strong xíng jiǔ lìng shū jù fēi shuāng shēng biàn gǔ wén zì yīn é dié yùn strong
行酒令書句飛雙聲 辯古文字音訛疊韻
huà shuō zhòng cái nǚ guī xí yǐn jiǔ, tán qǐ suǒ hé shàng guān zhāo yí zhī shī, mǒu shǒu zuò de jīng, mǒu jù zuò de miào, yì lùn fēn tán. lán zhī dào: zhū wèi jiě jie qiě mò tán shī, mèi zǐ yǒu yī yán fèng chén: jīn rì fèng qū guò lái, suī shì biàn fàn, bì xū jǐn huān chàng yǐn, cái jué yǒu qù. bài kěn zhū wèi jiě jie xíng yī jiǔ lìng, huò jiāng zuó rì wèi wán zhī lìng jiē zhe wán wán, jí cǐ jì kě duō yǐn jǐ bēi, bǐ cǐ yě bù zhì lěng dàn. shǐ yōu tàn dào: zuó rì zhī lìng, yòu gōng yòu pǔ, yòu bù fèi xīn, shì zuì miào de. wú rú fāng cái qǐ lìng, jiù shēng chū hé yùn chà tóu. jīn rì níng kě xián tán, duàn bù kě yòu jiē qián lìng, shè huò zài yǒu chà tóu, qǐ bù gēng jué sǎo xìng? āi cuì fāng dào: jiǔ lìng suī duō, dàn yào bǎi rén quán néng xíng dào, yòu bù tài cù, yòu bù guò fán, hé néng rú cǐ còu qiǎo? jù mèi zǐ yú jiàn, yǔ qí miǎn qiáng xíng nà sú lìng, dào bù rú jiù jiè píng lùn shī jù, shuō shuō xián huà, wèi cháng bù néng xià jiǔ.
話說眾才女歸席飲酒,談起所和上官昭儀之詩,某首做的精,某句做的妙,議論紛壇。蘭芝道:「諸位姐姐且莫談詩,妹子有一言奉陳:今日奉屈過來,雖是便飯,必須盡歡暢飲,才覺有趣。拜懇諸位姐姐行一酒令,或將昨日未完之令接著頑頑,藉此既可多飲幾杯,彼此也不致冷淡。」史幽探道:「昨日之令,又公又普,又不費心,是最妙的。無如方才起令,就生出和韻岔頭。今日寧可閒談,斷不可又接前令,設或再有岔頭,豈不更覺掃興?」哀萃芳道:「酒令雖多,但要百人全能行到,又不太促,又不過繁,何能如此湊巧?據妹子愚見,與其勉強行那俗令,倒不如就借評論詩句,說說閒話,未嘗不能下酒。」
zǐ zhī dào: mèi zǐ jīn rì dāo zài zhǔ rén zhī liè, yì yù pāo zhuān yǐn yù, chū gè jiǔ lìng. rú dà jiā wù yào qīng tán, yě bù gǎn miǎn qiáng. shī lán yán dào: zhǔ rén jì yǒu xiàn chéng zhī lìng, wú yǒu bù zūn de. shì hé jiǔ lìng? qǐng dào qí xiáng.
紫芝道:「妹子今日叨在主人之列,意欲拋磚引玉,出個酒令。如大家務要清談,也不敢勉強。」師蘭言道:「主人既有現成之令,無有不遵的。是何酒令?請道其詳。」
zǐ zhī fēn fù yā huán bǎ qiān tǒng sòng jiāo lán yán dào: cǐ tǒng zhī nèi, gòng yá qiān yī bǎi zhī, jiù cóng jiě jie chè qǐ, suí biàn āi cì chè qù, dài suǒ shèng wèi wěi yī qiān gěi wǒ, yǐ miǎn cāi yí. chè guò, mèi zǐ zì yǒu dào li. lán yán diǎn tóu. dà jiā chè bì, kàn le bìng wú yī zì zhǐ jiàn ruò huā ná zhe yá qiān, zhǐ guǎn xì kàn. zǐ zhī gé xí jiào dào: ruò huā jiě jie kě kàn míng bái le? qǐng xuān lìng bà. zhòng rén tīng le, dōu bù jiě hé yì. chūn huī dào: ruò huā jiě jie hé bù niàn gěi wǒ men tīng tīng ne?
紫芝分付丫環把簽桶送交蘭言道:「此桶之內,共牙籤一百枝,就從姐姐掣起,隨便挨次掣去,待所剩未尾一簽給我,以免猜疑。掣過,妹子自有道理。」蘭言點頭。大家掣畢,看了並無一字;只見若花拿著牙籤,只管細看。紫芝隔席叫道:「若花姐姐可看明白了?請宣令罷。」眾人聽了,都不解何意。春輝道:「若花姐姐何不念給我們聽聽呢?」
ruò huā dào: tā zhè qiān shàng xiě de shì: fèng qiú jiě jie chū yī jiǔ lìng, dì xí wú lùn bīn zhǔ, gè yǐn liǎng bēi. páng biān yòu zhuì jǐ gè xiǎo zì, xiě zhe: cǐ qiān tǎng wǒ zì jǐ chè le, jí qiú zì jǐ chū lìng, suǒ wèi qiú rén bù rú qiú jǐ, pǔ xí yě yǐn shuāng bēi. ruò zhào cǐ qiān kàn lái, zhè lìng zì rán yào wǒ chū le, qǐ fēi shì gè nán tí me. guī chén dào: jīn rì zhè qiān suǒ tóu de rén, yí dìng gāi yǒu hǎo lìng, yǐ bǔ zuó rì lái jǐn zhī xìng. jiě jie zhǐ guǎn màn màn xì xiǎng, wǒ men qiě yǐn liǎng bēi, zài hòu chū lìng.
