gǔ zhě tiān zǐ jiàn guó, zhū hóu lì jiā, zì qīng dài fū yǐ zhì yú shù rén, gè yǒu děng chà, shì yǐ mín fú shi qí shàng, ér xià wú jì yú. kǒng zǐ yuē:" tiān xià yǒu dào, zhèng bù zài dài fū." bǎi guān yǒu sī fèng fǎ chéng lìng, yǐ xiū suǒ zhí, shī zhí yǒu zhū, qīn guān yǒu fá. fū rán, gù shàng xià xiāng shùn, ér shù shì lǐ yān.
古者天子建国,诸侯立家,自卿、大夫以至于庶人,各有等差,是以民服事其上,而下无觊觎。孔子曰:“天下有道,政不在大夫。”百官有司奉法承令,以修所职,失职有诛,侵官有罚。夫然,故上下相顺,而庶事理焉。
zhōu shì jì wēi, lǐ yuè zhēng fá zì zhū hóu chū. huán wén zhī hòu, dài fū shì quán, péi chén zhí mìng. líng yí zhì yú zhàn guó, hé cóng lián héng, lì zhèng zhēng qiáng. yóu shì liè guó gōng zǐ, wèi yǒu xìn líng zhào yǒu píng yuán qí yǒu mèng cháng chǔ yǒu chūn shēn, jiē jiè wáng gōng zhī shì, jìng wèi yóu xiá, jī míng gǒu dào, wú bù bīn lǐ. ér zhào xiāng yú qīng qì guó juān jūn, yǐ zhōu qióng jiāo wèi qí zhī è xìn líng wú jì qiè fú jiǎo mìng, lù jiāng zhuān shī, yǐ fù píng yuán zhī jí: jiē yǐ qǔ zhòng zhū hóu, xiǎn míng tiān xià, è wàn ér yóu tán zhě, yǐ sì háo wèi chēng shǒu. yú shì bèi gōng sǐ dǎng zhī yì chéng, shǒu zhí fèng shàng zhī yì fèi yǐ.
周室既微,礼乐征伐自诸侯出。桓、文之后,大夫世权,陪臣执命。陵夷至于战国,合从连衡,力政争强。由是列国公子,魏有信陵、赵有平原、齐有孟尝、楚有春申,皆借王公之势,竞为游侠,鸡鸣狗盗,无不宾礼。而赵相虞卿弃国捐君,以周穷交魏齐之厄;信陵无忌窃符矫命,戮将专师,以赴平原之急:皆以取重诸侯,显名天下,扼腕而游谈者,以四豪为称首。于是背公死党之议成,守职奉上之义废矣。
jí zhì hàn xìng, jìn wǎng shū kuò, wèi zhī kuāng gǎi yě. shì gù dài xiāng chén xī cóng chē qiān shèng, ér wú bì huái nán jiē zhāo bīn kè yǐ qiān shù. wài qī dà chén wèi qí wǔ ān zhī shǔ jìng zhú yú jīng shī, bù yī yóu xiá jù mèng guō jiě zhī tú chí wù yú lǘ yán, quán xíng zhōu yù, lì zhé gōng hóu. zhòng shù róng qí míng jī, jì ér mù zhī. suī qí xiàn yú xíng pì, zì yǔ shā shēn chéng míng, ruò jì lù chóu mù, sǐ ér bù huǐ yě. gù zēng zǐ yuē:" shàng shī qí dào, mín sàn jiǔ yǐ." fēi míng wáng zài shàng, shì zhī yǐ hào wù, qí zhī yǐ lǐ fǎ, mín hé yóu zhī jìn ér fǎn zhèng hū!
及至汉兴,禁网疏阔,未之匡改也。是故代相陈豨从车千乘,而吴濞、淮南皆招宾客以千数。外戚大臣魏其、武安之属竞逐于京师,布衣游侠剧孟、郭解之徒驰骛于闾阎,权行州域,力折公侯。众庶荣其名迹,觊而慕之。虽其陷于刑辟,自与杀身成名,若季路、仇牧,死而不悔也。故曾子曰:“上失其道,民散久矣。”非明王在上,视之以好恶,齐之以礼法,民曷由知禁而反正乎!
gǔ zhī zhèng fǎ: wǔ bó, sān wáng zhī zuì rén yě ér liù guó, wǔ bó zhī zuì rén yě. fū sì háo zhě, yòu liù guó zhī zuì rén yě. kuàng yú guō jiě zhī lún, yǐ pǐ fū zhī xì, qiè shā shēng zhī quán, qí zuì yǐ bù róng yú zhū yǐ. guān qí wēn liáng fàn ài, zhèn qióng zhōu jí, qiān tuì bù fá, yì jiē yǒu jué yì zhī zī. xī hū bù rù yú dào dé, gǒu fàng zòng yú mò liú, shā shēn wáng zōng, fēi bù xìng yě.
古之正法:五伯,三王之罪人也;而六国,五伯之罪人也。夫四豪者,又六国之罪人也。况于郭解之伦,以匹夫之细,窃杀生之权,其罪已不容于诛矣。观其温良泛爱,振穷周急,谦退不伐,亦皆有绝异之姿。惜乎不入于道德,苟放纵于末流,杀身亡宗,非不幸也。
zì wèi qí wǔ ān huái nán zhī hòu, tiān zǐ qiè chǐ, wèi huò gǎi jié. rán jùn guó háo jié chǔ chù gè yǒu, jīng shī qīn qī guān gài xiāng wàng, yì gǔ jīn cháng dào, mò zú yán zhě. wéi chéng dì shí, wài jiā wáng shì bīn kè wèi shèng, ér lóu hù wèi shuài. jí wáng mǎng shí, zhū gōng zhī jiān chén zūn wèi xióng, lǘ lǐ zhī xiá yuán shè wèi kuí.
自魏其、武安、淮南之后,天子切齿,卫、霍改节。然郡国豪桀处处各有,京师亲戚冠盖相望,亦古今常道,莫足言者。唯成帝时,外家王氏宾客为盛,而楼护为帅。及王莽时,诸公之间陈遵为雄,闾里之侠原涉为魁。
zhū jiā, lǔ rén, gāo zǔ tóng shí yě. lǔ rén jiē yǐ rú jiào, ér zhū jiā yòng xiá wén. suǒ zāng huó háo shì yǐ bǎi shù, qí yú yōng rén bù kě shèng yán. rán zhōng bù fá qí néng, yǐn qí dé, zhū suǒ cháng shī, wéi kǒng jiàn zhī. zhèn rén bù shàn, xiān cóng pín jiàn shǐ. jiā wáng yú cái, yī bù jiān cǎi, shí bù chóng wèi, chéng bù guò qú niú. zhuān qū rén zhī jí, shèn yú jǐ sī. jì yīn tuō jì bù zhī è, jí bù zūn guì, zhōng shēn bú jiàn. zì guān yǐ dōng, mò bù yán jǐng yuàn jiāo.
朱家,鲁人,高祖同时也。鲁人皆以儒教,而朱家用侠闻。所臧活豪士以百数,其余庸人不可胜言。然终不伐其能,饮其德,诸所尝施,唯恐见之。振人不赡,先从贫贱始。家亡余财,衣不兼采,食不重味,乘不过軥牛。专趋人之急,甚于己私。既阴脱季布之厄,及布尊贵,终身不见。自关以东,莫不延颈愿交。
chǔ tián zhòng yǐ xiá wén, fù shì zhū jiā, zì yǐ wéi xíng fú jí yě. tián zhòng sǐ hòu, yǒu jù mèng.
