lǐ chéng zi yuàn sù tīng xiàn píng shù wáng bì fù
○李晟 子願 愬 聽 憲憑 恕 王佖附
lǐ chéng, zì liáng qì, lǒng yòu lín táo rén. zǔ sī gōng, fù qīn, dài jū lǒng yòu wèi bì jiāng. chéng shēng shù suì ér gū, shì mǔ xiào jǐn, xìng xióng liè, yǒu cái, shàn qí shè. nián shí bā cóng jūn, shēn zhǎng liù chǐ, yǒng gǎn jué lún. shí hé xī jié dù shǐ wáng zhōng sì jī tǔ bō, yǒu xiāo jiāng chéng chéng jù dòu, pō shāng shì zú, zhōng sì mù jūn zhōng néng shè zhě shè zhī. chéng yǐn gōng yī fā ér bì, sān jūn jiē dà hū, zhōng sì hòu shǎng zhī, yīn fǔ qí bèi yuē: cǐ wàn rén dí yě. fèng xiáng jié dù shǐ gāo shēng yǎ wén qí míng, zhào bǔ liè jiāng. cháng jī dié zhōu pàn qiāng yú gāo dāng chuān, yòu jī dàng zhōu lián kuáng qiāng yú hǎn shān, jiē pò zhī, lèi qiān zuǒ yǔ lín dà jiāng jūn tóng zhèng. guǎng dé chū, fèng xiáng jié dù shǐ sūn zhì zhí shǔ chéng zǒng yóu bīng, jī pò dǎng xiàng qiāng gāo yù děng, yǐ gōng shòu tè jìn shì guāng lù qīng, zhuǎn shì tài cháng qīng. dà lì chū, lǐ bào yù zhèn fèng xiáng, shǔ chéng wèi yòu jūn dōu jiāng. sì nián, tǔ bō wéi líng zhōu, bào yù qiǎn chéng jiāng bīng wǔ qiān yǐ jī tǔ bō, chéng cí yuē: yǐ zhòng zé bù zú, yǐ móu zé tài duō. nǎi qǐng jiāng bīng qiān rén jí chū dà zhèn guān, zhì lín táo, tú dìng qín bǎo, fén qí jī jù, lǔ bǎo shuài mù róng gǔ zhōng ér hái, tǔ bō yīn jiě líng zhōu zhī wéi ér qù. bài kāi fǔ yí tóng sān sī. wú jǐ, jiān zuǒ jīn wú wèi dà jiāng jūn jīng yuán sì zhèn běi tíng dōu zhī bīng mǎ shǐ, bìng zǒng yóu bīng. wú hé, jié dù shǐ mǎ lín yǔ tǔ bō zhàn yú yán cāng, bīng bài, chéng lǜ suǒ bù héng jī zhī, bá lín chū luàn bīng zhī zhōng, yǐ gōng fēng hé chuān jùn wáng. lín jì chéng wēi míng, yòu yù zhī bù yǐ lǐ, lìng cháo jīng shī, dài zōng liú jū sù wèi, wèi yòu shén cè dōu jiāng. dé zōng jí wèi, tǔ bō kòu jiàn nán, shí jié dù shǐ cuī níng cháo jīng shī, sān chuān zhèn kǒng, nǎi zhào chéng jiāng shén cè bīng jiù zhī, shòu tài zǐ bīn kè. chéng nǎi yú lòu tiān, bá fēi yuè, kuò qīng sù níng sān chéng, jué dà dù hé, huò shǒu lǔ qiān yú jí, lǔ nǎi yǐn tuì, yīn liú chéng dū shù yuè ér hái.
李晟,字良器,隴右臨洮人。祖思恭,父欽,代居隴右為裨將。晟生數歲而孤, 事母孝謹,性雄烈,有才,善騎射。年十八從軍,身長六尺,勇敢絕倫。時河西節 度使王忠嗣擊吐蕃,有驍將乘城拒斗,頗傷士卒,忠嗣募軍中能射者射之。晟引弓 一發而斃,三軍皆大呼,忠嗣厚賞之,因撫其背曰:「此萬人敵也。」鳳翔節度使 高升雅聞其名,召補列將。嘗擊疊州叛羌於高當川,又擊宕州連狂羌於罕山,皆破 之,累遷左羽林大將軍同正。廣德初,鳳翔節度使孫志直署晟總游兵,擊破党項羌 高玉等,以功授特進、試光祿卿,轉試太常卿。大曆初,李抱玉鎮鳳翔,署晟為右 軍都將。四年,吐蕃圍靈州,抱玉遣晟將兵五千以擊吐蕃,晟辭曰:「以眾則不足, 以謀則太多。」乃請將兵千人疾出大震關,至臨洮,屠定秦堡,焚其積聚,虜堡帥 慕容谷鍾而還,吐蕃因解靈州之圍而去。拜開府儀同三司。無幾,兼左金吾衛大將 軍、涇原四鎮北庭都知兵馬使,並總游兵。無何,節度使馬璘與吐蕃戰於鹽倉,兵 敗,晟率所部橫擊之,拔璘出亂兵之中,以功封合川郡王。璘忌晟威名,又遇之不 以禮,令朝京師,代宗留居宿衛,為右神策都將。德宗即位,吐蕃寇劍南,時節度 使崔寧朝京師,三川震恐,乃詔晟將神策兵救之,授太子賓客。晟乃逾漏天,拔飛 越,廓清肅寧三城,絕大渡河,獲首虜千餘級,虜乃引退,因留成都數月而還。
jiàn zhōng èr nián, wèi bó tián yuè fǎn, jiāng bīng wéi lín míng xíng zhōu, zhào yǐ chéng wèi shén cè xiān fēng dōu zhī bīng mǎ shǐ, yǔ hé dōng jié dù shǐ mǎ suì zhāo yì jié dù shǐ lǐ bào zhēn hé bīng jiù lín míng. xún jiā jiān yù shǐ zhōng chéng. hé dōng zhāo yì jūn gōng yáng cháo guāng yú lín míng nán, chéng yǔ hé dōng qí jiāng lǐ zì liáng lǐ fèng guó jī yuè yú shuāng gāng, yuè bīng què, suì zhǎn cháo guāng. zhàn yú lín míng, zhū jūn jiē què. chéng yǐn bīng dù míng shuǐ, chéng bīng ér jì, héng jī yuè jūn, wáng shī fù zhèn, jī yuè, dà pò zhī. sān nián zhēng yuè, fù yǐ zhū dào jūn jī bài yuè jūn yú huán shuǐ, suì jìn gōng wèi zhōu, yǐ gōng jiā jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì, shí fēng bǎi hù. wú jǐ, jiān wèi fǔ zuǒ sī mǎ. shí zhū tāo wáng wǔ jùn lián bīng zài shēn zhào, nù cháo tíng shǎng gōng báo, tián yuè zhī qí kě jiān, qiǎn shǐ qiú yuán, tāo yǔ wǔ jùn yīng zhī, suì yǐ bīng wéi kāng rì zhī yú zhào zhōu. lǐ bào zhēn fēn bīng èr qiān rén shǒu xíng zhōu, mǎ suì dà nù, yù bān shī. chéng wèi suì yuē: chū fèng zhào jìn tǎo, sān shuài qí jìn. lǐ shàng shū yǐ xíng zhōu yǔ zhào zhōu jiē dàng, fēn bīng shǒu zhī, chéng wèi wèi hài, qí jīng zú ruì jiāng jiē zài yú cǐ, lìng gōng jù zì yǐn qù, nài wáng shì hé? suì shì rán xiè chéng, suì nǎi zì zào bào zhēn lěi, yǔ zhī jiāo huān rú chū.
建中二年,魏博田悅反,將兵圍臨洺、邢州,詔以晟為神策先鋒都知兵馬使, 與河東節度使馬燧、昭義節度使李抱真合兵救臨洺。尋加兼御史中丞。河東、昭義 軍攻楊朝光於臨洺南,晟與河東騎將李自良、李奉國擊悅於雙岡,悅兵卻,遂斬朝 光。戰於臨洺,諸軍皆卻。晟引兵渡洺水,乘冰而濟,橫擊悅軍,王師復振,擊悅, 大破之。三年正月,復以諸道軍擊敗悅軍於洹水,遂進攻魏州,以功加檢校左散騎 常侍,實封百戶。無幾,兼魏府左司馬。時硃滔、王武俊聯兵在深、趙,怒朝廷賞 功薄,田悅知其可間,遣使求援,滔與武俊應之,遂以兵圍康日知於趙州。李抱真 分兵二千人守邢州,馬燧大怒,欲班師。晟謂燧曰:「初奉詔進討,三帥齊進。李 尚書以邢州與趙州接圵,分兵守之,誠未為害,其精卒銳將皆在於此,令公遽自引 去,奈王事何?」燧釋然謝晟,燧乃自造抱真壘,與之交歡如初。
wáng wǔ jùn gōng zhào zhōu, chéng nǎi xiàn zhuàng qǐng jiě zhào zhōu zhī wéi, yù yǐn bīng fù dìng zhōu yǔ zhāng xiào zhōng hé shì, yù tú fàn yáng, dé zōng zhuàng zhī, jiā chéng yù shǐ dài fū, bǐ jìn jūn jiāng jūn mò rén zhuó zhào guāng xiǎn dù jì cǐ jiē lì yān. chéng zì wèi zhōu yǐn jūn ér běi, jìng qū zhào zhōu, wǔ jùn wén zhī, jiě wéi ér qù. chéng liú zhào zhōu sān rì, yǔ xiào zhōng bīng hé, běi lüè héng zhōu, wéi zhū tāo jiāng zhèng jǐng jì yú qīng yuàn, jué shuǐ yǐ guàn zhī. tián yuè wáng wǔ jùn jiē qiǎn bīng lái jiù, zhàn yú bái lóu. zéi fàn yì wǔ jūn, shāo què, chéng yǐn bù qí jī pò zhī, chéng suǒ chéng mǎ lián zhōng liú shǐ. yú yuè, chéng zhōng yì jí, tāo wǔ jùn dà jù, nǎi xī shōu wèi bó zhī zhòng ér lái, fù wéi chéng jūn. chéng nèi wéi jǐng jì, wài yǔ tāo děng jù zhàn, rì shù hé, zì zhēng yuè zhì yú wǔ yuè. huì chéng bìng shén, bù zhī rén zhě shù yān. jūn lì hé móu, nǎi yǐ mǎ yú hái dìng zhōu, zéi bù gǎn bī. chéng jí jiān, fù jiāng jìn shī, huì jīng chéng biàn qǐ, dé zōng zài fèng tiān, zhào chéng fù nán. chéng chéng zhào qì xià, jí rì yù fù guān fǔ. yì wǔ jūn jiān yú zhū tāo wáng wǔ jùn, yǐ chéng wèi qīng zhòng, bù yù chéng qù, shù móu jǔ zhǐ chéng jūn. chéng wèi jiāng lì yuē: tiān zǐ bō yuè yú wài, rén chén dāng bǎi shě yī xī, sǐ ér hòu yǐ. zhāng yì wǔ yù jǔ wú xíng, wú dāng yǐ ài zi wèi zhì, xuǎn liáng mǎ yǐ dàn qí yì. nǎi liú zi píng yǐ wèi hūn. yì wǔ jūn yǒu dà jiāng wèi xiào zhōng wěi xìn zhě yè chéng, chéng nǎi jiě yù dài yǐ yí zhī, yīn yuē: wú yù xī xíng, yuàn yǐ wèi bié. chén fù nán zhī yì, shòu dài zhě guǒ dé chéng, nǎi jiàn xiào zhōng wù zhǐ chéng. chéng dé yǐn jūn yú fēi hú, shī cì dài zhōu, zhào jiā chéng jiǎn xiào gōng bù shàng shū shén cè xíng yíng jié dù shǐ, shí fēng èr bǎi hù. chéng jūn lìng yán sù, suǒ guò qiáo cǎi wú fàn. zì hé zhōng yóu pú jīn ér jūn wèi běi, bì dōng wèi qiáo yǐ bī cǐ. shí liú dé xìn jiāng zǐ dì jūn jiù xiāng chéng, bài yú hù jiàn, wén nán, lǜ yú jūn xiān cì wèi nán, yǔ chéng hé jūn. jūn wú tǒng yī, chéng bù néng zhì, yīn dé xìn rù chéng jūn, nǎi shù qí zuì zhǎn zhī. chéng yǐ shù qí chí rù dé xìn jūn, fǔ láo qí zhòng, wú gǎn dòng zhě. jì rén bìng dé xìn jūn, jūn yì zhèn.
王武俊攻趙州,晟乃獻狀請解趙州之圍,欲引兵赴定州與張孝忠合勢,欲圖范 陽,德宗壯之,加晟御史大夫,俾禁軍將軍莫仁擢、趙光銑、杜季泚皆隸焉。晟自 魏州引軍而北,徑趨趙州,武俊聞之,解圍而去。晟留趙州三日,與孝忠兵合,北 略恆州,圍硃滔將鄭景濟於清苑,決水以灌之。田悅、王武俊皆遣兵來救,戰於白 樓。賊犯義武軍,稍卻,晟引步騎擊破之,晟所乘馬連中流矢。逾月,城中益急, 滔、武俊大懼,乃悉收魏博之眾而來,復圍晟軍。晟內圍景濟,外與滔等拒戰,日 數合,自正月至於五月。會晟病甚,不知人者數焉。軍吏合謀,乃以馬輿還定州, 賊不敢逼。晟疾間,復將進師,會京城變起,德宗在奉天,詔晟赴難。晟承詔泣下, 即日欲赴關輔。義武軍間於硃滔、王武俊,倚晟為輕重,不欲晟去,數謀沮止晟軍。 晟謂將吏曰:「天子播越於外,人臣當百舍一息,死而後已。張義武欲沮吾行,吾 當以愛子為質,選良馬以啖其意。」乃留子憑以為婚。義武軍有大將為孝忠委信者 謁晟,晟乃解玉帶以遺之,因曰:「吾欲西行,願以為別。」陳赴難之意,受帶者 果德晟,乃諫孝忠勿止晟。晟得引軍逾飛狐,師次代州,詔加晟檢校工部尚書、神 策行營節度使,實封二百戶。晟軍令嚴肅,所過樵採無犯。自河中由蒲津而軍渭北, 壁東渭橋以逼泚。時劉德信將子弟軍救襄城,敗於扈澗,聞難,率余軍先次渭南, 與晟合軍。軍無統一,晟不能制,因德信入晟軍,乃數其罪斬之。晟以數騎馳入德 信軍,撫勞其眾,無敢動者。既亻並德信軍,軍益振。
shí shuò fāng jié dù shǐ lǐ huái guāng yì zì hé běi fù nán, jūn yú xián yáng, bù yù chéng dú dāng yī miàn yǐ fēn jǐ gōng, nǎi zòu qǐng yǔ chéng bīng hé, nǎi zhào chéng yí jūn hé huái guāng jūn. chéng fèng zhào yǐn jūn zhì chén tāo xié, jūn lěi wèi chéng, zéi bīng jù zhì, chéng nǎi chū zhèn, qiě yán yú huái guāng yuē: zéi jiān bǎo gōng yuàn, gōng zhī wèi bì kè jīn lí qí kū xué, gǎn chū suǒ zhàn, cǐ dài tiān yǐ zéi cì míng gōng yě! huái guāng kǒng chéng lì gōng, nǎi yuē: zhào jūn shì zhì, mǎ wèi mò, shì wèi fàn, jù kě zhàn yé? bù rú xù ruì yǎng wēi, qí shí ér jǔ. chéng zhī qí yì, suì shōu jūn rù lěi, shí xìng yuán yuán nián zhēng yuè yě. měi jiāng hé zhàn, bì zì yì, yī jǐn qiú xiù mào qián xíng, qīn zì zhǐ dǎo. huái guāng wàng jiàn è zhī, nǎi wèi chéng yuē: jiāng shuài dāng chí zhòng, qǐ yí zì biǎo shì yǐ dàn zéi yě! chéng yuē: chéng jiǔ zài jīng yuán, jūn shì pō xiāng wèi fú, gù yù lìng qí xiān shí yǐ duó qí xīn ěr. huái guāng yì bù yuè, yīn yǒu yì zhì, qiān yán bù jìn. chéng yīn rén shuō huái guāng yuē: kòu zéi qiè jù jīng yì, tiān zǐ chū jū jìn diān, bīng bǐng miào lüè, shǔ zài míng gōng. gōng yí guān bīng sù jìn, chéng yuàn yǐ suǒ bù dé fèng yán lìng, wèi gōng qián qū, suī sǐ bù huǐ. huái guāng yì jù zhī. chéng bīng jūn yú shuò fāng jūn běi, měi chéng yǔ huái guāng tóng zhì chéng xià, huái guāng jūn zhé lǔ qū niú mǎ, wú xìng kǔ zhī chéng jūn wú suǒ fàn. huái guāng jūn è qí dú shàn, nǎi fēn suǒ huò yǔ zhī, chéng jūn bù gǎn shòu.