若花道:「他這簽上寫的是:『奉求姐姐出一酒令,帝席無論賓主,各飲兩杯。』旁邊又贅幾個小字,寫著:『此簽倘我自己掣了,即求自己出令,所謂求人不如求己,普席也飲雙杯。』若照此簽看來,這令自然要我出了,豈非是個難題麼。」閨臣道:「今日這簽所投得人,一定該有好令,以補昨日來盡之興。姐姐只管慢慢細想,我們且飲兩杯,再候出令。」
dà jiā yǐn bì, ruò huā dào: wǒ suī xiǎng chū shuāng shēng dié yùn yī lìng, dàn kǒng guò yú lěng dàn, bì xū dà jiā gōng tóng zhēn zhuó, kě xíng zé xíng, rú bù kě xíng, róng mèi zǐ lìng xiǎng bié lìng. chūn huī dào: wén dé shí xià wén rén mò shì zuì shàng shuāng shēng dié yùn zhī xì, yǐ liǎng zì tóng guī yī mǔ, wèi zhī shuāng shēng, rú yān yún yóu yún zhī lèi liǎng zì tóng guī yī yùn, wèi zhī dié yùn, rú dōng fēng róng fēng zhī lèi. jiě jie kě shì cǐ yì? dàn zěn yàng xíng fǎ? hái yào xuān míng cái hǎo. ruò huā dào: cǐ lìng bìng wú shēn wēi ào miào, zhǐ xiāo yá qiān sì wǔ shí zhī, měi zhī xiě shàng tiān wén dì lǐ niǎo shòu chóng yú guǒ mù huā huì zhī lèi, páng biān jù zhù liǎng gè xiǎo zì, huò shuāng shēng, huò dié yùn. jiǎ rú chè dé tiān wén shuāng shēng, jiù zài tiān wén nèi shuō yī shuāng shēng jiā xì tiān wén dié yùn, jiù zài tiān wén nèi shuō yī dié yùn. shuō guò zhī hòu, yě zhào zuó rì zài shuō yī jù jīng shǐ zǐ jí zhī lèi, jí yòng běn zì fēi shāng: huò fēi shàng yī zì, huò fēi xià yī zì, xī tīng qí biàn. yǐ zì zhī luò chù, yǐn jiǔ jiē lìng āi cì lún zhuǎn, tōng xí dōu kě xíng dào. bù zhī kě hé zhū wèi zhī yì? zhòng rén dào: cǐ lìng qián rén cóng wèi xíng guò, bù dàn xīn qí, bìng qiě yòu gōng yòu pǔ, háo wú piān kū, jiù shì cǐ lìng shén hǎo. ruò huā dào: jì rú cǐ, jiù jiāng gāng cái suǒ yòng yá qiān xiě yī lìng qiān, měi rén gè chè yī zhī, chè zhe lìng qiān zhī jiā, yǐn huái lìng jiǔ, jiù cóng běn rén qǐ lìng.
大家飲畢,若花道:「我雖想出『雙聲、疊韻』一令,但恐過於冷淡,必須大家公同斟酌,可行則行,如不可行,容妹子另想別令。」春輝道:「聞得時下文人墨士最尚雙聲、疊韻之戲,以兩字同歸一母,謂之雙聲,如『煙雲』、『游雲』之類;兩字同歸一韻,謂之疊韻,如『東風』、『融風』之類。姐姐可是此意?但怎樣行法?還要宣明才好。」若花道:「此令並無深微奧妙,只消牙籤四五十枝,每枝寫上天文、地理、鳥獸、蟲魚、果木、花卉之類,旁邊俱注兩個小字,或雙聲,或疊韻。假如掣得天文雙聲,就在天文內說一雙聲;加系天文疊韻,就在天文內說一疊韻。說過之後,也照昨日再說一句經史子集之類,即用本字飛觴:或飛上一字,或飛下一字,悉聽其便。以字之落處,飲酒接令;挨次輪轉,通席都可行到。不知可合諸位之意?」眾人道:「此令前人從未行過,不但新奇,並且又公又普,毫無偏枯,就是此令甚好。」若花道:「既如此,就將剛才所用牙籤寫一令簽,每人各掣一枝,掣著令簽之家,飲懷令酒,就從本人起令。」
zǐ zhī bǎ lìng qiān xiě le, āi cì chè qù, què bèi guó ruì zhēng chè zhe. ruò huā xiě le míng mù, fàng rù tǒng nèi, dào: cǐ qiān gòng èr shí yú mén, měi mén liǎng zhī. zhè shì mèi zǐ chuàng shǐ, qí zhōng shè yǒu bù tuǒ, huò zēng huò jiǎn, lín shí zài wèi zhēn zhuó.
