zì shū qì zhī zuò, xiān mín kě dé ér wén zhě, jīng chuán suǒ chēng, táng yú yǐ shàng, dì wáng yǒu hào shì. fǔ zuǒ bù kě dé ér chēng yǐ, ér zhū zi pō yán zhī, suī bù kǎo hū kǒng shì, rán yóu zhe zài piān jí, guī hū xiǎn shàn zhāo è, quàn jiè hòu rén, gù bó cǎi yān. kǒng zǐ yuē: ruò shèng yǔ rén, zé wú qǐ gǎn? yòu yuē: hé shì yú rén, bì yě shèng hū! wèi zhī, yān dé rén? shēng ér zhī zhī zhě, shàng yě xué ér zhī zhī zhě, cì yě yīn ér xué zhī, yòu qí cì yě kùn ér bù xué, mín sī wèi xià yǐ. yòu yuē: zhōng rén yǐ shàng, kě yǐ yǔ shàng yě. wéi shàng zhì yǔ xià yú bù yí. chuán yuē: pì rú yáo shùn, yǔ jì xiè yǔ zhī wèi shàn zé xíng, gǔn yán guàn dōu yù yǔ wèi è zé zhū. kě yǔ wèi shàn, bù kě yǔ wèi è, shì wèi shàng zhì. jié zhòu, lóng féng bǐ gàn yù yǔ zhī wèi shàn zé zhū, yú shēn chóng hóu yǔ zhī wèi è zé xíng. kě yǔ wèi è, bù kě yǔ wèi shàn, shì wèi xià yú. qí huán gōng, guǎn zhòng xiāng zhī zé bà, shù diāo fǔ zhī zé luàn. kě yǔ wèi shàn, kě yǔ wèi è, shì wèi zhōng rén. yīn zī yǐ liè jiǔ děng zhī xù, jiū jí jīng chuán, jì shì xiàng cì, zǒng bèi gǔ jīn zhī lüè yào yún. biǎo lüè
自書契之作，先民可得而聞者，經傳所稱，唐、虞以上，帝王有號諡。輔佐不可得而稱矣，而諸子頗言之，雖不考虖孔氏，然猶著在篇籍，歸乎顯善昭惡，勸戒後人，故博採焉。孔子曰：「若聖與仁，則吾豈敢？」又曰：「何事於仁，必也聖乎！」「未知，焉得仁？」「生而知之者，上也；學而知之者，次也；因而學之，又其次也；困而不學，民斯為下矣。」又曰：「中人以上，可以語上也。」「唯上智與下愚不移。」傳曰：譬如堯、舜，禹、稷、卨與之為善則行，鮌、訁雚兜欲與為惡則誅。可與為善，不可與為惡，是謂上智。桀、紂，龍逢、比干欲與之為善則誅，於莘、崇侯與之為惡則行。可與為惡，不可與為善，是謂下愚。齊桓公，管仲相之則霸，豎貂輔之則亂。可與為善，可與為惡，是謂中人。因茲以列九等之序，究極經傳，繼世相次，總備古今之略要雲。表略