liú xuán zì shèng gōng, guāng wǔ zú xiōng yě. dì wéi rén suǒ shā, shèng gōng jié kè yù bào zhī. kè fàn fǎ, shèng gōng bì lì yú píng lín. lì xì shèng gōng fù zǐ zhāng. shèng gōng zhà sǐ, shǐ rén chí sàng guī chōng líng, lì nǎi chū zi zhāng, shèng gōng yīn zì táo nì.
刘玄字圣公,光武族兄也。弟为人所杀,圣公结客欲报之。客犯法,圣公避吏于平林。吏系圣公父子张。圣公诈死,使人持丧归舂陵,吏乃出子张,圣公因自逃匿。
wáng mǎng mò, nán fāng jī jǐn, rén shù qún rù yě zé, jué fú zǐ ér shí zhī, gèng xiāng qīn duó. xīn shì rén wáng kuāng wáng fèng wèi píng lǐ zhēng sòng, suì tuī wèi qú shuài, zhòng shù bǎi rén. yú shì zhū wáng mìng mǎ wǔ wáng cháng chéng dān děng wǎng cóng zhī gòng gōng lí xiāng jù, zāng yú lù lín zhōng, shù yuè jiān zhì qī bā qiān rén. dì huáng èr nián, jīng zhōu mù mǒu fā bèn mìng èr wàn rén gōng zhī, kuāng děng xiāng shuài yíng jī yú yún dù, dà pò mù jūn, shā shù qiān rén, jǐn huò zī zhòng, suì gōng bá jìng líng. zhuǎn jī yún dù ān lù, duō lüè fù nǚ, hái rù lù lín zhōng, zhì yǒu wǔ wàn yú kǒu, zhōu jùn bù néng zhì.
王莽末,南方饥馑,人庶群入野泽,掘凫茈而食之,更相侵夺。新市人王匡、王凤为平理诤讼,遂推为渠帅,众数百人。于是诸亡命马武、王常、成丹等往从之;共攻离乡聚,臧于绿林中,数月间至七八千人。地皇二年,荆州牧某发奔命二万人攻之,匡等相率迎击于云杜,大破牧军,杀数千人,尽获辎重,遂攻拔竟陵。转击云杜、安陆,多略妇女,还入绿林中,至有五万余口,州郡不能制。
sān nián, dà jí yì, sǐ zhě qiě bàn, nǎi gè fēn sǎn yǐn qù. wáng cháng chéng dān xī rù nán jùn, hào xià jiāng bīng wáng kuāng wáng fèng mǎ wǔ jí qí zhī cháng zhū wěi zhāng áng děng běi rù nán yáng, hào xīn shì bīng: jiē zì chēng jiāng jūn. qī yuè, kuāng děng jìn gōng suí, wèi néng xià. píng lín rén chén mù liào zhàn fù jù zhòng qiān yú rén, hào píng lín bīng, yǐ yīng zhī. shèng gōng yīn wǎng cóng mù děng, wèi qí jūn ān jí yuàn.
三年,大疾疫,死者且半,乃各分散引去。王常、成丹西入南郡,号下江兵;王匡、王凤、马武及其支常朱鲔、张卬等北入南阳,号新市兵:皆自称将军。七月,匡等进攻随,未能下。平林人陈牧、廖湛复聚众千余人,号平林兵,以应之。圣公因往从牧等,为其军安集掾。
shì shí, guāng wǔ jí xiōng bó shēng yì qǐ chōng líng, yǔ zhū bù hé bīng ér jìn. sì nián zhēng yuè, pò wáng mǎng qián duì dài fū zhēn fù shǔ zhèng liáng qiū cì, zhǎn zhī, hào shèng gōng wèi gēng shǐ jiāng jūn. zhòng suī duō ér wú suǒ tǒng yī, zhū jiàng suì gòng yì lì gēng shǐ wèi tiān zǐ. èr yuè xīn sì, shè tán chǎng yú yù shuǐ shàng shā zhōng, chén bīng dà huì. gēng shǐ jí dì wèi, nán miàn lì, cháo qún chén. sù nuò ruò, xiū kuì liú hàn, jǔ shǒu bù néng yán. yú shì dà shè tiān xià, jiàn yuán yuē gēng shǐ yuán nián. xī bài zhì zhū jiàng, yǐ zú fù liáng wèi guó sān lǎo wáng kuāng wèi dìng guó shàng gōng wáng fèng chéng guó shàng gōng zhū wěi dà sī mǎ bó shēng dà sī tú chén mù dà sī kōng, yú jiē jiǔ qīng jiāng jūn. wǔ péng, bó shēng bá wǎn. liù yuè, gēng shǐ rù dōu wǎn chéng, jǐn fēng zōng shì jí zhū jiàng, wèi liè hóu zhě bǎi yú rén.
是时,光武及兄伯升亦起舂陵,与诸部合兵而进。四年正月,破王莽前队大夫甄阜、属正梁丘赐,斩之,号圣公为更始将军。众虽多而无所统一,诸将遂共议立更始为天子。二月辛巳,设坛场于淯水上沙中,陈兵大会。更始即帝位,南面立,朝群臣。素懦弱,羞愧流汗,举手不能言。于是大赦天下,建元曰更始元年。悉拜置诸将,以族父良为国三老、王匡为定国上公、王凤成国上公、朱鲔大司马、伯升大司徒、陈牧大司空,余皆九卿、将军。五朋,伯升拔宛。六月,更始入都宛城,尽封宗室及诸将,为列侯者百余人。
gēng shǐ jì bó shēng wēi míng, suì zhū zhī, yǐ guāng lù xūn liú cì wèi dà sī tú. qián zhōng wǔ hòu liú wàng qǐ bīng, lüè yǒu rǔ nán. shí wáng mǎng nà yán jiāng jūn yán yóu zhì zōng jiāng jūn chén cáng jì bài yú kūn yáng, wǎng guī zhī. bā yuè, wàng suì zì lì wèi tiān zǐ, yǐ yóu wéi dà sī mǎ mào wèi chéng xiàng. wáng mǎng shǐ tài shī wáng kuāng guó jiāng āi zhāng shǒu luò yáng. gēng shǐ qiǎn dìng guó shàng gōng wáng kuāng gōng luò yáng, xī píng dà jiàng jūn shēn tú jiàn chéng xiàng sī zhí lǐ sōng gōng wǔ guān, sān fǔ zhèn dòng. shì shí hǎi nèi háo jié xī rán xiǎng yìng, jiē shā qí mù shǒu, zì chēng jiāng jūn, yòng hàn nián hào, yǐ dài zhào mìng, xún yuè zhī jiān, biàn yú tiān xià.
更始忌伯升威名,遂诛之,以光禄勋刘赐为大司徒。前钟武侯刘望起兵,略有汝南。时王莽纳言将军严尤、秩宗将军陈藏既败于昆阳,往归之。八月,望遂自立为天子,以尤为大司马、茂为丞相。王莽使太师王匡、国将哀章守洛阳。更始遣定国上公王匡攻洛阳,西屏大将军申屠建、丞相司值李松攻武关,三辅震动。是时海内豪桀翕然响应,皆杀其牧守,自称将军,用汉年号,以待诏命,旬月之间,遍于天下。
cháng ān zhōng qǐ bīng gōng wèi yāng guān. jiǔ yuè, dōng hǎi rén gōng bīn jiù zhǎn wáng mǎng yú jiàn tái, shōu xǐ shòu, chuán shǒu yì wǎn. gēng shǐ shí zài biàn zuò huáng táng, qǔ shì zhī, xǐ yuē:" mǎng bù rú shì, dāng yǔ huò guāng děng." chǒng jī hán fū rén xiào yuē:" ruò bù rú shì, dì yān dé zhī hū?" gēng shǐ yuè, nǎi xuán mǎng shǒu yú wǎn chéng shì. shì yuè, bá luò yáng, shēng fù wáng kuāng āi zhāng, zhì, jiē zhǎn zhī. shí yuè, shǐ fèn wēi dà jiàng jūn liú xìn jī shā liú wàng yú rǔ nán, bìng zhū yán yóu chén mào. gēng shǐ suì běi dōu luò yáng, yǐ liú cì wèi chéng xiàng. shēn tú jiàn lǐ sōng zì cháng ān chuán sòng shèng yú fú yù, yòu qiǎn zhōng huáng mén cóng guān fèng yíng qiān dū. èr nián èr yuè, gēng shǐ zì luò yáng ér xī. chū fā, lǐ sōng fèng yǐn, mǎ jīng bēn, chù běi gōng tiě zhù mén, sān mǎ jiē sǐ.