紫芝把令簽寫了,挨次掣去,卻被國瑞徵掣著。若花寫了名目,放入桶內,道:「此簽共二十餘門,每門兩枝。這是妹子創始,其中設有不妥,或增或減,臨時再為斟酌。」
lán zhī shuō: cǐ lìng gù miào, dàn nèi zhōng zěn yàng kě yǐ duō xiāo jǐ bēi, hái qiú jiě jie shè fǎ dài wèi shēng fā shēng fā, cái jué rè nào. ruò huā dào: jí rú cǐ, wǒ jiù tiān gè xiāo jiǔ zhī fǎ, cǐ hòu fán liú shāng suǒ fēi zhī jù, yě yào yī gè shuāng shēng huò yī gè dié yùn, cuò zhě fá yī bēi lìng shuō. rú yǒu liǎng gè shuāng shēng huò liǎng gè dié yùn, yǎng huò shuāng shēng ér jiān dié yùn, jiē lìng zhī jiā, huò shuō yī xiào huà. huò xíng yī jiǔ lìng, huò chàng yī xiǎo qǔ, jūn wú bù kě, pǔ xí gè yǐn yī bēi. rú zài duō zhě, pǔ xí shuāng bēi. zhì yú suǒ fēi zhī shū yǐ jí gǔ rén míng, jù yòng suí cháo yǐ qián wù yòng běn cháo zhě, fá yī bēi. qí shū míng yī qiè réng shì běn rén zì bào, shěng de lín shí yòu fèi bān tán. chè qiān zhī hòu, xuān guò tí mù, jí jiāng yuán qiān jiāo gěi xià jiā guī tǒng, yǐ dù qǔ qiǎo zhī bì, yā huán jiē le, sòng jiāo jiē lìng zhī jiā. rú jiāng yuán tí jì cuò, fá yī bēi lìng shuō. bù zhǔn páng rén lù yì, wéi zhě fá shí jù gōng. fán jiē lìng zhī jiā, jù jià yī chóu, yǐ biàn lún zhuǎn yì yú qū bié. suǒ yǒu jiǔ zhī fēn shù, zuó rì yǐ yǒu jiù lì, wú xū zài pàn. dàn zuó rì bìng wú jiān lìng, jīn rì mèi zǐ yì yù tiān liǎng wèi jiān lìng rén shù jì duō, bìng yòu lí de diào yuǎn, bì xū zài tiān liǎng wèi jiān jiǔ, shù bù zhì cuò wù. zhòng rén dào: rú cǐ gèng miào. jiù qǐng jiě jie yù xiān pài dìng, fāng wú tuī wěi. ruò huā dào: jí chéng dà jiā jiàn wěi, mèi zǐ dòu dǎn, jiù fán chūn huī tí huā èr wèi jiě jie jiān lìng, bǎo yún lán zhī èr wèi jiě jie jiān jiǔ. dōu qǐng gè yǐn lìng jiǔ yī bēi, mèi zǐ yě fèng péi yī bēi.
蘭芝說:「此令固妙,但內中怎樣可以多銷幾杯,還求姐姐設法代為生發生發,才覺熱鬧。」若花道:「即如此,我就添個銷酒之法,此後凡流觴所飛之句,也要一個雙聲或一個疊韻,錯者罰一杯另說。如有兩個雙聲或兩個疊韻,仰或雙聲而兼疊韻,接令之家,或說一笑話。或行一酒令,或唱一小曲,均無不可,普席各飲一杯。如再多者,普席雙杯。至於所飛之書以及古人名,俱用隋朝以前;誤用本朝者,罰一杯。其書名一切仍是本人自報,省得臨時又費扳談。掣籤之後,宣過題目,即將原簽交給下家歸桶,以杜取巧之弊,丫環接了,送交接令之家。如將原題記錯,罰一杯另說。不准旁人露意,違者罰十巨觥。凡接令之家,俱架一籌,以便輪轉易於區別。所有酒之分數,昨日已有舊例,無須再判。但昨日並無監令,今日妹子意欲添兩位監令;人數既多,並又離的窵遠,必須再添兩位監酒,庶不致錯誤。」眾人道:「如此更妙。就請姐姐預先派定,方無推諉。」若花道:「即承大家見委,妹子斗膽,就煩春輝、題花二位姐姐監令,寶雲、蘭芝二位姐姐監酒。都請各飲令酒一杯,妹子也奉陪一杯。」
guó ruì zhēng bǎ jiǔ yǐn le, jiē guò qiān tǒng, yáo le liǎng yáo. dào: mèi zǐ yǒu jiàn le. chè le yī jiàn, gāo shēng niàn dào: huā huì shuāng shēng. yù zhī dào: zuó rì tí huā jiě jie qǐ lìng, shì jǔ xīn xīn rán yǒu xǐ sè, àn yù zhòng rén huān yuè zhī yì jīn rì jiě jie zú hé yòng yì ne? ruì zhēng dào: wǒ xiǎng wǔ fú shòu wèi xiān, rèn píng zěn yàng jí lì, zǒng mò ruò duō shòu zuì miào, xiān bǎ zhè gè zuò le kāi chǎng, zì rán wú wǎng bù lì le. shì cái xiǎng le zhǎng chūn èr zì, yì yù fēi yī jù liè zǐ, bù zhī kě hǎo. shuō lái qǐng jiào:
國瑞徵把酒飲了,接過簽筒,搖了兩搖。道:「妹子有僭了。」掣了一鑒,高聲念道:「花卉雙聲。」玉芝道:「昨日題花姐姐起令,是『舉欣欣然有喜色』,暗寓眾人歡悅之意;今日姐姐足何用意呢?」瑞徵道:「我想五福壽為先,任憑怎樣吉例,總莫若多壽最妙,先把這個做了開場,自然無往不利了。適才想了『長春』二字,意欲飛一句《列子》,不知可好。說來請教:
zhǎng chūn liè zǐ jīng zhī nán yǒu míng líng zhě, yǐ wǔ bǎi suì wèi chūn.
長春《列子》荊之南有蓂靈者,以五百歲為春。
míng líng dié yùn, jìng ruì kàn jiě jie yī bēi.
