zhū kè róng lǐ zài yì yáng zhì chéng zhāng zhòng wǔ zi zhí fāng
○硃克融 李載義 楊志誠 張仲武 子直方
zhāng yǔn shēn zhāng gōng sù lǐ kě jǔ lǐ quán zhōng zi kuāng wēi kuāng chóu
張允伸 張公素 李可舉 李全忠 子匡威 匡籌
zhū kè róng, zéi cǐ zhī cóng sūn yě. zǔ tāo, fù huí. kè róng shǎo wèi yōu zhōu jūn xiào, shì jié dù shǐ liú zǒng. zǒng jiāng guī cháo, lǜ qí yǒu biàn, jí jūn zhōng sù yǒu yì zhì zhě, jiàn zhī què xià, shí kè róng yì zài jí zhōng. zǎi xiàng cuī zhí dù yuán yǐng bù zhī bīng, qiě wú yuǎn lüè, wèi liǎng hé wú yú, suì zòu lēi guī zhèn. zhǎng qìng chū, yōu zhōu jūn luàn, qiú qí shuài zhāng hóng jìng. shí huí fèi jí yú jiā, jūn zhōng sù fú qí móu lüè, zhì shì zhòng yù lì zhī. huí zì yǐ lǎo qiě bìng, tuī kè róng tǒng jūn wù yān. cháo tíng xún jiā jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì, shòu yǐ fú jié.
硃克融,賊泚之從孫也。祖滔,父洄。克融少為幽州軍校,事節度使劉總。總 將歸朝,慮其有變,籍軍中素有異志者,薦之闕下,時克融亦在籍中。宰相崔植、 杜元穎不知兵,且無遠略,謂兩河無虞,遂奏勒歸鎮。長慶初,幽州軍亂,囚其帥 張弘靖。時洄廢疾於家,軍中素伏其謀略,至是眾欲立之。洄自以老且病,推克融 統軍務焉。朝廷尋加檢校左散騎常侍,授以符節。
bǎo lì èr nián, qiǎn shǐ sòng fāng zhèn jí sān jūn shí fú, kè róng nù suǒ cì shū ruò, zhí zhōng shǐ yǐ wén. shàng tè yōu róng, bié mìng zhòng shǐ xuān yù, réng gǎi cì yī wù, liú qí shǐ yáng wén duān děng. xiān shì, kè róng zhí zhōng shǐ, zòu chēng: qiè wén bì xià yù xìng dōng dōu, qǐng jiāng bīng mǎ bìng dīng jiàng wǔ qiān rén, xiū lǐ gōng què, yíng hòu chē jià. yòu shàng yán wú yī, nǐ yú cháo tíng qǐng sān shí wàn duān pǐ, yǐ bèi yī suì suǒ fèi, bù rán zé sān jūn bù ān. tiān zǐ nù qí bèi màn, qǔ zǎi chén péi dù móu, yōu róng zhī, yǔ jiàn bié juǎn. kè róng guān zhì jiǎn xiào sī kōng wú xìng jùn wáng.
寶曆二年,遣使送方鎮及三軍時服,克融怒所賜疏弱,執中使以聞。上特優容, 別命中使宣諭,仍改賜衣物,流其使楊文端等。先是,克融執中使,奏稱:「竊聞 陛下欲幸東都,請將兵馬並丁匠五千人,修理宮闕,迎候車駕。」又上言無衣,擬 於朝廷請三十萬端疋,以備一歲所費,不然則三軍不安。天子怒其悖慢,取宰臣裴 度謀,優容之,語見別卷。克融官至檢校司空、吳興郡王。
qí nián wǔ yuè, běn zhōu jūn luàn, shā zhī, zi yán líng yì yù hài. cì zǐ yán sì qiè lì, xún wèi dà jiāng lǐ zài yì suǒ shā.