长安中起兵攻未央官。九月,东海人公宾就斩王莽于渐台,收玺绶,传首诣宛。更始时在便坐黄堂,取视之,喜曰:"莽不如是,当与霍光等。"宠姬韩夫人笑曰:"若不如是,帝焉得之乎?"更始悦,乃悬莽首于宛城市。是月,拔洛阳,生缚王匡、哀章,至,皆斩之。十月,使奋威大将军刘信击杀刘望于汝南,并诛严尤、陈茂。更始遂北都洛阳,以刘赐为丞相。申屠建、李松自长安传送乘舆服御,又遣中黄门从官奉迎迁都。二年二月,更始自洛阳而西。初发,李松奉引,马惊奔,触北宫铁柱门,三马皆死。
chū, wáng mǎng bài, wéi wèi yāng gōng bèi fén ér yǐ, qí yú gōng guǎn yī wú suǒ huǐ. gōng nǚ shù qiān, bèi liè hòu tíng, zì zhōng gǔ wéi zhàng yú niǎn qì fú tài cāng wǔ kù guān fǔ shì lǐ, bù gǎi yú jiù. gēng shǐ jì zhì, jū cháng lè gōng, shēng qián diàn, láng lì yǐ cì liè tíng zhōng. gēng shǐ xiū zuò, fǔ shǒu guā xí bù gǎn shì. zhū jiàng hòu zhì zhě, gēng shǐ wèn lǔ lüě dé jǐ hé, zuǒ yòu shì guān jiē gōng shěng jiǔ lì, gè jīng xiāng shì.
初,王莽败,唯未央宫被焚而已,其余宫馆一无所毁。宫女数千,备列后庭,自钟鼓、帷帐、舆辇、器服、太仓、武库、官府、市里,不改于旧。更始既至,居长乐宫,升前殿,郎吏以次列庭中。更始羞怍,俯首刮席不敢视。诸将后至者,更始问虏掠得几何,左右侍官皆宫省久吏,各惊相视。
lǐ sōng yǔ jí yáng rén zhào méng shuō gēng shǐ, yí xī wáng zhū gōng chén. zhū wěi zhēng zhī, yǐ wéi gāo zǔ yuē, fēi liú shì bù wáng. gēng shǐ nǎi xiān fēng zōng shì tài cháng jiāng jūn liú zhǐ wèi dìng táo wáng liú cì wèi wǎn wáng liú qìng wèi yàn wáng liú shè wèi yuán shì wáng dà jiàng jūn liú jiā wèi hàn zhōng wáng liú xìn wèi rǔ yīn wáng, hòu suì lì wáng kuāng wèi bǐ yáng wáng wáng fèng wèi yí chéng wáng zhū wěi wèi jiāo dōng wáng wèi wèi dà jiàng jūn zhāng áng wèi huái yáng wáng tíng wèi dà jiàng jūn wáng cháng wèi dèng wáng, zhí jīn wú dà jiàng jūn liào zhàn wèi ráng wáng shēn tú jiàn wèi píng shì wáng shàng shū hú yīn wèi suí wáng zhù tiān dà jiàng jūn lǐ tōng wèi xī píng wáng wǔ wēi zhōng láng jiàng lǐ yì wèi wǔ yīn wáng shuǐ héng dà jiàng jūn chéng dān wèi xiāng yì wáng dà sī kōng chén mù wèi yīn píng wáng piào qí dà jiàng jūn sòng tiāo wèi yǐng yīn wáng yǐn zūn wèi yǎn wáng. wéi zhū wěi cí yuē:" chén fēi liú zōng, bù gǎn gàn diǎn." suì ràng bù shòu. nǎi xǐ wěi wèi zuǒ dà sī mǎ, liú cì wèi qián dà sī mǎ, shǐ yǔ lǐ yì lǐ tōng wáng cháng děng zhèn fǔ guān dōng. yǐ lǐ sōng wèi chéng xiàng, zhào méng wèi yòu dà sī mǎ, gòng bǐng nèi rèn.
李松与棘阳人赵萌说更始,宜悉王诸功臣。朱鲔争之,以为高祖约,非刘氏不王。更始乃先封宗室太常将军刘祉为定陶王、刘赐为宛王、刘庆为燕王、刘歙为元氏王、大将军刘嘉为汉中王、刘信为汝阴王,后遂立王匡为比阳王、王凤为宜城王、朱鲔为胶东王、卫尉大将军张卬为淮阳王、廷尉大将军王常为邓王,执金吾大将军廖湛为穰王、申屠建为平氏王、尚书胡殷为随王、柱天大将军李通为西平王、五威中郎将李轶为舞阴王、水衡大将军成丹为襄邑王、大司空陈牧为阴平王、骠骑大将军宋佻为颍阴王、尹尊为郾王。唯朱鲔辞曰:"臣非刘宗,不敢干典。"遂让不受。乃徙鲔为左大司马,刘赐为前大司马,使与李轶、李通、王常等镇抚关东。以李松为丞相,赵萌为右大司马,共秉内任。
gēng shǐ nà zhào méng nǚ wèi fū rén, yǒu chǒng, suì wěi zhèng yú méng, rì yè yǔ fù rén yǐn yàn hòu tíng. qún chén yù yán shì, zhé zuì bù néng jiàn, shí bù dé yǐ, nǎi lìng shì zhōng zuò wéi nèi yǔ yǔ. zhū jiàng shí fēi gēng shǐ shēng, chū jiē yuàn yuē:" chéng bài wèi kě zhī, jù zì zòng fàng ruò cǐ!" hán fū rén yóu shì jiǔ, měi shì yǐn, jiàn cháng shì zòu shì, zhé nù yuē:" dì fāng duì wǒ yǐn, zhèng yòng cǐ shí chí shì lái hū!" qǐ, dǐ pò shū àn, zhào méng zhuān quán, wēi fú zì jǐ. láng lì yǒu shuō méng fàng zòng zhě, gēng shǐ nù, bá jiàn jī zhī. zì shì wú fù gǎn yán. méng sī fèn shì zhōng, yǐn xià zhǎn zhī, gēng shǐ jiù qǐng, bù cóng. shí lǐ yì zhū wěi shàn mìng shān dōng, wáng kuāng zhāng áng hèng bào sān fǔ. qí suǒ shòu guān jué zhě, jiē qún xiǎo jiǎ shù, huò yǒu shàn fū páo rén, duō zhe xiù miàn yī jǐn kù chān yú zhū yú, mà lì dào zhōng. cháng ān wèi zhī yǔ yuē:" zào xià yǎng, zhōng láng jiàng. làn yáng wèi, qí dū wèi. làn yáng tóu, guān nèi hóu."
