yáng zhèn zi bǐng sūn cì zēng sūn biāo xuán sūn xiū
杨震 子秉 孙赐 曾孙彪 玄孙脩
yáng zhèn zì bó qǐ, hóng nóng huá yīn rén yě. bā shì zǔ xǐ, gāo zǔ shí yǒu gōng, fēng chì quán hóu. gāo zǔ chǎng, zhāo dì shí wéi chéng xiàng, fēng ān píng hóu. fù bǎo, xí ōu yáng shàng shū. āi píng zhī shì, yǐn jū jiào shòu. jū shè èr nián, yǔ liǎng gōng jiǎng xǔ jù zhēng, suì dùn táo, bù zhī suǒ chǔ. guāng wǔ gāo qí jié. jiàn wǔ zhōng, gōng chē tè zhēng, lǎo bìng bú dào, zú yú jiā.
杨震字伯起,弘农华阴人也。八世祖喜,高祖时有功,封赤泉侯。高祖敞,昭帝时为丞相,封安平侯。父宝,习《欧阳尚书》。哀、平之世,隐居教授。居摄二年,与两龚、蒋诩俱征,遂遁逃,不知所处。光武高其节。建武中,公车特征,老病不到,卒于家。
zhèn shǎo hào xué, shòu ōu yáng shàng shū yú tài cháng huán yù, míng jīng bó lǎn, wú bù qióng jiū. zhū rú wèi zhī yǔ yuē:" guān xī kǒng zǐ yáng bó qǐ." cháng kè jū yú hú, bù dá zhōu jùn lǐ mìng shù shí nián, zhòng rén wèi zhī wǎn mù, ér zhèn zhì yù dǔ. hòu yǒu guān què xián sān zhān yú, fēi jí jiǎng táng qián, dōu jiǎng qǔ yú jìn yuē:" shé zhān zhě, qīng dài fū fú zhī xiàng yě. shù sān zhě, fǎ sān tái yě. xiān shēng zì cǐ shēng yǐ." nián wǔ shí, nǎi shǐ shì zhōu jùn.
震少好学,受《欧阳尚书》于太常桓郁,明经博览,无不穷究。诸儒为之语曰:“关西孔子杨伯起。”常客居于湖,不答州郡礼命数十年,众人谓之晚暮,而震志愈笃。后有冠雀衔三鳣鱼,飞集讲堂前,都讲取鱼进曰:“蛇鳣者,卿大夫服之象也。数三者,法三台也。先生自此升矣。”年五十,乃始仕州郡。
dà jiàng jūn dèng zhì wén qí xián ér pì zhī, jǔ mào cái, sì qiān jīng zhōu cì shǐ dōng lái tài shǒu. dāng zhī jùn, dào jīng chāng yì, gù suǒ jǔ jīng zhōu mào cái wáng mì wèi chāng yì lìng, yè jiàn, zhì yè huái jīn shí jīn yǐ yí zhèn. zhèn yuē:" gù rén zhī jūn, jūn bù zhī gù rén, hé yě?" mì yuē:" mù yè wú zhī zhě." zhèn yuē:" tiān zhī, shén zhī, wǒ zhī, zi zhī. hé wèi wú zhī!" mì kuì ér chū. hòu zhuǎn zhuō jùn tài shǒu. xìng gōng lián, bù shòu sī yè. zǐ sūn cháng shū shí bù xíng, gù jiù zhǎng zhě huò yù lìng wèi kāi chǎn yè, zhèn bù kěn, yuē:" shǐ hòu shì chēng wéi qīng bái lì zǐ sūn, yǐ cǐ yí zhī, bù yì hòu hū!"
大将军邓骘闻其贤而辟之,举茂才,四迁荆州刺史、东莱太守。当之郡,道经昌邑,故所举荆州茂才王密为昌邑令,谒见,至夜怀金十斤以遗震。震曰:“故人知君,君不知故人,何也?”密曰:“暮夜无知者。”震曰:“天知,神知,我知,子知。何谓无知!”密愧而出。后转涿郡太守。性公廉,不受私谒。子孙常蔬食步行,故旧长者或欲令为开产业,震不肯,曰:“使后世称为清白吏子孙,以此遗之,不亦厚乎!”
yuán chū sì nián, zhēng rù wèi tài pú, qiān tài cháng. xiān shì bó shì xuǎn jǔ duō bù yǐ shí, zhèn jǔ jiàn míng jīng míng shì chén liú yáng lún děng, xiǎn chuán xué yè, zhū rú chēng zhī.
元初四年,征入为太仆,迁太常。先是博士选举多不以实,震举荐明经名士陈留杨伦等,显传学业,诸儒称之。
yǒng níng yuán nián, dài liú kǎi wèi sī tú. míng nián, dèng tài hòu bēng, nèi chǒng shǐ héng. ān dì rǔ mǔ wáng shèng, yīn bǎo yǎng zhī qín, yuán ēn fàng zì shèng zǐ nǚ bó róng chū rù gōng yè, chuán tōng jiān lù. zhèn shàng shū yuē:
永宁元年,代刘恺为司徒。明年,邓太后崩,内宠始横。安帝乳母王圣,因保养之勤,缘恩放恣;圣子女伯荣出入宫掖,传通奸赂。震上疏曰:
chén wén zhèng yǐ dé xián wèi běn, lǐ yǐ qù huì wèi wù. shì yǐ táng yú qí yì zài guān, sì xiōng liú fàng, tiān xià xián fú, yǐ zhì yōng xī. fāng jīn jiǔ dé wèi shì, bì xìng chōng tíng. ā mǔ wáng shèng chū zì jiàn wēi, dé zāo qiān zǎi, fèng yǎng shèng gōng, suī yǒu tuī zào jū shī zhī qín, qián hòu shǎng huì, guò bào láo kǔ, ér wú yàn zhī xīn, bù zhī jì jí, wài jiāo shǔ tuō, rǎo luàn tiān xià, sǔn rǔ qīng cháo, chén diǎn rì yuè. shū jiè pìn jī mǔ míng, shī cì zhé fù sàng guó. xī zhèng yán gōng cóng mǔ shì zhī yù, zì jiāo dì zhī qíng, jī zhì wēi guó, rán hòu jiā tǎo, chūn qiū biǎn zhī, yǐ wéi shī jiào. fū nǚ zǐ xiǎo rén, jìn zhī xǐ, yuǎn zhī yuàn, shí wéi nán yǎng. yì yuē:' wú yōu suì, zài zhōng kuì.' yán fù rén bù dé yǔ yú zhèng shì yě. yí sù chū ā mǔ, lìng jū wài shě, duàn jué bó róng, mò shǐ wǎng lái, lìng ēn dé liǎng lóng, shàng xià jù měi. wéi bì xià jué wǎn luán zhī sī, gē bù rěn zhī xīn, liú shén wàn jī, jiè shèn bài jué, jiǎn shěng xiàn yù, sǔn jié zhēng fā. lìng yě wú hè míng zhī tàn, cháo wú xiǎo míng zhī huǐ, dà dōng bù xīng yú jīn, láo zhǐ bù yuàn yú xià. nǐ zōng wǎng gǔ, bǐ dé zhé wáng, qǐ bù xiū zāi!
臣闻政以得贤为本,理以去秽为务。是以唐虞俟乂在官,四凶流放,天下咸服,以致雍熙。方今九德未事,嬖幸充庭。阿母王圣出自贱微,得遭千载,奉养圣躬,虽有推燥居湿之勤,前后赏惠,过报劳苦,而无厌之心,不知纪极,外交属托,扰乱天下,损辱清朝,尘点日月。《书》诫牝鸡牡鸣,《诗》刺哲妇丧国。昔郑严公从母氏之欲,恣骄弟之情,几至危国,然后加讨,《春秋》贬之,以为失教。夫女子小人,近之喜,远之怨,实为难养。《易》曰:‘无攸遂,在中馈。’言妇人不得与于政事也。宜速出阿母,令居外舍,断绝伯荣,莫使往来,令恩德两隆,上下俱美。惟陛下绝婉娈之私,割不忍之心,留神万机,诫慎拜爵,减省献御,损节征发。令野无《鹤鸣》之叹,朝无《小明》之悔,《大东》不兴于今,劳止不怨于下。拟踪往古,比德哲王,岂不休哉!
zòu yù, dì yǐ shì ā mǔ děng, nèi xìng jiē huái fèn huì. ér bó róng jiāo yín yóu shén, yǔ gù zhāo yáng hóu liú hù cóng xiōng guī jiāo tōng, guī suì yǐ wéi qī, dé xí hù jué, wèi zhì shì zhōng. zhèn shēn jí zhī, fù yì quē shàng shū yuē:
奏御,帝以示阿母等,内幸皆怀忿恚。而伯荣骄淫尤甚,与故朝阳侯刘护从兄瑰交通,瑰遂以为妻,得袭护爵,位至侍中。震深疾之,复诣阙上疏曰:
chén wén gāo zǔ yǔ qún chén yuē, fēi gōng chén bù dé fēng, gù jīng zhì fù sǐ zi jì, xiōng wáng dì jí, yǐ fáng cuàn yě. fú jiàn zhào shū fēng gù zhāo yáng hóu liú hù zài cóng xiōng guī xí hù jué wèi hóu. hù tóng chǎn dì wēi, jīn yóu jiàn zài. chén wén tiān zǐ zhuān fēng fēng yǒu gōng, zhū hóu zhuān jué jué yǒu dé. jīn guī wú tuó gōng xíng, dàn yǐ pèi ā mǔ nǚ, yī shí zhī jiān, jì wèi shì zhōng, yòu zhì fēng hóu, bù jī jiù zhì, bù hé jīng yì, xíng rén xuān huá, bǎi xìng bù ān. bì xià yí lǎn jìng jì wǎng, shùn dì zhī zé.
臣闻高祖与群臣约,非功臣不得封,故经制父死子继,兄亡弟及,以防篡也。伏见诏书封故朝阳侯刘护再从兄瑰袭护爵为侯。护同产弟威,今犹见在。臣闻天子专封封有功,诸侯专爵爵有德。今瑰无佗功行,但以配阿母女,一时之间,既位侍中,又至封侯,不稽旧制,不合经义,行人喧哗,百姓不安。陛下宜览镜既往,顺帝之则。
shū zòu bù xǐng.
