zhōu biàn huáng xiàn xú zhì jiāng gōng shēn tú pán
周變 黃憲 徐稺 姜肱 申屠蟠
yì yuē: jūn zǐ zhī dào, huò chū huò chù, huò mò huò yǔ. kǒng zǐ chēng qú bó yù bāng yǒu dào zé shì, bāng wú dào zé kě juǎn ér huái yě. rán yòng shě zhī duān, jūn zǐ zhī suǒ yǐ cún qí chéng yě. gù qí xíng yě, zé rú zú méng gòu, chū shēn yǐ xiào shí, jí qí zhǐ yě, zé qióng qī rú shū, zāng bǎo yǐ mí guó.
《易》曰:「君子之道,或出或處,或默或語。」孔子稱「蘧伯玉邦有道則仕,邦無道則可卷而懷也」。然用舍之端,君子之所以存其誠也。故其行也,則濡足蒙垢,出身以效時,及其止也,則窮棲茹菽,臧寶以迷國。
tài yuán mǐn zhòng shū zhě, shì chēng jié shì, suī zhōu dǎng zhī jié qīng, zì yǐ fú jí yě. dǎng jiàn qí hán shū yǐn shuǐ, yí yǐ shēng suàn, shòu ér bù shí. jiàn wǔ zhōng, yīng sī tú hóu bà zhī pì. jì zhì, bà bù jí zhèng shì, tú láo kǔ ér yǐ. zhòng shū hèn yuē: shǐ méng jiā mìng, qiě xǐ qiě jù jīn jiàn míng gōng, xǐ jù jiē qù. yǐ zhòng shū wèi bù zú wèn xié, bù dāng pì yě. pì ér bù wèn, shì shī rén yě. suì cí chū, tóu hé ér qù. fù yǐ bó shì zhēng, bù zhì. kè jū ān yì. lǎo bìng jiā pín, bù néng dé ròu, rì mǎi zhū gān yī piàn, tú zhě huò bù kěn yǔ, ān yì lìng wén, chì lì cháng gěi yān. zhòng shū guài ér wèn zhī, zhī, nǎi tàn yuē: mǐn zhòng shū qǐ yǐ kǒu fù lèi ān yì xié? suì qù, kè pèi. yǐ shòu zhōng.
太原閔仲叔者,世稱節士,雖周黨之潔清,自以弗及也。黨見其含菽飲水,遺以生蒜,受而不食。建武中,應司徒侯霸之辟。既至,霸不及政事,徒勞苦而已。仲叔恨曰:「始蒙嘉命,且喜且懼;今見明公,喜懼皆去。以仲叔為不足問邪,不當辟也。辟而不問,是失人也。」遂辭出,投劾而去。復以博士征,不至。客居安邑。老病家貧,不能得肉,日買豬肝一片,屠者或不肯與,安邑令聞,敕吏常給焉。仲叔怪而問之,知,乃嘆曰:「閔仲叔豈以口腹累安邑邪?」遂去,客沛。以壽終。
zhòng shū tóng jùn xún nèn, zì jūn dà, shǎo yì xiū qīng jié. zī cái qiān wàn, fù yuè zú, xī sàn yǔ jiǔ zú. yǐn jū shān zé, yǐ qiú jué zhì. wáng mǎng mò, xiōng nú kòu qí běn xiàn guǎng wǔ, wén nèn míng jié, xiāng yuē bù rù xún shì lǘ. guāng wǔ zhēng, yǐ bìng bù zhì. yǒng píng chū, dōng píng wáng cāng wèi biāo qí jiāng jūn, kāi dōng B22B yán xián jùn, pì ér yīng yān. jí hòu cháo huì, xiǎn zōng xì zhī yuē: xiān dì zhēng jūn bù zhì, biāo qí pì jūn ér lái, hé yě? duì yuē: xiān dì bǐng dé yǐ huì xià, gù chén kě dé bù lái. biāo qí zhí fǎ yǐ jiǎn xià, gù chén bù gǎn bù zhì. hòu yuè yú, bà guī, zú yú jiā.