時朔方節度使李懷光亦自河北赴難,軍於咸陽,不欲晟獨當一面以分己功,乃 奏請與晟兵合,乃詔晟移軍合懷光軍。晟奉詔引軍至陳濤斜,軍壘未成,賊兵遽至, 晟乃出陣,且言於懷光曰:「賊堅保宮苑,攻之未必克;今離其窟穴,敢出索戰, 此殆天以賊賜明公也!」懷光恐晟立功,乃曰:「召軍適至,馬未秣,士未飯,詎 可戰耶?不如蓄銳養威,俟時而舉。」晟知其意,遂收軍入壘,時興元元年正月也。 每將合戰,必自異,衣錦裘、繡帽前行,親自指導。懷光望見惡之,乃謂晟曰: 「將帥當持重,豈宜自表飾以啖賊也!」晟曰:「晟久在涇原,軍士頗相畏服,故 欲令其先識以奪其心耳。」懷光益不悅,陰有異志,遷延不進。晟因人說懷光曰: 「寇賊竊據京邑,天子出居近甸,兵柄廟略,屬在明公。公宜觀兵速進,晟願以所 部得奉嚴令,為公前驅,雖死不悔。」懷光益拒之。晟兵軍於朔方軍北,每晟與懷 光同至城下,懷光軍輒虜驅牛馬,吾姓苦之;晟軍無所犯。懷光軍惡其獨善,乃分 所獲與之,晟軍不敢受。
jiǔ zhī, huái guāng jiāng móu jǔ chéng jūn, jì wèi yǒu suǒ chū. shí shén cè jūn yǐ jiù lì gěi cì hòu yú zhū jūn, huái guāng zòu yuē: zéi kòu wèi píng, jūn zhōng gěi cì, xián yí jūn yī. jīn shén cè dú hòu, zhū jūn jiē yǐ wèi yán, chén wú yǐ zhǐ zhī, wéi bì xià cái chù. huái guāng jì yù yīn shì lìng chéng zì shǔ qīn xuē jǐ jūn, yǐ náo pò zhī. dé zōng yōu zhī, yù yǐ zhū jūn tóng shén cè, zé cái fù bù gěi, wú kě nài hé, nǎi qiǎn hàn lín xué shì lù zhì wǎng huái guāng jūn xuān yù, réng lìng huái guāng yǔ chéng cān yì suǒ yí yǐ wén. zhì chéng jù huì yú huái guāng jūn, huái guāng yán yuē: jūn shì bǐng cì bù jūn, hé yǐ lìng zhàn? zhì wèi yǒu yán, shù gù chéng. chéng yuē: gōng wèi yuán shuài, chí zhāng hào lìng, jiē dé zhuān zhī. chéng dāng jiāng yī jūn, wéi gōng suǒ zhǐ, yǐ xiào sǐ mìng. zhì yú zēng sǔn yī shí, gōng dāng cái zhī. huái guāng mò rán, wú yǐ nán chéng, yòu bù yù qīn kè shén cè jūn fā yú zì jǐ, nǎi zhǐ.
久之,懷光將謀沮晟軍,計未有所出。時神策軍以舊例給賜厚於諸軍,懷光奏 曰:「賊寇未平,軍中給賜,咸宜均一。今神策獨厚,諸軍皆以為言,臣無以止之, 惟陛下裁處。」懷光計欲因是令晟自署侵削己軍,以撓破之。德宗憂之,欲以諸軍 同神策,則財賦不給,無可奈何,乃遣翰林學士陸贄往懷光軍宣諭,仍令懷光與晟 參議所宜以聞。贄、晟俱會於懷光軍,懷光言曰:「軍士稟賜不均,何以令戰?」 贄未有言,數顧晟。晟曰:「公為元帥,弛張號令,皆得專之。晟當將一軍,唯公 所指,以效死命。至於增損衣食,公當裁之。」懷光默然,無以難晟,又不欲侵刻 神策軍發於自己,乃止。
huái guāng tún xián yáng, jiān bì bā shí yú rì, bù kěn chū jūn, dé zōng yōu zhī, lǚ jiàng zhōng shǐ, cù yǐ shōu fù zhī qī. huái guāng tuō yǐ zú pí, gèng qǐng xiū xī, yǐ cì qí biàn, rán yīn yǔ zhū cǐ jiāo tōng, qí jī jiàn lù. chéng jù wèi suǒ rén bìng, nǎi mì shū qǐng yí jūn dōng wèi qiáo, yǐ fēn zéi shì. shàng chū wèi zhī xǔ. chéng yǐ huái guāng fǎn zhuàng yǐ míng, huǎn jí yí yǒu suǒ bèi. shǔ hàn zhī lù, bù kě yōng yě, qǐng yǐ bì jiāng zhào guāng xiǎn wèi yáng zhōu cì shǐ, táng liáng chén wèi lì zhōu cì shǐ, chéng zǐ xù zhāng yù wèi jiàn zhōu cì shǐ, gè jiāng bīng wǔ bǎi yǐ fáng wèi rán. shàng chū nà zhī, wèi guǒ xíng. wú hé, tǔ bō qǐng yǐ bīng zuǒ zhū cǐ, shàng yù qīn zǒng liù shī, yí xìng xián yáng, yǐ cù zhū jūn jìn tǎo. huái guāng wén zhī dà hài, yí shàng duó qí jūn, móu luàn yì jí. shí fū fāng jié dù lǐ jiàn huī shén cè jiāng yáng huì yuán jí chéng, bìng yǔ huái guāng lián yíng, chéng yǐ shì pò, huì yǒu zhōng shǐ guò chéng jūn, chéng nǎi xuān lìng yún: fèng zhào xǐ tún wèi qiáo. nǎi jié zhèn ér xíng, zhì wèi qiáo. bù shù rì, huái guāng guǒ jié jiàn huī huì yuán ér rén bìng qí bīng, jiàn huī dùn miǎn, huì yuán wèi huái guāng suǒ hài. shì rì, chē jià xìng liáng zhōu. shí biàn shēng cāng zú, bǎi guān hù cóng zhě shí èr sān, luò gǔ dào lù xiǎn zǔ, chǔ gōng wú sù, cóng guān fá shí, shàng tàn yuē: zǎo cóng lǐ chéng zhī yán, sān shǔ kě zuò zhì yě. chéng dà jiāng zhāng shǎo hóng zì xíng zài chuán kǒu zhào shòu chéng shàng shū zuǒ pú shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, yǐ ān zhòng xīn. chéng bài kū shòu mìng, qiě yuē: zhǎng ān zōng miào suǒ zài, wèi tiān xià běn, ruò jiē zhí jī dí, shuí fù jīng shī? nǎi jùn chéng huáng, shàn bīng jiǎ, yǐ tú shōu fù. chéng yǐ gū jūn dú dāng qiáng kòu, kǒng wèi èr zéi zhī suǒ rén bìng, nǎi bēi cí hòu bì, wěi zhì chéng yú huái guāng, wài shì tuī chóng, nèi wèi zhī bèi. shí chú sù wèi jí, nǎi lìng jiǎn xiào hù bù láng zhōng zhāng yù jiǎ jīng zhào shǎo yǐn, zé guān lì yǐ fù wèi běi jī xiàn. bù xún rì, chú liáng jiē zú, chéng nǎi dà chén sān jūn, lìng zhī yuē: guó jiā duō nán, luàn nì jì xìng, shǔ chē jià xī xìng, guān zhōng wú zhǔ. yǔ dài shòu guó ēn, jiàn wēi sǐ jié, chén zǐ zhī fēn, kuàng dāng cǐ shí, bù néng zhū miè xiōng qú, yǐ qǔ fù guì, fēi rén háo yě. wèi qiáo héng kuà dà chuān, duàn zéi shǒu wěi, wú yǔ gōng děng lù lì qín wáng, zé lì ér jìn, xìng fù dà yè, jiàn bù shì zhī gōng, néng cóng wǒ hū? sān jūn wú bù qì xià, yuē: wéi gōng suǒ shǐ. chéng yì xū xī liú tì.
懷光屯咸陽,堅壁八十餘日,不肯出軍,德宗憂之,屢降中使,促以收復之期。 懷光托以卒疲,更請休息,以伺其便,然陰與硃泚交通,其跡漸露。晟懼為所亻並, 乃密疏請移軍東渭橋,以分賊勢。上初未之許。晟以懷光反狀已明,緩急宜有所備。 蜀、漢之路,不可壅也,請以裨將趙光銑為洋州刺史,唐良臣為利州刺史,晟子婿 張彧為劍州刺史,各將兵五百以防未然。上初納之,未果行。無何,吐蕃請以兵佐 誅泚,上欲親總六師,移幸咸陽,以促諸軍進討。懷光聞之大駭,疑上奪其軍,謀 亂益急。時鄜坊節度李建徽、神策將楊惠元及晟,並與懷光聯營,晟以事迫,會有 中使過晟軍,晟乃宣令云:「奉詔徙屯渭橋。」乃結陣而行,至渭橋。不數日,懷 光果劫建徽、惠元而亻並其兵,建徽遁免,惠元為懷光所害。是日,車駕幸梁州。 時變生倉卒,百官扈從者十二三,駱谷道路險阻,儲供無素,從官乏食,上嘆曰: 「早從李晟之言,三蜀可坐致也。」晟大將張少弘自行在傳口詔授晟尚書左僕射、 同中書門下平章事,以安眾心。晟拜哭受命,且曰:「長安宗廟所在,為天下本, 若皆執羈靮,誰復京師?」乃浚城隍,繕兵甲,以圖收復。晟以孤軍獨當強寇,恐 為二賊之所亻並,乃卑詞厚幣,偽致誠於懷光,外示推崇,內為之備。時芻粟未集, 乃令檢校戶部郎中張彧假京兆少尹,擇官吏以賦渭北畿縣。不旬日,芻糧皆足,晟 乃大陳三軍,令之曰:「國家多難,亂逆繼興,屬車駕西幸,關中無主。予代受國 恩,見危死節,臣子之分,況當此時,不能誅滅凶渠,以取富貴,非人豪也。渭橋 橫跨大川,斷賊首尾,吾與公等戮力勤王,擇利而進,興復大業,建不世之功,能 從我乎?」三軍無不泣下,曰:「唯公所使。」晟亦歔欷流涕。
shì shí, zhū cǐ dào jù jīng chéng, huái guāng tú wèi fǎn shì, hé shuò jiàn wěi zhě sān, lǐ nà hǔ shì yú hé nán, xī liè chī zhāng yú biàn zhèng. chéng nèi wú huò cái, wài wú zhuǎn shū, yǐ gū jūn ér kàng jù zéi, ér ruì qì bù shuāi, tú yǐ zhōng yì gǎn yú rén xīn, gù yīng háo guī xiàng. dài xiū yán lǜ fèng tiān zhī zhòng, hán yóu guī zhì bīn níng zhī shī, luò yuán guāng yǐ huá zhōu zhī bīng shǒu tóng guān, shàng kě gū yǐ shén cè zhī lǚ tún qī pán, jiē bǐng chéng jié dù, chéng jūn dà zhèn. huái guāng yǐ xiū yán yóu guī cóng chéng, yì jù. chéng yòu zhì shū yú huái guāng, yù yǐ huò fú, lìng pò zéi yíng luán, yǐ yǎn qián guò. huái guāng zú bù wù, jūn zhòng jiàn duō lí sàn, qiǔ liáng qiě jié, lǔ piāo wú suǒ de, jù wèi chéng suǒ xí. sān yuè, huái guāng zì sān yuán fù píng dōng dǐ fèng tiān, suǒ zhì fén lüè, nǎi zì féng yì rù jù hé zhōng. huái guāng jiāng mèng shè duàn wēi yǒng zhě, běn shén cè jiāng, è huái guāng zhī bù chén, jì zhì fù píng, jié zhèn yú jūn zhōng, wài xiàng dà hū ér qù, huái guāng bù néng zhì. shè wēi yǒng yǐ shù qiān rén guī chéng, nǎi chén bīng shòu shè děng jiàng zú, nǎi zòu shòu shè jiǎn xiào gōng bù shàng shū, wēi yǒng jiān yù shǐ dài fū.
是時,硃泚盜據京城,懷光圖為反噬,河朔僭偽者三,李納虎視於河南,希烈 鴟張於汴、鄭。晟內無貨財,外無轉輸,以孤軍而抗劇賊,而銳氣不衰,徒以忠義 感於人心,故英豪歸向。戴休顏率奉天之眾,韓游瑰治邠寧之師,駱元光以華州之 兵守潼關,尚可孤以神策之旅屯七盤,皆稟晟節度,晟軍大振。懷光以休顏、游瑰 從晟,益懼。晟又致書於懷光,諭以禍福,令破賊迎鑾,以掩前過。懷光卒不悟, 軍眾漸多離散,糗糧且竭,虜剽無所得,懼為晟所襲。三月,懷光自三原、富平東 抵奉天,所至焚掠,乃自馮翊入據河中。懷光將孟涉、段威勇者,本神策將,惡懷 光之不臣,既至富平,結陣於軍中,外向大呼而去,懷光不能制。涉、威勇以數千 人歸晟,乃陳兵受涉等降卒,乃奏授涉檢校工部尚書,威勇兼御史大夫。
dé zōng zhī xìng shān nán, jì rù luò gǔ, wèi hún jiān yuē: wèi qiáo zài zéi fù nèi, bīng shì xuán gé, lǐ chéng kě bàn shì hū? jiān duì yuē: lǐ chéng bǐng yì zhí zhì, lín shì bù kě duó, yǐ chén jì zhī, pò zéi bì yǐ. dì yì shǐ ān. shì yuè, hún jiān bù jiāng shàng guān wàng zì jiān dào huái zhào shū jiā chéng jiǎn xiào yòu pú shè, jiān hé zhōng yǐn hé zhōng jìn jiàng cí xí jié dù shǐ, yì shí fēng sān bǎi hù, yòu jiān jīng jī wèi běi fū fāng dān yán jié dù zhāo tǎo shǐ. chéng chéng zhào liú tì. shí dì yù yí xìng xī chuān, chéng shàng biǎo: qǐng zhù bì liáng hàn, xì yì zhào zhī xīn, tú jiǎn miè zhī shì. ruò guī xiǎo shè dà, zuò dōu mín é, jí rén xīn shī wàng, wǔ shì móu chén wú suǒ shī yǐ. sì yuè, yǒu zhào jiā chéng jīng jī wèi běi fū fāng shāng huá bīng mǎ fù yuán shuài. shí jīng zhào fǔ sī lù lǐ jìng zhòng zì jīng chéng lái, jiàn yì dài fū zhèng yún kuí zì fèng tiān zhì, chéng yǐ jīng zhào shǎo yǐn zhāng yù wèi fù shǐ, zhèng yún kuí wèi xíng jūn sī mǎ, lǐ jìng zhòng wèi jié dù pàn guān, bǐ tóng zhǔ jūn huà. yòu qǐng yǐ huái guāng jiù jiāng táng liáng chén bǎo tóng guān, yǐ hé zhōng jié dù shòu zhī dài xiū yán shǒu fèng tiān, qǐng yǐ fū fāng jié dù shòu zhī shàng jiē cóng zhī. wèi qiáo jiù yǒu sù shí yú wàn hú, dù zhī xiān kuì huái guāng jūn yù jǐn, chéng yòu zòu yuē: jìn jī suī chéng bīng luàn, yóu kě fù liǎn, tǎng kòu zéi wèi miè, sù bīng kuàng shí, rén fèi gēng sāng, yòu wú chǔ xù, fēi fáng wēi zhì shèng zhī shù yě. shàng nà zhī. chéng nǎi yú jī diān lǜ jù zhēng fù, lì mín lè shū, shǒu yù yì gù, yóu shì jūn bù fá shí.