书奏不省。
yán guāng èr nián, dài liú kǎi wèi tài wèi. dì jiù dà hóng lú gěng bǎo jiàn zhōng cháng shì lǐ rùn xiōng yú zhèn, zhèn bù cóng. bǎo nǎi zì wǎng hòu zhèn yuē:" lǐ cháng shì guó jiā suǒ zhòng, yù lìng gōng pì qí xiōng, bǎo wéi chuán shàng yì ěr." zhèn yuē:" rú cháo tíng yù lìng sān fǔ pì zhào, gù yí yǒu shàng shū chì." suì jù bù xǔ, bǎo dà hèn ér qù. huáng hòu xiōng zhí jīn wú yán xiǎn yì jiàn suǒ qīn hòu yú zhèn, zhèn yòu bù cóng. sī kōng liú shòu wén zhī, jí pì cǐ èr rén, xún rì zhōng jiē jiàn bá zhuó. yóu shì zhèn yì jiàn yuàn.
延光二年,代刘恺为太尉。帝舅大鸿胪耿宝荐中常侍李闰兄于震,震不从。宝乃自往候震曰:“李常侍国家所重,欲令公辟其兄,宝唯传上意耳。”震曰:“如朝廷欲令三府辟召,故宜有尚书敕。”遂拒不许,宝大恨而去。皇后兄执金吾阎显亦荐所亲厚于震,震又不从。司空刘授闻之,即辟此二人,旬日中皆见拔擢。由是震益见怨。
shí zhào qiǎn shǐ zhě dà wéi ā mǔ xiū dì, zhōng cháng shì fán fēng jí shì zhōng zhōu guǎng xiè yùn děng gèng xiāng shān dòng, qīng yáo cháo tíng. zhèn fù shàng shū yuē:
时诏遣使者大为阿母修弟,中常侍樊丰及侍中周广、谢恽等更相扇动,倾摇朝廷。震复上疏曰:
chén wén gǔ zhě jiǔ nián gēng bì yǒu sān nián zhī chǔ, gù yáo zāo hóng shuǐ, rén wú cài sè. chén fú niàn fāng jīn zāi hài fā qǐ, mí mí zī shén, bǎi xìng kōng xū, bù néng zì shàn. zhòng yǐ míng huáng, qiāng lǔ chāo lüè, sān biān zhèn rǎo, zhàn dòu zhī yì zhì jīn wèi xī, bīng jiǎ jūn liáng bù néng fù gěi. dà sī nóng tǎng zàng kuì fá, dài fēi shè jì ān níng zhī shí. fú jiàn zhào shū wèi ā mǔ xīng qǐ jīn chéng mén nèi dì shě, hé liǎng wéi yī, lián lǐ jìng jiē, diāo xiū shàn shì, qióng jí qiǎo jì. jīn shèng xià tǔ wáng, ér gōng shān cǎi shí, qí dà jiàng zuǒ xiào bié bù jiàng zuò hé shù shí chù, zhuǎn xiāng pò cù, wèi fèi jù yì. zhōu guǎng xiè yùn xiōng dì, yǔ guó wú fèi fǔ zhī yè zhī shǔ, yī yǐ jìn xìng jiān nìng zhī rén, yǔ fán fēng wáng yǒng děng fēn wēi gòng quán, shǔ tuō zhōu jùn, qīng dòng dà chén. zǎi sī pì zhào, chéng wàng zhǐ yì, zhāo lái hǎi nèi tān wū zhī rén, shòu qí huò lù, zhì yǒu zāng gù qì shì zhī tú fù dé xiǎn yòng. bái hēi hùn xiáo, qīng zhuó tóng yuán, tiān xià F446 huā, xián yuē cái huò shàng liú, wèi cháo jié jī. chén wén shī yán:" shàng zhī suǒ qǔ, cái jǐn zé yuàn, lì jìn zé pàn." yuàn pàn zhī rén, bù kě fù shǐ, gù yuē:" bǎi xìng bù zú, jūn shuí yǔ zú?" wéi bì xià dù zhī.
臣闻古者九年耕必有三年之储,故尧遭洪水,人无菜色。臣伏念方今灾害发起,弥弥滋甚,百姓空虚,不能自赡。重以螟蝗,羌虏抄掠,三边震扰,战斗之役至今未息,兵甲军粮不能复给。大司农帑藏匮乏,殆非社稷安宁之时。伏见诏书为阿母兴起津城门内第舍,合两为一,连里竟街,雕修缮饰,穷极巧伎。今盛夏土王,而攻山采石,其大匠左校别部将作合数十处,转相迫促,为费巨亿。周广、谢恽兄弟,与国无肺腑枝叶之属,依倚近幸奸佞之人,与樊丰、王永等分威共权,属托州郡,倾动大臣。宰司辟召,承望旨意,招来海内贪污之人,受其货赂,至有臧锢弃世之徒复得显用。白黑混淆,清浊同源,天下F446哗,咸曰财货上流,为朝结讥。臣闻师言:“上之所取,财尽则怨,力尽则叛。”怨叛之人,不可复使,故曰:“百姓不足,君谁与足?”惟陛下度之。
fēng yùn děng jiàn zhèn lián qiè jiàn bù cóng, wú suǒ gù jì, suì zhà zuò zhào shū, diào fā sī nóng qián gǔ dà jiàng jiàn tú cái mù, gè qǐ jiā shè yuán chí lú guān, yì fèi wú shù.
丰、恽等见震连切谏不从,无所顾忌,遂诈作诏书,调发司农钱谷、大匠见徒材木,各起家舍、园池、庐观,役费无数。
zhèn yīn dì zhèn, fù shàng shū yuē:
震因地震,复上疏曰:
chén méng ēn bèi tái fǔ, bù néng fèng xuān zhèng huà, tiáo hé yīn yáng, qù nián shí èr yuè sì rì, jīng shī dì dòng. chén wén shī yán:" dì zhě yīn jīng, dāng ān jìng chéng yáng." ér jīn dòng yáo zhě, yīn dào shèng yě. qí rì wù chén, sān zhě jiē tǔ, wèi zài zhōng guān, cǐ zhōng chén jìn guān shèng yú chí quán yòng shì zhī xiàng yě. chén fú wéi bì xià yǐ biān jìng wèi níng, gōng zì fěi bó, gōng diàn yuán wū qīng yǐ, zhī zhù ér yǐ, wú suǒ xìng zào, yù lìng yuǎn jìn xián zhī zhèng huà zhī qīng liú, shāng yì zhī yì yì yě. ér qīn jìn xìng chén, wèi chóng duàn jīn, jiāo yì yú fǎ, duō qǐng tú shì, shèng xiū dì shě, mài nòng wēi fú. dào lù F446 huā, zhòng suǒ wén jiàn. dì dòng zhī biàn, jìn zài chéng guō, dài wèi cǐ fā. yòu dōng wú sù xuě, chūn jié wèi yǔ, bǎi liáo DF76 xīn, ér shàn xiū bù zhǐ, chéng zhì hàn zhī zhēng yě. shū yuē:" jiàn héng yáng ruò, chén wú zuò wēi zuò fú yù shí." wéi bì xià fèn gān gāng zhī dé, qì jiāo shē zhī chén, yǐ yǎn yāo yán zhī kǒu, fèng chéng huáng tiān zhī jiè, wú lìng wēi fú jiǔ yí yú xià.
臣蒙恩备台辅,不能奉宣政化,调和阴阳,去年十二月四日,京师地动。臣闻师言:“地者阴精,当安静承阳。”而今动摇者,阴道盛也。其日戊辰,三者皆土,位在中官,此中臣近官盛于持权用事之象也。臣伏惟陛下以边境未宁,躬自菲薄,宫殿垣屋倾倚,枝柱而已,无所兴造,欲令远近咸知政化之清流,商邑之翼翼也。而亲近幸臣,未崇断金,骄溢逾法,多请徒士,盛修第舍,卖弄威福。道路F446哗,众所闻见。地动之变,近在城郭,殆为此发。又冬无宿雪,春节未雨,百僚DF76心,而缮修不止,诚致旱之征也。《书》曰:“僭恒阳若,臣无作威作福玉食。”唯陛下奋乾刚之德,弃骄奢之臣,以掩訞言之口,奉承皇天之戒,无令威福久移于下。
zhèn qián hòu suǒ shàng, zhuǎn yǒu qiē zhì, dì jì bù píng zhī, ér fán fēng děng jiē cè mù fèn yuàn, jù yǐ qí míng rú, wèi gǎn jiā hài. xún yǒu hé jiān nán zǐ zhào téng yì quē shàng shū, zhǐ chén dé shī. dì fā nù, suì shōu kǎo zhào yù. jié yǐ wǎng shàng bù dào. zhèn fù shàng shū jiù zhī yuē:" chén wén yáo shùn zhī shì, jiàn gǔ bàng mù, lì zhī yú cháo yīn zhōu zhé wáng, xiǎo rén yuàn lì, zé hái zì jìng dé. suǒ yǐ dá cōng míng, kāi bù huì, bó cǎi fù xīn, jǐn jí bù qíng yě. jīn zhào téng suǒ zuò jī jié bàng yǔ wèi zuì, yǔ shǒu rèn fàn fǎ yǒu chà. qǐ wèi kuī chú, quán téng zhī mìng, yǐ yòu chú ráo yú rén zhī yán." dì bù xǐng, téng jìng fú shī dū shì.
震前后所上,转有切至,帝既不平之,而樊丰等皆侧目愤怨,俱以其名儒,未敢加害。寻有河间男子赵腾诣阙上书,指陈得失。帝发怒,遂收考诏狱。结以罔上不道。震复上疏救之曰:“臣闻尧、舜之世,谏鼓谤木,立之于朝;殷、周哲王,小人怨詈,则还自敬德。所以达聪明,开不讳,博采负薪,尽极不情也。今赵腾所坐激讦谤语为罪,与手刃犯法有差。乞为亏除,全腾之命,以诱刍荛舆人之言。”帝不省,腾竟伏尸都市。
huì sān nián chūn, dōng xún dài zōng, fán fēng děng yīn shèng yú zài wài, jìng xiū dì zhái, zhèn bù yuàn gāo shū zhào dà jiàng lìng shǐ kǎo xiào zhī, dé fēng děng suǒ zhà xià zhào shū, jù zòu, xū xíng hái shàng zhī. fēng děng wén, huáng bù, huì tài shǐ yán xīng biàn nì xíng, suì gòng zèn zhèn yún:" zì zhào téng sǐ hòu, shēn yòng yuàn duì qiě dèng shì gù lì, yǒu huì hèn zhī xīn." jí chē jià xíng hái, biàn shí tài xué, yè qiǎn shǐ zhě cè shōu zhèn tài wèi yìn shòu, yú shì zhài mén jué bīn kè. fēng děng fù è zhī, nǎi qǐng dà jiàng jūn gěng bǎo zòu zhèn dà chén bù fú zuì, huái huì wàng, yǒu zhào qiǎn guī běn jùn. zhèn xíng zhì chéng xī jǐ yáng tíng, nǎi kāng kǎi wèi qí zhū zǐ mén rén yuē:" sǐ zhě shì zhī cháng fēn. wú méng ēn jū shàng sī, jí jiān chén jiǎo huá ér bù néng zhū, è bì nǚ qīng luàn ér bù néng jìn, hé miàn mù fù jiàn rì yuè! shēn sǐ zhī rì, yǐ zá mù wèi guān, bù dān bèi cái zú gài xíng, wù guī zhǒng cì, hū shè jì cí." yīn yǐn zhèn ér zú, shí nián qī shí yú. hóng nóng tài shǒu yí liáng chéng fán fēng děng zhǐ, qiǎn lì yú shǎn xiàn liú tíng zhèn sàng, lù guān dào cè, zhé zhèn zhū zǐ dài yóu xíng shū, dào lù jiē wèi yǔn tì.
