yáng zhèn zi bǐng sūn cì céng sūn biāo xuán sūn xiū
楊震 子秉 孫賜 曾孫彪 玄孫脩
yáng zhèn zì bó qǐ, hóng nóng huá yīn rén yě. bā shì zǔ xǐ, gāo zǔ shí yǒu gōng, fēng chì quán hóu. gāo zǔ chǎng, zhāo dì shí wèi chéng xiàng, fēng ān píng hóu. fù bǎo, xí ōu yáng shàng shū. āi píng zhī shì, yǐn jū jiào shòu. jū shè èr nián, yǔ liǎng gōng jiǎng xǔ jù zhēng, suì dùn táo, bù zhī suǒ chù. guāng wǔ gāo qí jié. jiàn wǔ zhōng, gōng chē tè zhēng, lǎo bìng bú dào, zú yú jiā.
楊震字伯起,弘農華陰人也。八世祖喜,高祖時有功,封赤泉侯。高祖敞,昭帝時為丞相,封安平侯。父寶,習《歐陽尚書》。哀、平之世,隱居教授。居攝二年,與兩龔、蔣詡俱征,遂遁逃,不知所處。光武高其節。建武中,公車特徵,老病不到,卒於家。
zhèn shǎo hǎo xué, shòu ōu yáng shàng shū yú tài cháng huán yù, míng jīng bó lǎn, wú bù qióng jiū. zhū rú wèi zhī yǔ yuē: guān xī kǒng zǐ yáng bó qǐ. cháng kè jū yú hú, bù dá zhōu jùn lǐ mìng shù shí nián, zhòng rén wèi zhī wǎn mù, ér zhèn zhì yù dǔ. hòu yǒu guān què xián sān zhān yú, fēi jí jiǎng táng qián, dōu jiǎng qǔ yú jìn yuē: shé zhān zhě, qīng dài fū fú zhī xiàng yě. shù sān zhě, fǎ sān tái yě. xiān shēng zì cǐ shēng yǐ. nián wǔ shí, nǎi shǐ shì zhōu jùn.
震少好學,受《歐陽尚書》於太常桓郁,明經博覽,無不窮究。諸儒為之語曰:「關西孔子楊伯起。」常客居於湖,不答州郡禮命數十年,眾人謂之晚暮,而震志愈篤。後有冠雀銜三鱣魚,飛集講堂前,都講取魚進曰:「蛇鱣者,卿大夫服之象也。數三者,法三台也。先生自此升矣。」年五十,乃始仕州郡。
dà jiāng jūn dèng zhì wén qí xián ér pì zhī, jǔ mào cái, sì qiān jīng zhōu cì shǐ dōng lái tài shǒu. dāng zhī jùn, dào jīng chāng yì, gù suǒ jǔ jīng zhōu mào cái wáng mì wèi chāng yì lìng, yè jiàn, zhì yè huái jīn shí jīn yǐ yí zhèn. zhèn yuē: gù rén zhī jūn, jūn bù zhī gù rén, hé yě? mì yuē: mù yè wú zhī zhě. zhèn yuē: tiān zhī, shén zhī, wǒ zhī, zi zhī. hé wèi wú zhī! mì kuì ér chū. hòu zhuǎn zhuō jùn tài shǒu. xìng gōng lián, bù shòu sī yè. zi sūn cháng shū shí bù xíng, gù jiù zhǎng zhě huò yù lìng wèi kāi chǎn yè, zhèn bù kěn, yuē: shǐ hòu shì chēng wèi qīng bái lì zi sūn, yǐ cǐ yí zhī, bù yì hòu hū!
大將軍鄧騭聞其賢而辟之,舉茂才,四遷荊州刺史、東萊太守。當之郡,道經昌邑,故所舉荊州茂才王密為昌邑令,謁見,至夜懷金十斤以遺震。震曰:「故人知君,君不知故人,何也?」密曰:「暮夜無知者。」震曰:「天知,神知,我知,子知。何謂無知!」密愧而出。後轉涿郡太守。性公廉,不受私謁。子孫常蔬食步行,故舊長者或欲令為開產業,震不肯,曰:「使後世稱為清白吏子孫,以此遺之,不亦厚乎!」
yuán chū sì nián, zhēng rù wèi tài pú, qiān tài cháng. xiān shì bó shì xuǎn jǔ duō bù yǐ shí, zhèn jǔ jiàn míng jīng míng shì chén liú yáng lún děng, xiǎn chuán xué yè, zhū rú chēng zhī.
元初四年,征入為太僕,遷太常。先是博士選舉多不以實,震舉薦明經名士陳留楊倫等,顯傳學業,諸儒稱之。
yǒng níng yuán nián, dài liú kǎi wèi sī tú. míng nián, dèng tài hòu bēng, nèi chǒng shǐ héng. ān dì rǔ mǔ wáng shèng, yīn bǎo yǎng zhī qín, yuán ēn fàng zì shèng zǐ nǚ bó róng chū rù gōng yē, chuán tōng jiān lù. zhèn shàng shū yuē:
永寧元年,代劉愷為司徒。明年,鄧太后崩,內寵始橫。安帝乳母王聖,因保養之勤,緣恩放恣;聖子女伯榮出入宮掖,傳通姦賂。震上疏曰:
chén wén zhèng yǐ dé xián wèi běn, lǐ yǐ qù huì wèi wù. shì yǐ táng yú qí yì zài guān, sì xiōng liú fàng, tiān xià xián fú, yǐ zhì yōng xī. fāng jīn jiǔ dé wèi shì, bì xìng chōng tíng. ā mǔ wáng shèng chū zì jiàn wēi, dé zāo qiān zài, fèng yǎng shèng gōng, suī yǒu tuī zào jū shī zhī qín, qián hòu shǎng huì, guò bào láo kǔ, ér wú yàn zhī xīn, bù zhī jì jí, wài jiāo shǔ tuō, rǎo luàn tiān xià, sǔn rǔ qīng cháo, chén diǎn rì yuè. shū jiè pìn jī mǔ míng, shī cì zhé fù sàng guó. xī zhèng yán gōng cóng mǔ shì zhī yù, zì jiāo dì zhī qíng, jǐ zhì wēi guó, rán hòu jiā tǎo, chūn qiū biǎn zhī, yǐ wèi shī jiào. fū nǚ zǐ xiǎo rén, jìn zhī xǐ, yuǎn zhī yuàn, shí wèi nán yǎng. yì yuē: wú yōu suì, zài zhōng kuì. yán fù rén bù dé yǔ yú zhèng shì yě. yí sù chū ā mǔ, lìng jū wài shě, duàn jué bó róng, mò shǐ wǎng lái, lìng ēn dé liǎng lóng, shàng xià jù měi. wéi bì xià jué wǎn luán zhī sī, gē bù rěn zhī xīn, liú shén wàn jī, jiè shèn bài jué, jiǎn shěng xiàn yù, sǔn jié zhēng fā. lìng yě wú hè míng zhī tàn, cháo wú xiǎo míng zhī huǐ, dà dōng bù xìng yú jīn, láo zhǐ bù yuàn yú xià. nǐ zōng wǎng gǔ, bǐ dé zhé wáng, qǐ bù xiū zāi!
臣聞政以得賢為本,理以去穢為務。是以唐虞俟乂在官,四凶流放,天下咸服,以致雍熙。方今九德未事,嬖倖充庭。阿母王聖出自賤微,得遭千載,奉養聖躬,雖有推燥居濕之勤,前後賞惠,過報勞苦,而無厭之心,不知紀極,外交屬託,擾亂天下,損辱清朝,塵點日月。《書》誡牝雞牡鳴,《詩》刺哲婦喪國。昔鄭嚴公從母氏之欲,恣驕弟之情,幾至危國,然後加討,《春秋》貶之,以為失教。夫女子小人,近之喜,遠之怨,實為難養。《易》曰:『無攸遂,在中饋。』言婦人不得與於政事也。宜速出阿母,令居外舍,斷絕伯榮,莫使往來,令恩德兩隆,上下俱美。惟陛下絕婉孌之私,割不忍之心,留神萬機,誡慎拜爵,減省獻御,損節徵發。令野無《鶴鳴》之嘆,朝無《小明》之悔,《大東》不興於今,勞止不怨於下。擬蹤往古,比德哲王,豈不休哉!
zòu yù, dì yǐ shì ā mǔ děng, nèi xìng jiē huái fèn huì. ér bó róng jiāo yín yóu shén, yǔ gù cháo yáng hóu liú hù cóng xiōng guī jiāo tōng, guī suì yǐ wèi qī, dé xí hù jué, wèi zhì shì zhōng. zhèn shēn jí zhī, fù yì què shàng shū yuē:
奏御,帝以示阿母等,內幸皆懷忿恚。而伯榮驕淫尤甚,與故朝陽侯劉護從兄瑰交通,瑰遂以為妻,得襲護爵,位至侍中。震深疾之,復詣闕上疏曰:
chén wén gāo zǔ yǔ qún chén yuē, fēi gōng chén bù dé fēng, gù jīng zhì fù sǐ zi jì, xiōng wáng dì jí, yǐ fáng cuàn yě. fú jiàn zhào shū fēng gù cháo yáng hóu liú hù zài cóng xiōng guī xí hù jué wèi hóu. hù tóng chǎn dì wēi, jīn yóu jiàn zài. chén wén tiān zǐ zhuān fēng fēng yǒu gōng, zhū hóu zhuān jué jué yǒu dé. jīn guī wú tuó gōng xíng, dàn yǐ pèi ā mǔ nǚ, yī shí zhī jiān, jì wèi shì zhōng, yòu zhì fēng hóu, bù jī jiù zhì, bù hé jīng yì, xíng rén xuān huá, bǎi xìng bù ān. bì xià yí lǎn jìng jì wǎng, shùn dì zhī zé.
臣聞高祖與群臣約,非功臣不得封,故經制父死子繼,兄亡弟及,以防篡也。伏見詔書封故朝陽侯劉護再從兄瑰襲護爵為侯。護同產弟威,今猶見在。臣聞天子專封封有功,諸侯專爵爵有德。今瑰無佗功行,但以配阿母女,一時之間,既位侍中,又至封侯,不稽舊制,不合經義,行人喧譁,百姓不安。陛下宜覽鏡既往,順帝之則。
shū zòu bù xǐng.
