xiāo gòu kǒng wěi wéi zhāo dù cuī zhāo wěi zhāng jùn zhū pǔ zhèng qǐ liú chóng wàng xiōng chóng guī dì chóng lǔ chóng mó
○蕭遘 孔緯 韋昭度 崔昭緯 張濬 硃朴 鄭綮 劉崇望 兄崇龜 弟崇魯 崇謨
xú yàn ruò lù yǐ liǔ càn
徐彥若 陸扆 柳璨
xiāo gòu, lán líng rén. kāi yuán cháo zǎi xiàng tài shī xú guó gōng sōng zhī sì dài sūn. sōng shēng héng. héng shēng fù, dé zōng cháo zǎi xiàng. fù shēng zhàn. zhàn shēng zhì, xián tōng zhōng zǎi xiàng. zhì shēng gòu, yǐ xián tōng wǔ nián dēng jìn shì dì, shì hè mì shū shěng xiào shū láng tài yuán cóng shì. rù cháo wèi yòu shí yí, zài qiān qǐ jū shè rén. yǔ wéi bǎo héng tóng nián dēng jìn shì dì, bǎo héng yǐ xìng jìn wú yì, tóng nián mén shēng jiē báo zhī.
蕭遘,蘭陵人。開元朝宰相太師徐國公嵩之四代孫。嵩生衡。衡生復,德宗朝 宰相。復生湛。湛生寘,咸通中宰相。寘生遘,以咸通五年登進士第,釋褐秘書省 校書郎、太原從事。入朝為右拾遺,再遷起居舍人。與韋保衡同年登進士第,保衡 以幸進無藝,同年門生皆薄之。
gòu xíng shén xiù wěi, zhì cāo bù qún. zì bǐ lǐ dé yù, tóng nián jiē xì hū tài wèi, bǎo héng xīn xián zhī. jí bǎo héng zuò xiāng, jǐ gòu zhī shī, biǎn wèi bō zhōu sī mǎ. tú jīng sān xiá, wéi zhōu yuè yè fù shī zì dào. lǜ bǎo héng jiàn hài, jù yǒu shén rén wèi zhī yuē: xiàng gōng wù yōu, yǔ dāng yù wǔ fèng wèi. gòu xīn yì zhī. guò xiá zhōu, jīng bái dì cí, jí suǒ dǔ zhī shén rén yě.
遘形神秀偉,志操不群。自比李德裕,同年皆戲呼「太尉」,保衡心銜之。及 保衡作相,掎遘之失,貶為播州司馬。途經三峽,維舟月夜賦詩自悼。慮保衡見害, 遽有神人謂之曰:「相公勿憂,予當禦侮奉衛。」遘心異之。過峽州,經白帝祠, 即所睹之神人也。
bǎo héng zhū, yǐ lǐ bù yuán wài láng zhēng hái, zhuǎn kǎo gōng yuán wài láng zhī zhì gào. gān fú chū, zhào chōng hàn lín xué shì, zhèng bài zhōng shū shè rén, lèi qiān hù bù shì láng hàn lín chéng zhǐ.
保衡誅,以禮部員外郎征還,轉考功員外郎、知制誥。乾符初,召充翰林學士, 正拜中書舍人,累遷戶部侍郎、翰林承旨。
huáng cháo fàn què, xī zōng chū xìng, yǐ gōng kuì bù gěi, xū jìn chén zhǎng jì, gǎi bīng bù shì láng pàn dù zhī. zhōng hé yuán nián sān yuè, zì bāo zhōng xìng chéng dū, cì mián zhōu. yǐ běn guān tóng píng zhāng shì, jiā zhōng shū shì láng, lèi jiān lì bù shàng shū jiān xiū guó shǐ.
黃巢犯闕,僖宗出幸,以供饋不給,須近臣掌計,改兵部侍郎、判度支。中和 元年三月,自褒中幸成都,次綿州。以本官同平章事,加中書侍郎,累兼吏部尚書、 監修國史。
gòu shǎo fù dà jié, yǐ jīng jì wèi jǐ rèn. jì chù tái sī, fēng wàng yóu jùn, zòu duì lǎng bá, tiān zǐ qì zhī. guāng qǐ chū, wáng gāng bù zhèn. shì shí tiān xià zhū hóu, bàn chū qún dào qiáng ruò xiāng shì, hù zhòng yāo chǒng, guó fǎ mò néng zhì.
遘少負大節,以經濟為己任。洎處台司,風望尤峻,奏對朗拔,天子器之。光 啟初,王綱不振。是時天下諸侯,半出群盜;強弱相噬,怙眾邀寵,國法莫能制。
yǒu lǐ níng gǔ zhě, cóng zhī xiáng wèi xú zhōu cóng shì. xiáng wèi yá jiāng shí pǔ suǒ zhú, ér bīn zuǒ xiàn yú xú. jí pǔ wèi jié dù shǐ, yīn shí zhòng dú. ér è níng gǔ zhě zèn zhī, yún wèi zhī xiáng bào chóu xíng zhèn. pǔ shōu níng gǔ shā zhī. níng gǔ fù sǔn, shí wèi yòu cháng shì, pǔ shàng zhāng pī sù, yán sǔn yǔ níng gǔ tóng móu. nèi guān tián lìng zī shòu pǔ hòu lù, qū zòu qǐng shōu sǔn xià yù. zhōng chéng lú wò fù lìng zī, duàn liàn qí yù. shì yù shǐ wáng huá jí è, jiān zhí zòu zhèng sǔn wú zuì. lìng zī nù, zòu yí sǔn fù shén cè yù àn wèn, wáng huá jù bù fèng zhào, zòu yuē: lǐ sǔn wèi jū jìn shì, dāng sǐ jí sǐ, ān kě qǔ rǔ yú huáng mén zhī shǒu? gòu fēi shí jìn zhuàng, qǐng kāi yán yīng, zòu yuē: lǐ níng gǔ xíng zhèn zhī móu, qí shì nuǎn mèi, yǐ zāo tú hài, jīn bù fù lùn. lǐ sǔn fù zǐ xiāng bié sān sì nián, yīn wèn duàn jué, ān dé wū wǎng tóng móu? shí pǔ shì xūn huài fǎ, líng miè cháo tíng, ér kàng biǎo qǐng àn shì chén, bèi lì hé shén? hòu wū liáng shàn, rén jiē tòng xīn. ruò lǐ sǔn luó zhī ér zhū, xíng dāng biàn jí chén děng. dì wèi zhī gǎi róng, sǔn dé miǎn, zhǐ yú tíng rèn.
有李凝古者,從支詳為徐州從事。詳為衙將時溥所逐,而賓佐陷於徐。及溥為 節度使,因食中毒。而惡凝古者譖之,云為支詳報讎行鴆。溥收凝古殺之。凝古父 損,時為右常侍,溥上章披訴,言損與凝古同謀。內官田令孜受溥厚賂,曲奏請收 損下獄。中丞盧渥附令孜,鍛煉其獄。侍御史王華嫉惡,堅執奏證損無罪。令孜怒, 奏移損付神策獄按問,王華拒不奉詔,奏曰:「李損位居近侍,當死即死,安可取 辱於黃門之手?」遘非時進狀,請開延英,奏曰:「李凝古行鴆之謀,其事暖昧, 已遭屠害,今不復論。李損父子相別三四年,音問斷絕,安得誣罔同謀?時溥恃勛 壞法,凌蔑朝廷,而抗表請按侍臣,悖戾何甚?厚誣良善,人皆痛心。若李損羅織 而誅,行當便及臣等。」帝為之改容,損得免,止於停任。
shí tián lìng zī zhuān zǒng jìn jūn, gōng qīng liáo shù, wú bù hòu qí yán sè, wéi gòu yǐ dào zì chù, wèi cháng qū jiàng. shì nián dōng, lìng zī zòu ān yì liǎng chí yán lì, qǐng zhí shǔ jìn jūn. wáng zhòng róng shàng zhāng lùn liè. nǎi zòu yí zhòng róng bié zhèn. zhòng róng bù shòu, lìng zī qǐng lǜ jìn jūn tǎo zhī. zhòng róng qiú yuán yú tài yuán, lǐ kè yòng yǐn jūn fù zhī, jù zhàn shā yuàn, jìn jūn dà bài, bī jīng chéng. xī zōng jù, chū xìng fèng xiáng. zhū fān shàng zhāng kàng lùn lìng zī shēng shì, lí jiān fāng miàn. gòu sù è lìng zī, nǎi yǔ péi chè zhì shū zhào zhū méi. méi yǐ bīn zhōu zhī jūn wǔ qiān yíng jià, réng yǔ hé zhōng tài yuán xiū mù, qǐng tóng kuāng wáng shì. yóu shì, zhū zhèn jì shàng zhāng, qǐng jià hái jīng. lìng zī wén méi jūn zhì, pò xié tiān zǐ xìng chén cāng. shí xī zōng cāng zú chū chéng, yè zhōng bǎi guān bù jí hù cóng. méi nù lìng zī nòng quán, yòu yǐ tiān zǐ bù liàng qí zhōng, yǔ cí yuàn wàng, nǎi sù yú gòu yuē: zhǔ shàng liù nián bēn bō, bǎi duān jiān xiǎn. zhōng yuán shì shù, yǔ zéi xuè zhàn, gān nǎo tú dì, shí shì jiǔ kōng. bǐ zhì shōu fù jīng dū, shí wáng qī bā. cán mín yí lǎo, fāng xǐ chē jià guī gōng. zhǔ shàng bù niàn shēng líng zhuǎn shū zhī láo, jiǎ shì xuè zhàn zhī xiào, jiāng qín wáng zhī gōng yè, wèi chì shǐ zhī chǒng róng ér gèng zhì zài luàn bāng, yǔ guó shēng shì, zhào róng jié yuàn, bù zì tā rén. zuó fèng zhǐ zōng, jìng lái bēn wèn, bù méng jiàn xìn, fān lèi xié jūn. gǔ zhě zhōng ér huò zuì, zhèng rú cǐ yě! wú děng bào guó zhī xīn jí yǐ! zhàn zéi zhī lì dān yǐ! ān néng chuí tóu dié yì, chuǎn chuǎn yú hūn sì zhī shǒu zāi! chūn qiū zhī yì, sàng jūn yǒu jūn. xiāng guó xú sī qí yí, gǎi tú kě yě. gòu yuē: zhǔ shàng lín yù shí yú nián, wèi wén guò xíng. bǐ lái sàng luàn bō yuè, shī yú shòu rèn fēi cái. jìn nián lìng zī chè zhǒu, dòng bù rú yì, shàng měi yán zhī, liú tì bù yǐ. zuó qù chén cāng, shàng wú xíng yì, lìng zī chén bīng zhàng xià, liè zú jiē qián, zào cì pò xíng, bù róng qí dàn. jìng yán cǐ zéi, zuì bù róng zhū. zhì zūn zhī xīn, shú bù shēn jiàn? zú xià nǎi xīn wáng shì, zhǐ yǒu guī bīng hái zhèn, bài biǎo yíng luán, dé yè gōng míng, yì guāng tú shǐ. shě cǐ yǐ wǎng lǐ huò wèi ān. gǎi tú zhī yán, wèi gǎn wén mìng. méi yuē: lǐ jiā wáng zǐ jí duō, yǒu tiān xià zhě, qǐ yī wáng zāi? gòu yuē: fèi lì wēi shì, suī yǒu yī yǐn huò guāng zhī xián, shàng yí hòu huǐ. gǔ rén yún: wù wèi fú shǐ, wù wèi huò xiān. rú gōng shǐ móu, wèi jiàn qí lì. méi tuì ér xuān yán yuē: wǒ cè gè wáng zǐ wèi zhǔ, bù cóng zhě zhǎn. jí lì xiāng wáng, qǐng gòu wèi cè wén. gòu yuē: shǎo yīng shuāi jí, wén sī jiǎn luò. bǐ lái jìn shǔ, wèi miǎn qiàn rén, qǐng mìng néng zhě. jìng bù cuò bǐ. nǎi mìng zhèng chāng tú wèi zhī, méi zī bù yuè. jí hái zhǎng ān, yǐ chāng tú dài gòu wèi xiāng, shǔ gòu tài zǐ tài bǎo. nǎi yí jí, mǎn bǎi rì, tuì jū hé zhōng zhī yǒng lè xiàn.
時田令孜專總禁軍,公卿僚庶,無不候其顏色,唯遘以道自處,未嘗屈降。是 年冬,令孜奏安邑兩池鹽利,請直屬禁軍。王重榮上章論列。乃奏移重榮別鎮。重 榮不受,令孜請率禁軍討之。重榮求援於太原,李克用引軍赴之,拒戰沙苑,禁軍 大敗,逼京城。僖宗懼,出幸鳳翔。諸籓上章抗論令孜生事,離間方面。遘素惡令 孜,乃與裴澈致書召硃玫。玫以邠州之軍五千迎駕,仍與河中、太原修睦,請同匡 王室。由是,諸鎮繼上章,請駕還京。令孜聞玫軍至,迫脅天子幸陳倉。時僖宗倉 卒出城,夜中百官不及扈從。玫怒令孜弄權,又以天子不諒其忠,語辭怨望,乃訴 於遘曰:「主上六年奔播,百端艱險。中原士庶,與賊血戰,肝腦塗地,十室九空。 比至收復京都,十亡七八。殘民遺老,方喜車駕歸宮。主上不念生靈轉輸之勞,甲 士血戰之效,將勤王之功業,為敕使之寵榮;而更志在亂邦,與國生事,召戎結怨, 不自他人。昨奉指蹤,徑來奔問,不蒙見信,翻類脅君。古者忠而獲罪,正如此也! 吾等報國之心極矣!戰賊之力殫矣!安能垂頭疊翼,喘喘於閽寺之手哉!《春秋》 之義,喪君有君。相國徐思其宜,改圖可也。」遘曰:「主上臨御十餘年,未聞過 行。比來喪亂播越,失於授任非才。近年令孜掣肘,動不如意,上每言之,流涕不 已。昨去陳倉,上無行意,令孜陳兵帳下,列卒階前,造次迫行,不容俟旦。靜言 此賊,罪不容誅。至尊之心,孰不深鑒?足下乃心王室,止有歸兵還鎮,拜表迎鑾, 德業功名,益光圖史。舍此已往;理或未安。改圖之言,未敢聞命。」玫曰:「李 家王子極多,有天下者,豈一王哉?」遘曰:「廢立危事,雖有伊尹、霍光之賢, 尚貽後悔。古人云:『勿為福始,勿為禍先。』如公矢謀,未見其利。」玫退而宣 言曰:「我冊個王子為主,不從者斬。」及立襄王,請遘為冊文。遘曰:「少嬰衰 疾,文思減落。比來禁署,未免倩人,請命能者。」竟不措筆。乃命鄭昌圖為之, 玫滋不悅。及還長安,以昌圖代遘為相,署遘太子太保。乃移疾,滿百日,退居河 中之永樂縣。
gòu zài xiàng wèi wǔ nián, lèi jiān shàng shū yòu pú shè, jìn fēng chǔ guó gōng. xī zōng zài qiān jīng, zǎi xiàng kǒng wěi yǔ gòu bù xié, yǐ qí shòu wěi mìng, zòu biǎn guān. xún cì sǐ yú yǒng lè. xián tōng zhōng, wáng duó zhǎng gòng jí, gòu yǔ wéi bǎo héng jù yǐ jìn shì zhōng xuǎn, ér bǎo héng bào guì, yǔ duó tóng zài zhōng shū. jí xī zōng zài shǔ, gòu yòu yǔ duó bìng jū xiàng wèi. dì cháng zhào zǎi chén, duó nián gāo, shēng jiē zú diē, bó gōu chén zhōng, gòu páng yē qǐ, dì mù zhī, xǐ yuē: fǔ bì zhī chén hé, yǔ zhī xìng yě. wèi gòu yuē: shì jiàn qīng fú wáng duó, yǔ xǐ qīng shàn shì zhǎng yǐ. gòu duì yuē: chén fú wáng duó bù dú sī zhǎng. chén yīng jǔ suì, duó wèi zhǔ sī, yǐ chén zhōng xuǎn mén shēng yě. shàng xiào yuē: wáng duó xuǎn jìn shì, zhèn xuǎn zǎi xiàng, yú qīng wú fù yǐ. gòu xiè zhī ér tuì.