楚田仲以侠闻,父事朱家,自以为行弗及也。田仲死后,有剧孟。
jù mèng zhě, luò yáng rén yě. zhōu rén yǐ shāng gǔ wèi zī, jù mèng yǐ xiá xiǎn. wú chǔ fǎn shí, tiáo hóu wèi tài wèi, chéng chuán dōng, jiāng zhì hé nán, dé jù mèng, xǐ yuē:" wú chǔ jǔ dà shì ér bù qiú jù mèng, wú zhī qí wú néng wéi yǐ." tiān xià sāo dòng, dà jiàng jūn dé zhī ruò yī dí guó yún. jù mèng xíng dà lèi zhū jiā, ér hǎo bó, duō shào nián zhī xì. rán mèng mǔ sǐ, zì yuǎn fāng sòng sàng gài qiān shèng. jí mèng sǐ, jiā wú shí jīn zhī cái. ér fú lí wáng mèng, yì yǐ xiá chēng jiāng huái zhī jiān. shì shí, jǐ nán jiàn shì chén zhōu fū yì yǐ háo wén. jǐng dì wén zhī, shǐ shǐ jìn zhū cǐ shǔ. qí hòu, dài zhū bái liáng hán wú pì yáng dí xuē kuàng shǎn hán rú, fēn fēn fù chū yān.
剧孟者,洛阳人也。周人以商贾为资,剧孟以侠显。吴、楚反时,条侯为太尉,乘传东,将至河南,得剧孟,喜曰:“吴、楚举大事而不求剧孟,吾知其无能为已。”天下骚动,大将军得之若一敌国云。剧孟行大类朱家,而好博,多少年之戏。然孟母死,自远方送丧盖千乘。及孟死,家无十金之财。而符离王孟,亦以侠称江、淮之间。是时,济南瞷氏、陈周肤亦以豪闻。景帝闻之,使使尽诛此属。其后,代诸白、梁韩毋辟、阳翟薛况、陕寒孺,纷纷复出焉。
guō jiě, hé nèi zhǐ rén yě, wēn shàn xiāng rén xǔ fù wài sūn yě. jiě fù rèn xiá, xiào wén shí zhū sǐ. jiě wéi rén jìng hàn, bù yǐn jiǔ. shǎo shí yīn zéi gǎn gài, bù kuài yì, suǒ shā shén zhòng. yǐ qū jiè yǒu bào chóu, zāng mìng zuò jiān piāo gōng, xiū nǎi zhù qián jué zhǒng, bù kě shèng shǔ. shì yǒu tiān xìng, jiǒng jí cháng dé tuō, ruò yù shè.
郭解,河内轵人也,温善相人许负外孙也。解父任侠,孝文时诛死。解为人静悍,不饮酒。少时阴贼感概,不快意,所杀甚众。以躯借友报仇,臧命作奸剽攻,休乃铸钱掘冢,不可胜数。适有天幸,窘急常得脱,若遇赦。
jí jiě nián zhǎng, gèng zhé jié wèi jiǎn, yǐ dé bào yuàn, hòu shī ér báo wàng. rán qí zì xǐ wèi xiá yì shén. jì yǐ zhèn rén zhī mìng, bù jīn qí gōng, qí yīn zéi zhe yú xīn běn fā yú yá zì rú gù yún. ér shào nián mù qí xíng, yì zhé wèi bào chóu, bù shǐ zhī yě.
及解年长,更折节为俭,以德报怨,厚施而薄望。然其自喜为侠益甚。既已振人之命,不矜其功,其阴贼著于心本发于睚眦如故云。而少年慕其行,亦辄为报仇,不使知也。
jiě zǐ zi fù jiě zhī shì, yú rén yǐn, shǐ zhī jiào, fēi qí rèn, qiáng guàn zhī. rén nù, cì shā jiě zǐ zi, wáng qù. jiě zǐ nù yuē:" yǐ wēng bó shí rén shā wú zi, zéi bù dé!" qì qí shī dào páng, fú zàng, yù yǐ rǔ jiě. jiě shǐ rén wēi zhī zéi chù. zéi jiǒng zì guī, jù yǐ shí gào jiě. jiě yuē:" gōng shā zhī dāng, wú ér bù zhí." suì qù qí zéi, zuì qí zǐ zi, shōu ér zàng zhī. zhū gōng wén zhī, jiē duō jiě zhī yì, yì fù yān.
解姊子负解之势,与人饮,使之釂,非其任,强灌之。人怒,刺杀解姊子,亡去。解姊怒曰:“以翁伯时人杀吾子,贼不得!”弃其尸道旁,弗葬,欲以辱解。解使人微知贼处。贼窘自归,具以实告解。解曰:“公杀之当,吾儿不直。”遂去其贼,罪其姊子,收而葬之。诸公闻之,皆多解之义,益附焉。
jiě chū, rén jiē bì, yǒu yī rén dú jī jù shì zhī. jiě wèn qí xìng míng, kè yù shā zhī. jiě yuē:" jū yì wū bú jiàn jìng, shì wú dé bù xiū yě, bǐ hé zuì!" nǎi yīn qǐng wèi shǐ yuē:" shì rén wú suǒ zhòng, zhì jiàn gèng shí tuō zhī." měi zhì zhí gèng, shù guò, lì fú qiú. guài zhī, wèn qí gù, jiě shǐ tuō zhī. jī jù zhě nǎi ròu tǎn xiè zuì. shào nián wén zhī, yù yì mù jiě zhī xíng.
解出,人皆避,有一人独箕踞视之。解问其姓名,客欲杀之。解曰:“居邑屋不见敬,是吾德不修也,彼何罪!”乃阴请尉史曰:“是人吾所重,至践更时脱之。”每至直更,数过,吏弗求。怪之,问其故,解使脱之。箕踞者乃肉袒谢罪。少年闻之,愈益慕解之行。
luò yáng rén yǒu xiāng chóu zhě, yì zhōng xián háo jū jiān yǐ shí shù, zhōng bù tīng. kè nǎi jiàn jiě. jiě yè jiàn chóu jiā, chóu jiā qū tīng. jiě wèi chóu jiā:" wú wén luò yáng zhū gōng zài jiān, duō bù tīng. jīn zi xìng ér tīng jiě, jiě nài hé cóng tā xiàn duó rén yì xián dài fū quán hū!" nǎi yè qù, bù shǐ rén zhī, yuē:" qiě wú yōng, dài wǒ qù, lìng luò yáng háo jū jiān nǎi tīng."
洛阳人有相仇者,邑中贤豪居间以十数,终不听。客乃见解。解夜见仇家,仇家曲听。解谓仇家:“吾闻洛阳诸公在间,多不听。今子幸而听解,解奈何从它县夺人邑贤大夫权乎!”乃夜去,不使人知,曰:“且毋庸,待我去,令洛阳豪居间乃听。”
jiě wéi rén duǎn xiǎo, gōng jiǎn, chū wèi cháng yǒu qí, bù gǎn chéng chē rù qí xiàn tíng. zhī páng jùn guó, wéi rén qǐng qiú shì, shì kě chū, chū zhī bù kě zhě, gè lìng yàn qí yì, rán hòu nǎi gǎn cháng jiǔ shí. zhū gōng yǐ cǐ yán zhòng zhī, zhēng wèi yòng. yì zhōng shào nián jí páng jìn xiàn háo yè bàn guò mén, cháng shí yú chē, qǐng dé jiě kè shè yǎng zhī.