書奏不省。
yán guāng èr nián, dài liú kǎi wèi tài wèi. dì jiù dà hóng lú gěng bǎo jiàn zhōng cháng shì lǐ rùn xiōng yú zhèn, zhèn bù cóng. bǎo nǎi zì wǎng hòu zhèn yuē: lǐ cháng shì guó jiā suǒ zhòng, yù lìng gōng pì qí xiōng, bǎo wéi chuán shàng yì ěr. zhèn yuē: rú cháo tíng yù lìng sān fǔ pì zhào, gù yí yǒu shàng shū chì. suì jù bù xǔ, bǎo dà hèn ér qù. huáng hòu xiōng zhí jīn wú yán xiǎn yì jiàn suǒ qīn hòu yú zhèn, zhèn yòu bù cóng. sī kōng liú shòu wén zhī, jí pì cǐ èr rén, xún rì zhōng jiē jiàn bá zhuó. yóu shì zhèn yì jiàn yuàn.
延光二年,代劉愷為太尉。帝舅大鴻臚耿寶薦中常侍李閏兄于震,震不從。寶乃自往候震曰:「李常侍國家所重,欲令公辟其兄,寶唯傳上意耳。」震曰:「如朝廷欲令三府辟召,故宜有尚書敕。」遂拒不許,寶大恨而去。皇后兄執金吾閻顯亦薦所親厚于震,震又不從。司空劉授聞之,即辟此二人,旬日中皆見拔擢。由是震益見怨。
shí zhào qiǎn shǐ zhě dà wèi ā mǔ xiū dì, zhōng cháng shì fán fēng jí shì zhōng zhōu guǎng xiè yùn děng gèng xiāng shàn dòng, qīng yáo cháo tíng. zhèn fù shàng shū yuē:
時詔遣使者大為阿母修弟,中常侍樊豐及侍中周廣、謝惲等更相扇動,傾搖朝廷。震復上疏曰:
chén wén gǔ zhě jiǔ nián gēng bì yǒu sān nián zhī chǔ, gù yáo zāo hóng shuǐ, rén wú cài sè. chén fú niàn fāng jīn zāi hài fā qǐ, mí mí zī shén, bǎi xìng kōng xū, bù néng zì shàn. zhòng yǐ míng huáng, qiāng lǔ chāo lüè, sān biān zhèn rǎo, zhàn dòu zhī yì zhì jīn wèi xī, bīng jiǎ jūn liáng bù néng fù gěi. dà sī nóng tǎng zàng guì fá, dài fēi shè jì ān níng zhī shí. fú jiàn zhào shū wèi ā mǔ xìng qǐ jīn chéng mén nèi dì shě, hé liǎng wèi yī, lián lǐ jìng jiē, diāo xiū shàn shì, qióng jí qiǎo jì. jīn shèng xià tǔ wáng, ér gōng shān cǎi shí, qí dà jiàng zuǒ xiào bié bù jiāng zuò hé shù shí chù, zhuǎn xiāng pò cù, wèi fèi jù yì. zhōu guǎng xiè yùn xiōng dì, yǔ guó wú fèi fǔ zhī yè zhī shǔ, yī yǐ jìn xìng jiān nìng zhī rén, yǔ fán fēng wáng yǒng děng fēn wēi gòng quán, shǔ tuō zhōu jùn, qīng dòng dà chén. zǎi sī pì zhào, chéng wàng zhǐ yì, zhāo lái hǎi nèi tān wū zhī rén, shòu qí huò lù, zhì yǒu zāng gù qì shì zhī tú fù dé xiǎn yòng. bái hēi hùn xiáo, qīng zhuó tóng yuán, tiān xià F446 huā, xián yuē cái huò shàng liú, wèi cháo jié jī. chén wén shī yán: shàng zhī suǒ qǔ, cái jǐn zé yuàn, lì jǐn zé pàn. yuàn pàn zhī rén, bù kě fù shǐ, gù yuē: bǎi xìng bù zú, jūn shuí yǔ zú? wéi bì xià dù zhī.
臣聞古者九年耕必有三年之儲,故堯遭洪水,人無菜色。臣伏念方今災害發起,瀰瀰滋甚,百姓空虛,不能自贍。重以螟蝗,羌虜抄掠,三邊震擾,戰鬥之役至今未息,兵甲軍糧不能復給。大司農帑藏匱乏,殆非社稷安寧之時。伏見詔書為阿母興起津城門內第舍,合兩為一,連里竟街,雕修繕飾,窮極巧伎。今盛夏土王,而攻山採石,其大匠左校別部將作合數十處,轉相迫促,為費巨億。周廣、謝惲兄弟,與國無肺腑枝葉之屬,依倚近幸奸佞之人,與樊豐、王永等分威共權,屬託州郡,傾動大臣。宰司辟召,承望旨意,招來海內貪污之人,受其貨賂,至有臧錮棄世之徒復得顯用。白黑混淆,清濁同源,天下F446嘩,咸曰財貨上流,為朝結譏。臣聞師言:「上之所取,財盡則怨,力盡則叛。」怨叛之人,不可復使,故曰:「百姓不足,君誰與足?」惟陛下度之。
fēng yùn děng jiàn zhèn lián qiè jiàn bù cóng, wú suǒ gù jì, suì zhà zuò zhào shū, diào fā sī nóng qián gǔ dà jiàng jiàn tú cái mù, gè qǐ jiā shè yuán chí lú guān, yì fèi wú shù.
豐、惲等見震連切諫不從,無所顧忌,遂詐作詔書,調發司農錢穀、大匠見徒材木,各起家舍、園池、廬觀,役費無數。
zhèn yīn dì zhèn, fù shàng shū yuē:
震因地震,復上疏曰:
chén méng ēn bèi tái fǔ, bù néng fèng xuān zhèng huà, diào hé yīn yáng, qù nián shí èr yuè sì rì, jīng shī dì dòng. chén wén shī yán: dì zhě yīn jīng, dāng ān jìng chéng yáng. ér jīn dòng yáo zhě, yīn dào shèng yě. qí rì wù chén, sān zhě jiē tǔ, wèi zài zhōng guān, cǐ zhōng chén jìn guān shèng yú chí quán yòng shì zhī xiàng yě. chén fú wéi bì xià yǐ biān jìng wèi níng, gōng zì fěi bó, gōng diàn yuán wū qīng yǐ, zhī zhù ér yǐ, wú suǒ xìng zào, yù lìng yuǎn jìn xián zhī zhèng huà zhī qīng liú, shāng yì zhī yì yì yě. ér qīn jìn xìng chén, wèi chóng duàn jīn, jiāo yì yú fǎ, duō qǐng tú shì, shèng xiū dì shě, mài nòng wēi fú. dào lù F446 huā, zhòng suǒ wén jiàn. dì dòng zhī biàn, jìn zài chéng guō, dài wèi cǐ fā. yòu dōng wú sù xuě, chūn jié wèi yǔ, bǎi liáo DF76 xīn, ér shàn xiū bù zhǐ, chéng zhì hàn zhī zhēng yě. shū yuē: jiàn héng yáng ruò, chén wú zuò wēi zuò fú yù shí. wéi bì xià fèn gān gāng zhī dé, qì jiāo shē zhī chén, yǐ yǎn yāo yán zhī kǒu, fèng chéng huáng tiān zhī jiè, wú lìng wēi fú jiǔ yí yú xià.
臣蒙恩備台輔,不能奉宣政化,調和陰陽,去年十二月四日,京師地動。臣聞師言:「地者陰精,當安靜承陽。」而今動搖者,陰道盛也。其日戊辰,三者皆土,位在中官,此中臣近官盛於持權用事之象也。臣伏惟陛下以邊境未寧,躬自菲薄,宮殿垣屋傾倚,枝柱而已,無所興造,欲令遠近咸知政化之清流,商邑之翼翼也。而親近幸臣,未崇斷金,驕溢逾法,多請徒士,盛修第舍,賣弄威福。道路F446嘩,眾所聞見。地動之變,近在城郭,殆為此發。又冬無宿雪,春節未雨,百僚DF76心,而繕修不止,誠致旱之徵也。《書》曰:「僭恆陽若,臣無作威作福玉食。」唯陛下奮乾剛之德,棄驕奢之臣,以掩訞言之口,奉承皇天之戒,無令威福久移於下。
zhèn qián hòu suǒ shàng, zhuǎn yǒu qiē zhì, dì jì bù píng zhī, ér fán fēng děng jiē cè mù fèn yuàn, jù yǐ qí míng rú, wèi gǎn jiā hài. xún yǒu hé jiān nán zǐ zhào téng yì què shàng shū, zhǐ chén dé shī. dì fā nù, suì shōu kǎo zhào yù. jié yǐ wǎng shàng bù dào. zhèn fù shàng shū jiù zhī yuē: chén wén yáo shùn zhī shì, jiàn gǔ bàng mù, lì zhī yú cháo yīn zhōu zhé wáng, xiǎo rén yuàn lì, zé hái zì jìng dé. suǒ yǐ dá cōng míng, kāi bù huì, bó cǎi fù xīn, jǐn jí bù qíng yě. jīn zhào téng suǒ zuò jī jié bàng yǔ wèi zuì, yǔ shǒu rèn fàn fǎ yǒu chà. qǐ wèi kuī chú, quán téng zhī mìng, yǐ yòu chú ráo yú rén zhī yán. dì bù xǐng, téng jìng fú shī dū shì.
震前後所上,轉有切至,帝既不平之,而樊豐等皆側目憤怨,俱以其名儒,未敢加害。尋有河間男子趙騰詣闕上書,指陳得失。帝發怒,遂收考詔獄。結以罔上不道。震復上疏救之曰:「臣聞堯、舜之世,諫鼓謗木,立之於朝;殷、周哲王,小人怨詈,則還自敬德。所以達聰明,開不諱,博採負薪,盡極不情也。今趙騰所坐激訐謗語為罪,與手刃犯法有差。乞為虧除,全騰之命,以誘芻蕘輿人之言。」帝不省,騰竟伏屍都市。
huì sān nián chūn, dōng xún dài zōng, fán fēng děng yīn chéng yú zài wài, jìng xiū dì zhái, zhèn bù yuàn gāo shū zhào dà jiàng lìng shǐ kǎo xiào zhī, dé fēng děng suǒ zhà xià zhào shū, jù zòu, xū xíng hái shàng zhī. fēng děng wén, huáng bù, huì tài shǐ yán xīng biàn nì xíng, suì gòng zèn zhèn yún: zì zhào téng sǐ hòu, shēn yòng yuàn duì qiě dèng shì gù lì, yǒu huì hèn zhī xīn. jí chē jià xíng hái, biàn shí tài xué, yè qiǎn shǐ zhě cè shōu zhèn tài wèi yìn shòu, yú shì chái mén jué bīn kè. fēng děng fù è zhī, nǎi qǐng dà jiāng jūn gěng bǎo zòu zhèn dà chén bù fú zuì, huái huì wàng, yǒu zhào qiǎn guī běn jùn. zhèn xíng zhì chéng xī jǐ yáng tíng, nǎi kāng kǎi wèi qí zhū zi mén rén yuē: sǐ zhě shì zhī cháng fēn. wú méng ēn jū shàng sī, jí jiān chén jiǎo huá ér bù néng zhū, è bì nǚ qīng luàn ér bù néng jìn, hé miàn mù fù jiàn rì yuè! shēn sǐ zhī rì, yǐ zá mù wèi guān, bù dān bèi cái zú gài xíng, wù guī zhǒng cì, hū shè jì cí. yīn yǐn zhèn ér zú, shí nián qī shí yú. hóng nóng tài shǒu yí liáng chéng fán fēng děng zhǐ, qiǎn lì yú shǎn xiàn liú tíng zhèn sàng, lù guān dào cè, zhé zhèn zhū zǐ dài yóu xíng shū, dào lù jiē wèi yǔn tì.