其年五月,本州軍亂,殺之,子延齡亦遇害。次子延嗣竊立,尋為大將李載義 所殺。
lǐ zài yì, zì fāng gǔ, cháng shān mǐn wáng zhī hòu. dài yǐ wǔ lì chēng, jì wèi yōu zhōu shǔ jùn shǒu. zài yì shǎo gū, yǔ xiāng qū zhī bù lìng zhě yóu. yǒu yǒng lì, shàn wǎn qiáng jiǎo dǐ. liú jì wèi yōu zhōu jié dù shǐ, jiàn ér wěi zhī, zhì yú qīn jūn, cóng zhēng fá. yǐ gōng qiān yá qián dōu zhī bīng mǎ shǐ, jiǎn xiào guāng lù dài fū jiān jiān chá yù shǐ. bǎo lì zhōng, yōu shī shā zhū kè róng. qí zi yán sì qiè xí fù wèi, bù zūn cháo zhǐ, nüè yòng qí rén zài yì suì shā zhī, shù qí zuì yǐ wén. jìng zōng jiā zhī, bài jiǎn xiào hù bù shàng shū jiān yù shǐ dài fū, fēng wǔ wēi jùn wáng, chōng yōu zhōu lú lóng děng jūn jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì.
李載義,字方谷,常山愍王之後。代以武力稱,繼為幽州屬郡守。載義少孤, 與鄉曲之不令者游。有勇力,善挽強角牴。劉濟為幽州節度使,見而偉之,致於親 軍,從征伐。以功遷衙前都知兵馬使,檢校光祿大夫、兼監察御史。寶曆中,幽師 殺硃克融。其子延嗣竊襲父位,不遵朝旨,虐用其人;載義遂殺之,數其罪以聞。 敬宗嘉之,拜檢校戶部尚書、兼御史大夫,封武威郡王,充幽州盧龍等軍節度副大 使,知節度事。
wèi jǐ, lǐ tóng jié jù cāng jǐng yǐ yāo xí fù jué. zài yì shàng biǎo, qǐng tǎo tóng jié yǐ zì xiào. shàng jiā qí chéng kěn, tè jiā jiǎn xiào yòu pú shè. lèi pò zéi jūn, yǐ gōng jiā sī kōng, jìn jiē jīn zǐ. tài hé sān nián, píng cāng jǐng, cè xūn jiā píng zhāng shì, réng cì shí fēng sān bǎi hù. sì nián, qì dān kòu biān, yǐ bīng jī zǒu zhī, réng lǔ qí míng wáng, jiù jiā tài bǎo. wǔ nián chūn, wèi qí bù xià yáng zhì chéng suǒ zhú, yīn rù jìn. shàng yǐ zài yì yǒu píng cāng jǐng zhī gōng, yòu néng gōng shùn cháo zhǐ, zài bài tài bǎo tóng píng zhāng shì. qí nián, gǎi shān nán xī dào jié dù guān chá děng shǐ, jiān xìng yuán yǐn. qī nián, qiān běi dōu liú shǒu, jiān tài yuán yǐn, chōng hé dōng jié dù guān chá chù zhì děng shǐ. xún jiā kāi fǔ yí tóng sān sī. dīng mǔ yōu, qǐ fù biāo qí dà jiāng jūn, yú rú gù.