遘在相位五年,累兼尚書右僕射,進封楚國公。僖宗再遷京,宰相孔緯與遘不 協,以其受偽命,奏貶官。尋賜死於永樂。咸通中,王鐸掌貢籍,遘與韋保衡俱以 進士中選,而保衡暴貴,與鐸同在中書。及僖宗在蜀,遘又與鐸並居相位。帝嘗召 宰臣,鐸年高,升階足跌,踣勾陳中,遘旁掖起,帝目之,喜曰:「輔弼之臣和, 予之幸也。」謂遘曰:「適見卿扶王鐸,予喜卿善事長矣。」遘對曰:「臣扶王鐸 不獨司長。臣應舉歲,鐸為主司,以臣中選門生也。」上笑曰:「王鐸選進士,朕 選宰相,於卿無負矣。」遘謝之而退。
gòu wèi dà chén, shì xíng wú quē. féng shí bù xìng, wèi wěi chān suǒ wū, bù yǐ lìng zhōng, rén shì xī zhī.
遘為大臣,士行無缺。逢時不幸,為偽襜所污,不以令終,人士惜之。
dì qú, shí wèi yǒng lè lìng.
弟蘧,時為永樂令。
kǒng wěi, zì huà wén, lǔ qū fù rén, xuān ní zhī yì. zēng zǔ cén fù, wèi zhōng mì shū shěng zhù zuò zuǒ láng, jiàn yì dài fū cháo fù xiōng yě. zǔ kuí, wèi zhōng lǐ bù shàng shū, zì yǒu chuán. fù zūn rú, zhōng huá yīn xiàn chéng.
孔緯,字化文,魯曲阜人,宣尼之裔。曾祖岑父,位終秘書省著作佐郎,諫議 大夫巢父兄也。祖戣,位終禮部尚書,自有傳。父遵孺,終華陰縣丞。
wěi shǎo gū, yī zhū fù wēn yù wēn yè, jiē jū fāng zhèn, yǔ míng gōng jiāo, gù wěi shēng jí zǎo dá. dà zhōng shí sān nián, jìn shì zhuó dì, shì hè mì shū shěng xiào shū láng. cuī shèn yóu zhèn zǐ zhōu, pì wèi cóng shì. yòu cóng cuī xuàn wèi yáng zhōu zhī shǐ, dé xié lǜ láng. cuī shèn yóu zhèn huá zhōu hé zhōng, wěi jiē cóng zhī, lì guān chá pàn guān. zǎi xiàng yáng shōu zòu shòu zhǎng ān wèi, zhí hóng wén guǎn. yù shǐ zhōng chéng wáng duó zòu wèi jiān chá yù shǐ, zhuǎn lǐ bù yuán wài láng. zǎi xiàng xú shāng zòu jiān jí xián zhí xué shì, gǎi kǎo gōng yuán wài láng. dīng nèi yōu miǎn. fú què, yǐ yòu sī yuán wài láng rù cháo. zǎi chén zhào yǐn jiā qí néng wén, jiàn wèi hàn lín xué shì, zhuǎn kǎo gōng láng zhōng zhī zhì gào, cì fēi. zhèng bài zhōng shū shè rén, lèi qiān hù bù shì láng. xiè rì, miàn cì jīn zǐ zhī fú. gān fú zhōng, bà xué shì, chū wèi yù shǐ zhōng chéng.
緯少孤,依諸父溫裕、溫業,皆居方鎮,與名公交,故緯聲籍早達。大中十三 年,進士擢第,釋褐秘書省校書郎。崔慎由鎮梓州,闢為從事。又從崔鉉為揚州支 使,得協律郎。崔慎由鎮華州、河中,緯皆從之,歷觀察判官。宰相楊收奏授長安 尉,直弘文館。御史中丞王鐸奏為監察御史,轉禮部員外郎。宰相徐商奏兼集賢直 學士,改考功員外郎。丁內憂免。服闋,以右司員外郎入朝。宰臣趙隱嘉其能文, 薦為翰林學士,轉考功郎中、知制誥,賜緋。正拜中書舍人,累遷戶部侍郎。謝日, 面賜金紫之服。乾符中,罷學士,出為御史中丞。
wěi qì zhì fāng yǎ, jí è rú chóu. jì zǒng xiàn gāng, zhōng wài bù shéng ér zì sù. lì hù bù bīng bù lì bù sān shì láng. jū xuǎn cáo, dòng xún gé lìng. quán yào yǒu suǒ tuō, sī shū yíng jǐ, bù zhī shěng. zhí zhèng nù zhī, gǎi tài cháng qīng.
緯器志方雅,嫉惡如仇。既總憲綱,中外不繩而自肅。歷戶部、兵部、吏部三 侍郎。居選曹,動循格令。權要有所託,私書盈幾,不之省。執政怒之,改太常卿。
huáng cháo zhī luàn, cóng xī zōng xìng shǔ, gǎi xíng bù shàng shū, pàn hù bù shì. zǎi chén xiāo gòu zài hàn lín shí, yǔ wěi qíng zhǐ bù xié. zhì shì, yīn hù bù qǔ gěi bù chōng, yí zhī sàn zhì, gǎi tài zǐ shǎo bǎo. guāng qǐ yuán nián, cóng jià hái jīng.
黃巢之亂,從僖宗幸蜀,改刑部尚書,判戶部事。宰臣蕭遘在翰林時,與緯情 旨不協。至是,因戶部取給不充,移之散秩,改太子少保。光啟元年,從駕還京。
shì shí, tián lìng zī jūn bài, shā tuó bī jīng shī, dì yí xìng fèng xiáng, bīn shuài zhū méi yǐn bīng lái yíng jià. lìng zī xié dì xìng shān nán. shí zhōng yè chū xìng, bǎi guān bù jí hù cóng, ér suí jià zhě huáng mén wèi shì shù bǎi rén ér yǐ. dì zhù bǎo jī, hóu bǎi guān, zhào shòu wěi yù shǐ dài fū, qiǎn zhōng shǐ chuán zhào, lìng wěi lǜ bǎi liáo fù xíng zài. shí jīng shī jí biàn, cóng jià guān shǔ zhì zhōu zhì, bìng wèi luàn bīng suǒ piāo, zī zhuāng dài jǐn. wěi chéng mìng jiàn zǎi xiàng lùn shì, xiāo gòu péi chè yǐ tián lìng zī zài dì zuǒ yòu, yì bù yù xíng, cí jí bù jiàn wěi. wěi qiǎn tái lì cù bǎi guān shàng lù, jiē yǐ páo hù bù jù wèi cí. wěi wú rú zhī hé, nǎi zhào sān yuàn yù shǐ wèi zhī yuē: wú bèi shì hé guó ēn, shēn jū xiàn zhì. suī liù fēi bēn pò ér zhǐ chǐ tiān yán, lèi zhào zhuī zhēng, jiē wú chéng bǐng, fēi chén zǐ zhī yì yě. fán bù yī jiāo jiù, huǎn jí yóu xiāng jiù xù, kuàng zài jūn qīn? cè míng wěi zhì, ān kě bèi yě! yán jìng qì xià. sān yuàn yuē: fū qǐ bù huái, dàn zhōu zhì piāo bō zhī yú, qǐ shí bù gěi. jīn ruò shǒu tú, liáo yíng yī rì zhī fèi, qí xìn sù jì xíng kě yě. wěi fú yī qǐ yuē: wú qī wēi jí, dàn bù bǎo xī, zhàng fū qǐ yǐ qī zǐ zhī gù, dài jūn fù zhī jí hū? gōng bèi shàn zì wèi móu, wú xíng jué yǐ.
是時,田令孜軍敗,沙陁逼京師,帝移幸鳳翔,邠帥硃玫引兵來迎駕。令孜挾 帝幸山南。時中夜出幸,百官不及扈從,而隨駕者黃門衛士數百人而已。帝駐寶雞, 侯百官,詔授緯御史大夫,遣中使傳詔,令緯率百僚赴行在。時京師急變,從駕官 屬至盩厔,並為亂兵所剽,資裝殆盡。緯承命見宰相論事,蕭遘、裴澈以田令孜在 帝左右,意不欲行,辭疾不見緯。緯遣台吏促百官上路,皆以袍笏不具為詞。緯無 如之何,乃召三院御史謂之曰:「吾輩世荷國恩,身居憲秩。雖六飛奔迫而咫尺天 顏,累詔追征,皆無承稟,非臣子之義也。凡布衣交舊,緩急猶相救恤,況在君親? 策名委質,安可背也!」言竟泣下。三院曰:「夫豈不懷,但盩厔剽剝之餘,乞食 不給。今若首途,聊營一日之費,俟信宿紀行可也。」緯拂衣起曰:「吾妻危疾, 旦不保夕,丈夫豈以妻子之故,怠君父之急乎?公輩善自為謀,吾行決矣。」
jí rì jiàn lǐ chāng fú gào yuē: zhǔ shàng zài yǒu zhào mìng, lìng cù bǎi liáo qián jìn. guān qún gōng lì yì, wèi yǒu fā qī. pū tiǎn xiàn wéi, bù yí jū hòu. dào tú duō gěng, míng gōng xìng jiǎ wǔ shí qí, sòng zhì chén cāng. chāng fú jiā zhī, wèi wěi yuē: lù wú dùn dì, guǒ liáng bàn yé? nǎi sòng qián wǔ shí mín, lìng qí shì yuán wěi dá sàn guān. wěi zhī zhū méi bì xù yì zhì, zòu yuē: guān chéng xiǎo yì, bù zú yǐ zhù liù shī, qǐng sù xìng liáng zhōu. yì rì, chē jià lí chén cāng, cái rù guān ér bīn qí zhī bīng wéi bǎo jī, gōng sàn guān. wēi wěi zhī yán jǐ wēi yǐ!
即日見李昌符告曰:「主上再有詔命,令促百僚前進。觀群公立意,未有發期。 仆忝憲闈,不宜居後。道途多梗,明公幸假五十騎,送至陳倉。」昌符嘉之,謂緯 曰:「路無頓遞,裹糧辦耶?」乃送錢五十緡,令騎士援緯達散關。緯知硃玫必蓄 異志,奏曰:「關城小邑,不足以駐六師,請速幸梁州。」翌日,車駕離陳倉,才 入關而邠、岐之兵圍寶雞,攻散關。微緯之言幾危矣!
zhì bāo zhōng, gǎi bīng bù shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, xún gǎi zhōng shū shì láng jí xián diàn dà xué shì. wáng xíng yú zhǎn zhū méi, píng dìng jīng chéng, qiān mén xià shì láng jiān xiū guó shǐ. cóng jià hái jīng, zhù bì qí yáng, jìn jiē tè jìn, jiān lì bù shàng shū, lǐng zhū dào yán tiě zhuǎn yùn shǐ. chē jià hái gōng, jìn wèi zuǒ pú shè, cì chí wēi qǐ yùn bǎo yì gōng chén, shí yì sì qiān hù, shí shí fēng èr bǎi hù, cì tiě quàn, shù shí sǐ zuì, cì tiān xìng xiàn zhuāng shàn hé lǐ zhái gè yī qū, jiān lǐng jīng jī yíng tián shǐ.
至褒中,改兵部侍郎、同中書門下平章事,尋改中書侍郎、集賢殿大學士。王 行瑜斬硃玫,平定京城,遷門下侍郎、監修國史。從駕還京,駐蹕岐陽,進階特進, 兼吏部尚書,領諸道鹽鐵轉運使。車駕還宮,進位左僕射,賜「持危啟運保乂功臣」, 食邑四千戶,食實封二百戶,賜鐵券,恕十死罪,賜天興縣莊、善和里宅各一區, 兼領京畿營田使。
xī zōng yàn jià, chōng shān líng shǐ. xī zōng fù miào, wěi zhǔn gù shì, bù rù cháo. zhāo zōng qiǎn zhōng shǐ zhào fù yán yīng, lìng wěi yī jiù shì shì, jìn jiā sī kōng. yǐ guó xué dào huǒ suǒ fén, lìng wěi wán qì, réng jiān lǐng guó zi jì jiǔ. cài zéi qín zōng quán fú zhū, jìn jiē kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn wèi sī tú, fēng lǔ guó gōng.
僖宗晏駕,充山陵使。僖宗祔廟,緯准故事,不入朝。昭宗遣中使召赴延英, 令緯依舊視事,進加司空。以國學盜火所焚,令緯完葺,仍兼領國子祭酒。蔡賊秦 宗權伏誅,進階開府儀同三司,進位司徒,封魯國公。
shí yī yuè, zhāo zōng yè jiāo miào, liǎng zhōng wèi nèi shū mì qǐng cháo fú. suǒ sī shēn qián lì, zhōng guì rén wú cháo fú zhù jì zhī lǐ, shào fǔ jiān yì wú sù zhì guān fú. zhōng wèi nù, lì lìng zhì zào, xià tài cháng lǐ yuàn. lǐ guān jǔ gù shì, yì chēng wú zhōng wèi cháo fú zhù jì zhī wén, jiàn guān yì lùn zhī. wěi zòu yuē: zhōng guì bù yī cháo fú zhù jì, guó diǎn yě. bì xià yù yǐ quán dào chǒng nèi chén, zé qǐng yī suǒ jiān zhī guān ér wèi zhī fú. tiān zǐ zhào jiàn guān wèi zhī yuē: dà lǐ rì jìn, wú yí lì yì, wèi zhèn róng zhī. yú shì nèi guān yǐ cháo fú zhù jì. jiāo lǐ bì, jìn wèi jiān tài bǎo.
十一月,昭宗謁郊廟,兩中尉、內樞密請朝服。所司申前例,中貴人無朝服助 祭之禮,少府監亦無素制冠服。中尉怒,立令製造,下太常禮院。禮官舉故事,亦 稱無中尉朝服助祭之文,諫官亦論之。緯奏曰:「中貴不衣朝服助祭,國典也。陛 下欲以權道寵內臣,則請依所兼之官而為之服。」天子召諫官謂之曰:「大禮日近, 無宜立異,為朕容之。」於是內官以朝服助祭。郊禮畢,進位兼太保。
dà shùn yuán nián xià, yōu zhōu biàn zhōu qǐng tǎo tài yuán. zǎi chén zhāng jùn qǐng zì lǜ jìn jūn wèi zhāo tǎo. shàng chí yí wèi jué, wèn jì yú wěi. wěi yǐ tǎo zhī wèi biàn, yǔ zài jùn chuán. qí nián qiū, jùn jūn wèi tài yuán suǒ jī, dà bài ér hái. jùn bà xiāng biǎn guān, wěi zuò fù jùn, yǐ jiǎn xiào tài bǎo jiāng líng yǐn jīng nán jié dù guān chá děng shǐ, wèi lí què xià, zài biǎn jūn zhōu cì shǐ. wěi jùn mì qiǎn rén qiú yuán yú biàn zhōu, zhū quán zhōng shàng zhāng lùn jiù. wěi zhì shāng zhōu, yǒu zhào bǐ lìng jiù biàn, suì yù jū huá zhōu.