会三年春,东巡岱宗,樊丰等因乘舆在外,竞修第宅,震部掾高舒召大匠令史考校之,得丰等所诈下诏书,具奏,须行还上之。丰等闻,惶怖,会太史言星变逆行,遂共谮震云:“自赵腾死后,深用怨怼;且邓氏故吏,有恚恨之心。”及车驾行还,便时太学,夜遣使者策收震太尉印绶,于是柴门绝宾客。丰等复恶之,乃请大将军耿宝奏震大臣不服罪,怀恚望,有诏遣归本郡。震行至城西几阳亭,乃慷慨谓其诸子门人曰:“死者士之常分。吾蒙恩居上司,疾奸臣狡猾而不能诛,恶嬖女倾乱而不能禁,何面目复见日月!身死之日,以杂木为棺,布单被裁足盖形,勿归冢次,忽设祭祠。”因饮鸩而卒,时年七十余。弘农太守移良承樊丰等旨,遣吏于陕县留停震丧,露棺道侧,谪震诸子代邮行书,道路皆为陨涕。
suì yú, shùn dì jí wèi, fán fēng zhōu guǎng děng zhū sǐ, zhèn mén shēng yú fàng chén yì yì quē zhuī sòng zhèn shì. cháo tíng xián chēng qí zhōng, nǎi xià zhào chú èr zi wèi láng, zèng qián bǎi wàn, yǐ lǐ gǎi zàng yú huá yīn tóng tíng, yuǎn jìn bì zhì. xiān zàng shí yú rì, yǒu dà niǎo gāo zhàng yú, jí zhèn sàng qián, fǔ yǎng bēi míng, lèi xià zhān dì, zàng bì, nǎi fēi qù. jùn yǐ zhuàng shàng. shí lián yǒu zāi yì, dì gǎn zhèn zhī wǎng, nǎi xià zhào cè yuē:" gù tài wèi zhèn, zhèng zhí shì yǔ, bǐ kuāng shí zhèng, ér qīng yíng diǎn sù, tóng zī zài fān. shàng tiān jiàng wēi, zāi shěng lǚ zuò, ěr bo ěr shì, wéi zhèn zhī gù. zhèn zhī bù dé, yòng zhāng jué jiù, shān bēng dòng zhé, wǒ qí wēi zāi! jīn shǐ tài shǒu chéng yǐ zhōng láo jù cí, hún ér yǒu líng, tǎng qí xīn xiǎng." yú shì shí rén lì shí niǎo xiàng yú qí mù suǒ.
岁余,顺帝即位,樊丰、周广等诛死,震门生虞放、陈翼诣阙追讼震事。朝廷咸称其忠,乃下诏除二子为郎,赠钱百万,以礼改葬于华阴潼亭,远近毕至。先葬十余日,有大鸟高丈余,集震丧前,俯仰悲鸣,泪下沾地,葬毕,乃飞去。郡以状上。时连有灾异,帝感震之枉,乃下诏策曰:“故太尉震,正直是与,俾匡时政,而青蝇点素,同兹在籓。上天降威,灾眚屡作,尔卜尔筮,惟震之故。朕之不德,用彰厥咎,山崩栋折,我其危哉!今使太守丞以中牢具祠,魂而有灵,傥其歆享。”于是时人立石鸟象于其墓所。
zhèn zhī bèi zèn yě, gāo shū yì dé zuì, yǐ jiǎn sǐ lùn. jí zhèn shì xiǎn, shū bài shì yù shǐ, zhì jīng zhōu cì shǐ.
震之被谮也,高舒亦得罪,以减死论。及震事显,舒拜侍御史,至荆州刺史。
zhèn wǔ zǐ. zhǎng zǐ mù, fù bō xiāng.
震五子。长子牧,富波相。
mù sūn qí, líng dì shí wéi shì zhōng, dì cháng cóng róng wèn qí yuē:" zhèn hé rú huán dì?" duì yuē:" bì xià zhī yú huán dì, yì yóu yú shùn bǐ dé táng yáo." dì bù yuè yuē:" qīng qiáng xiàng, zhēn yáng zhèn zǐ sūn, sǐ hòu bì fù zhì dà niǎo yǐ." chū wèi rǔ nán tài shǒu. dì bēng hòu, fù rù wèi shì zhōng wèi wèi, cóng xiàn dì xī qiān, yǒu gōng qín. jí lǐ C765 xié dì guī qí yíng, qí yǔ huáng mén shì láng zhōng yáo yòu C765 bù qǔ jiāng sòng yè yáng áng lìng fǎn C765 , C765 yóu cǐ gū ruò, dì nǎi dé dōng. hòu xǐ dōu xǔ, zhuī fēng qí zi liàng wèi yáng chéng tíng hòu.
牧孙奇,灵帝时为侍中,帝尝从容问奇曰:“朕何如桓帝?”对曰:“陛下之于桓帝,亦犹虞舜比德唐尧。”帝不悦曰:“卿强项,真杨震子孙,死后必复致大鸟矣。”出为汝南太守。帝崩后,复入为侍中卫尉,从献帝西迁,有功勤。及李C765胁帝归其营,奇与黄门侍郎钟繇诱C765部曲将宋晔、杨昂令反 C765 ,C765由此孤弱,帝乃得东。后徙都许,追封奇子亮为阳成亭侯。
zhèn shǎo zǐ fèng, fèng zi fū, dǔ zhì bó wén, yì zhě yǐ wéi néng shì qí jiā. fū zǎo zú, zi zhòng, yì chuán xiān yè, yǐ yè zhě pú yè cóng xiàn dì rù guān, lèi qiān yù shǐ zhōng chéng. jí dì dōng hái, yè zǒu dù hé, zhòng lǜ zhū guān shǔ bù cóng zhì tài yáng, bài shì zhōng. jiàn ān èr nián, zhuī qián gōng fēng DB7D tíng hòu.
震少子奉,奉子敷,笃志博闻,议者以为能世其家。敷早卒,子众,亦传先业,以谒者仆射从献帝入关,累迁御史中丞。及帝东还,夜走度河,众率诸官属步从至太阳,拜侍中。建安二年,追前功封DB7D亭侯。
zhèn zhōng zǐ bǐng.
震中子秉。
bǐng zì shū jié, shǎo chuán fù yè, jiān míng jīng shì yì, bó tōng shū chuán, cháng yǐn jū jiào shòu. nián sì shí yú, nǎi yīng sī kōng pì, bài shì yù shǐ, pín chū wèi yù jīng xú yǎn sì zhōu cì shǐ, qiān rèn chéng xiāng. zì wèi cì shǐ èr qiān dàn, jì rì shòu fèng, yú lù bù rù sī mén. gù lì jī qián bǎi wàn yí zhī, bì mén bù shòu. yǐ lián jié chēng.
秉字叔节,少传父业,兼明《京氏易》,博通书传,常隐居教授。年四十余,乃应司空辟,拜侍御史,频出为豫、荆、徐、兗四州刺史,迁任城相。自为刺史、二千石,计日受奉,余禄不入私门。故吏赍钱百万遗之,闭门不受。以廉洁称。
huán dì jí wèi, yǐ míng shàng shū zhēng rù quàn jiǎng, bài tài zhōng dài fū zuǒ zhōng láng jiàng, qiān shì zhōng shàng shū. dì shí wēi xíng, sī guò xìng hé nán yǐn liáng yìn fǔ shě. shì rì, dà fēng bá shù, zhòu hūn, bǐng yīn shàng shū jiàn yuē:
桓帝即位,以明《尚书》征入劝讲,拜太中大夫、左中郎将,迁侍中、尚书。帝时微行,私过幸河南尹梁胤府舍。是日,大风拔树,昼昏,秉因上疏谏曰:
chén wén ruì yóu dé zhì, zāi yīng shì shēng. chuán yuē:" huò fú wú mén, wéi rén suǒ zhào." tiān bù yán yǔ, yǐ zāi yì qiǎn gào, shì yǐ kǒng zǐ xùn léi fēng liè bì yǒu biàn dòng. shī yún:" jìng tiān zhī wēi, bù gǎn qū chí." wáng zhě zhì zūn, chū rù yǒu cháng, jǐng bì ér xíng, jìng shì ér zhǐ, zì fēi jiāo miào zhī shì, zé luán qí bù jià. gù shī chēng" zì jiāo cú gōng", yì yuē" wáng jiǎ yǒu miào, zhì xiào xiǎng yě". zhū hóu rú chén zhī jiā, chūn qiū shàng liè qí jiè, kuàng yǐ xiān wáng fǎ fú ér sī chū B231 yóu! jiàng luàn zūn bēi, děng wēi wú xù, shì wèi shǒu kōng gōng, fú xǐ wěi nǚ qiè, shè yǒu fēi cháng zhī biàn, rèn zhāng zhī móu, shàng fù xiān dì, xià huǐ mí jí. chén yì shì shòu ēn, dé bèi nà yán, yòu yǐ báo xué, chōng zài jiǎng quàn, tè méng āi shí, jiàn zhào rì yuè, ēn zhòng mìng qīng, yì shǐ shì sǐ, gǎn dàn cuī shé, lüè chén qí yú.