未幾,李同捷據滄景以邀襲父爵。載義上表,請討同捷以自效。上嘉其誠懇, 特加檢校右僕射。累破賊軍,以功加司空,進階金紫。太和三年,平滄景,策勛加 平章事,仍賜實封三百戶。四年,契丹寇邊,以兵擊走之,仍虜其名王,就加太保。 五年春,為其部下楊志誠所逐,因入覲。上以載義有平滄景之功,又能恭順朝旨, 再拜太保、同平章事。其年,改山南西道節度、觀察等使,兼興元尹。七年,遷北 都留守,兼太原尹,充河東節度觀察處置等使。尋加開府儀同三司。丁母憂,起復 驃騎大將軍,余如故。
huí gú měi qiǎn shǐ rù cháo, suǒ zhì qiáng bào. biān chéng zhǎng lì duō wù gǒu ān, bù gǎn zhì zhī yǐ fǎ. dàn yán bīng fáng shǒu, lǔ yì jiāo hàn, huò tū rù shì sì, bào héng wú suǒ dàn. zhì shì, yǒu huí gú jiāng jūn lǐ chàng zhě, xiǎo xí zhōng guó shì, zhī bù néng yǐ fǎ zhì yù, yì jiāo zì. biān chuí yì lì, tān qiú wú yǐ. zài yì yīn zhào lǐ chàng yǔ yǔ yuē: kè hán shǐ jiāng jūn cháo gòng, yǐ gù jiù shēng zhī hǎo, bù dāng shǐ jiāng jūn bào jiàn zhōng huá. jīn zhāo tíng yōng xì zhì hòu, suǒ yǐ lǐ fān kè yě. gǒu yǒu bù zhì, lì dāng zuò sǐ. ruò jiāng jūn zhī bù wǔ bù jí, líng wǔ shàng guó, piāo lüè lú shě, zài yì bì shā wèi dào zhě. jiāng jūn wù yǐ fǎ lìng kě qīng ér bù jiè lì zhī! suì bà fáng shǒu zhī bīng, ér shǐ liǎng zú sī qí mén. lǔ zhī qí xīn wèi xià, wú gǎn fàn lìng. jiǔ nián, jiā shì zhōng. kāi chéng èr nián zú, nián wǔ shí, zèng tài wèi.
回鶻每遣使入朝,所至強暴。邊城長吏多務苟安,不敢制之以法。但嚴兵防守, 虜益驕悍,或突入市肆,暴橫無所憚。至是,有回鶻將軍李暢者,曉習中國事,知 不能以法制馭,益驕恣。鞭捶驛吏,貪求無已。載義因召李暢與語曰:「可汗使將 軍朝貢,以固舅甥之好,不當使將軍暴踐中華。今朝廷饔餼至厚,所以禮蕃客也。 苟有不至,吏當坐死。若將軍之部伍不戢,凌侮上國,剽掠廬舍,載義必殺為盜者。 將軍勿以法令可輕而不戒勵之!」遂罷防守之兵,而使兩卒司其門。虜知其心為下, 無敢犯令。九年,加侍中。開成二年卒,年五十,贈太尉。
zài yì wǎn nián jiāo zì, cǎn bào yī fāng. yǐ yáng zhì chéng fù wèi bù xià suǒ zhú, guò tài yuán, zài yì gōng shēn ōu jī, suì yù shā zhī, lài cóng shì jiù jiě yǐ miǎn. rán ér shàn shā zhì chéng zhī qī nú jí jiāng zú. cháo tíng lù qí gōng, qū fǎ bù wèn.
載義晚年驕恣,慘暴一方。以楊志誠復為部下所逐,過太原,載義躬身毆擊, 遂欲殺之,賴從事救解以免。然而擅殺志誠之妻孥及將卒。朝廷錄其功,屈法不問。
yáng zhì chéng, tài hé wǔ nián wèi yōu zhōu hòu yuàn fù bīng mǎ shǐ, shì lǐ zài yì. shí cháo tíng cì zài yì dé zhèng bēi wén. zài yì yán zhōng shǐ jī jū, zhì chéng yì yǔ yān, suì yú jū chǎng jiào hū móu luàn. zài yì bēn yú yì zhōu, zhì chéng nǎi wèi běn dào mǎ bù dōu zhī bīng mǎ shǐ.