更始纳赵萌女为夫人,有宠,遂委政于萌,日夜与妇人饮宴后庭。群臣欲言事,辄醉不能见,时不得已,乃令侍中坐帷内与语。诸将识非更始声,出皆怨曰:"成败未可知,遽自纵放若此!"韩夫人尤嗜酒,每侍饮,见常侍奏事,辄怒曰:"帝方对我饮,正用此时持事来乎!"起,抵破书案,赵萌专权,威福自己。郎吏有说萌放纵者,更始怒,拔剑击之。自是无复敢言。萌私忿侍中,引下斩之,更始救请,不从。时李轶、朱鲔擅命山东,王匡、张卬横暴三辅。其所授官爵者,皆群小贾竖,或有膳夫庖人,多着绣面衣、锦裤、襜褕、诸于,骂詈道中。长安为之语曰:"灶下养,中郎将。烂羊胃,骑都尉。烂羊头,关内侯。"
jūn shuài jiāng jūn yù zhāng lǐ shū shàng shū jiàn yuē:
军帅将军豫章李淑上书谏曰:
fāng jīn zéi kòu shǐ zhū, wáng huà wèi xíng, bǎi guān yǒu sī yí shèn qí rèn. fū sān gōng shàng yīng tái sù, jiǔ qīng xià kuò hé hǎi, gù tiān gōng rén qí dài zhī. bì xià dìng yè, suī yīn xià jiāng píng lín zhī shì, sī gài lín shí jì yòng, bù kě shī zhī jì ān. yí lí gǎi zhì dù, gèng yán yīng jùn, yīn cái shòu jué, yǐ kuāng wáng guó. jīn gōng qīng dà wèi mò fēi róng chén, shàng shū xiǎn guān jiē chū yōng wǔ, zī tíng cháng zéi bǔ zhī yòng, ér dāng fǔ zuǒ gāng wéi zhī rèn. wéi míng yǔ qì, shèng rén suǒ zhòng. jīn yǐ suǒ zhòng jiā fēi qí rén, wàng qí pí yì wàn fēn, xīng huà zhì lǐ, pì yóu yuán mù qiú yú, shēng shān cǎi zhū. hǎi nèi wàng cǐ, yǒu yǐ kuī duó hàn zuò. chén fēi yǒu zēng jí yǐ qiú jìn yě, dàn wèi bì xià xī cǐ jǔ cuò. bài cái shāng jǐn, suǒ yí zhì lǜ. wéi gē jì wǎng liào wàng zhī shī, sī lóng zhōu wén jì jì zhī měi.
方今贼寇始诛,王化未行,百官有司宜慎其任。夫三公上应台宿,九卿下括河海,故天工人其代之。陛下定业,虽因下江、平林之势,斯盖临时济用,不可施之既安。宜厘改制度,更延英俊,因才授爵,以匡王国。今公卿大位莫非戎陈,尚书显官皆出庸伍,资亭长、贼捕之用,而当辅佐纲维之任。唯名与器,圣人所重。今以所重加非其人,望其毗益万分,兴化致理,譬犹缘木求鱼,升山采珠。海内望此,有以窥度汉祚。臣非有憎疾以求进也,但为陛下惜此举厝。败材伤锦,所宜至虑。惟割既往廖妄之失,思隆周文济济之美。
gēng shǐ nù, xì shū zhào yù. zì shì, guān zhōng lí xīn, sì fāng yuàn pàn. zhū jiàng chū zhēng, gè zì zhuān zhì mù shǒu, zhōu jùn jiāo cuò, bù zhī suǒ cóng.
更始怒,系淑诏狱。自是,关中离心,四方怨叛。诸将出征,各自专置牧守,州郡交错,不知所从。
shí èr yuè, chì méi xī rù guān.
十二月,赤眉西入关。
sān nián zhēng yuè, píng líng rén fāng wàng lì qián rú zǐ liú yīng wèi tiān zǐ. chū, wàng jiàn gēng shǐ zhèng luàn, dù qí bì bài, wèi ān líng rén gōng lín děng yuē:" qián dìng ān gōng yīng, píng dì zhī sì, suī wáng mǎng cuàn duó, ér cháng wèi hàn zhǔ. jīn jiē yún liú shì zhēn rén, dāng gèng shòu mìng, yù gòng dìng dà gōng, hé rú?" lín děng rán zhī, nǎi yú cháng ān qiú dé yīng, jiāng zhì lín jīng lì zhī. jù dǎng shù qiān rén, wàng wèi chéng xiàng, lín wèi dà sī mǎ. gēng shǐ qiǎn lǐ sōng yǔ tǎo nán jiāng jūn sū mào děng jī pò, jiē zhǎn zhī. yòu shǐ sū mào jù chì méi yú hóng nóng, mào jūn bài, sǐ zhě qiān yú rén.
三年正月,平陵人方望立前孺子刘婴为天子。初,望见更始政乱,度其必败,谓安陵人弓林等曰:"前定安公婴,平帝之嗣,虽王莽篡夺,而尝为汉主。今皆云刘氏真人,当更受命,欲共定大功,何如?"林等然之,乃于长安求得婴,将至临泾立之。聚党数千人,望为丞相,林为大司马。更始遣李松与讨难将军苏茂等击破,皆斩之。又使苏茂拒赤眉于弘农,茂军败,死者千余人。
sān yuè, qiǎn lǐ sōng huì zhū wěi yǔ chì méi zhàn yú mǎo xiāng, sōng děng dà bài, qì jūn zǒu, sǐ zhě sān wàn yú rén.
三月,遣李松会朱鲔与赤眉战于蓩乡,松等大败,弃军走,死者三万余人。
shí wáng kuāng zhāng áng shǒu hé dōng, wèi dèng yǔ suǒ pò, hái bēn cháng ān. áng yǔ zhū jiàng yì yuē:" chì méi jìn zài zhèng huá yīn jiān, dàn mù qiě zhì. jīn dú yǒu cháng ān, jiàn miè bù jiǔ, bù rú lè bīng lüè chéng zhōng yǐ zì fù, zhuǎn gōng suǒ zài, dōng guī nán yáng, shōu wǎn wáng děng bīng. shì ruò bù jí, fù rù hú chí zhōng wèi dào ěr." shēn tú jiàn liào zhàn děng jiē yǐ wéi rán, gòng rén shuō gēng shǐ. gēng shǐ nù bù yīng, mò gǎn fù yán. jí chì méi lì liú pén zi, gēng shǐ shǐ wáng kuāng chén mù chéng dān zhào méng tún xīn fēng, lǐ sōng jūn zhōu, yǐ jù zhī.
时王匡、张卬守河东,为邓禹所破,还奔长安。卬与诸将议曰:"赤眉近在郑、华阴间,旦暮且至。今独有长安,见灭不久,不如勒兵掠城中以自富,转攻所在,东归南阳,收宛王等兵。事若不集,复入湖池中为盗耳。"申屠建、廖湛等皆以为然,共人说更始。更始怒不应,莫敢复言。及赤眉立刘盆子,更始使王匡、陈牧、成丹、赵萌屯新丰,李松军掫,以拒之。
zhāng áng liào zhàn hú yīn shēn tú jiàn děng yǔ yù shǐ dài fū kuí xiāo hé móu, yù yǐ lì qiū rì chū lǘ shí gòng jié gēng shǐ, jù chéng qián jì. shì zhōng liú néng qīng zhī qí móu, yǐ gào zhī. gēng shǐ tuō bìng bù chū, zhào zhāng áng děng. áng děng jiē rù, jiāng xī zhū zhī, wéi kuí xiāo bù zhì. gēng shǐ hú yí, shǐ áng děng sì rén qiě dài yú wài lú. áng yǔ zhàn yīn yí yǒu biàn, suì tū chū, dú shēn tú jiàn zài, gēng shǐ zhǎn zhī. áng yǔ zhàn yīn suì lè bīng lüè dōng xī shì. hūn shí, shāo mén rù, zhàn yú gōng zhōng, gēng shǐ dà bài. míng dàn, jiāng qī zǐ chē qí bǎi yú, dōng bēn yuè méng yú xīn fēng.