臣闻瑞由德至,灾应事生。传曰:“祸福无门,唯人所召。”天不言语,以灾异谴告,是以孔子迅雷风烈必有变动。《诗》云:“敬天之威,不敢驱驰。”王者至尊,出入有常,警跸而行,静室而止,自非郊庙之事,则銮旗不驾。故《诗》称“自郊徂宫”,《易》曰“王假有庙,致孝享也”。诸侯如臣之家,《春秋》尚列其诫,况以先王法服而私出B231游!降乱尊卑,等威无序,侍卫守空宫,绂玺委女妾,设有非常之变,任章之谋,上负先帝,下悔靡及。臣奕世受恩,得备纳言,又以薄学,充在讲劝,特蒙哀识,见照日月,恩重命轻,义使士死,敢惮摧折,略陈其愚。
dì bù nà. bǐng yǐ bìng qǐ tuì, chū wèi yòu fú fēng. tài wèi huáng qióng xī qí qù cháo tíng, shàng bǐng quàn jiǎng wéi wò, bù yí wài qiān, liú bài guāng lù dài fu. shì shí, dà jiàng jūn liáng jì yòng quán, bǐng chēng bìng. liù nián, jì zhū hòu, nǎi bài tài pú, tíng tài cháng.
帝不纳。秉以病乞退,出为右扶风。太尉黄琼惜其去朝廷,上秉劝讲帷幄,不宜外迁,留拜光禄大夫。是时,大将军梁冀用权,秉称病。六年,冀诛后,乃拜太仆,廷太常。
yán xī sān nián, bái mǎ lìng lǐ yún yǐ jiàn shòu zuì, bǐng zhēng zhī bù néng dé, zuò miǎn guān, guī tián lǐ. qí nián dōng, fù zhēng bài hé nán yǐn. xiān shì zhōng cháng shì dān chāo dì kuāng wèi jì yīn tài shǒu, yǐ zāng zuì wèi cì shǐ dì wǔ zhǒng suǒ hé, jiǒng jí, nǎi lù kè rèn fāng cì yǎn zhōu cóng shì wèi yǔ. shì yǐ jiàn zhǒng chuán. jí bǔ dé fāng, qiú xì luò yáng, kuāng lǜ bǐng dāng qióng jìng qí shì, mì lìng fāng děng de tū yù wáng zǒu. shàng shū zhào bǐng jié zé, bǐng duì yuē:" chūn qiū bù zhū lí bǐ ér lǔ duō dào, fāng děng wú zhuàng, xìn yóu dān kuāng. cì zhí fǎ zhī lì, hài fèng gōng zhī chén, fù lìng táo cuàn, kuān zòng zuì shēn, yuán è dà duì, zhōng wèi guó hài. qǐ jiàn chē zhēng kuāng kǎo hé qí shì, zé jiān tè zōng xù, bì kě lì dé." ér bǐng jìng zuò shū zuò zuǒ xiào, yǐ jiǔ hàn shè chū.
延熹三年,白马令李云以谏受罪,秉争之不能得,坐免官,归田里。其年冬,复征拜河南尹。先是中常侍单超弟匡为济阴太守,以臧罪为刺史第五种所劾,窘急,乃赂客任方刺兗州从事卫羽。事已见《种传》。及捕得方,囚系洛阳,匡虑秉当穷竟其事,密令方等得突狱亡走。尚书召秉诘责,秉对曰:“《春秋》不诛黎比而鲁多盗,方等无状,衅由单匡。刺执法之吏,害奉公之臣,复令逃窜,宽纵罪身,元恶大憝,终为国害。乞槛车征匡考核其事,则奸慝踪绪,必可立得。”而秉竟坐输作左校,以久旱赦出。
huì rì shí, tài shān tài shǒu huáng fǔ guī děng sòng bǐng zhōng zhèng, bù yí jiǔ yì bù yòng. yǒu zhào gōng chē zhēng bǐng jí chǔ shì wéi zhe, èr rén gè chēng jí bù zhì. yǒu sī bìng xiào bǐng zhe dà bù jìng, qǐng xià suǒ shǔ zhèng qí zuì. shàng shū lìng zhōu jǐng yǔ shàng shū biān sháo yì zòu:" bǐng rú xué shì jiǎng, cháng zài qiān xū zhe yǐn jū xíng yì, yǐ tuì ràng wèi jié. jù zhēng bù zhì, chéng wéi cè xí zhī wàng, rán wēi yí tuì shí, zú yì gǒu jìn zhī fēng. fū míng wáng zhī shì, bì yǒu xià zhào zhī chén, shèng cháo hóng yǎng, yí yòng yōu yóu zhī lǐ. kě gào zài suǒ shǔ, yù yǐ cháo tíng ēn yì. rú suì bù zhì, xiáng yì qí fá." yú shì zhòng zhēng, nǎi dào, bài tài cháng.
会日食,太山太守皇甫规等讼秉忠正,不宜久抑不用。有诏公车征秉及处士韦著,二人各称疾不至。有司并效秉、著大不敬,请下所属正其罪。尚书令周景与尚书边韶议奏:“秉儒学侍讲,常在谦虚;著隐居行义,以退让为节。俱征不至,诚违侧席之望,然逶迤退食,足抑苟进之风。夫明王之世,必有下召之臣,圣朝弘养,宜用优游之礼。可告在所属,喻以朝庭恩意。如遂不至,详议其罚。”于是重征,乃到,拜太常。
wǔ nián dōng, dài liú jǔ wèi tài wèi. shì shí, huàn guān fāng chì, rèn rén jí zǐ dì wèi guān, bù mǎn tiān xià, jìng wèi tān yín, cháo yě jiē yuàn. bǐng yǔ sī kōng zhōu jǐng shàng yán:" nèi wài lì zhí, duō fēi qí rén, zì qǐng suǒ zhēng, jiē tè bài bù shì, zhì dào qiè zòng zì, yuàn sòng fēn cuò. jiù diǎn, zhōng chén zǐ dì bù dé jū wèi bǐng shì, ér jīn zhī yè bīn kè bù liè zhí shǔ, huò nián shào yōng rén, diǎn jù shǒu zǎi, shàng xià fèn huàn, sì fāng chóu dú. kě zūn yòng jiù zhāng, tuì tān cán, sāi zāi bàng. qǐng xià sī lì xiào wèi zhōng èr qiān dàn èr qiān dàn chéng mén wǔ yíng xiào wèi běi jūn zhōng hòu, gè shí hé suǒ bù, yīng dāng chì bà, zì yǐ zhuàng yán, sān fǔ lián chá yǒu yí lòu, xù shàng." dì cóng zhī. yú shì bǐng tiáo zòu mù shǒu yǐ xià xiōng nú zhōng láng jiàng yàn yuàn qīng zhōu cì shǐ yáng liàng liáo dōng tài shǒu sūn xuān děng wǔ shí yú rén, huò sǐ huò miǎn, tiān xià mò bù sù rán.
五年冬,代刘矩为太尉。是时,宦官方炽,任人及子弟为官,布满天下,竞为贪淫,朝野嗟怨。秉与司空周景上言:“内外吏职,多非其人,自顷所征,皆特拜不试,致盗窃纵恣,怨讼纷错。旧典,中臣子弟不得居位秉势,而今枝叶宾客布列职署,或年少庸人,典据守宰,上下忿患,四方愁毒。可遵用旧章,退贪残,塞灾谤。请下司隶校尉、中二千石、二千石、城门五营校尉、北军中候,各实核所部,应当斥罢,自以状言,三府廉察有遗漏,续上。”帝从之。于是秉条奏牧守以下匈奴中郎将燕瑗、青州刺史羊亮、辽东太守孙諠等五十余人,或死或免,天下莫不肃然。
shí, jùn guó jì lì duō liú bài wèi láng, bǐng shàng yán sān shǔ jiàn láng qī bǎi yú rén, tǎng zāng kōng xū, fú shí zhě zhòng, ér bù liáng shǒu xiāng, yù yīn guó wèi chí, jiāo zhuó xìn huì. yí jué héng bài, yǐ sāi jì yú zhī duān. zì cǐ zhōng huán dì shì, jì lì wú fù liú bài zhě.
时,郡国计吏多留拜为郎,秉上言三署见郎七百余人,帑臧空虚,浮食者众,而不良守相,欲因国为池,浇濯衅秽。宜绝横拜,以塞觊觎之端。自此终桓帝世,计吏无复留拜者。
qī nián, nán xún yuán líng, tè zhào bǐng cóng. nán yáng tài shǒu zhāng biāo yǔ dì wēi shí yǒu jiù ēn, yǐ chē jià dāng zhì, yīn bàng fā diào, duō yǐ rù sī. bǐng wén zhī, xià shū zé ràng jīng zhōu cì shǐ, yǐ zhuàng fù yán gōng fǔ. jí xíng zhì nán yáng, zuǒ yòu bìng tōng jiān lì, zhào shū duō suǒ chú bài. bǐng fù shàng shū jiàn yuē:" chén wén xiān wáng jiàn guó, shùn tiān zhì guān. tài wēi jī xīng, míng wéi láng wèi, rù fèng sù wèi, chū mù bǎi xìng. gāo yáo jiè yú, zài yú guān rén. qǐng zhě dào lù bài chú, ēn jiā shù lì, jué yǐ huò chéng, huà yóu cǐ bài, suǒ yǐ sú fū xiàng yì, bái jū yuǎn shì, mù mù qīng cháo, yuǎn jìn mò guān. yí gē bù rěn zhī ēn, yǐ duàn qiú yù zhī lù." yú shì zhào chú nǎi zhǐ.