會三年春,東巡岱宗,樊豐等因乘輿在外,競修第宅,震部掾高舒召大匠令史考校之,得豐等所詐下詔書,具奏,須行還上之。豐等聞,惶怖,會太史言星變逆行,遂共譖震云:「自趙騰死後,深用怨懟;且鄧氏故吏,有恚恨之心。」及車駕行還,便時太學,夜遣使者策收震太尉印綬,於是柴門絕賓客。豐等復惡之,乃請大將軍耿寶奏震大臣不服罪,懷恚望,有詔遣歸本郡。震行至城西幾陽亭,乃慷慨謂其諸子門人曰:「死者士之常分。吾蒙恩居上司,疾奸臣狡猾而不能誅,惡嬖女傾亂而不能禁,何面目復見日月!身死之日,以雜木為棺,布單被裁足蓋形,勿歸冢次,忽設祭祠。」因飲鴆而卒,時年七十餘。弘農太守移良承樊豐等旨,遣吏於陝縣留停震喪,露棺道側,謫震諸子代郵行書,道路皆為隕涕。
suì yú, shùn dì jí wèi, fán fēng zhōu guǎng děng zhū sǐ, zhèn mén shēng yú fàng chén yì yì què zhuī sòng zhèn shì. cháo tíng xián chēng qí zhōng, nǎi xià zhào chú èr zi wèi láng, zèng qián bǎi wàn, yǐ lǐ gǎi zàng yú huá yīn tóng tíng, yuǎn jìn bì zhì. xiān zàng shí yú rì, yǒu dà niǎo gāo zhàng yú, jí zhèn sàng qián, fǔ yǎng bēi míng, lèi xià zhān dì, zàng bì, nǎi fēi qù. jùn yǐ zhuàng shàng. shí lián yǒu zāi yì, dì gǎn zhèn zhī wǎng, nǎi xià zhào cè yuē: gù tài wèi zhèn, zhèng zhí shì yǔ, bǐ kuāng shí zhèng, ér qīng yíng diǎn sù, tóng zī zài fān. shàng tiān jiàng wēi, zāi shěng lǚ zuò, ěr bo ěr shì, wéi zhèn zhī gù. zhèn zhī bù dé, yòng zhāng jué jiù, shān bēng dòng zhé, wǒ qí wēi zāi! jīn shǐ tài shǒu chéng yǐ zhōng láo jù cí, hún ér yǒu líng, tǎng qí xīn xiǎng. yú shì shí rén lì shí niǎo xiàng yú qí mù suǒ.
歲余,順帝即位,樊豐、周廣等誅死,震門生虞放、陳翼詣闕追訟震事。朝廷咸稱其忠,乃下詔除二子為郎,贈錢百萬,以禮改葬於華陰潼亭,遠近畢至。先葬十餘日,有大鳥高丈余,集震喪前,俯仰悲鳴,淚下沾地,葬畢,乃飛去。郡以狀上。時連有災異,帝感震之枉,乃下詔策曰:「故太尉震,正直是與,俾匡時政,而青蠅點素,同茲在籓。上天降威,災眚屢作,爾卜爾筮,惟震之故。朕之不德,用彰厥咎,山崩棟折,我其危哉!今使太守丞以中牢具祠,魂而有靈,儻其歆享。」於是時人立石鳥象於其墓所。
zhèn zhī bèi zèn yě, gāo shū yì dé zuì, yǐ jiǎn sǐ lùn. jí zhèn shì xiǎn, shū bài shì yù shǐ, zhì jīng zhōu cì shǐ.
震之被譖也,高舒亦得罪,以減死論。及震事顯,舒拜侍御史,至荊州刺史。
zhèn wǔ zǐ. zhǎng zi mù, fù bō xiāng.
震五子。長子牧,富波相。
mù sūn qí, líng dì shí wèi shì zhōng, dì cháng cóng róng wèn qí yuē: zhèn hé rú huán dì? duì yuē: bì xià zhī yú huán dì, yì yóu yú shùn bǐ dé táng yáo. dì bù yuè yuē: qīng qiáng xiàng, zhēn yáng zhèn zi sūn, sǐ hòu bì fù zhì dà niǎo yǐ. chū wèi rǔ nán tài shǒu. dì bēng hòu, fù rù wèi shì zhōng wèi wèi, cóng xiàn dì xī qiān, yǒu gōng qín. jí lǐ C765 xié dì guī qí yíng, qí yǔ huáng mén shì láng zhōng yáo yòu C765 bù qǔ jiāng sòng yè yáng áng lìng fǎn C765 , C765 yóu cǐ gū ruò, dì nǎi dé dōng. hòu xǐ dōu xǔ, zhuī fēng qí zi liàng wèi yáng chéng tíng hòu.
牧孫奇,靈帝時為侍中,帝嘗從容問奇曰:「朕何如桓帝?」對曰:「陛下之於桓帝,亦猶虞舜比德唐堯。」帝不悅曰:「卿強項,真楊震子孫,死後必復致大鳥矣。」出為汝南太守。帝崩後,復入為侍中衛尉,從獻帝西遷,有功勤。及李C765脅帝歸其營,奇與黃門侍郎鍾繇誘C765部曲將宋曄、楊昂令反 C765 ,C765由此孤弱,帝乃得東。後徙都許,追封奇子亮為陽成亭侯。
zhèn shǎo zǐ fèng, fèng zi fū, dǔ zhì bó wén, yì zhě yǐ wèi néng shì qí jiā. fū zǎo zú, zi zhòng, yì chuán xiān yè, yǐ yè zhě pú shè cóng xiàn dì rù guān, lèi qiān yù shǐ zhōng chéng. jí dì dōng hái, yè zǒu dù hé, zhòng lǜ zhū guān shǔ bù cóng zhì tài yáng, bài shì zhōng. jiàn ān èr nián, zhuī qián gōng fēng DB7D tíng hòu.
震少子奉,奉子敷,篤志博聞,議者以為能世其家。敷早卒,子眾,亦傳先業,以謁者僕射從獻帝入關,累遷御史中丞。及帝東還,夜走度河,眾率諸官屬步從至太陽,拜侍中。建安二年,追前功封DB7D亭侯。
zhèn zhōng zǐ bǐng.
震中子秉。
bǐng zì shū jié, shǎo chuán fù yè, jiān míng jīng shì yì, bó tōng shū chuán, cháng yǐn jū jiào shòu. nián sì shí yú, nǎi yīng sī kōng pì, bài shì yù shǐ, pín chū wèi yù jīng xú yǎn sì zhōu cì shǐ, qiān rèn chéng xiāng. zì wèi cì shǐ èr qiān dàn, jì rì shòu fèng, yú lù bù rù sī mén. gù lì jī qián bǎi wàn yí zhī, bì mén bù shòu. yǐ lián jié chēng.
秉字叔節,少傳父業,兼明《京氏易》,博通書傳,常隱居教授。年四十餘,乃應司空辟,拜侍御史,頻出為豫、荊、徐、兗四州刺史,遷任城相。自為刺史、二千石,計日受奉,余祿不入私門。故吏齎錢百萬遺之,閉門不受。以廉潔稱。
huán dì jí wèi, yǐ míng shàng shū zhēng rù quàn jiǎng, bài tài zhōng dài fū zuǒ zhōng láng jiāng, qiān shì zhōng shàng shū. dì shí wēi xíng, sī guò xìng hé nán yǐn liáng yìn fǔ shě. shì rì, dà fēng bá shù, zhòu hūn, bǐng yīn shàng shū jiàn yuē:
桓帝即位,以明《尚書》征入勸講,拜太中大夫、左中郎將,遷侍中、尚書。帝時微行,私過幸河南尹梁胤府舍。是日,大風拔樹,晝昏,秉因上疏諫曰:
chén wén ruì yóu dé zhì, zāi yīng shì shēng. chuán yuē: huò fú wú mén, wéi rén suǒ zhào. tiān bù yán yǔ, yǐ zāi yì qiǎn gào, shì yǐ kǒng zǐ xùn léi fēng liè bì yǒu biàn dòng. shī yún: jìng tiān zhī wēi, bù gǎn qū chí. wáng zhě zhì zūn, chū rù yǒu cháng, jǐng bì ér xíng, jìng shì ér zhǐ, zì fēi jiāo miào zhī shì, zé luán qí bù jià. gù shī chēng zì jiāo cú gōng, yì yuē wáng jiǎ yǒu miào, zhì xiào xiǎng yě. zhū hóu rú chén zhī jiā, chūn qiū shàng liè qí jiè, kuàng yǐ xiān wáng fǎ fú ér sī chū B231 yóu! jiàng luàn zūn bēi, děng wēi wú xù, shì wèi shǒu kōng gōng, fú xǐ wěi nǚ qiè, shè yǒu fēi cháng zhī biàn, rèn zhāng zhī móu, shàng fù xiān dì, xià huǐ mí jí. chén yì shì shòu ēn, dé bèi nà yán, yòu yǐ báo xué, chōng zài jiǎng quàn, tè méng āi shí, jiàn zhào rì yuè, ēn zhòng mìng qīng, yì shǐ shì sǐ, gǎn dàn cuī shé, lüè chén qí yú.