仲叔同郡荀恁,字君大,少亦修清節。資財千萬,父越卒,悉散與九族。隱居山澤,以求厥志。王莽末,匈奴寇其本縣廣武,聞恁名節,相約不入荀氏閭。光武征,以病不至。永平初,東平王蒼為驃騎將軍,開東B22B延賢俊,辟而應焉。及後朝會,顯宗戲之曰:「先帝征君不至,驃騎辟君而來,何也?」對曰:「先帝秉德以惠下,故臣可得不來。驃騎執法以檢下,故臣不敢不至。」後月余,罷歸,卒於家。
huán dì shí, ān yáng rén wèi huán, zì zhòng yīng, yì shù bèi zhēng. qí xiāng rén quàn zhī xíng. huán yuē: fū gàn lù qiú jìn, suǒ yǐ xíng qí zhì yě. jīn hòu gōng qiān shù, qí kě sǔn hū? jiù mǎ wàn pǐ, qí kě jiǎn hū? zuǒ yòu xī quán háo, qí kě qù hū? jiē duì yuē: bù kě. huán nǎi kǎi rán tàn yuē: wèi huán shēng xíng sǐ guī, zōng zhū zi hé yǒu zāi! suì yǐn shēn bù chū.
桓帝時,安陽人魏桓,字仲英,亦數被征。其鄉人勸之行。桓曰:「夫干祿求進,所以行其志也。今後宮千數,其可損乎?廄馬萬匹,其可減乎?左右悉權豪,其可去乎?」皆對曰:「不可。」桓乃慨然嘆曰:「餵桓生行死歸,宗諸子何有哉!」遂引身不出。
ruò èr sān zi, kě wèi shí qù jiù zhī gài, hòu shí ér chù. fū rán, qǐ qí kū gǎo gǒu ér jǐ zāi? gài guǐ shí shěn jǐ, yǐ chéng qí dào yān. yú gù liè qí fēng liú, qū ér zài zhī.
若二三子,可謂識去就之概,候時而處。夫然,豈其枯槁苟而己哉?蓋詭時審己,以成其道焉。余故列其風流,區而載之。
zhōu xiè zì yàn zǔ, rǔ nán ān chéng rén, jué cáo yuàn yàn zhī hòu yě. xiè shēng ér qīn yí zhé è, chǒu zhuàng hài rén. qí mǔ yù qì zhī, qí fù bù tīng, yuē: wú wén xián shèng duō yǒu yì mào. xìng wǒ zōng zhě, nǎi cǐ ér yě. yú shì yǎng zhī.
周燮字彥祖,汝南安城人,決曹掾燕之後也。燮生而欽頤折頞,丑狀駭人。其母欲棄之,其父不聽,曰:「吾聞賢聖多有異貌。興我宗者,乃此兒也。」於是養之。
shǐ zài tiáo ED23, ér zhī lián ràng shí suì jiù xué, néng tōng shī lùn jí zhǎng, zhuān jīng lǐ yì. bù dú fēi shèng zhī shū, bù xiū hè wèn zhī hǎo. yǒu xiān rén cǎo lú jié yú gāng pàn, xià yǒu bēi tián, cháng sì qín yǐ zì gěi. fēi shēn suǒ gēng yú, zé bù shí yě. xiāng dǎng zōng zú xī dé jiàn zhě.
始在髫ED23,而知廉讓;十歲就學,能通《詩》、《論》;及長,專精《禮》、《易》。不讀非聖之書,不修賀問之好。有先人草廬結於岡畔,下有陂田,常肆勤以自給。非身所耕漁,則不食也。鄉黨宗族希得見者。
jǔ xiào lián, xián liáng fāng zhèng, tè zhēng, jiē yǐ jí cí. yán guāng èr nián, ān dì yǐ xuán xūn gāo bì pìn xiè, jí nán yáng féng liáng, èr jùn gè qiǎn chéng yuàn zhì lǐ. zōng zú gèng quàn zhī yuē: fū xiū dé lì xíng, suǒ yǐ wèi guó. zì xiān shì yǐ lái, xūn chǒng xiāng chéng, jūn dú hé wèi wū dōng gāng zhī bēi hū? xiè yuē: wú jì bù néng yǐn chù cháo xué, zhuī qǐ jì zhī jī, ér yóu xiǎn rán bù yuǎn fù mǔ zhī guó, sī gù yǐ huá ní yáng bō, tóng qí liú yǐ. fū xiū dào zhě, dù qí shí ér dòng. dòng ér bù shí, yān dé hēng hū! yīn zì zài dào yǐng chuān yáng chéng, qiǎn mén shēng sòng jìng, suì cí jí ér guī. liáng yì zài bìng dào jìn xiàn, sòng lǐ ér hái. zhào shū gào èr jùn, suì yǐ yáng jiǔ yǎng bìng.
