strong xī zōng jí wèi kāi kē qǔ shì　 wén wǔ èr chǎng chū bǎng zhāo xián strong
僖宗即位開科取士　文武二場出榜招賢

què shuō sòng xī gōng zǐ, zài huá xuān zhōng rì bì hù dú shū, bù chū wài jìng. nà gōng zǐ xī rì yǐ jiǔ wèi zhòng, shī shū shǎo lǎn. kǒng tā wù què gōng míng, shì gù shàng tiān qiǎn cǐ shān jīng shí líng, fā xià shí nǚ yòu rén gǔ dòng zhōng, liú liàn sān nián, kǔ dú lì xíng. shí gōng xiàn qí jīn bǎng biāo míng, fāng zhāo qí qīn. kuàng nà shí nǚ shēng de yàn zhì jiāo róng, yāo zhī měi yù, liàn tā de xīn qíng, shì yǐ pāo gāo fù mǔ, bié le jiā xiāng, suí xíng cǐ dì, fèn zhì dú shū. ruò bù dé shí nǚ xiāng liú, nà gōng míng wù zhī yòu wù yǐ. yī rì lǎo ǎo zǎo lái sòng shàn, sòng xī qǐ zuò xiāng yíng, shuō dào: gǎn láo lǎo ǎo zhāo xī gōng shàn, rì rì lì xíng. xiǎo shēng ruò dé jīn bǎng biāo míng, zé bù gǎn xiāng wàng dà dé. lǎo ǎo huí shēng dào: lǎo jiāng jūn yì yán cǐ shì, dàn dé gōng zǐ gōng míng chéng jiù, zì dāng zǎo jié liáng yuán. ruò bù dé gōng míng xiǎn dá, zài děng shí kē, yì bù yǔ zhī luán fèng. gōng zǐ zì dāng liàng zhī. jiǎng bà, lǎo ǎo yǐ qù yǐ. piē xià bù tí.
卻說宋僖公子，在華軒終日閉戶讀書，不出外徑。那公子昔日以酒為重，詩書少覽。恐他誤卻功名，是故上天遣此山精石靈，發下石女誘人古洞中，留戀三年，苦讀力行。石公限其金榜標名，方招其親。況那石女生得艷質嬌容，腰肢美玉，戀他的心情，是以拋高父母，別了家鄉，隨行此地，憤志讀書。若不得石女相留，那功名誤之又誤矣。一日老媼早來送膳，宋僖起坐相迎，說道：「敢勞老媼朝夕供膳，日日力行。小生若得金榜標名，則不敢相忘大德。」老媼回聲道：「老將軍亦言此事，但得公子功名成就，自當早結良緣。若不得功名顯達，再等十科，亦不與之鸞鳳。公子自當諒之。」講罷，老媼已去矣。撇下不題。

què shuō yì zōng chuán zhì shí qī dài, xī zōng jí wèi. xī zōng míng gǔn xuān, yì zōng shǎo zǐ yě, nián yī shí sān suì. wèi huàn guān liú xíng shēn, hán wén yuē suǒ lì, jiàn dū zhǎng ān, gǎi yuán gān fú yuán nián. xī zōng shè cháo. shī yuē:
卻說懿宗傳至十七代，僖宗即位。僖宗名滾（儇），懿宗少子也，年一十三歲。為宦官劉行深，韓文約所立，建都長安，改元乾符元年。僖宗設朝。詩曰：

jiàng zé jī rén bào xiǎo chóu, shàng yī fāng jìn zǐ yún lóu. jiǔ tiān lǘ hé mén gōng diàn, wàn guó yì guān bài miǎn jià liú
絳幘雞人報曉籌，尚衣方進紫雲樓。九天閭闔門宮殿，萬國衣冠拜冕嫁（旒）

rì sè cái lín xiān zhǎng dòng, xiāng yān yù bàng gǔn lóng fú. qún chén cháo bà guī lái chù, yī pài kē shēng dá fèng lóu.
日色才臨仙掌動，香煙欲傍袞龍浮。群臣朝罷歸來處，一派珂聲達鳳樓。