大順元年夏,幽州、汴州請討太原。宰臣張浚請自率禁軍為招討。上持疑未決, 問計於緯。緯以討之為便,語在《浚傳》。其年秋,浚軍為太原所擊,大敗而還。 浚罷相貶官,緯坐附浚,以檢校太保、江陵尹、荊南節度觀察等使,未離闕下,再 貶均州刺史。緯、浚密遣人求援於汴州,硃全忠上章論救。緯至商州,有詔俾令就 便,遂寓居華州。
gān shǒu èr nián wǔ yuè, sān zhèn rù jīng shī, shā zǎi xiàng wéi zhāo dù lǐ xī. dì yǐ dà chén péng dǎng, wài jiāo fāng zhèn, sī yòng gǔ gěng zhèng rén, qiǎn zhōng shǐ qū huá zhōu zhào wěi rù cháo, yǐ jí wèi rèn shàng lù. liù yuè, shòu tài zǐ bīn kè. qí rì zhī xī, gǎi lì bù shàng shū. yì rì, bài sī kōng, jiān mén xià shì láng tóng píng zhāng shì tài qīng gōng shǐ, xiū fèng tài miào hóng wén guǎn dà xué shì yán zī kù shǐ. jiē jué gōng chén míng shí yì bìng rú gù. xún rì zhī nèi, yì qí dūn cù, xiāng wàng yú lù, fú jí zhì jīng shī.
乾守二年五月,三鎮入京師,殺宰相韋昭度、李谿。帝以大臣朋黨,外交方鎮, 思用骨鯁正人,遣中使趨華州召緯入朝,以疾未任上路。六月,授太子賓客。其日 之夕,改吏部尚書。翌日,拜司空,兼門下侍郎、同平章事、太清宮使,修奉太廟、 弘文館大學士、延資庫使。階爵、功臣名、食邑並如故。旬日之內,驛騎敦促,相 望於路,扶疾至京師。
yán yīng zhōng xiè, zòu yuē: chén qián shí dài zuì zǎi xiàng, zhì shù duǎn qiǎn, yǒu fù bì xié. bì xià tè dài xíng shū, qū quán yāo lǐng. chén qī yú sǐ bào quán rǎng, bù wàng shēng kòu yù jiē. fù bài lóng yán, shí chén róng xìng. rán chén bǐ yīng shuāi jí, fú zhěn lěi nián, xíng hái suī cún, shēng yì dōu jǐn. píng jū miǎn qiáng, yù shì yóu shū. kuàng bǐ wāng léi, níng shèng zhòng wěi? guó zuò fāng tài, yīng yàn yíng tíng, qǐ yǐ xiǔ fǔ zhī rén, zài chén jī wù! chén lì jí yī bài diàn tíng, qǐ bì xià xǔ chén zì biàn. yīn míng yàn liú tì. wěi jiǔ jí, bài dǎo jiān nán, shàng lìng zhōng shǐ zhǐ zhī, gǎi róng zhěn niàn. lìng gé mén shǐ sòng wěi zhōng shū shì shì. bù xún rì, shā tuó cì hé zhōng, tóng zhōu wáng xíng yuē rù jīng shī móu luàn, tiān zǐ chū xìng shí mén. wěi cóng jià zhì shā chéng, jí jiàn wēi dǔ, xiān hái jīng chéng. jiǔ yuè, zú yú guāng dé lǐ dì, zèng tài wèi.
延英中謝,奏曰:「臣前時待罪宰相,智術短淺,有負弼諧。陛下特貸刑書, 曲全腰領。臣期於死報泉壤,不望生叩玉階。復拜龍顏,實臣榮幸。然臣比嬰衰疾, 伏枕累年,形骸雖存,生意都盡。平居勉強,御事猶疏。況比尪羸,寧勝重委?國 祚方泰,英彥盈庭,豈以朽腐之人,再塵機務!臣力疾一拜殿庭,乞陛下許臣自便。」 因鳴咽流涕。緯久疾,拜蹈艱難,上令中使止之,改容軫念。令閣門使送緯中書視 事。不旬日,沙陁次河中,同州王行約入京師謀亂,天子出幸石門。緯從駕至莎城, 疾漸危篤,先還京城。九月,卒於光德里第,贈太尉。
wěi jiā shàng jié yì, tǐng rán bù qū. suī quán shì xūn zhuó, wèi cháng jiǎ yǐ ēn lǐ. dà shùn chū, tiān wǔ dū tóu lǐ shùn jié shì ēn pō héng, bù qī nián lǐng zhè xī jié dù shǐ, é jiā píng zhāng shì. xiè rì, tái lì shēn zhōng shū, chēng tiān wǔ xiàng gōng yá xiè, zhǔn lì bān jiàn bǎi liáo. wěi pàn yuē: bù yòng lì bān. shùn jié cū bào xiǎo rén, bù xián cháo fǎ, shèng shì qū zhōng shū, jì jiàn wú bān, xīn shén yàng yàng. tā rì yīn huì, shùn jié wēi yán zhī. wěi yuē: bì zhī gōng qiàn yě. fū bǎi pì qīng shì, tiān zǐ tíng chén yě, bǐ lái bān jiàn zǎi xiàng, yǐ fǔ chén jū bān liè zhī shǒu, fèng zhǎng zhī yì yě. gōng wò tiān wǔ jiàn ér, ér yú zhèng shì shòu bǎi liáo bān jiàn, yì zì ān hū? bì ruò xū cǐ yí, qí qù dōu tóu èr zì kě yě. shùn jié bù gǎn fù yán. qí bǐng lǐ bù huí, duō cǐ lèi yě.
緯家尚節義,挺然不屈。雖權勢燻灼,未嘗假以恩禮。大順初,天武都頭李順 節恃恩頗橫,不期年領浙西節度使,俄加平章事。謝日,台吏申中書,稱天武相公 衙謝,準例班見百僚。緯判曰:「不用立班。」順節粗暴小人,不閒朝法,盛飾趨 中書,既見無班,心甚怏怏。他日因會,順節微言之。緯曰:「必知公慊也。夫百 辟卿士,天子庭臣也,比來班見宰相,以輔臣居班列之首,奉長之義也。公握天武 健兒,而於政事受百僚班見,意自安乎?必若須此儀,俟去『都頭』二字可也。」 順節不敢復言。其秉禮不回,多此類也。
kǒng shì zì yuán hé hòu, kūn zhòng guì shèng, zhì zhèng qīng fāng zhèn zhě liù qī rén, wèi yǒu wèi zǎi fǔ zhě, zhì wěi shǐ zài dǐng sī.
孔氏自元和後,昆仲貴盛,至正卿、方鎮者六七人,未有為宰輔者,至緯始在 鼎司。
zi chóng bì, yì dēng jìn shì dì, shì zhì sàn qí cháng shì.
子崇弼,亦登進士第,仕至散騎常侍。
wéi zhāo dù, zì zhèng jì, jīng zhào rén. zǔ xū, fù féng. zhāo dù, xián tōng bā nián jìn shì zhuó dì. gān fú zhōng, lèi qiān shàng shū láng zhī zhì gào, zhèng bài zhōng shū shè rén. cóng xī zōng xìng shǔ, bài hù bù shì láng. zhōng hé yuán nián, quán zhī lǐ bù gòng jǔ. míng nián, yǐ běn guān tóng píng zhāng shì, jiān lì bù shàng shū.
韋昭度,字正紀,京兆人。祖縃,父逢。昭度,咸通八年進士擢第。乾符中, 累遷尚書郎、知制誥,正拜中書舍人。從僖宗幸蜀,拜戶部侍郎。中和元年,權知 禮部貢舉。明年,以本官同平章事,兼吏部尚書。
zhāo zōng jí wèi, làng zhōu cì shǐ wáng jiàn gōng chén jìng xuān yú chéng dū, gé jué gòng fèng. nǎi yǐ zhāo dù jiǎn xiào sī kōng tóng píng zhāng shì chéng dū yǐn jiàn nán xī chuān jié dù zhāo fǔ xuān wèi děng shǐ. zhāo dù fù zhèn, jìng xuān bù shòu dài. zhào dōng chuān gù yàn lǎng yǔ wáng jiàn hé shì tǎo zhī. zhāo dù wèi xíng yíng zhāo tǎo. zú suì, zhǐ bá hàn zhōu. wáng jiàn wèi zhāo dù yuē: xiàng gōng láo shī bì zhòng, yuǎn shì mán yí. fǎng wén jīng luò yǐ dōng, qún hóu xiāng shì, huò nán wèi yǐ. cháo tíng bù zhì, fù xīn zhī jí yě. xiàng gōng yí jí hái jīng shī, zī móu kuāng hé, píng dìng liǎng hé, guó jiā zhī lì yě. jìng xuān xiǎo chǒu, yǐ rì yuè zhì zhī, qín zhī bì yǐ! cǐ shì zé jiàn kě bàn. zhāo dù rán zhī, zòu qǐng hái dōu. zhāo dù wèi jí jīng shī, jiàn yǐ zhòng bīng shǒu jiàn mén, jí gōng chéng dū xià zhī. shā jìng xuān, zì chēng liú hòu. zhāo dù hái, yǐ jiǎn xiào sī kōng chōng dōng dōu liú shǒu. zhào hái, wèi yòu pú shè.
昭宗即位,閬州刺史王建攻陳敬瑄於成都,隔絕貢奉。乃以昭度檢校司空、同 平章事、成都尹、劍南西川節度招撫宣慰等使。昭度赴鎮,敬瑄不受代。詔東川顧 彥朗與王建合勢討之。昭度為行營招討。卒歲,止拔漢州。王建謂昭度曰:「相公 勞師弊眾,遠事蠻夷。訪聞京洛以東,群侯相噬,禍難未已。朝廷不治,腹心之疾 也。相公宜亟還京師,咨謀匡合,平定兩河,國家之利也。敬瑄小丑,以日月制之, 擒之必矣!此事責建可辦。」昭度然之,奏請還都。昭度未及京師,建以重兵守劍 門,急攻成都下之。殺敬瑄,自稱留後。昭度還,以檢校司空充東都留守。召還, 為右僕射。
jǐng fú èr nián dōng, zǎi xiàng dù ràng néng wèi fèng xiáng suǒ shā, fù wěi zhāo dù zhī zhèng shì, yǔ lǐ xī bìng mìng. shí zǎi xiàng cuī zhāo wěi zhuān zhèng, è lǐ xī zhī wèi rén. jiàng zhì rì, lìng zhī zhì gào liú chóng lǔ kū má yǐ jǔ zhī. xī shàng biǎo lùn liè, tiān zǐ dài xī yì hòu. míng nián chūn, fù mìng xī tóng píng zhāng shì, zhāo wěi bù shèng qí fèn.
景福二年冬,宰相杜讓能為鳳翔所殺,復委昭度知政事,與李谿並命。時宰相 崔昭緯專政,惡李谿之為人。降制日,令知制誥劉崇魯哭麻以沮之。谿上表論列, 天子待谿益厚。明年春,復命谿同平章事,昭緯不勝其忿。
xiān shì, bīn zhōu wáng xíng yú qiú wèi shàng shū lìng, zhāo dù zòu yì yún: guó cháo yǐ lái, gōng rú guō zi yí, wèi shěng céng jiān cǐ guān. nǎi cì hào shàng fù. cuī zhāo wěi zōng rén dìng, céng wèi xíng yú cóng shì, cháo tíng měi jiàng zhì chì, bù biàn yú zhāo wěi zhě, jí lìng dìng sù yú xíng yú, bǐ shàng zhāng lùn liè. cháo zhǐ xiǎo yǒu yī wéi, jí biǎo zhāng bù xùn. zhì shì lǐ xī rù bài. zhāo wěi wèi dìng yuē: qián shí shàng fù zhī mìng yǐ xíng, ér zhāo dù jǔ zhī, jīn yòu yǐn xī tóng liè. cǐ rén jiān xiān, huò shàng shì tīng, zōng shè bù níng. kǒng fù yǒu dù tài wèi zhī shì. xíng yú yǔ lǐ mào zhēn shàng zhāng yán: mìng xiāng fēi qí rén, jù wēi zōng shè. tiān zǐ yōu zhào xiǎo yù, yán xī yǒu cái. qí nián wǔ yuè, xíng yú mào zhēn huá zhōu hán jiàn yǐ bīng rù jìn, miàn zòu zhāo dù lǐ xī zhī jiān xié, qǐng jiā qiǎn zhú. zhì chì wèi xíng, sān zhèn bīng hài zhāo dù yú dōu tíng yì. jí xíng yú zhū, jiàng zhì fù qí guān jué, lìng qí jiā shōu zàng.
先是,邠州王行瑜求為尚書令,昭度奏議云:「國朝已來,功如郭子儀,未省 曾兼此官。」乃賜號「尚父」。崔昭緯宗人鋌,曾為行瑜從事,朝廷每降制敕,不 便於昭緯者,即令鋌訴於行瑜,俾上章論列。朝旨小有依違,即表章不遜。至是李 谿入拜。昭緯謂鋌曰:「前時尚父之命已行,而昭度沮之,今又引谿同列。此人奸 纖,惑上視聽,宗社不寧。恐復有杜太尉之事。」行瑜與李茂貞上章言:「命相非 其人,懼危宗社。」天子優詔曉諭,言谿有才。其年五月,行瑜、茂貞、華州韓建 以兵入覲,面奏昭度、李谿之奸邪,請加譴逐。制敕未行,三鎮兵害昭度於都亭驛。 及行瑜誅,降制復其官爵,令其家收葬。
cuī zhāo wěi, qīng hé rén yě. zǔ bì, huá zhōu suān zǎo xiàn wèi. fù yǎn, è zhōu guān chá shǐ. zhāo wěi jìn shì jí dì. zhāo zōng cháo, lì zhōng shū shè rén hàn lín xué shì hù bù shì láng tóng píng zhāng shì. xìng jiān xiān, jì qián dá. nèi jié zhōng rén, wài lián fān kǔn. shǔ cháo tíng wēi ruò, měi tuō yuán yǐ líng rén zhǔ. zhāo zōng míng chá, xīn bù néng kān. yǐ yòu zhào sān zhèn jiāng bīng yì què, zéi shā zǎi fǔ nèi chén, dì shēn qiè chǐ. huì tài yuán zhī shī zhū xíng yú, bà xiāng, shòu yòu pú shè. hòu yòu yǐ tuō fù biàn zhōu, zài biǎn wú zhōu sī mǎ. xún jiàng zhì yuē:
崔昭緯,清河人也。祖庇,滑州酸棗縣尉。父巘,鄂州觀察使。昭緯進士及第。 昭宗朝,歷中書舍人、翰林學士、戶部侍郎、同平章事。性奸纖,忌前達。內結中 人,外連籓閫。屬朝廷微弱,每托援以凌人主。昭宗明察,心不能堪。以誘召三鎮 將兵詣闕,賊殺宰輔內臣,帝深切齒。會太原之師誅行瑜,罷相,授右僕射。後又 以託附汴州,再貶梧州司馬。尋降制曰:
cuī zhāo wěi qǐng jū nèi shǔ, cū zhe wēi láo. zhuó yú shì cóng zhī sī, wěi yǐ xiè diào zhī rèn. bù néng zhōng zhēn bào guó, duān shèn chù shēn. qián jiāo jié yú jiān chén, zhì lòu xiè yú jī shì. xīng shuāng lèi huàn, kuāng fǔ miè wén. ěr zuì yī yě.