七年,南巡园陵,特召秉从。南阳太守张彪与帝微时有旧恩,以车驾当至,因傍发调,多以入私。秉闻之,下书责让荆州刺史,以状副言公府。及行至南阳,左右并通奸利,诏书多所除拜。秉复上疏谏曰:“臣闻先王建国,顺天制官。太微积星,名为郎位,入奉宿卫,出牧百姓。皋陶诫虞,在于官人。顷者道路拜除,恩加竖隶,爵以货成,化由此败,所以俗夫巷议,白驹远逝,穆穆清朝,远近莫观。宜割不忍之恩,以断求欲之路。”于是诏除乃止。
shí, zhōng cháng shì hóu lǎn dì cān wèi yì zhōu cì shǐ, lèi yǒu zāng zuì, bào nüè yī zhōu. míng nián, bǐng hé zòu cān, jiàn chē zhēng yì tíng wèi. cān huáng kǒng, dào zì shā. bǐng yīn zòu lǎn jí zhōng cháng shì jù yuàn yuē:
时,中常侍侯览弟参为益州刺史,累有臧罪,暴虐一州。明年,秉劾奏参,槛车征诣廷尉。参惶恐,道自杀。秉因奏览及中常侍具瑗曰:
chén àn guó jiù diǎn, huàn shù zhī guān, běn zài gěi shǐ shěng tà, sī hūn shǒu yè, ér jīn wěi shòu guò chǒng, zhí zhèng cāo quán. qí ē yú qǔ róng zhě, zé yīn gōng bāo jǔ, yǐ bào sī huì yǒu wǔ nì yú xīn zhě, bì qiú shì zhòng shāng, sì qí xiōng fèn. jū fǎ wáng gōng, fù nǐ guó jiā, yǐn shí jí yáo shàn, pū qiè yíng wán sù, suī jì shì zhuān lǔ, ráng hóu shàn qín, hé yǐ shàng zī! àn zhōng cháng shì hóu lǎn dì cān, tān cán yuán è, zì qǔ huò miè, lǎn gù zhī xìn zhòng, bì yǒu zì yí zhī yì, chén yú yǐ wéi bù yí fù jiàn qīn jìn. xī yì gōng xíng bǐng chù zhī fù, duó yán zhí zhī qī, ér shǐ èr rén shēn chéng, zú yǒu zhú zhōng zhī nán, chūn qiū shū zhī, yǐ wéi zhì jiè. gài zhèng zhān lái ér guó luàn, sì nìng fàng ér zhòng fú. yǐ cǐ guān zhī, róng kě jìn hū? lǎn yí jí píng chì, tóu bì chái hǔ. ruò sī zhī rén, fēi ēn suǒ yòu, qǐng miǎn guān sòng guī běn jùn.
臣案国旧典,宦竖之官,本在给使省闼,司昏守夜,而今猥受过宠,执政操权。其阿谀取容者,则因公褒举,以报私惠;有忤逆于心者,必求事中伤,肆其凶忿。居法王公,富拟国家,饮食极肴膳,仆妾盈纨素,虽季氏专鲁,穰侯擅秦,何以尚兹!案中常侍侯览弟参,贪残元恶,自取祸灭,览顾知衅重,必有自疑之意,臣愚以为不宜复见亲近。昔懿公刑邴歜之父,夺阎职之妻,而使二人参乘,卒有竹中之难,《春秋》书之,以为至戒。盖郑詹来而国乱,四佞放而众服。以此观之,容可近乎?览宜急屏斥,投畀豺虎。若斯之人,非恩所宥,请免官送归本郡。
shū zòu, shàng shū zhào duì bǐng yuàn shǔ yuē:" gōng fǔ wài zhí, ér zòu hé jìn guān, jīng diǎn hàn zhì yǒu gù shì hū?" bǐng shǐ duì yuē:" chūn qiū zhào yāng yǐ jìn yáng zhī jiǎ, zhú jūn cè zhī è. chuán yuē:' chú jūn zhī è, wéi lì shì shì.' dèng tōng xiè màn, shēn tú jiā zhào tōng jié zé, wén dì cóng ér qǐng zhī. hàn shì gù shì, sān gōng zhī zhí wú suǒ bù tǒng." shàng shū bù néng jí. dì bù dé yǐ, jìng miǎn lǎn guān, ér xuē yuàn guó. měi cháo tíng yǒu de shī, zhé jìn zhōng guī jiàn, duō jiàn nà yòng.
书奏,尚书召对秉掾属曰:“公府外职,而奏劾近官,经典汉制有故事乎?”秉使对曰:“《春秋》赵鞅以晋阳之甲,逐君侧之恶。传曰:‘除君之恶,唯力是视。’邓通懈慢,申屠嘉召通诘责,文帝从而请之。汉世故事,三公之职无所不统。”尚书不能诘。帝不得已,竟免览官,而削瑗国。每朝廷有得失,辄尽忠规谏,多见纳用。
bǐng xìng bù yǐn jiǔ, yòu zǎo sàng fū rén, suì bù fù qǔ, suǒ zài yǐ chún bái chēng. cháng cóng róng yán yuē:" wǒ yǒu sān bù huò: jiǔ sè cái yě." bā nián hōng, shí nián qī shí sì, cì yíng péi líng. zi cì.
秉性不饮酒,又早丧夫人,遂不复娶,所在以淳白称。尝从容言曰:“我有三不惑:酒、色、财也。”八年薨,时年七十四,赐茔陪陵。子赐。
cì zì bó xiàn. shǎo chuán jiā xué, dǔ zhì bó wén. cháng tuì jū yǐn yuē, jiào shòu mén tú, bù dá zhōu jùn lǐ mìng. hòu pì dà jiàng jūn liáng jì fǔ, fēi qí hǎo yě. chū chú chén cāng lìng, yīn bìng bù xíng. gōng chē zhēng bù zhì, lián cí sān gōng zhī mìng. hòu yǐ sī kōng gāo dì, zài qiān shì zhōng yuè qí xiào wèi.
赐字伯献。少传家学,笃志博闻。常退居隐约,教授门徒,不答州郡礼命。后辟大将军梁冀府,非其好也。出除陈仓令,因病不行。公车征不至,连辞三公之命。后以司空高第,再迁侍中、越骑校尉。
jiàn níng chū, líng dì dāng shòu xué, zhào tài fù sān gōng xuǎn tōng shàng shū huán jūn zhāng jù sù yǒu zhòng míng zhě, sān gōng jǔ cì, nǎi shì jiǎng yú huá guāng diàn zhōng. qiān shào fǔ guāng lù xūn.
建宁初,灵帝当受学,诏太傅、三公选通《尚书》桓君章句宿有重名者,三公举赐,乃侍讲于华光殿中。迁少府、光禄勋。
xī píng yuán nián, qīng shé jiàn yù zuò, dì yǐ wèn cì, cì shàng fēng shì yuē:
熹平元年,青虵见御坐,帝以问赐,赐上封事曰:
chén wén hé qì zhì xiáng, guāi qì zhì zāi, xiū zhēng zé wǔ fú yīng, jiù zhēng zé liù jí zhì. fū shàn bù wàng lái, zāi bù kōng fā. wáng zhě xīn yǒu suǒ wéi, yì yǒu suǒ xiǎng, suī wèi xíng yán sè, ér wǔ xīng yǐ zhī tuī yí, yīn yáng wèi qí biàn dù. yǐ cǐ ér guān, tiān zhī yú rén, qǐ bù fú zāi? shàng shū yuē:" tiān qí hū rén, jiǎ wǒ yī rì." shì qí míng zhēng yě. fū huáng jí bù jiàn, zé yǒu shé lóng zhī niè. shī yún:" wéi huī wéi shé, nǚ zǐ zhī xiáng." gù chūn qiū liǎng shé dòu yú zhèng mén, zhāo gōng dài yǐ nǚ bài kāng wáng yī zhāo yàn qǐ, guān jū jiàn jǐ ér zuò. fū nǚ yè xíng zé chán fū chāng, chán fū chāng zé bāo jū tōng, gù yīn tāng yǐ zhī zì jiè, zhōng jì kàng hàn zhī zāi. wéi bì xià sī gān gāng zhī dào, bié nèi wài zhī yí, chóng dì yǐ zhī zhì, shòu yuán jí zhī zhǐ, yì huáng fǔ zhī quán, gē yàn qī zhī ài, zé shé biàn kě xiāo, zhēn xiáng lì yīng. yīn wù sòng jǐng, qí shì shén míng.
臣闻和气致祥,乖气致灾,休征则五福应,咎征则六极至。夫善不妄来,灾不空发。王者心有所惟,意有所想,虽未形颜色,而五星以之推移,阴阳为其变度。以此而观,天之与人,岂不符哉?《尚书》曰:“天齐乎人,假我一日。”是其明征也。夫皇极不建,则有蛇龙之孽。《诗》云:“惟虺惟蛇,女子之祥。”故《春秋》两蛇斗于郑门,昭公殆以女败;康王一朝晏起,《关雎》见几而作。夫女谒行则谗夫昌,谗夫昌则苞苴通,故殷汤以之自戒,终济亢旱之灾。惟陛下思乾刚之道,别内外之宜,崇帝乙之制,受元吉之祉,抑皇甫之权,割艳妻之爱,则蛇变可消,祯祥立应。殷戊、宋景,其事甚明。
èr nián, dài táng zhēn wèi sī kōng, yǐ zāi yì miǎn. fù bài guāng lù dài fu, zhì zhōng èr qiān dàn. wǔ nián, dài yuán kuí wèi sī tú. shì shí cháo tíng jué shòu, duō bù yǐ cì, ér dì hǎo wēi xíng, yóu xìng wài yuàn. cì fù shàng shū yuē:
二年,代唐珍为司空,以灾异免。复拜光禄大夫,秩中二千石。五年,代袁隗为司徒。是时朝廷爵授,多不以次,而帝好微行,游幸外苑。赐复上疏曰:
chén wén tiān shēng zhēng mín, bù néng zì lǐ, gù lì jūn zhǎng shǐ sī mù zhī, shì yǐ táng yú jīng jīng yè yè, zhōu wén rì hào bù xiá, míng shèn shù guān, jùn yì zài zhí, sān zài kǎo jī, yǐ guān jué chéng. ér jīn suǒ xù yòng wú tuó dé, yǒu xíng shì zhě, xún rì lèi qiān, shǒu zhēn zhī tú, lì zài bù zhuǎn, láo yì wú bié, shàn è tóng liú, běi shān zhī shī, suǒ wéi xùn zuò. yòu wén shù wēi xíng chū xìng yuàn yòu, guān yīng quǎn zhī shì, jí B231 yóu zhī huāng, zhèng shì rì duò, dà huà líng chí. bì xià bù gù èr zǔ zhī qín zhǐ, zhuī mù wǔ zōng zhī měi zōng, ér yù yǐ wàng tài píng, shì yóu qū biǎo ér yù zhí jǐng, què xíng ér qiú jí qián rén yě. yí jué màn ào zhī xì, niàn guān rén zhī zhòng, gē yòng bǎn zhī ēn, shèn guàn yú zhī cì, wú lìng chǒu nǚ yǒu sì dài zhī tàn, xiá ěr yǒu fèn yuàn zhī shēng. chén shòu ēn piān tè, tiǎn rèn shī fū, bù gǎn zì tóng fán chén, kuò náng bì jiù, jǐn zì shǒu shū mì shàng.