张卬、廖湛、胡殷、申屠建等与御史大夫隗嚣合谋,欲以立秋日貙膢时共劫更始,俱成前计。侍中刘能卿知其谋,以告之。更始托病不出,召张卬等。卬等皆入,将悉诛之,唯隗嚣不至。更始狐疑,使卬等四人且待于外庐。卬与湛、殷疑有变,遂突出,独申屠建在,更始斩之。卬与湛、殷遂勒兵掠东西市。昏时,烧门入,战于宫中,更始大败。明旦,将妻子车骑百余,东奔越萌于新丰。
gēng shǐ fù yí wáng kuāng chén mù chéng dān yǔ zhāng áng děng tóng móu, nǎi bìng zhào rù. mù dān xiān zhì, jí zhǎn zhī. wáng kuāng jù, jiāng bīng rù cháng ān, yǔ zhāng áng děng hé. lǐ sōng hái cóng gēng shǐ, yǔ zhào méng gòng gōng kuāng áng yú chéng nèi. lián zhàn yuè yú, kuāng děng bài zǒu, gēng shǐ xǐ jū cháng xìn gōng. chì méi zhì gāo líng, kuāng děng yíng jiàng zhī, suì gòng lián bīng ér jìn. gēng shǐ shǒu chéng, shǐ lǐ sōng chū zhàn, bài, sǐ zhě èr qiān yú rén, chì méi shēng de sōng. shí sōng dì fàn wèi chéng mén xiào wèi, chì méi shǐ shǐ wèi zhī yuē:" kāi chéng mén, huó rǔ xiōng." fàn jí kāi mén. jiǔ yuè, chì méi rù chéng. gēng shǐ dān qí zǒu, cóng chú chéng mén chū, zhū fù nǚ cóng hòu lián hū yuē:" bì xià, dāng xià xiè chéng!" gēng shǐ jí xià bài, fù shàng mǎ qù.
更始复疑王匡、陈牧、成丹与张卬等同谋,乃并召入。牧、丹先至,即斩之。王匡惧,将兵入长安,与张卬等合。李松还从更始,与赵萌共攻匡、卬于城内。连战月余,匡等败走,更始徙居长信宫。赤眉至高陵,匡等迎降之,遂共连兵而进。更始守城,使李松出战,败,死者二千余人,赤眉生得松。时松弟汎为城门校尉,赤眉使使谓之曰:"开城门,活汝兄。"汎即开门。九月,赤眉入城。更始单骑走,从厨城门出,诸妇女从后连呼曰:"陛下,当下谢城!"更始即下拜,复上马去。
chū, shì zhōng liú gōng yǐ chì méi lì qí dì pén zi, zì xì zhào yù: wén gēng shǐ bài, nǎi chū, bù cóng zhì gāo líng, zhǐ chuán shě. yòu fǔ dū wèi yán běn kǒng shī gēng shǐ wèi chì méi suǒ zhū, jiāng bīng zài wài, hào wèi tún wèi ér shí qiú zhī. chì méi xià shū yuē:" shèng gōng jiàng zhě, fēng cháng shā wáng. guò èr shí rì, wù shòu." gēng shǐ qiǎn liú gōng qǐng xiáng, chì méi shǐ qí jiāng xiè lù wǎng shòu zhī.
初,侍中刘恭以赤眉立其弟盆子,自系诏狱:闻更始败,乃出,步从至高陵,止传舍。右辅都尉严本恐失更始为赤眉所诛,将兵在外,号为屯卫而实囚之。赤眉下书曰:"圣公降者,封长沙王。过二十日,勿受。"更始遣刘恭请降,赤眉使其将谢禄往受之。
shí yuè, gēng shǐ suì suí lù ròu tǎn yì cháng lè gōng, shàng xǐ shòu yú pén zi. chì méi zuò gēng shǐ, zhì tíng zhōng, jiāng shā zhī. liú gōng xiè lù wèi qǐng, bù néng dé, suì yǐn gēng shǐ chū. liú gōng zhuī hū yuē:" chén chéng lì jí, qǐng dé xiān sǐ." bá jiàn yù zì wěn, chì méi shuài fán chóng děng jù gòng jiù zhǐ zhī, nǎi shè gēng shǐ, fēng wèi wèi wēi hóu. liú gōng fù wèi gù qǐng, jìng dé fēng cháng shā wáng. gēng shǐ cháng yī xiè lù jū, liú gōng yì yōng hù zhī.
十月,更始遂随禄肉袒诣长乐宫,上玺绶于盆子。赤眉坐更始,置庭中,将杀之。刘恭、谢禄为请,不能得,遂引更始出。刘恭追呼曰:"臣诚力极,请得先死。"拔剑欲自刎,赤眉帅樊崇等遽共救止之,乃赦更始,封为畏威侯。刘恭复为固请,竟得封长沙王。更始常依谢禄居,刘恭亦拥护之。
sān fǔ kǔ chì méi bào nüè, jiē lián gēng shǐ, ér zhāng áng děng yǐ wéi lǜ, wèi lù yuē:" jīn zhū yíng cháng duō yù cuàn shèng gōng zhě. yī dàn shī zhī, hé bīng gōng gōng, zì miè zhī dào yě." yú shì lù shǐ cóng bīng yǔ gēng shǐ gòng mù mǎ yú jiāo xià, yīn lìng yì shā zhī. liú gōng yè wǎng shōu zāng qí shī. guāng wǔ wén ér shāng yān. zhào dà sī tú dèng yǔ zàng zhī yú bà líng.
三辅苦赤眉暴虐,皆怜更始,而张卬等以为虑,谓禄曰:"今诸营长多欲篡圣公者。一旦失之,合兵攻公,自灭之道也。"于是禄使从兵与更始共牧马于郊下,因令缢杀之。刘恭夜往收臧其尸。光武闻而伤焉。诏大司徒邓禹葬之于霸陵。
yǒu sān zi qiú, xīn, lǐ. míng nián xià, qiú xiōng dì yǔ mǔ dōng yì luò yáng, dì fēng qiú wèi xiāng yì hóu, fèng gēng shǐ sì xīn wèi gǔ shú hóu, lǐ wèi shòu guāng hóu. qiú hòu xǐ fēng chéng yáng hóu. qiú zú, zi xún sì, fù xǐ fēng huò zé hóu. xún zú, zi yáo sì.
有三子;求,歆,鲤。明年夏,求兄弟与母东诣洛阳,帝封求为襄邑侯,奉更始祀;歆为穀孰侯,鲤为寿光侯。求后徙封成阳侯。求卒,子巡嗣,复徙封濩泽侯。巡卒,子姚嗣。
lùn yuē: zhōu wǔ wáng guān bīng mèng jīn, tuì ér hái shī, yǐ wéi zhòu wèi kě fá, sī shí yǒu wèi zhì zhě yě. hàn qǐ, qū qīng xiá wū hé zhī zhòng, bù dàng tiān xià wàn fēn zhī yī, ér jīng zhān zhī suǒ zǒng jí, shū wén zhī suǒ tōng bèi, mò bù zhé gē dùn sǎng, zhēng shòu zhí mìng. fēi wéi hàn rén yú sī, gù yì jǐ yùn zhī huì yě. fū wèi quán shǒu, xiān huò bù jí. chén xiàng qiě yóu wèi xìng, kuàng yōng yōng zhě hū!
论曰:周武王观兵孟津,退而还师,以为纣未可伐,斯时有未至者也。汉起,驱轻黠乌合之众,不当天下万分之一,而旌旃之所捴及,书文之所通被,莫不折戈顿颡,争受职命。非唯汉人余思,固亦几运之会也。夫为权首,鲜或不及。陈、项且犹未兴,况庸庸者乎!
liú pén zi zhě, tài shān shì rén, chéng yáng jǐng wáng zhāng zhī hòu yě. zǔ fù xiàn, yuán dì shí fēng wèi shì hóu, fù méng sì. wáng mǎng cuàn wèi, guó chú, yīn wèi shì rén yān.