臣聞瑞由德至,災應事生。傳曰:「禍福無門,唯人所召。」天不言語,以災異譴告,是以孔子迅雷風烈必有變動。《詩》云:「敬天之威,不敢驅馳。」王者至尊,出入有常,警蹕而行,靜室而止,自非郊廟之事,則鑾旗不駕。故《詩》稱「自郊徂宮」,《易》曰「王假有廟,致孝享也」。諸侯如臣之家,《春秋》尚列其誡,況以先王法服而私出B231游!降亂尊卑,等威無序,侍衛守空宮,紱璽委女妾,設有非常之變,任章之謀,上負先帝,下悔靡及。臣奕世受恩,得備納言,又以薄學,充在講勸,特蒙哀識,見照日月,恩重命輕,義使士死,敢憚摧折,略陳其愚。
dì bù nà. bǐng yǐ bìng qǐ tuì, chū wèi yòu fú fēng. tài wèi huáng qióng xī qí qù cháo tíng, shàng bǐng quàn jiǎng wéi wò, bù yí wài qiān, liú bài guāng lù dài fū. shì shí, dà jiāng jūn liáng jì yòng quán, bǐng chēng bìng. liù nián, jì zhū hòu, nǎi bài tài pú, tíng tài cháng.
帝不納。秉以病乞退,出為右扶風。太尉黃瓊惜其去朝廷,上秉勸講帷幄,不宜外遷,留拜光祿大夫。是時,大將軍梁冀用權,秉稱病。六年,冀誅後,乃拜太僕,廷太常。
yán xī sān nián, bái mǎ lìng lǐ yún yǐ jiàn shòu zuì, bǐng zhēng zhī bù néng dé, zuò miǎn guān, guī tián lǐ. qí nián dōng, fù zhēng bài hé nán yǐn. xiān shì zhōng cháng shì dān chāo dì kuāng wèi jì yīn tài shǒu, yǐ zāng zuì wèi cì shǐ dì wǔ zhǒng suǒ hé, jiǒng jí, nǎi lù kè rèn fāng cì yǎn zhōu cóng shì wèi yǔ. shì yǐ jiàn zhǒng chuán. jí bǔ dé fāng, qiú xì luò yáng, kuāng lǜ bǐng dāng qióng jìng qí shì, mì lìng fāng děng de tū yù wáng zǒu. shàng shū zhào bǐng jié zé, bǐng duì yuē: chūn qiū bù zhū lí bǐ ér lǔ duō dào, fāng děng wú zhuàng, xìn yóu dān kuāng. cì zhí fǎ zhī lì, hài fèng gōng zhī chén, fù lìng táo cuàn, kuān zòng zuì shēn, yuán è dà duì, zhōng wèi guó hài. qǐ kǎn chē zhēng kuāng kǎo hé qí shì, zé jiān tè zōng xù, bì kě lì dé. ér bǐng jìng zuò shū zuò zuǒ xiào, yǐ jiǔ hàn shè chū.
延熹三年,白馬令李雲以諫受罪,秉爭之不能得,坐免官,歸田裡。其年冬,復征拜河南尹。先是中常侍單超弟匡為濟陰太守,以臧罪為刺史第五種所劾,窘急,乃賂客任方刺兗州從事衛羽。事已見《種傳》。及捕得方,囚系洛陽,匡慮秉當窮竟其事,密令方等得突獄亡走。尚書召秉詰責,秉對曰:「《春秋》不誅黎比而魯多盜,方等無狀,釁由單匡。刺執法之吏,害奉公之臣,復令逃竄,寬縱罪身,元惡大憝,終為國害。乞檻車征匡考核其事,則奸慝蹤緒,必可立得。」而秉竟坐輸作左校,以久旱赦出。
huì rì shí, tài shān tài shǒu huáng fǔ guī děng sòng bǐng zhōng zhèng, bù yí jiǔ yì bù yòng. yǒu zhào gōng chē zhēng bǐng jí chù shì wéi zhe, èr rén gè chēng jí bù zhì. yǒu sī bìng xiào bǐng zhe dà bù jìng, qǐng xià suǒ shǔ zhèng qí zuì. shàng shū lìng zhōu jǐng yǔ shàng shū biān sháo yì zòu: bǐng rú xué shì jiǎng, cháng zài qiān xū zhe yǐn jū xíng yì, yǐ tuì ràng wèi jié. jù zhēng bù zhì, chéng wéi cè xí zhī wàng, rán wēi yí tuì shí, zú yì gǒu jìn zhī fēng. fū míng wáng zhī shì, bì yǒu xià zhào zhī chén, shèng cháo hóng yǎng, yí yòng yōu yóu zhī lǐ. kě gào zài suǒ shǔ, yù yǐ cháo tíng ēn yì. rú suì bù zhì, xiáng yì qí fá. yú shì zhòng zhēng, nǎi dào, bài tài cháng.
會日食,太山太守皇甫規等訟秉忠正,不宜久抑不用。有詔公車征秉及處士韋著,二人各稱疾不至。有司並效秉、著大不敬,請下所屬正其罪。尚書令周景與尚書邊韶議奏:「秉儒學侍講,常在謙虛;著隱居行義,以退讓為節。俱征不至,誠違側席之望,然逶迤退食,足抑苟進之風。夫明王之世,必有下召之臣,聖朝弘養,宜用優遊之禮。可告在所屬,喻以朝庭恩意。如遂不至,詳議其罰。」於是重征,乃到,拜太常。
wǔ nián dōng, dài liú jǔ wèi tài wèi. shì shí, huàn guān fāng chì, rèn rén jí zǐ dì wèi guān, bù mǎn tiān xià, jìng wèi tān yín, cháo yě jiē yuàn. bǐng yǔ sī kōng zhōu jǐng shàng yán: nèi wài lì zhí, duō fēi qí rén, zì qǐng suǒ zhēng, jiē tè bài bù shì, zhì dào qiè zòng zì, yuàn sòng fēn cuò. jiù diǎn, zhōng chén zǐ dì bù dé jū wèi bǐng shì, ér jīn zhī yè bīn kè bù liè zhí shǔ, huò nián shào yōng rén, diǎn jù shǒu zǎi, shàng xià fèn huàn, sì fāng chóu dú. kě zūn yòng jiù zhāng, tuì tān cán, sāi zāi bàng. qǐng xià sī lì xiào wèi zhōng èr qiān dàn èr qiān dàn chéng mén wǔ yíng xiào wèi běi jūn zhōng hòu, gè shí hé suǒ bù, yīng dāng chì bà, zì yǐ zhuàng yán, sān fǔ lián chá yǒu yí lòu, xù shàng. dì cóng zhī. yú shì bǐng tiáo zòu mù shǒu yǐ xià xiōng nú zhōng láng jiāng yàn yuàn qīng zhōu cì shǐ yáng liàng liáo dōng tài shǒu sūn xuān děng wǔ shí yú rén, huò sǐ huò miǎn, tiān xià mò bù sù rán.
五年冬,代劉矩為太尉。是時,宦官方熾,任人及子弟為官,布滿天下,競為貪淫,朝野嗟怨。秉與司空周景上言:「內外吏職,多非其人,自頃所征,皆特拜不試,致盜竊縱恣,怨訟紛錯。舊典,中臣子弟不得居位秉勢,而今枝葉賓客布列職署,或年少庸人,典據守宰,上下忿患,四方愁毒。可遵用舊章,退貪殘,塞災謗。請下司隸校尉、中二千石、二千石、城門五營校尉、北軍中候,各實核所部,應當斥罷,自以狀言,三府廉察有遺漏,續上。」帝從之。於是秉條奏牧守以下匈奴中郎將燕瑗、青州刺史羊亮、遼東太守孫諠等五十餘人,或死或免,天下莫不肅然。
shí, jùn guó jì lì duō liú bài wèi láng, bǐng shàng yán sān shǔ jiàn láng qī bǎi yú rén, tǎng zāng kōng xū, fú shí zhě zhòng, ér bù liáng shǒu xiāng, yù yīn guó wèi chí, jiāo zhuó xìn huì. yí jué héng bài, yǐ sāi jì yú zhī duān. zì cǐ zhōng huán dì shì, jì lì wú fù liú bài zhě.
時,郡國計吏多留拜為郎,秉上言三署見郎七百餘人,帑臧空虛,浮食者眾,而不良守相,欲因國為池,澆濯釁穢。宜絕橫拜,以塞覬覦之端。自此終桓帝世,計吏無復留拜者。
qī nián, nán xún yuán líng, tè zhào bǐng cóng. nán yáng tài shǒu zhāng biāo yǔ dì wēi shí yǒu jiù ēn, yǐ chē jià dāng zhì, yīn bàng fā diào, duō yǐ rù sī. bǐng wén zhī, xià shū zé ràng jīng zhōu cì shǐ, yǐ zhuàng fù yán gōng fǔ. jí xíng zhì nán yáng, zuǒ yòu bìng tōng jiān lì, zhào shū duō suǒ chú bài. bǐng fù shàng shū jiàn yuē: chén wén xiān wáng jiàn guó, shùn tiān zhì guān. tài wēi jī xīng, míng wèi láng wèi, rù fèng sù wèi, chū mù bǎi xìng. gāo yáo jiè yú, zài yú guān rén. qǐng zhě dào lù bài chú, ēn jiā shù lì, jué yǐ huò chéng, huà yóu cǐ bài, suǒ yǐ sú fū xiàng yì, bái jū yuǎn shì, mù mù qīng cháo, yuǎn jìn mò guān. yí gē bù rěn zhī ēn, yǐ duàn qiú yù zhī lù. yú shì zhào chú nǎi zhǐ.