德宗之幸山南,既入駱谷,謂渾瑊曰:「渭橋在賊腹內,兵勢懸隔,李晟可辦 事乎?」瑊對曰:「李晟秉義執志,臨事不可奪,以臣計之,破賊必矣。」帝意始 安。是月,渾瑊步將上官望自間道懷詔書加晟檢校右僕射,兼河中尹、河中晉絳慈 隰節度使,益實封三百戶,又兼京畿、渭北、鄜坊丹延節度招討使。晟承詔流涕。 時帝欲移幸西川,晟上表:「請駐蹕梁漢,系億兆之心,圖翦滅之勢。若規小舍大, 作都岷峨,即人心失望,武士謀臣無所施矣。」四月,有詔加晟京畿、渭北、鄜坊、 商華兵馬副元帥。時京兆府司錄李敬仲自京城來,諫議大夫鄭雲逵自奉天至,晟以 京兆少尹張彧為副使,鄭雲逵為行軍司馬,李敬仲為節度判官,俾同主軍畫。又請 以懷光舊將唐良臣保潼關,以河中節度授之;戴休顏守奉天,請以鄜坊節度授之; 上皆從之。渭橋舊有粟十餘萬斛,度支先饋懷光軍欲盡,晟又奏曰:「近畿雖乘兵 亂,猶可賦斂,儻寇賊未滅,宿兵曠時,人廢耕桑,又無儲蓄,非防微制勝之術也。」 上納之。晟乃於畿甸率聚征賦,吏民樂輸,守御益固,由是軍不乏食。
shén cè jūn jiā zú duō xiàn yú cǐ, chéng jiā yì bǎi kǒu zài zéi zhōng, zuǒ yòu huò yǒu yán jí jiā zhě, chéng yīn qì xià yuē: chéng yú hé zài, ér gǎn xù jiā hū! cǐ yòu shǐ chéng xiǎo lì wáng wú jì zhī xù yì chéng jūn, qiě yuē: gōng jiā wú yàng, chéng zhōng yǒu shū wén. chéng yuē: ěr gǎn yǔ zéi wèi jiān! jù mìng zhǎn zhī. shí zhuǎn shū bù zhì, shèng xià jūn shì huò yī qiú hè, chéng yì tóng láo kǔ, měi yǐ dà yì fèn jī shì xīn, zú wú lí pàn zhě. huì jiāng lì shù bèi zì zéi zhōng táo lái, yán cǐ zhòng xié lí kě miè zhī zhuàng, shì xīn yì fèn. xiān shì, zéi jiāng yáo lìng yán jí wěi zhōng chéng cuī xuān xián shǐ dié chān wǒ jūn, wèi luó qí suǒ de, jū sòng yú chéng, chéng jiě fù, shí ér qiǎn zhī, jiè zhī yuē: ěr bào cuī xuān, shàn wèi zéi shǒu, zhū rén miǎn lì zì gù, wù bù zhōng yú zéi yě!
神策軍家族多陷於泚,晟家亦百口在賊中,左右或有言及家者,晟因泣下曰: 「乘輿何在,而敢恤家乎!」泚又使晟小吏王無忌之婿詣晟軍,且曰:「公家無恙, 城中有書聞。」晟曰:「爾敢與賊為間!」遽命斬之。時轉輸不至,盛夏軍士或衣 裘褐,晟亦同勞苦,每以大義奮激士心,卒無離叛者。會將吏數輩自賊中逃來,言 泚眾攜離可滅之狀,士心益奮。先是,賊將姚令言及偽中丞崔宣咸使諜覘我軍,為 邏騎所得,拘送於晟,晟解縛,食而遣之,誡之曰:「爾報崔宣,善為賊守,諸人 勉力自固,勿不忠於賊也!」
wǔ yuè sān rì, chéng yǐn jūn dǐ tōng huà mén, yào wǔ ér hái, zéi bù gǎn chū. chén jí jiāng zuǒ, tú bīng suǒ xiàng, zhū jiāng yuē: xiān bá wài chéng, jì yǒu shì lǐ, rán hòu běi qīng gōng què. chéng yuē: ruò xiān shōu fāng shì, xiàng mò ài xiá, jiān yǐ jū rén, ruò zéi shè fú gé dòu, bǎi xìng xiāo kuì, fēi jì yě. qiě zéi zhòng bīng jiān jiǎ, jiē zài yuàn zhōng, ruò zì yuàn jī qí xīn fù, bǐ jiāng tú zǒu bù xiá, rú cǐ zé gōng què bǎo ān, shì bù yì sì, jì zhī shàng yě. zhū jiāng yuē: shàn. nǎi yí shū jiān luò yuán guāng shàng kě gū, kè qī jìn jūn yú chéng xià.
五月三日,晟引軍抵通化門,耀武而還,賊不敢出。晨集將佐,圖兵所向,諸 將曰:「先拔外城,既有市里,然後北清宮闕。」晟曰:「若先收坊市,巷陌隘狹, 間以居人,若賊設伏格鬥,百姓囂潰,非計也。且賊重兵堅甲,皆在苑中,若自苑 擊其心腹,彼將圖走不暇,如此則宮闕保安,市不易肆,計之上也。」諸將曰: 「善」。乃移書瑊、駱元光、尚可孤,剋期進軍於城下。
qí yuè èr shí wǔ rì yè, chéng zì dōng wèi qiáo yí jūn yú guāng tài mén wài mǐ cāng cūn, yǐ báo jīng chéng. chéng lín gāo zhǐ huī, lìng shè háo shān yǐ hòu zéi jūn. é ér zéi zhòng dà zhì, zéi xiāo jiāng zhāng tíng zhī lǐ xī qiàn bī shān qiú zhàn, chéng wèi zhū jiāng yuē: wú kǒng zéi bù chū, jīn mào sǐ ér lái, tiān zàn wǒ yě! lēi wú shēn kāng yīng jùn shǐ wàn qǐng mèng shè děng zòng bīng jī zhī. shí huá zhōu yíng zài běi, bīng shǎo, zéi rén bìng lì gōng zhī, chéng qiǎn lǐ yǎn mèng huá yǐ jīng zú jiù zhī. zhōng jūn gǔ zào, yǎn lì zhàn, dà pò zhī, chéng shèng rù guāng tài mén zài zhàn, yòu bài zhī, jiāng shī bì dì, yú zhòng zǒu rù bái huá, yè wén tòng kū zhī shēng.
其月二十五日夜,晟自東渭橋移軍於光泰門外米倉村,以薄京城。晟臨高指麾, 令設壕柵以候賊軍。俄而賊眾大至,賊驍將張庭芝、李希倩逼柵求戰,晟謂諸將曰: 「吾恐賊不出,今冒死而來,天贊我也!」勒吳詵、康英俊、史萬頃、孟涉等縱兵 擊之。時華州營在北,兵少,賊亻併力攻之,晟遣李演、孟華以精卒救之。中軍鼓 噪,演力戰,大破之,乘勝入光泰門;再戰,又敗之,殭屍蔽地,餘眾走入白華, 夜聞慟哭之聲。
yì rì, jiāng fù chū shī, zhū jiāng qǐng dài xī jūn zhì, zé zuǒ yòu jiā gōng. chéng yuē: zéi jì shāng bài, xū chéng shèng pū miè, ruò qí qí yǒu bèi, qǐ wáng shī zhī lì yé! rú dài xī jūn, kǒng shī jī biàn. èr shí bā rì, chéng dà jí zhū jiāng luò yuán guāng shàng kě gū, bīng mǎ shǐ wú shēn wáng bì, dōu yú hòu xíng jūn yá lǐ yǎn shǐ wàn qǐng, shén cè jiāng mèng shè kāng yīng jùn, huá zhōu jiāng guō shěn jīn quán wén chéng, shāng zhōu jiāng péng yuán jùn děng, hào lìng shì shī bì, chén bīng yú guāng tài mén wài. nǎi shǐ wáng bì lǐ yǎn lǜ qí jūn, shǐ wàn qǐng lǐng bù zú, zhí dǐ yuàn qiáng shén jiā cūn. chéng xiān shì yè shǐ rén kāi yuàn qiáng èr bǎi yú bù, zhì shì zéi yǐ shù mù shān zhī, zéi yǐ shān jù zhàn. chéng chì jūn shì yuē: ān dé zòng zéi rú cǐ, dāng xiān zhǎn gōng děng! wàn qǐng jù, xiān dēng, bá shān ér rù, wáng bì qí jūn jì jìn, zéi jí bēn kuì, huò zéi jiāng duàn chéng jiàn, dà jūn fēn dào bìng rù, gǔ zào léi dòng. yáo lìng yán zhāng tíng zhī lǐ xī qiàn yóu lì hàn guān jūn, chéng lìng jué shèng jūn shǐ táng liáng chén bīng mǎ shǐ zhào guāng xiǎn yáng wàn róng mèng rì huá děng bù qí qí jìn, zéi jūn zhèn chéng ér lǚ běi. zhàn shí yú hé, chéng shèng qū cù, zhì yú bái huá. hū yǒu zéi qí qiān yú chū yú guān jūn zhī bèi, chéng yǐ huī xià bǎi yú qí chí zhī, zuǒ yòu hū yuē: xiàng gōng lái! zéi wén zhī jīng kuì, guān jūn zhuī zhǎn, bù kě shèng jì. zhū cǐ yáo lìng yán zhāng tíng zhī shàng yǒu zhòng wàn rén, xiāng shuài dùn zǒu, chéng qiǎn tián zǐ qí zhuī zhī, qí yú xiōng dǎng xiāng shuài lái jiàng. shì rì, chéng jūn rù jīng chéng, lè bīng tún yú hán yuán diàn qián, chéng shě yú yòu jīn wú zhàng, réng hào lìng zhū jūn yuē chéng shí bù wǔ, shàng píng ruì suàn, xià lài shì xīn, xìng de jiān jué xiōng qú, sù qīng gōng jìn, jiē sān jūn zhī lì yě. zhǎng ān shì shù, jiǔ xiàn zéi tíng, ruò xiǎo yǒu zhèn jīng, zé fēi fá zuì diào rén zhī yì yě. chéng yǔ gōng děng gè yǒu jiā shì, lí bié shù nián, jīn yǐ chéng gōng, xiāng jiàn fēi wǎn, wǔ rì nèi bù dé zhé tōng jiā xìn, wéi mìng zhě zhǎn. nǎi qiǎn jīng zhào yǐn lǐ qí yùn shè zhǎng ān lìng chén yuán zhòng shè wàn nián lìng wéi shàng rén jí gào yù bǎi xìng, jū rén ān dǔ, qiū háo wú suǒ fàn. shàng kě gū jūn rén yǒu shàn qǔ zéi mǎ zhě, chéng dà jiāng gāo míng yào lǔ zéi nǚ jì yī rén, sī mǎ zhòu qǔ zéi mǎ èr pǐ, chéng jiē lì zhǎn zhī, mò gǎn wǔ shì. shì shù wú bù gǎn yuè, xián xū xī liú tì, yuǎn fāng jū rén, yì yǒu jīng sù fāng zhī zhě. èr shí jiǔ rì, lìng mèng shè tún yú bái huá, shàng kě gū tún wàng xiān mén, luò yuán guāng tún zhāng jìng sì, chéng zì tún yú ān guó sì. shì rì, zhǎn zéi jiāng lǐ xī qiàn děng bā rén, xùn yú shì.
翌日,將復出師,諸將請待西軍至,則左右夾攻。晟曰:「賊既傷敗,須乘勝 撲滅,若俟其有備,豈王師之利耶!如待西軍,恐失機便。」二十八日,晟大集諸 將駱元光、尚可孤,兵馬使吳詵、王佖,都虞候邢君牙、李演、史萬頃,神策將孟 涉、康英俊,華州將郭審金、權文成,商州將彭元俊等,號令誓師畢,陳兵於光泰 門外。乃使王佖、李演率騎軍,史萬頃領步卒,直抵苑牆神麚村。晟先是夜使人開 苑牆二百餘步,至是賊已樹木柵之,賊倚柵拒戰。晟叱軍士曰:「安得縱賊如此, 當先斬公等!」萬頃懼,先登,拔柵而入,王佖騎軍繼進,賊即奔潰,獲賊將段誠 諫,大軍分道併入,鼓譟雷動。姚令言、張庭芝、李希倩猶力捍官軍,晟令決勝軍 使唐良臣、兵馬使趙光銑、楊萬榮、孟日華等步騎齊進,賊軍陣成而屢北。戰十餘 合,乘勝驅蹙,至於白華。忽有賊騎千餘出於官軍之背,晟以麾下百餘騎馳之,左 右呼曰:「相公來!」賊聞之驚潰,官軍追斬,不可勝計。硃泚、姚令言、張庭芝 尚有眾萬人,相率遁走,晟遣田子奇追之,其餘凶黨相率來降。是日,晟軍入京城, 勒兵屯於含元殿前,晟舍於右金吾仗,仍號令諸軍曰「晟實不武,上憑睿算,下賴 士心,幸得殲厥凶渠,肅清宮禁,皆三軍之力也。長安士庶,久陷賊庭,若小有震 驚,則非伐罪吊人之義也。晟與公等各有家室,離別數年,今已成功,相見非晚, 五日內不得輒通家信,違命者斬。」乃遣京兆尹李齊運、攝長安令陳元眾、攝萬年 令韋上亻及告喻百姓,居人安堵,秋毫無所犯。尚可孤軍人有擅取賊馬者,晟大將 高明曜虜賊女妓一人,司馬伷取賊馬二匹,晟皆立斬之,莫敢忤視。士庶無不感悅, 咸歔欷流涕,遠坊居人,亦有經宿方知者。二十九日,令孟涉屯於白華,尚可孤屯 望仙門,駱元光屯章敬寺,晟自屯於安國寺。是日,斬賊將李希倩等八人,徇於市。
liù yuè sì rì, chéng pò zéi lù bù zhì liáng zhōu, shàng lǎn zhī gǎn qì, qún chén wú bù yǔn tì, yīn shàng shòu chēng wàn suì, zòu yuē: lǐ chéng qián fèng shèng mó, dàng dí xiōng chǒu. rán gǔ zhī shù xūn, lì fù dū yì zhě, wǎng wǎng yǒu zhī zhì yú bù jīng zōng miào, bù yì shì sì, zhǎng ān rén bù shí qí gǔ, ān dǔ rú chū, zì sān dài yǐ lái, wèi zhī yǒu yě. shàng yuē: tiān shēng lǐ chéng, wèi shè jì wàn rén, bù wèi zhèn yě. bǎi guān bài hè ér tuì. shì rì, chéng zhǎn wěi xiāng lǐ zhōng chén zhāng guāng chéng jiǎng zhèn qiáo lín hóng jīng lún cuī xuān děng, yòu biǎo shǒu chén jié bù qū yú zéi zhě chéng zhèn zhī liú nǎi jiǎng yǎn zhào yè xuē jí děng.
六月四日,晟破賊露布至梁州,上覽之感泣,群臣無不隕涕,因上壽稱萬歲, 奏曰:「李晟虔奉聖謨,蕩滌凶丑。然古之樹勛,力復都邑者,往往有之;至於不 驚宗廟,不易市肆,長安人不識旗鼓,安堵如初,自三代以來,未之有也。」上曰: 「天生李晟,為社稷萬人,不為朕也。」百官拜賀而退。是日,晟斬偽相李忠臣、 張光晟、蔣鎮、喬琳、洪經綸、崔宣等,又表守臣節不屈於賊者程鎮之、劉乃、蔣 沇、趙曄、薛岌等。
chéng chū tún wèi qiáo shí, yíng huò shǒu suì, jiǔ zhī fāng tuì, bīn jiè huò quàn yuē: jīn yíng huò yǐ tuì, huáng jiā zhī lì yě, kě sù yòng bīng. chéng yuē: tiān zǐ wài cì, rén chén dàn dāng sǐ jié, chuí xiàng xuán yuǎn, wú ān zhī tiān dào yé! zhì shì, wèi cān zuǒ yuē: qián zhě shì dài fū quàn chéng chū bīng, fēi gǎn jù yě, qiě jūn kě yòng zhī, bù kě shǐ zhī zhī. cháng wén wǔ wěi yíng suō wú zhǔn, chéng jù fù lái shǒu suì, zé wǒ jūn bù zhàn ér zì kuì. cān zuǒ tàn fú, jiē yuē: fēi suǒ jí yě. xún bài chéng sī tú, jiān zhōng shū lìng, shí fēng yī qiān hù.