楊志誠,太和五年為幽州後院副兵馬使,事李載義。時朝廷賜載義德政碑文。 載義延中使擊鞠,志誠亦與焉,遂於鞠場叫呼謀亂。載義奔於易州,志誠乃為本道 馬步都知兵馬使。
wén zōng wén zhī jīng, jí zhào zǎi chén. shí niú sēng rú xiān zhì, shàng wèi yuē: yōu zhōu jīn rì zhī shì kě nài hé? sēng rú yuē: cǐ bù zú fán shèng lǜ, chén bèi zhào jí qū qì cù, róng chén shāo huǎn xī yǐ duì. shàng liáng jiǔ yuē: qīng yǐ wèi bù zú yōu, hé yě? sēng rú duì yuē: bì xià yǐ fàn yáng dé shī xì guó jiā xiū qī yé? qiě zì ān shǐ zhī hòu, fàn yáng fēi guó jiā suǒ yǒu. qián shí liú zǒng xiàng huà, yǐ tǔ dì guī què, cháo tíng yuē yòng qián bā shí wàn guàn, ér wèi cháng dé fàn yáng chǐ bù dǒu sù shàng gòng tiān fǔ zé jīn rì zhì chéng zhī dé, yóu qián rì zài yì zhī de yě. bì xià dàn yīn ér fǔ zhī, yì shì zhī yí yě. qiě fàn yáng, guó jiā suǒ lài zhě, yǐ qí běi hàn tū jué, bù lìng nán kòu. jīn ruò jiǎ zhì chéng jié yuè, xī qí tǔ dì, bì zì wèi lì. zé zhǎo yá zhī yòng, gù bù jì yú nì shùn. chén gù yuē bù zú fán shèng lǜ. shàng dà xǐ yuē: rú qīng zhī yán, wú xǐ rán yǐ. xún yǐ jiā wáng yùn yáo lǐng jié dù, yǐ zhì chéng wèi jié dù guān chá liú hòu, jiǎn xiào zuǒ sàn qí cháng shì, jiān yōu zhōu zuǒ sī mǎ. xún gǎi jiǎn xiào gōng bù shàng shū jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì.
文宗聞之驚,急召宰臣。時牛僧孺先至,上謂曰:「幽州今日之事可奈何?」 僧孺曰:「此不足煩聖慮,臣被召疾趨氣促,容臣稍緩息以對。」上良久曰:「卿 以為不足憂,何也?」僧孺對曰:「陛下以范陽得失系國家休戚耶?且自安、史之 後,范陽非國家所有。前時劉總向化,以土地歸闕,朝廷約用錢八十萬貫,而未嘗 得范陽尺布斗粟上供天府;則今日誌誠之得,猶前日載義之得也。陛下但因而撫之, 亦事之宜也。且范陽,國家所賴者,以其北捍突厥,不令南寇。今若假志誠節鉞, 惜其土地,必自為力。則爪牙之用,固不計於逆順。臣固曰不足煩聖慮。」上大喜 曰:「如卿之言,吾洗然矣。」尋以嘉王運遙領節度,以志誠為節度觀察留後,檢 校左散騎常侍,兼幽州左司馬。尋改檢校工部尚書、節度副大使,知節度事。
qī nián, zhuǎn jiǎn xiào lì bù shàng shū. zhào xià, jìn zòu guān xú dí yì zhōng shū bái zǎi xiàng yuē: jūn zhōng bù shí cháo tíng tǐ wèi, zhǐ zhī zì shàng shū gǎi pú shè wèi qiān, hé zhī gōng bù zhuǎn lì bù wèi měi? qiě jūn shì shèng shì yǐ dài xīn ēn, yī dàn fù wèi shàng shū, jūn zhōng bì cán. jīn zhōng shǐ wǎng bǐ, qí shì kǒng bù dé chū. jí shǐ zhì, qí qiàn bēn hái, zòu yuē: yáng zhì chéng nù bù dé pú shè, sān jūn yì yǒu yuàn yán. chūn yī shǐ wèi bǎo yì jiān tā shǐ jiāo fèng luán, yǐn shì gōng, bìng wèi zhì chéng zhí liú yǐ. zhì chéng qiǎn jiāng wáng wén yǐng xiè ēn, bìng ràng guān, fù cì guān gào pī dá, wén yǐng bù shòu ér guī. cháo tíng nà péi dù yán, wù yǐ hán gòu, xià zhào yù zhī, yīn zài qiǎn shǐ jiā shàng shū yòu pú shè.