崔昭緯頃居內署,粗著微勞。擢於侍從之司,委以燮調之任。不能忠貞報國, 端慎處身。潛交結於奸臣,致漏泄於機事。星霜累換,匡輔蔑聞。爾罪一也。
yòu kuài qí sī fèn, zhé zì yīn móu. tuō cuī dìng zhī xiǎn xī, lián xíng yú zhī jì huà, suì zhì chēng bīng xiàng què, hù zhòng xié jūn. gù zǎi chén wéi zhāo dù lǐ xī bìng yǐ wú gū jiàn hài, jǐ wēi zōng shè, xiǎn rǔ jūn qīn. ěr zuì èr yě.
又快其私忿,輒恣陰謀。托崔鋌之險巇,連行瑜之計畫,遂致稱兵向闕,怙眾 脅君。故宰臣韋昭度、李谿並以無辜見害,幾危宗社,顯辱君親。爾罪二也。
jí xíng yú bài miè, jīng guó fǔ ān, ér nǎi zì jù qī wū, bié móu tuō fù. yòu yú fān kǔn, qián qǐng jiàn lùn, bù wéi gǒu miǎn zuì qiān, jiān yì zài xī rèn yòng. tān róng mào chǒng, jiàn làn wú yàn, bài sú shāng fēng, xián yú gòng bǐ. ěr zuì sān yě.
及行瑜敗滅,京國甫安,而乃自懼欺誣,別謀託附。又於籓閫,潛請薦論,不 唯苟免罪愆,兼亦再希任用。貪榮冒寵,僭濫無厭,敗俗傷風,賢愚共鄙。爾罪三 也。
yòu jiāng hòu lù, yù jié zhū wáng, qīng wǔ wǒ xiàn zhāng, diàn dú wǒ gǔ ròu. huò cái zhī shù, wén zì jù cún. lài zhū wáng zuò zhèn fù xīn, jí qí dù hài, jǐn jiāng zhāo wěi qíng kuǎn, jiān qí qīn lì xìng míng, zhí jù zòu wén, jù qí qiú tuō. zhāo wěi céng jū zǎi fǔ, jiǔ lì qīng chóng, dàn yù chěng qí huí xié, dōu bù gù qí shì tǐ. guān qí shí jiàn, shí hài tīng wén. ěr zuì sì yě.
又將厚賂,欲結諸王,輕侮我憲章,玷瀆我骨肉。貨財之數,文字具存。賴諸 王作朕腹心,嫉其蠹害,盡將昭緯情款,兼其親吏姓名,直具奏聞,拒其求托。昭 緯曾居宰輔,久歷清崇,但欲逞其回邪,都不顧其事體。觀其識見,實駭聽聞。爾 罪四也。
zì jiān xié jì lù, qíng zhuàng nán róng. shàng shì kuān xíng, wèi xíng yán xiàn, tóu yú huāng yì, jì qí zì xīn. ér bù néng tuì shěng guò yóu, gōng chéng zhì mìng, sù fù biǎn suǒ, yòng shǒu cháng guī. ér yóu zì wù yàn ān, xún wén suǒ zài liú zhù jiǎo rǎo fān zhèn, wǔ màn cháo zhāng. céng wú bǐng wèi zhī xīn, kě yàn bāo cáng zhī jì. wǎng zhī qiān jiù, wéi bàng cháo tíng. ěr zuì wǔ yě.
自奸邪既露,情狀難容。尚示寬刑,未行嚴憲,投於荒裔,冀其自新。而不能 退省過尤,恭承制命,速赴貶所,用守常規。而猶自務宴安,尋聞所在留駐;攪擾 籓鎮,侮慢朝章。曾無稟畏之心,可驗苞藏之計。罔知愆咎,唯謗朝廷。爾罪五也。
zhèn yǐ ēn zé zhě, dì wáng zhī yǔ lù, nòng fǎ zhě, bāng guó zhī léi tíng wú yǔ lù zé shù wù bù róng, wú léi tíng zé wàn bāng bù sù. zhèn tǐ tiān dào yǐ huà yù, zūn wáng dù yǐ chéng qīng, zuì jì zhāo zhāng, lǐ nán hán gòu. fán bǎi duō shì, yí tǐ yǔ huái. yí suǒ zài cì zì jǐn.
朕以恩澤者,帝王之雨露,弄法者,邦國之雷霆;無雨露則庶物不榮,無雷霆 則萬邦不肅。朕體天道以化育,遵王度以澄清,罪既昭彰,理難含垢。凡百多士, 宜體予懷。宜所在賜自盡。
shí zhāo wěi xíng cì zhì jīng nán, zhōng shǐ zhì, zhǎn zhī.
時昭緯行次至荊南,中使至,斬之。
xiōng zhāo fú, shì zhì lǐ bù shàng shū. zhāo yuàn, tài zǐ shǎo bǎo. zhāo jǔ, gěi shì zhōng. zhāo yuǎn, kǎo gōng yuán wài láng.
兄昭符,仕至禮部尚書。昭願,太子少保。昭矩,給事中。昭遠,考功員外郎。
zhāng jùn, zì yǔ chuān, hé jiān rén. zǔ zhòng sù, wèi zhì zhōng shū shè rén. fù liáo, guān bēi, jiā yù zhōu. jùn tì tǎng bù jī, shè liè wén shǐ, hǎo dà yán, wèi shì yǒu zhī suǒ bìn qì. chū cóng xiāng fù suí jì, xián báo qí wèi rén. jùn fèn fèn bù dé zhì, nǎi tián yī yě fú, yǐn yú jīn fèng shān, xué guǐ gǔ zòng héng zhī shù, yù yǐ bǎi hé qǔ guì shì. gān fú zhōng, shū mì shǐ yáng fù gōng yīn shǐ yù zhī, zì chù shì jiàn wèi tài cháng bó shì, lèi zhuǎn dù zhī yuán wài láng.
張濬,字禹川,河間人。祖仲素,位至中書舍人。父鐐,官卑,家寓州。濬倜 儻不羈,涉獵文史,好大言,為士友之所擯棄。初從鄉賦隨計,咸薄其為人。濬憤 憤不得志,乃田衣野服,隱於金鳳山,學鬼谷縱橫之術,欲以捭闔取貴仕。乾符中, 樞密使楊復恭因使遇之,自處士薦為太常博士,累轉度支員外郎。
huáng cháo jiāng bī guān fǔ, jùn tuō jí qǐng gào, shì qí mǔ, qiè zú bì luàn shāng zhōu. zéi fàn jīng shī, xī zōng chū xìng, tú wú gōng dùn, wèi jūn bù dé shí. hàn yīn lìng lǐ kāng xiàn qiǔ ěr shù bǎi luó gāng, jūn shì shǐ dé shí. xī zōng zhào kāng wèn yuē: qīng wèi xiàn lìng, ān cāo xīn jí cǐ? kāng duì yuē: chén wèi chén lì, gǎn yǒu cǐ jìn xiàn? zhāng jùn yuán wài jiào chén yě. dì yì zhī, jí zhào zhì xíng zài, bài bīng bù láng zhōng. wèi jǐ, bài jiàn yì dài fū.
黃巢將逼關輔,濬託疾請告,侍其母,挈族避亂商州。賊犯京師,僖宗出幸, 途無供頓,衛軍不得食。漢陰令李康獻糗餌數百騾綱,軍士始得食。僖宗召康問曰: 「卿為縣令,安操心及此?」康對曰:「臣為塵吏,敢有此進獻?張濬員外教臣也。」 帝異之,急召至行在,拜兵部郎中。未幾,拜諫議大夫。
qí nián dōng, zǎi xiàng wáng duó zhì huá tái, jiān chōng tiān xià xíng yíng dōu tǒng. fāng zhēng bīng zhū hóu, zòu yòng jùn wèi dōu tǒng pàn guān. shí wáng jìng wǔ chū pò hóng bà láng, jūn wēi dà zhèn, lèi zhào zhēng píng lú bīng, jìng wǔ dú bù fù yuán. duó qiǎn jùn wǎng shuō zhī, jìng wǔ yǐ shòu wěi mìng, fù hù qiáng bù yíng zhào shǐ. jùn zhì, yè jiàn, zé zhī yuē: gōng wèi tiān zǐ shǒu fān, wáng chén jī zhào xuān yù, ér wǔ màn zhào shǐ. jì wèi shí jūn chén lǐ fēn, fù hé yán yǐ yù jūn mín zāi? jìng wǔ è rán xiè jiù. jì xuān zhào, jūn shì àn bīng mò rán, jùn bìng zhào jiāng zuǒ jí yú jū chǎng miàn yù zhī yuē: rén shēng xiào zhōng zhàng yì, suǒ jì cū fēn shùn nì, xuán zhī lì hài. huáng cháo qián rì fàn yán lǔ ěr, gōng děng shě lèi yè tiān zǐ ér chén fàn yán bái dīng, hé lì hài zhī kě lùn yé? jīn zhū hóu qín wáng, tiān xià xiǎng yīng, gōng děng dú jù yī zhōu, zuò guān chéng bài. zéi píng zhī hòu, qù jiù hé ān? ruò néng cǐ jì pái nán jiě fēn, chén shī jū lǚ, gòng zhū kòu dào, yíng fèng luán yú, zé fù guì gōng míng, zhǐ zhǎng kě qǔ. wú xī gōng bèi shě ān ér jí wēi yě! zhū jiāng gǎi róng yǐn guò, wèi jìng wǔ yuē: jiàn yì zhī yán shì yě. jí shí chū jūn, cóng jùn rù yuán jīng shī. zéi píng, lèi qiān hù bù shì láng. xī zōng zài xìng shān nán, bài píng zhāng shì pàn dù zhī.
其年冬,宰相王鐸至滑台,兼充天下行營都統。方徵兵諸侯,奏用濬為都統判 官。時王敬武初破弘霸郎,軍威大振,累詔征平盧兵,敬武獨不赴援。鐸遣濬往說 之,敬武已受偽命,復怙強不迎詔使。濬至,謁見,責之曰:「公為天子守籓,王 臣齎詔宣諭,而侮慢詔使。既未識君臣禮分,復何顏以御軍民哉?」敬武愕然謝咎。 既宣詔,軍士按兵默然,濬並召將佐集於鞠場面諭之曰:「人生效忠仗義,所冀粗 分順逆,懸知利害。黃巢前日販鹽虜耳,公等舍累葉天子而臣販鹽白丁,何利害之 可論耶?今諸侯勤王,天下響應,公等獨據一州,坐觀成敗。賊平之後,去就何安? 若能此際排難解紛,陳師鞠旅,共誅寇盜,迎奉鑾輿,則富貴功名,指掌可取。吾 惜公輩舍安而即危也!」諸將改容引過,謂敬武曰:「諫議之言是也。」即時出軍, 從濬入援京師。賊平,累遷戶部侍郎。僖宗再幸山南,拜平章事、判度支。
jùn chū fā jī, yī yáng fù gōng. jí fù gōng shī shì, nǎi yī tián lìng zī, yǐ zhì zhòng wèi, ér fǎn báo fù gōng. jí zài xìng shān nán, fù gōng dài lìng zī wèi zhōng wèi, bà jùn zhī zhèng shì. zhāo zōng chū zài fān dǐ, shēn jí huàn guān, fù gōng yǒu yuán lì dà xūn, shì ēn rèn shì, shàng xīn bù píng zhī. dāng shí qū xiàng zhě, duō yán jùn yǒu fāng lüè, néng huà dà jì, fù yòng wèi zǎi xiàng pàn dù zhī. shàng cháng wèn jùn, zhì lǐ hé shì zuì jí? duì yuē: mò ruò qiáng bīng. bīng qiáng ér tiān xià fú. shàng yóu shì zhuān wù sōu bǔ bīng jiǎ, yù yǐ wǔ gōng shèng tiān xià. hòu yán yīng lùn qián dài wèi zhì dé shī, jùn yuē: bù bì yuǎn zhēng hàn jìn zhī bì. chén qiè jiàn bì xià chūn qiū dǐng shèng, yīng ruì rú cǐ, nèi wài bī yú qiáng chén. chén měi sī zhī, shí tòng xīn ér qì xuè yě.
濬初發跡,依楊復恭。及復恭失勢,乃依田令孜,以至重位,而反薄復恭。及 再幸山南,復恭代令孜為中尉,罷濬知政事。昭宗初在籓邸,深嫉宦官,復恭有援 立大勛,恃恩任事,上心不平之。當時趨向者,多言濬有方略,能畫大計,復用為 宰相、判度支。上嘗問濬,致理何事最急?對曰:「莫若強兵。兵強而天下服。」 上由是專務搜補兵甲,欲以武功勝天下。後延英論前代為治得失,濬曰:「不必遠 征漢、晉之弊。臣竊見陛下春秋鼎盛,英睿如此,內外逼於強臣。臣每思之,實痛 心而泣血也。」
huì zhū quán zhōng zhū qín zōng quán, ān jū shòu shā lǐ kè gōng, yǐ lù zhōu jiàng quán zhōng. yōu zhōu lǐ kuāng wēi yún zhōu hè lián duó děng zòu qǐng chū jūn tǎo tài yuán. zhào sì pǐn yǐ shàng guān yì, jiē yán: guó zuò wèi ān, bù yí shēng shì. jiǎ rú dé tài yuán, yì fēi guó jiā suǒ yǒu. jùn yì yuē: xiān dì pín zhì bō yuè, wáng shì bù níng. yuán qí luàn jiē, yóu kè yòng quán zhōng zhī máo dùn yě. qǐng yīn qí zòu, chéng quán zhōng lì gōng, kě duàn liǎng xióng zhī shì. shàng yuē: shōu fù zhī gōng, kè yòng dì yī. jīn chéng qí wēi kùn ér jiā bīng, zhū hóu qí wèi wǒ hé? jùn kěn lùn yòng bīng zhī lì hài, gài yù shì wài shì ér jǐ fù gōng yě. shàng zhǐ wèi jué. zǎi chén kǒng wěi yuē: zhāng jùn suǒ chén, wàn dài zhī lì yě. bì xià suǒ xī, jí rì zhī lì yě. yǐ chén suǒ liào, shī dù hé ér zéi bì zì pò. zuó jì dù jūn zhōng zhuǎn xiǎng kào láo, yī èr nián jiān, bì wú què shì, bì xià duàn yì xíng zhī.
會硃全忠誅秦宗權,安居受殺李克恭,以潞州降全忠。幽州李匡威、雲州赫連 鐸等奏請出軍討太原。詔四品以上官議,皆言:「國祚未安,不宜生事。假如得太 原,亦非國家所有。」濬議曰:「先帝頻至播越,王室不寧。原其亂階,由克用、 全忠之矛盾也。請因其奏,乘全忠立功,可斷兩雄之勢。」上曰:「收復之功,克 用第一。今乘其危困而加兵,諸侯其謂我何?」濬懇論用兵之利害,蓋欲示外勢而 擠復恭也。上旨未決。宰臣孔緯曰:「張濬所陳,萬代之利也。陛下所惜,即日之 利也。以臣所料,師渡河而賊必自破。昨計度軍中轉餉犒勞,一二年間,必無闕事, 陛下斷意行之。」
jì èr xiāng jù lùn, nǎi yǐ jùn wèi hé dōng xíng yíng bīng mǎ dōu zhāo tǎo xuān wèi shǐ, yǐ jīng zhào yǐn sūn kuí fù zhī. réng shòu kuí zhāo yì jié dù shǐ, huá zhōu hán jiàn wèi gōng jūn shǐ, zhū quán zhōng wèi tài yuán xī nán miàn zhāo tǎo shǐ, lǐ kuāng wēi hè lián duó wèi tài yuán dōng běi miàn zhāo tǎo shǐ. quán zhōng yǐ biàn jūn sān qiān wèi jùn yá duì. dà shùn yuán nián liù yuè, jùn lǜ jūn wǔ shí èr dōu, jiān bīn níng fū xià zá lǔ gòng wǔ wàn rén qí, fā zì jīng shī. zhāo zōng yù ān xǐ lóu lín sòng, jùn jiǔ hān qì zòu yuē: bì xià dòng wèi zéi chén chè zhǒu, chén suǒ yǐ shì sǐ fèn wǎn, wèi bì xià chú qí jiàn bī. yáng fù gōng wén zhī bù yuè. zhōng wèi nèi shǐ jiàn yú zhǎng lè, fù gōng fèng zhī jiǔ shǔ jùn, jùn cí yuē: shèng rén cì jiǔ, yǐ zuì yǐ. fù gōng xì yuē: xiàng gōng wò jìn bīng, yōng dà sōu, dú dāng yī miàn, bù lǐng fù gōng yì zuò miàn zi yé! jùn xiào yuē: zéi píng zhī hòu, fāng jiàn miàn zi. fù gōng xián zhī.