『蓂靈』疊韻,敬瑞看姐姐一杯。」
liǔ ruì chūn chè le yī qiān, shì gǔ rén míng dié yùn. zǐ zhī dào: zhè shì jīn rì lìng zhōng dì yī gè gǔ rén bì xū chū lèi bá cuì, yǔ zhòng bù tóng, cái jué yǒu qù. ruì chūn dào: jiě jie yào chū lèi bá cuì de, wǒ xiǎng zì gǔ dì wáng míng huì, nà shi bù gǎn luàn yòng zhì yú dà shèng dà xián míng huì, yě bù gǎn xíng zhī jiǔ lìng. chú cǐ zhī wài, nà gè chū lèi bá cuì ne? chūn huī dào: wǒ yě chī gè lìng bēi: jīn rì wǒ men suǒ shuō yī bǎi gè, bì xū qián hòu jiē lián bù duàn, jiù rú yī xiàn chuān chéng, fāng jué jǐn còu. jí rú ruì zhēng jiě jie cái shuō le zhǎng chūn èr zì, ruì chūn jiě jie suǒ shuō gǔ rén míng yào yǔ shàng wén zhǎng chūn èr zì huò chéng shuāng shēng, huò chéng dié yùn, fāng zhǔn lìng guī xià shǒu, xià miàn jiē lìng zhī jiā, yě zhào qián lì jǐn chéng shàng wén, cuò zhě fá yī bēi. zhòng rén dōu dào shén hǎo. ruì zhēng dào: wǒ kàn nǐ men chū zhè xǔ duō huā yàng, zhǐ pà bǎ lìng xíng wán, hái yào duō duō chī xiē tiān wáng bǔ xīn dān lī. hǎo zài wǒ yǐ xiǎng le yī gè gǔ rén, shì zuì néng xiào mǔ de, sú yǔ shuō de bǎi xíng xiào wèi xiān, dà yuē yě kě zuò de lìng zhōng dì yī wèi lǐng xiù. dài mèi zǐ shuō lái qiú jiào:
柳瑞春掣了一簽,是古人名疊韻。紫芝道:「這是今日令中第一個古人、必須出類拔萃,與眾不同,才覺有趣。」瑞春道:「姐姐要出類拔萃的,我想自古帝王名諱,那是不敢亂用;至於大聖大賢名諱,也不敢行之酒令。除此之外,那個出類拔萃呢?」春輝道:「我也吃個令杯:今日我們所說一百個,必須前後接連不斷,就如一線穿成,方覺緊湊。即如瑞徵姐姐才說了『長春』二字,瑞春姐姐所說古人名要與上文『長春』二字或成雙聲,或成疊韻,方准令歸下手,下面接令之家,也照前例緊承上文,錯者罰一杯。」眾人都道「甚好」。瑞徵道:「我看你們出這許多花樣,只怕把令行完,還要多多吃些天王補心丹哩。好在我已想了一個古人,是最能孝母的,俗語說的『百行孝為先』,大約也可做得令中第一位領袖。待妹子說來求教:
wáng xiáng zhāng hé jiān jí bèi zhì jiā xiáng.
王祥《張河間集》備致嘉祥。
bèi zhì dié yùn, jìng xiáng míng jiě jie yī bēi. shī lán yán tīng le diǎn tóu dào: rén shēng zài shì, zuì yào jǐn de mò guò zhōng xiào jié yì sì zì, jīn ruì chūn jiě jie yú yóu xì zhī zhōng, què qǐng chū yī wèi xiào zǐ, wèi lìng zhōng dì yī wèi lǐng xiù, lìng rén sù rán qǐ jìng. kuàng tā dāng rì wèi xú zhōu bié jià shí, mín jiān gē sòng, dōu chēng tā wēn rú yù, lěng rú bīng, hòu lái dé liè míng huàn. rú cǐ zhī rén, wǒ men dōu gāi gōng gōng jìng jìng lì yǐn yī bēi, cái bù shī wèi qīn yǎng zhī yì. zhòng rén dào:
『備致』疊韻,敬祥蓂姐姐一杯。」師蘭言聽了點頭道:「人生在世,最要緊的莫過『忠孝節義』四字,今瑞春姐姐於遊戲之中,卻請出一位孝子,為令中第一位領袖,令人肅然起敬。況他當日為徐州別駕時,民間歌頌,都稱他『溫如玉,冷如冰』,後來得列名宦。如此之人,我們都該恭恭敬敬立飲一杯,才不失為欽仰之意。」眾人道:
cǐ huà jí shì. yú shì dōu lì yǐn yī bēi.
「此話極是。」於是都立飲一杯。
lǚ xiáng míng chè le yī qiān, réng shì gǔ rén míng dié yùn, zǐ zhī dào: jiě jie zhè gè gǔ rén bì xū yǔ dì yī wèi xiàng pèi cái hǎo lī. xiáng míng dào: dāng rì wéi biāo yán: qiú zhōng chén bì yú xiào zǐ zhī mén. shàng shǒu jì yǒu xiào zǐ, cǐ shí bì xū qǐng chū yī wèi zhōng chén, fāng jué lián guàn. dàn yào qī yáng zhī yùn shǐ yǔ shàng wén xiāng lián, hé néng rú cǐ zhī qiǎo. yǐn bì lìng bēi dào: yǒu le:
呂祥蓂掣了一簽,仍是古人名疊韻,紫芝道:「姐姐這個古人必須與第一位相配才好哩。」祥蓂道:「當日韋彪言:『求忠臣必於孝子之門。』上首既有孝子,此時必須請出一位忠臣,方覺連貫。但要『七陽』之韻始與上文相連,何能如此之巧。」飲畢令杯道:「有了:
zhāng liáng qū yuán jiǔ gē jí rì xī chén liáng.