zhòng chén cháo bì, xī zōng wèn: tiān xià jī huāng, lí mín fǎn luàn, hé yǐ zhì zhī? yán wèi jǐn, shǎn chū nìng chén tián lìng zī. cǐ rén zǒng dū sān xǐng liù bù, zhèng shì wén guān de bān tóu, wǔ jiāng de lǐng xiù. zòu shuō: chén wén tiān xià huāng luàn, zéi kòu fēng qǐ. nán zǐ chā dāo qiāng ér zhǒng tián, fù rén pī yì jiǎ ér kuì xiǎng. zhǐ yīn mín wú qīng guān, wǔ shǎo yǒng jiāng. qǐ wǒ zhǔ kāi wén wǔ èr chǎng, xuǎn qǔ tiān xià wén rén yǒng shì, jiào tā wèi guān wèi jiāng, tǎo zéi ān mín, zé tài píng kě lì zhì yǐ. dì zhǔn zòu, jí mìng cì rì chū bǎng zhāo xián, tiān xià jǔ zi jǐn dào xián yáng.
眾臣朝畢，僖宗問：「天下饑荒，黎民反亂，何以治之？」言未盡，閃出佞臣田令孜。此人總督三省六部，正是文官的班頭，武將的領袖。奏說：「臣聞天下荒亂，賊寇蜂起。男子插刀槍而種田，婦人披衣甲而饋餉。只因民無清官，武少勇將。乞我主開文武二場，選取天下文人勇士，教他為官為將，討賊安民，則太平可立至矣。」帝准奏，即命次日出榜招賢，天下舉子盡到咸陽。

zhǐ yīn zhāo xuǎn zhū xián shì, sǒng dòng yīng xióng jié shì xīn.
只因招選諸賢士，竦動英雄傑士心。

zài shuō sòng xī zài huá xuān dú shū, fēng wén xī zōng huáng dì chū xià bǎng wén, shè wén wǔ èr xuǎn chǎng, zhāo jí tiān xià yīng xián yǒng shì. xiǎng ǎn sòng xī wén cái qǐ luò yú tā rén zhī hòu hū. zòng wén chǎng bù jiù, zì dāng wǔ wéi. bǐ shí dào le zhǎng ān, jiàn jī ér zuò. tǎng dé gōng míng xiǎn dá, zǎo bù qīng yún. dìng rán bì xiān xiǎo jiě yǔ xiǎo shēng pèi hé yīn yuán, cǐ qí wú bié yě. jí rì dǎ dié xíng náng, bù rì yǐ dào zhǎng ān. ān dùn tíng tuǒ, rù le wén chǎng, tóu chǎng qī piān, èr chǎng sān chǎng yǐ dìng. xī xīn zhōng àn yí, wèi zhī zhōng fǒu. yú shì jiē xiǎo zhī rì, guǒ zhōng le dì èr shí wǔ míng wén jìn shì. míng dēng jīn bǎng, fāng suì yǔ xīn yǐ. wéi sī yī niàn wén chǎng jí jiù, wǔ chǎng yì lín, xiǎo shēng wén wǔ quán cái, wǒ yě yào zhěng dùn wǔ chǎng, tǎng dé liǎng bǎng biāo míng, yì jiàn xiǎo shēng wén wǔ quán cái. tā rì shí lǎo jiāng jūn jiàn wǒ wén wǔ guǎng xué, yì zú qí yī fān xǐ yuè. kě zhī xiǎo shēng zhì liàng lì néng yě. hé bù měi zāi.
再說宋僖在華軒讀書，風聞僖宗皇帝出下榜文，設文武二選場，招集天下英賢勇士。「想俺宋僖文才豈落於他人之後乎。縱文場不就，自當武闈。彼時到了長安，見機而作。倘得功名顯達，早步青雲。定然碧仙小姐與小生配合姻緣，此其無別也。」即日打疊行囊，不日已到長安。安頓停妥，入了文場，頭場七篇，二場三場已定。僖心中暗疑，未知中否。於是揭曉之日，果中了第二十五名文進士。「名登金榜，方遂予心矣。」惟思一念「文場即就，武場亦臨，小生文武全才，我也要整頓武場，倘得兩榜標名，亦見小生文武全才。他日石老將軍見我文武廣學，亦足其一番喜悅。可知小生志量力能也。何不美哉。」