解为人短小,恭俭,出未尝有骑,不敢乘车入其县庭。之旁郡国,为人请求事,事可出,出之;不可者,各令厌其意,然后乃敢尝酒食。诸公以此严重之,争为用。邑中少年及旁近县豪夜半过门,常十余车,请得解客舍养之。
jí xǐ háo mào líng yě, jiě pín, bù zhōng zī. lì kǒng, bù gǎn bù xǐ. wèi jiāng jūn wèi yán:" guō jiě jiā pín, bù zhōng xǐ." shàng yuē:" jiě bù yī, quán zhì shǐ jiāng jūn, cǐ qí jiā bù pín!" jiě xǐ, zhū gōng sòng zhě chū qiān yú wàn. zhǐ rén yáng jì zhǔ zi wèi xiàn yuàn, gé zhī, jiě xiōng zi duàn yáng yuàn tóu. jiě rù guān, guān zhōng xián háo zhī yǔ bù zhī, wén shēng zhēng jiāo huān. yì rén yòu shā yáng jì zhǔ, jì zhǔ jiā shàng shū rén yòu shā què xià. shàng wén, nǎi xià lì bǔ jiě. jiě wáng, zhì qí mǔ jiā shì xià yáng, shēn zhì lín jìn. lín jìn jí shǎo wēng sù bù zhī jiě, yīn chū guān. jí shǎo wēng yǐ chū jiě, jiě chuán tài yuán, suǒ guò zhé gào zhǔ rén chù. lì zhú jī zhì jí shǎo wēng, shǎo wēng zì shā, kǒu jué. jiǔ zhī dé jiě, qióng zhì suǒ fàn wèi, ér jiě suǒ shā, jiē zài shè qián.
及徙豪茂陵也,解贫,不中訾。吏恐,不敢不徙。卫将军为言:“郭解家贫,不中徙。”上曰:“解布衣,权至使将军,此其家不贫!”解徙,诸公送者出千余万。轵人杨季主子为县掾,隔之,解兄子断杨掾头。解入关,关中贤豪知与不知,闻声争交欢。邑人又杀杨季主,季主家上书人又杀阙下。上闻,乃下吏捕解。解亡,置其母家室夏阳,身至临晋。临晋籍少翁素不知解,因出关。籍少翁已出解,解传太原,所过辄告主人处。吏逐迹至籍少翁,少翁自杀,口绝。久之得解,穷治所犯为,而解所杀,皆在赦前。
zhǐ yǒu rú shēng shì shǐ zhě zuò, kè yù guō jiě, shēng yuē:" jiě zhuān yǐ jiān fàn gōng fǎ, hé wèi xián?" jiě kè wén zhī, shā cǐ shēng, duàn shé. lì yǐ zé jiě, jiě shí bù zhī shā zhě, shā zhě yì jìng mò zhī wèi shuí. lì zòu jiě wú zuì. yù shǐ dài fū gōng sūn hóng yì yuē:" jiě bù yī wèi rèn xiá xíng quán, yǐ yá zì shā rén, jiě bù zhī, cǐ zuì shèn yú jiě zhī shā zhī. dāng dà nì wú dào." suì zú jiě.
轵有儒生侍使者坐,客誉郭解,生曰:“解专以奸犯公法,何谓贤?”解客闻之,杀此生,断舌。吏以责解,解实不知杀者,杀者亦竟莫知为谁。吏奏解无罪。御史大夫公孙弘议曰:“解布衣为任侠行权,以睚眦杀人,解不知,此罪甚于解知杀之。当大逆无道。”遂族解。
zì shì zhī hòu, xiá zhě jí zhòng, ér wú zú shù zhě. rán guān zhōng cháng ān fán zhōng zǐ, huái lǐ zhào wáng sūn, cháng líng gāo gōng zǐ, xī hé guō wēng zhōng, tài yuán lǔ wēng rú, lín huái mào zhǎng qīng, dōng yáng chén jūn rú, suī wèi xiá ér xún xún yǒu tuì ràng jūn zǐ zhī fēng. zhì ruò běi dào yáo shì, xī dào zhū dù, nán dào chóu jǐng, dōng dào zhào tuó yǔ gōng zǐ, nán yáng zhào diào zhī tú, dào zhí ér jū mín jiān zhě ěr, hé zú dào zāi! cǐ nǎi xiāng zhě zhū jiā suǒ xiū yě.
自是之后,侠者极众,而无足数者。然关中长安樊中子,槐里赵王孙,长陵高公子,西河郭翁中,太原鲁翁孺,临淮皃长卿,东阳陈君孺,虽为侠而恂恂有退让君子之风。至若北道姚氏,西道诸杜,南道仇景,东道赵佗羽公子,南阳赵调之徒,盗跖而居民间者耳,曷足道哉!此乃乡者朱家所羞也。
yǔ zhāng zì zi xià, cháng ān rén yě. cháng ān chì shèng, jiē lǘ gè yǒu háo xiá, zhāng zài chéng xī liǔ shì, hào yuē" chéng xī yǔ zhāng zǐ xià". wèi jīng zhào yǐn mén xià dū, cóng zhì diàn zhōng, shì zhōng zhū hóu guì rén zhēng yù yī zhāng, mò yǔ jīng zhào yǐn yán zhě. zhāng qūn xún shén jù. qí hòu jīng zhào bù fù cóng yě.
萭章字子夏,长安人也。长安炽盛,街闾各有豪侠,章在城西柳市,号曰“城西萭章子夏”。为京兆尹门下督,从至殿中,侍中诸侯贵人争欲揖章,莫与京兆尹言者。章逡循甚惧。其后京兆不复从也。
yǔ zhōng shū lìng shí xiǎn xiāng shàn, yì dé xiǎn quán lì, mén chē cháng jiē gǔ. zhì chéng dì chū, shí xiǎn zuò zhuān quán shàn shì miǎn guān, xǐ guī gù jùn. xiǎn zī jù wàn, dāng qù, liú chuáng xí qì wù shù bǎi wàn zhí, yù yǐ yǔ zhāng, zhāng bù shòu. bīn kè huò wèn qí gù, zhāng tàn yuē:" wú yǐ bù yī jiàn āi yú shí jūn, shí jūn jiā pò, bù néng yǒu yǐ ān yě, ér shòu qí cái wù, cǐ wèi shí shì zhī huò, yǔ shì fǎn dāng yǐ wéi fú xié!" zhū gōng yǐ shì fú ér chēng zhī.
与中书令石显相善,亦得显权力,门车常接毂。至成帝初,石显坐专权擅势免官,徙归故郡。显资巨万,当去,留床席器物数百万直,欲以与章,章不受。宾客或问其故,章叹曰:“吾以布衣见哀于石君,石君家破,不能有以安也,而受其财物,此为石氏之祸,萭氏反当以为福邪!”诸公以是服而称之。
hé píng zhōng, wáng zūn wèi jīng zhào yǐn, bǔ jī háo xiá, shā zhāng jí jiàn zhāng huí jiǔ shì zhào jūn dōu jiǎ zi guāng, jiē cháng ān míng háo, bào chóu yuàn yǎng cì kè zhě yě.