張良屈原《九哥》吉日兮辰良。
jí rì dié yùn, jìng liáng zhēn jiě jie yī bēi. lán zhī dào: àn shǐ jì: zhāng liáng wǔ shì xiàng hán jí hán wáng, tā yù wèi hán bào chóu, céng yǐ tiě chuí jī shǐ huáng yú bó làng shā zhōng, wù zhōng fù chē. qí chóu suī wèi néng bào, dàn rú cǐ gū zhōng, yě kě yǔ wáng yàng kǔ xiào xiāng pǐ. zhū wèi jiě jie sì hū yě gāi yǐn yī bēi le. lán yán dào: zhāng liáng yú hán guó yǐ wáng zhī kàn, yóu qiě dān xīn gěng gěng, zhì zài bào chóu, bǐ shí suī wèi yù hài, dàn tā yī piàn bù wàng jūn ēn zhī xīn, yě jiù shì fèn bù gù shēn. rú cǐ zhōng liáng, zì yīng yě zhào qián lì wèi shì. yú shì dōu lì yǐn yī bēi.
『吉日』疊韻,敬良箴姐姐一杯。」蘭芝道:「按《史記》:張良五世相韓;及韓亡,他欲為韓報仇,曾以鐵椎擊始皇於博浪沙中,誤中副車。其仇雖未能報,但如此孤忠,也可與王樣苦孝相匹。諸位姐姐似乎也該飲一杯了。」蘭言道:「張良於韓國已亡之看,猶且丹心耿耿,志在報仇,彼時雖未遇害,但他一片不忘君恩之心,也就是奮不顧身。如此忠良,自應也照前例為是。」於是都立飲一杯。
sòng liáng zhēn chè le yī qiān, shì liè nǚ míng shuāng shēng. xiǎo chūn dào: zhè shì diǎn dào wǒ men zhòng rén běn tí le, huò hǎo huò chǒu, quán zhàng jiě jie fēi de zhè jù, bù kě nòng chū yī qún yè chā cái hǎo lī. liáng zhēn dào: mèi mei rú chī yī bēi, wǒ jiù fēi gè jué hǎo jù zi. xiǎo chūn bǎ jiǔ yǐn le. liáng zhēn dào:
宋良箴掣了一簽,是列女名雙聲。小春道:「這是點到我們眾人本題了,或好或丑,全仗姐姐飛的這句,不可弄出一群夜叉才好哩。」良箴道:「妹妹如吃一杯,我就飛個絕好句子。」小春把酒飲了。良箴道:
jī jiāng bào cān jūn jí dōng dōu miào jī, nán guó lì rén.
「姬姜《鮑參軍集》東都妙姬,南國麗人。
dōng dōu shuāng shēng, jìng lì huī jiě jie yī bēi. xiǎo chūn dào: qǐng jiào lìng guān: zhū rú dōng dōu miào jī, nán guó lì rén zhī lèi, hái shì fēi yī jù hǎo ne, liǎng jù hǎo ne? ruò huā dào: ruò àn zhèng lǐ, zì yīng fēi yī jù wèi shì.
『東都』雙聲,敬麗輝姐姐一杯。」小春道:「請教令官:諸如『東都妙姬,南國麗人』之類,還是飛一句好呢,兩句好呢?」若花道:「若按正理,自應飛一句為是。
dàn yǎn qián cháng jiàn zhī shū zé kě, ruò fēi cháng jiàn zhī shū, bì xū duō zhuì yī jù, cái néng míng bái. yǔ qí lìng rén shí kè qǐng jiào shàng xià wén, hé bù suí jǔ duō dài jǐ zì, qǐ bù xǐng le xǔ duō chún shé.
但眼前常見之書則可,若非常見之書,必須多贅一句,才能明白。與其令人時刻請教上下文,何不隨咀多帶幾字,豈不省了許多唇舌。」
lán zhī dào: qǐng jiào jiě jie: jí rú shàng shǒu yòng guò zhī shū, xià shǒu kě zhǔn zài yòng? ruò huā dào: zhǔ rén zhī yì ruò hé? lán zhī dào: jù mèi zǐ yú jiàn: fán shàng jiā yòng guò zhī shū, yī gài bù zhǔn zài yòng, wù yòng de fá liǎng bēi lìng fēi.