既二相俱論,乃以濬為河東行營兵馬都招討宣慰使,以京兆尹孫揆副之。仍授 揆昭義節度使,華州韓建為供軍使,硃全忠為太原西南面招討使,李匡威、赫連鐸 為太原東北面招討使。全忠以汴軍三千為濬牙隊。大順元年六月,濬率軍五十二都, 兼邠寧、鄜、夏雜虜共五萬人騎,發自京師。昭宗御安喜樓臨送,濬酒酣泣奏曰: 「陛下動為賊臣掣肘,臣所以誓死憤惋,為陛下除其僭逼。」楊復恭聞之不悅。中 尉內使餞於長樂,復恭奉卮酒屬濬,濬辭曰:「聖人賜酒,已醉矣。」復恭戲曰: 「相公握禁兵,擁大蒐,獨當一面,不領復恭意作面子耶!」濬笑曰:「賊平之後, 方見面子。」復恭銜之。
shí biàn huá bīn qí zhī shī dù hé, huì jùn yú jìn zhōu. biàn jiāng zhū chóng jié quán zhī lù zhōu shì, tài yuán jiāng lǐ cún xiào gōng zhī. jùn lǜ zéi píng biàn rén jù zhāo yì, nǎi lìng sūn kuí fēn bīng fù zhèn, zhōng shǐ hán guī fàn sòng jīng jié zhì jūn. bā yuè, kuí yǔ guī fàn fù lù zhōu. zhì lù, bìng wèi cún xiào qín sòng tài yuán. jiǔ yuè, biàn jiāng gé cóng zhōu qì lù zhōu. shí yuè, jùn jūn zhì yīn dì, bīn qí huá sān zhèn zhī shī yíng píng yáng. lǐ cún xiào jī zhī, yī zhàn ér bài, wěi bīng zhàng kuì sàn. jìn gōng jìn zhōu. shù rì, zhōng yè jùn liǎn zhòng dùn zǒu. bǐ shǔ, sàng shī dài bàn. cún xiào jìn shōu jìn jiàng cí xí děng zhōu. jùn láng bèi yóu hán shān yú wáng wū, chū hé qīng, chāi wū mù fù fá jì hé, bù xià lí sàn jiāng jǐn. lǐ kè yòng shàng zhāng lùn sù yuē:
時汴、華、邠、岐之師渡河,會濬於晉州。汴將硃崇節權知潞州事,太原將李 存孝攻之。濬慮賊平汴人據昭義,乃令孫揆分兵赴鎮,中使韓歸范送旌節至軍。八 月,揆與歸范赴潞州。至潞,並為存孝擒送太原。九月,汴將葛從周棄潞州。十月, 濬軍至陰地,邠、岐、華三鎮之師營平陽。李存孝擊之,一戰而敗,委兵仗潰散。 進攻晉州。數日,中夜濬斂眾遁走。比曙,喪師殆半。存孝進收晉、絳、慈、隰等 州。濬狼狽由含山逾王屋,出河清,拆屋木縛筏濟河,部下離散將盡。李克用上章 論訴曰:
jìn zhōu zhǎng níng guān shǐ zhāng chéng huī yú dāng dào lù dào zhāng jùn bǎng bìng zhào yuē, zhāng jùn chōng zhāo tǎo zhì zhì shǐ, lìng lǜ shī tǎo chén, jiān xuē chén shǔ jí guān jué zhě. chén chéng yuān chéng fèn, dùn shǒu, dùn shǒu! fú yǐ zǎi chén zhāng jùn qī tiān bì rì, láng miào bù róng. chán chén yú jūn, duó chén zhī wèi. píng yàn shuài wàng zòu, yǔ biàn zéi jié ēn jiǎo tuō huáng wēi, shàn xuān wáng mìng, zhēng jí shī lǚ, náo luàn qián kūn. wù bì xià zhōng xìng zhī móu, zī qián lí zhòng shāng zhī kùn. chén shí hé zuì, ér bì xià fá zhī? cǐ zé zǎi chén chí quán, miàn qī bì xià.
晉州長寧關使張承暉於當道錄到張濬榜並詔曰,張濬充招討制置使,令率師討 臣,兼削臣屬籍官爵者。臣誠冤誠憤,頓首,頓首!伏以宰臣張濬欺天蔽日,廊廟 不容。讒臣於君,奪臣之位。憑燕帥妄奏,與汴賊結恩;矯托皇威,擅宣王命,征 集師旅,撓亂乾坤。誤陛下中興之謀,資黔黎重傷之困。臣實何罪,而陛下伐之? 此則宰臣持權,面欺陛下。
kuàng chén fù zǐ sān dài, shòu ēn sì cháo, pò xú fāng, jiù jīng chǔ, shōu fèng què, suì xiāo cháo, zhì bì xià jīn rì guān tōng tiān zhī guān, pèi bái yù zhī xǐ. chén zhī shǔ jí, yì huáng suǒ cì chén zhī shī lǜ, xiān dì suǒ mìng. chén wú nì jié, jùn tǎo hé míng? bì xià ruò yàn zhú gōng chén, yù yòng wén lì, zì kě qiān chén fēng yì, yǐ hóu jiù dì. nài hé jiā zhū qí zuì, shú kěn wú cí? ruò yǐ chén yún zhōng zhī fá, huò zuì yú shí, zé tuò bá sī gōng qǔ fū yán, zhū quán zhōng qīn xú yùn, bì xià hé bù tǎo zhī? jiǎ lìng lǐ xiào dé bù zhōng yú zhǔ, fá zhī wèi shì, zé zhū xuān shí pǔ yǒu hé zuì yé? cǐ nǎi tóng zuò ér yì míng, shǎng bǐ ér zhū cǐ, shǐ tiān xià fān fú, qiáng zhě è wàn, ruò zhě zì dòng, liú yán qiè yì, wèi chén yuàn jiē, gù fēi zhōng xìng zhī shù yě.
況臣父子三代,受恩四朝,破徐方,救荊楚,收鳳闕,碎梟巢,致陛下今日冠 通天之冠,佩白玉之璽。臣之屬籍,懿皇所賜;臣之師律,先帝所命。臣無逆節, 濬討何名?陛下若厭逐功臣,欲用文吏,自可遷臣封邑,以侯就第。奈何加諸其罪, 孰肯無詞?若以臣雲中之伐,獲罪於時,則拓拔思恭取鄜、延,硃全忠侵徐、鄆, 陛下何不討之?假令李孝德不忠於主,伐之為是,則硃瑄、時溥有何罪耶?此乃同 坐而異名,賞彼而誅此,使天下籓服,強者扼腕,弱者自動,流言竊議,為臣怨嗟, 固非中興之術也。
qiě bì xià diàn wēi zhī qiū, zé jiǎng chén wèi hán péng yī huò jì ān zhī hòu, mà chén yuē róng jié fān yí. hǎi nèi wò bīng lì shì rú chén zhě zhòng yǐ, níng bù jù bì xià tā shí zhī mà zāi? chén zuó yù yàn jūn, yǐ lǐ tuì shě. kuāng wēi qiǎn mèi, hòu zì jīn kuā, nǎi yán chén zhōng shǐ shí, fù shì zú. zhì nèi wài fèi shēng yī fā, duǎn móu jìng chén, wù bì xià jūn chén zhī fēn. kuàng mìng guān xuǎn jiāng, zì yǒu diǎn xíng, bù bì xìng chén zhī ruò ér hòu qǔ zhī. tǎng chén yán qī tǐng mìng, shàng gù yī fāng, bǐ shí hé yán yǐ jiàn bì xià. cǐ zé jiān xié péng dǎng, qīng nòng bāng diǎn, bì xià níng liú duān yǐ, hé yóu zhī zhī? jīn zhāng jùn jì yǐ chū jūn, wēi chén gù nán shù shǒu. chén biàn yù jiào hūn, qīng qí miàn kòu yù jiē, sù xié nìng yú bì xià zhī tóng chí, nà zhào mìng yú xiān huáng zhī zōng miào, rán hòu shù shēn sī bài, gān chù xiàn zhāng.
且陛下阽危之秋,則獎臣為韓、彭、伊、霍;既安之後,罵臣曰戎、羯、蕃、 夷。海內握兵立事如臣者眾矣,寧不懼陛下他時之罵哉?臣昨遇燕軍,以禮退舍。 匡威淺昧,厚自矜誇,乃言臣中矢石,覆士卒。致內外吠聲一發,短謀競陳,誤陛 下君臣之分。況命官選將,自有典刑,不必幸臣之弱而後取之。倘臣延期挺命,尚 固一方,彼實何顏以見陛下。此則奸邪朋黨,輕弄邦典,陛下凝旒端扆,何由知之? 今張濬既以出軍,微臣固難束手。臣便欲叫閽,輕騎面叩玉階,訴邪佞於陛下之彤 墀,納詔命於先皇之宗廟,然後束身司敗,甘處憲章。
shí kè yòng lìng suǒ qín zhōng shǐ fèng biǎo, biǎo zhì ér jùn bài, cháo tíng sǒng zhèn, zhì yuē:
時克用令所擒中使奉表,表至而濬敗,朝廷聳震,制曰:
hàn wǔ yīn gōng jiǎn fù shù zhī hòu, jiàn zhì shuò fāng, sūn hóng jǔ zhī, shí bù dé yī. ér liáng shǐ yǐ hóng yǒu zǎi xiàng tǐ zhě, chéng yǐ ài rén zhì guó wèi xiān, tà jìng kāi jiāng wèi mò. jí xiào xuān zhí xióng cái xuē píng zhī yú, jiāng yì běi zhēng, wèi xiāng zhēng zhī, wǔ jiāng xún bà. guǒ zhì zhōng xìng, hào wèi xián fǔ. kuàng zhèn chéng tiān yàn bīng gē zhī hòu, rén sī xiū xī zhī shí. gǎn wàng gāo kuí, gòng chéng yáo rì shù jǐ sūn wèi, cū jí hàn nián. gǒu yì yú sī, rú hé yǐ zhù!
漢武因恭儉富庶之後,建置朔方,孫弘沮之,十不得一。而良史以弘有宰相體 者,誠以愛人治國為先,拓境開疆為末。及孝宣值雄才削平之餘,將議北征,魏相 爭之,五將尋罷。果致中興,號為賢輔。況朕承天厭兵戈之後,人思休息之時。敢 望皋、夔,共成堯日;庶幾孫、魏,粗及漢年。苟易於斯,如何倚注!
guāng lù dài fū mén xià shì láng jiān hù bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì shàng zhù guó qīng hé jùn kāi guó bó shí yì yī qiān èr bǎi hù chōng hé dōng xíng yíng zhū dào bīng mǎ zhāo tǎo zhì zhì děng shǐ zhāng jùn, zǎo yǐ shèng míng, chēng wèi qí shì, yóu shì zài jiā zhēng yòng, wěi yǐ jūn héng, wèi qí bì zhì xiǎo kāng, kè shèng dà rèn. ér nǎi wǎng sī shǒu dào, dàn yù yāo gōng, yòng bù guǐ zhī xún móu, qǐ wú míng zhī bīng gé. zì yún yī jǔ, zhǐ zài xún shí, jiān qǐng kàng lùn, shì mò néng duó. qīng gé liàng wèi bīn zhī yì, xiǎo péi dù huái yòu zhī xíng. jīng gōng hán xuān, hào fèi bǎi wàn. xū dàn zhāng yú cháo yě, zhà guǐ bù yú huá yí, héng cǎo miè wén, liáo yuán yù jí. bǐ yōng máo chéng yì zhī shǐ, qiú zài lǔ tíng qín wáng fèng guó zhī jūn, huái guī běn tǔ. wàng láng miào zhī wēi zhòng, jié fān píng zhī chóu chóu. yù shǐ hǎi nèi shēng líng, jié qí gòng fù bù dú hé zhōng jùn yì, dàng wèi qiū xū. qián shēng lì jiē, yù shuí guī jiù?
光祿大夫、門下侍郎、兼戶部尚書、同中書門下平章事、上柱國、清河郡開國 伯、食邑一千二百戶、充河東行營諸道兵馬招討制置等使張濬,早以盛名,稱為奇 士,由是再加徵用,委以鈞衡,謂其必致小康,克勝大任。而乃罔思守道,但欲邀 功,用不詭之詢謀,起無名之兵革。自雲一舉,止在旬時,堅請抗論,勢莫能奪。 輕葛亮渭濱之役,小裴度淮右之行。經功寒暄,耗費百萬。虛誕彰於朝野,詐詭布 於華夷,橫草蔑聞,燎原愈急。俾擁旄乘驛之使,囚在虜庭;勤王奉國之軍,懷歸 本土。忘廊廟之威重,結籓屏之仇讎。欲使海內生靈,竭其貢賦;不獨河中郡邑, 盪為丘墟。潛生厲階,欲誰歸咎?
yú xì! zhēng cháo cuò zhī gù shì, sī wáng huī zhī jiù zhāng, guó yǒu míng wén, ěr dāng hé huàn? shàng yǐ ài rén yǐ lǐ, lǐ tǐ yí rán. lián zhèn jù quán, wǔ chāng shàn dì, yí bà shū zhóu zhī wù, réng tíng zhī dù zhī sī. miǎn zì sī wéi, yǐ táo hòu mìng. kě jiǎn xiào hù bù shàng shū è zhōu cì shǐ wǔ chāng jūn jié dù guān chá děng shǐ.
於戲!征晁錯之故事,思王恢之舊章,國有明文,爾當何逭?尚以愛人以禮, 理體宜然。廉鎮劇權,武昌善地,宜罷樞軸之務,仍停支度之司。勉自思惟,以逃 後命。可檢校戶部尚書、鄂州刺史、武昌軍節度觀察等使。
xún biǎn lián zhōu cì shǐ, chí yì fā qiǎn. xíng zhì lán tián guān bù xíng, liú huá zhōu yī hán jiàn. shí cháo tíng wēi ruò, jìng bù néng jié.