七年,南巡園陵,特召秉從。南陽太守張彪與帝微時有舊恩,以車駕當至,因傍發調,多以入私。秉聞之,下書責讓荊州刺史,以狀副言公府。及行至南陽,左右並通姦利,詔書多所除拜。秉復上疏諫曰:「臣聞先王建國,順天制官。太微積星,名為郎位,入奉宿衛,出牧百姓。皋陶誡虞,在於官人。頃者道路拜除,恩加豎隸,爵以貨成,化由此敗,所以俗夫巷議,白駒遠逝,穆穆清朝,遠近莫觀。宜割不忍之恩,以斷求欲之路。」於是詔除乃止。
shí, zhōng cháng shì hóu lǎn dì cān wèi yì zhōu cì shǐ, lèi yǒu zāng zuì, bào nüè yī zhōu. míng nián, bǐng hé zòu cān, kǎn chē zhēng yì tíng wèi. cān huáng kǒng, dào zì shā. bǐng yīn zòu lǎn jí zhōng cháng shì jù yuàn yuē:
時,中常侍侯覽弟參為益州刺史,累有臧罪,暴虐一州。明年,秉劾奏參,檻車征詣廷尉。參惶恐,道自殺。秉因奏覽及中常侍具瑗曰:
chén àn guó jiù diǎn, huàn shù zhī guān, běn zài gěi shǐ shěng tà, sī hūn shǒu yè, ér jīn wěi shòu guò chǒng, zhí zhèng cāo quán. qí ā yú qǔ róng zhě, zé yīn gōng bāo jǔ, yǐ bào sī huì yǒu wǔ nì yú xīn zhě, bì qiú shì zhōng shāng, sì qí xiōng fèn. jū fǎ wáng gōng, fù nǐ guó jiā, yǐn shí jí yáo shàn, pū qiè yíng wán sù, suī jì shì zhuān lǔ, ráng hóu shàn qín, hé yǐ shàng zī! àn zhōng cháng shì hóu lǎn dì cān, tān cán yuán è, zì qǔ huò miè, lǎn gù zhī xìn zhòng, bì yǒu zì yí zhī yì, chén yú yǐ wèi bù yí fù jiàn qīn jìn. xī yì gōng xíng bǐng chù zhī fù, duó yán zhí zhī qī, ér shǐ èr rén cān chéng, zú yǒu zhú zhōng zhī nán, chūn qiū shū zhī, yǐ wèi zhì jiè. gài zhèng zhān lái ér guó luàn, sì nìng fàng ér zhòng fú. yǐ cǐ guān zhī, róng kě jìn hū? lǎn yí jí píng chì, tóu bì chái hǔ. ruò sī zhī rén, fēi ēn suǒ yòu, qǐng miǎn guān sòng guī běn jùn.
臣案國舊典,宦豎之官,本在給使省闥,司昏守夜,而今猥受過寵,執政操權。其阿諛取容者,則因公褒舉,以報私惠;有忤逆於心者,必求事中傷,肆其凶忿。居法王公,富擬國家,飲食極餚膳,仆妾盈紈素,雖季氏專魯,穰侯擅秦,何以尚茲!案中常侍侯覽弟參,貪殘元惡,自取禍滅,覽顧知釁重,必有自疑之意,臣愚以為不宜復見親近。昔懿公刑邴歜之父,奪閻職之妻,而使二人參乘,卒有竹中之難,《春秋》書之,以為至戒。蓋鄭詹來而國亂,四佞放而眾服。以此觀之,容可近乎?覽宜急屏斥,投畀豺虎。若斯之人,非恩所宥,請免官送歸本郡。
shū zòu, shàng shū zhào duì bǐng yuàn shǔ yuē: gōng fǔ wài zhí, ér zòu hé jìn guān, jīng diǎn hàn zhì yǒu gù shì hū? bǐng shǐ duì yuē: chūn qiū zhào yāng yǐ jìn yáng zhī jiǎ, zhú jūn cè zhī è. chuán yuē: chú jūn zhī è, wéi lì shì shì. dèng tōng xiè màn, shēn tú jiā zhào tōng jié zé, wén dì cóng ér qǐng zhī. hàn shì gù shì, sān gōng zhī zhí wú suǒ bù tǒng. shàng shū bù néng jié. dì bù dé yǐ, jìng miǎn lǎn guān, ér xuē yuàn guó. měi cháo tíng yǒu de shī, zhé jǐn zhōng guī jiàn, duō jiàn nà yòng.
書奏,尚書召對秉掾屬曰:「公府外職,而奏劾近官,經典漢制有故事乎?」秉使對曰:「《春秋》趙鞅以晉陽之甲,逐君側之惡。傳曰:『除君之惡,唯力是視。』鄧通懈慢,申屠嘉召通詰責,文帝從而請之。漢世故事,三公之職無所不統。」尚書不能詰。帝不得已,竟免覽官,而削瑗國。每朝廷有得失,輒盡忠規諫,多見納用。
bǐng xìng bù yǐn jiǔ, yòu zǎo sàng fū rén, suì bù fù qǔ, suǒ zài yǐ chún bái chēng. cháng cóng róng yán yuē: wǒ yǒu sān bù huò: jiǔ sè cái yě. bā nián hōng, shí nián qī shí sì, cì yíng péi líng. zi cì.
秉性不飲酒,又早喪夫人,遂不復娶,所在以淳白稱。嘗從容言曰:「我有三不惑:酒、色、財也。」八年薨,時年七十四,賜塋陪陵。子賜。
cì zì bó xiàn. shǎo chuán jiā xué, dǔ zhì bó wén. cháng tuì jū yǐn yuē, jiào shòu mén tú, bù dá zhōu jùn lǐ mìng. hòu pì dà jiāng jūn liáng jì fǔ, fēi qí hǎo yě. chū chú chén cāng lìng, yīn bìng bù xíng. gōng chē zhēng bù zhì, lián cí sān gōng zhī mìng. hòu yǐ sī kōng gāo dì, zài qiān shì zhōng yuè qí xiào wèi.
賜字伯獻。少傳家學,篤志博聞。常退居隱約,教授門徒,不答州郡禮命。後辟大將軍梁冀府,非其好也。出除陳倉令,因病不行。公車征不至,連辭三公之命。後以司空高第,再遷侍中、越騎校尉。
jiàn níng chū, líng dì dāng shòu xué, zhào tài fù sān gōng xuǎn tōng shàng shū huán jūn zhāng jù sù yǒu zhòng míng zhě, sān gōng jǔ cì, nǎi shì jiǎng yú huá guāng diàn zhōng. qiān shào fǔ guāng lù xūn.
建寧初,靈帝當受學,詔太傅、三公選通《尚書》桓君章句宿有重名者,三公舉賜,乃侍講於華光殿中。遷少府、光祿勛。
xī píng yuán nián, qīng shé jiàn yù zuò, dì yǐ wèn cì, cì shàng fēng shì yuē:
熹平元年,青虵見御坐,帝以問賜,賜上封事曰:
chén wén hé qì zhì xiáng, guāi qì zhì zāi, xiū zhēng zé wǔ fú yīng, jiù zhēng zé liù jí zhì. fū shàn bù wàng lái, zāi bù kōng fā. wáng zhě xīn yǒu suǒ wéi, yì yǒu suǒ xiǎng, suī wèi xíng yán sè, ér wǔ xīng yǐ zhī tuī yí, yīn yáng wèi qí biàn dù. yǐ cǐ ér guān, tiān zhī yǔ rén, qǐ bù fú zāi? shàng shū yuē: tiān qí hū rén, jiǎ wǒ yī rì. shì qí míng zhēng yě. fū huáng jí bù jiàn, zé yǒu shé lóng zhī niè. shī yún: wéi huī wéi shé, nǚ zǐ zhī xiáng. gù chūn qiū liǎng shé dòu yú zhèng mén, zhāo gōng dài yǐ nǚ bài kāng wáng yī zhāo yàn qǐ, guān jū jiàn jǐ ér zuò. fū nǚ yè xíng zé chán fū chāng, chán fū chāng zé bāo jū tōng, gù yīn tāng yǐ zhī zì jiè, zhōng jì kàng hàn zhī zāi. wéi bì xià sī gān gāng zhī dào, bié nèi wài zhī yí, chóng dì yǐ zhī zhì, shòu yuán jí zhī zhǐ, yì huáng fǔ zhī quán, gē yàn qī zhī ài, zé shé biàn kě xiāo, zhēn xiáng lì yīng. yīn wù sòng jǐng, qí shì shén míng.
臣聞和氣致祥,乖氣致災,休徵則五福應,咎徵則六極至。夫善不妄來,災不空發。王者心有所惟,意有所想,雖未形顏色,而五星以之推移,陰陽為其變度。以此而觀,天之與人,豈不符哉?《尚書》曰:「天齊乎人,假我一日。」是其明徵也。夫皇極不建,則有蛇龍之孽。《詩》云:「惟虺惟蛇,女子之祥。」故《春秋》兩蛇斗於鄭門,昭公殆以女敗;康王一朝晏起,《關雎》見幾而作。夫女謁行則讒夫昌,讒夫昌則苞苴通,故殷湯以之自戒,終濟亢旱之災。惟陛下思乾剛之道,別內外之宜,崇帝乙之制,受元吉之祉,抑皇甫之權,割艷妻之愛,則蛇變可消,禎祥立應。殷戊、宋景,其事甚明。
èr nián, dài táng zhēn wèi sī kōng, yǐ zāi yì miǎn. fù bài guāng lù dài fū, zhì zhōng èr qiān dàn. wǔ nián, dài yuán kuí wèi sī tú. shì shí cháo tíng jué shòu, duō bù yǐ cì, ér dì hǎo wēi xíng, yóu xìng wài yuàn. cì fù shàng shū yuē:
二年,代唐珍為司空,以災異免。復拜光祿大夫,秩中二千石。五年,代袁隗為司徒。是時朝廷爵授,多不以次,而帝好微行,游幸外苑。賜復上疏曰:
chén wén tiān shēng zhēng mín, bù néng zì lǐ, gù lì jūn zhǎng shǐ sī mù zhī, shì yǐ táng yú jīng jīng yè yè, zhōu wén rì hào bù xiá, míng shèn shù guān, jùn yì zài zhí, sān zài kǎo jī, yǐ guān jué chéng. ér jīn suǒ xù yòng wú tuó dé, yǒu xíng shì zhě, xún rì lèi qiān, shǒu zhēn zhī tú, lì zài bù zhuǎn, láo yì wú bié, shàn è tóng liú, běi shān zhī shī, suǒ wèi xùn zuò. yòu wén shù wēi xíng chū xìng yuàn yòu, guān yīng quǎn zhī shì, jí B231 yóu zhī huāng, zhèng shì rì duò, dà huà líng chí. bì xià bù gù èr zǔ zhī qín zhǐ, zhuī mù wǔ zōng zhī měi zōng, ér yù yǐ wàng tài píng, shì yóu qū biǎo ér yù zhí jǐng, què xíng ér qiú jí qián rén yě. yí jué màn ào zhī xì, niàn guān rén zhī zhòng, gē yòng bǎn zhī ēn, shèn guàn yú zhī cì, wú lìng chǒu nǚ yǒu sì dài zhī tàn, xiá ěr yǒu fèn yuàn zhī shēng. chén shòu ēn piān tè, tiǎn rèn shī fù, bù gǎn zì tóng fán chén, kuò náng bì jiù, jǐn zì shǒu shū mì shàng.