河平中,王尊为京兆尹,捕击豪侠,杀章及箭张回、酒市赵君都、贾子光,皆长安名豪,报仇怨养刺客者也。
lóu hù zì jūn qīng, qí rén. fù shì yī yě, hù shǎo suí fù wèi yī cháng ān, chū rù guì qī jiā. hù sòng yī jīng běn cǎo fāng shù shù shí wàn yán, zhǎng zhě xián ài zhòng zhī, gòng wèi yuē:" yǐ jūn qīng zhī cái, hé bù huàn xué hū?" yóu shì cí qí fù, xué jīng zhuàn, wèi jīng zhào lì shù nián, shén dé míng yù.
楼护字君卿,齐人。父世医也,护少随父为医长安,出入贵戚家。护诵医经、本草、方术数十万言,长者咸爱重之,共谓曰:“以君卿之材,何不宦学乎?”由是辞其父,学经传,为京兆吏数年,甚得名誉。
shì shí, wáng shì fāng shèng, bīn kè mǎn mén, wǔ hóu xiōng dì zhēng míng, qí kè gè yǒu suǒ hòu, bù dé zuǒ yòu, wéi hù jǐn rù qí mén, xián dé qí huān xīn. jié shì dài fū, wú suǒ bù qīng, qí jiāo zhǎng zhě, yóu jiàn qīn ér jìng, zhòng yǐ shì fú. wéi rén duǎn xiǎo jīng biàn, lùn yì cháng yī míng jié, tīng zhī zhě jiē sǒng. yǔ gǔ yǒng jù wèi wǔ hóu shàng kè, cháng ān hào yuē" gǔ zi yún bǐ zhá, lóu jūn qīng chún shé", yán qí jiàn xìn yòng yě. mǔ sǐ, sòng zàng zhě zhì chē èr sān qiān liǎng, lǘ lǐ gē zhī yuē:" wǔ hóu zhì sāng lóu jūn qīng."
是时,王氏方盛,宾客满门,五侯兄弟争名,其客各有所厚,不得左右,唯护尽入其门,咸得其欢心。结士大夫,无所不倾,其交长者,尤见亲而敬,众以是服。为人短小精辩,论议常依名节,听之者皆竦。与谷永俱为五侯上客,长安号曰“谷子云笔札,楼君卿唇舌”,言其见信用也。母死,送葬者致车二三千两,闾里歌之曰:“五侯治丧楼君卿。”
jiǔ zhī, píng ā hóu jǔ hù fāng zhèng, wèi jiàn dài fū, shǐ jùn guó. hù jiǎ dài, duō chí bì bó, guò qí, shàng shū qiú shàng xiān rén zhǒng, yīn huì zōng zú gù rén, gè yǐ qīn shū yǔ shù bó, yī rì shù bǎi jīn zhī fèi. shǐ hái, zòu shì chēng yì, zhuó wèi tiān shuǐ tài shǒu. shù suì miǎn, jiā cháng ān zhōng. shí chéng dū hóu shāng wèi dà sī mǎ wèi jiāng jūn, bà cháo, yù hòu hù, qí zhǔ bù jiàn:" jiāng jūn zhì zūn, bù yí rù lǘ xiàng." shāng bù tīng, suì wǎng zhì hù jiā. jiā xiá xiǎo, guān shǔ lì chē xià, jiǔ zhù yí shí, tiān yù yǔ, zhǔ bù wèi xī cáo zhū yuàn yuē:" bù kěn qiáng jiàn, fǎn yǔ lì lǘ xiàng!" shāng hái, huò bái zhǔ bù yǔ, shāng hèn, yǐ tā zhí shì qù zhǔ bù, zhōng shēn fèi gù.
久之,平阿侯举护方正,为谏大夫,使郡国。护假贷,多持币帛,过齐,上书求上先人冢,因会宗族故人,各以亲疏与束帛,一日数百金之费。使还,奏事称意,擢为天水太守。数岁免,家长安中。时成都侯商为大司马卫将军,罢朝,欲候护,其主簿谏:“将军至尊,不宜入闾巷。”商不听,遂往至护家。家狭小,官属立车下,久住移时,天欲雨,主簿谓西曹诸掾曰:“不肯强谏,反雨立闾巷!”商还,或白主簿语,商恨,以他职事去主簿,终身废锢。
hòu hù fù yǐ jiàn wèi guǎng hàn tài shǒu. yuán shǐ zhōng, wáng mǎng wèi ān hàn gōng, zhuān zhèng, mǎng zhǎng zǐ yǔ yǔ qī xiōng lǚ kuān móu yǐ xuè tú mǎng dì mén, yù jù mǎng lìng guī zhèng. fā jué, mǎng dà nù, shā yǔ, ér lǚ kuān wáng. kuān fù sù yǔ hù xiāng zhī, kuān zhì guǎng hàn guò hù, bù yǐ shì shí yǔ yě. dào shù rì, míng bǔ kuān zhào shū zhì, hù zhí kuān. mǎng dà xǐ, zhēng hù rù wèi qián huī guāng, fēng xī xiāng hòu, liè zǐ jiǔ qīng.
后护复以荐为广汉太守。元始中,王莽为安汉公,专政,莽长子宇与妻兄吕宽谋以血涂莽第门,欲惧莽令归政。发觉,莽大怒,杀宇,而吕宽亡。宽父素与护相知,宽至广汉过护,不以事实语也。到数日,名捕宽诏书至,护执宽。莽大喜,征护入为前煇光,封息乡侯,列子九卿。
mǎng jū shè, huái lǐ dà zéi zhào péng huò hóng děng qún qǐ, yán rù qián huī guāng jiè, hù zuò miǎn wèi shù rén. qí jū wèi, jué lù lù yí suǒ de yì yuán shǒu jǐn. jì tuì jū lǐ xiàng, shí wǔ hóu jiē yǐ sǐ, nián lǎo shī shì, bīn kè yì shuāi. zhì wáng mǎng cuàn wèi, yǐ jiù ēn zhào jiàn hù, fēng wèi lóu jiù lǐ fù chéng. ér chéng dū hóu shāng zi yì wèi dà sī kōng, guì zhòng, shāng gù rén jiē jìng shì yì, wéi hù zì ān rú jiù jié, yì yì fù shì zhī, bù gǎn yǒu quē. shí qǐng zhào bīn kè, yì jū zūn xià, chēng" jiàn zi shàng shòu". zuò zhě bǎi shù, jiē lí xí fú, hù dú dōng xiāng zhèng zuò, zì wèi yì yuē:" gōng zǐ guì rú hé!"
莽居摄,槐里大贼赵朋、霍鸿等群起,延入前煇光界,护坐免为庶人。其居位,爵禄赂遗所得亦缘手尽。既退居里巷,时五侯皆已死,年老失势,宾客益衰。至王莽篡位,以旧恩召见护,封为楼旧里附城。而成都侯商子邑为大司空,贵重,商故人皆敬事邑,唯护自安如旧节,邑亦父事之,不敢有阙。时请召宾客,邑居樽下,称“贱子上寿”。坐者百数,皆离席伏,护独东乡正坐,字谓邑曰:“公子贵如何!”
chū, hù yǒu gù rén lǚ gōng, wú zi, guī hù. hù shēn yǔ lǚ gōng qī yǔ lǚ yù tóng shí. jí hù jiā jū, qī zǐ pō yàn lǚ gōng. hù wén zhī, liú tì zé qí qī zǐ yuē:" lǚ gōng yǐ gù jiù qióng lǎo tuō shēn yú wǒ, yì suǒ dāng fèng." suì yǎng lǚ gōng zhōng shēn. hù zú, zǐ sì qí jué.