晟初屯渭橋時,熒惑守歲,久之方退,賓介或勸曰:「今熒惑已退,皇家之利 也,可速用兵。」晟曰:「天子外次,人臣但當死節,垂象玄遠,吾安知天道耶!」 至是,謂參佐曰:「前者士大夫勸晟出兵,非敢拒也,且軍可用之,不可使知之。 嘗聞五緯盈縮無准,晟懼復來守歲,則我軍不戰而自潰。」參佐嘆服,皆曰:「非 所及也。」尋拜晟司徒,兼中書令,實封一千戶。
chéng zōng lǐ yǐ bèi bǎi sī, lìng dà jiāng wú shēn jiāng bīng sān qiān zhì bǎo jī qīng dào, chéng yòu qǐng zhì fèng xiáng yíng hù, bù xǔ. qī yuè shí sān rì, dé zōng zhì zì xìng yuán, hún jiān hán yóu guī dài xiū yán yǐ qí bīng hù cóng, chéng yǔ luò yuán guāng shàng kě gū yǐ qí bīng fèng yíng. shí yuán cóng jìn jūn jí shān nán lǒng zhōu fèng xiáng zhī zhòng, bù qí fán shí yú wàn, jīng qí lián gèn shù shí lǐ, qīng chéng shì shù, jiā dào huān hū. chéng yǐ róng fú yè jiàn yú sān qiáo, shàng zhù mǎ láo zhī. chéng zài bài qǐ shǒu, chū hè yuán è tiǎn miè, zōng miào zài qīng, gōng wéi xián sù, biàn wǔ gǎn tì, guì ér yán yuē: chén tiǎn bèi zhǎo yá zhī rèn, bù néng zǎo zhū yāo nì, zhì luán yú zài qiān. jí shī yú chéng yú, lěi yuè fāng tiǎn zéi kòu, jiē chén yōng nuò bù rèn zhí zhī zé, gǎn qǐng sǐ zuì. fú yú lù zuǒ. shàng wèi zhī yǎn tì, mìng gěi shì zhōng qí yìng xuān zhǐ, lìng zuǒ yòu qǐ chéng yú mǎ qián. shì yuè, yù diàn dà shè, zèng chéng fù qīn tài zǐ tài bǎo, mǔ wáng shì zèng dài guó fū rén, cì yǒng chóng lǐ dì jí jīng yáng shàng tián yán píng mén zhī lín yuán nǚ lè bā rén. rù dì zhī rì, jīng zhào fǔ gōng zhàng jiǔ zhuàn, cì jiào fāng lè jù, gǔ chuī yíng dǎo, zǎi chén jié jiāng sòng zhī, jīng shī yǐ wèi róng guān. shàng sī chéng xūn lì, zhì jì gōng bēi, bǐ huáng tài zǐ shū zhī, kān shí lì yú dōng wèi qiáo, yǔ tiān dì yōu jiǔ, yòu lìng tài zǐ shū bēi cí yǐ cì chéng.
晟綜理以備百司,令大將吳詵將兵三千至寶雞清道,晟又請至鳳翔迎扈,不許。 七月十三日,德宗至自興元,渾瑊、韓游瑰、戴休顏以其兵扈從,晟與駱元光、尚 可孤以其兵奉迎。時元從禁軍及山南、隴州、鳳翔之眾,步騎凡十餘萬,旌旗連亘 數十里,傾城士庶,夾道歡呼。晟以戎服謁見於三橋,上駐馬勞之。晟再拜稽首, 初賀元惡殄滅,宗廟再清,宮闈咸肅,抃舞感涕,跪而言曰:「臣忝備爪牙之任, 不能早誅妖逆,至鑾輿再遷。及師於城隅,累月方殄賊寇,皆臣庸懦不任職之責, 敢請死罪。」伏於路左。上為之掩涕,命給事中齊映宣旨,令左右起晟於馬前。是 月,御殿大赦,贈晟父欽太子太保,母王氏贈代國夫人,賜永崇里第及涇陽上田、 延平門之林園、女樂八人。入第之日,京兆府供帳酒饌,賜教坊樂具,鼓吹迎導, 宰臣節將送之,京師以為榮觀。上思晟勛力,制紀功碑,俾皇太子書之,刊石立於 東渭橋,與天地悠久,又令太子書碑詞以賜晟。
chéng yǐ jīng zhōu yǐ biān, lǚ hài róng shuài, shù wèi luàn jiē, nǎi shàng shū qǐng lǐ bù yòng mìng zhě, jiān bèi gēng yǐ jī sù, rǎng què xī fān, shàng jiē cóng zhī. zhào yǐ chéng jiān fèng xiáng yǐn fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ, réng chōng lǒng yòu jīng yuán jié dù, jiān guǎn nèi zhū jūn jí sì zhèn běi tíng xíng yíng bīng mǎ fù yuán shuài, gǎi fēng xī píng jùn wáng. chū, dì zài fèng tiān, fèng xiáng jūn luàn, shā qí shuài zhāng yì, lì xiǎo jiāng lǐ chǔ lín. zhì shì chǔ lín zài cháo, chéng qǐng yǐ chǔ lín jù wǎng fèng xiáng, jiāng zhū zhī, shàng yǐ chū fù jīng shī, fāng ān fǎn cè, bù xǔ. bā yuè, chéng zhì fèng xiáng, lǐ shā zhāng yì zhī zuì, zhǎn wáng bīn děng shí yú rén. chū, zhū cǐ luàn shí, jīng zhōu yì shā qí shuài féng hé qīng, lì bié jiāng tián xī jiàn, fāng shǔ bō qiān, bù huáng tǎo fá, yǐ jīng shuài shòu zhī. zhì shì, chéng zòu yuē: jìn zhě zhōng yuán bīng huò, jiē qǐ jīng zhōu, qiě qí dì bī xī róng, yì wèi fǎn fù. xī jiàn xiōng tú, jiāng xiào jiāo nì, ruò bù chéng gé, zhōng wèi hòu huàn. cóng zhī. chéng zhì fèng xiáng, tuō yǐ xún biān, zhì jīng zhōu, xī jiàn yíng yè, yú zuò zhí ér zhū zhī, bìng zhū hài hé qīng zhě shí qí děng sān shí yú rén, jù shì yǐ wén. shàng yuē: jīng zhōu luàn nì quán sǒu, fēi chéng mò néng lǐ zhī. hái zhèn, biǎo yòu lóng wǔ jiāng jūn lǐ guān wèi jīng yuán jié dù shǐ, tǔ bō shēn wèi zhī. chéng cháng yuē hé lǒng zhī xiàn yě, qǐ tǔ bō lì qǔ zhī, jiē yīn jiāng shuài tān bào, zhǒng luò xié èr, rén bù dé gēng jià, zhǎn zhuǎn dōng xǐ, zì qì zhī ěr. qiě tǔ wú sī xù, rén kǔ zhēng yì, sī táng zhī xīn, qǐ yǒu yǐ hū! nǎi qīng jiā cái yǐ shǎng jiàng zhě, yǐ huái lái zhī. jiàng lǔ làng xī nǎng, chéng zòu fēng wáng, měi fān shǐ zhì, chéng bì zhì xī nǎng yú zuò, yī yǐ jǐn páo jīn dài yǐ chǒng yì zhī. fān rén jiē xiāng zhǐ mù, róng xiàn xī nǎng.
晟以涇州倚邊,屢害戎帥,數為亂階,乃上書請理不用命者,兼備耕以積粟, 攘卻西蕃,上皆從之。詔以晟兼鳳翔尹、鳳翔隴右節度使,仍充隴右涇原節度,兼 管內諸軍及四鎮、北庭行營兵馬副元帥,改封西平郡王。初,帝在奉天,鳳翔軍亂, 殺其帥張鎰,立小將李楚琳。至是楚琳在朝,晟請以楚琳俱往鳳翔,將誅之,上以 初復京師,方安反側,不許。八月,晟至鳳翔,理殺張鎰之罪,斬王斌等十餘人。 初,硃泚亂時,涇州亦殺其帥馮河清,立別將田希鑒,方屬播遷,不遑討伐,以涇 帥授之。至是,晟奏曰:「近者中原兵禍,皆起涇州,且其地逼西戎,易為反覆。 希鑒兇徒,將校驕逆,若不懲革,終為後患。」從之。晟至鳳翔,托以巡邊,至涇 州,希鑒迎謁,於坐執而誅之,並誅害河清者石奇等三十餘人,具事以聞。上曰: 「涇州亂逆泉藪,非晟莫能理之。」還鎮,表右龍武將軍李觀為涇原節度使,吐蕃 深畏之。晟常曰;「河、隴之陷也,豈吐蕃力取之,皆因將帥貪暴,種落攜貳,人 不得耕稼,展轉東徙,自棄之耳。且土無絲絮,人苦征役,思唐之心,豈有已乎!」 乃傾家財以賞降者,以懷來之。降虜浪息曩,晟奏封王,每蕃使至,晟必置息曩於 坐,衣以錦袍、金帶以寵異之。蕃人皆相指目,榮羨息曩。
fān xiāng shàng jié zàn pō duō zhà móu, yóu è chéng, nǎi xiāng yǔ yì yún: táng zhī míng jiāng, lǐ chéng yǔ mǎ suì hún jiān ěr. bù qù sān rén, bì wèi wǒ yōu. nǎi xíng fǎn jiān, qiǎn shǐ yīn mǎ suì yǐ qǐng hé, jì hé, jí qǐng méng, fù yīn méng yǐ lǔ jiān, yīn yǐ mài suì. zhēn yuán èr nián jiǔ yuè, tǔ bō yòng shàng jié zàn zhī jì, nǎi dà xìng bīng rù lǒng zhōu, dǐ fèng xiáng, wú suǒ lǔ lüè, qiě yuē: zhào wǒ lái, hé bù yǐ niú jiǔ kào láo? xú nǎi yǐn qù, chí shì jiān chéng yě. shì yì yě, chéng xiān lìng yá jiāng wáng bì xuǎn ruì bīng sān qiān, shè fú yú qiān yáng, jiè zhī yuē: fān jūn guò chéng xià, wù jī shǒu wěi, shǒu wěi zòng bài, zhōng jūn lì quán, ruò hé shì gōng rǔ, bì shòu qí bì. dàn qí qí qián jūn yǐ guò, jiàn wǔ fāng qí wǔ bào yī, zé qí zhōng jūn yě, tū qí bù yì, kě jiàn qí gōng. bì rú chéng jié dù, guǒ yù jié zàn. jí chū fèn jī, zéi jiē pī mǐ, bì jūn bù shí jié zàn, gù jié zàn jǐn ér huò miǎn. shí yuè, chéng chū shī xí tǔ bō cuī shā bǎo, bá zhī, zhǎn qí bǎo shǐ hù qū lǜ xī méng děng, zì shì jié zàn shù qiǎn shǐ qǐ hé. shí èr yuè, chéng cháo jīng shī, zòu yuē: róng dí wú xìn, bù kě xǔ. zǎi xiàng hán huàng yòu fú chéng yì, qǐng diào jūn shí yǐ gěi chéng, mìng jiāng jī zhī. shàng fāng yàn bīng, yí jiāng shuài shēng shì yāo gōng. huì huàng zú, zhāng yán shǎng bǐng zhèng, yǔ chéng yǒu xì, lǚ yú shàng qián jiān chéng, yán bù kě jiǔ lìng diǎn bīng. yán shǎng yù yòng liú xuán zuǒ lǐ bào zhēn, wěi yǐ xī běi biān shì, bǐ lì gōng yǐ yā chéng, dé zōng jìng nà yán shǎng zhī yán, bà chéng bīng bǐng. sān nián sān yuè, cè bài chéng wèi tài wèi zhōng shū lìng, fèng cháo qǐng ér yǐ. qí nián rùn wǔ yuè, hún jiān yǔ shàng jié zàn tóng méng yú píng liáng, guǒ wèi fān bīng suǒ jié, jiān dān mǎ jǐn miǎn, jiāng lì jiē xiàn. liù yuè, bà hé dōng jié dù shǐ mǎ suì wèi sī tú, jǐn zhōng shàng jié zàn zhī móu.
蕃相尚結贊頗多詐謀,尤惡晟,乃相與議云:「唐之名將,李晟與馬燧、渾瑊 耳。不去三人,必為我憂。」乃行反間,遣使因馬燧以請和,既和,即請盟,復因 盟以虜瑊,因以賣燧。貞元二年九月,吐蕃用尚結贊之計,乃大興兵入隴州,抵鳳 翔,無所虜掠,且曰:「召我來,何不以牛酒犒勞?」徐乃引去,持是間晟也。是 役也,晟先令衙將王佖選銳兵三千,設伏於汧陽,誡之曰:「蕃軍過城下,勿擊首 尾,首尾縱敗,中軍力全,若合勢攻汝,必受其弊。但俟其前軍已過,見五方旗、 武豹衣,則其中軍也,突其不意,可建奇功。」佖如晟節度,果遇結贊。及出奮擊, 賊皆披靡,佖軍不識結贊,故結贊僅而獲免。十月,晟出師襲吐蕃摧沙堡,拔之, 斬其堡使扈屈律悉蒙等,自是結贊數遣使乞和。十二月,晟朝京師,奏曰:「戎狄 無信,不可許。」宰相韓滉又扶晟議,請調軍食以給晟,命將擊之。上方厭兵,疑 將帥生事邀功。會滉卒,張延賞秉政,與晟有隙,屢於上前間晟,言不可久令典兵。 延賞欲用劉玄佐、李抱真,委以西北邊事,俾立功以壓晟,德宗竟納延賞之言,罷 晟兵柄。三年三月,冊拜晟為太尉、中書令,奉朝請而已。其年閏五月,渾瑊與尚 結贊同盟於平涼,果為蕃兵所劫,瑊單馬僅免,將吏皆陷。六月,罷河東節度使馬 燧為司徒,盡中尚結贊之謀。
chéng jì bà bīng quán, cháo yè zhī wài, hǎn suǒ guò cóng. yǒu tōng wáng fǔ zhǎng shǐ dīng qióng zhě, yì wèi zhāng yán shǎng suǒ pái, xīn huái yuàn wàng, nǎi qiú jiàn chéng yán shì, qiě yuē: tài wèi gōng yè zhì dà, yóu bà bīng quán, zì gǔ gōng gāo, wú yǒu bǎo quán zhě. guó jiā tǎng yǒu biàn gù, qióng yuàn bèi zuǒ yòu, jiǎo tù sān xué, hé zǎo tú zhī. chéng nù yuē: ěr ān dé bù xiáng zhī yán! jù zhí qióng yǐ wén. sì nián sān yuè, zhào wèi chéng lì wǔ miào, yǐ chéng gāo zǔ zhī zèng lǒng zhōu cì shǐ, zēng zǔ sōng zèng zé zhōu cì shǐ, zǔ sī gōng zèng yōu zhōu dà dū dū. miào chéng, guān gěi shēng láo jì qì chuáng zhàng, lǐ guān xiāng yí yǐ fù yān.
晟既罷兵權,朝謁之外,罕所過從。有通王府長史丁瓊者,亦為張延賞所排, 心懷怨望,乃求見晟言事,且曰:「太尉功業至大,猶罷兵權,自古功高,無有保 全者。國家倘有變故,瓊願備左右,狡兔三穴,盍早圖之。」晟怒曰:「爾安得不 祥之言!」遽執瓊以聞。四年三月,詔為晟立五廟,以晟高祖芝贈隴州刺史,曾祖 嵩贈澤州刺史,祖思恭贈幽州大都督。廟成,官給牲牢、祭器、床帳,禮官相儀以 祔焉。
wǔ nián jiǔ yuè, chéng yǔ shì zhōng mǎ suì jiàn yú yán yīng diàn, shàng jiā qí xūn lì, zhào yuē: xī wǒ liè zǔ, chéng gān kūn zhī dàng dí, sǎo suí jì zhī huāng tún, tǐ yuán yù jí, zuò rén fù mǔ zé yì yǒu xióng pí zhī shì, bù èr xīn zhī chén, zuǒ yòu jīng lún, cān yì dì gòu, zhāo wén dé, huī wǔ gōng, wēi bù ruò, kāng bù yì, yòng duān mìng yú shàng dì, fù bì sì fāng. yǔ zhòu jì qīng, rì yuè jì zhēn, wáng yè jì chéng, tài jiē jì píng nǎi tú jué róng, liè yú sī gé, mào zhāo jī xiào, shì biǎo yí xíng, yī yǐ bù wàng yú zhāo xī, yī yǐ yǒng chuí hū lái yì, jūn chén zhī yì, hòu mò zhòng yān. zhēn yuán jǐ sì suì qiū jiǔ yuè, wǒ xíng xī gōng, zhān hóng gé chóng gòu, jiàn lǎo chén yí xiàng, yóng rán sù rán, hé jìng zài sè, xiǎng yún lóng zhī yè yīng, gǎn zhì lái zhī jiān nán. dǔ wǎng sī jīn, qǔ lèi fēi yuǎn. qiě gōng yǔ shí bìng, cái wèi dài shēng, gǒu yùn qí cái, yù qí shí, zūn zhǔ bì rén, hé dài bù yǒu? zài zhōng zōng, zé huán yàn fàn děng zhe qí fǔ dài zhī jī zài xuán zōng, zé liú yōu qiú děng shēn yì fèng zhī xūn zài sù zōng, zé guō zi yí sǎo tiǎn fēn kūn jīn zé lǐ chéng děng bǎo níng zhèn gōng. xián xuān lì sì qín, guāng fù zōng shè. dìng zhī qián liè, fū qǐ duō xiè, què ér wèi lù, shú wèi jīng xián. kuàng niàn gōng jì dé, wén zǔ suǒ wèi yě, zài yǔ hé qí gǎn dài! yǒu sī yí xù nián dài xiān hòu, gè tú qí xiàng yú jiù chén zhī cì, réng lìng huáng tài zǐ shū zhèn shì mìng, jì yú bì yān. shù bō jiā yōng, shì zhāo yú xià, bǐ hòu lái zhě shàng yī qīng yán, zhī yuán xūn zhī bù xiǔ. fù mìng huáng tài zi shū qí wén yǐ cì chéng, chéng kè shí yú mén zuǒ.