臣聞天生蒸民,不能自理,故立君長使司牧之,是以唐、虞兢兢業業,周文日昊不暇,明慎庶官,俊乂在職,三載考績,以觀厥成。而今所序用無佗德,有形勢者,旬日累遷,守真之徒,歷載不轉,勞逸無別,善惡同流,《北山》之詩,所為訓作。又聞數微行出幸苑囿,觀鷹犬之勢,極B231游之荒,政事日墮,大化陵遲。陛下不顧二祖之勤止,追慕五宗之美蹤,而欲以望太平,是由曲表而欲直景,卻行而求及前人也。宜絕慢傲之戲,念官人之重,割用板之恩,慎貫魚之次,無令醜女有四殆之嘆,遐邇有憤怨之聲。臣受恩偏特,忝任師傅,不敢自同凡臣,括囊避咎,謹自手書密上。
hòu zuò pì dǎng rén miǎn. fù bài guāng lù dài fū. guāng hé yuán nián, yǒu hóng ní zhòu jiàng yú jiā dé diàn qián, dì è zhī, yǐn cì jí yì láng cài yōng děng rù jīn shāng mén chóng dé shǔ, shǐ zhōng cháng shì cáo jié wáng fǔ wèn yǐ xiáng yì huò fú suǒ zài. cì yǎng tiān ér tàn, wèi jié děng yuē: wú měi dú zhāng yǔ chuán, wèi cháng bù fèn huì tàn xī, jì bù néng jié zhōng jǐn qíng, jí yán qí yào, ér fǎn liú yì shǎo zǐ, qǐ hái nǚ xù. zhū yóu yù de shàng fāng zhǎn mǎ jiàn yǐ lǐ zhī, gù qí yí yě. wú yǐ wēi bó zhī xué, chōng xiān shī zhī mò, lěi shì jiàn chǒng, wú yǐ bào guó. wěi dāng dà wèn, sǐ ér hòu yǐ. nǎi shū duì yuē:
後坐辟黨人免。復拜光祿大夫。光和元年,有虹蜺晝降於嘉德殿前,帝惡之,引賜及議郎蔡邕等入金商門崇德署,使中常侍曹節、王甫問以祥異禍福所在。賜仰天而嘆,謂節等曰:「吾每讀《張禹傳》,未嘗不憤恚嘆息,既不能竭忠盡情,極言其要,而反留意少子,乞還女婿。朱游欲得尚方斬馬劍以理之,固其宜也。吾以微薄之學,充先師之末,累世見寵,無以報國。猥當大問,死而後已。」乃書對曰:
chén wén zhī jīng chuán, huò de shén yǐ chāng, huò de shén yǐ wáng. guó jiā xiū míng, zé jiàn qí dé xié pì hūn luàn, zé shì qí huò. jīn diàn qián zhī qì, yīng wèi hóng ní, jiē yāo xié suǒ shēng, bù zhèng zhī xiàng, shī rén suǒ wèi D742 dōng zhě yě. yú zhōng fú jīng yuē: ní zhī bǐ, wú dé yǐ sè qīn. fāng jīn nèi duō bì xìng, wài rèn xiǎo chén, shàng xià bìng yuàn, xuān huá yíng lù, shì yǐ zāi yì lǚ jiàn, qián hòu dīng níng. jīn fù tóu ní, kě wèi shú yǐ. àn chūn qiū chèn yuē: tiān tóu ní, tiān xià yuàn, hǎi nèi luàn. jiā sì bǎi zhī qī, yì fù chuí jí. xī hóng guàn niú shān, guǎn zhòng jiàn huán gōng wú jìn fēi gōng. yì yuē: tiān chuí xiàng, jiàn jí xiōng, shèng rén zé zhī. jīn qiè yìng bì rén yān yǐn zhī tú, gòng zhuān guó cháo, qī wǎng rì yuè, yòu hóng dōu mén xià, zhāo huì qún xiǎo, zào zuò fù shuō, yǐ chóng zhuàn xiǎo jì jiàn chǒng yú shí, rú B079 dōu gòng gōng gèng xiāng jiàn shuō, xún yuè zhī jiān, bìng gè bá zhuó, lè sōng chù cháng bó, rèn zhī jū nà yán. qiè jiǎn liáng hú jù yǐ biàn pì zhī xìng, nìng biàn zhī xīn, gè shòu fēng jué bù cì zhī chǒng, ér lìng jìn shēn zhī tú wěi fú tián mǔ, kǒu sòng yáo shùn zhī yán, shēn dǎo jué sú zhī xíng, qì juān gōu hè, bù jiàn dǎi jí. guān lǚ dào yì, líng gǔ dài chù, cóng xiǎo rén zhī xié yì, shùn wú zhī zhī sī yù, bù niàn bǎn dàng zhī zuò, huī yì zhī jiè. dài zāi zhī wēi, mò guò yú jīn. xìng lài huáng tiān chuí xiàng qiǎn gào. zhōu shū yuē: tiān zǐ jiàn guài zé xiū dé, zhū hóu jiàn guài zé xiū zhèng, qīng dài fū jiàn guài zé xiū zhí, shì shù rén jiàn guài zé xiū shēn. wéi bì xià shèn jīng diǎn zhī jiè, tú biàn fù zhī dào, chì yuǎn nìng qiǎo zhī chén, sù zhēng hè míng zhī shì, nèi qīn zhāng zhòng, wài rèn shān fǔ, duàn jué chǐ yī, yì zhǐ B231 yóu, liú sī shù zhèng, wú gǎn dài huáng. jì shàng tiān hái wēi, zhòng biàn kě mǐ. lǎo chén guò shòu shī fù zhī rèn, shù méng chǒng yì zhī ēn, qǐ gǎn ài xī chuí méi zhī nián, ér bù jǐn qí xin lóu々 zhī xīn zāi!
臣聞之經傳,或得神以昌,或得神以亡。國家休明,則鑒其德;邪辟昏亂,則視其禍。今殿前之氣,應為虹蜺,皆妖邪所生,不正之象,詩人所謂D742蝀者也。於《中孚經》曰:「蜺之比,無德以色親。」方今內多嬖倖,外任小臣,上下並怨,喧譁盈路,是以災異屢見,前後丁寧。今復投蜺,可謂孰矣。案《春秋讖》曰:「天投蜺,天下怨,海內亂。」加四百之期,亦復垂及。昔虹貫牛山,管仲諫桓公無近妃宮。《易》曰:「天垂象,見吉凶,聖人則之。」今妾媵嬖人閹尹之徒,共專國朝,欺罔日月,又鴻都門下,招會群小,造作賦說,以蟲篆小技見寵於時,如B079兜、共工更相薦說,旬月之間,並各拔擢,樂松處常伯,任芝居納言。郄儉、梁鵠俱以便辟之性,佞辨之心,各受豐爵不次之寵,而令搢紳之徒委伏田畝,口誦堯、舜之言,身蹈絕俗之行,棄捐溝壑,不見逮及。冠履倒易,陵谷代處,從小人之邪意,順無知之私慾,不念《板》、《盪》之作,虺蜴之誡。殆哉之危,莫過於今。幸賴皇天垂象譴告。《周書》曰:「天子見怪則修德,諸侯見怪則修政,卿大夫見怪則修職,士庶人見怪則修身。」惟陛下慎經典之誡,圖變復之道,斥遠佞巧之臣,速征鶴鳴之士,內親張仲,外任山甫,斷絕尺一,抑止B231游,留思庶政,無敢怠遑。冀上天還威,眾變可弭。老臣過受師傅之任,數蒙寵異之恩,豈敢愛惜垂沒之年,而不盡其忄婁々之心哉!
shū zòu, shén wǔ cáo jié děng. cài yōng zuò zhí duì dǐ zuì, xǐ shuò fāng. cì yǐ shī fù zhī ēn, gù dé miǎn jiù.
書奏,甚忤曹節等。蔡邕坐直對抵罪,徙朔方。賜以師傅之恩,故得免咎。
qí dōng, xíng bì yōng lǐ, yǐn cì wèi sān lǎo. fù bài shào fǔ guāng lù xūn, dài liú hé wèi sī tú. dì yù zào bì guī líng kūn yuàn, cì fù shàng shū jiàn yuē:
其冬,行辟雍禮,引賜為三老。復拜少府、光祿勛,代劉郃為司徒。帝欲造畢圭靈琨苑,賜復上疏諫曰:
qiè wén shǐ zhě bìng chū, guī dù chéng nán rén tián, yù yǐ wèi yuàn. xī xiān wáng zào yòu, cái zú yǐ xiū sān qū zhī lǐ, xīn lái chú mù, jiē xī wǎng yān. xiān dì zhī zhì, zuǒ kāi hóng chí, yòu zuò shàng lín, bù shē bù yuē, yǐ hé lǐ zhōng. jīn wěi guī jiāo chéng zhī dì, yǐ wèi yuàn yòu, huài wò yǎn, fèi tián yuán, qū jū rén, chù qín shòu, dài fēi suǒ wèi ruò bǎo chì zǐ zhī yì. jīn chéng wài zhī yuàn yǐ yǒu wǔ liù, kě yǐ chěng qíng yì, shùn sì jié yě, yí wéi xià yǔ bēi gōng, tài zōng lù tái zhī yì, yǐ wèi xià mín zhī láo.
竊聞使者並出,規度城南人田,欲以為苑。昔先王造囿,裁足以修三驅之禮,薪萊芻牧,皆悉往焉。先帝之制,左開鴻池,右作上林,不奢不約,以合禮中。今猥規郊城之地,以為苑囿,壞沃衍,廢田園,驅居人,畜禽獸,殆非所謂『若保赤子』之義。今城外之苑已有五六,可以逞情意,順四節也,宜惟夏禹卑宮,太宗露台之意,以尉下民之勞。
shū zòu, dì yù zhǐ, yǐ wèn shì zhōng rèn zhī zhōng cháng shì lè sōng. sōng děng yuē: xī wén wáng zhī yòu bǎi lǐ, rén yǐ wèi xiǎo qí xuān wǔ lǐ, rén yǐ wèi dà. jīn yǔ bǎi xìng gòng zhī, wú hài yú zhèng yě. dì yuè, suì lìng zhú yuàn.
書奏,帝欲止,以問侍中任芝、中常侍樂松。松等曰:「昔文王之囿百里,人以為小;齊宣五里,人以為大。今與百姓共之,無害於政也。」帝悅,遂令築苑。
sì nián, cì yǐ bìng bà. jū wú hé, bài tài cháng, zhào cì yù fǔ yī yī xí, zì suǒ fú guān zé shòu, yù hú gé dài, jīn cuò gōu pèi.
四年,賜以病罷。居無何,拜太常,詔賜御府衣一襲,自所服冠幘綬,玉壺革帶,金錯鈎佩。
wǔ nián dōng, fù bài tài wèi. zhōng píng yuán nián, huáng jīn zéi qǐ, cì bèi zhào huì yì yì shěng B22B, qiè jiàn wǔ zhǐ, yīn yǐ kòu zéi miǎn.