臣闻天生蒸民,不能自理,故立君长使司牧之,是以唐、虞兢兢业业,周文日昊不暇,明慎庶官,俊乂在职,三载考绩,以观厥成。而今所序用无佗德,有形势者,旬日累迁,守真之徒,历载不转,劳逸无别,善恶同流,《北山》之诗,所为训作。又闻数微行出幸苑囿,观鹰犬之势,极B231游之荒,政事日堕,大化陵迟。陛下不顾二祖之勤止,追慕五宗之美踪,而欲以望太平,是由曲表而欲直景,却行而求及前人也。宜绝慢傲之戏,念官人之重,割用板之恩,慎贯鱼之次,无令丑女有四殆之叹,遐迩有愤怨之声。臣受恩偏特,忝任师傅,不敢自同凡臣,括囊避咎,谨自手书密上。
hòu zuò pì dǎng rén miǎn. fù bài guāng lù dài fu. guāng hé yuán nián, yǒu hóng ní zhòu jiàng yú jiā dé diàn qián, dì è zhī, yǐn cì jí yì láng cài yōng děng rù jīn shāng mén chóng dé shǔ, shǐ zhōng cháng shì cáo jié wáng fǔ wèn yǐ xiáng yì huò fú suǒ zài. cì yǎng tiān ér tàn, wèi jié děng yuē:" wú měi dú zhāng yǔ chuán, wèi cháng bù fèn huì tàn xī, jì bù néng jié zhōng jìn qíng, jí yán qí yào, ér fǎn liú yì shǎo zǐ, qǐ hái nǚ xù. zhū yóu yù de shàng fāng zhǎn mǎ jiàn yǐ lǐ zhī, gù qí yí yě. wú yǐ wēi bó zhī xué, chōng xiān shī zhī mò, lěi shì jiàn chǒng, wú yǐ bào guó. wěi dāng dà wèn, sǐ ér hòu yǐ." nǎi shū duì yuē:
后坐辟党人免。复拜光禄大夫。光和元年,有虹蜺昼降于嘉德殿前,帝恶之,引赐及议郎蔡邕等入金商门崇德署,使中常侍曹节、王甫问以祥异祸福所在。赐仰天而叹,谓节等曰:“吾每读《张禹传》,未尝不愤恚叹息,既不能竭忠尽情,极言其要,而反留意少子,乞还女婿。朱游欲得尚方斩马剑以理之,固其宜也。吾以微薄之学,充先师之末,累世见宠,无以报国。猥当大问,死而后已。”乃书对曰:
chén wén zhī jīng zhuàn, huò de shén yǐ chāng, huò de shén yǐ wáng. guó jiā xiū míng, zé jiàn qí dé xié pì hūn luàn, zé shì qí huò. jīn diàn qián zhī qì, yīng wèi hóng ní, jiē yāo xié suǒ shēng, bù zhèng zhī xiàng, shī rén suǒ wèi D742 dōng zhě yě. yú zhōng fú jīng yuē:" ní zhī bǐ, wú dé yǐ sè qīn." fāng jīn nèi duō bì xìng, wài rèn xiǎo chén, shàng xià bìng yuàn, xuān huá yíng lù, shì yǐ zāi yì lǚ jiàn, qián hòu dīng níng. jīn fù tóu ní, kě wèi shú yǐ. àn chūn qiū chèn yuē:" tiān tóu ní, tiān xià yuàn, hǎi nèi luàn." jiā sì bǎi zhī qī, yì fù chuí jí. xī hóng guàn niú shān, guǎn zhòng jiàn huán gōng wú jìn fēi gōng. yì yuē:" tiān chuí xiàng, jiàn jí xiōng, shèng rén zé zhī." jīn qiè yìng bì rén yān yǐn zhī tú, gòng zhuān guó cháo, qī wǎng rì yuè, yòu hóng dōu mén xià, zhāo huì qún xiǎo, zào zuò fù shuō, yǐ chóng zhuàn xiǎo jì jiàn chǒng yú shí, rú B079 dōu gòng gōng gèng xiāng jiàn shuō, xún yuè zhī jiān, bìng gè bá zhuó, lè sōng chù cháng bó, rèn zhī jū nà yán. qiè jiǎn liáng gǔ jù yǐ biàn pì zhī xìng, nìng biàn zhī xīn, gè shòu fēng jué bù cì zhī chǒng, ér lìng jìn shēn zhī tú wěi fú tián mǔ, kǒu sòng yáo shùn zhī yán, shēn dǎo jué sú zhī xíng, qì juān gōu hè, bú jiàn dǎi jí. guān lǚ dào yì, líng gǔ dài chù, cóng xiǎo rén zhī xié yì, shùn wú zhī zhī sī yù, bù niàn bǎn dàng zhī zuò, huī yì zhī jiè. dài zāi zhī wēi, mò guò yú jīn. xìng lài huáng tiān chuí xiàng qiǎn gào. zhōu shū yuē:" tiān zǐ jiàn guài zé xiū dé, zhū hóu jiàn guài zé xiū zhèng, qīng dài fū jiàn guài zé xiū zhí, shì shù rén jiàn guài zé xiū shēn." wéi bì xià shèn jīng diǎn zhī jiè, tú biàn fù zhī dào, chì yuǎn nìng qiǎo zhī chén, sù zhēng hè míng zhī shì, nèi qīn zhāng zhòng, wài rèn shān fǔ, duàn jué chǐ yī, yì zhǐ B231 yóu, liú sī shù zhèng, wú gǎn dài huáng. jì shàng tiān hái wēi, zhòng biàn kě mǐ. lǎo chén guò shòu shī fū zhī rèn, shù méng chǒng yì zhī ēn, qǐ gǎn ài xī chuí méi zhī nián, ér bù jìn qí xin lóu々 zhī xīn zāi!
臣闻之经传,或得神以昌,或得神以亡。国家休明,则鉴其德;邪辟昏乱,则视其祸。今殿前之气,应为虹蜺,皆妖邪所生,不正之象,诗人所谓D742蝀者也。于《中孚经》曰:“蜺之比,无德以色亲。”方今内多嬖幸,外任小臣,上下并怨,喧哗盈路,是以灾异屡见,前后丁宁。今复投蜺,可谓孰矣。案《春秋谶》曰:“天投蜺,天下怨,海内乱。”加四百之期,亦复垂及。昔虹贯牛山,管仲谏桓公无近妃宫。《易》曰:“天垂象,见吉凶,圣人则之。”今妾媵嬖人阉尹之徒,共专国朝,欺罔日月,又鸿都门下,招会群小,造作赋说,以虫篆小技见宠于时,如B079兜、共工更相荐说,旬月之间,并各拔擢,乐松处常伯,任芝居纳言。郄俭、梁鹄俱以便辟之性,佞辨之心,各受丰爵不次之宠,而令搢绅之徒委伏田亩,口诵尧、舜之言,身蹈绝俗之行,弃捐沟壑,不见逮及。冠履倒易,陵谷代处,从小人之邪意,顺无知之私欲,不念《板》、《荡》之作,虺蜴之诫。殆哉之危,莫过于今。幸赖皇天垂象谴告。《周书》曰:“天子见怪则修德,诸侯见怪则修政,卿大夫见怪则修职,士庶人见怪则修身。”惟陛下慎经典之诫,图变复之道,斥远佞巧之臣,速征鹤鸣之士,内亲张仲,外任山甫,断绝尺一,抑止B231游,留思庶政,无敢怠遑。冀上天还威,众变可弭。老臣过受师傅之任,数蒙宠异之恩,岂敢爱惜垂没之年,而不尽其忄娄々之心哉!
shū zòu, shén wǔ cáo jié děng. cài yōng zuò zhí duì dǐ zuì, xǐ shuò fāng. cì yǐ shī fū zhī ēn, gù dé miǎn jiù.
书奏,甚忤曹节等。蔡邕坐直对抵罪,徙朔方。赐以师傅之恩,故得免咎。
qí dōng, xíng bì yōng lǐ, yǐn cì wèi sān lǎo. fù bài shào fǔ guāng lù xūn, dài liú hé wèi sī tú. dì yù zào bì guī líng kūn yuàn, cì fù shàng shū jiàn yuē:
其冬,行辟雍礼,引赐为三老。复拜少府、光禄勋,代刘郃为司徒。帝欲造毕圭灵琨苑,赐复上疏谏曰:
qiè wén shǐ zhě bìng chū, guī dù chéng nán rén tián, yù yǐ wéi yuàn. xī xiān wáng zào yòu, cái zú yǐ xiū sān qū zhī lǐ, xīn lái chú mù, jiē xī wǎng yān. xiān dì zhī zhì, zuǒ kāi hóng chí, yòu zuò shàng lín, bù shē bù yuē, yǐ hé lǐ zhōng. jīn wěi guī jiāo chéng zhī dì, yǐ wéi yuàn yòu, huài wò yǎn, fèi tián yuán, qū jū rén, chù qín shòu, dài fēi suǒ wèi' ruò bǎo chì zǐ' zhī yì. jīn chéng wài zhī yuàn yǐ yǒu wǔ liù, kě yǐ chěng qíng yì, shùn sì jié yě, yí wéi xià yǔ bēi gōng, tài zōng lù tái zhī yì, yǐ wèi xià mín zhī láo.
窃闻使者并出,规度城南人田,欲以为苑。昔先王造囿,裁足以修三驱之礼,薪莱刍牧,皆悉往焉。先帝之制,左开鸿池,右作上林,不奢不约,以合礼中。今猥规郊城之地,以为苑囿,坏沃衍,废田园,驱居人,畜禽兽,殆非所谓‘若保赤子’之义。今城外之苑已有五六,可以逞情意,顺四节也,宜惟夏禹卑宫,太宗露台之意,以尉下民之劳。
shū zòu, dì yù zhǐ, yǐ wèn shì zhōng rèn zhī zhōng cháng shì lè sōng. sōng děng yuē:" xī wén wáng zhī yòu bǎi lǐ, rén yǐ wéi xiǎo qí xuān wǔ lǐ, rén yǐ wéi dà. jīn yǔ bǎi xìng gòng zhī, wú hài yú zhèng yě." dì yuè, suì lìng zhù yuàn.
书奏,帝欲止,以问侍中任芝、中常侍乐松。松等曰:“昔文王之囿百里,人以为小;齐宣五里,人以为大。今与百姓共之,无害于政也。”帝悦,遂令筑苑。
sì nián, cì yǐ bìng bà. jū wú hé, bài tài cháng, zhào cì yù fǔ yī yī xí, zì suǒ fú guān zé shòu, yù hú gé dài, jīn cuò gōu pèi.
四年,赐以病罢。居无何,拜太常,诏赐御府衣一袭,自所服冠帻绶,玉壶革带,金错钩佩。
wǔ nián dōng, fù bài tài wèi. zhōng píng yuán nián, huáng jīn zéi qǐ, cì bèi zhào huì yì yì shěng B22B, qiè jiàn wǔ zhǐ, yīn yǐ kòu zéi miǎn.
