服者，唯莒，於是臣故曰伐莒。」桓公曰：「善哉，以微射明，此之謂乎！子其坐，寡人與子同之。」

kè huò yù jiàn qí huán gōng, qǐng shì shàng guān, shòu lù qiān zhōng. gōng yǐ gào guǎn zhòng. yuē: jūn yǔ zhī. kè wén zhī yuē: chén bù shì yǐ. gōng yuē: hé gù? duì yuē: chén wén qǔ rén yǐ rén zhě, qí qù rén yě, yì yòng rén. wú bù shì yǐ.
客或欲見齊桓公，請仕上官，授祿千鍾。公以告管仲。曰：「君予之。」客聞之曰：「臣不仕矣。」公曰：「何故？」對曰：「臣聞取人以人者，其去人也，亦用人。吾不仕矣。」