蘭芝道:「請教姐姐:即如上手用過之書,下手可准再用?」若花道:「主人之意若何?」蘭芝道:「據妹子愚見:凡上家用過之書,一概不准再用,誤用的罰兩杯另飛。
kuàng huā mù niǎo shòu chóng yú děng lèi, wéi shī jīng ěr yǎ fāng yán shì míng zuì duō, ruò dōu yòng cǐ shū, bù dàn háo wú qù wèi, bìng qiě zhè jǐ bù shū jù zi zuì duǎn, dà yuē zhì duō bù guò sì wǔ zì, hé néng yǒu liǎng gè shuāng shēng dié yùn. jiě jie tì wǒ suǒ dìng xiāo jiǔ zhī fǎ, qǐ fēi yǒu míng wú shí me? huā zài fāng dào: ruò jù zhǔ rén suǒ yán, wǒ men bǎi rén zì rán yào bǎi bù shū le. bù mán jiě jie shuō: mèi zǐ fù zhōng chú le shí jǐ bù jīng shū bìng shǐ jì hàn shū jí jǐ bù yǎn miàn qián zi shū, hái yǒu jǐ bù wén jí, gòng zǒng còu qǐ lái, bù mǎn sān shí zhǒng. nǐ yào yī bǎi bù, qǐ fēi kǔ rén suǒ nán me? mǐn lán sūn dào: mèi zǐ fù zhōng lián èr shí zhǒng hái bù zú. bì quán zhēn dào: mèi zǐ bù dàn bìng wèi dú guò bǎi bù, ruò rèn zhēn kàn guò bǎi bù, wǒ yě dǔ gè shì. dàn shū duō guǎ bù děng, rú zuǒ chuán lǐ jì měi bù yǒu yī èr shí wàn yán zhī duō rú jīn lián duō dài shǎo, měi bù zhǐ suàn lèi rú máo shī yī bù, yī nián rú néng dú dé wǔ bù máo shī, yě suàn jí děng cōng míng. ruò xì xì hé suàn, zhè yī bǎi bù shū yě xū èr shí nián fāng néng dú wán. mèi zǐ jīn nián shí liù suì, jí shǐ guò le sān cháo jiù qù dú shū, hái dé zài dú sì nián, dà yuē guò le èr shí suì jiù hǎo fèng péi xíng cǐ jiǔ lìng le. lán zhī dào:
況花木、鳥獸、蟲魚等類,惟《詩經》、《爾雅》、《方言》、《釋名》最多,若都用此書,不但毫無趣味,並且這幾部書句子最短,大約至多不過四五字,何能有兩個雙聲疊韻。姐姐替我所定銷酒之法,豈非有名無實麼?」花再芳道:「若據主人所言,我們百人自然要百部書了。不瞞姐姐說:妹子腹中除了十幾部經書並《史記》、《漢書》及幾部眼面前子書,還有幾部文集,共總湊起來,不滿三十種。你要一百部,豈非苦人所難麼?」閔蘭蓀道:「妹子腹中連二十種還不足。」畢全貞道:「妹子不但並未讀過百部,若認真看過百部,我也賭個誓。但書多寡不等,如《左傳》、《禮記》每部有一二十萬言之多;如今連多帶少,每部只算類如《毛詩》一部,一年如能讀得五部《毛詩》,也算極等聰明。若細細核算,這一百部書也須二十年方能讀完。妹子今年十六歲,即使過了三朝就去讀書,還得再讀四年,大約過了二十歲就好奉陪行此酒令了。」蘭芝道:
mèi zǐ kǒng dà jiā dōu fēi yī yàng shū wèi miǎn wú qù, wàng fā cǐ lùn, qǔ qí duō fēi jǐ zhǒng shū, jì kě duō xiāo jǐ bēi jiǔ, yòu jué hǎo kàn. jīn sān wèi jiě jie jì bù qíng yuàn, hé gǎn miǎn qiáng.
「妹子恐大家都飛一樣書未免無趣,妄發此論,取其多飛幾種書,既可多銷幾杯酒,又覺好看。今三位姐姐既不情願,何敢勉強。」
zǐ zhī dào: nǐ men sān wèi kě xiǎo dé zhè gè cái nǚ de cái zì zěn jiǎng? ruò yī bǎi rén lián bǎi bù shū yě còu bù qǐ lái, nà hái chēng dé shén me cái nǚ! cǐ shí ruò bù dìng le guī lì, shè huò suǒ fēi dōu zài shí shù zhǒng shū shàng, rì hòu chuán yáng chū qù, qǐ bú shì gè xiào huà me! kuàng qiě gè rén suǒ dú zhī shū bù tóng, bié rén yòu yān néng bǎ nǐ suǒ dú zhī shū qià qià dōu fēi qù ne?
紫芝道:「你們三位可曉得這個才女的『才』字怎講?若一百人連百部書也湊不起來,那還稱得甚麼才女!此時若不定了規例,設或所飛都在十數種書上,日後傳揚出去,豈不是個笑話麼!況且各人所讀之書不同,別人又焉能把你所讀之書恰恰都飛去呢?」
zài fāng dào: jiě jie bù zhī: cǐ zhōng yǒu wǔ jiàn nán chù. zǐ zhī dào: wèi hé yǒu wǔ jiàn nán chù? zài fāng dào:
再芳道:「姐姐不知:此中有五件難處。」紫芝道:「為何有五件難處?」再芳道:
jí rú suǒ bào huā niǎo děng míng, yào tā shēng chéng shuāng shēng dié yùn, zhè shì dì yī nán, bù bì shuō le. bìng qiě suǒ fēi zhī jù, yòu yào cóng nà huā niǎo děng míng zhī nèi fēi chū yī zì, qǐ fēi dì èr nán me? ér suǒ bào huā niǎo děng míng, yòu yào jǐn chéng shàng wén, huò guī yī mǔ, huò zài yī yùn, qǐ fēi dì sān nán me? zhè xiē suī nán, hái kě miǎn qiáng fū yǎn, jiù zhǐ zuì nán zhāo jià de, suǒ fēi jù nèi yào yǒu shuāng shēng dié yùn. nǐ xiǎng, gǔ rén shū shàng nà lǐ néng xiàng shī jīng qiǎo qiǎo dōu yǒu yǎo tiǎo zhǎn zhuǎn cān chà yōu yóu zhī lèi? jù nèi zhe wú cǐ děng zì miàn, suí nǐ xiǎng chū yī wàn jù yě bù zhōng yòng. zài yào jiā shang bǎi bù shū, qǐ bù nán ér yòu nán me? lán yán dào: mèi zǐ yǒu gè diào tíng zhī fǎ: cǐ lìng zhǔ rén jì yǐ dìng le, yǐ hòu rú yǒu wù yòng qián shū de, wài fá liǎng bēi, jí suàn jiāo juàn, xiǎo bì lìng fēi, hé rú? zhòng rén dào: rú cǐ shén miào.