五年冬,復拜太尉。中平元年,黃巾賊起,賜被召會議詣省B22B,切諫忤旨,因以寇賊免。
xiān shì, huáng jīn shuài zhāng jiǎo děng zhí zuǒ dào, chēng dà xián, yǐ kuáng E771 bǎi xìng, tiān xià qiǎng fù guī zhī. cì shí zài sī tú, zhào yuàn liú táo gào yuē: zhāng jiǎo děng zāo shè bù huǐ, ér shāo yì zī màn, jīn ruò xià zhōu jùn bǔ tǎo, kǒng gèng sāo rǎo, sù chéng qí huàn. qiě yù qiè chì cì shǐ èr qiān dàn, jiǎn bié liú rén, gè hù guī běn jùn, yǐ gū ruò qí dǎng, rán hòu zhū qí qú shuài, kě bù láo ér dìng, hé rú? táo duì yuē: cǐ sūn zi suǒ wèi bù zhàn ér qū rén zhī bīng, miào shèng zhī shù yě. cì suì shàng shū yán zhī. huì qù wèi, shì liú zhōng. hòu dì xǐ nán gōng. yuè lù gù shì, dé cì suǒ shàng zhāng jiǎo zòu jí qián shì jiǎng zhù jí, nǎi gǎn wù, xià zhào fēng cì lín jìn hóu, yì qiān wǔ bǎi hù. chū, cì yǔ tài wèi liú kuān sī kōng zhāng jì bìng rù shì jiǎng, zì yǐ bù yí dú shòu fēng shǎng, shàng shū yuàn fēn hù yì yú kuān jì. dì jiā tàn, fù fēng kuān jí jì zi, bài cì shàng shū lìng. shù rì chū wèi tíng wèi, cì zì yǐ dài fēi fǎ jiā, yán yuē: sān hòu chéng gōng, wéi yīn yú mín, gāo yáo bù yǔ yān, gài lìn zhī yě. suì gù cí, yǐ tè jìn jiù dì.
先是,黃巾帥張角等執左道,稱大賢,以誑E771百姓,天下繦負歸之。賜時在司徒,召掾劉陶告曰:「張角等遭赦不悔,而稍益滋蔓,今若下州郡捕討,恐更騷擾,速成其患。且欲切敕刺史、二千石,簡別流人,各護歸本郡,以孤弱其黨,然後誅其渠帥,可不勞而定,何如?」陶對曰:「此孫子所謂不戰而屈人之兵,廟勝之術也。」賜遂上書言之。會去位,事留中。後帝徙南宮。閱錄故事,得賜所上張角奏及前侍講注籍,乃感悟,下詔封賜臨晉侯,邑千五百戶。初,賜與太尉劉寬、司空張濟併入侍講,自以不宜獨受封賞,上書願分戶邑於寬、濟。帝嘉嘆,復封寬及濟子,拜賜尚書令。數日出為廷尉,賜自以代非法家,言曰:「三後成功,惟殷於民,皋陶不與焉,蓋吝之也。」遂固辭,以特進就第。
èr nián jiǔ yuè, fù dài zhāng wēn wèi sī kōng. qí yuè hōng. tiān zǐ sù fú, sān rì bù lín cháo, zèng dōng yuán zǐ qì EB78 fú, cì qián sān bǎi wàn, bù wǔ bǎi pǐ. cè yuē: gù sī kōng lín jìn hóu cì, huá yuè suǒ tǐng, jiǔ dé chún bèi, sān yè zǎi xiàng, fǔ guó yǐ zhōng. zhèn xī chū zài, shòu dào wéi wò, suì jiē chéng xūn, yǐ zhì dà yóu. shī fàn zhī gōng, zhāo yú nèi wài, shù guān zhī wù, láo yì qín zhǐ. qī zài qīng xiào, shū wèi tè jìn, wǔ dēng gǔn zhí, mǐ nán B06C níng. suī shòu máo tǔ, wèi dá jué xūn, zhé rén qí wěi, jiāng shuí zī dù! zhèn shén jù yān. lǐ shè shū děng. wù yǒu fú zhāng. jīn shǐ zuǒ zhōng láng jiāng guō yí chí jié zhuī wèi tè jìn, zèng sī kōng biāo qí jiāng jūn yìn shòu. jí zàng, yòu shǐ shì yù shǐ chí jié sòng sàng, lán tái lìng shǐ shí rén fā yǔ lín qí qīng chē jiè shì, qián hòu bù gǔ chuī, yòu chì biāo qí jiāng jūn guān shǔ sī kōng fǎ jià, sòng zhì jiù yíng. gōng qīng yǐ xià huì zàng. shì wén liè hóu. jí xiǎo xiáng, yòu huì yān. zi biāo sì.
二年九月,復代張溫為司空。其月薨。天子素服,三日不臨朝,贈東園梓器EB78服,賜錢三百萬,布五百匹。策曰:「故司空臨晉侯賜,華岳所挺,九德純備,三葉宰相,輔國以忠。朕昔初載,授道帷幄,遂階成勛,以陟大猷。師範之功,昭於內外,庶官之務,勞亦勤止。七在卿校,殊位特進, 五登袞職, 弭難B06C寧。雖受茅土,未答厥勛,哲人其萎,將誰諮度!朕甚懼焉。禮設殊等。物有服章。今使左中郎將郭儀持節追位特進,贈司空驃騎將軍印綬。」及葬,又使侍御史持節送喪,蘭台令史十人發羽林騎輕車介士,前後部鼓吹,又敕驃騎將軍官屬司空法駕,送至舊塋。公卿已下會葬。諡文烈侯。及小祥,又會焉。子彪嗣。
biāo zì wén xiān, shǎo chuán jiā xué. chū jǔ xiào lián, zhōu jǔ mào cái, pì gōng fǔ, jiē bù yīng. xī píng zhōng, yǐ bó xí jiù wén, gōng chē zhēng bài yì láng, qiān shì zhōng jīng zhào yǐn. guāng hé zhōng, huáng mén lìng wáng fǔ shǐ mén shēng yú jùn jiè gū què guān cái wù qī qiān yú wàn, biāo fā qí jiān, yán zhī sī lì. sī lì xiào wèi yáng qiú yīn cǐ zòu zhū fǔ, tiān xià mò bù qiè xīn. zhēng hái wèi shì zhōng wǔ guān zhōng láng jiāng, qiān yǐng chuān nán yáng tài shǒu, fù bài shì zhōng, sān qiān yǒng lè shào fǔ tài pú wèi wèi.
彪字文先,少傳家學。初舉孝廉,州舉茂才,辟公府,皆不應。熹平中,以博習舊聞,公車征拜議郎,遷侍中、京兆尹。光和中,黃門令王甫使門生於郡界辜榷官財物七千餘萬,彪發其奸,言之司隸。司隸校尉陽球因此奏誅甫,天下莫不愜心。征還為侍中、五官中郎將,遷潁川、南陽太守,復拜侍中,三遷永樂少府、太僕、衛尉。
zhōng píng liù nián, dài dǒng zhuō wèi sī kōng, qí dōng, dài huáng wǎn wèi sī tú. míng nián, guān dōng bīng qǐ, dǒng zhuō jù, yù qiān dōu yǐ wéi qí nán. nǎi dà huì gōng qīng yì yuē: gāo zǔ dōu guān zhōng shí yǒu yī shì, guāng wǔ gōng luò yáng, yú jīn yì shí shì yǐ. àn shí bāo chèn, yí xǐ dōu zhǎng ān, yǐ yīng tiān rén zhī yì. bǎi guān wú gǎn yán zhě. biāo yuē: yí dōu gǎi zhì, tiān xià dà shì, gù pán gēng wǔ qiān, yīn mín xū yuàn. xī guān zhōng zāo wáng mǎng biàn luàn, gōng shì fén dàng, mín shù tú tàn, bǎi bù yī zài. guāng wǔ shòu mìng, gèng dōu luò yì. jīn tiān xià wú yú, bǎi xìng lè ān, míng gōng jiàn lì shèng zhǔ, guāng lóng hàn zuò, wú gù juān zōng miào, qì yuán líng, kǒng bǎi xìng jīng dòng, bì yǒu mí fèi zhī luàn. shí bāo shì chèn, yāo xié zhī shū, qǐ kě xìn yòng? zhuō yuē: guān zhōng féi ráo, gù qín dé bìng tūn liù guó. qiě lǒng yòu cái mù zì chū, zhì zhī shén yì. yòu dù líng nán shān xià yǒu wǔ dì gù wǎ táo zào shù qiān suǒ, bìng gōng yíng zhī, kě shǐ yī zhāo ér biàn. bǎi xìng hé zú yǔ yì! ruò yǒu qián què, wǒ yǐ dà bīng qū zhī, kě lìng yì cāng hǎi. biāo yuē: tiān xià dòng zhī zhì yì, ān zhī shén nán, wéi míng gōng lǜ yān. zhuō zuò sè yuē: gōng yù jǔ guó jì xié? tài wèi huáng wǎn yuē: cǐ guó zhī dà shì, yáng gōng zhī yán dé wú kě sī? zhuō bù dá. sī kōng xún shuǎng jiàn zhuō yì zhuàng, kǒng hài biāo děng, yīn cóng róng yán yuē: xiāng guó qǐ lè cǐ xié? shān dōng bīng qǐ, fēi yī rì kě jìn, gù dāng qiān yǐ tú zhī, cǐ qín hàn zhī shì yě. zhuō yì xiǎo jiě.