五年九月,晟與侍中馬燧見於延英殿,上嘉其勛力,詔曰:「昔我列祖,乘乾 坤之蕩滌,掃隋季之荒屯,體元御極,作人父母;則亦有熊羆之士,不二心之臣, 左右經綸,參翊締構,昭文德,恢武功,威不若,康不乂,用端命於上帝,付畀四 方。宇宙既清,日月既貞,王業既成,太階既平;乃圖厥容,列於斯閣,懋昭績效, 式表儀形,一以不忘於朝夕,一以永垂乎來裔,君臣之義,厚莫重焉。貞元己巳歲 秋九月,我行西宮,瞻宏閣崇構,見老臣遺象,顒然肅然,和敬在色,想雲龍之葉 應,感致來之艱難。睹往思今,取類非遠。且功與時並,才為代生,苟蘊其才,遇 其時,尊主庇人,何代不有?在中宗,則桓彥范等著其輔戴之績;在玄宗,則劉幽 求等申翼奉之勛;在肅宗,則郭子儀掃殄氛昆;今則李晟等保寧朕躬。咸宣力肆勤, 光復宗社。訂之前烈,夫豈多謝,闕而未錄,孰謂旌賢。況念功紀德,文祖所為也, 在予曷其敢怠!有司宜敘年代先後,各圖其像於舊臣之次,仍令皇太子書朕是命, 紀於壁焉。庶播嘉庸,式昭於下,俾後來者尚揖清顏,知元勛之不朽。」復命皇太 子書其文以賜晟,晟刻石於門左。
chū, chéng zài fèng xiáng, wèi bīn jiè yuē: wèi zhēng néng zhí yán jí jiàn, zhì tài zōng yú yáo shùn zhī shàng, zhēn zhōng chén yě, pū suǒ mù zhī. xíng jūn sī mǎ lǐ shū dù duì yuē: cǐ jìn shēn rú zhě zhī shì, fēi xūn dé suǒ yí. chéng liǎn róng yuē: xíng jūn shī yán. chuán chēng bāng yǒu dào, wēi yán wēi xíng. jīn xiū míng zhī qī, chéng xìng de bèi wèi jiāng xiāng, xīn yǒu bù kě, rěn ér bù yán, qǐ kě wèi yǒu fàn wú yǐn, zhī wú bù wèi zhě yé! shì fēi zài rén zhǔ suǒ zé ěr. shū dù cán ér tuì. gù chéng wèi xiāng, měi dāng shàng suǒ gù wèn, bì jí yán fěi gōng. jǐn dà chén zhī jié. xìng chén mò, wèi cháng xiè yú suǒ qīn. lín xià míng chá, měi lǐ jūn, bì yuē mǒu yǒu láo, mǒu néng qí shì, suī sī yǎng xiǎo shàn, bì jì xìng míng. yóu è xià wèi péng dǎng xiāng gòu, hǎo shàn jí è, chū yú tiān xìng. cháng yǒu ēn zhě, hòu bào zhī. chū, tán yuán chéng wèi lán zhōu cì shǐ, cháng yǒu ēn yú chéng, hòu zuò biǎn yú yuè zhōu bǐ chéng guì, shàng shū lǐ zhī, zhào zèng yuán chéng níng zhōu cì shǐ. yuán chéng sān zi, chéng fǔ dài qín zhì, jiē wèi chéng jiù huàn xué, rén jiē yì zhī. lǐ jiā yǐ yán chēng, zhū zǐ zhí fēi chén hūn bù dé yè jiàn, yán bù jí gōng shì, shì wáng shì shēng rú jǐ zi. cháng zhèng suì, cuī shì nǚ guī shěng, wèi jí jiē, chéng què zhī yuē: ěr yǒu jiā, kuàng gū zài táng, fù dāng fèng jiǔ lǐ cóng kuì, yǐ dài bīn kè. suì bù shì ér qiǎn hái jiā, qí dá lǐ dūn jiào rú cǐ. zhēn yuán jiǔ nián bā yuè hōng, shí nián liù shí qī. shàng zhèn dào chū tì, fèi cháo wǔ rì, lìng bǎi guān jiù dì lín diào, mìng jīng zhào yǐn lǐ chōng jiān hù sàng shì, guān gěi zàng jù, fèng fù jiā děng. bǐ dà liǎn, shàng shǒu shū zhì yì, sòng jiù qián, yuē:
初,晟在鳳翔,謂賓介曰:「魏徵能直言極諫,致太宗於堯、舜之上,真忠臣 也,仆所慕之。」行軍司馬李叔度對曰:「此搢紳儒者之事,非勛德所宜。」晟斂 容曰:「行軍失言。」傳稱『邦有道,危言危行」。今休明之期,晟幸得備位將相, 心有不可,忍而不言,豈可謂有犯無隱,知無不為者耶!是非在人主所擇耳。」叔 度慚而退。故晟為相,每當上所顧問,必極言匪躬。盡大臣之節。性沉默,未嘗泄 於所親。臨下明察,每理軍,必曰某有勞,某能其事,雖廝養小善,必記姓名。尤 惡下為朋黨相構,好善嫉惡,出於天性。嘗有恩者,厚報之。初,譚元澄為嵐州刺 史,嘗有恩於晟,後坐貶於岳州;比晟貴,上疏理之,詔贈元澄寧州刺史。元澄三 子,晟撫待勤至,皆為成就宦學,人皆義之。理家以嚴稱,諸子侄非晨昏不得謁見, 言不及公事,視王氏甥如己子。嘗正歲,崔氏女歸省,未及階,晟卻之曰:「爾有 家,況姑在堂,婦當奉酒醴從饋,以待賓客。」遂不視而遣還家,其達禮敦教如此。 貞元九年八月薨,時年六十七。上震悼出涕,廢朝五日,令百官就第臨吊,命京兆 尹李充監護喪事,官給葬具,賵賻加等。比大斂,上手書致意,送柩前,曰:
huáng dì qiǎn gōng wéi lìng dì wǔ shǒu jìn zhì zhǐ yú gù tài wèi zhōng shū lìng xī píng jùn wáng zèng tài shī zhī líng yuē: tiān zuò wǒ bāng, shì shēng cái jié, bǐng yīn yáng zhī cuì qì, shí shān yuè zhī jiàng líng. hóng jì huàn nán, bǎo zuǒ wáng shì: sǎo dàng fēn kūn, kuò qīng shàng jīng. zhōng chéng gǎn yú rén shén, gōng yè shī yú shè jì, kuāng shí dìng luàn, shí lài yuán xūn. jì lǐng shàng tái, kè xié zhōng wài, xū mó dì dào, yè zàn huáng yóu. cháng jié jiā yán, yǐ kuāng bù dài, qíng suǒ qīn zhòng, yì wú jiān rán. fāng qī yǔ guó tóng xiū, yǒng wèi bāng hàn. bǐ yīng jí yàng, suī lì xún shí, rì jì quán chú, zhòng qī xiāng jiàn, bì yǔ zài wèi, zhōng zhì hé píng. qǐ tú yào ěr wú zhēng, yǎn zhì hōng shì, sàng wǒ xián zhé, kuī wǒ gǔ gōng, tiān bù yìn yí, tòng xī hé jí, wū hū! dà shà fāng gòu, xuán shī dòng liáng jù chuān wèi jì, suì wáng zhōu jí. jūn chén zhī yì, zhuī tòng yì shēn, xún shěng yí zhāng, bèi zēng gǎn qiè. qīng yī mén yìn sì, zhèn bì zhōng shǐ bǎo chí. kuàng yuàn děng dì xiōng, chéng qīng jiào xùn, zhèn zhī zhì yì, qǐ wàng píng shēng? zòng qīng bù yán, zhèn yì cún xìn. bǐ zhě qīng zài zhī rì, què wèi jiàn zhèn shēn xīn, jīn qīng yǔ zhèn zhǎng guāi, fāng jì zhī zhèn chéng zhì. wú yǐ wèi niàn, fā yán tì líng, shì yòng gōng shù shù xíng, guì xiě suǒ huái dé jǐn. lín zhǐ qiǎn shǐ, bù néng shì cí, hún ér yǒu zhī, dāng tǐ zhèn yì.
皇帝遣宮闈令第五守進致旨於故太尉、中書令、西平郡王、贈太師之靈曰: 「天祚我邦,是生才傑,稟陰陽之粹氣,實山嶽之降靈。弘濟患難,保佐王室:掃 盪氛昆,廓清上京。忠誠感於人神,功業施於社稷,匡時定亂,實賴元勛。洎領上 台,克諧中外,訏謨帝道,葉贊皇猷。常竭嘉言,以匡不迨,情所親重,義無間然。 方期與國同休,永為邦翰。比嬰疾恙,雖歷旬時,日冀痊除,重期相見,弼予在位, 終致和平。豈圖藥餌無征,奄至薨逝,喪我賢哲,虧我股肱,天不慭遺,痛惜何極, 嗚呼!大廈方構,旋失棟樑;巨川未濟,遂亡舟楫。君臣之義,追慟益深,循省遺 章,倍增感切。卿一門胤嗣,朕必終始保持。況願等弟兄,承卿教訓,朕之志義, 豈忘平生?縱卿不言,朕亦存信。比者卿在之日,卻未見朕深心,今卿與朕長乖, 方冀知朕誠志。無以為念,發言涕零,是用躬述數行,貴寫所懷得盡。臨紙遣使, 不能飾詞,魂而有知,當體朕意。
cè zèng tài shī, shì yuē zhōng wǔ. chéng hōng hòu, chéng yán zhōu, fù yán chí, shàng cì zǎi chén xīn yán, cè rán sī chéng, nǎi lìng zhì yán yú líng zuò. yòu shí qiǎn zhōng shǐ zhì chéng dì cún fǔ zhū zi, jiào jiè bèi zhì, wén yuàn děng yǒu yī shàn, shàng xǐ xíng yú sè. juàn yù zhōng shǐ, wú yǔ chéng bǐ.
冊贈太師,諡曰忠武。晟薨後,城鹽州,復鹽池,上賜宰臣新鹽,惻然思晟, 乃令致鹽於靈座。又時遣中使至晟第存撫諸子,教戒備至,聞願等有一善,上喜形 於色。眷遇終始,無與晟比。
yuán hé sì nián, zhào yuē: fū néng dìng shè jì, jì shēng rén, cún bù xiǔ zhī míng, chuí kě jiǔ zhī yè zhě, bì bào yǐ shū cháng zhī chǒng, dài yǐ qīn bǐ zhī ēn, yǔ guó wú qióng, shí wéi mào diǎn. gù fèng tiān dìng nán gōng chén tài wèi jiān zhōng shū lìng shàng zhù guó xī píng jùn wáng shí shí fēng yī qiān wǔ bǎi hù zèng tài shī lǐ chéng, jiān dài yīng xián, zì tiān zhōng yì, mài jì shí zhī hóng suàn, bào jīng wǔ zhī zhǎng cái, guàn yǐ zhì chéng, xié yú yī dé, cháng zāo tún nán zhī jì, shí zhe kān dìng zhī gōng. jīng ní jì jiān, gōng miào sī fù, juàn zī xūn fá, zé jì bāo chóng. yǒng yán tiān bù zhī yí, zài huái bāng jié zhī gōng, sī jiā chóng yú wǎng liè, yuán xié bǐ yú hòu kūn, mù yǐ zōng qīn, jiāng yǔ hòu yì. qí jiā yí lìng biān fù shǔ jí. chéng xiǎng dé zōng miào tíng.
元和四年,詔曰:「夫能定社稷,濟生人,存不朽之名,垂可久之業者,必報 以殊常之寵,待以親比之恩,與國無窮,時惟茂典。故奉天定難功臣、太尉、兼中 書令、上柱國、西平郡王、食實封一千五百戶、贈太師李晟,間代英賢,自天忠義, 邁濟時之宏算,抱經武之長材,貫以至誠,協於一德,嘗遭屯難之際,實著戡定之 功。鯨鯢既殲,宮廟斯復,眷茲勛伐,則既褒崇。永言天步之夷,載懷邦傑之功, 思加崇於往烈,爰協比於後昆,睦以宗親,將予厚意。其家宜令編附屬籍。晟饗德 宗廟庭。」
chéng shí wǔ zǐ: dòng zhòu xié, wú lù zǎo shì cì yuàn cōng zǒng xùn píng shù xiàn sù yì tīng jì yīn cōng zǒng guān bēi ér zú, ér yuàn sù tīng zuì zhī míng.
晟十五子:侗、伷、偕,無祿早世;次願、聰、總、愻、憑、恕、憲、愬、懿、 聽、惎、慇、聰、總官卑而卒,而願、愬、聽最知名。
yuàn, yòu qiān jǐn guǎ guò, chéng lì dà xūn, zhū zi yóu wú guān, zǎi xiàng zòu chén, dé zōng jí rì zhào yuàn bài yín qīng guāng lù dài fū tài zǐ bīn kè shàng zhù guó. jiù zhì, xūn zhì shàng zhù guó, cì mén jǐ, jí lìng cì yuàn, nǎi yǔ fù bìng liè qǐ jǐ yú mén. jiǔ nián, dīng fù yōu. shí èr nián, fú què, dé zōng zhào jiàn yuàn děng yú yán yīng, mǐn rán jiǔ zhī yuē: zhèn zài gōng zhōng, cháng niàn qīng děng, zhuī huái xūn dé, hé rì wàng zhī. yòu wén qīng děng jū sàng dé lǐ, zhèn shén jiā zhī. gè cì yī yī xí juàn sān qiān pǐ. yuàn yī qián shòu tài zǐ bīn kè, xiōng dì tóng rì bài guān zhě jiǔ rén. xún zhuǎn zuǒ wèi dà jiāng jūn. yuán hé yuán nián bā yuè, jiǎn xiào lǐ bù shàng shū, jiān xià zhōu cì shǐ xià suī yín yòu děng zhōu jié dù shǐ, wēi lìng jiǎn sù, shén dé suī huái zhī shù. kè yǒu wáng mǎ zhě, yǐ zhuàng gào yuàn, yuàn yǐ zhuàng bǎng yú lù, xuán jīn yǐ gòu zhī. bù sān rì, suǒ wáng mǎ xì zhī bǎng xià, réng zhì shū yī jiān yuē: mǎ yì jí qún, bù shí gào, zuì dāng sǐ, gǎn yǐ liáng mǎ yī pǐ shú zuì, bìng wáng mǎ jǐn nà yú lù. yuàn fù kè wáng mǎ ér zòng qí liáng mǎ. jìng nèi yán sù, duō rú cǐ lèi. zhuǎn xú zhōu cì shǐ wǔ níng jūn jié dù. dào zhèn, yǐ qīng yùn bù gōng, fèng mìng tǎo fá, tú chéng xià yì, jié zòu lǚ wén. wú hé, yǒu jí, yǐ qí dì sù dài wèi xú shuài, rù wèi xíng bù shàng shū. jí yù, jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè, jiān fèng xiáng yǐn fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ. rán zì shì pō dài yú wèi lǐ, wú fù sù zhì, shēng sè zhī wài, quán bù jiè huái.