舉孝廉,賢良方正,特徵,皆以疾辭。延光二年,安帝以玄纁羔幣聘燮,及南陽馮良,二郡各遣丞掾致禮。宗族更勸之曰:「夫修德立行,所以為國。自先世以來,勛寵相承,君獨何為嗚東岡之陂乎?」燮曰:「吾既不能隱處巢穴,追綺季之跡,而猶顯然不遠父母之國,斯固以滑泥揚波,同其流矣。夫修道者,度其時而動。動而不時,焉得亨乎!」因自載到潁川陽城,遣門生送敬,遂辭疾而歸。良亦載病到近縣,送禮而還。詔書告二郡,歲以羊、酒養病。
liáng zì jūn láng. chū yú gū wēi, shǎo zuò xiàn lì. nián sān shí, wèi wèi cóng zuǒ. fèng xí yíng dū yóu, jí lù kǎi rán, chǐ zài sī yì, yīn huài chē shā mǎ, huǐ liè yì guān, nǎi dùn zhì jiān wèi, cóng dù fǔ xué. qī zǐ qiú suǒ, zōng jī duàn jué. hòu nǎi jiàn cǎo zhōng yǒu bài chē sǐ mǎ, yī shang fǔ xiǔ, wèi wèi hǔ láng dào zéi suǒ hài, fā sàng zhì fú. jī shí xǔ nián, nǎi hái xiāng lǐ. zhì xíng gāo zhěng, fēi lǐ bù dòng, yù qī zǐ rú jūn chén, xiāng dǎng yǐ wèi yí biǎo. xiè liáng nián jiē qī shí yú zhōng.
良字君郎。出於孤微,少作縣吏。年三十,為尉從佐。奉檄迎督郵,即路慨然,恥在廝役,因壞車殺馬,毀裂衣冠,乃遁至犍為,從杜撫學。妻子求索,蹤跡斷絕。後乃見草中有敗車死馬,衣裳腐朽,謂為虎狼盜賊所害,發喪制服。積十許年,乃還鄉里。志行高整,非禮不動,遇妻子如君臣,鄉黨以為儀表。燮、良年皆七十餘終。
huáng xiàn zì shū dù, rǔ nán shèn yáng rén yě. shì pín jiàn, fù wèi niú yī.
黃憲字叔度,汝南慎陽人也。世貧賤,父為牛醫。
yǐng chuān xún shū zhì shèn yáng, yù xiàn yú nì zú, shí nián shí sì, shū sǒng rán yì zhī, yī yǔ yǔ, yí rì bù néng qù. wèi xiàn yuē: zi, wú zhī shī biǎo yě. jì ér qián zhì yuán làng suǒ, wèi jí láo wèn, nì yuē: zi guó yǒu yán zi, níng shí zhī hū? làng yuē: jiàn wú shū dù xié? shì shí, tóng jùn dài liáng cái gāo jù ào, ér jiàn xiàn wèi cháng bù zhèng róng, jí guī, wǎng rán ruò yǒu shī yě. qí mǔ wèn yuē: rǔ fù cóng niú yī ér lái xié? duì yuē: liáng bù jiàn shū dù, bù zì yǐ wèi bù jí jì dǔ qí rén, zé zhān zhī zài qián, hū yān zài hòu, gù nán dé ér cè yǐ. tóng jùn chén fān zhōu jǔ cháng xiāng wèi yuē: míng yuè zhī jiān bù jiàn huáng shēng, zé bǐ lìn zhī méng fù cún hū xīn. jí fān wèi sān gōng, lín cháo tàn yuē shū dù ruò zài, wú bù gǎn xiān pèi yìn shòu yǐ. tài shǒu wáng gōng zài jùn, lǐ jìn xián dá, duō suǒ jiàng zhì, zú bù néng qū xiàn. guō lín zōng shǎo yóu rǔ nán, xiān guò yuán làng, bù sù ér tuì, jìn wǎng cóng xiàn, lèi rì fāng hái. huò yǐ wèn lín zōng. lín zōng yuē: fèng gāo zhī qì, pì zhū B239 làn, suī qīng ér yì yì. shū dù wāng wāng ruò qiān qǐng bēi, chéng zhī bù qīng, xiáo zhī bù zhuó, bù kě liàng yě.
潁川荀淑至慎陽,遇憲於逆族,時年十四,淑竦然異之,揖與語,移日不能去。謂憲曰:「子,吾之師表也。」既而前至袁閬所,未及勞問,逆曰:「子國有顏子,寧識之乎?」閬曰:「見吾叔度邪?」是時,同郡戴良才高倨傲,而見憲未嘗不正容,及歸,罔然若有失也。其母問曰:「汝復從牛醫兒來邪?」對曰:「良不見叔度,不自以為不及;既睹其人,則瞻之在前,忽焉在後,固難得而測矣。」同郡陳蕃、周舉常相謂曰:「明月之間不見黃生,則鄙吝之萌復存乎心。」及蕃為三公,臨朝嘆曰「叔度若在,吾不敢先佩印綬矣。」太守王龔在郡,禮進賢達,多所降致,卒不能屈憲。郭林宗少游汝南,先過袁閬,不宿而退,進往從憲,累日方還。或以問林宗。林宗曰:「奉高之器,譬諸B239濫,雖清而易挹。叔度汪汪若千頃陂,澄之不清,淆之不濁,不可量也。」
xiàn chū jǔ xiào lián, yòu pì gōng fǔ, yǒu rén quàn qí shì, xiàn yì bù jù zhī, zàn dào jīng shī ér hái, jìng wú suǒ jiù. nián sì shí bā zhōng, tiān xià hào yuē zhēng jūn.