「即如所報花鳥等名,要他生成雙聲疊韻,這是第一難,不必說了。並且所飛之句,又要從那花鳥等名之內飛出一字,豈非第二難麼?而所報花鳥等名,又要緊承上文,或歸一母,或在一韻,豈非第三難麼?這些雖難,還可勉強敷衍,就只最難招架的,所飛句內要有雙聲疊韻。你想,古人書上那裡能象《詩經》巧巧都有『窈窕、輾轉、參差、優遊』之類?句內着無此等字面,隨你想出一萬句也不中用。再要加上百部書,豈不難而又難麼?」蘭言道:「妹子有個調停之法:此令主人既已定了,以後如有誤用前書的,外罰兩杯,即算交卷,小必另飛,何如?」眾人道:「如此甚妙。」
xiǎo chūn dào: jì rú cǐ, bì xū yī yī dēng jì cái néng liǎo rán. zhè gè chāi shǐ jiào shuí bàn ne? zǐ zhī dào: bǎo yún jiě jie de yā huán yù ér, xiě de yě hǎo, jì xìng yě hǎo, jiào tā xiě bà. lán zhī bǎ qián miàn jǐ jù xiě le, jiāo gěi yù ér, jiù zài xí páng chá jī shè le bǐ yàn. xiǎo chūn dào: nǐ xìng shén me? jīn nián shí jǐ suì? yù ér dào: wǒ xìng wáng, shí sān suì le. xiǎo chūn dào: bǎo yún jiě jie tì yā huán qǐ míng zì yě zhè yàng jiǎn shěng. bǎo yún dào: wèi hé jiǎn shěng?
小春道:「既如此,必須一一登記才能瞭然。這個差使教誰辦呢?」紫芝道:「寶雲姐姐的丫環玉兒,寫的也好,記性也好,教他寫罷。」蘭芝把前面幾句寫了,交給玉兒,就在席旁茶几設了筆硯。小春道:「你姓甚麼?今年十幾歲?」玉兒道:「我姓王,十三歲了。」小春道:「寶雲姐姐替丫環起名字也這樣儉省。」寶雲道:「為何儉省?」
xiǎo chūn dào: nǐ bǎ tā de xìng shàng zhǐ tiān le xiǎo xiǎo yī diǎn jiù suàn míng zì, hái bù xǐng me?
小春道:「你把他的姓上只添了小小一點就算名字,還不省麼?」
lì huī dào: wǒ cái chè le niǎo míng shuāng shēng jiāo juàn le:
麗輝道:「我才掣了鳥名雙聲交卷了:
yuān yāng shī kuàng qín jīng yuān yāng yuán niǎo ài qí lèi.
鴛鴦師曠《禽經》鴛鴦元鳥愛其類。
běn tí shuāng shēng, jìng fāng zhī jiě jie yī bēi.
本題雙聲,敬芳芝姐姐一杯。」
mèng fāng zhī chè le tiān wén dié yùn. ruò huā dào: zhè gè tí mù shén kuān. jù wǒ yú jiàn: bù dàn tiān tián cháng chén zhè xiē xīng míng bù kě yòng, jiù shì dōng fēng yè yuè nèi xiē fú fàn de yě dōu bì le, cái bù guò fàn. zǐ zhī dào:
孟芳芝掣了天文疊韻。若花道:「這個題目甚寬。據我愚見:不但『天田、常陳』這些星名不可用,就是『東風、夜月』那些浮泛的也都避了,才不過泛。」紫芝道:
jiě jie cǐ huà shèn shì. ruò yòng fú fàn de, mò jiǎng bié de, dān fēng yuè liǎng mén, jiù yào xiě yī dà piān le. fāng zhī yǐn le lìng bēi dào:
「姐姐此話甚是。若用浮泛的,莫講別的,單風月兩門,就要寫一大篇了。」芳芝飲了令杯道:
yuè kū huái nán zǐ shì yǐ yuè xū ér yú nǎo jiǎn.
「月窟《淮南子》是以月虛而魚腦減。
shì yǐ dié yùn, shì yuè shuāng shēng, jìng yù yīng jiě jie yī bēi, pǔ xí gè yǐn yī bēi. ruò huā dào: cǐ lìng lún dào zhǔ rén, pǔ xí zì rán yào fā lì shì le.