願,幼謙謹寡過,晟立大勛,諸子猶無官,宰相奏陳,德宗即日召願拜銀青光 祿大夫、太子賓客、上柱國。舊制,勛至上柱國,賜門戟,即令賜願,乃與父並列 棨戟於門。九年,丁父憂。十二年,服闋,德宗召見願等於延英,憫然久之曰: 「朕在宮中,常念卿等,追懷勛德,何日忘之。又聞卿等居喪得禮,朕甚嘉之。」 各賜衣一襲、絹三千匹。願依前授太子賓客,兄弟同日拜官者九人。尋轉左衛大將 軍。元和元年八月,檢校禮部尚書,兼夏州刺史、夏綏銀宥等州節度使,威令簡肅, 甚得綏懷之術。客有亡馬者,以狀告願,願以狀榜於路,懸金以購之。不三日,所 亡馬系之榜下,仍置書一緘曰:「馬逸及群,不時告,罪當死,敢以良馬一匹贖罪, 並亡馬謹納於路。」願付客亡馬而縱其良馬。境內嚴肅,多如此類。轉徐州刺史、 武寧軍節度。到鎮,以青、鄆不恭,奉命討伐,屠城下邑,捷奏屢聞。無何,有疾, 以其弟愬代為徐帥,入為刑部尚書。疾愈,檢校尚書左僕射,兼鳳翔尹、鳳翔隴右 節度使。然自是頗怠於為理,無復素志,聲色之外,全不介懷。
zhǎng qìng èr nián èr yuè, jiǎn xiào sī kōng, jiān biàn zhōu cì shǐ xuān wǔ jūn jié dù shǐ. xiān shì, zhāng hóng jìng wèi biàn shuài, yǐ hòu shǎng ān shì xīn. jí yuàn zhì, tǎng zàng yǐ jié, ér yuàn zì qí shē chǐ, mén nèi shù bǎi kǒu, yǎng gěi guān sī, bù xù jūn zhèng, shǎng lài bù jí hóng jìng shí, ér yǐ wēi xíng yù xià. yòu lìng qī dì dòu huǎn jiāng qīn bīng, huǎn yì jiāo ào dú huò, yǐ shì qún qíng jù yuàn. shì suì qī yuè sì rì yè, yá jiāng lǐ chén zé xuē zhì zhōng qín lín děng sān rén sù zhí, tū rù dòu huǎn zhàng zhōng, zhǎn huǎn shǒu yǐ xùn. yuàn wén yǒu biàn, yǔ zuǒ yòu shù rén lù fā ér zǒu, dēng zǐ chéng běi lóu, xuán zhuì ér xià, yóu shuǐ dòu ér chū. bǐ xiǎo, xíng shí shù lǐ, yù yě rén qū lǘ, duó ér chéng zhī, dé zhì zhèng zhōu. yuàn qī dòu shì sǐ yú luàn bīng zhī shǒu, zi sān rén nì ér huò miǎn, pū qiè wèi jūn shì suǒ fú. chéng zhōng dà lüè sān rì, nǎi lì qí yá jiāng lǐ wèi liú hòu, yǐ yāo máo yuè, yuè yú, fāng zhū zhī. yuàn zuò biǎn suí zhōu cì shǐ. cháo tíng niàn chéng zhī xūn, zhōng bù jiā zuì, rù wèi zuǒ jīn wú wèi dà jiāng jūn. zhǎng qìng sì nián liù yuè, fù jiǎn xiào sī kōng, jiān hé zhōng yǐn, chōng hé zhōng jìn jiàng cí xí jié dù shǐ. hé zhōng zhī zhèng, yì rú qí liáng. jiā yǐ yuàn jié tuō quán xìng, hòu xíng lù yí, fù rù suí jǐn, jūn fǔ xiāo rán, lài jù jí zhōng, bù ěr, pú rén bì yǒu gèng biàn. bǎo yīng yuán nián liù yuè zú, zèng sī tú.
長慶二年二月,檢校司空,兼汴州刺史、宣武軍節度使。先是,張弘靖為汴帥, 以厚賞安士心。及願至,帑藏已竭,而願恣其奢侈,門內數百口,仰給官司,不恤 軍政,賞賚不及弘靖時,而以威刑馭下。又令妻弟竇緩將親兵,緩亦驕傲黷貨,以 是群情聚怨。是歲七月四日夜,牙將李臣則、薛志忠、秦鄰等三人宿直,突入竇緩 帳中,斬緩首以徇。願聞有變,與左右數人露發而走,登子城北樓,懸縋而下,由 水竇而出。比曉,行十數里,遇野人驅驢,奪而乘之,得至鄭州。願妻竇氏死於亂 兵之手,子三人匿而獲免,仆妾為軍士所俘。城中大掠三日,乃立其牙將李為留 後,以邀旄鉞,月余,方誅之。願坐貶隨州刺史。朝廷念晟之勛,終不加罪,入為 左金吾衛大將軍。長慶四年六月,復檢校司空,兼河中尹,充河中、晉、絳、慈、 隰節度使。河中之政,亦如岐、梁。加以願結托權幸,厚行賂遺,賦入隨盡,軍府 蕭然,賴遽疾終,不爾,蒲人必有更變。寶應元年六月卒,贈司徒。
sù yǐ fù yìn qǐ jiā, shòu tài cháng sì xié lǜ láng, qiān wèi wèi shǎo qīng. sù zǎo sàng suǒ chū, bǎo yǎng yú jìn guó fū rén wáng shì, jí zú, chéng yǐ běn fēi zhèng shì, lìng fú sī, hào kū bù rěn, chéng gǎn zhī, yīn xǔ fú cuī. jì liàn, dīng fù yōu, sù yǔ zhòng dì xiàn lú yú mù cè, dé zōng bù xǔ, zhào lìng guī dì. jū yī xiǔ, tú xiǎn fù wǎng, shàng zhī bù kě duó, suì xǔ zhōng zhì. fú què, shòu yòu shù zǐ, zhuǎn shào fǔ jiān zuǒ shù zǐ. chū wèi fāng jìn èr zhōu cì shǐ. yǐ lǐ xíng shū yì, jiā jīn zǐ guāng lù dài fū. fù wèi shù zǐ, lèi qiān zhì tài zǐ zhān shì, gōng yuàn xián láng shǐ.
愬以父廕起家,授太常寺協律郎,遷衛尉少卿。愬早喪所出,保養於晉國夫人 王氏,及卒,晟以本非正室,令服緦,號哭不忍,晟感之,因許服縗。既練,丁父 憂,愬與仲弟憲廬於墓側,德宗不許,詔令歸第。居一宿,徒跣復往,上知不可奪, 遂許終制。服闋,授右庶子,轉少府監、左庶子。出為坊、晉二州刺史。以理行殊 異,加金紫光祿大夫。復為庶子,累遷至太子詹事,宮苑閒廊使。
sù yǒu chóu lüè, shàn qí shè. yuán hé shí yī nián, yòng bīng tǎo cài zhōu wú yuán jì. qī yuè, táng dèng jié dù shǐ gāo xiá yù zhàn bài, yòu mìng yuán zī wèi shuài, zī yì wú gōng. sù kàng biǎo zì chén, yuàn yú jūn qián zì xiào. zǎi xiàng lǐ féng jí yì yǐ sù cái kě yòng, suì jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì, jiān dèng zhōu cì shǐ yù shǐ dài fū, chōng suí táng dèng jié dù shǐ. bīng shì cuī bài zhī yú, qì shì shāng jǔ, sù chuāi zhī qí qíng, nǎi bù sù jūn zhèn, bù qí bù wǔ. huò yǐ bù sù wèi yán, sù yuē: zéi fāng ān yuán shàng shū zhī kuān yì, wú bù yù shǐ qí gǎi bèi. nǎi dài gào sān jūn yuē tiān zǐ zhī sù róu ér rěn chǐ, gù lìng fǔ yǎng ěr bèi. zhàn zhě, fēi wú shì yě. jūn zhòng xìn ér lè zhī. sù yòu sàn qí yōu lè, wèi cháng yàn lè, shì zú shāng yí zhě, qīn zì fǔ zhī. zéi yǐ cháng bài gāo yuán èr shuài, yòu yǐ sù míng wèi fēi suǒ wèi dàn zhě, bù shèn zēng qí bèi. sù chén yǒng zhǎng suàn, tuī chéng dài shì, gù néng yòng qí bēi ruò zhī shì, chū zéi bù yì. jū bàn suì, zhī rén kě yòng, nǎi móu xí cài, biǎo qǐng jì shī. zhào hé zhōng fū fāng qí bīng èr qiān rén yì zhī, yóu shì wán jī qì xiè, yīn jì róng shì. cháng huò zéi jiāng dīng shì liáng, zhào rù yǔ yǔ, cí qì bù náo, sù yì zhī, yīn shì qí fù, zhì wèi zhuō shēng jiāng. shì liáng gǎn zhī, nǎi yuē: zéi jiāng wú xiù lín zǒng zhòng shù qiān, bù kě jù pò zhě, yòng chén guāng qià zhī móu yě. shì liáng néng qín guāng qià yǐ jiàng xiù lín. sù cóng zhī, guǒ qín guāng qià. shí èr yuè, wú xiù lín yǐ wén chéng shān bīng sān qiān jiàng. yùn nǎi jìng xǐ zhī xīn xìng shān, suì yǐ xiù lín zhī zhòng gōng wú fáng xiàn, shōu qí wài chéng. chū, jiāng gōng wú fáng, jūn lì yuē: wǎng wáng rì, qǐng bì zhī. sù yuē: zéi yǐ wǎng wáng wèi wú bù lái, zhèng kě jī yě. jí zhàn, shèng jié ér guī. zéi yǐ xiāo qí wǔ bǎi zhuī sù, sù xià mǎ jù hú chuáng, lìng zhòng xī lì fù zhàn, shè shā zéi jiāng sūn zhōng xiàn, nǎi tuì. huò quàn sù suì bá wú fáng, sù yuē: qǔ zhī zé hé shì ér gù qí xué, bù rú liú zhī yǐ fēn qí lì.
愬有籌略,善騎射。元和十一年,用兵討蔡州吳元濟。七月,唐鄧節度使高霞 寓戰敗,又命袁滋為帥,滋亦無功。愬抗表自陳,願於軍前自效。宰相李逢吉亦以 愬才可用,遂檢校左散騎常侍,兼鄧州刺史、御史大夫,充隨、唐、鄧節度使。兵 士摧敗之餘,氣勢傷沮,愬揣知其情,乃不肅軍陣,不齊部伍。或以不肅為言,愬 曰:「賊方安袁尚書之寬易,吾不欲使其改備。」乃紿告三軍曰;「天子知愬柔而 忍恥,故令撫養爾輩。戰者,非吾事也。」軍眾信而樂之。愬又散其優樂,未嘗宴 樂,士卒傷痍者,親自撫之。賊以嘗敗高、袁二帥,又以愬名位非所畏憚者,不甚 增其備。愬沉勇長算,推誠待士,故能用其卑弱之勢,出賊不意。居半歲,知人可 用,乃謀襲蔡,表請濟師。詔河中、鄜坊騎兵二千人益之,由是完緝器械,陰計戎 事。嘗獲賊將丁士良,召入與語,辭氣不撓,愬異之,因釋其縛,置為捉生將。士 良感之,乃曰:「賊將吳秀琳總眾數千,不可遽破者,用陳光洽之謀也。士良能擒 光洽以降秀琳。」愬從之,果擒光洽。十二月,吳秀琳以文成柵兵三千降。醖乃徑 徙之新興柵,遂以秀琳之眾攻吳房縣,收其外城。初,將攻吳房,軍吏曰:「往亡 日,請避之。」愬曰:「賊以往亡謂吾不來,正可擊也。」及戰,勝捷而歸。賊以 驍騎五百追愬,愬下馬據胡床,令眾悉力赴戰,射殺賊將孫忠憲,乃退。或勸愬遂 拔吳房,愬曰:「取之則合勢而固其穴,不如留之以分其力。」
chū, wú xiù lín zhī jiàng, sù dān qí zhì shān xià yǔ zhī yǔ, qīn shì qí fù, shǔ wèi yá jiāng. xiù lín gǎn ēn, qī yú xiào bào, wèi sù yuē: ruò yù pò zéi, xū dé lǐ yòu, mǒu wú néng wèi yě. yòu zhě, zéi zhī qí jiāng, yǒu dǎn lüè, shǒu xìng qiáo shān, cháng wǔ yì guān jūn, qù lái bù kě bèi. sù zhào qí jiāng shǐ yòng chéng jiè zhī yuē: jīn yòu yǐ zhòng huò mài yú zhāng chái, ěr kě yǐ sān bǎi qí fú páng lín zhōng, yòu shǐ yáo pèi yú qián, shì jiāng fén mài zhě. yòu sù yì wǒ jūn, bì qīng ér lái zhú, ěr yǐ qīng qí bó zhī, bì huò yòu. yòng chéng děng rú qí liào, guǒ qín yòu ér hái. guān jūn cháng kǔ yòu, jiē qǐng shā zhī, sù bù tīng, jiě fù ér kè lǐ zhī. sù chéng jiān cháng zhào yòu jí lǐ zhōng yì, píng rén ér yǔ, huò zhì yè fēn. zhōng yì, yì jiàng jiāng yě, běn míng xiàn, sù zhì zhī. jūn zhōng duō jiàn sù, sù yì chǒng yòu. shǐ mù gǎn sǐ zhě sān qiān rén yǐ wèi tū jiāng, yùn zì jiào xí zhī. sù jiāng xí yuán jì, huì yǔ shuǐ, zì wǔ yuè zhì qī yuè bù zhǐ, gōu chéng kuì yì, bù kě chū shī. jūn lì xián yǐ bù shā yòu wèi yán, jiǎn hàn rì zhì, qiě yán dé zéi dié zhě jù yán qí shì. sù wú yǐ zhǐ zhī, nǎi chí yòu qì yuē: qǐ tiān yì bù yù píng cǐ zéi, hé ěr yī shēn jiàn duó yú zhòng kǒu! sù yòu lǜ zhū jūn xiān yǐ bàng wén, zé bù néng quán yòu, nǎi xiè sòng jīng shī, xiān biǎo qǐng shì, qiě yán: bì shā yòu, zé wú yǐ chéng gōng zhě. bǐ yòu zhì jīng, zhào shì yǐ hái sù, nǎi shǔ wèi sǎn bīng mǎ shǐ, lìng pèi dāo xún jǐng, chū rù zhàng zhōng, lüè wú cāi xián. yòu gǎi wèi liù yuàn bīng mǎ shǐ. jiù jūn lìng, yǒu shě zéi dié zhě tú qí jiā, sù chú qí lìng, yīn shǐ hòu zhī, dié fǎn yǐ qíng gào sù, sù yì zhī zéi zhōng xū shí.
初,吳秀琳之降,愬單騎至柵下與之語,親釋其縛,署為衙將。秀琳感恩,期 於效報,謂愬曰:「若欲破賊,須得李祐,某無能為也。」祐者,賊之騎將,有膽 略,守興橋柵,常侮易官軍,去來不可備。愬召其將史用誠誡之曰:「今祐以眾獲 麥於張柴,爾可以三百騎伏旁林中,又使搖旆於前,示將焚麥者。祐素易我軍,必 輕而來逐,爾以輕騎搏之,必獲祐。」用誠等如其料,果擒祐而還。官軍常苦祐, 皆請殺之,愬不聽,解縛而客禮之。愬乘間常召祐及李忠義,屏人而語,或至夜分。 忠義,亦降將也,本名憲,愬致之。軍中多諫愬,愬益寵祐。始募敢死者三千人以 為突將,醖自教習之。愬將襲元濟,會雨水,自五月至七月不止,溝塍潰溢,不可 出師。軍吏咸以不殺祐為言,簡翰日至,且言得賊諜者具言其事。愬無以止之,乃 持祐泣曰:「豈天意不欲平此賊,何爾一身見奪於眾口!」愬又慮諸軍先以謗聞, 則不能全祐,乃械送京師,先表請釋,且言:「必殺祐,則無以成功者。」比祐至 京,詔釋以還愬,乃署為散兵馬使,令佩刀巡警,出入帳中,略無猜閒。又改為六 院兵馬使。舊軍令,有舍賊諜者屠其家,愬除其令,因使厚之,諜反以情告愬,愬 益知賊中虛實。
chén xǔ jié dù shǐ lǐ guāng yán yǒng guān zhū jūn, zéi xī yǐ jīng zú kàng guāng yán. yóu shì sù chéng qí wú bèi, shí yuè, jiāng xí cài zhōu. qí yuè qī rì, shǐ pàn guān zhèng xiè gào shī qī yú péi dù. shí rì yè, yǐ lǐ yòu lǜ tū jiāng sān qiān wèi xiān fēng, lǐ zhōng yì fù zhī, sù zì shuài zhōng jūn sān qiān, tián jìn chéng yǐ hòu jūn sān qiān diàn ér xíng. chū chū wén chéng shān, zhòng qǐng suǒ xiàng, sù yuē: dōng liù shí lǐ zhǐ. zhì zéi jìng, yuē zhāng chái zhài, jǐn shā qí shù zú, lìng jūn shì shǎo xī, shàn jī dí jiǎ zhòu, fā rèn gòu gōng, fù jiàn pèi ér chū. shì rì, yīn huì yǔ xuě, dà fēng liè qí pèi, mǎ lì ér bù néng yuè, shì zú kǔ hán, bào gē jiāng pū zhě dào lù xiāng wàng. qí chuān zé liáng jìng xiǎn yí, zhāng chái yǐ dōng, shī rén wèi cháng dǎo qí jìng, jiē wèi tóu shēn bù cè. chū zhì zhāng chái, zhū jiāng qǐng suǒ zhǐ, sù yuē: rù cài zhōu qǔ wú yuán jì yě. zhū jiāng shī sè. jiān jūn shǐ kū ér yán yuē: guǒ luò lǐ yòu jì zhōng! sù bù tīng, cù lìng jìn jūn, jiē wèi bì bù shēng hái, rán yǐ cóng sù zhī lìng, wú gǎn wèi shēn jì zhě. yùn dào fēn wǔ bǎi rén duàn huí qū lù qiáo, qí yè dòng sǐ zhě shí èr sān. yòu fēn wǔ bǎi rén duàn lǎng shān lù. zì zhāng chái xíng qī shí lǐ, bǐ zhì xuán hù chéng, yè bàn, xuě yù shén. jìn chéng yǒu é yā chí, sù lìng jīng jī zhī, yǐ zá qí shēng. zéi shì wú fáng lǎng shān zhī gù, yàn rán wú yī rén zhī zhě. lǐ yòu lǐ zhōng yì kǎn yōng ér xiān dēng, gǎn ruì zhě cóng zhī, jǐn shā shǒu mén zú ér dēng qí mén, liú jī tuò zhě. lí míng, xuě yì zhǐ, sù rù, zhǐ yuán jì wài zhái. cài lì gào yuán jì yuē: chéng yǐ xiàn yǐ. yuán jì yuē: shì huí qǔ zi dì guī qiú hán yī ěr. é wén sù jūn hào lìng jiāng shì yún: cháng shì chuán yǔ. nǎi yuē: hé cháng shì dé zhì yú cǐ? suì qū lǜ zuǒ yòu chéng zǐ chéng jù hàn. tián jìn chéng yǐ bīng huán ér gōng zhī. sù jì yuán jì yóu wàng dǒng zhòng zhì lái jiù, nǎi lìng fǎng zhòng zhì jiā ān xù zhī, shǐ qí jiā rén chí shū zhào zhòng zhì. zhòng zhì dān qí ér guī sù, bái yī ní shǒu, sù yǐ kè lǐ dài zhī. tián jìn chéng fén zǐ chéng nán mén, yuán jì chéng shàng qǐng zuì, jìn chéng tī ér xià zhī, nǎi kǎn sòng jīng shī. qí shēn guāng èr zhōu jí zhū zhèn bīng shàng èr wàn yú rén, xiāng cì lái jiàng.