憲初舉孝廉,又辟公府,友人勸其仕,憲亦不拒之,暫到京師而還,竟無所就。年四十八終,天下號曰「征君」。
lùn yuē: huáng xiàn yán lùn fēng zhǐ, wú suǒ chuán wén, rán shì jūn zǐ jiàn zhī zhě, mí bù fú shēn yuǎn, qù C045 lìn. jiāng yǐ dào zhōu xìng quán, wú dé ér chēng hū? yú zēng zǔ mù hóu yǐ wèi xiàn tuí rán qí chù shùn, yuān hū qí shì dào, qiǎn shēn mò zhēn qí fēn, qīng zhuó wèi yì qí fāng. ruò jí mén yú kǒng shì, qí dài shù hū! gù cháng zhe lùn yún.
論曰:「黃憲言論風旨,無所傳聞,然士君子見之者,靡不服深遠,去C045吝。將以道周性全,無德而稱乎?余曾祖穆侯以為憲隤然其處順,淵乎其似道,淺深莫臻其分,清濁未議其方。若及門於孔氏,其殆庶乎!故嘗著論雲。
xú zhì zì rú zǐ, yù zhāng nán chāng rén yě. jiā pín, cháng zì gēng jià, fēi qí lì bù shí. gōng jiǎn yì ràng, suǒ jū fú qí dé. lǚ pì gōng fǔ, bù qǐ.
徐稺字孺子,豫章南昌人也。家貧,常自耕稼,非其力不食。恭儉義讓,所居服其德。屢辟公府,不起。
shí chén fān wèi tài shǒu, yǐ lǐ qǐng shǔ gōng cáo, zhì bù miǎn zhī, jì yè ér tuì. fān zài jùn bù jiē bīn kè, wéi zhì lái tè shè yī tà, qù zé xiàn zhī. hòu jǔ yǒu dào, jiā bài tài yuán tài shǒu, jiē bù jiù.
時陳蕃為太守,以禮請署功曹,稺不免之,既謁而退。蕃在郡不接賓客,惟稺來特設一榻,去則縣之。後舉有道,家拜太原太守,皆不就。
yán xī èr nián, shàng shū lìng chén fān pú shè hú guǎng děng shàng shū jiàn zhì děng yuē: chén wén shàn rén tiān dì zhī jì, zhèng zhī suǒ yóu yě. shī yún: sī huáng duō shì, shēng cǐ wáng guó. tiān tǐng jùn B06C, wèi bì xià chū, dāng fǔ bì míng shí, zuǒ yòu dà yè zhě yě. fú jiàn chù shì yù zhāng xú zhì péng chéng jiāng gōng rǔ nán yuán hóng jīng zhào wéi zhe yǐng chuān lǐ tán, dé xíng chún bèi, zhe yú rén tīng. ruò shǐ zhuó dēng sān shì, xié liàng tiān gōng, bì néng yì xuān shèng měi, zēng guāng rì yuè yǐ. huán dì nǎi yǐ ān chē xuán xūn, bèi lǐ zhēng zhī, bìng bù zhì. dì yīn wèn fān yuē: xú zhì yuán hóng wéi zhe shuí wèi xiān hòu? fān duì yuē: hóng shēng chū gōng zú, wén dào jiàn xùn. zhe zhǎng yú sān fǔ lǐ yì zhī sú, suǒ wèi bù fú zì zhí, bù lòu zì diāo. zhì yú zhì zhě, EBBC zì jiāng nán bēi báo zhī yù, ér jiǎo lì jié chū, yí dāng wèi xiān.