刘盆子者,太山式人,城阳景王章之后也。祖父宪,元帝时封为式侯,父萌嗣。王莽篡位,国除,因为式人焉。
tiān fèng yuán nián, láng yá hǎi qǔ yǒu lǚ mǔ zhě, zi wèi xiàn lì, fàn xiǎo zuì, zǎi lùn shā zhī. lǚ mǔ yuàn zǎi, mì jù kè, guī yǐ bào chóu. mǔ jiā sù fēng, zī chǎn shù bǎi wàn, nǎi yì niàng chún jiǔ, mǎi dāo jiàn yī fú. shào nián lái gū zhě, jiē shē yǔ zhī, shì qí fá zhě, zhé jiǎ yī shang, bù wèn duō shǎo. shù nián, cái yòng shāo jǐn, shào nián yù xiāng yǔ cháng zhī. lǚ mǔ chuí qì yuē:" suǒ yǐ hòu zhū jūn zhě, fēi yù qiú lì, tú yǐ xiàn zǎi bù dào, wǎng shā wú zi, yù wèi bào yuàn ěr. zhū jūn nìng kěn āi zhī hū!" shào nián zhuàng qí yì, yòu sù shòu ēn, jiē xǔ nuò. qí zhōng yǒng shì zì hào měng hǔ, suì xiāng jù de shù shí bǎi rén, yīn yǔ lǚ mǔ rù hǎi zhōng, zhāo hé wáng mìng, zhòng zhì shù qiān. lǚ mǔ zì chēng jiāng jūn, yǐn bīng hái gōng pò hǎi qǔ, zhí xiàn zǎi. zhū lì kòu tóu wèi zǎi qǐng. mǔ yuē:" wú zi fàn xiǎo zuì, bù dàng sǐ, ér wèi zǎi suǒ shā. shā rén dāng sǐ, yòu hé qǐng hū?" suì zhǎn zhī, yǐ qí shǒu jì zi zhǒng, fù huán hǎi zhōng.
天凤元年,琅邪海曲有吕母者,子为县吏,犯小罪,宰论杀之。吕母怨宰,密聚客,规以报仇。母家素丰,资产数百万,乃益酿醇酒,买刀剑衣服。少年来酤者,皆赊与之,视其乏者,辄假衣裳,不问多少。数年,财用稍尽,少年欲相与偿之。吕母垂泣曰:"所以厚诸君者,非欲求利,徒以县宰不道,枉杀吾子,欲为报怨耳。诸君宁肯哀之乎!"少年壮其意,又素受恩,皆许诺。其中勇士自号猛虎,遂相聚得数十百人,因与吕母入海中,招合亡命,众至数千。吕母自称将军,引兵还攻破海曲,执县宰。诸吏叩头为宰请。母曰:"吾子犯小罪,不当死,而为宰所杀。杀人当死,又何请乎?"遂斩之,以其首祭子冢,复还海中。
hòu shù suì, láng yá rén fán chóng qǐ bīng yú jǔ, zhòng bǎi yú rén, zhuǎn rù tài shān, zì hào sān lǎo. shí qīng xú dà jī, kòu zéi fēng qǐ, zhòng dào yǐ chóng yǒng měng, jiē fù zhī, yī suì jiān zhì wàn yú rén. chóng tóng jùn rén páng ān, dōng hǎi rén xú xuān xiè lù yáng yīn, gè qǐ bīng, hé shù wàn rén, fù yǐn cóng chóng. gòng hái gōng jǔ, bù néng xià, zhuǎn lüè zhì gū mù, yīn jī wáng mǎng tàn tāng hóu tián kuàng, dà pò zhī, shā wàn yú rén, suì běi rù qīng zhōu, suǒ guò lǔ lüě. hái zhì tài shān, liú tún nán chéng. chū, chóng děng yǐ kùn qióng wèi guān, wú gōng chéng xùn dì zhī jì. zhòng jì jìn shèng, nǎi xiāng yǔ wèi yuē: shā rén zhě sǐ, shāng rén zhě cháng chuàng. yǐ yán cí wèi yuē shù, wú wén shū jīng qí bù qǔ hào lìng. qí zhōng zuì zūn zhě hào sān lǎo, cì cóng shì, cì zú shǐ, fàn xiāng chèn yuē jù rén. wáng mǎng qiǎn píng jūn gōng lián dān tài shī wáng kuāng jī zhī. chóng děng yù zhàn, kǒng qí zhòng yǔ mǎng bīng luàn, nǎi jiē zhū qí méi yǐ xiāng shí bié, yóu shì hào yuē chì méi. chì méi suì dà pò dān kuāng jūn, shā wàn yú rén, zhuī zhì wú yán, lián dān zhàn sǐ, wáng kuāng zǒu. chóng yòu yǐn qí bīng shí yú wàn, fù huán wéi jǔ, shù yuè. huò shuō chóng yuē:" jǔ, fù mǔ zhī guó, nài hé gōng zhī?" nǎi jiě qù. shí lǚ mǔ bìng sǐ, qí zhòng fēn rù chì méi qīng dú tóng mǎ zhōng. chì méi suì kòu dōng hǎi, yǔ wáng mǎng yí píng dà yǐn zhàn, bài, sǐ zhě shù qiān rén, nǎi yǐn qù, lüè chǔ pèi rǔ nán yǐng chuān, hái rén chén liú, gōng bá lǔ chéng, zhuǎn zhì pú yáng.
后数岁,琅邪人樊崇起兵于莒,众百余人,转入太山,自号三老。时青、徐大饥,寇贼蜂起,众盗以崇勇猛,皆附之,一岁间至万余人。崇同郡人逄安,东海人徐宣、谢禄、杨音,各起兵,合数万人,复引从崇。共还攻莒,不能下,转掠至姑幕,因击王莽探汤侯田况,大破之,杀万余人,遂北入青州,所过虏掠。还至太山,留屯南城。初,崇等以困穷为冠,无攻城徇地之计。众既浸盛,乃相与为约:杀人者死,伤人者偿创。以言辞为约束,无文书、旌旗、部曲、号令。其中最尊者号三老,次从事,次卒史,泛相称曰巨人。王莽遣平均公廉丹、太师王匡击之。崇等欲战,恐其众与莽兵乱,乃皆朱其眉以相识别,由是号曰赤眉。赤眉遂大破丹、匡军,杀万余人,追至无盐,廉丹战死,王匡走。崇又引其兵十余万,复还围莒,数月。或说崇曰:"莒,父母之国,奈何攻之?"乃解去。时吕母病死,其众分入赤眉、青犊、铜马中。赤眉遂寇东海,与王莽沂平大尹战,败,死者数千人,乃引去,掠楚、沛、汝南、颍川,还人陈留,攻拔鲁城,转至濮阳。
huì gēng shǐ dōu luò yáng, qiǎn shǐ jiàng chóng. chóng děng wén hàn shì fù xīng, jí liú qí bīng, zì jiāng qú shuài èr shí yú rén, suí shǐ zhě zhì luò yáng jiàng gēng shǐ, jiē fēng wèi liè hóu. chóng děng jì wèi yǒu guó yì, ér liú zhòng shāo yǒu lí pàn, nǎi suì wáng guī qí yíng, jiāng bīng rù yǐng chuān, fēn qí zhòng wèi èr bù, chóng yǔ páng ān wèi yī bù, xú xuān xiè lù yáng yīn wèi yī bù. chóng ān gōng bá zhǎng shè, nán jī wǎn, zhǎn xiàn lìng ér xuān lù děng yì bá yáng dí, yǐn zhī liáng, jī shā hé nán tài shǒu. chì méi zhòng suī shù zhàn shèng, ér pí bì yàn bīng, jiē rì yè chóu qì, sī yù dōng guī. chóng děng jì yì, lǜ zhòng dōng xiàng bì sàn, bù rú xī gōng cháng ān. gēng shǐ èr nián dōng, chóng ān zì wǔ guān, xuān děng cóng lù hún guān, liǎng dào jù rù. sān nián zhēng yuè, jù zhì hóng nóng, yǔ gēng shǐ zhū jiàng lián zhàn kè shèng, zhòng suì dà jí. nǎi fēn wàn rén wéi yī yíng, fán sān shí yíng, yíng zhì sān lǎo cóng shì gè yī rén. jìn zhì huá yīn.