尋貶連州刺史,馳驛發遣。行至藍田關不行,留華州依韓建。時朝廷微弱,竟 不能詰。
gān níng èr nián, sān zhèn shā wéi zhāo dù. dì zhào kǒng wěi yù dà yòng, yì yǐ jùn wèi bīng bù shàng shū, yòu lǐng tiān xià zū yōng shǐ. sān nián, tiān zǐ xìng huá zhōu, bà jùn shǐ wù, shǒu shàng shū yòu pú shè. shàng shū qǐ zhì shì, shòu zuǒ pú shè zhì shì. nǎi hái luò yáng, jū yú zhǎng shuǐ xiàn bié shù. jùn suī tuì jū shān shù, cháo tíng huò yǒu de shī, bì zhāng shū shàng yán. dé wáng fèi lì zhī jì, jùn zhì shū zhū fān, qǐng tú kuāng fù. wáng shī fàn qīng zhōu qǐ bīng, yù qǔ jùn wèi móu zhǔ. shì suī bù guǒ, qí jī pō xiè. zhū quán zhōng jiāng tú cuàn dài, jù jùn gòu luàn sì fāng, bù yù xiǎn zhū, mì fěng zhāng quán yì lìng tú zhī. nǎi lìng yá jiāng yáng lín lǜ jiàn zú wǔ shí rén, yǒu rú jié dào, wéi qí shù ér shā zhī, tiān fù sān nián shí èr yuè huì yè yě.
乾寧二年,三鎮殺韋昭度。帝召孔緯欲大用,亦以濬為兵部尚書,又領天下租 庸使。三年,天子幸華州,罷濬使務,守尚書右僕射。上疏乞致仕,授左僕射致仕。 乃還洛陽,居於長水縣別墅。濬雖退居山墅,朝廷或有得失,必章疏上言。德王廢 立之際,濬致書諸籓,請圖匡復。王師範青州起兵,欲取濬為謀主。事雖不果,其 跡頗泄。硃全忠將圖篡代,懼濬構亂四方,不欲顯誅,密諷張全義令圖之。乃令牙 將楊麟率健卒五十人,有如劫盜,圍其墅而殺之,天復三年十二月晦夜也。
yǒng níng xiàn lì yè yàn zhě, zhāng shì dài zhī sù hòu. yáng lín zhī lái, yàn zhī zhī, gào jùn dì èr zi gé yuē: xiāng gōng zhī huò bù kě miǎn, láng jūn yí zì wèi móu. gé jùn fù zǐ hào táo ér yǐ. jùn wèi gé yuē: liú zé bìng mìng, qù huò kě miǎn. rǔ zì tú zhī, wù yǐ wú wèi lèi, jì cún hòu sì yě. gé bài cí ér qù. yè yàn lǜ yì shì sān shí rén, sòng dù hàn jiāng ér xuán. gé yóu jīng jiāng shàng xiá rù shǔ. wáng jiàn jiàn hào, yòng wèi zǎi xiàng. zhōng xìng píng shǔ, rèn huán xié gé ér hái. gé gǎn yè yàn zhī huì, fǎng zhī, shēn yǐ mò, ér hòu bào qí jiā. jùn dì sān zi cuàn yú yáng xíng mì.
永寧縣吏葉彥者,張氏待之素厚。楊麟之來,彥知之,告濬第二子格曰:「相 公之禍不可免,郎君宜自為謀。」格、濬父子號咷而已。濬謂格曰:「留則並命, 去或可免。汝自圖之,勿以吾為累,冀存後祀也。」格拜辭而去。葉彥率義士三十 人,送渡漢江而旋。格由荊江上峽入蜀。王建僭號,用為宰相。中興平蜀,任圜攜 格而還。格感葉彥之惠,訪之,身已歿,而厚報其家。濬第三子竄於楊行密。
zì gān níng zhī hòu, zéi chén nèi wǔ, wáng shì jìn wēi. zhāo zōng bù kān líng ruò, yù jiǎn bá qí cái yǐ wèi xiāng. rán cǎi yú qún xiǎo zhī lùn, wèi cháng huò yī míng rén. dēng yòng zhī tú, wú bù wèi shí chī qiào.
自乾寧之後,賊臣內侮,王室浸微。昭宗不堪凌弱,欲簡拔奇材以為相。然采 於群小之論,未嘗獲一名人。登用之徒,無不為時嗤誚。
zhū pǔ zhě, gān níng zhōng wèi guó zi bó shì. fǔ rú mù qiáng, wú tā cái jì. dào shì xǔ yán shì chū rù jìn zhōng, cháng yī pǔ wèi jiān lì, cóng róng shàng qián jiàn pū yǒu jīng jì cái. zhāo zōng zhào jiàn, duì yǐ jīng yì, shén yuè, jí rì bài jiàn yì dà fū píng zhāng shì. zài zhōng shū yǔ míng gōng chǐ, bǐ zhá yì lùn, dòng wèi xiào duān. shù yuè, yán shì shì bài, jù wèi hán jiàn suǒ shā.
硃朴者,乾寧中為國子博士。腐儒木強,無他才伎。道士許岩士出入禁中,嘗 依朴為奸利,從容上前薦仆有經濟才。昭宗召見,對以經義,甚悅,即日拜諫議大 夫、平章事。在中書與名公齒,筆札議論,動為笑端。數月,岩士事敗,俱為韓建 所殺。
zhèng qǐ zhě, yǐ jìn shì dēng dì, lì jiān chá diàn zhōng, cāng hù èr yuán wài, jīn xíng yòu sī sān láng zhōng. jiā pín qiú jùn, chū wèi lú zhōu cì shǐ. huáng cháo zì lǐng biǎo hái, jīng huái nán piāo lüè. qǐ yí huáng cháo wén dié, qǐng bù fàn jùn jiè. cháo xiào ér cóng zhī, yī jùn dú bù bèi kòu. tiān zǐ jiā zhī, cì fēi yú dài. bà jùn, yǒu qián qiān mín, jì zhōu tǎng. hòu jùn shù xiàn, dào bù fàn zhèng shǐ jūn jì kù qián. zhì yáng xíng mì wèi cì shǐ, sòng suǒ jì yú jīng shī hái qǐ.
鄭綮者,以進士登第,歷監察、殿中,倉、戶二員外,金、刑、右司三郎中。 家貧求郡,出為廬州刺史。黃巢自嶺表還,經淮南剽掠。綮移黃巢文牒,請不犯郡 界。巢笑而從之,一郡獨不被寇。天子嘉之,賜緋魚袋。罷郡,有錢千緡,寄州帑。 後郡數陷,盜不犯鄭使君寄庫錢。至楊行密為刺史,送所寄於京師還綮。
qǐ shàn wèi shī, duō wǔ jù cì shí, gù luò gé diào, shí hào zhèng wǔ xiē hòu tǐ. chū qù lú jiāng, yǔ jùn rén bié yún: wéi yǒu liǎng xíng gōng xiè lèi, yī shí sǎ xiàng dù tóu fēng. huá jī jiē cǐ lèi yě.
綮善為詩,多侮劇刺時,故落格調,時號鄭五歇後體。初去廬江,與郡人別云: 「唯有兩行公廨淚,一時灑向渡頭風。」滑稽皆此類也。
wáng huī wèi yù shǐ dài fū, zòu qǐ wèi bīng bù láng zhōng zhī tái zá, qiān gěi shì zhōng, cì jīn zǐ. xī zōng zì shān nán hái, yǐ zǎi xiàng dù ràng néng dì hóng huī wèi zhōng shū shè rén. qǐ yǐ hóng huī xiōng zài zhōng shū, dì bù yí tóng jū jìn jìn, fēng hái zhì shū. tiān zǐ bù bào, qǐ jí yí bìng xiū guān. wú jǐ, yǐ zuǒ sàn qí cháng shì zhēng hái. cháo zhèng yǒu què, wú bù shàng zhāng lùn liè. shì suī bù xíng, xuān chuán dū xià, zhí zhèng è zhī, gǎi guó zi jì jiǔ. wù yì yǐ qǐ kuāng jiàn ér zhì zhī sàn dì, bù kě, zhí zhèng jù, fù yòng wèi cháng shì.
王徽為御史大夫,奏綮為兵部郎中、知台雜,遷給事中,賜金紫。僖宗自山南 還,以宰相杜讓能弟弘徽為中書舍人。綮以弘徽兄在中書,弟不宜同居禁近,封還 制書。天子不報,綮即移病休官。無幾,以左散騎常侍征還。朝政有闕,無不上章 論列。事雖不行,喧傳都下,執政惡之,改國子祭酒。物議以綮匡諫而置之散地, 不可,執政懼,復用為常侍。
guāng huà chū, zhāo zōng hái gōng, shù zhèng wèi qiè. qǐ měi xíng yú shī shén ér cháo zhī, zhōng rén huò sòng qí yǔ yú shàng qián. zhāo zōng jiàn qí jī jié, wèi yǒu yùn xù, jiù cháng zòu bān bù cè zhù yún: zhèng qǐ kě lǐ bù shì láng píng zhāng shì. zhōng shū xū lì yì qí jiā cān yè, qǐ xiào ér wèn zhī yuē: zhū jūn dà wù, bǐ tiān xià rén bìng bù shí zì, zǎi xiàng bù jí zhèng wǔ yě. xū lì yuē: chū zì shèng zhǐ tè ēn, lái rì zhì xià. kàng qí shǒu yuē: wàn yī rú cǐ, xiào shā tā rén. míng rì guǒ zhì xià, qīn bīn lái hè, sāo shǒu yán yuē: xiē hòu zhèng wǔ zuò zǎi xiàng, shí shì kě zhī yǐ. lèi biǎo xùn ràng, bù huò. jì rù shì shì, kǎn rán shǒu dào, wú fù huī xié. zhōng yǐ wù wàng fēi yí, zì qiú yǐn tuì. sān yuè yú, yí jí qǐ hái, yǐ tài zǐ shǎo bǎo zhì shì. guāng huà èr nián zú.
光化初,昭宗還宮,庶政未愜。綮每形於詩什而嘲之,中人或誦其語於上前。 昭宗見其激訐,謂有蘊蓄,就常奏班簿側注云:「鄭綮可禮部侍郎、平章事。」中 書胥吏詣其家參謁,綮笑而問之曰:「諸君大誤,俾天下人並不識字,宰相不及鄭 五也。」胥吏曰:「出自聖旨特恩,來日制下。」抗其手曰:「萬一如此,笑殺他 人。」明日果制下,親賓來賀,搔首言曰:「歇後鄭五作宰相,時事可知矣。」累 表遜讓,不獲。既入視事,侃然守道,無復詼諧。終以物望非宜,自求引退。三月 余,移疾乞骸,以太子少保致仕。光化二年卒。
shí yì yǐ zhāo zōng mìng tái chén jùn pǔ qǐ sān rén yóu miù, jì mò zhī yāo yě.
時議以昭宗命台臣濬、朴、綮三人尤謬,季末之妖也。
liú chóng wàng, zì xī tú. qí xiān dài jùn rén, suí yuán wèi xiào wén dì xǐ luò yáng, suì wèi hé nán rén. bā dài zǔ suí dà lǐ qīng tǎn, shēng zhèng huì, fǔ tài zōng qǐ yì jìn yáng, guān zhì hù bù shàng shū, fēng yú guó gōng, tú xíng líng yān gé. zhèng huì shēng xuán yì, shàng tài zōng nǚ nán píng gōng zhǔ, lì hóng ráo bā zhōu cǎi fǎng shǐ. xuán yì shēng qí, wèi zhì lì bù shì láng. qí shēng shèn zhī, shì zhì huò jiā lìng. shèn zhī shēng jiǒng, shì zhì dōng ā lìng. jiǒng shēng zǎo, wèi zhōng mì shū láng. zǎo shēng fú, jìn shì dēng dì, xián tōng zhōng wèi zhōng cài zhōu cì shǐ, shēng bā zǐ: chóng guī chóng wàng chóng lǔ chóng mó zuì zhī míng.
劉崇望,字希徒。其先代郡人,隨元魏孝文帝徙洛陽,遂為河南人。八代祖隋 大理卿坦,生政會,輔太宗起義晉陽,官至戶部尚書,封渝國公,圖形凌煙閣。政 會生玄意,尚太宗女南平公主,歷洪、饒八州採訪使。玄意生奇,位至吏部侍郎。 奇生慎知,仕至獲嘉令。慎知生褧,仕至東阿令。褧生藻,位終秘書郎。藻生符, 進士登第,咸通中位終蔡州刺史,生八子:崇龜、崇望、崇魯、崇謨最知名。
chóng guī, xián tōng liù nián jìn shì zhuó dì, lèi qiān qǐ jū shè rén, lǐ bù bīng bù èr yuán wài. dīng mǔ yōu miǎn. guǎng míng yuán nián chūn, zhèng cóng dǎng bà xiāng, zhèn tài yuán, zòu chóng guī wèi dù zhī pàn guān jiǎn xiào lì bù láng zhōng yù shǐ zhōng chéng, cì jīn zǐ. zhōng hé sān nián rù cháo, wèi bīng bù láng zhōng, bài gěi shì zhōng. dà shùn zhōng, qiān zuǒ sàn qí cháng shì jí xián diàn xué shì pàn yuàn shì, gǎi hù bù shì láng, jiǎn xiào hù bù shàng shū. chū wèi guǎng zhōu cì shǐ qīng hǎi jūn jié dù lǐng nán dōng dào guān chá chù zhì děng shǐ, zú.
崇龜,咸通六年進士擢第,累遷起居舍人,禮部、兵部二員外。丁母憂免。廣 明元年春,鄭從讜罷相,鎮太原,奏崇龜為度支判官、檢校吏部郎中、御史中丞, 賜金紫。中和三年入朝,為兵部郎中,拜給事中。大順中,遷左散騎常侍、集賢殿 學士、判院事,改戶部侍郎,檢校戶部尚書。出為廣州刺史、清海軍節度、嶺南東 道觀察處置等使,卒。
chóng wàng, xián tōng shí wǔ nián dēng jìn shì kē. wáng níng lián wèn xuān shè, pì wèi zhuǎn yùn xún guān. hù bù shì láng péi tǎn lǐng yán tiě, pì wèi cān zuǒ. cuī ān qián zhèn xǔ chāng chéng dū, chóng wàng kūn zhòng sì rén, jiē zài ān qián mù xià. rù wèi zhǎng ān wèi, zhí hóng wén guǎn, qiān jiān chá yù shǐ yòu bǔ què qǐ jū láng hóng wén guǎn xué shì, zhuǎn sī xūn lì bù èr yuán wài láng. cuī ān qián wèi lì bù shàng shū, chóng wàng pàn nán cáo, dí chú sù bì, fù qīng xuǎn bù. tián lìng zī gàn zhèng, fān zhèn yuàn wàng, hé zhōng yóu shén, bù xiū zhí gòng. xī zōng zài shān nán, yǐ pú bǎn jìn guān, yù qí xiào yòng, xuǎn shǐ yù zhǐ, yǐ chóng wàng wèi jiàn yì dài fū. jì zhì, yù yǐ dà yì, zhòng róng fèng zhào gōng shùn, shì xīn kuāng fù, qǐng shā zhū méi zì shú. shǐ hái, shàng yuè, zhào rù hàn lín chōng xué shì, lèi qiān hù bù shì láng chéng zhǐ, zhuǎn bīng bù, zài jìn shǔ sì nián.
崇望,咸通十五年登進士科。王凝廉問宣歙,闢為轉運巡官。戶部侍郎裴坦領 鹽鐵,闢為參佐。崔安潛鎮許昌、成都,崇望昆仲四人,皆在安潛幕下。入為長安 尉,直弘文館,遷監察御史、右補闕、起居郎、弘文館學士,轉司勛、吏部二員外 郎。崔安潛為吏部尚書,崇望判南曹,滌除宿弊,復清選部。田令孜干政,籓鎮怨 望,河中尤甚,不修職貢。僖宗在山南,以蒲坂近關,欲其效用,選使諭旨,以崇 望為諫議大夫。既至,諭以大義,重榮奉詔恭順,誓心匡復,請殺硃玫自贖。使還, 上悅,召入翰林充學士,累遷戶部侍郎、承旨,轉兵部,在禁署四年。
zhāo zōng jí wèi, bài zhōng shū shì láng tóng píng zhāng shì, lèi jiān bīng bù lì bù shàng shū. dà shùn chū, tóng liè zhāng jùn huà cè tǎo tài yuán, chóng wàng yǐ wèi bù kě, jùn guǒ bài. jùn chù, chóng wàng dài wèi mén xià shì láng jiān xiū guó shǐ pàn dù zhī.