yòu shuō huáng cháo biǎo zì jù tiān. bó lǎn jīng shǐ, wǔ yì jīng zhuān. shì shí gān fú sān nián, tiān xià huāng hàn.
又說黃巢表字巨天。博覽經史，武藝精專。是時乾符三年，天下荒旱。

gǎi wèi guǎng píng yuán nián. yú gēng zǐ suì, cháo wén zhǎng ān dà kāi wǔ shì, zhāo mù xióng cái. jí cí fù mǔ, jìng fù zhǎng ān rù shì. shì bì guǒ zhōng wǔ zhuàng yuán. cì rì, cháo dì. tián lìng zī yǐn zhì jià qián, qǐng zhǐ. dì wèn: nà gè shì zhuàng yuán? lìng zī zòu yuē: cǐ rén shì zhuàng yuán. xī zōng yī jiàn, huáng cháo shēn zhǎng yī zhàng, bǎng kuò sān tíng, miàn rú jīn zhǐ, méi héng yī zì, yá tiāo èr chǐ, bí shēng sān qiào. hǔ dé hún bù hù tǐ, bàn shǎng fāng dìng. xī zōng dà nù, jiāng huáng cháo gé tuì bù yòng. dāng jià guān shuō dào: cháo tíng xián nǐ mào chǒu, gù bù kěn yòng. huáng cháo tuì chū cháo mén zhī wài, mò rán tàn yuē: míng míng zhào shàng zhǐ shuō xuǎn wén zhāng wǔ yì, bù céng shuō jiǎn xuǎn miàn mào. zǎo zhī hūn jūn yǐ miàn mào qǔ rén, wǒ yě bù lái. běn yù huí jiā, xiū jiàn fù mǔ. nǎi tàn yī shēng: dà zhàng fū míng rén bù zuò àn shì. xiù zhōng qǔ chū bǐ lái, zhǐ jiàn jiē tóu yī zhī jǐn máo xióng jī, wàng huáng cháo jiào le yī shēng. cháo yuē: hūn jūn bù shí xián, jī dào shí xián. cháo shuō: jī ā, wǒ ruò yǒu tiān xià zhī fēn, nǐ dà jiào yī shēng. nà jī xiàng cháo yòu jiào yī shēng, huáng cháo dà yuè. jǔ bǐ xiě shī bā jù yún.
改為廣平元年。於庚子歲，巢聞長安大開武試，招募雄才。即辭父母，竟赴長安入試。試畢果中武狀元。次日，朝帝。田令孜引至駕前，請旨。帝問：「那個是狀元？」令孜奏曰：「此人是狀元。」僖宗一見，黃巢身長一丈，膀闊三停，面如金紙，眉橫一字，牙挑二齒，鼻生三竅。唬得魂不護體，半晌方定。僖宗大怒，將黃巢革退不用。當駕官說道：「朝廷嫌你貌丑，故不肯用。」黃巢退出朝門之外，默然嘆曰：「明明詔上只說選文章武藝，不曾說揀選面貌。早知昏君以面貌取人，我也不來。」本欲回家，羞見父母。乃嘆一聲：「大丈夫明人不做暗事。」袖中取出筆來，只見街頭一隻錦毛雄雞，望黃巢叫了一聲。巢曰：「昏君不識賢，雞到識賢。」巢說：「雞呵，我若有天下之分，你大叫一聲。」那雞向巢又叫一聲，黃巢大悅。舉筆寫詩八句雲。

shī yuē: jī gōng yǒu wǔ dé, jīn zhāo jiàn wǒ míng. dǐng shàng hóng guān zhèng, shēn pī zǐ jǐn wén.
詩曰：雞公有五德，今朝見我鳴。頂上紅冠正，身披紫錦文。

xīn zhōng cháng zhàng yì, dà jiào liǎng sān shēng. huàn chū fú sāng rì, zhòng jiào tiān xià míng.
心中常仗義，大叫兩三聲。喚出扶桑日，重教天下明。