中平六年,代董卓為司空,其冬,代黃琬為司徒。明年,關東兵起,董卓懼,欲遷都以違其難。乃大會公卿議曰:「高祖都關中十有一世,光武宮洛陽,於今亦十世矣。案《石包讖》,宜徙都長安,以應天人之意。」百官無敢言者。彪曰:「移都改制,天下大事,故盤庚五遷,殷民胥怨。昔關中遭王莽變亂,宮室焚盪,民庶塗炭,百不一在。光武受命,更都洛邑。今天下無虞,百姓樂安,明公建立聖主,光隆漢祚,無故捐宗廟,棄園陵,恐百姓驚動,必有糜沸之亂。《石包室讖》,妖邪之書,豈可信用?」卓曰:「關中肥饒,故秦得併吞六國。且隴右材木自出,致之甚易。又杜陵南山下有武帝故瓦陶灶數千所,並功營之,可使一朝而辨。百姓何足與議!若有前卻,我以大兵驅之,可令詣滄海。」彪曰:「天下動之至易,安之甚難,惟明公慮焉。」卓作色曰:「公欲沮國計邪?」太尉黃琬曰:「此國之大事,楊公之言得無可思?」卓不答。司空荀爽見卓意壯,恐害彪等,因從容言曰:「相國豈樂此邪?山東兵起,非一日可禁,故當遷以圖之,此秦、漢之勢也。」卓意小解。
shuǎng sī wèi biāo yuē: zhū jūn jiān zhēng bù zhǐ, huò bì yǒu guī, gù wú bù wèi yě. yì bà, zhuō shǐ sī lì xiào wèi xuān bō yǐ zāi yì zòu miǎn wǎn biāo děng, yì què xiè, jí bài guāng lù dài fū. shí yú rì, qiān dà hóng lú. cóng rù guān, zhuǎn shào fǔ tài cháng, yǐ bìng miǎn. fù wèi jīng zhào yǐn guāng lù xūn, zài qiān guāng lù dài fū. sān nián qiū, dài chún yú jiā wèi sī kōng, yǐ dì zhèn miǎn. fù bài tài cháng. xìng píng yuán nián, dài zhū F651 wèi tài wèi, lù shàng shū shì. jí lǐ C765 guō B023 zhī luàn, biāo jǐn jié wèi zhǔ, qí qū wēi nán zhī jiān, jǐ bù miǎn yú hài. yǔ zài dǒng zhuō chuán. jí chē jià hái luò yáng, fù shǒu shàng shū lìng.
爽私謂彪曰:「諸君堅爭不止,禍必有歸,故吾不為也。」議罷,卓使司隸校尉宣播以災異奏免琬、彪等,詣闕謝,即拜光祿大夫。十餘日,遷大鴻臚。從入關,轉少府、太常,以病免。復為京兆尹、光祿勛,再遷光祿大夫。三年秋,代淳于嘉為司空,以地震免。復拜太常。興平元年,代朱F651為太尉,錄尚書事。及李C765、郭B023之亂,彪盡節衛主,崎嶇危難之間,幾不免於害。語在《董卓傳》。及車駕還洛陽,復守尚書令。
jiàn ān yuán nián, cóng dōng dōu xǔ. shí tiān zǐ xīn qiān, dà huì gōng qīng, yǎn zhōu cì shǐ cáo cāo shàng diàn, jiàn biāo sè bù yuè, kǒng yú cǐ tú zhī, wèi dé yàn shè, tuō jí rú cè, yīn chū hái yíng. biāo yǐ jí bà. shí, yuán shù jiàn luàn, cāo tuō biāo yǔ shù hūn yīn, wū yǐ yù tú fèi zhì, zòu shōu xià yù, hé yǐ dà nì. jiāng zuò dà jiàng kǒng róng wén zhī, bù jí cháo fú, wǎng jiàn cāo yuē: yáng gōng sì shì qīng dé, hǎi nèi suǒ zhān. zhōu shū fù zǐ xiōng dì zuì bù xiāng jí, kuàng yǐ yuán shì guī zuì yáng gōng. yì chēng jī shàn yú qìng, tú qī rén ěr. cāo yuē: cǐ guó jiā zhī yì. róng yuē: jiǎ shǐ chéng wáng shā shào gōng, zhōu gōng kě dé yán bù zhī xié? jīn tiān xià yīng ruí jìn shēn suǒ yǐ zhān yǎng míng gōng zhě, yǐ gōng cōng míng rén zhì, fǔ xiāng hàn cháo, jǔ zhí cuò wǎng, zhì zhī yōng xī yě. jīn héng shā wú gū, zé hǎi nèi guān tīng, shuí bù jiě tǐ! kǒng róng lǔ guó nán zǐ, míng rì biàn dāng fú yī ér qù, bù fù cháo yǐ. cāo bù dé yǐ, suì lǐ chū biāo.
建安元年,從東都許。時天子新遷,大會公卿,兗州刺史曹操上殿,見彪色不悅,恐於此圖之,未得宴設,託疾如廁,因出還營。彪以疾罷。時,袁術僭亂,操托彪與術婚姻,誣以欲圖廢置,奏收下獄,劾以大逆。將作大匠孔融聞之,不及朝服,往見操曰:「楊公四世清德,海內所瞻。《周書》父子兄弟罪不相及,況以袁氏歸罪楊公。《易》稱『積善餘慶』,徒欺人耳。」操曰:「此國家之意。」融曰:「假使成王殺邵公,周公可得言不知邪?今天下纓緌搢紳所以瞻仰明公者,以公聰明仁智,輔相漢朝,舉直厝枉,致之雍熙也。今橫殺無辜,則海內觀聽,誰不解體!孔融魯國男子,明日便當拂衣而去,不復朝矣。」操不得已,遂理出彪。
sì nián, fù bài tài cháng, shí nián miǎn. shí yī nián, zhū yǐ ēn zé wèi hóu zhě jiē duó fēng. biāo jiàn hàn zuò jiāng zhōng, suì chēng jiǎo luán bù fù xíng, jī shí nián. hòu zi xiū wèi cáo cāo suǒ shā, cāo jiàn biāo wèn yuē: gōng hé shòu zhī shén? duì yuē: kuì wú rì dī xiān jiàn zhī míng, yóu huái lǎo niú shì dú zhī ài. cāo wèi zhī gǎi róng.
四年,復拜太常,十年免。十一年,諸以恩澤為侯者皆奪封。彪見漢祚將終,遂稱腳攣不復行,積十年。後子脩為曹操所殺,操見彪問曰:「公何瘦之甚?」對曰:「愧無日磾先見之明,猶懷老牛舐犢之愛。」操為之改容。
xiū zì dé zǔ, hǎo xué, yǒu jùn cái, wèi chéng xiàng cáo cāo zhǔ bù, yòng shì cáo shì. jí cāo zì píng hàn zhōng, yù yīn tǎo liú bèi ér bù dé jìn, yù shǒu zhī yòu nán wèi gōng, hù jūn bù zhī jìn zhǐ hé yī. cāo yú shì chū jiào, wéi yuē: jī lē ér yǐ. wài cáo mò néng xiǎo, xiū dú yuē: fū jī lē, shí zhī zé wú suǒ de, qì zhī zé rú kě xī, gōng guī jì jué yǐ. nǎi lìng wài bái shāo yán, cāo yú cǐ huí shī. xiū zhī jǐ jué, duō yǒu cǐ lèi. xiū yòu cháng chū xíng, chóu cāo yǒu wèn wài shì, nǎi nì wèi dá jì, chì shǒu shě ér: ruò yǒu lìng chū, yī cì tōng zhī. jì ér guǒ rán. rú shì zhě sān, cāo guài qí sù, shǐ lián zhī, zhī zhuàng, yú cǐ jì xiū. qiě yǐ yuán shù zhī shēng, lǜ wèi hòu huàn, suì yīn shì shā zhī.
脩字德祖,好學,有俊才,為丞相曹操主簿,用事曹氏。及操自平漢中,欲因討劉備而不得進,欲守之又難為功,護軍不知進止何依。操於是出教,唯曰:「雞肋」而已。外曹莫能曉,脩獨曰:「夫雞肋,食之則無所得,棄之則如可惜,公歸計決矣。」乃令外白稍嚴,操於此回師。脩之幾決,多有此類。修又嘗出行,籌操有問外事,乃逆為答記,敕守舍兒:「若有令出,依次通之。」既而果然。如是者三,操怪其速,使廉之,知狀,於此忌脩。且以袁術之甥,慮為後患,遂因事殺之。
xiū suǒ zhe fù sòng bēi zàn shī āi cí biǎo jì shū fán shí wǔ piān.
脩所著賦、頌、碑、贊、詩、哀辭、表、記、書凡十五篇。
jí wèi wén dì shòu chán, yù yǐ biāo wèi tài wèi, xiān qiǎn shǐ shì zhǐ. biāo cí yuē: biāo bèi hàn sān gōng, zāo shì qīng luàn, bù néng yǒu suǒ bǔ yì. mào nián bèi bìng, qǐ kě zàn wéi xīn zhī cháo? suì gù cí. nǎi shòu guāng lù dài fū, cì jǐ zhàng yī páo, yīn cháo huì yǐn jiàn, lìng biāo zhe bù dān yī, lù pí guān, zhàng ér rù, dài yǐ bīn kè zhī lǐ. nián bā shí sì, huáng chū liù nián zú yú jiā. zì zhèn zhì biāo, sì shì tài wèi, dé yè xiāng jì, yǔ yuán shì jù wèi dōng jīng míng zú yún.
及魏文帝受禪,欲以彪為太尉,先遣使示旨。彪辭曰:「彪備漢三公,遭世傾亂,不能有所補益。耄年被病,豈可贊惟新之朝?」遂固辭。乃授光祿大夫,賜几杖衣袍,因朝會引見,令彪着布單衣,鹿皮冠,杖而入,待以賓客之禮。年八十四,黃初六年卒於家。自震至彪,四世太尉,德業相繼,與袁氏俱為東京名族雲。
lùn yuē: kǒng zǐ chēng wēi ér bù chí, diān ér bù fú, zé jiāng yān yòng bǐ xiāng yǐ. chéng yǐ fù hé zhī jì, bù kě yǐ xū mào, chóng gāo zhī wèi, yōu zhòng zé shēn yě. yán guāng zhī jiān, zhèn wèi shàng xiàng, kàng zhí fāng yǐ lín quán wǎng, xiān gōng dào ér hòu shēn míng, kě wèi huái wáng chén zhī jié, shí suǒ rèn zhī tǐ yǐ. suì lèi yè zài dé, jì zhǒng zǎi xiàng. xìn zāi, jī shàn zhī jiā, bì yǒu yú qìng. xiān shì wéi píng, fāng zhī miè yǐ.
論曰:孔子稱「危而不持,顛而不扶,則將焉用彼相矣」。誠以負荷之寄,不可以虛冒,崇高之位,憂重責深也。延、光之間,震為上相,抗直方以臨權枉,先公道而後身名,可謂懷王臣之節,識所任之體矣。遂累葉載德,繼踵宰相。信哉,「積善之家,必有餘慶」。先世韋、平,方之蔑矣。
zàn yuē: yáng shì zài dé, réng shì zhù guó. zhèn wèi sì zhī, bǐng qù sān huò. cì yì wú huì, biāo chéng fěi tè. xiū suī cái zǐ, yú wǒ chún zé.
贊曰:「楊氏載德,仍世柱國。震畏四知,秉去三惑。賜亦無諱,彪誠匪忒。脩雖才子,渝我淳則。