延熹二年,尚書令陳蕃、僕射胡廣等上疏薦稺等曰:「臣聞善人天地之紀,政之所由也。《詩》云:『思皇多士,生此王國。』天挺俊B06C,為陛下出,當輔弼明時,左右大業者也。伏見處士豫章徐稺、彭城姜肱、汝南袁閎、京兆韋著、潁川李曇,德行純備,著於人聽。若使擢登三事,協亮天工,必能翼宣盛美,增光日月矣。」桓帝乃以安車玄纁,備禮征之,並不至。帝因問蕃曰:「徐稺、袁閎、韋著誰為先後?」蕃對曰:「閎生出公族,聞道漸訓。著長於三輔禮義之俗,所謂不扶自直,不鏤自雕。至於稺者,EBBC自江南卑薄之域,而角立傑出,宜當為先。」
zhì cháng wèi tài wèi huáng qióng suǒ pì, bù jiù. jí qióng zú guī zàng, zhì nǎi fù liáng tú bù dào jiāng xià fù zhī, shè jī jiǔ báo jì, kū bì ér qù, bù gào xìng míng. shí huì zhě sì fāng míng shì guō lín zōng děng shù shí rén, wén zhī, yí qí zhì yě, nǎi xuǎn néng yán yǔ shēng máo róng qīng qí zhuī zhī. jí yú tú, róng wèi shè fàn, gòng yán jià sè zhī shì. lín jué qù, wèi róng yuē: wèi wǒ xiè guō lín zōng, dà shù jiāng diān, fēi yī shéng suǒ wéi, hé wèi qī qī bù huáng níng chù? jí lín zōng yǒu mǔ yōu, zhì wǎng diào zhī, zhì shēng chú yī shù yú lú qián ér qù. zhòng guài, bù zhī qí gù. lín zōng yuē: cǐ bì nán zhōu gāo shì xú rú zǐ yě. shī bù yún hū, shēng chú yī shù, qí rén rú yù. wú wú dé yǐ kān zhī.
稺嘗為太尉黃瓊所辟,不就。及瓊卒歸葬,稺乃負糧徒步到江夏赴之,設雞酒薄祭,哭畢而去,不告姓名。時會者四方名士郭林宗等數十人,聞之,疑其稺也,乃選能言語生茅容輕騎追之。及於塗,容為設飯,共言稼穡之事。臨訣去,謂容曰:「為我謝郭林宗,大樹將顛,非一繩所維,何為棲棲不遑寧處?」及林宗有母憂,稺往吊之,置生芻一束於廬前而去。眾怪,不知其故。林宗曰:「此必南州高士徐孺子也。《詩》不云乎,『生芻一束,其人如玉。』吾無德以堪之。」
líng dì chū, yù pú lún pìn zhì, huì zú, shí nián qī shí èr.
靈帝初,欲蒲輪聘稺,會卒,時年七十二。
zi yìn zì jì dēng, dǔ xíng xiào tì, yì yǐn jū bù shì. tài shǒu huá xīn lǐ qǐng xiāng jiàn, gù bìng bù yì. hàn mò kòu zéi cóng héng, jiē jìng yìn lǐ xíng, zhuǎn xiāng yuē chì, bù fàn qí lǘ. jiàn ān zhōng zú.
子胤字季登,篤行孝悌,亦隱居不仕。太守華歆禮請相見,固病不詣。漢末寇賊從橫,皆敬胤禮行,轉相約敕,不犯其閭。建安中卒。
lǐ tán zì yún, shǎo gū, jì mǔ yán kù, tán shì zhī yù jǐn, wèi xiāng lǐ suǒ chēng fǎ. yǎng qīn háng dào, zhōng shēn bù shì.
李曇字雲,少孤,繼母嚴酷,曇事之愈謹,為鄉里所稱法。養親行道,終身不仕。
jiāng gōng zì bó huái, péng chéng guǎng qī rén yě. jiā shì míng zú. gōng yǔ èr dì zhòng hǎi jì jiāng, jù yǐ xiào xíng zhe wén. qí yǒu ài tiān zhì, cháng gòng wò qǐ. jí gè qǔ qī, xiōng dì xiāng liàn, bù néng bié qǐn, yǐ xì sì dāng lì, nǎi dì wǎng jiù shì.
姜肱字伯淮,彭城廣戚人也。家世名族。肱與二弟仲海、季江,俱以孝行著聞。其友愛天至,常共臥起。及各娶妻,兄弟相戀,不能別寢,以系嗣當立,乃遞往就室。
gōng bó tōng wǔ jīng, jiān míng xīng wěi, shì zhī yuǎn lái jiù xué zhě sān qiān yú rén. zhū gōng zhēng jiā pì mìng, jiē bù jiù. èr dì míng shēng xiāng cì, yì bù yīng zhēng pìn, shí rén mù zhī.