陳許節度使李光顏勇冠諸軍,賊悉以精卒抗光顏。由是愬乘其無備,十月,將 襲蔡州。其月七日,使判官鄭澥告師期於裴度。十日夜,以李祐率突將三千為先鋒, 李忠義副之,愬自帥中軍三千,田進誠以後軍三千殿而行。初出文成柵,眾請所向, 愬曰:「東六十里止。」至賊境,曰張柴砦,盡殺其戍卒,令軍士少息,繕羈靮甲 胄,發刃彀弓,復建旆而出。是日,陰晦雨雪,大風裂旗旆,馬栗而不能躍,士卒 苦寒,抱戈僵仆者道路相望。其川澤梁逕險夷,張柴已東,師人未嘗蹈其境,皆謂 投身不測。初至張柴,諸將請所止,愬曰:「入蔡州取吳元濟也。」諸將失色。監 軍使哭而言曰:「果落李祐計中!」愬不聽,促令進軍,皆謂必不生還,然已從愬 之令,無敢為身計者。醖道分五百人斷洄曲路橋,其夜凍死者十二三。又分五百人 斷朗山路。自張柴行七十里,比至懸瓠城,夜半,雪愈甚。近城有鵝鴨池,愬令驚 擊之,以雜其聲。賊恃吳房、朗山之固,晏然無一人知者。李祐、李忠義坎墉而先 登,敢銳者從之,盡殺守門卒而登其門,留擊柝者。黎明,雪亦止,愬入,止元濟 外宅。蔡吏告元濟曰:「城已陷矣。」元濟曰:「是洄曲子弟歸求寒衣耳。」俄聞 愬軍號令將士云:「常侍傳語。」乃曰:「何常侍得至於此?」遂驅率左右乘子城 拒捍。田進誠以兵環而攻之。愬計元濟猶望董重質來救,乃令訪重質家安恤之,使 其家人持書召重質。重質單騎而歸愬,白衣泥首,愬以客禮待之。田進誠焚子城南 門,元濟城上請罪,進誠梯而下之,乃檻送京師。其申、光二州及諸鎮兵尚二萬餘 人,相次來降。
zì yuán jì jiù qín, sù bù lù yī rén, qí wèi yuán jì zhí shì zhàng xià chú jiù zhī jiān zhě, jiē fù qí zhí, shǐ zhī bù yí. nǎi tún bīng jū chǎng yǐ dài péi dù. yì rì, dù zhì, sù jù gāo jiān hòu dù mǎ shǒu. dù jiāng bì zhī, sù yuē: cǐ fāng bù shí shàng xià děng wēi zhī fēn jiǔ yǐ, qǐng gōng yīn yǐ shì zhī. dù yǐ zǎi xiàng lǐ shòu sù yíng yè, zhòng jiē sǒng guān. míng rì, sù jūn hái yú wén chéng shān. shí yī yuè, zhào yǐ sù jiǎn xiào shàng shū zuǒ pú shè, jiān xiāng zhōu cì shǐ shān nán dōng dào jié dù xiāng dèng suí táng fù yǐng jūn fáng děng zhōu guān chá děng shǐ shàng zhù guó, fēng liáng guó gōng, shí yì sān qiān hù, shí shí fēng wǔ bǎi hù, yī zi wǔ pǐn zhèng yuán.
自元濟就擒,愬不戮一人,其為元濟執事帳下廚廄之間者,皆復其職,使之不 疑。乃屯兵鞠場以待裴度。翌日,度至,愬具櫜鞬候度馬首。度將避之,愬曰: 「此方不識上下等威之分久矣,請公因以示之。」度以宰相禮受愬迎謁,眾皆聳觀。 明日,愬軍還於文成柵。十一月,詔以愬檢校尚書左僕射,兼襄州刺史、山南東道 節度、襄鄧隨唐復郢均房等州觀察等使、上柱國,封涼國公,食邑三千戶,食實封 五百戶,一子五品正員。
xiàn zōng yǒu yì fù lǒng yòu gù dì, yuán hé shí sān nián wǔ yuè, shòu sù fèng xiáng lǒng yòu jié dù shǐ, réng zhào lù yóu què xià. sù wèi fā, shǔ lǐ shī dào zài pàn, zhào tián hóng zhèng yì chéng xuān wǔ děng jūn tǎo zhī, nǎi yí sù wèi xú zhōu cì shǐ wǔ níng jūn jié dù shǐ, dài qí xiōng yuàn. xiōng dì jiāo huàn qí xú èr zhèn, xún rì jiān zài jiàn fù xiōng zhī rèn. sù zhì xú fāng, lǐ bīng yǒu fāng lüè. shí cài jiāng dǒng zhòng zhì biǎn chūn zhōu sī hù, sù shàng biǎo qǐng shù zhòng zhì cì zhī, kān yú jūn qián qū shǐ, jí zhào zhēng hái sòng wǔ níng jūn, sù nǎi shǔ wèi yá jiāng. sù pò zéi jīn xiāng, fán shí yī zhàn, qín zéi jiāng wǔ shí, fú zhǎn wàn jì. zī qīng píng, jiāng yǒu shì yàn zhào. yuán hé shí wǔ nián jiǔ yuè, yǐ sù jiǎn xiào zuǒ pú shè tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì lù zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ zhāo yì jié dù shǐ, réng cì xìng níng lǐ dì. shí yuè, wáng chéng zōng zú, wèi bó tián hóng zhèng yí rèn zhèn zhōu. sù zhì lù zhōu, sì yuè, qiān wèi zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ wèi bó jié dù shǐ. zhǎng qìng yuán nián, yōu zhèn fù luàn, sù wén zhī, sù fú yǐ lìng sān jūn yuē: wèi rén suǒ yǐ fù shù ér néng tōng zhī shèng huà zhě, yóu tián gōng gù yě. tiān zǐ yǐ qí rén ér ài rén, shǐ lǐ zhèn jì. qiě tián gōng chū yú wèi, fǔ shī qī nián, yī dàn zhèn rén bù dào, gǎn zī cán hài, yǐ wèi wèi wú rén yě. ruò fù xiōng zǐ dì shí tián gōng ēn zhě, qí hé yǐ bào? zhòng jiē tòng kū. yòu yǐ yù dài bǎo jiàn yǔ niú yuán yì, qiǎn shǐ wèi zhī yuē: wú xiān rén cháng yǐ cǐ jiàn lì dà xūn, wú yòu yǐ cǐ jiàn píng cài kòu, jīn zhèn rén pàn nì, gōng yǐ cǐ jiǎn zhī. yuán yì chéng mìng gǎn jī, nǎi yǐ jiàn jí dài lìng yú jūn zhōng, bào zhī yuē: yuàn yǐ zhòng cóng, jié qí sǐ lì. fāng yǒu zhì zhì, huì jí zuò, bù néng zhì jūn, rén wéi jì lǜ, gōng suì wú chéng. cháo tíng yǐ tián bù dài zhī, chú tài zǐ shǎo bǎo, guī dōng dōu. shì nián shí yuè, zú yú luò yáng, shí nián sì shí jiǔ. mù zōng wén zhī zhèn dào, fèng fù jiā děng, zèng tài wèi.
憲宗有意復隴右故地,元和十三年五月,授愬鳳翔隴右節度使,仍詔路由闕下。 愬未發,屬李師道再叛,詔田弘正、義成、宣武等軍討之,乃移愬為徐州刺史、武 寧軍節度使,代其兄願。兄弟交換岐、徐二鎮,旬日間再踐父兄之任。愬至徐方, 理兵有方略。時蔡將董重質貶春州司戶,愬上表請恕重質賜之,堪於軍前驅使,即 詔征還送武寧軍,愬乃署為牙將。愬破賊金鄉,凡十一戰,擒賊將五十,俘斬萬計。 淄青平,將有事燕、趙。元和十五年九月,以愬檢校左僕射、同中書門下平章事、 潞州大都督府長史、昭義節度使,仍賜興寧里第。十月,王承宗卒,魏博田弘正移 任鎮州。愬至潞州,四月,遷魏州大都督府長史、魏博節度使。長慶元年,幽、鎮 復亂,愬聞之,素服以令三軍曰:「魏人所以富庶而能通知聖化者,由田公故也。 天子以其仁而愛人,使理鎮、冀。且田公出於魏,撫師七年,一旦鎮人不道,敢茲 殘害,以魏為無人也。若父兄子弟食田公恩者,其何以報?」眾皆慟哭。又以玉帶、 寶劍與牛元翼,遣使謂之曰:「吾先人常以此劍立大勛,吾又以此劍平蔡寇,今鎮 人叛逆,公以此翦之。」元翼承命感激,乃以劍及帶令於軍中,報之曰:「願以眾 從,竭其死力」。方有制置,會疾作,不能治軍,人違紀律,功遂無成。朝廷以田 布代之,除太子少保,歸東都。是年十月,卒於洛陽,時年四十九。穆宗聞之震悼, 賵賻加等,贈太尉。
shǐ, chéng kè fù jīng chéng, shì bù gǎi sì jí sù píng huái cài, fù zhǒng qí měi. fù zǐ réng jiàn dà xūn, suī kūn zhòng jiē lǐng bīng fú, ér gōng yè bù móu yú sù, jìn dài wú yǐ bǐ lún. jiā yǐ xíng jǐ yǒu cháng, jiǎn bù wéi lǐ, dì xiōng xí fù xūn chǒng, lǜ yǐ pū mǎ dì zhái xiāng jīn, wéi sù liù qiān dà zhèn, suǒ chù xiān rén jiù zhái yī yuàn ér yǐ. wǎn suì hū yú qǔ shì, pì qǐng bù dé qí rén, zhì shǐ lì yuán wèi jiān, jūn zhèng bù sù, wù lùn shāo jiǎn, xī zāi!
始,晟克復京城,市不改肆;及愬平淮蔡,復踵其美。父子仍建大勛,雖昆仲 皆領兵符,而功業不侔於愬,近代無以比倫。加以行己有常,儉不違禮,弟兄席父 勛寵,率以仆馬第宅相矜,唯愬六遷大鎮,所處先人舊宅一院而已。晚歲忽於取士, 辟請不得其人,至使吏緣為奸,軍政不肅,物論稍減,惜哉!
tīng qī suì yǐ yìn shòu tài cháng sì xié lǜ láng, cháng rù gōng shǔ, lì xū xiǎo zhī, bù wèi zhì jìng, tīng lìng biān zhī jiàn xuè, fù chéng qí zhī. hòu suí tǔ tū chéng cuǐ tǎo wáng chéng zōng, wèi shén cè xíng yíng bīng mǎ shǐ. shí zhāo yì lú cóng shǐ chí liǎng duān, wú xīn tǎo zéi, chéng cuǐ yòng tīng jì, qín cóng shǐ yǐ xiàn. zhuǎn zuǒ xiāo wèi jiāng jūn jiān yù shǐ zhōng chéng. chū wèi ān zhōu cì shǐ, suí è yuè guān chá shǐ liǔ gōng chuò tǎo wú yuán jì, jūn zhōng dòng jìng, xī yòng tīng móu, jūn shēng suì zhèn. yuán hé zhōng, tǎo lǐ shī dào, tīng wèi chǔ zhōu cì shǐ, tǒng huái nán zhī shī. yùn rén sù yì huái jūn, tīng qián xùn liàn, chū qí bù yì, qū hǎi zhōu, jù xiǎn yào, pò mù yáng bīng, jiàng qú shān shù, huái rén dōng hǎi liǎng chéng wàng fēng qǐ xiáng, shān dōng píng. yuán hé shí sì nián wǔ yuè, yǐ gōng shòu jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì xià zhōu cì shǐ xià suī yín yòu jié dù shǐ. shí wǔ nián liù yuè, gǎi líng zhōu dà dū du fǔ zhǎng shǐ líng yán jié dù shǐ. jìng nèi yǒu guāng lù qú, fèi sāi suì jiǔ, yù qǐ tún tián yǐ dài zhuǎn shū, tīng fù kāi jué jiù qú, gài tián qiān yú qǐng, zhì jīn lài zhī. jiù jiā jiǎn xiào gōng bù shàng shū.