初,护有故人吕公,无子,归护。护身与吕公、妻与吕妪同食。及护家居,妻子颇厌吕公。护闻之,流涕责其妻子曰:“吕公以故旧穷老托身于我,义所当奉。”遂养吕公终身。护卒,子嗣其爵。
chén zūn zì mèng gōng, dù líng rén yě. zǔ fù suì, zì cháng zi, xuān dì wēi shí yǔ yǒu gù, xiāng suí bó yì, shù fù jìn. jí xuān dì jí wèi, yòng suì, shāo qiān zhì tài yuán tài shǒu, nǎi cì suì xǐ shū yuē:" zhì zhào tài yuán tài shǒu: guān zūn lù hòu, kě yǐ cháng bó jìn yǐ. qī jūn níng shí zài páng, zhī zhuàng." suì yú shì cí xiè, yīn yuē:" shì zài yuán píng yuán nián shè lìng qián." qí jiàn hòu rú cǐ. yuán dì shí, zhēng suì wèi jīng zhào yǐn, zhì tíng wèi.
陈遵字孟公,杜陵人也。祖父遂,字长子,宣帝微时与有故,相随博弈,数负进。及宣帝即位,用遂,稍迁至太原太守,乃赐遂玺书曰:“制诏太原太守:官尊禄厚,可以偿博进矣。妻君宁时在旁,知状。”遂于是辞谢,因曰:“事在元平元年赦令前。”其见厚如此。元帝时,征遂为京兆尹,至廷尉。
zūn shǎo gū, yǔ zhāng sǒng bó sōng jù wèi jīng zhào shǐ. sǒng bó xué tōng dá, yǐ lián jiǎn zì shǒu, ér zūn fàng zòng bù jū, cāo xíng suī yì, rán xiāng qīn yǒu, āi dì zhī mò jù zhù míng zì, wèi hòu jìn guān. bìng rù gōng fǔ, gōng fǔ yuàn shǐ lǜ jiē léi chē xiǎo mǎ, bù shàng xiān míng, ér zūn dú jí yú mǎ yī fú zhī hǎo, mén wài chē qí jiāo cuò. yòu rì chū zuì guī, cáo shì shù fèi. xī cáo yǐ gù shì shì zhī, shì cáo zhé yì sì shě bái zūn yuē:" chén qīng jīn rì yǐ mǒu shì shì." zūn yuē:" mǎn bǎi nǎi xiāng wén." gù shì, yǒu bǎi shì zhě chì, mǎn bǎi, xī cáo bái qǐng chì. dà sī tú mǎ gōng dà rú yōu shì, yòu zhòng zūn, wèi xī cáo:" cǐ rén dà dù shì, nài hé yǐ xiǎo wén zé zhī?" nǎi jǔ zūn néng zhì sān fǔ jù xiàn, bǔ yù yí lìng. jiǔ zhī, yǔ fú fēng xiāng shī, zì miǎn qù.
遵少孤,与张竦伯松俱为京兆史。竦博学通达,以廉俭自守,而遵放纵不拘,操行虽异,然相亲友,哀帝之末俱著名字,为后进冠。并入公府,公府掾史率皆羸车小马,不上鲜明,而遵独极舆马衣服之好,门外车骑交错。又日出醉归,曹事数废。西曹以故事適之,侍曹辄诣寺舍白遵曰:“陈卿今日以某事適。”遵曰:“满百乃相闻。”故事,有百適者斥,满百,西曹白请斥。大司徒马宫大儒优士,又重遵,谓西曹:“此人大度士,奈何以小文责之?”乃举遵能治三辅剧县,补郁夷令。久之,与扶风相失,自免去。
huái lǐ dà zéi zhào péng huò hóng děng qǐ, zūn wèi xiào wèi, jī péng hóng yǒu gōng, fēng jiā wēi hóu. jū cháng ān zhōng, liè hóu jìn chén guì qī jiē guì zhòng zhī. mù shǒu dāng zhī guān, jí jùn guó háo jié zhì jīng shī zhě, mò bù xiāng yīn dào zūn mén.
槐里大贼赵朋、霍鸿等起,遵为校尉,击朋、鸿有功,封嘉威侯。居长安中,列侯近臣贵戚皆贵重之。牧守当之官,及郡国豪桀至京师者,莫不相因到遵门。
zūn shì jiǔ, měi dà yǐn, bīn kè mǎn táng, zhé guān mén, qǔ kè chē xiá tóu jǐng zhōng, suī yǒu jí, zhōng bù dé qù. cháng yǒu bù cì shǐ zòu shì, guò zūn, zhí qí fāng yǐn, cì shǐ dà qióng, hòu zūn zhān zuì shí, tū rù jiàn zūn mǔ, kòu tóu zì bái dāng duì shàng shū yǒu qī huì zhuàng, mǔ nǎi lìng cóng hòu gé chū qù. zūn dà shuài cháng zuì, rán shì yì bù fèi.
遵嗜酒,每大饮,宾客满堂,辄关门,取客车辖投井中,虽有急,终不得去。尝有部刺史奏事,过遵,值其方饮,刺史大穷,候遵沾醉时,突入见遵母,叩头自白当对尚书有期会状,母乃令从后阁出去。遵大率常醉,然事亦不废。
zhǎng bā chǐ yú, cháng tóu dà bí, róng mào shén wěi. lüè shè zhuàn jì, shàn yú wén cí. xìng shàn shū, yú rén chǐ dú, zhǔ jiē cáng qù yǐ wéi róng. qǐng qiú bù gǎn nì, suǒ dào, yì guān huái zhī, wéi kǒng zài hòu. shí liè hóu yǒu yǔ zūn tóng xìng zì zhě, měi zhì rén mén, yuē chén mèng gōng, zuò zhōng mò bù zhèn dòng, jì zhì ér fēi, yīn hào qí rén yuē chén jīng zuò yún.
长八尺余,长头大鼻,容貌甚伟。略涉传记,赡于文辞。性善书,与人尺牍,主皆藏去以为荣。请求不敢逆,所到,衣冠怀之,唯恐在后。时列侯有与遵同姓字者,每至人门,曰陈孟公,坐中莫不震动,既至而非,因号其人曰陈惊坐云。
wáng mǎng sù qí zūn cái, zài wèi duō chēng yù zhě, yóu shì qǐ wèi hé nán tài shǒu. jì zhì guān, dāng qiǎn cóng shǐ xī, zhào shàn shū lì shí rén yú qián, zhì sī shū xiè jīng shī gù rén. zūn féng jǐ, kǒu zhàn shū lì, qiě shěng guān shì, shū shù bǎi fēng, qīn shū gè yǒu yì, hé nán dà jīng. shù yuè miǎn.