肱博通《五經》,兼明星緯,士之遠來就學者三千餘人。諸公爭加辟命,皆不就。二弟名聲相次,亦不應徵聘,時人慕之。
gōng cháng yǔ jì jiāng yè jùn, yè yú dào yù dào, yù shā zhī. gōng xiōng dì gèng xiāng zhēng sǐ, zéi suì liǎng shì yān, dàn lüè duó yī zī ér yǐ. jì zhì jùn zhōng, jiàn gōng wú yī fú, guài wèn qí gù, gōng tuō yǐ tā cí, zhōng bù yán dào. dào wén ér gǎn huǐ, hòu nǎi jiù jīng lú, qiú jiàn zhēng jūn. gōng yǔ xiāng jiàn, jiē kòu tóu xiè zuì, ér hái suǒ lüè wù. gōng bù shòu, láo yǐ jiǔ shí ér qiǎn zhī.
肱嘗與季江謁郡,夜於道遇盜,欲殺之。肱兄弟更相爭死,賊遂兩釋焉,但掠奪衣資而已。既至郡中,見肱無衣服,怪問其故,肱托以它辭,終不言盜。盜聞而感悔,後乃就精廬,求見征君。肱與相見,皆叩頭謝罪,而還所略物。肱不受,勞以酒食而遣之。
hòu yǔ xú zhì jù zhēng, bù zhì. huán dì nǎi xià péng chéng shǐ huà gōng tú qí xíng zhuàng. gōng wò yú yōu àn, yǐ bèi tāo miàn, yán huàn xuàn jí, bù yù chū fēng. gōng jìng bù dé jiàn zhī.
後與徐稺俱征,不至。桓帝乃下彭城使畫工圖其形狀。肱臥於幽暗,以被韜面,言患眩疾,不欲出風。工竟不得見之。
zhōng cháng shì cáo jié děng zhuān zhí cháo shì, xīn zhū tài fù chén fān dà jiāng jūn dòu wǔ, yù jiè chǒng xián dé, yǐ shì zhòng wàng, nǎi bái zhēng gōng wèi tài shǒu. gōng dé zhào, nǎi sī gào qí yǒu yuē: wú yǐ xū huò shí, suì jí shēn jià. míng míng zài shàng, yóu dāng gù qí běn zhì, kuàng jīn zhèng zài yān shù, fū hé wèi zāi! nǎi yǐn shēn dùn mìng, yuǎn fú hǎi bīn. zài yǐ xuán xūn pìn, bù jiù. jí bài tài zhōng dài fū, zhào shū zhì mén. gōng shǐ jiā rén duì yún jiǔ bìng jiù yī. suì léi fú jiān xíng, cuàn fú qīng zhōu jiè zhōng, mài bo gěi shí. zhào mìng dé duàn, jiā yì bù zhī qí chù, lì nián nǎi hái. nián qī shí qī, xī píng èr nián zhōng yú jiā. dì zǐ chén liú liú cāo zhuī mù gōng dé, gòng kān shí sòng zhī.
中常侍曹節等專執朝事,新誅太傅陳蕃、大將軍竇武,欲借寵賢德,以釋眾望,乃白征肱為太守。肱得詔,乃私告其友曰:「吾以虛獲實,遂藉身價。明明在上,猶當固其本志,況今政在閹豎,夫何為哉!」乃隱身遁命,遠浮海濱。再以玄纁聘,不就。即拜太中大夫,詔書至門。肱使家人對雲「久病就醫」。遂羸服間行,竄伏青州界中,賣卜給食。召命得斷,家亦不知其處,歷年乃還。年七十七,熹平二年終於家。弟子陳留劉操追慕肱德,共刊石頌之。
shēn tú pán zì zi lóng, chén liú wài huáng rén yě. jiǔ suì sàng fù, āi huǐ guò lǐ. fú chú, bù jìn jiǔ ròu shí yú nián. měi jì rì, zhé sān rì bù shí.
申屠蟠字子龍,陳留外黃人也。九歲喪父,哀毀過禮。服除,不進酒肉十餘年。每忌日,輒三日不食。
tóng jùn gōu shì nǚ yù wèi fù bào chóu, shā fū shì zhī dǎng, lì zhí yù yǐ gào wài huáng lìng liáng pèi, pèi yù lùn shā yù. pán shí nián shí wǔ, wèi zhū shēng, jìn jiàn yuē: yù zhī jié yì, zú yǐ gǎn wú chǐ zhī sūn, jī rěn rǔ zhī zǐ. bù zāo míng shí, shàng dāng biǎo jīng lú mù, kuàng zài qīng tīng, ér bù jiā āi jīn! pèi shàn qí yán, nǎi wèi yàn dé jiǎn sǐ lùn. xiāng rén chēng měi zhī.