聽七歲以廕授太常寺協律郎,常入公署,吏胥小之,不為致敬,聽令鞭之見血, 父晟奇之。後隨吐突承璀討王承宗,為神策行營兵馬使。時昭義盧從史持兩端,無 心討賊,承璀用聽計,擒從史以獻。轉左驍衛將軍、兼御史中丞。出為安州刺史, 隨鄂岳觀察使柳公綽討吳元濟,軍中動靜,悉用聽謀,軍聲遂振。元和中,討李師 道,聽為楚州刺史,統淮南之師。鄆人素易淮軍,聽潛訓練,出其不意,趨海州, 據險要,破沐陽兵,降朐山戍,懷仁、東海兩城望風乞降,山東平。元和十四年五 月,以功授檢校左散騎常侍、夏州刺史、夏綏銀宥節度使。十五年六月,改靈州大 都督府長史、靈鹽節度使。境內有光祿渠,廢塞歲久,欲起屯田以代轉輸,聽復開 決舊渠,溉田千餘頃,至今賴之。就加檢校工部尚書。
chū, tīng wèi yǔ lín jiāng jūn, yǒu míng mǎ, mù zōng zài dōng gōng, lìng jìn shì fěng tīng xiàn zhī, tīng yǐ zhí zǒng qīn jūn, bù gǎn cóng. jí jí wèi zhī shǐ, yōu jì bù tíng, tài yuán yǔ èr zhèn jiē jìng, fāng yì yì shuài, zǎi chén jìn nǐ, shàng jiē bù yǔn, wèi zǎi chén yuē: lǐ tīng wèi yǔ lín jiāng jūn, bù yǔ zhèn mǎ, shì bì kě rèn. zhǎng qìng èr nián èr yuè, shòu jiǎn xiào bīng bù shàng shū tài yuán yǐn běi jīng liú shǒu hé dōng jié dù shǐ, dài péi dù. sì nián qī yuè, zhuǎn huá zhōu cì shǐ yì chéng jūn jié dù shǐ. dà hé èr nián, tǎo lǐ tóng jié. shí wèi bó xíng yíng jiāng jī zhì zhǎo qián jié cāng zhèn, shàn huí gē gōng qí shuài shǐ xiàn chéng. zhào tīng shuài shī yuán zhī, dà pò qí pàn zú, zhì zhǎo bēn zhèn zhōu, wèi wáng tíng còu suǒ shā, tīng suì kǎi xuán, yǐ gōng fēng liáng guó gōng, shòu yī zi wǔ pǐn guān. wáng tíng còu zài wéi cháo zhǐ, zhào tīng yǐ quán shī tún bèi zhōu. lù yóu wèi zhōu, shǐ xiàn chéng jù tīng jiàn xí, zhōng jiǎ jiāo yíng, hòu lì mì bái hū, nǎi lìng bīng shì xiá rèn gāo gōng, xiū yú yě wài, wèi rén suì ān. hòu xiàn chéng yù rù jìn, jié qí fǔ kù, wèi rén yuàn zhī, shā xiàn chéng, yá jūn lì qí dà jiāng hé jìn tāo. zhào tīng jiān lǐng wèi bó jié dù shǐ, jiāng bīng běi dù, wèi rén bù nà tīng, chéng chéng jù shǒu, nǎi tún bīng guǎn táo. wèi bīng jù xí, tīng bù wèi bèi, qí jūn dà bài, wú fù bù wǔ, zhòu yè bēn zǒu, jǐn ér huò miǎn, sàng shī guò bàn, zī chē bīng zhàng bìng jiē wěi qì. yù shǐ zhōng chéng wēn zào diàn zhōng shì yù shǐ cuī lí dàn zhī yuē:
初,聽為羽林將軍,有名馬,穆宗在東宮,令近侍諷聽獻之,聽以職總親軍, 不敢從。及即位之始,幽、冀不廷,太原與二鎮接境,方議易帥,宰臣進擬,上皆 不允,謂宰臣曰:「李聽為羽林將軍,不與朕馬,是必可任。」長慶二年二月,授 檢校兵部尚書、太原尹、北京留守、河東節度使,代裴度。四年七月,轉滑州刺史、 義成軍節度使。大和二年,討李同捷。時魏博行營將丌志沼潛結滄、鎮,擅回戈攻 其帥史憲誠。詔聽帥師援之,大破其叛卒,志沼奔鎮州,為王庭湊所殺,聽遂凱旋, 以功封涼國公,授一子五品官。王庭湊再違朝旨,詔聽以全師屯貝州。路由魏州, 史憲誠懼聽見襲,衷甲郊迎,候吏密白呼,乃令兵士匣刃櫜弓,休於野外,魏人遂 安。後憲誠欲入覲,竭其府庫,魏人怨之,殺憲誠,衙軍立其大將何進滔。詔聽兼 領魏博節度使,將兵北渡,魏人不納聽,乘城拒守,乃屯兵館陶。魏兵遽襲,聽不 為備,其軍大敗,無復部伍,晝夜奔走,僅而獲免,喪師過半,輜車兵仗並皆委棄。 御史中丞溫造、殿中侍御史崔蠡彈之曰:
chén wén shǎng fá bù lì, wú yǐ shì tiān xià shì fēi yī guàn, mò néng jiàn dà zhōng. qiè jiàn yì chéng jūn jié dù shǐ lǐ tīng, zuó zhě zī qí chéng jí, wěi yǐ tǒng róng, bǐ dài xiàn chéng, fù zhī xióng zhèn. zǒng èr wàn hǔ pí zhī lǚ, wèi jí chǒng róng jiān liǎng fān jié zhì zhī quán, xīn wú bào xiào. kuàng bì xià shòu yǐ shén suàn, jiǎ yǐ tiān wēi, rù wèi zhī qī, kè rì xiān dìng. ér tīng yōng máo guān wàng, àn jiǎ qiān yán, yíng huò rén xīn, dòu náo jūn zhèng. suì shǐ xiàn chéng xiàn yú tú lù, luàn zhòng sì qí jiān xiōng, shī liù jùn yú chuí chéng, gù wēi cháo yú yǐ fù. wěi bèi zhōu ér bù shǒu, shāo jié wú yí wàng qiǎn kǒu ér jí qū, láng bèi jiù dào. zì tú gǒu miǎn, bù lìn bāo xiū, miè qì cháo zhāng, yǒu tóng ér xì. wèi zhōu zhī luàn, zhí tīng zhī yóu, lùn qí fù ēn, wàn sǐ yóu xìng. fú yǐ fēng cháng qīng hé nán shī lǜ, zhǎn yú guān mén gāo xiá yù táng dèng pò shāng, tóu zhū xiá yì hún hào jié zhì yì dìng, jiāng zhàn ér bīng lì bù zhī yuán zī dòu liú xī chuān, yù jìn ér xiōng qú shàng zài. huò qīn dāng shǐ shí, huò gōng lì jiān wēi, shì qū zéi fēng, jìng shēn cháo diǎn, wèi zēng dài fǎ, bì zhèn huáng wēi. jīn lǐ tīng zuì zhuàng sù wén, zhōng wài fèn wǎn, bǐ zhī cháng qīng děng bèi, wàn wàn guò zhī. ruò bì xià yóu shì hán hóng, bù zhì jí fǎ, chén děng kǒng xiàn zhāng zhuì dì, tiān xià hán xīn. fú qǐng fù fǎ.
臣聞賞罰不立,無以示天下;是非一貫,莫能建大中。竊見義成軍節度使李聽, 昨者資其承藉,委以統戎,俾代憲誠,付之雄鎮。總二萬虎貔之旅,位極寵榮;兼 兩籓節制之權,心無報效。況陛下授以神算,假以天威,入魏之期,克日先定。而 聽擁旄觀望,按甲遷延,熒惑人心,逗撓軍政。遂使憲誠陷於屠戮,亂眾肆其奸凶, 失六郡於垂成,固危巢於已覆。委貝州而不守,燒劫無遺;望淺口而疾驅,狼狽就 道。自圖苟免,不吝苞羞,蔑棄朝章,有同兒戲。魏州之亂,職聽之由,論其負恩, 萬死猶幸。伏以封常清河南失律,斬於關門;高霞寓唐鄧破傷,投諸遐裔;渾鎬節 制易定,將戰而兵力不支;袁滋逗留西川,欲進而凶渠尚在。或親當矢石,或躬歷 艱危,勢屈賊鋒,竟申朝典,未曾貸法,必震皇威。今李聽罪狀夙聞,中外憤惋, 比之常清等輩,萬萬過之。若陛下猶示含弘,不置極法,臣等恐憲章墜地,天下寒 心。伏請付法。
shàng bù zhī zuì, bà bīng bǐng, wèi tài zǐ shǎo shī.
上不之罪,罷兵柄,為太子少師。
tīng pō lù yí quán xìng yǐ wèi yuán, jū wú hé, fù jiǎn xiào sī tú, qǐ wèi bīn níng jié dù shǐ. bīn zhōu yá, xiāng chuán bù lì qì xiū, yǐ zhì huī huán, tīng yuē: shuài chén záo xiōng mén ér chū, qǐ yǒu jū yú wū zhù ér huī gōng shǔ yé! suì mìng qì zhī, zú wú biàn yì. dà hé liù nián, zhuǎn wǔ níng jūn jié dù shǐ. shí tīng yǒu cāng tóu wèi xú zhōu jiāng, bù yù tīng zhì, tīng xiān shǐ qīn lì wèi láo xú rén, wèi cāng tóu suǒ shā. tīng bù gǎn jìn, gù yǐ jí cí, yòng wèi tài zǐ tài bǎo. qī nián, chū shǒu fèng xiáng, shí rén róng zhī. jiǔ nián, gǎi chén xǔ jié dù, wèi zhì zhèn, fù chú tài zǐ tài bǎo fēn sī. kāi chéng yuán nián, chū wèi hé zhōng yǐn hé zhōng jìn cí xí jié dù shǐ. sì nián, yǐ jí qiú dài, chú tài zǐ tài bǎo. shì suì shí yuè zú, shí nián liù shí yī, zèng sī tú.
聽頗賂遺權幸以為援,居無何,復檢校司徒,起為邠寧節度使。邠州衙,相 傳不利葺修,以至隳環,聽曰:「帥臣鑿凶門而出,豈有拘於巫祝而隳公署耶!」 遂命葺之,卒無變異。大和六年,轉武寧軍節度使。時聽有蒼頭為徐州將,不欲聽 至,聽先使親吏慰勞徐人,為蒼頭所殺。聽不敢進,固以疾辭,用為太子太保。七 年,出守鳳翔,時人榮之。九年,改陳許節度,未至鎮,復除太子太保分司。開成 元年,出為河中尹、河中晉慈隰節度使。四年,以疾求代,除太子太保。是歲十月 卒,時年六十一,贈司徒。
tīng shí lǐng jié jīng, suǒ bù zhì zhě sān zhèn. lì guān kē xì, hǎo jiāng yíng yí lù, gù jí yú jù liǎn, qióng jí chǐ yù. wèi zhì yī pǐn, jìng zhōng yǒu xià, fēi xī píng zhī yí dé, yān néng jí cǐ hū!
聽十領節旌,所不至者三鎮。蒞官苛細,好將迎遺賂,故急於聚斂,窮極侈欲。 位至一品,竟終牖下,非西平之遺德,焉能及此乎!
xiàn, chéng dì wǔ zǐ. chéng shí zi, xiàn sù zuì rén xiào. jí zhǎng, hǎo rú shù, yǐ lǐ fǎ xiū zhěng, qǐ jiā tài yuán fǔ cān jūn lǐ quán xiàn wèi. yú dí zhèn xiāng yáng, pì wèi cóng shì. shí wú shǎo chéng jù huái xī, dú dàn dí zhī wēi, dāng shí xián yǐ xiàn móu huà zhì zhī. yuán hé bā nián, tián hóng zhèng yǐ wèi bó fèng cháo zhǐ, pì xiàn wèi cóng shì, shòu wèi zhōu cì shǐ, qiān jiàng zhōu, suǒ zhì yǐ lǐ xíng chēng. rù wèi zōng zhèng shǎo qīng, qiān guāng lù qīng. mù zōng jí wèi, yǐ tài hé gōng zhǔ jiàng huí gú, mìng jīn wú dà jiāng jūn hú zhèng chōng sòng gōng zhǔ shǐ, mìng xiàn fù zhī. shǐ hái, xiàn rù fān dào lǐ jì, qiān jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì, jiān tài fǔ qīng. chū wèi hóng zhōu cì shǐ jiāng xī guān chá shǐ. dà xíng èr nián, zhuǎn lǐng nán jié dù shǐ. xiàn suī xūn fá zhī jiā, rán lèi lì shì rèn, jiē yǐ lì néng zhuó yòng, suǒ lǚ guān zhì, zhèng jī liú wén. xìng běn míng shù, yóu jīng lǜ xué, lǚ xiáng jué yuān yù, huó wú zuì zhě shù bǎi rén. yǐ néng rù guān, guān wú bài shì, shì jūn zǐ duō zhī. dà hé sān nián bā yuè zú, shí nián wǔ shí liù.
憲,晟第五子。晟十子,憲、愬最仁孝。及長,好儒術,以禮法修整,起家太 原府參軍、醴泉縣尉。於頔鎮襄陽,闢為從事。時吳少誠據淮西,獨憚頔之威,當 時咸以憲謀畫致之。元和八年,田弘正以魏博奉朝旨,辟憲為從事,授衛州刺史, 遷絳州,所至以理行稱。入為宗正少卿,遷光祿卿。穆宗即位,以太和公主降回鶻, 命金吾大將軍胡證充送公主使,命憲副之。使還,獻《入蕃道里記》,遷檢校左散 騎常侍,兼太府卿。出為洪州刺史、江西觀察使。大行二年,轉嶺南節度使。憲雖 勛伐之家,然累歷事任,皆以吏能擢用,所履官秩,政績流聞。性本明恕,尤精律 學,屢詳決冤獄,活無罪者數百人。以能入官,官無敗事,士君子多之。大和三年 八月卒,時年五十六。
píng lèi lì zhū wèi dà jiāng jūn, shù tài zǐ xǐ mǎ, bìng yǐ yìn shòu guān, lèi qiān zhì shǎo qīng jiān. jì lèi guān zhì yòu lóng wǔ dà jiāng jūn, chén miǎn jiǔ sè, zì wèi háo chǐ, jī zhài zhì shù qiān wàn. qí zi dài huí gú qián yī wàn yú guàn bù cháng, wèi huí gú suǒ sù, wén zōng nù, biǎn jì wèi dìng zhōu sī fǎ cān jūn.
憑累歷諸衛大將軍,恕太子洗馬,並以廕授官,累遷至少卿監。惎累官至右龍 武大將軍,沉湎酒色,恣為豪侈,積債至數千萬。其子貸回鶻錢一萬餘貫不償,為 回鶻所訴,文宗怒,貶惎為定州司法參軍。
wáng bì, chéng zhī shēng. xióng wǔ shàn qí shè, zì chéng hé xī hé běi chū shī, bì wú yì bù cóng. zhū cǐ zhī luàn, chéng gōng zéi yú guāng tài mén, zéi fēng shàng jìn, bì yǔ bīng mǎ shǐ lǐ yǎn yú yuàn qiáng xuè zhàn, bài zéi qián fēng, zhū jūn fāng zhèn, lùn gōng wèi shén cè jiāng. tǔ bō zhī kòu jīng yuán, bì fú zú jī shàng jié zàn, jǐ huò, yóu shì shēn wèi tǔ bō suǒ wèi. chéng shì bì ēn chǒng yǔ yuàn sù bù shū, gěi yǔ guò zhī. chéng jì wèi zhāng yán shǎng méi niè bà bīng quán, yì bù yòng bì wèi jiāng shuài, rù wèi zuǒ wèi shàng jiāng jūn. yuán hé zhōng, yuàn sù yùn xiōng dì zài fāng zhèn, bì jiǎn xiào gōng bù shàng shū líng zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ shuò fāng líng yán jié dù shǐ. xiān shì, tǔ bō yù chéng wū lán qiáo yú hé xū, xiān zhù cái mù, shuò fāng jié dù shǐ měi qiǎn rén qián zài zhī, wěi yú hé liú, zhōng mò néng chéng. zhì shì, fān rén zhī bì tān ér wú móu, xiān hòu yí zhī, rán hòu rén bìng zhōng yú shì jūn, zhǎng yú yīng biàn, chéng yī dài zhī xián jiāng yě. guān héng shān zhī yì, lì tán shì èr shuài zhī hàn jīng shī zhī luàn, hào kū fù fèng tiān zhī wēi, kě bù wèi zhōng yì hū! duì bái huá zhī jìn jūn, zhī píng liáng zhī bì zhà, jǔ xīng biàn zhī yì, yí wèi qiáo zhī jūn, kě bù wèi yīng biàn hū! jiě dài jié xiào zhōng zhī xīn, qǐng hūn shì yán shǎng zhī yuàn, jí è yǒu chǔ lín zhī qǐng, chéng luàn xíng xī jiàn zhī zhū, kě bù wèi míng yú jué duàn hū! ér dé zōng huáng dì tīng duàn bù míng, wú rén jūn zhī liàng, bǐ gōng chén kùn chán tè zhī kǒu, jiān rén bǐng héng shí zhī quán, dīng qióng zhī yán, chéng kān tài xī. suī chuò chuò kè wèi qiáo zhī shí, qū qū cì yān gé zhī míng, yì hé xīn zāi! zuò shàn yí qìng, zhū zi jù cái, yuán hé píng zéi zhī gōng, tīng sù jū qí bàn. fù zǐ kūn dì, jiē yǐ gōng míng shǐ zhōng, dào jiā suǒ jì zhī tán, lǐ shì yǐ shàn shèng yǐ.
王佖,晟之甥。雄武善騎射,自晟河西、河北出師,佖無役不從。硃泚之亂, 晟攻賊於光泰門,賊鋒尚勁,佖與兵馬使李演逾苑牆血戰,敗賊前鋒,諸軍方振, 論功為神策將。吐蕃之寇涇原,佖伏卒擊尚結贊,幾獲,由是深為吐蕃所畏。晟視 佖恩寵與願、愬不殊,給與過之。晟既為張延賞媒孽罷兵權,亦不用佖為將帥,入 為左衛上將軍。元和中,願、愬醖兄弟在方鎮,佖檢校工部尚書、靈州大都督府長 史、朔方靈鹽節度使。先是,吐蕃欲成烏蘭橋於河需,先貯材木,朔方節度使每 遣人潛載之,委於河流,終莫能成。至是,蕃人知佖貪而無謀,先厚遺之,然後亻 並忠於事君,長於應變,誠一代之賢將也。觀恆山之役,立談釋二帥之憾;涇師之 亂,號哭赴奉天之危,可不為忠義乎!對白華之進軍,知平涼之必詐,沮星變之議, 移渭橋之軍,可不為應變乎!解帶結孝忠之心,請婚釋延賞之怨,嫉惡有楚琳之請, 懲亂行希鑒之誅,可不為明於決斷乎!而德宗皇帝聽斷不明,無人君之量,俾功臣 困讒慝之口,奸人秉衡石之權,丁瓊之言,誠堪太息。雖齪齪刻渭橋之石,區區賜 煙閣之銘,亦何心哉!作善遺慶,諸子俱才,元和平賊之功,聽、愬居其半。父子 昆弟,皆以功名始終,道家所忌之談,李氏以善勝矣。
zàn yuē: huán huán tài shī, yì yǒng tiān zī. yùn zhōng huò luàn, lì zhěng diān wēi. sù shì zhāng wǔ, zhū cài píng qí. líng yān huà tú, fù zǐ wèi yí.
贊曰:桓桓太師,義勇天資。運鍾禍亂,力拯顛危。愬事章武,誅蔡平齊。凌 煙畫圖,父子為宜。