王莽素奇遵材,在位多称誉者,由是起为河南太守。既至官,当遣从史西,召善书吏十人于前,治私书谢京师故人。遵冯几,口占书吏,且省官事,书数百封,亲疏各有意,河南大惊。数月免。
chū, zūn wèi hé nán tài shǒu, ér dì jí wèi jīng zhōu mù, dāng zhī guān, jù guò cháng ān fù rén gù huái yáng wáng wài jiā zuǒ shì yǐn shí zuò yuè. hòu sī zhí chén chóng wén zhī, hé zòu:" zūn xiōng dì xìng de méng ēn chāo děng lì wèi, zūn jué liè hóu, bèi jùn shǒu, jí zhōu mù fèng shǐ, jiē yǐ jǔ zhí chá wǎng xuān yáng shèng huà wéi zhí, bù zhèng shēn zì shèn. shǐ zūn chū chú, chéng fān chē rù lǘ xiàng, guò guǎ fù zuǒ ā jūn zhì jiǔ gē ōu, zūn qǐ wǔ tiào liáng, dùn pū zuò shàng, mù yīn liú sù, wèi shì bì fú wò. zūn zhī yǐn jiǔ yù yàn yǒu jié, lǐ bù rù guǎ fù zhī mén, ér zhàn jiǔ hùn yáo, luàn nán nǚ zhī bié, qīng rǔ jué wèi, xiū wū yìn fú, è bù kě rěn wén. chén qǐng jiē miǎn." zūn jì miǎn, guī cháng ān, bīn kè yù shèng, yǐn shí zì ruò.
初,遵为河南太守,而弟级为荆州牧,当之官,俱过长安富人故淮阳王外家左氏饮食作乐。后司直陈崇闻之,劾奏:“遵兄弟幸得蒙恩超等历位,遵爵列侯,备郡守,级州牧奉使,皆以举直察枉宣扬圣化为职,不正身自慎。始遵初除,乘藩车入闾巷,过寡妇左阿君置酒歌讴,遵起舞跳梁,顿仆坐上,暮因留宿,为侍婢扶卧。遵知饮酒饫宴有节,礼不入寡妇之门,而湛酒混肴,乱男女之别,轻辱爵位,羞污印韨,恶不可忍闻。臣请皆免。”遵既免,归长安,宾客愈盛,饮食自若。
jiǔ zhī, fù wèi jiǔ jiāng jí hé nèi dū wèi, fán sān wèi èr qiān dàn. ér zhāng sǒng yì zhì dān yáng tài shǒu, fēng shū dé hóu. hòu jù miǎn guān, yǐ liè hóu guī cháng ān. sǒng jū pín, wú bīn kè, shí shí hào shì zhě cóng zhī zhì yí wèn shì, lùn dào jīng shū ér yǐ. ér zūn zhòu yè hū háo, chē qí mǎn mén, jiǔ ròu xiāng shǔ.
久之,复为九江及河内都尉,凡三为二千石。而张竦亦至丹阳太守,封淑德侯。后俱免官,以列侯归长安。竦居贫,无宾客,时时好事者从之质疑问事,论道经书而已。而遵昼夜呼号,车骑满门,酒肉相属。
xiān shì, huáng mén láng yáng xióng zuò jiǔ zhēn yǐ fěng jiàn chéng dì, qí wén wèi jiǔ kè nán fǎ dù shì, pì zhī yú wù, yuē:" zi yóu píng yǐ. guān píng zhī jū, jū jǐng zhī méi, chǔ gāo lín shēn, dòng cháng jìn wēi. jiǔ láo bù rù kǒu, zāng shuǐ mǎn huái, bù dé zuǒ yòu, qiān yú mò huī. yī dàn ài, wèi suǒ léi, shēn tí huáng quán, gǔ ròu wèi ní. zì yòng rú cǐ, bù rú chī yí. chī yí huá jī, fù rú dà hú, jǐn rì shèng jiǔ, rén fù jiè gū. cháng wèi guó qì, tuō yú shǔ chē, chū rù liǎng gōng, jīng yíng gōng jiā. yóu shì yán zhī, jiǔ hé guò hū!" zūn dà xǐ zhī, cháng wèi zhāng sǒng:" wú yǔ ěr yóu shì yǐ. zú xià fěng sòng jīng shū, kǔ shēn zì yuē, bù gǎn chà diē, ér wǒ fàng yì zì zì, fú zhàn sú jiān, guān jué gōng míng, bù jiǎn yú zi, ér chà dú lè, gù bù yōu xié!" sǒng yuē:" rén gè yǒu xìng, cháng duǎn zì cái. zi yù wèi wǒ yì bù néng, wú ér xiào zi yì bài yǐ. suī rán, xué wǒ zhě yì chí, xiào zi zhě nán jiāng, wú cháng dào yě."
先是,黄门郎扬雄作《酒箴》以讽谏成帝,其文为酒客难法度士,譬之于物,曰:“子犹瓶矣。观瓶之居,居井之眉,处高临深,动常近危。酒醪不入口,臧水满怀,不得左右,牵于纆徽。一旦■碍,为■所轠,身提黄泉,骨肉为泥。自用如此,不如鸱夷。鸱夷滑稽,腹如大壶,尽日盛酒,人复借酤。常为国器,托于属车,出入两宫,经营公家。由是言之,酒何过乎!”遵大喜之,常谓张竦:“吾与尔犹是矣。足下讽诵经书,苦身自约,不敢差跌,而我放意自恣,浮湛俗间,官爵功名,不减于子,而差独乐,顾不优邪!”竦曰:“人各有性,长短自裁。子欲为我亦不能,吾而效子亦败矣。虽然,学我者易持,效子者难将,吾常道也。”
jí wáng mǎng bài, èr rén jù kè yú chí yáng, sǒng wèi zéi bīng suǒ shā. gēng shǐ zhì cháng ān, dà chén jiàn zūn wèi dà sī mǎ hù jūn, yǔ guī dé hóu liú sà jù shǐ xiōng nú. chán yú yù xié qū zūn, zūn chén lì hài, wèi yán qū zhí, chán yú dà qí zhī, qiǎn hái. huì gēng shǐ bài, zūn liú shuò fāng, wèi zéi suǒ bài, shí zuì jiàn shā.
及王莽败,二人俱客于池阳,竦为贼兵所杀。更始至长安,大臣荐遵为大司马护军,与归德侯刘飒俱使匈奴。单于欲胁诎遵,遵陈利害,为言曲直,单于大奇之,遣还。会更始败,遵留朔方,为贼所败,时醉见杀。
yuán shè zì jù xiān. zǔ fù wǔ dì shí yǐ háo jié zì yáng dí xǐ mào líng. shè fù āi dì shí wéi nán yáng tài shǒu. tiān xià yīn fù, dà jùn èr qiān dàn liè guān, fù liǎn sòng zàng jiē qiān wàn yǐ shàng, qī zǐ tōng gòng shòu zhī, yǐ dìng chǎn yè. shí yòu shǎo xíng sān nián sàng zhě. jí shè fù sǐ, ràng hái nán yáng fù sòng, xíng sàng zhǒng lú sān nián, yóu shì xiǎn míng jīng shī. lǐ bì, fú fēng yè qǐng wèi yì cáo, yì guān mù zhī fú còu. wèi dà sī tú shǐ dān jǔ néng zhì jù, wèi gǔ kǒu lìng, shí nián èr shí yú. gǔ kǒu wén qí míng, bù yán ér zhì.