七年,轉檢校吏部尚書。詔下,進奏官徐迪詣中書白宰相曰:「軍中不識朝廷 體位,只知自尚書改僕射為遷,何知工部轉吏部為美?且軍士盛飾以待新恩,一旦 復為尚書,軍中必慚。今中使往彼,其勢恐不得出。」及使至,其傔奔還,奏曰: 「楊志誠怒不得僕射,三軍亦有怨言。春衣使魏寶義、兼他使焦奉鸞,尹士恭,並 為志誠縶留矣。」志誠遣將王文穎謝恩,並讓官,復賜官告批答,文穎不受而歸。 朝廷納裴度言,務以含垢,下詔諭之,因再遣使加尚書右僕射。
bā nián, wèi sān jūn suǒ zhú, zé lì shǐ yuán zhōng. yuán zhōng jìn zhì chéng suǒ zào gǔn lóng yī èr fù jí bèi fú ān jiān, jiē xiù shì luán fèng rì yuè zhī xíng, huò wèi wáng zì. yīn fù yù shǐ tái àn wèn, liú lǐng nán. xíng zhì shāng zhōu, shā zhī.
八年,為三軍所逐,則立史元忠。元忠進志誠所造袞龍衣二副及被服鞍韉,皆 繡飾鸞鳳日月之形,或為王字。因付御史台按問,流嶺南。行至商州,殺之。
chū, yuán zhōng jì zhú zhì chéng, zhào yǐ tōng wáng chún yáo lǐng jié dù, shòu yuán zhōng zuǒ sàn qí cháng shì yōu zhōu dà dū dū fǔ zuǒ sī mǎ zhī fǔ shì, chōng jié dù liú hòu. míng nián, zhuǎn jiǎn xiào gōng bù shàng shū jié dù fù dà shǐ, zhī jié dù shì. hòu wèi piān jiāng chén xíng tài suǒ shā.
初,元忠既逐志誠,詔以通王淳遙領節度,授元忠左散騎常侍、幽州大都督府 左司馬、知府事,充節度留後。明年,轉檢校工部尚書、節度副大使,知節度事。 後為偏將陳行泰所殺。
zhāng zhòng wǔ, fàn yáng rén yě. zhòng wǔ shǎo yè zuǒ shì chūn qiū, zhì bǐ wèi jì běi xióng wǔ jūn shǐ. huì chāng chū, chén xíng tài shā jié dù shǐ shǐ yuán zhōng, quán zhǔ liú hòu. é ér, xíng tài yòu wèi cì jiāng zhāng jiàng suǒ shā, lìng sān jūn shàng biǎo, qǐng jiàng fú jié. shí zhòng wǔ qiǎn jūn lì wú zhòng shū biǎo qǐng yǐ běn jūn fá pàn. shàng qiǎn zǎi chén xún qí shì, zhòng shū yuē: jiàng yǔ xíng tài, jiē shì yóu kè, zhǔ jūn rén xīn bù fù. zhòng wǔ shì jūn zhōng jiù jiāng zhāng guāng cháo zhī zǐ, nián wǔ shí yú, jiān xiǎo rú shū, lǎo yú róng shì, xìng bào zhōng yì, yuàn guī xīn què tíng. lǐ dé yù yīn zòu: chén xíng tài zhāng jiàng jiē lìng dà jiāng shàng zòu, yāo qiú jié máo, suǒ yǐ bì bù kě yǔ. jīn zhòng wǔ shàng biǎo bù chéng, xiān chén mì kuǎn, yīn ér bá yòng, jí shì yǒu míng. xǔ zhī, nǎi shòu bīng mǎ liú hòu, zhào fǔ wáng hóng yáo lǐng jié dù. xún gǎi zhòng wǔ jié dù fù dà shǐ zhī jié dù shì, jiǎn xiào gōng bù shàng shū yōu zhōu dà dū dū fǔ zhǎng shǐ jiān yù shǐ dài fū lán líng jùn wáng. é ér huí gú rǎo biān.