huáng cháo zuò shī bì, jìn jiǔ guǎn yǐn jiǔ, chéng xìng yòu zài fěn qiáng shàng xiě xià fǎn cí: hūn jūn shī zhèng, chǒng yòng jiān nìng. huāng huāng nán luàn, wén wǔ wú néng. táng xī zōng yǒu yǎn wú zhū, jiàn xián cái bù néng zé yòng. kě xī wǒ shí nián xīn kǔ, dào jīn rì bù dé chéng míng. àn sī xī rì chǔ hàn zhēng fēng: yī gè lì bá tài shān, yī gè liàng kuān cāng hǎi. tā liǎng gè zhàn wū jiāng, yīng xióng dǐ dí. yì xián yáng huǒ dé zhào xìng. mǒu tā zhì gāo hàn dòu, qì tǔ hóng ní. yì yù pǐ mǎ dān dāo héng xíng tiān xià, guǎn qǔ nà bīng dāo dòng chù, bǎ táng cháo yī dàn píng tūn.
黃巢作詩畢，進酒館飲酒，乘興又在粉牆上寫下反詞：昏君失政，寵用奸佞。荒荒難亂，文武無能。唐僖宗有眼無珠，見賢才不能擇用。可惜我十年辛苦，到今日不得成名。暗思昔日楚漢爭鋒：一個力拔泰山，一個量寬滄海。他兩個戰烏江，英雄抵敵。詣咸陽火德肇興。某他志高漢斗，氣吐虹霓。意欲匹馬單刀橫行天下，管取那兵刀動處，把唐朝一旦平吞。

yǒu shī wèi zhèng, shī yuē: hào qì téng téng guàn dòu niú, bān chāo tóu bǐ qù fēng hóu. mǎ qián dàn dé sān qiān zú, gǎn duó táng cháo sì bǎi zhōu.
有詩為證，詩曰：浩氣騰騰貫鬥牛，班超投筆去封侯。馬前但得三千卒，敢奪唐朝四百州。

huáng cháo xiě xià shī cí, jí shōu shí qín jiàn shū xiāng, chū le zhǎng ān chéng, duì tiān shì yuē: huáng cháo ruò dé cùn jìn, dìng yào duó qǔ táng cháo tiān xià. yán bà ér qù, bù tí.
黃巢寫下詩詞，即收拾琴劍書箱，出了長安城，對天誓曰：「黃巢若得寸進，定要奪取唐朝天下。」言罷而去，不題。