会更始都洛阳,遣使降崇。崇等闻汉室复兴,即留其兵,自将渠帅二十余人,随使者至洛阳降更始,皆封为列侯。崇等既未有国邑,而留众稍有离叛,乃遂亡归其营,将兵入颍川,分其众为二部,崇与逄安为一部,徐宣、谢禄、杨音为一部。崇、安攻拔长社,南击宛,斩县令;而宣、禄等亦拔阳翟,引之梁,击杀河南太守。赤眉众虽数战胜,而疲敝厌兵,皆日夜愁泣,思欲东归。崇等计议,虑众东向必散,不如西攻长安。更始二年冬,崇、安自武关,宣等从陆浑关,两道俱入。三年正月,俱至弘农,与更始诸将连战克胜,众遂大集。乃分万人为一营,凡三十营,营置三老、从事各一人。进至华阴。
jūn zhōng cháng yǒu qí wū gǔ wǔ cí chéng yáng jǐng wáng, yǐ qiú fú zhù. wū kuáng yán jǐng wáng dà nù, yuē:" dāng wèi xiàn guān, hé gù wèi zéi?" yǒu xiào wū zhě zhé bìng, jūn zhōng jīng dòng. shí fāng wàng dì yáng yuàn gēng shǐ shā qí xiōng, nǎi nì shuō chóng děng yuē:" gēng shǐ huāng luàn, zhèng lìng bù xíng, gù shǐ jiāng jūn dé zhì yú cǐ. jīn jiāng jūn yōng bǎi wàn zhī zhòng, xī xiàng dì chéng, ér wú chēng hào, míng wéi qún zéi, bù kě yǐ jiǔ. bù rú lì zōng shì, xié yì zhū fá. yǐ cǐ hào lìng, shuí gǎn bù fú?" chóng děng yǐ wéi rán, ér wū yán yì shèng, qián jí zhèng, nǎi xiāng yǔ yì yuē:" jīn pò jìn cháng ān, ér guǐ shén rú cǐ, dāng qiú liú shì gòng zūn lì zhī." liù yuè, suì lì pén zi wèi dì, zì hào jiàn shì yuán nián.
军中常有齐巫鼓舞祠城阳景王,以求福助。巫狂言景王大怒,曰:"当为县官,何故为贼?"有笑巫者辄病,军中惊动。时方望弟阳怨更始杀其兄,乃逆说崇等曰:"更始荒乱,政令不行,故使将军得至于此。今将军拥百万之众,西向帝城,而无称号,名为群贼,不可以久。不如立宗室,挟义诛伐。以此号令,谁敢不服?"崇等以为然,而巫言益盛,前及郑,乃相与议曰:"今迫近长安,而鬼神如此,当求刘氏共尊立之。"六月,遂立盆子为帝,自号建世元年。
chū, chì méi guò shì, lüè pén zi jí èr xiōng gōng mào, jiē zài jūn zhōng. gōng shǎo xí shàng shū, lüè tōng dà yì. jí suí chóng děng jiàng gēng shǐ, jí fēng wèi shì hóu. yǐ míng jīng shù yán shì, bài shì zhōng, cóng gēng shǐ zài cháng ān. pén zi yǔ mào liú jūn zhōng, shǔ yòu xiào zú shǐ liú xiá qīng, zhǔ chú mù niú, hào yuē niú lì. jí chóng děng yù lì dì, qiú jūn zhōng jǐng wáng hòu zhě, dé qī shí yú rén, wéi pén zi yǔ mào jí qián xī ān hóu liú xiào zuì wéi jìn shǔ. chóng děng yì yuē:" wén gǔ tiān zǐ jiāng bīng chēng shàng jiàng jūn." nǎi shū zhá wèi fú yuē" shàng jiàng jūn", yòu yǐ liǎng kōng zhá zhì sì zhōng, suì yú zhèng běi shè tán chǎng, cí chéng yáng jǐng wáng. zhū sān lǎo cóng shì jiē dà huì bì xià, liè pén zi děng sān rén jū zhōng lì, yǐ nián cì tàn zhá. pén zi zuì yòu, hòu tàn dé fú, zhū jiàng nǎi jiē chēng chén bài. pén zǐ shí nián shí wǔ, bèi fā tú xiǎn, bì yī zhě hàn, jiàn zhòng bài, kǒng wèi yù tí. mào wèi yuē:" shàn cáng fú." pén zi jí niè zhé qì zhī, fù huán yī xiá qīng. xiá qīng wèi zhì jiàng dān yī bàn tóu chì zé zhí qí lǚ, chéng xuān chē dà mǎ, chì píng ní, jiàng chān luò, ér yóu cóng mù ér áo.
初,赤眉过式,掠盆子及二兄恭、茂,皆在军中。恭少习《尚书》,略通大义。及随崇等降更始,即封为式侯。以明经数言事,拜侍中,从更始在长安。盆子与茂留军中,属右校卒史刘侠卿,主刍牧牛,号曰牛吏。及崇等欲立帝,求军中景王后者,得七十余人,唯盆子与茂及前西安侯刘孝最为近属。崇等议曰:"闻古天子将兵称上将军。"乃书札为符曰"上将军",又以两空札置笥中,遂于郑北设坛场,祠城阳景王。诸三老、从事皆大会陛下,列盆子等三人居中立,以年次探札。盆子最幼,后探得符,诸将乃皆称臣拜。盆子时年十五,被发徒跣,敝衣赭汗,见众拜,恐畏欲啼。茂谓曰:"善藏符。"盆子即啮折弃之,复还依侠卿。侠卿为制绛单衣、半头赤帻、直綦履,乘轩车大马,赤屏泥,绛襜络,而犹从牧儿遨。
chóng suī qǐ yǒng lì ér wèi zhòng suǒ zōng, rán bù zhī shū shù. xú xuān gù xiàn yù lì, néng tōng yì jīng. suì gòng tuī xuān wèi chéng xiàng chóng yù shǐ dài fū páng ān zuǒ dà sī mǎ xiè lù yòu dà sī mǎ, zì yáng yīn yǐ xià jiē wèi liè qīng.
崇虽起勇力而为众所宗,然不知书数。徐宣故县狱吏,能通《易经》。遂共推宣为丞相、崇御史大夫、逄安左大司马、谢禄右大司马,自杨音以下皆为列卿。
jūn jí gāo líng, yǔ gēng shǐ pàn jiāng zhāng áng děng lián hé, suì gōng dōng dōu mén, rù cháng ān chéng, gēng shǐ lái jiàng.
军及高陵,与更始叛将张卬等连和,遂攻东都门,入长安城,更始来降。
pén zi jū zhǎng dōng gōng, zhū jiàng rì huì lùn gōng, zhēng yán huān hū, bá jiàn jī zhù, bù néng xiāng yī. sān fǔ jùn xiàn yíng cháng qiǎn shǐ gòng xiàn, bīng shì zhé piāo duó zhī. yòu shù lǔ bào lì mín, bǎi xìng bǎo bì, yóu shì jiē fù gù shǒu. zhì là rì, chóng děng nǎi shè lè dà huì, pén zi zuò zhèng diàn, zhōng huáng mén chí bīng zài hòu, gōng qīng jiē liè zuò diàn shàng. jiǔ wèi xíng, qí zhōng yī rén yě dāo bǐ shū yè yù hè, qí yú bù zhī shū zhě qǐng qǐ zhī, gè gè tún jù, gèng xiāng bèi xiàng. dà sī nóng yáng yīn àn jiàn mà yuē:" zhū qīng jiē lǎo yōng yě! jīn rì shè jūn chén zhī lǐ, fǎn gèng xiáo luàn, ér xì shàng bù rú cǐ, jiē kě gé shā!" gèng xiāng biàn dòu, ér bīng zhòng suì gè yú gōng zhǎn guān, rù lüè jiǔ ròu, hù xiāng shā shāng. wèi wèi zhū gě zhì wén zhī, lè bīng rén, gé shā bǎi yú rén, nǎi dìng. pén zi huáng kǒng, rì yè tí qì, dú yǔ zhōng huáng mén gòng wò qǐ, wéi dé shàng guān gé ér bù wén wài shì.