同郡緱氏女玉為父報仇,殺夫氏之黨,吏執玉以告外黃令梁配,配欲論殺玉。蟠時年十五,為諸生,進諫曰:「玉之節義,足以感無恥之孫,激忍辱之子。不遭明時,尚當表旌廬墓,況在清聽,而不加哀矜!」配善其言,乃為讞得減死論。鄉人稱美之。
jiā pín, yōng wèi qī gōng. guō lín zōng jiàn ér qí zhī. tóng jùn cài yōng shēn zhòng pán, jí bèi zhōu pì, nǎi cí ràng zhī yuē: shēn tú pán bǐng qì xuán miào, xìng mǐn xīn tōng, sàng qīn jǐn lǐ, jǐ yú huǐ miè. zhì xíng měi yì, rén suǒ xiān néng. ān pín lè qián, wèi dào shǒu zhēn, bù wèi zào shī qīng zhòng, bù wèi qióng dá yì jié. fāng zhī yú yōng, yǐ chǐ zé zhǎng, yǐ dé zé xián.
家貧,傭為漆工。郭林宗見而奇之。同郡蔡邕深重蟠,及被州辟,乃辭讓之曰:「申屠蟠稟氣玄妙,性敏心通,喪親盡禮,幾於毀滅。至行美義,人所鮮能。安貧樂潛,味道守真,不為燥濕輕重,不為窮達易節。方之於邕,以齒則長,以德則賢。」
hòu jùn zhào wèi zhǔ bù, bù xíng. suì yǐn jū jīng xué, bó guàn wǔ jīng, jiān míng tú wěi. shǐ yǔ jì yīn wáng zǐ jū tóng zài tài xué, zi jū lín mò, yǐ shēn tuō pán, pán nǎi gōng tuī niǎn chē, sòng sàng guī xiāng lǐ. yù sī lì cóng shì yú hé gǒng zhī jiān, cóng shì yì zhī, wèi fēng chuán hù sòng, pán bù kěn shòu, tóu chuán yú dì ér qù. shì bì hái xué.
後郡召為主簿,不行。遂隱居精學,博貫《五經》,兼明圖緯。始與濟陰王子居同在太學,子居臨歿,以身托蟠,蟠乃躬推輦車,送喪歸鄉里。遇司隸從事於河、鞏之間,從事義之,為封傳護送,蟠不肯受,投傳於地而去。事畢還學。
tài wèi huáng qióng pì, bù jiù. jí qióng zú, guī zàng jiāng xià, sì fāng míng háo huì zhàng xià zhě liù qī qiān rén, hù xiāng tán lùn, mò yǒu jí pán zhě. wéi nán jùn yī shēng yǔ xiāng chóu duì, jì bié, zhí pán shǒu yuē: jūn fēi pìn zé zhēng, rú shì xiāng jiàn yú shàng jīng yǐ. pán bó rán zuò sè yuē: shǐ wú yǐ zi wèi kě yǔ yán yě, hé yì nǎi xiāng jū jiào lè guì zhī tú xié? yīn zhèn shǒu ér qù, bù fù yǔ yán. zài jǔ yǒu dào, bù jiù.
太尉黃瓊辟,不就。及瓊卒,歸葬江夏,四方名豪會帳下者六七千人,互相談論,莫有及蟠者。唯南郡一生與相酬對,既別,執蟠手曰:「君非聘則征,如是相見於上京矣。」蟠勃然作色曰:「始吾以子為可與言也,何意乃相拘教樂貴之徒邪?」因振手而去,不復與言。再舉有道,不就。
xiān shì jīng shī yóu shì rǔ nán fàn pāng děng fēi jié cháo zhèng, zì gōng qīng yǐ xià jiē zhé jié xià zhī. tài xué shēng zhēng mù qí fēng, yǐ wèi wén xué jiāng xìng, chù shì fù yòng. pán dú tàn yuē: xī zhàn guó zhī shì, chù shì héng yì, liè guó zhī wáng, zhì wèi yōng E45D xiān qū, zú yǒu kēng rú shāo shū zhī huò, jīn zhī wèi yǐ. nǎi jué jī yú liáng dàng zhī jiān, yīn shù wèi wū, zì tóng yōng rén. jū èr nián, pāng děng guǒ lí dǎng gù, huò sǐ huò xíng zhě shù bǎi rén, pán què rán miǎn yú yí lùn. hòu pán yǒu rén chén jùn féng yōng zuò shì xì yù, yù zhōu mù huáng wǎn yù shā zhī. huò quàn pán jiù yōng, pán bù kěn xíng, yuē: huáng zi yǎn wèi wú gù xié, wèi bì hé zuì. rú bù yòng wú yán, suī wǎng hé yì! wǎn wén zhī, suì miǎn yōng zuì.