五年冬,复拜太尉。中平元年,黄巾贼起,赐被召会议诣省B22B,切谏忤旨,因以寇贼免。
xiān shì, huáng jīn shuài zhāng jué děng zhí zuǒ dào, chēng dà xián, yǐ kuáng E771 bǎi xìng, tiān xià qiǎng fù guī zhī. cì shí zài sī tú, zhào yuàn liú táo gào yuē:" zhāng jué děng zāo shè bù huǐ, ér shāo yì zī màn, jīn ruò xià zhōu jùn bǔ tǎo, kǒng gèng sāo rǎo, sù chéng qí huàn. qiě yù qiè chì cì shǐ èr qiān dàn, jiǎn bié liú rén, gè hù guī běn jùn, yǐ gū ruò qí dǎng, rán hòu zhū qí qú shuài, kě bù láo ér dìng, hé rú?" táo duì yuē:" cǐ sūn zi suǒ wèi bù zhàn ér qū rén zhī bīng, miào shèng zhī shù yě." cì suì shàng shū yán zhī. huì qù wèi, shì liú zhōng. hòu dì xǐ nán gōng. yuè lù gù shì, dé cì suǒ shàng zhāng jué zòu jí qián shì jiǎng zhù jí, nǎi gǎn wù, xià zhào fēng cì lín jìn hóu, yì qiān wǔ bǎi hù. chū, cì yǔ tài wèi liú kuān sī kōng zhāng jì bìng rù shì jiǎng, zì yǐ bù yí dú shòu fēng shǎng, shàng shū yuàn fēn hù yì yú kuān jì. dì jiā tàn, fù fēng kuān jí jì zi, bài cì shàng shū lìng. shù rì chū wèi tíng wèi, cì zì yǐ dài fēi fǎ jiā, yán yuē:" sān hòu chéng gōng, wéi yīn yú mín, gāo yáo bù yǔ yān, gài lìn zhī yě." suì gù cí, yǐ tè jìn jiù dì.
先是,黄巾帅张角等执左道,称大贤,以诳E771百姓,天下繦负归之。赐时在司徒,召掾刘陶告曰:“张角等遭赦不悔,而稍益滋蔓,今若下州郡捕讨,恐更骚扰,速成其患。且欲切敕刺史、二千石,简别流人,各护归本郡,以孤弱其党,然后诛其渠帅,可不劳而定,何如?”陶对曰:“此孙子所谓不战而屈人之兵,庙胜之术也。”赐遂上书言之。会去位,事留中。后帝徙南宫。阅录故事,得赐所上张角奏及前侍讲注籍,乃感悟,下诏封赐临晋侯,邑千五百户。初,赐与太尉刘宽、司空张济并入侍讲,自以不宜独受封赏,上书愿分户邑于宽、济。帝嘉叹,复封宽及济子,拜赐尚书令。数日出为廷尉,赐自以代非法家,言曰:“三后成功,惟殷于民,皋陶不与焉,盖吝之也。”遂固辞,以特进就第。
èr nián jiǔ yuè, fù dài zhāng wēn wèi sī kōng. qí yuè hōng. tiān zǐ sù fú, sān rì bù lín cháo, zèng dōng yuán zǐ qì EB78 fú, cì qián sān bǎi wàn, bù wǔ bǎi pǐ. cè yuē:" gù sī kōng lín jìn hóu cì, huá yuè suǒ tǐng, jiǔ dé chún bèi, sān yè zǎi xiàng, fǔ guó yǐ zhōng. zhèn xī chū zài, shòu dào wéi wò, suì jiē chéng xūn, yǐ zhì dà yóu. shī fàn zhī gōng, zhāo yú nèi wài, shù guān zhī wù, láo yì qín zhǐ. qī zài qīng xiào, shū wèi tè jìn, wǔ dēng gǔn zhí, mǐ nán B06C níng. suī shòu máo tǔ, wèi dá jué xūn, zhé rén qí wěi, jiāng shuí zī dù! zhèn shén jù yān. lǐ shè shū děng. wù yǒu fú zhāng. jīn shǐ zuǒ zhōng láng jiàng guō yí chí jié zhuī wèi tè jìn, zèng sī kōng piào qí jiāng jūn yìn shòu." jí zàng, yòu shǐ shì yù shǐ chí jié sòng sàng, lán tái lìng shǐ shí rén fā yǔ lín qí qīng chē jiè shì, qián hòu bù gǔ chuī, yòu chì piào qí jiāng jūn guān shǔ sī kōng fǎ jià, sòng zhì jiù yíng. gōng qīng yǐ xià huì zàng. shì wén liè hóu. jí xiǎo xiáng, yòu huì yān. zi biāo sì.
二年九月,复代张温为司空。其月薨。天子素服,三日不临朝,赠东园梓器EB78服,赐钱三百万,布五百匹。策曰:“故司空临晋侯赐,华岳所挺,九德纯备,三叶宰相,辅国以忠。朕昔初载,授道帷幄,遂阶成勋,以陟大猷。师范之功,昭于内外,庶官之务,劳亦勤止。七在卿校,殊位特进, 五登衮职, 弭难B06C宁。虽受茅土,未答厥勋,哲人其萎,将谁谘度!朕甚惧焉。礼设殊等。物有服章。今使左中郎将郭仪持节追位特进,赠司空骠骑将军印绶。”及葬,又使侍御史持节送丧,兰台令史十人发羽林骑轻车介士,前后部鼓吹,又敕骠骑将军官属司空法驾,送至旧茔。公卿已下会葬。谥文烈侯。及小祥,又会焉。子彪嗣。
biāo zì wén xiān, shǎo chuán jiā xué. chū jǔ xiào lián, zhōu jǔ mào cái, pì gōng fǔ, jiē bù yīng. xī píng zhōng, yǐ bó xí jiù wén, gōng chē zhēng bài yì láng, qiān shì zhōng jīng zhào yǐn. guāng hé zhōng, huáng mén lìng wáng fǔ shǐ mén shēng yú jùn jiè gū què guān cái wù qī qiān yú wàn, biāo fā qí jiān, yán zhī sī lì. sī lì xiào wèi yáng qiú yīn cǐ zòu zhū fǔ, tiān xià mò bù qiè xīn. zhēng hái wèi shì zhōng wǔ guān zhōng láng jiàng, qiān yǐng chuān nán yáng tài shǒu, fù bài shì zhōng, sān qiān yǒng lè shào fǔ tài pú wèi wèi.
彪字文先,少传家学。初举孝廉,州举茂才,辟公府,皆不应。熹平中,以博习旧闻,公车征拜议郎,迁侍中、京兆尹。光和中,黄门令王甫使门生于郡界辜榷官财物七千余万,彪发其奸,言之司隶。司隶校尉阳球因此奏诛甫,天下莫不惬心。征还为侍中、五官中郎将,迁颍川、南阳太守,复拜侍中,三迁永乐少府、太仆、卫尉。
zhōng píng liù nián, dài dǒng zhuō wèi sī kōng, qí dōng, dài huáng wǎn wèi sī tú. míng nián, guān dōng bīng qǐ, dǒng zhuō jù, yù qiān dū yǐ wéi qí nán. nǎi dà huì gōng qīng yì yuē:" gāo zǔ dōu guān zhōng shí yǒu yī shì, guāng wǔ gōng luò yáng, yú jīn yì shí shì yǐ. àn shí bāo chèn, yí xǐ dōu cháng ān, yǐ yìng tiān rén zhī yì." bǎi guān wú gǎn yán zhě. biāo yuē:" yí dōu gǎi zhì, tiān xià dà shì, gù pán gēng wǔ qiān, yīn mín xū yuàn. xī guān zhōng zāo wáng mǎng biàn luàn, gōng shì fén dàng, mín shù tú tàn, bǎi bù yī zài. guāng wǔ shòu mìng, gèng dōu luò yì. jīn tiān xià wú yú, bǎi xìng lè ān, míng gōng jiàn lì shèng zhǔ, guāng lóng hàn zuò, wú gù juān zōng miào, qì yuán líng, kǒng bǎi xìng jīng dòng, bì yǒu mí fèi zhī luàn. shí bāo shì chèn, yāo xié zhī shū, qǐ kě xìn yòng?" zhuō yuē:" guān zhōng féi ráo, gù qín dé bìng tūn liù guó. qiě lǒng yòu cái mù zì chū, zhì zhī shén yì. yòu dù líng nán shān xià yǒu wǔ dì gù wǎ táo zào shù qiān suǒ, bìng gōng yíng zhī, kě shǐ yī zhāo ér biàn. bǎi xìng hé zú yǔ yì! ruò yǒu qián què, wǒ yǐ dà bīng qū zhī, kě lìng yì cāng hǎi." biāo yuē:" tiān xià dòng zhī zhì yì, ān zhī shén nán, wéi míng gōng lǜ yān." zhuō zuò sè yuē:" gōng yù jǔ guó jì xié?" tài wèi huáng wǎn yuē:" cǐ guó zhī dà shì, yáng gōng zhī yán dé wú kě sī?" zhuō bù dá. sī kōng xún shuǎng jiàn zhuō yì zhuàng, kǒng hài biāo děng, yīn cóng róng yán yuē:" xiàng guó qǐ lè cǐ xié? shān dōng bīng qǐ, fēi yī rì kě jìn, gù dāng qiān yǐ tú zhī, cǐ qín hàn zhī shì yě." zhuō yì xiǎo jiě.