原涉字巨先。祖父武帝时以豪桀自阳翟徙茂陵。涉父哀帝时为南阳太守。天下殷富,大郡二千石列官,赋敛送葬皆千万以上,妻子通共受之,以定产业。时又少行三年丧者。及涉父死,让还南阳赙送,行丧冢庐三年,由是显名京师。礼毕,扶风谒请为议曹,衣冠慕之辐辏。为大司徒史丹举能治剧,为谷口令,时年二十余。谷口闻其名,不言而治。
xiān shì, shè jì fù wèi mào líng qín shì suǒ shā, shè jū gǔ kǒu bàn suì suǒ, zì hé qù guān, yù bào chóu. gǔ kǒu háo jié wèi shā qín shì, wáng mìng suì yú, féng shè chū. jùn guó zhū háo jí cháng ān wǔ líng zhū wèi qì jié zhě jiē guī mù zhī. shè suì qīng shēn yǔ xiāng dài, rén wú xián bù xiào tián mén, zài suǒ lǘ lǐ jǐn mǎn kè. huò jī shè yuē:" zi běn lì èr qiān dàn zhī shì, jié fà zì xiū, yǐ xíng sàng tuī cái lǐ ràng wéi míng, zhèng fù chóu qǔ chóu, yóu bù shī rén yì, hé gù suì zì fàng zòng, wèi qīng xiá zhī tú hū?" shè yīng yuē:" zi dú bú jiàn jiā rén guǎ fù xié? shǐ zì yuē chì zhī shí, yì nǎi mù sòng bó jī jí chén xiào fù, bù xìng yī wèi dào zéi suǒ wū, suì xíng yín shī, zhī qí fēi lǐ, rán bù néng zì hái. wú yóu cǐ yǐ!"
先是,涉季父为茂陵秦氏所杀,涉居谷口半岁所,自劾去官,欲报仇。谷口豪桀为杀秦氏,亡命岁余,逢赦出。郡国诸豪及长安、五陵诸为气节者皆归慕之。涉遂倾身与相待,人无贤不肖阗门,在所闾里尽满客。或讥涉曰:“子本吏二千石之世,结发自修,以行丧推财礼让为名,正复雠取仇,犹不失仁义,何故遂自放纵,为轻侠之徒乎?”涉应曰:“子独不见家人寡妇邪?始自约敕之时,意乃慕宋伯姬及陈孝妇,不幸一为盗贼所污,遂行淫失,知其非礼,然不能自还。吾犹此矣!”
shè zì yǐ wéi qián ràng nán yáng fù sòng, shēn dé qí míng, ér lìng xiān rén fén mù jiǎn yuē, fēi xiào yě. nǎi dà zhì qǐ zhǒng shě, zhōu gé zhòng mén. chū, wǔ dì shí, jīng zhào yǐn cáo shì zàng mào líng, mín wèi qí dào wèi jīng zhào qiān, shè mù zhī, nǎi mǎi dì kāi dào, lì biǎo shǔ yuē nán yáng qiān, rén bù kěn cóng, wèi zhī yuán shì qiān. fèi yòng jiē yǎng fù rén zhǎng zhě, rán shēn yī fú chē mǎ cái jù, qī zǐ nèi kùn. zhuān yǐ zhèn shī pín qióng fù rén zhī jí wèi wù. rén cháng zhì jiǔ qǐng shè, shè rù lǐ mén, kè yǒu dào shè suǒ zhī mǔ bìng bì jí zài lǐ zhái zhě. shè jí wǎng hòu, kòu mén. jiā kū, shè yīn rù diào, wèn yǐ sāng shì. jiā wú suǒ yǒu, shè yuē:" dàn jié sǎo chú mù yù, dài shè." hái zhì zhǔ rén, duì bīn kè tàn xī yuē:" rén qīn wò dì bù shōu, shè hé xīn xiāng cǐ! yuàn chè qù jiǔ shí." bīn kè zhēng wèn suǒ dāng de, shè nǎi cè xí ér zuò, xuē dú wèi shū, jù jì yì pī guān mù, xià zhì fàn hán zhī wù, fēn fù zhū kè. zhū kè bēn zǒu shì mǎi, zhì rì dié jiē huì. shè qīn yuè shì yǐ, wèi zhǔ rén:" yuàn shòu cì yǐ." jì gòng yǐn shí, shè dú bù bǎo, nǎi zài guān wù, cóng bīn kè wǎng zhì sàng jiā, wèi guān liǎn láo lái bì zàng. qí zhōu jí dài rén rú cǐ. hòu rén yǒu huǐ shè zhě yuē" jiān rén zhī xióng yě", sàng jiā zǐ jí shí cì shā yán zhě.
涉自以为前让南阳赙送,身得其名,而令先人坟墓俭约,非孝也。乃大治起冢舍,周阁重门。初,武帝时,京兆尹曹氏葬茂陵,民谓其道为京兆仟,涉慕之,乃买地开道,立表署曰南阳仟,人不肯从,谓之原氏仟。费用皆仰富人长者,然身衣服车马才具,妻子内困。专以振施贫穷赴人之急为务。人尝置酒请涉,涉入里门,客有道涉所知母病避疾在里宅者。涉即往候,叩门。家哭,涉因入吊,问以丧事。家无所有,涉曰:“但洁扫除沐浴,待涉。”还至主人,对宾客叹息曰:“人亲卧地不收,涉何心乡此!愿撤去酒食。”宾客争问所当得,涉乃侧席而坐,削牍为疏,具记衣被棺木,下至饭含之物,分付诸客。诸客奔走市买,至日昳皆会。涉亲阅视已,谓主人:“愿受赐矣。”既共饮食,涉独不饱,乃载棺物,从宾客往至丧家,为棺敛劳俫毕葬。其周急待人如此。后人有毁涉者曰“奸人之雄也”,丧家子即时刺杀言者。
bīn kè duō fàn fǎ, zuì guò shù shàng wén. wáng mǎng shù shōu xì yù shā, zhé fù shè chū zhī. shè jù, qiú wèi qīng fǔ yuàn shǐ, yù yǐ bì kè. wén mǔ tài hòu sàng shí, shǒu fù tǔ xiào wèi. yǐ wèi zhōng láng, hòu miǎn guān. shè yù shàng zhǒng, bù yù huì bīn kè, mì dú yǔ gù rén qī huì. shè dān chē qū shàng mào líng, tóu mù, rù qí lǐ zhái, yīn zì nì bú jiàn rén. qiǎn nú zhì shì mǎi ròu, nú chéng shè qì yǔ tú zhēng yán, zhuó shāng tú zhě, wáng. shì shí, mào líng shǒu lìng yǐn gōng xīn shì shì, shè wèi yè yě, wén zhī dà nù. zhī shè míng háo, yù yǐ shì zhòng lì sú, qiǎn liǎng lì xié shǒu shè. zhì rì zhōng, nú bù chū, lì yù biàn shā shè qù. shè pò jiǒng bù zhī suǒ wéi. huì shè suǒ yǔ qī shàng zhǒng zhě chē shù shí chéng dào, jiē zhū háo yě, gòng shuō yǐn gōng. yǐn gōng bù tīng, zhū háo zé yuē:" yuán jù xiān nú fàn fǎ bù dé, shǐ ròu tǎn zì fù, jiàn guàn ěr, yì tíng mén xiè zuì, yú jūn wēi yì zú yǐ." yǐn gōng xǔ zhī. shè rú yán xiè, fù fú qiǎn qù.