盆子居长东宫,诸将日会论功,争言讙呼,拔剑击柱,不能相一。三辅郡县营长遣使贡献,兵士辄剽夺之。又数虏暴吏民,百姓保壁,由是皆复固守。至腊日,崇等乃设乐大会,盆子坐正殿,中黄门持兵在后,公卿皆列坐殿上。酒未行,其中一人也刀笔书谒欲贺,其余不知书者请起之,各各屯聚,更相背向。大司农杨音按剑骂曰:"诸卿皆老佣也!今日设君臣之礼,反更殽乱,儿戏尚不如此,皆可格杀!"更相辩斗,而兵众遂各逾宫斩关,入掠酒肉,互相杀伤。卫尉诸葛稚闻之,勒兵人,格杀百余人,乃定。盆子惶恐,日夜啼泣,独与中黄门共卧起,唯得上观阁而不闻外事。
shí yè tíng zhōng gōng nǚ yóu yǒu shù bǎi qiān rén, zì gēng shǐ bài hòu, yōu bì diàn nèi, jué tíng zhōng lú fú gēn, bǔ chí yú ér shí zhī, sǐ zhě yīn xiāng mái yú gōng zhōng. yǒu gù cí gān quán lè rén, shàng gòng jī gǔ gē wǔ, yī fú xiān míng, jiàn pén zi kòu tóu yán jī. pén zi shǐ zhōng huáng mén bǐng zhī mǐ, rén shù dòu. hòu pén zi qù, jiē è sǐ bù chū.
时掖庭中宫女犹有数百千人,自更始败后,幽闭殿内,掘庭中芦菔根,捕池鱼而食之,死者因相埋于宫中。有故祠甘泉乐人,尚共击鼓歌舞,衣服鲜明,见盆子叩头言饥。盆子使中黄门禀之米,人数斗。后盆子去,皆饿死不出。
liú gōng jiàn chì méi zhòng luàn, zhī qí bì bài, zì kǒng xiōng dì jù huò, mì jiào pén zi guī xǐ shòu, xí wèi cí ràng zhī yán. jiàn wǔ èr nián zhēng shuò, chóng děng dà huì, liú gōng xiān yuē:" zhū jūn gòng lì gōng dì wèi dì, dé chéng shēn hòu. lì qiě yī nián, yáo luàn rì shén, chéng bù zú yǐ xiāng chéng. kǒng sǐ ér wú suǒ yì, yuàn dé tuì wèi shù rén, gèng qiú xián zhī, wéi zhū jūn xǐng chá." chóng děng xiè yuē:" cǐ jiē chóng děng zuì yě." gōng fù gù qǐng. huò yuē:" cǐ níng shì hóu shì xié!" gōng huáng kǒng qǐ qù. pén zi nǎi xià chuáng jiě xǐ shòu, kòu tóu yuē:" jīn shè zhì xiàn guān ér wèi zéi rú gù. lì rén gòng xiàn, zhé jiàn piāo jié, liú wén sì fāng, mò bù yuàn hèn, bù fù xìn xiàng. cǐ jiē lì fēi qí rén suǒ zhì, yuàn qǐ hái gǔ, bì xián shèng. bì yù shā pén zi yǐ sè zé zhě, wú suǒ lí sǐ. chéng jì zhū jūn kěn āi lián zhī ěr!" yīn tì qì xū xī. chóng děng jí huì zhě shù bǎi rén, mò bù āi lián zhī, nǎi jiē bì xí dùn shǒu yuē" chén wú zhuàng, fù bì xià. qǐng zì jīn yǐ hòu, bù gǎn fù fàng zòng." yīn gòng bào chí pén zi, dài yǐ xǐ shòu. pén zi hào hū bù dé yǐ. jì bà chū, gè bì yíng zì shǒu, sān fǔ xī rán, chēng tiān zǐ cōng míng. bǎi xìng zhēng hái cháng ān, shì lǐ qiě mǎn.
刘恭见赤眉众乱,知其必败,自恐兄弟俱祸,密教盆子归玺绶,习为辞让之言。建武二年正朔,崇等大会,刘恭先曰:"诸君共立恭弟为帝,德诚深厚。立且一年,肴乱日甚,诚不足以相成。恐死而无所益,愿得退为庶人,更求贤知,唯诸君省察。"崇等谢曰:"此皆崇等罪也。"恭复固请。或曰:"此宁式侯事邪!"恭惶恐起去。盆子乃下床解玺绶,叩头曰:"今设置县官而为贼如故。吏人贡献,辄见剽劫,流闻四方,莫不怨恨,不复信向。此皆立非其人所致,愿乞骸骨,避贤圣。必欲杀盆子以塞责者,无所离死。诚冀诸君肯哀怜之耳!"因涕泣嘘唏。崇等及会者数百人,莫不哀怜之,乃皆避席顿首曰;"臣无状,负陛下。请自今已后,不敢复放纵。"因共抱持盆子,带以玺绶。盆子号呼不得已。既罢出,各闭营自守,三辅翕然,称天子聪明。百姓争还长安,市里且满。
hòu èr shí yú rì, chì méi tān cái wù, fù chū dà lüè. chéng zhōng liáng shí jǐn, suì shōu zǎi zhēn bǎo, yīn dà zòng huǒ shāo gōng shì, yǐn bīng ér xī. guò cí nán jiāo, chē jiǎ bīng mǎ zuì wéi měng shèng, zhòng hào bǎi wàn. pén zi chéng wáng chē, jià sān mǎ, cóng shù bǎi qí. nǎi zì nán shān zhuǎn lüè chéng yì, yǔ gēng shǐ jiāng jūn yán chūn zhàn yú méi, pò chūn, shā zhī, suì rù ān dìng běi dì. zhì yáng chéng fān xū zhōng, féng dà xuě, kēng gǔ jiē mǎn, shì duō dòng sǐ, nǎi fù huán, fā jué zhū líng, qǔ qí bǎo huò, suì wū rǔ lǚ hòu shī, fán zéi suǒ fā, yǒu yù xiá liàn zhě lǜ jiē rú shēng, gù chì méi dé duō xíng yín huì. dà sī tú dèng yǔ shí zài cháng ān, qiǎn bīng jī zhī yú yù yí, fǎn wèi suǒ bài, yǔ nǎi chū zhī yún yáng. jiǔ yuè, chì méi fù rù cháng ān, zhǐ guì gōng.
后二十余日,赤眉贪财物,复出大掠。城中粮食尽,遂收载珍宝,因大纵火烧宫室,引兵而西。过祠南郊,车甲兵马最为猛盛,众号百万。盆子乘王车,驾三马,从数百骑。乃自南山转掠城邑,与更始将军严春战于郿,破春,杀之,遂入安定、北地。至阳城、番须中,逢大雪,坑谷皆满,士多冻死,乃复还,发掘诸陵,取其宝货,遂污辱吕后尸,凡贼所发,有玉匣殓者率皆如生,故赤眉得多行淫秽。大司徒邓禹时在长安,遣兵击之于郁夷,反为所败,禹乃出之云阳。九月,赤眉复入长安,止桂宫。
shí, hàn zhōng zéi yán cén chū sàn guān, tún dù líng, páng ān jiāng shí yú wàn rén jī zhī. dèng yǔ yǐ páng ān jīng bīng zài wài, wéi pén zi yǔ léi ruò jū chéng zhōng, nǎi zì wǎng gōng zhī. huì xiè lù jiù zhì, yè zhàn gǎo jiē zhōng, yǔ bīng bài zǒu. yán cén jí gēng shǐ jiāng jūn lǐ bǎo hé bīng shù wàn rén, yǔ páng ān zhàn yú dù líng. cén děng dà bài, sǐ zhě wàn yú rén, bǎo suì jiàng ān, ér yán cén shōu sàn zú zǒu. bǎo nǎi mì shǐ rén wèi cén yuē:" zi nǔ lì hái zhàn, wú dāng yú nèi fǎn zhī, biǎo lǐ hé shì, kě dà pò yě." cén jí hái tiǎo zhàn, ān děng kōng yíng jī zhī, bǎo cóng hòu xī bá chì méi jīng zhì, gèng lì jǐ fān qí. ān děng zhàn pí hái yíng, jiàn qí zhì jiē bái, dà jīng luàn zǒu, zì tóu chuān gǔ, sǐ zhě shí yú wàn, páng ān yǔ shù qiān rén tuō guī cháng ān. shí sān fǔ dà luàn, rén xiāng shí, chéng guō jiē kōng, bái gǔ bì yě, yí rén wǎng wǎng jù wèi yíng bǎo, gè jiān shǒu bù xià. chì méi lǔ lüě wú suǒ de, shí èr yuè, nǎi yǐn ér dōng guī, zhòng shàng èr shí yú wàn, suí dào fù sàn.