昭宗即位,拜中書侍郎、同平章事,累兼兵部、吏部尚書。大順初,同列張濬 畫策討太原,崇望以為不可,濬果敗。濬黜,崇望代為門下侍郎、監修國史、判度 支。
míng nián, yù shān dōu tóu yáng shǒu xìn xié yáng fù gōng chēng bīng què xià, zhèn yú tōng huà mén. shàng chén bīng yú yán jiā mén. shì yè, mìng chóng wàng shǒu dù zhī kù. míng rì xiǎo, rù hán guāng mén. wèi kāi, mén nèi jìn jūn liè yú zuǒ yòu, qí mén kāi jí jié lüè liǎng shì. jí wén chuán hū zǎi xiàng lái, mén fāng qǐ, chóng wàng zhù mǎ wèi yù zhī yuē: shèng shàng zài jiē dōng qīn zǒng róng shì. gōng děng jìn jūn, hé bù lóu qián shā zéi, lì qǔ gōng míng. qiè bù kě piāo lüè jiē shì, tú xiǎo lì yǐ chéng è míng yě. jiāng shì wěi wěi, cóng chóng wàng zhì zhǎng lè mén. shǒu xìn jiàn bīng lái, jí dùn qù, jūn shì hū wàn suì. shì rì kù shì huò quán, jūn rén bù luàn, yī chóng wàng zhī fāng lüè yě. xún jiā zuǒ pú shè.
明年,玉山都頭楊守信協楊復恭稱兵闕下,陣於通化門。上陳兵於延嘉門。是 夜,命崇望守度支庫。明日曉,入含光門。未開,門內禁軍列於左右,俟門開即劫 掠兩市。及聞傳呼宰相來,門方啟,崇望駐馬慰諭之曰:「聖上在街東親總戎事。 公等禁軍,何不樓前殺賊,立取功名。切不可剽掠街市,圖小利以成惡名也。」將 士唯唯,從崇望至長樂門。守信見兵來,即遁去,軍士呼萬歲。是日庫市獲全,軍 人不亂,繄崇望之方略也。尋加左僕射。
shí pǔ yǔ zhū quán zhōng zhēng héng, quán zhōng móu jiān xú sì, shàng biǎo qǐng yǐ zhòng chén zhèn xú, nǎi yǐ chóng wàng shǒu běn guān, chōng wǔ níng jūn jié dù shǐ. pǔ bù shòu dài, xíng zhì huá yīn ér hái, bài tài cháng qīng. wáng zhòng yíng sǐ, wáng kē wáng gǒng zhēng hé zhōng jié yuè, cháo tíng yǐ zǎi xiàng cuī yìn wèi hé zhōng jié dù shǐ. kē, lǐ kè yòng zhī zǐ xù yě. hé dōng jìn zòu guān xuē zhì qín yáng yán yuē: cuī xiāng suī zhòng dé, rú zuò zhèn hé zhōng dài wáng kē, bù rú guāng dé liú gōng, yú wǒ gōng shì sù yě. jí sān zhèn yǐ bīng rù cháo, shā hài dà chén, yǐ zhì qín zhī yán, zé shòu chóng wàng zhāo zhōu sī mǎ. jí wáng xíng yú zhū, tài yuán shàng biǎo yán chóng wàng wú gū fàng zhú. shí yǐ zhì jīng nán, yǒu zhào zhào hái, bài lì bù shàng shū. wèi zhì, wáng pǔ zài zhī zhèng shì, jiān lì bù shàng shū, nǎi gǎi chóng wàng bīng bù shàng shū.
時溥與硃全忠爭衡,全忠謀兼徐、泗,上表請以重臣鎮徐,乃以崇望守本官, 充武寧軍節度使。溥不受代,行至華陰而還,拜太常卿。王重盈死,王珂、王珙爭 河中節鉞,朝廷以宰相崔胤為河中節度使。珂,李克用之子婿也。河東進奏官薛志 勤揚言曰:「崔相雖重德,如作鎮河中代王珂,不如光德劉公,於我公事素也。」 及三鎮以兵入朝,殺害大臣,以志勤之言,責授崇望昭州司馬。及王行瑜誅,太原 上表言崇望無辜放逐。時已至荊南,有詔召還,拜吏部尚書。未至,王溥再知政事, 兼吏部尚書,乃改崇望兵部尚書。
shí xī chuān qīn kòu gù yàn huī, yù bìng dōng chuān, yǐ chóng wàng jiǎn xiào yòu pú shè píng zhāng shì zǐ zhōu cì shǐ jiàn nán dōng chuān jié dù shǐ. wèi zhì zhèn, zhào hái, fù wèi bīng bù shàng shū. guāng huà èr nián zú, shí nián liù shí èr, cè zèng sī kōng.
時西川侵寇顧彥暉,欲並東川,以崇望檢校右僕射、平章事、梓州刺史、劍南 東川節度使。未至鎮,召還,復為兵部尚書。光化二年卒,時年六十二,冊贈司空。
chóng lǔ, guǎng míng yuán nián dēng jìn shì dì, zhèng cóng dǎng zòu chōng tài yuán tuī guān. shí xiōng chóng guī wèi jié dù pàn guān, kūn zhòng tóng jū mù fǔ, xún zhuǎn zhǎng shū jì. zhōng hé èr nián rù cháo, bài yòu shí yí zuǒ bǔ què. jǐng fú chū, yǐ shuǐ bù yuán wài láng zhī zhì gào. èr nián, dù ràng néng dé zuì, zhāo zōng fù mìng wéi zhāo dù wèi xiāng, hàn lín xué shì lǐ xī tóng píng zhāng shì. chóng lǔ yǔ cuī zhāo wěi xiāng shàn. zhāo wěi shì bīn qí zhī yuán. ràng néng jì zhū zhī hòu, quán guī yú jǐ, zhāo zōng shī lǐ xī wèi wén, jù jū wèi dé chǒng zé ēn gù jiàn shuāi, nǎi sī yǔ chóng lǔ móu jǔ zhī. jí xī xuān zhì zhī rì, chū bān ér kū, wèi zhāo wěi yuē: cháo tíng suī fá xián, bù kě yòng xiān rén wèi zǎi fǔ. xī bǐ yī fù gōng zhòng suì jū nèi zhí. qián rì dù tài wèi láng jí, wèi cháo tíng shēn chǐ. jīn zé xuē ruò rú cǐ, ān kě gèng zūn fù zhé hū? yóu shì xī mìng bù xíng. xī zì shí yī yuè chū zhì suì mù, lián shàng shí biǎo sù yuān, qí cí dǐ huǐ, suǒ bù rěn wén. míng nián chūn, fù mìng xī wèi píng zhāng shì. zhāo wěi zhào lǐ mào zhēn wáng xíng yú hán jiàn chēng bīng rù cháo, shā zhāo dù yǔ xī. qí nián, tài yuán zhū wáng xíng yú, zhāo wěi biǎn guān, chóng lǔ zuò biǎn yá zhōu sī hù. chū chóng guī zài wài, wén chóng lǔ kū má, dà huì, shù rì bù shí, wèi suǒ qīn yuē: wú jiā xiōng dì jìn shēn yǒu sù, wèi cháng yǐ shēng lì bài míng. wú mén bù xìng, shēng cǐ děng ér.
崇魯,廣明元年登進士第,鄭從讜奏充太原推官。時兄崇龜為節度判官,昆仲 同居幕府,尋轉掌書記。中和二年入朝,拜右拾遺、左補闕。景福初,以水部員外 郎知制誥。二年,杜讓能得罪,昭宗復命韋昭度為相,翰林學士李谿同平章事。崇 魯與崔昭緯相善。昭緯恃邠、岐之援。讓能既誅之後,權歸於己,昭宗師李谿為文, 懼居位得寵則恩顧漸衰,乃私與崇魯謀沮之。及谿宣制之日,出班而哭,謂昭緯曰: 「朝廷雖乏賢,不可用纖人為宰輔。谿比依復恭、重遂居內職。前日杜太尉狼籍, 為朝廷深恥。今則削弱如此,安可更遵覆轍乎?」由是谿命不行。谿自十一月初至 歲暮,聯上十表訴冤,其詞詆毀,所不忍聞。明年春,復命谿為平章事。昭緯召李 茂貞、王行瑜、韓建稱兵入朝,殺昭度與谿。其年,太原誅王行瑜,昭緯貶官,崇 魯坐貶崖州司戶。初崇龜在外,聞崇魯哭麻,大恚,數日不食,謂所親曰:「吾家 兄弟進身有素,未嘗以聲利敗名。吾門不幸,生此等兒。」
chóng mó, zhōng hé sān nián jìn shì jí dì. gān níng mò, wèi tài cháng shǎo qīng hóng wén guǎn zhí xué shì.
崇謨,中和三年進士及第。乾寧末,為太常少卿、弘文館直學士。
xú yàn ruò, tiān hòu cháo dà lǐ qīng yǒu gōng zhī yì. zēng zǔ zǎi, zǔ táo, fù shāng, sān shì jì dēng jìn shì kē. shāng, zì yì shēng, dà zhōng shí sān nián jí dì, shì hè mì shū shěng xiào shū láng. lèi qiān shì yù shǐ, gǎi lǐ bù yuán wài láng. xún zhī zhì gào, zhuǎn láng zhōng, zhào chōng hàn lín xué shì, bài zhōng shū shè rén hù bù shì láng pàn běn sī shì, jiǎn xiào hù bù shàng shū xiāng zhōu cì shǐ shān nán dōng dào jié dù děng shǐ. rù wèi yù shǐ dài fū. xián tōng chū, jiā xíng bù shàng shū, chōng zhū dào yán tiě zhuǎn yùn shǐ, qiān bīng bù shàng shū dōng guǎn zi shí yì wǔ bǎi hù. sì nián, yǐ běn guān tóng píng zhāng shì. liù nián bà xiāng, jiǎn xiào yòu pú shè jiāng líng yǐn jīng nán jié dù guān chá děng shǐ. rù wèi lì bù shàng shū, lèi qiān tài zǐ tài bǎo, zú.
徐彥若,天后朝大理卿有功之裔。曾祖宰,祖陶,父商,三世繼登進士科。商, 字義聲,大中十三年及第,釋褐秘書省校書郎。累遷侍御史,改禮部員外郎。尋知 制誥,轉郎中,召充翰林學士,拜中書舍人、戶部侍郎判本司事,檢校戶部尚書、 襄州刺史、山南東道節度等使。入為御史大夫。咸通初,加刑部尚書,充諸道鹽鐵 轉運使,遷兵部尚書、東莞子、食邑五百戶。四年,以本官同平章事。六年罷相, 檢校右僕射、江陵尹、荊南節度觀察等使。入為吏部尚書,累遷太子太保,卒。
yàn ruò, xián tōng shí èr nián jìn shì zhuó dì. gān fú mò, yǐ shàng shū láng zhī zhì gào, zhèng bài zhōng shū shè rén. zhāo zōng jí wèi, qiān yù shǐ zhōng chéng, zhuǎn lì bù shì láng, jiǎn xiào hù bù shàng shū, dài lǐ mào zhēn wèi fèng xiáng lǒng jié dù shǐ. mào zhēn bù shòu dài, fù bài zhōng chéng, gǎi bīng bù shì láng tóng píng zhāng shì, jìn jiā zhōng shū shì láng, lèi jiān zuǒ pú shè jiān xiū guó shǐ. hù zhāo zōng shí mén hái gōng, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī shǒu sī kōng, jìn fēng qí guó gōng, tài qīng gōng xiū fèng tài miào děng shǐ, jiā hóng wén guǎn dà xué shì, cì fú wēi kuāng guó zhì lǐ gōng chén míng. zhāo zōng zì huá hái gōng, jìn wèi tài bǎo mén xià shì láng. shí cuī yìn zhuān quán, yǐ yàn ruò zài jǐ shàng, yù shì quán cuì yú qí mén. èr nián jiǔ yuè, yǐ yàn ruò jiǎn xiào tài wèi tóng píng zhāng shì guǎng zhōu cì shǐ qīng hǎi jūn jié dù lǐng nán dōng dào jié dù děng shǐ. zú yú zhèn.
彥若,咸通十二年進士擢第。乾符末,以尚書郎知制誥,正拜中書舍人。昭宗 即位,遷御史中丞,轉吏部侍郎,檢校戶部尚書,代李茂貞為鳳翔隴節度使。茂貞 不受代,復拜中丞,改兵部侍郎、同平章事,進加中書侍郎,累兼左僕射、監修國 史。扈昭宗石門還宮,加開府儀同三司、守司空,進封齊國公,太清宮、修奉太廟 等使,加弘文館大學士,賜「扶危匡國致理功臣」名。昭宗自華還宮,進位太保、 門下侍郎。時崔胤專權,以彥若在己上,欲事權萃於其門。二年九月,以彥若檢校 太尉、同平章事、廣州刺史、清海軍節度、嶺南東道節度等使。卒於鎮。
dì yàn shū, wèi zhì tài cháng shǎo qīng.
弟彥樞,位至太常少卿。
zi wǎn, tiān yòu chū lì sī xūn bīng bù èr yuán wài, hù bù bīng bù èr láng zhōng.
子綰,天祐初歷司勛、兵部二員外,戶部、兵部二郎中。
lù yǐ, zì xiáng wén, běn míng yǔn dí, wú jùn rén. xǐ jiā yú shǎn, jīn wèi shǎn zhōu rén. zēng zǔ lǐ, wèi zhōng diàn zhōng shì yù shǐ. zǔ shī dé, huái nán guān chá zhī shǐ. fù shàn, shǎn zhōu fǎ cáo cān jūn. yǐ, xìng qǐ èr nián dēng jìn shì dì, qí nián cóng xī zōng xìng xìng yuán. jiǔ yuè, zǎi xiàng wéi zhāo dù lǐng yán tiě, zòu wèi xún guān. míng nián, zǎi xiàng kǒng wěi zòu zhí shǐ guǎn, dé xiào shū láng, xún dīng mǔ yōu miǎn. lóng jì yuán nián dōng, zhào shòu lán tián wèi, zhí hóng wén guǎn, qiān zuǒ shí yí, jiān jí xián xué shì. zhōng chéng liǔ pín zòu gǎi jiān chá yù shǐ. dà shùn èr nián sān yuè, zhào chōng hàn lín xué shì, gǎi tún tián yuán wài láng, cì fēi. jǐng fú yuán nián, jiā cí bù láng zhōng zhī zhì gào, èr nián yuán rì cháo hè, miàn cì jīn zǐ zhī fú. wǔ yuè, bài zhōng shū shè rén.