中平六年,代董卓为司空,其冬,代黄琬为司徒。明年,关东兵起,董卓惧,欲迁都以违其难。乃大会公卿议曰:“高祖都关中十有一世,光武宫洛阳,于今亦十世矣。案《石包谶》,宜徙都长安,以应天人之意。”百官无敢言者。彪曰:“移都改制,天下大事,故盘庚五迁,殷民胥怨。昔关中遭王莽变乱,宫室焚荡,民庶涂炭,百不一在。光武受命,更都洛邑。今天下无虞,百姓乐安,明公建立圣主,光隆汉祚,无故捐宗庙,弃园陵,恐百姓惊动,必有糜沸之乱。《石包室谶》,妖邪之书,岂可信用?”卓曰:“关中肥饶,故秦得并吞六国。且陇右材木自出,致之甚易。又杜陵南山下有武帝故瓦陶灶数千所,并功营之,可使一朝而辨。百姓何足与议!若有前却,我以大兵驱之,可令诣沧海。”彪曰:“天下动之至易,安之甚难,惟明公虑焉。”卓作色曰:“公欲沮国计邪?”太尉黄琬曰:“此国之大事,杨公之言得无可思?”卓不答。司空荀爽见卓意壮,恐害彪等,因从容言曰:“相国岂乐此邪?山东兵起,非一日可禁,故当迁以图之,此秦、汉之势也。”卓意小解。
shuǎng sī wèi biāo yuē:" zhū jūn jiān zhēng bù zhǐ, huò bì yǒu guī, gù wú bù wéi yě." yì bà, zhuō shǐ sī lì xiào wèi xuān bō yǐ zāi yì zòu miǎn wǎn biāo děng, yì quē xiè, jí bài guāng lù dài fu. shí yú rì, qiān dà hóng lú. cóng rù guān, zhuǎn shào fǔ tài cháng, yǐ bìng miǎn. fù wèi jīng zhào yǐn guāng lù xūn, zài qiān guāng lù dài fu. sān nián qiū, dài chún yú jiā wèi sī kōng, yǐ dì zhèn miǎn. fù bài tài cháng. xīng píng yuán nián, dài zhū F651 wèi tài wèi, lù shàng shū shì. jí lǐ C765 guō B023 zhī luàn, biāo jǐn jié wèi zhǔ, qí qū wēi nàn zhī jiān, jǐ bù miǎn yú hài. yǔ zài dǒng zhuō chuán. jí chē jià hái luò yáng, fù shǒu shàng shū lìng.
爽私谓彪曰:“诸君坚争不止,祸必有归,故吾不为也。”议罢,卓使司隶校尉宣播以灾异奏免琬、彪等,诣阙谢,即拜光禄大夫。十余日,迁大鸿胪。从入关,转少府、太常,以病免。复为京兆尹、光禄勋,再迁光禄大夫。三年秋,代淳于嘉为司空,以地震免。复拜太常。兴平元年,代朱F651为太尉,录尚书事。及李C765、郭B023之乱,彪尽节卫主,崎岖危难之间,几不免于害。语在《董卓传》。及车驾还洛阳,复守尚书令。
jiàn ān yuán nián, cóng dōng dōu xǔ. shí tiān zǐ xīn qiān, dà huì gōng qīng, yǎn zhōu cì shǐ cáo cāo shàng diàn, jiàn biāo sè bù yuè, kǒng yú cǐ tú zhī, wèi dé yàn shè, tuō jí rú cè, yīn chū hái yíng. biāo yǐ jí bà. shí, yuán shù jiàn luàn, cāo tuō biāo yǔ shù hūn yīn, wū yǐ yù tú fèi zhì, zòu shōu xià yù, hé yǐ dà nì. jiāng zuò dà jiàng kǒng róng wén zhī, bù jí cháo fú, wǎng jiàn cāo yuē:" yáng gōng sì shì qīng dé, hǎi nèi suǒ zhān. zhōu shū fù zǐ xiōng dì zuì bù xiāng jí, kuàng yǐ yuán shì guī zuì yáng gōng. yì chēng' jī shàn yú qìng', tú qī rén ěr." cāo yuē:" cǐ guó jiā zhī yì." róng yuē:" jiǎ shǐ chéng wáng shā shào gōng, zhōu gōng kě dé yán bù zhī xié? jīn tiān xià yīng ruí jìn shēn suǒ yǐ zhān yǎng míng gōng zhě, yǐ gōng cōng míng rén zhì, fǔ xiāng hàn cháo, jǔ zhí cuò wǎng, zhì zhī yōng xī yě. jīn héng shā wú gū, zé hǎi nèi guān tīng, shuí bù jiě tǐ! kǒng róng lǔ guó nán zǐ, míng rì biàn dāng fú yī ér qù, bù fù cháo yǐ." cāo bù dé yǐ, suì lǐ chū biāo.
建安元年,从东都许。时天子新迁,大会公卿,兗州刺史曹操上殿,见彪色不悦,恐于此图之,未得宴设,托疾如厕,因出还营。彪以疾罢。时,袁术僭乱,操托彪与术婚姻,诬以欲图废置,奏收下狱,劾以大逆。将作大匠孔融闻之,不及朝服,往见操曰:“杨公四世清德,海内所瞻。《周书》父子兄弟罪不相及,况以袁氏归罪杨公。《易》称‘积善余庆’,徒欺人耳。”操曰:“此国家之意。”融曰:“假使成王杀邵公,周公可得言不知邪?今天下缨緌搢绅所以瞻仰明公者,以公聪明仁智,辅相汉朝,举直厝枉,致之雍熙也。今横杀无辜,则海内观听,谁不解体!孔融鲁国男子,明日便当拂衣而去,不复朝矣。”操不得已,遂理出彪。
sì nián, fù bài tài cháng, shí nián miǎn. shí yī nián, zhū yǐ ēn zé wèi hóu zhě jiē duó fēng. biāo jiàn hàn zuò jiāng zhōng, suì chēng jiǎo luán bù fù xíng, jī shí nián. hòu zi xiū wèi cáo cāo suǒ shā, cāo jiàn biāo wèn yuē:" gōng hé shòu zhī shén?" duì yuē:" kuì wú rì dī xiān jiàn zhī míng, yóu huái lǎo niú shì dú zhī ài." cāo wèi zhī gǎi róng.
四年,复拜太常,十年免。十一年,诸以恩泽为侯者皆夺封。彪见汉祚将终,遂称脚挛不复行,积十年。后子脩为曹操所杀,操见彪问曰:“公何瘦之甚?”对曰:“愧无日磾先见之明,犹怀老牛舐犊之爱。”操为之改容。
xiū zì dé zǔ, hào xué, yǒu jùn cái, wèi chéng xiàng cáo cāo zhǔ bù, yòng shì cáo shì. jí cāo zì píng hàn zhōng, yù yīn tǎo liú bèi ér bù dé jìn, yù shǒu zhī yòu nán wéi gōng, hù jūn bù zhī jìn zhǐ hé yī. cāo yú shì chū jiào, wéi yuē:" jī lèi" ér yǐ. wài cáo mò néng xiǎo, xiū dú yuē:" fū jī lèi, shí zhī zé wú suǒ de, qì zhī zé rú kě xī, gōng guī jì jué yǐ." nǎi lìng wài bái shāo yán, cāo yú cǐ huí shī. xiū zhī jǐ jué, duō yǒu cǐ lèi. xiū yòu cháng chū xíng, chóu cāo yǒu wèn wài shì, nǎi nì wèi dá jì, chì shǒu shě ér:" ruò yǒu lìng chū, yī cì tōng zhī." jì ér guǒ rán. rú shì zhě sān, cāo guài qí sù, shǐ lián zhī, zhī zhuàng, yú cǐ jì xiū. qiě yǐ yuán shù zhī shēng, lǜ wèi hòu huàn, suì yīn shì shā zhī.
脩字德祖,好学,有俊才,为丞相曹操主簿,用事曹氏。及操自平汉中,欲因讨刘备而不得进,欲守之又难为功,护军不知进止何依。操于是出教,唯曰:“鸡肋”而已。外曹莫能晓,脩独曰:“夫鸡肋,食之则无所得,弃之则如可惜,公归计决矣。”乃令外白稍严,操于此回师。脩之几决,多有此类。修又尝出行,筹操有问外事,乃逆为答记,敕守舍兒:“若有令出,依次通之。”既而果然。如是者三,操怪其速,使廉之,知状,于此忌脩。且以袁术之甥,虑为后患,遂因事杀之。
xiū suǒ zhe fù sòng bēi zàn shī āi cí biǎo jì shū fán shí wǔ piān.
脩所著赋、颂、碑、赞、诗、哀辞、表、记、书凡十五篇。
jí wèi wén dì shòu shàn, yù yǐ biāo wèi tài wèi, xiān qiǎn shǐ shì zhǐ. biāo cí yuē:" biāo bèi hàn sān gōng, zāo shì qīng luàn, bù néng yǒu suǒ bǔ yì. mào nián bèi bìng, qǐ kě zàn wéi xīn zhī cháo?" suì gù cí. nǎi shòu guāng lù dài fu, cì jǐ zhàng yī páo, yīn cháo huì yǐn jiàn, lìng biāo zhe bù dān yī, lù pí guān, zhàng ér rù, dài yǐ bīn kè zhī lǐ. nián bā shí sì, huáng chū liù nián zú yú jiā. zì zhèn zhì biāo, sì shì tài wèi, dé yè xiāng jì, yǔ yuán shì jù wèi dōng jīng míng zú yún.
及魏文帝受禅,欲以彪为太尉,先遣使示旨。彪辞曰:“彪备汉三公,遭世倾乱,不能有所补益。耄年被病,岂可赞惟新之朝?”遂固辞。乃授光禄大夫,赐几杖衣袍,因朝会引见,令彪着布单衣,鹿皮冠,杖而入,待以宾客之礼。年八十四,黄初六年卒于家。自震至彪,四世太尉,德业相继,与袁氏俱为东京名族云。
lùn yuē: kǒng zǐ chēng" wēi ér bù chí, diān ér bù fú, zé jiāng yān yòng bǐ xiāng yǐ". chéng yǐ fù hè zhī jì, bù kě yǐ xū mào, chóng gāo zhī wèi, yōu zhòng zé shēn yě. yán guāng zhī jiān, zhèn wèi shàng xiàng, kàng zhí fāng yǐ lín quán wǎng, xiān gōng dào ér hòu shēn míng, kě wèi huái wáng chén zhī jié, shí suǒ rèn zhī tǐ yǐ. suì lèi yè zài dé, jì zhǒng zǎi xiàng. xìn zāi," jī shàn zhī jiā, bì yǒu yú qìng". xiān shì wéi píng, fāng zhī miè yǐ.
论曰:孔子称“危而不持,颠而不扶,则将焉用彼相矣”。诚以负荷之寄,不可以虚冒,崇高之位,忧重责深也。延、光之间,震为上相,抗直方以临权枉,先公道而后身名,可谓怀王臣之节,识所任之体矣。遂累叶载德,继踵宰相。信哉,“积善之家,必有余庆”。先世韦、平,方之蔑矣。
zàn yuē:" yáng shì zài dé, réng shì zhù guó. zhèn wèi sì zhī, bǐng qù sān huò. cì yì wú huì, biāo chéng fěi tè. xiū suī cái zǐ, yú wǒ chún zé.
赞曰:“杨氏载德,仍世柱国。震畏四知,秉去三惑。赐亦无讳,彪诚匪忒。脩虽才子,渝我淳则。