zài shuō sòng xī dé zhòng wǔ chǎng shí èr míng wǔ jìn shì. huáng cháo zhōng le wǔ zhuàng yuán, dì bù rèn yòng, huáng cháo tí xià fǎn cí ér qù. sòng xī xiè le shèng ēn, shàng běn cí jià hái xiāng, wán qǔ. dì zhǔn zòu qīng hái xiāng wán qǔ. chì cì shuāng fù jīn yín wén wǔ zhí shì, yòu cì jīn sī dēng lóng yī duì, fèng zhǐ róng qǔ. zhǔn bèi huí xiāng. bù yī rì yǐ dào xiān shān dòng, zhòng yóu jiù dì, jǔ mù guān zhān. dàn jiàn qīng shān jǐng wù yī rán zài, dú xī bù jiàn jiù shí rén. xīn zhōng chóu chàng, zì xiǎng yī huì wǎng cháng zài cǐ céng jiàn gāo lóu dà zhái, jīn rì rú hé jǐn shì huāng qiū? rú cǐ jiù jī jiù shì huá jìng xuān, cháng cháng zài cǐ dú shū, jīn rì wèi hé yǎo wú zōng jī, bìng wú rén yǐng. mò bú shì xiān shān dòng fǔ liú yǔ jū zhī sān zài, zhuó yì dú shū, jīn rì fāng dé chéng míng. jiào rén bǎi shàng xiāng àn, wàng kōng kòu xiè zé le. zhǔ yún: cāng tiān, cāng tiān! jīn rì xiǎo zi dé zhì, tiān tiān jiàn lián. ruò wú fèn zhì, ān dé róng xiǎn. jīn rì bǐng zhú fén xiāng, kòu bài cāng tiān. zhǔ bà, nǎi tàn yī shēng: bì xiān xiǎo jiě ā, jīn rì xiǎo shēng fāng cái shēn xiǎn, bù zhī nǐ zài nà xiāng chū xiàn. tàn bà, bù jué bàn kōng zhōng xiàn chū yī duǒ xiáng yún. zhèng jiàn bì xiān xiǎo jiě zuò zài yún duān. xiǎo jiě yīng shēng dá dào: sòng gōng zǐ, sòng gōng zǐ, ruò bú shì qiè shēn liú liàn, jīn rì hé dé gōng míng róng xiǎn. bù jué yún duān zhì xià fèng chāi yī gǔ, zhǔ yún: sòng shēng, shōu shí fèng chāi ér, lüè wèi qīng jié biǎo jì, jiàn cǐ fèng chāi rú jiàn dà yì. zhǔ bà, téng kōng qù yǐ. zhè yě méi nài hé. rú shì dǎ dié xíng chéng, fù fǎn jiā xiāng, guī jiàn fù mǔ, gǎn diē niáng shēng shēn yǎng yù rú tiān dì yī tǐ, hào tiān zhī wǎng jí yě. rú cǐ bēi tàn yún yún. diē niáng shuō dào: zì shì wǒ ér qù hòu, yóu xué sān nián, jīn rì xìng de shàng tiān chuí mǐn, yī jǐn hái xiāng. hé jiā bài xiè cāng tiān. yī rì zuò xià, fù mǔ yán zhī yú zi: wǒ ér, dāng rì shuō dào jīn bǎng liè míng shì bù hūn qǔ. zì cóng wǒ ér qù hòu, lǎo fù mǔ céng zài yú běn xiāng yǔ liú tiān zé hàn lín shuō hé hūn yīn. jīn rì hái ér róng yào huí lái, hé dāng bo zé liáng chén, zǎo chéng luán fèng. yú shì jiǎn dìng běn nián jiǔ yuè chū jiǔ yíng qīn, luán fèng chéng xiáng. cǐ zhèng hūn yīn fù mǔ zhǔ, gōng míng tiān sòng lái.
再說宋僖得中武場十二名武進士。黃巢中了武狀元，帝不任用，黃巢題下反詞而去。宋僖謝了聖恩，上本辭駕還鄉，完娶。帝准奏「卿還鄉完娶。」敕賜雙副金銀文武執事，又賜金絲燈籠一對，「奉旨榮娶。」準備回鄉。不一日已到仙山洞，重遊舊地，舉目觀瞻。但見青山景物依然在，獨惜不見舊時人。心中惆悵，自想一會「往常在此曾見高樓大宅，今日如何儘是荒丘？如此舊跡就是華靜軒，常常在此讀書，今日為何杳無蹤跡，並無人影。莫不是仙山洞府留予居之三載，着意讀書，今日方得成名。」叫人擺上香案，望空叩謝則了。囑云：「蒼天，蒼天！今日小子得志，天天見憐。若無憤志，安得榮顯。今日秉燭焚香，叩拜蒼天。」囑罷，乃嘆一聲：「碧仙小姐呵，今日小生方才身顯，不知你在那廂出現。」嘆罷，不覺半空中現出一朵祥雲。正見碧仙小姐坐在雲端。小姐應聲答道：「宋公子，宋公子，若不是妾身留戀，今日何得功名榮顯。」不覺雲端擲下鳳釵一股，囑云：「宋生，收拾鳳釵兒，略為清節表記，見此鳳釵如見大義。」囑罷，騰空去矣。這也沒奈何。如是打疊行程，復返家鄉，歸見父母，感爹娘生身養育如天地一體，昊天之罔極也。如此悲嘆云云。爹娘說道：「自是我兒去後，遊學三年，今日幸得上天垂憫，衣錦還鄉。」合家拜謝蒼天。一日坐下，父母言知於子：「我兒，當日說道金榜列名誓不婚娶。自從我兒去後，老父母曾在於本鄉與劉天澤翰林說合婚姻。今日孩兒榮耀回來，合當卜擇良辰，早成鸞鳳。」於是揀定本年九月初九迎親，鸞鳳呈祥。此正婚姻父母主，功名天送來。