时,汉中贼延岑出散关,屯杜陵,逄安将十余万人击之。邓禹以逄安精兵在外,唯盆子与羸弱居城中,乃自往攻之。会谢禄救至,夜战槀街中,禹兵败走。延岑及更始将军李宝合兵数万人,与逄安战于杜陵。岑等大败,死者万余人,宝遂降安,而延岑收散卒走。宝乃密使人谓岑曰:"子努力还战,吾当于内反之,表里合势,可大破也。"岑即还挑战,安等空营击之,宝从后悉拔赤眉旌帜,更立己幡旗。安等战疲还营,见旗帜皆白,大惊乱走,自投川谷,死者十余万,逄安与数千人脱归长安。时三辅大乱,人相食,城郭皆空,白骨蔽野,遗人往往聚为营保,各坚守不下。赤眉虏掠无所得,十二月,乃引而东归,众尚二十余万,随道复散。
guāng wǔ nǎi qiǎn pò jiān jiāng jūn hóu jìn děng tún xīn ān, jiàn wēi dà jiàng jūn gěng yǎn děng tún yí yáng, fēn wéi èr dào, yǐ yào qí hái lù. chì zhū jiàng yuē:" zéi ruò dōng zǒu, kě yǐn yí yáng bīng huì xīn ān zéi ruò nán zǒu, kě yǐn xīn ān bīng huì yí yáng." míng nián zhēng yuè, dèng yǔ zì hé běi dù, jī chì méi yú hú, yǔ fù bài zǒu, chì méi suì chū guān nán xiàng. zhēng xī dà jiàng jūn féng yì pò zhī yú xiáo dǐ. dì wén, nǎi zì jiāng xìng yí yáng, shèng bīng yǐ yāo qí zǒu lù.
光武乃遣破奸将军侯进等屯新安,建威大将军耿弇等屯宜阳,分为二道,以要其还路。敕诸将曰:"贼若东走,可引宜阳兵会新安;贼若南走,可引新安兵会宜阳。"明年正月,邓禹自河北度,击赤眉于湖,禹复败走,赤眉遂出关南向。征西大将军冯异破之于崤底。帝闻,乃自将幸宜阳,盛兵以邀其走路。
chì méi hū yù dà jūn, jīng zhèn bù zhī suǒ wéi, nǎi qiǎn liú gōng qǐ xiáng, yuē:" pén zǐ jiāng bǎi wàn zhòng jiàng, bì xià hé yǐ dài zhī?" dì yuē:" dài rǔ yǐ bù sǐ ěr." fán chóng nǎi jiāng pén zi jí chéng xiàng xú xuān yǐ xià sān shí yú rén ròu tǎn jiàng. shàng suǒ de chuán guó xǐ shòu, gēng shǐ qī chǐ bǎo liǎn jí yù bì gè yī. jī bīng jiǎ yí yáng chéng xī, yǔ xióng ěr shān qí. dì lìng xiàn chú cì shí, zhòng jī kùn wèi, shí yú wàn rén jiē dé bǎo yù. míng dàn, dà chén bīng mǎ lín luò shuǐ, lìng pén zi jūn chén liè ér guān zhī. wèi pén zǐ yuē:" zì zhī dāng sǐ bù?" duì yuē:" zuì dāng yīng sǐ, yóu xìng shàng lián shè zhī ěr." dì xiào yuē:" ér dà xiá, zōng shì wú chī zhě." yòu wèi chóng děng yuē" dé wú huǐ jiàng hū? zhèn jīn qiǎn qīng guī yíng lè bīng, míng gǔ xiāng gōng, jué qí shèng fù, bù yù qiáng xiāng fú yě." xú xuān děng kòu tóu yuē:" chén děng chū cháng ān dōng dōu mén, jūn chén jì yì, guī mìng shèng dé. bǎi xìng kě yǔ lè chéng, nán yǔ tú shǐ, gù bù gào zhòng ěr. jīn rì dé jiàng, yóu qù hǔ kǒu guī cí mǔ, chéng huān chéng xǐ, wú suǒ hèn yě. dì yuē:" qīng suǒ wèi tiě zhōng zhēng zhēng, yōng zhōng jiǎo jiǎo zhě yě." yòu yuē:" zhū qīng dà wéi wú dào, suǒ guò jiē yí miè lǎo ruò, nì shè jì, wū jǐng zào. rán yóu yǒu sān shàn: gōng pò chéng yì, zhōu biàn tiān xià, běn gù qī fù wú suǒ gǎi yì, shì yī shàn yě lì jūn néng yòng zōng shì, shì èr shàn yě yú zéi lì jūn, pò jí jiē chí qí shǒu jiàng, zì yǐ wéi gōng, zhū qīng dú wán quán yǐ fù zhèn, shì sān shàn yě." nǎi lìng gè yǔ qī zǐ jū luò yáng, cì zhái rén yī qū, tián èr qǐng.
赤眉忽遇大军,惊震不知所为,乃遣刘恭乞降,曰:"盆子将百万众降,陛下何以待之?"帝曰:"待汝以不死耳。"樊崇乃将盆子及丞相徐宣以下三十余人肉袒降。上所得传国玺绶,更始七尺宝敛及玉璧各一。积兵甲宜阳城西,与熊耳山齐。帝令县厨赐食,众积困餧,十余万人皆得饱饫。明旦,大陈兵马临洛水,令盆子君臣列而观之。谓盆子曰:"自知当死不?"对曰:"罪当应死,犹幸上怜赦之耳。"帝笑曰:"儿大黠,宗室无蚩者。"又谓崇等曰;"得无悔降乎?朕今遣卿归营勒兵,鸣鼓相攻,决其胜负,不欲强相服也。"徐宣等叩头曰:"臣等出长安东都门,君臣计议,归命圣德。百姓可与乐成,难与图始,故不告众耳。今日得降,犹去虎口归慈母,诚欢诚喜,无所恨也。帝曰:"卿所谓铁中铮铮,庸中佼佼者也。"又曰:"诸卿大为无道,所过皆夷灭老弱,溺社稷,污井灶。然犹有三善:攻破城邑,周遍天下,本故妻妇无所改易,是一善也;立君能用宗室,是二善也;余贼立君,迫急皆持其首降,自以为功,诸卿独完全以付朕,是三善也。"乃令各与妻子居洛阳,赐宅人一区,田二顷。
qí xià, fán chóng páng ān móu fǎn, zhū sǐ. yáng yīn zài cháng ān shí, yù zhào wáng liáng yǒu ēn, cì jué guān nèi hóu, yǔ xú xuān jù guī xiāng lǐ, zú yú jiā. liú gōng wèi gēng shǐ bào shā xiè lù, zì xì yù, shè bù zhū.
其夏,樊崇、逄安谋反,诛死。杨音在长安时,遇赵王良有恩,赐爵关内侯,与徐宣俱归乡里,卒于家。刘恭为更始报杀谢禄,自系狱,赦不诛。
dì lián pén zi, shǎng cì shén hòu, yǐ wéi zhào wáng láng zhōng. hòu bìng shī míng, cì xíng yáng jūn shū guān dì, yǐ wéi liè sì, shǐ shí qí shuì zhōng shēn.
帝怜盆子,赏赐甚厚,以为赵王郎中。后病失明,赐荥阳均输官地,以为列肆,使食其税终身。
zàn yuē: shèng gōng mí wén, jiǎ wǒ fēng yún, shǐ shùn guī lì, zhōng rán bēng fēn. chì méi zǔ luàn, pén zi tàn fú. suī dào huáng qì, nǎi shí jūn shū.
赞曰:圣公靡闻,假我风云,始顺归历,终然崩分。赤眉阻乱,盆子探符。虽盗皇器,乃食均输。