先是京師游士汝南范滂等非訐朝政,自公卿以下皆折節下之。太學生爭慕其風,以為文學將興,處士復用。蟠獨嘆曰:「昔戰國之世,處士橫議,列國之王,至為擁E45D先驅,卒有坑儒燒書之禍,今之謂矣。」乃絕跡於梁、碭之間,因樹為屋,自同傭人。居二年,滂等果罹黨錮,或死或刑者數百人,蟠確然免於疑論。後蟠友人陳郡馮雍坐事系獄,豫州牧黃琬欲殺之。或勸蟠救雍,蟠不肯行,曰:「黃子琰為吾故邪,未必合罪。如不用吾言,雖往何益!」琬聞之,遂免雍罪。
dà jiāng jūn hé jìn lián zhēng bù yì, jìn bì yù zhì zhī, shǐ pán tóng jùn huáng zhōng shū quàn yuē: qián mò fǔ chū kāi, zhì rú xiān shēng, tè jiā shū lǐ, yōu ér bù míng, shēn yǐ shǒu bǐ, shè jǐ zhàng zhī zuò. jīng guò èr zài, ér xiān shēng kàng zhì mí gāo, suǒ shàng yì gù. qiè lùn xiān shēng gāo jié yǒu yú, yú shí zé wèi yě. jīn yǐng chuān xún shuǎng zài bìng zài dào, běi hǎi zhèng xuán běi miàn shòu shǔ. bǐ qǐ lè jī qiān zāi, zhī shí bù kě yì yù yě. xī rén zhī yǐn, zāo shí zé fàng shēng miè jī, cháo qī rú wēi. qí bù yù yě, zé luǒ shēn dà xiào, bèi fā kuáng gē. jīn xiān shēng chù píng rǎng, yóu rén jiān, yín diǎn jí, xí yī shang, shì yì xī rén, ér yù yuǎn dǎo qí jī, bù yì nán hū! kǒng shì kě shī, hé bì shǒu yáng. pán bù dá.
大將軍何進連征不詣,進必欲致之,使蟠同郡黃忠書勸曰:「前莫府初開,至如先生,特加殊禮,優而不名,申以手筆,設几杖之坐。經過二載,而先生抗志彌高,所尚益固。竊論先生高節有餘,於時則未也。今潁川荀爽載病在道,北海鄭玄北面受署。彼豈樂羈牽哉,知時不可逸豫也。昔人之隱,遭時則放聲滅跡,巢棲茹薇。其不遇也,則裸身大笑,被發狂歌。今先生處平壤,遊人間,吟典籍,襲衣裳,事異昔人,而欲遠蹈其跡,不亦難乎!孔氏可師,何必首陽。」蟠不答。
zhōng píng wǔ nián, fù yǔ shuǎng xuán jí yǐng chuān hán róng chén jì děng shí sì rén bìng bó shì zhēng, bù zhì. míng nián, dǒng zhuō fèi lì, pán jí shuǎng róng jì děng fù jù gōng chē zhēng, wéi pán bú dào. zhòng rén xián quàn zhī, pán xiào ér bù yīng. jū wú jǐ, shuǎng děng wèi zhuō suǒ xié pò, xī dōu zhǎng ān, jīng shī rǎo luàn. jí dà jià xī qiān, gōng qīng duō yù bīng jī, shì jiā liú sàn, róng děng jǐn yǐ shēn tuō. wéi pán chù luàn mò, zhōng quán gāo zhì. nián qī shí sì, zhōng yú jiā.
中平五年,復與爽、玄及潁川韓融、陳紀等十四人並博士征,不至。明年,董卓廢立,蟠及爽、融、紀等復俱公車征,惟蟠不到。眾人咸勸之,蟠笑而不應。居無幾,爽等為卓所脅迫,西都長安,京師擾亂。及大駕西遷,公卿多遇兵飢,室家流散,融等僅以身脫。唯蟠處亂末,終全高志。年七十四,終於家。
zàn yuē: chēn bǎo kě huái, zhēn qī nán duì. dào gǒu wéi yùn, lǐ yòng tóng fèi. yǔ qí xiá qī, qǐ ruò méng huì? qī qī shuò rén, líng ā qióng tuì. tāo fú míng zī, gān shì yīn ài.
贊曰:琛寶可懷,貞期難對。道苟違運,理用同廢。與其遐棲,豈若蒙穢?淒淒碩人,陵阿窮退。韜伏明姿,甘是堙曖。