陸扆,字祥文,本名允迪,吳郡人。徙家於陝,今為陝州人。曾祖澧,位終殿 中侍御史。祖師德,淮南觀察支使。父鄯,陝州法曹參軍。扆,興啟二年登進士第, 其年從僖宗幸興元。九月,宰相韋昭度領鹽鐵,奏為巡官。明年,宰相孔緯奏直史 館,得校書郎,尋丁母憂免。龍紀元年冬,召授藍田尉,直弘文館,遷左拾遺,兼 集賢學士。中丞柳玭奏改監察御史。大順二年三月,召充翰林學士,改屯田員外郎, 賜緋。景福元年,加祠部郎中、知制誥,二年元日朝賀,面賜金紫之服。五月,拜 中書舍人。
yǐ wén sī mǐn sù, chū wú sī lǜ, huī hàn rú fēi, wén lǐ jù qiè, tóng shě fú qí néng. tiān zǐ gù dài tè yì. cháng jīn luán zuò fù, mìng xué shì hé, yǐ xiān chéng. dì lǎn ér jiē yì zhī, yuē: zhèn wén zhēn yuán shí yǒu lù zhì wú tōng xuán xiōng dì, néng zuò nèi tíng wén shū, hòu lái jué bù xiāng jì. jīn wú dé qīng, sī wén bù zhuì yǐ.
扆文思敏速,初無思慮,揮翰如飛,文理俱愜,同舍服其能。天子顧待特異。 嘗金鑾作賦,命學士和,扆先成。帝覽而嗟挹之,曰:「朕聞貞元時有陸贄、吳通 玄兄弟,能作內庭文書,後來絕不相繼。今吾得卿,斯文不墜矣。」
gān níng chū, zhuǎn hù bù shì láng. èr nián, gǎi bīng bù, jìn jiē yín qīng guāng lù dài fū jiā xìng nán sān bǎi hù. sān nián zhēng yuè, xuān shòu xué shì chéng zhǐ, xún gǎi zuǒ chéng. qí nián qī yuè, gǎi hù bù shì láng tóng píng zhāng shì. gù shì, sān shǔ chú bài, yǒu guāng shǔ qián yǐ yàn jiù liáo, nèi shǔ jí wú sī lì. yǐ bài fǔ xiāng zhī yuè, sòng xué shì guāng yuàn qián wǔ bǎi guàn, tè jǔ xīn lì, nèi shǔ róng zhī. bā yuè, jiā zhōng shū shì láng jí xián diàn dà xué shì pàn hù bù shì.
乾寧初,轉戶部侍郎。二年,改兵部,進階銀青光祿大夫、嘉興男、三百戶。 三年正月,宣授學士承旨,尋改左丞。其年七月,改戶部侍郎、同平章事。故事, 三署除拜,有光署錢以宴舊僚,內署即無斯例。扆拜輔相之月,送學士光院錢五百 貫,特舉新例,內署榮之。八月,加中書侍郎、集賢殿大學士、判戶部事。
jiǔ yuè, tán wáng lǜ shī sòng xú yàn ruò fù fèng xiáng. shī zhī qǐ yě, yǐ jiān qǐng yuē: bō yuè zhī hòu, guó bù chū jí, bù yí yǔ jìn fǔ jiāo è, bì wèi tā dào suǒ kuī. jiā yǐ qīn wáng tǒng bīng, wù yì téng kǒu, wú yì yú shì, zhǐ yí hòu huàn. zhāo zōng yǐ fā bīng, nù yǐ jǔ yì, shì yuè shí jiǔ rì, zé shòu xiá zhōu cì shǐ. shī chū guǒ bài, chē jià chū xìng. sì nián èr yuè, fù shòu yǐ gōng bù shàng shū. bā yuè, zhuǎn bīng bù shàng shū, cóng zhāo zōng zì huá hái gōng.
九月,覃王率師送徐彥若赴鳳翔。師之起也,扆堅請曰:「播越之後,國步初 集,不宜與近輔交惡,必為他盜所窺。加以親王統兵,物議騰口,無益於事,只貽 後患。」昭宗已發兵,怒扆沮議,是月十九日,責授硤州刺史。師出果敗,車駕出 幸。四年二月,復授扆工部尚書。八月,轉兵部尚書,從昭宗自華還宮。
míng nián zhēng yuè, fù bài zhōng shū shì láng tóng píng zhāng shì. guāng huà sān nián sì yuè, jiān hù bù shàng shū, jìn fēng wú jùn kāi guó gōng, shí yì yī qiān hù. jiǔ yuè, zhuǎn mén xià shì láng jiān xiū guó shǐ. tiān fù yuán nián wǔ yuè, jìn jiē tè jìn, jiān bīng bù shàng shū, jiā shí yì wǔ bǎi hù. chē jià zì fèng xiáng hái jīng, shè hòu zhū dào jiē jiàng zhào shū, dú fèng xiáng wú zhào. yǐ zòu yuē: fèng xiáng jìn zài guó mén, zé qí xīn jī, zuì shí nán róng. rán bǐ lái zhí gòng wú kuī, cháo tíng wèi yǔ zhī jué. yī zhāo dú wú zhào mìng, shì rén bù guǎng yě. cuī yìn nù, zòu biǎn yǐ yí wáng fù, fēn sī dōng dōu, xuē jiē zhì zhèng yì dà fū. jū wú hé, cuī yìn zhū, fù shòu lì bù shàng shū, jiē fēng rú gù. cóng zhāo zōng hái luò. qí nián qiū, zhāo zōng yù shì. míng nián zhēng yuè, zé shòu pú zhōu sī hù, yǔ péi shū cuī yuǎn dú gū sǔn děng bèi hài yú huá zhōu bái mǎ yì, shí nián wǔ shí jiǔ.
明年正月,復拜中書侍郎、同平章事。光化三年四月,兼戶部尚書,進封吳郡 開國公,食邑一千戶。九月,轉門下侍郎、監修國史。天復元年五月,進階特進, 兼兵部尚書,加食邑五百戶。車駕自鳳翔還京,赦後諸道皆降詔書,獨鳳翔無詔。 扆奏曰:「鳳翔近在國門,責其心跡,罪實難容。然比來職貢無虧,朝廷未與之絕。 一朝獨無詔命,示人不廣也。」崔胤怒,奏貶扆沂王傅,分司東都,削階至正議大 夫。居無何,崔胤誅,復授吏部尚書,階封如故。從昭宗還洛。其年秋,昭宗遇弒。 明年正月,責授濮州司戶,與裴樞、崔遠、獨孤損等被害於滑州白馬驛,時年五十 九。
zi zǎo, hòu wèi gōu shì lìng.
子璪,後為緱氏令。
liǔ càn, hé dōng rén. zēng zǔ zi huá. zǔ gōng qì, pú shè gōng chuò zhī zài cóng dì yě. fù zūn. càn shǎo gū pín hǎo xué, pì jū lín quán. zhòu zé cǎi qiáo, yè zé rán mù yè yǐ zhào shū. xìng jiǎn zhí, wú yuán shì. zōng rén bì pín, guì shì yú cháo, bǐ càn pǔ dùn, bù yǐ zhū zōng chǐ zhī. guāng huà zhōng, dēng jìn shì dì. yóu jīng hàn shǐ, lǔ guó yán ráo shēn zhòng zhī. ráo wèi zhōng shū shè rén, pàn shǐ guǎn, yǐn wèi zhí xué shì. càn yǐ liú zi xuán suǒ zhuàn shǐ tōng jī bó jīng shǐ guò dāng, càn jì zi xuán zhī shī, bié wèi shí juǎn, hào liǔ shì shì shǐ, xué zhě fú qí yōu shàn. qiān zuǒ shí yí. gōng qīng cháo yě, tuō wèi jiān zòu, shí yù rì qià. yǐ qí bó ào, mù wèi liǔ qiè zi.
柳璨,河東人。曾祖子華。祖公器,僕射公綽之再從弟也。父遵。璨少孤貧好 學,僻居林泉。晝則采樵,夜則燃木葉以照書。性謇直,無緣飾。宗人壁、玭,貴 仕於朝,鄙璨樸鈍,不以諸宗齒之。光化中,登進士第。尤精《漢史》,魯國顏蕘 深重之。蕘為中書舍人,判史館,引為直學士。璨以劉子玄所撰《史通》譏駁經史 過當,璨紀子玄之失,別為十卷,號《柳氏釋史》,學者伏其優贍。遷左拾遺。公 卿朝野,托為箋奏,時譽日洽。以其博奧,目為「柳篋子」。
zhāo zōng hǎo wén, chū chǒng dài lǐ xī pō xué. jì xī bù dé qí sǐ, xīn cháng xī zhī, qiú wén shì shì xī zhě. huò jiàn càn gāo cái, zhào jiàn, shì yǐ shī shén, shén xǐ. wú jǐ, zhào wèi hàn lín xué shì. cuī yìn dé zuì qián yī rì, zhào càn rù nèi diàn cǎo zhì chì. yìn sǐ zhī rì, jì xī, càn zì nèi chū, qián qū chuán hū xiàng gōng lái. rén wèi jiàn zhì chì, mò cè suǒ yǐ. yì rì duì xué shì, shàng wèi zhī yuē: zhèn yǐ liǔ càn qí tè, shì kě jiǎng rèn. ruò lìng yù zhèng shì, yí shòu hé guān? chéng zhǐ zhāng wén wèi yuē: bì xià bá yòng xián néng, gù bù jū zī jí. ēn mìng gāo xià, chū zì shèng huái. ruò xún liǎng shěng qiān zhuǎn, shí yí chāo děng rù qǐ jū láng, lín dà wèi, fēi yí yě. dì yuē: chāo zhì jiàn yì dài fū kě hū? wén wèi yuē: cǐ mìng shén qiè. jí yǐ jiàn yì dài fū píng zhāng shì, gǎi zhōng shū shì láng. rèn rén zhī sù, gǔ wú zī lì.
昭宗好文,初寵待李谿頗學。洎谿不得其死,心常惜之,求文士似谿者。或薦 璨高才,召見,試以詩什,甚喜。無幾,召為翰林學士。崔胤得罪前一日,召璨入 內殿草制敕。胤死之日,既夕,璨自內出,前驅傳呼相公來。人未見制敕,莫測所 以。翌日對學士,上謂之曰:「朕以柳璨奇特,似可獎任。若令預政事,宜授何官?」 承旨張文蔚曰:「陛下拔用賢能,固不拘資級。恩命高下,出自聖懷。若循兩省遷 轉,拾遺超等入起居郎,臨大位,非宜也。」帝曰:「超至諫議大夫可乎?」文蔚 曰:「此命甚愜。」即以諫議大夫平章事,改中書侍郎。任人之速,古無茲例。
tóng liè péi shū dú gū sǔn cuī yuǎn jiē sù sù míng dé, jù yǔ càn tóng liè, yì wēi qīng zhī, càn shēn xù yuàn. zhāo zōng qiān luò, zhū sī nèi shǐ sù wèi jiāng zuǒ, jiē zhū quán zhōng fù xīn yě, càn jiē jiāng yíng, jiē zhī yǐ ēn, hòu xiāng jiāo jié, gù dāng shí quán rèn jiē guī zhī.
同列裴樞、獨孤損、崔遠皆宿素名德,遽與璨同列,意微輕之,璨深蓄怨。昭 宗遷洛,諸司內使、宿衛將佐,皆硃全忠腹心也,璨皆將迎,接之以恩,厚相交結, 故當時權任皆歸之。
èr nián wǔ yuè, xī běi zhǎng xīng jìng tiān, sǎo tài wēi wén chāng dì zuò zhū sù, quán zhōng fāng móu cuàn dài. ér yāo xīng zhé jiàn, zhàn zhě yún: jūn chén jù zāi, yí xíng shā yǐ yīng tiān biàn. jiǎng xuán huī zhāng tíng fàn móu shā yì guān sù wàng nán zhì zhě, càn jí shǒu shū sù suǒ bù kuài zhě sān shí yú rén, xiāng cì zhū shā. bān xíng wèi zhī yī kōng, yuān shēng zài lù. shāng hài jì shén, zhū quán zhōng xīn è zhī. huì quán zhōng shòu jiǔ xī, jiǎng xuán huī děng bié chén yì jiàn. wáng yīn zhì dà liáng, wū xuán huī děng tōng dǎo gōng yē, yù xìng fù lǐ shì. quán zhōng nù, bǔ tíng fàn, lìng hé nán jù zhòng, wǔ jūn fēn liè zhī, jiān zhū càn, lín xíng hū yuē: fù guó zéi liǔ càn, sǐ qí yí yǐ! chū, càn qiān luò hòu, lèi jiān hù bù shàng shū shǒu sī kōng, jìn jiē guāng lù dài fū yán tiě zhuǎn yùn shǐ.
二年五月,西北長星竟天,掃太微、文昌、帝座諸宿,全忠方謀篡代。而妖星 謫見,占者云:「君臣俱災,宜刑殺以應天變。」蔣玄暉、張廷范謀殺衣冠宿望難 制者,璨即首疏素所不快者三十餘人,相次誅殺。班行為之一空,冤聲載路。傷害 既甚,硃全忠心惡之。會全忠授九錫,蔣玄暉等別陳意見。王殷至大梁,誣玄暉等 通導宮掖,欲興復李氏。全忠怒,捕廷范,令河南聚眾,五軍分裂之,兼誅璨,臨 刑呼曰:「負國賊柳璨,死其宜矣!」初,璨遷洛後,累兼戶部尚書、守司空,進 階光祿大夫、鹽鐵轉運使。
qí dì yǔ jiān zuò càn chī sǐ.
其弟瑀、瑊坐璨笞死。
shǐ chén yuē: wū hū! lǐ shì zhī shī yù yě, bèi lì zhī qì fēn rú, rén yì zhī tú dài jǐn. hú míng chī xiào, wǎ jiě tǔ bēng. dài hé lì yuè zhī mén, jì wú kūn tì fèn tǐng jiē gān zhī lèi, wéi xiào dūn xuán. shǒu wèi shě yú jí jīn, xīn yǐ méng yú wèn dǐng. jiā yǐ xiāo fú shì zǐ, tà rōng zōu rú. mèi guǎn gé jì shí zhī cái, wú wáng xiè fú diān zhī yè, yāo gōng shè lì, xiàn zú sàng bāng. jùn wěi yǎng hǔ yú qián, yìn càn bō lú yú hòu. zhú xú xuē yú zhàng hǎi, zhì qǐ pǔ yú yán láng. diàn tíng yǒu kū zhì zhī fū, fǔ bì zǒu pò yú zhī dǎng. jiǔ chóu jì wěn, bǎi guài sī chéng. mù jiāng xiǔ ér dù xiē shēng, lì jì dǔ ér kuí xū jiàn. yāo tú ruò cǐ, wáng guó yí rán. hé bì zhǎng xīng, gèng lín shuāi yùn?
史臣曰:嗚呼!李氏之失馭也,孛沴之氣紛如,仁義之徒殆盡。狐鳴鴟嘯,瓦 解土崩。帶河礪岳之門,寂無琨、逖;奮挺揭竿之類,唯效敦、玄。手未舍於棘矜, 心已萌於問鼎。加以囂浮士子,闒茸鯫儒。昧管、葛濟時之才,無王、謝扶顛之業, 邀功射利,陷族喪邦。濬、緯養虎於前,胤、璨剝廬於後。逐徐、薛於瘴海,置綮、 朴於岩廊。殿廷有哭制之夫,輔弼走破輿之黨。九疇既紊,百怪斯呈。木將朽而蠹 蠍生,厲既篤而夔魖見。妖徒若此,亡國宜然。何必長星,更臨衰運?
zàn yuē: xiāo zhào zhū méi, kǒng fú zhāng jùn, shēn shì lí yāng, bāng jiā qǐ xìn. rú mù sī dù, zì kuì yú zhōng. dǐ xī wǔ luàn, ān zé fú róng.
贊曰:蕭召、硃玫,孔符、張濬,身世罹殃,邦家起釁。如木斯蠹,自潰於中。 抵巇侮亂,安責伏戎。