『是以』疊韻,『似月』雙聲,敬玉英姐姐一杯,普席各飲一杯。」若花道:「此令輪到主人,普席自然要發利市了。」
dǒng qīng tián dào: cǐ jù rú guǒ shuō de bù cuò, bù dàn wǒ men dōu yǒu jiǔ, bìng qiě yù yīng jiě jie hái yào shuō xiào huà. dàn xì xì tuī qiú: shì xì qù shēng, yǐ jì shang shēng. zhǐ bó fāng zhī jiě jie shuō cuò, yào fá yī bēi lī. chūn huī xiào dào: duō shí wèi jiàn mèi mei shuō huà, cǐ kè cái kāi kǒu jiù yǒu jiǔ chī, dào yě yǒu qù. nǐ shuō shì yǐ èr zì shǎng qù bù fēn, gù rán jiǎng de bù chà wú rú shěn yuē yùn shū shì zì guī zài sì zhǐ, qià qià shì gè dié yùn. ruò yǐ jīn shí yǔ yán ér lùn, sì hū shǎng qù bù fēn ruò zhào qián rén yùn shū, fāng zhī jiě jie dào xiàng shuō de bù cuò. zhǐ hǎo fèng qū mèi mei yǐn le fá jiǔ, zài kàn yùn shū. qīng tián dào: mèi zǐ rú guǒ cuò fá, zì rán gāi chī fá jiǔ. dàn zhè shì zì yào dú chéng shǐ zì, jiāng lái dōu bù jiào shì fēi, zhǐ hǎo jiào zuò shǐ fēi le. ān yǒu cǐ lǐ! zǐ zhī dào: wǒ quàn dà jiā xíng lìng bà, mò shuō méng huà le. qīng tián dào: zhè gè méng zì yòu shì hé yì? zǐ zhī dào: gǔ rén dú mèng wèi méng, wǒ quàn nǐ men mò shuō méng huà, jiù shì qiāo de wèi a! xiǎo chūn dào: fán shuō huà quán yào zhí jié le dāng, shuāng shuāng kuài kuài, zhū wèi jiě jie suǒ shuō zhī huà, zhǐ tú jiǎng jiū gǔ yīn, zǒng shì zhuǎn wān mó lù, lìng rén máng rán fèi jiě, hé fáng shuāng shuāng kuài kuài de shuō lī. jǐn yún xiào dào: xiǎo chūn jiě jie bǎ shuǎng shuǎng kuài kuài dú zuò shuāng shuāng kuài kuài, bǎ zhuǎn wān mó jiǎo dú chéng zhuǎn wān mó lù, mǎn kǒu dōu shì gǔ yīn, tā hái shuō rén jiǎng jiū gǔ yīn. jù wǒ yú jiàn: dà jiā shuō de shǐ gǔ yīn yě bà, bù shǐ gǔ yīn yě bà, qiě bǎ shǐ zì chá míng zài jiǎng. wǎn rú dào: zhè shì xī fāng lǎo xiān shēng dào le. qīng tián dào: jí zhī jǐn yún jiě jie suǒ shuō shǐ gǔ yīn yě bà, bù biàn gǔ yīn yě bà, tā bǎ shì zì hū rán gǎi zuò shǐ zì, qǐng jiào zhū wèi jiě jie: ruò fēi yù xiān jiǎng lùn shì zì, shuí yòu dǒng tā zhè huà ne? chūn huī dào: cǐ shí shuō yě wú yòng, shǎo kè bǎ shū kàn guò, zì rán míng bái. shuō huà jiān, bǎo yún yǐ xiàng yā huán bǎ shěn yuē sì shēng lèi pǔ qǔ lái.
董青鈿道:「此句如果說的不錯,不但我們都有酒,並且玉英姐姐還要說笑話。但細細推求:『是』系去聲,『以』系上聲。只伯芳芝姐姐說錯,要罰一杯哩。」春輝笑道:「多時未見妹妹說話,此刻才開口就有酒吃,倒也有趣。你說『是以』二字上去不分,固然講的不差;無如沈約韻書『是』字歸在『四紙』,恰恰是個疊韻。若以今時語言而論,似乎上去不分;若照前人韻書,芳芝姐姐倒象說的不錯。只好奉屈妹妹飲了罰酒,再看韻書。」青鈿道:「妹子如果錯罰,自然該吃罰酒。但這『是』字要讀成『使』字,將來都不叫『是非』,只好叫作『使非』了。安有此理!」紫芝道:「我勸大家行令罷,莫說濛話了。」青鈿道:「這個『濛』字又是何意?」紫芝道:「古人讀夢為濛,我勸你們莫說濛話,就適悄得位啊!小春道:「凡說話全要直截了當,霜霜快快,諸位姐姐所說之話,只圖講究古音,總是轉彎磨祿,令人茫然費解,何妨霜霜快快的說哩。」錦雲笑道:「小春姐姐把『爽爽快快』讀做『霜霜快快』,把『轉彎磨角』讀成『轉彎磨祿』,滿口都是古音,他還說人講究古音。據我愚見:大家說的使古音也罷,不使古音也罷,且把『使』字查明再講。」婉如道:「這是西方老先生到了。」青鈿道:「即知錦雲姐姐所說『使古音也罷,不便古音也罷』,他把『是』字忽然改做『使』字,請教諸位姐姐:若非預先講論『是』字,誰又懂他這話呢?」春輝道:「此時說也無用,少刻把書看過,自然明白。」說話間,寶雲已向丫環把沈約《四聲類譜》取來。
qīng tián zhǎn kāi xì xì kàn guò, zhǐ de miǎn qiáng yǐn le fá jiǔ dào: zhǐ gù tì yù yīng jiě jie zhēng lùn, nǎ zhī dào fá yī bēi. zhǐ shuō xiào huà bà, bú yào dài lèi wǒ le! xiǎo chūn dào: zhè shì jīn rì lìng zhōng dì yī gè xiào huà, jiù rú xì zhōng de jiā guān yī yàng. yù fán jiě jie xiān bǎ jiā guān tiào le, wǒ men hǎo yī chū yī chū màn màn de chàng. qián yù yīng dào: shì yīn jiā guān èr zì, wǒ dǎo xiǎng qǐ yī gè xiào huà.
青鈿展開細細看過,只得勉強飲了罰酒道:「只顧替玉英姐姐爭論,那知倒罰一杯。只說笑話罷,不要帶累我了!」小春道:「這是今日令中第一個笑話,就如戲中的『加官』一樣。玉樊姐姐先把加官跳了,我們好一出一出慢慢的唱。」錢玉英道:「適因『加官』二字,我倒想起一個笑話。
wèi zhī rú hé, xià huí fēn jiě.
未知如何,下回分解。