宾客多犯法,罪过数上闻。王莽数收系欲杀,辄复赦出之。涉惧,求为卿府掾史,欲以避客。文母太后丧时,守复土校尉。已为中郎,后免官。涉欲上冢,不欲会宾客,密独与故人期会。涉单车驱上茂陵,投暮,入其里宅,因自匿不见人。遣奴至市买肉,奴乘涉气与屠争言,斫伤屠者,亡。是时,茂陵守令尹公新视事,涉未谒也,闻之大怒。知涉名豪,欲以示众厉俗,遣两吏胁守涉。至日中,奴不出,吏欲便杀涉去。涉迫窘不知所为。会涉所与期上冢者车数十乘到,皆诸豪也,共说尹公。尹公不听,诸豪则曰:“原巨先奴犯法不得,使肉袒自缚,箭贯耳,诣廷门谢罪,于君威亦足矣。”尹公许之。涉如言谢,复服遣去。
chū, shè xiě xīn fēng fù rén qí tài bó wèi yǒu, tài bó tóng mǔ dì wáng yóu gōng sù jí shè, shí wéi xiàn mén xià yuàn, shuō yǐn gōng yuē:" jūn yǐ shǒu lìng rǔ yuán shè rú shì, yī dàn zhēn lìng zhì, jūn fù dān chē guī wèi fǔ lì, shè cì kè rú yún, shā rén jiē bù zhī zhǔ míng, kě wèi hán xīn. shè zhì zhǒng shě, shē tiě yú zhì, zuì è bào zhe, zhǔ shàng zhī zhī. jīn wèi jūn jì, mò ruò duò huài shè zhǒng shě, tiáo zòu qí jiù è, jūn bì děi zhēn lìng. rú cǐ, shè yì bù gǎn yuàn yǐ." yǐn gōng rú qí jì, mǎng guǒ yǐ wéi zhēn lìng. shè yóu cǐ yuàn wáng yóu gōng, xuǎn bīn kè, qiǎn zhǎng zǐ chū cóng chē èr shí chéng jié wáng yóu gōng jiā. yóu gōng mǔ jí qí tài bó mǔ yě, zhū kè jiàn zhī jiē bài, chuán yuē" wú jīng qí fū rén". suì shā yóu gōng fù jí zi, duàn liǎng tóu qù.
初,涉写新丰富人祁太伯为友,太伯同母弟王游公素嫉涉,时为县门下掾,说尹公曰:“君以守令辱原涉如是,一旦真令至,君复单车归为府吏,涉刺客如云,杀人皆不知主名,可为寒心。涉治冢舍,奢僣逾制,罪恶暴著,主上知之。今为君计,莫若堕坏涉冢舍,条奏其旧恶,君必得真令。如此,涉亦不敢怨矣。”尹公如其计,莽果以为真令。涉由此怨王游公,选宾客,遣长子初从车二十乘劫王游公家。游公母即祁太伯母也,诸客见之皆拜,传曰“无惊祁夫人”。遂杀游公父及子,断两头去。
shè xìng lüè shì guō jiě, wài wēn rén qiān xùn, ér nèi yǐn hǎo shā. yá zì yú chén zhōng, chù sǐ zhě shén duō. wáng mǎng mò, dōng fāng bīng qǐ, zhū wáng zǐ dì duō jiàn shè néng dé shì sǐ, kě yòng. mǎng nǎi zhào jiàn, zé yǐ zuì è, shè shì, bài zhèn róng dà yǐn. shè zhì guān wú jǐ, cháng ān bài, jùn xiàn zhū jiǎ hào qǐ bīng gōng shā èr qiān dàn zhǎng lì yǐ yīng hàn. zhū jiǎ hào sù wén shè míng, zhēng wèn yuán yǐn hé zài, bài yè zhī. shí mǎng zhōu mù shǐ zhě yī fù shè zhě jiē dé huó. chuán sòng zhì shè cháng ān, gēng shǐ xī píng jiāng jūn shēn tú jiàn qǐng shè yǔ xiāng jiàn, dà zhòng zhī. gù mào líng lìng yǐn gōng huài shè zhǒng shě zhě wèi jiàn zhǔ bù, shè běn bù yuàn yě. shè cóng jiàn suǒ chū, yǐn gōng gù zhē bài shè, wèi yuē:" yì shì yǐ, yí wù fù xiāng yuàn!" shè yuē:" yǐn jūn, hé yī yú ròu shè yě!" shè yòng shì nù, shǐ kè cì shā zhǔ bù.
涉性略似郭解,外温仁谦逊,而内隐好杀。睚眦于尘中,触死者甚多。王莽末,东方兵起,诸王子弟多荐涉能得士死,可用。莽乃召见,责以罪恶,赦贳,拜镇戎大尹。涉至官无几,长安败,郡县诸假号起兵攻杀二千石长吏以应汉。诸假号素闻涉名,争问原尹何在,拜谒之。时莽州牧使者依附涉者皆得活。传送致涉长安,更始西屏将军申徒建请涉与相见,大重之。故茂陵令尹公坏涉冢舍者为建主簿,涉本不怨也。涉从建所出,尹公故遮拜涉,谓曰:“易世矣,宜勿复相怨!”涉曰:“尹君,何一鱼肉涉也!”涉用是怒,使客刺杀主簿。
shè yù wáng qù, shēn tú jiàn nèi hèn chǐ zhī, yáng yán" wú yù yǔ yuán jù xiān gòng zhèn sān fǔ, qǐ yǐ yī lì yì zhī zāi!" bīn kè tōng yán, lìng shè zì xì yù xiè, jiàn xǔ zhī. bīn kè chē shù shí chéng gòng sòng shè zhì yù. jiàn qiǎn bīng dào jiǎo qǔ shè yú chē shàng, sòng chē fēn sǎn chí, suì zhǎn shè, xuán zhī cháng ān shì.
涉欲亡去,申徒建内恨耻之,阳言“吾欲与原巨先共镇三辅,岂以一吏易之哉!”宾客通言,令涉自系狱谢,建许之。宾客车数十乘共送涉至狱。建遣兵道徼取涉于车上,送车分散驰,遂斩涉,悬之长安市。
zì āi píng jiān, jùn guó chǔ chù yǒu háo jié, rán mò zú shù. qí míng wén zhōu jùn zhě, bà líng dù jūn áo chí yáng hán yòu rú mǎ lǐng xiù jūn bīn xī hé cáo zhōng shū, jiē yǒu qiān tuì zhī fēng. wáng mǎng jū shè, zhū chú háo xiá, míng bǔ cáo zhōng shū, bù néng dé. sù shàn qiáng nǔ jiāng jūn sūn jiàn, mǎng yí jiàn cáng nì, fàn yǐ wèn jiàn. jiàn yuē:" chén míng shàn zhī, zhū chén zú yǐ sè zé." mǎng xìng guǒ zéi, wú suǒ róng rěn, rán chóng jiàn, bù jìng wèn, suì bù de yě. zhōng shū zǐ shǎo yóu, fù yǐ xiá wén yú shì yún.
自哀、平间,郡国处处有豪桀,然莫足数。其名闻州郡者,霸陵杜君敖、池阳韩幼孺、马领绣君宾、西河漕中叔,皆有谦退之风。王莽居慑,诛锄豪侠,名捕漕中叔,不能得。素善强弩将军孙建,莽疑建藏匿,泛以问建。建曰:“臣名善之,诛臣足以塞责。”莽性果贼,无所容忍,然重建,不竟问,遂不得也。中叔子少游,复以侠闻于世云。