張仲武,范陽人也。仲武少業《左氏春秋》,擲筆為薊北雄武軍使。會昌初, 陳行泰殺節度使史元忠,權主留後。俄而,行泰又為次將張絳所殺,令三軍上表, 請降符節。時仲武遣軍吏吳仲舒表請以本軍伐叛。上遣宰臣詢其事,仲舒曰:「絳 與行泰,皆是遊客,主軍人心不附。仲武是軍中舊將張光朝之子,年五十餘,兼曉 儒書,老於戎事,性抱忠義,願歸心闕廷。」李德裕因奏:「陳行泰、張絳皆令大 將上奏,邀求節旄,所以必不可與。今仲武上表布誠,先陳密款,因而拔用,即似 有名。」許之,乃授兵馬留後,詔撫王紘遙領節度。尋改仲武節度副大使、知節度 事,檢校工部尚書、幽州大都督府長史、兼御史大夫、蘭陵郡王。俄而回鶻擾邊。
shí huí gú yǒu jiāng lēi nà xié chuài yōng chì xīn zǎi xiàng yī zú qī qiān zhàng, dōng bī yú yáng. zhòng wǔ qiǎn qí dì zhòng zhì yǔ bì jiāng yóu fèng huán wáng rú qīng děng, lǜ ruì bīng sān wàn rén dà pò zhī. qián hòu shōu qí hóu wáng guì zú qiān yú rén, jiàng sān wàn rén, huò niú mǎ tuó tuó qí dào jì mù bù kě shèng jì. qiǎn cóng shì lǐ zhōu tóng yá mén jiāng guó cóng, xiāng cì xiàn jié. zhào jiā jiǎn xiào bīng bù shàng shū, jiān dōng miàn zhāo fǔ huí gú shǐ. xiān shì, xī qì dān jiē yǒu huí gú jiān hù shǐ, dū yǐ suì gòng, qiě wèi hàn dié. zhì shì, qiǎn bì jiāng shí gōng xù děng yù yì liǎng bù, fán lù bā bǎi yú rén. yòu huí gú chū qiǎn xuān mén jiāng jūn děng sì shí qī rén, guǐ cí jié huān, qián cì biān xì. zhòng wǔ shǐ mì lù qí xià, jǐn dé yīn móu. qiě yù chí rù wǔ yuán, qū lüè zá lǔ. suì dòu liú qí shǐ, huǎn bǐ shī qī. rén mǎ bìng sǐ, jìng bù qiǎn zhī. huí gú wū jiè kè hán jì bài, bù gǎn jìn biān, nǎi yī kāng jū qiú huó, jǐn xǐ yú zhǒng, jì tuō hēi chē zǐ bù.
時回鶻有將勒那頡啜擁赤心宰相一族七千帳,東逼漁陽。仲武遣其弟仲至與裨 將游奉寰、王如清等,率銳兵三萬人大破之。前後收其侯王貴族千餘人,降三萬人, 獲牛馬、橐駝、旗纛、罽幕不可勝計。遣從事李周瞳、牙門將國從,相次獻捷。 詔加檢校兵部尚書,兼東面招撫回鶻使。先是,奚、契丹皆有回鶻監護使,督以歲 貢,且為漢諜。至是,遣裨將石公緒等諭意兩部,凡戮八百餘人。又回鶻初遣宣門 將軍等四十七人,詭詞結歡,潛伺邊隙。仲武使密賂其下,盡得陰謀。且欲馳入五 原,驅掠雜虜。遂逗遛其使,緩彼師期。人馬病死,竟不遣之。回鶻烏介可汗既敗, 不敢近邊,乃依康居求活,盡徙余種,寄託黑車子部。
zhòng wǔ yóu shì wēi jiā běi dí, biǎo qǐng yú jì běi lì jì shèng gōng míng, chì lǐ dé yù wèi zhī wén, qí míng yuē:
仲武由是威加北狄,表請於薊北立《紀聖功銘》,敕李德裕為之文,其銘曰:
tài hé zhī chū, chì qì xiāo xìng kāi chéng zhī mò, tóng yún mù níng. yì niǎo nán lái, hú miè zhī zhēng. běi yí biāo sǎo, jué guó tǔ bēng. bī pò qiān xǐ, zhèn wǒ biān bǐ zhǎng shé qù xué, bēn jīng shī shuǐ. shàng dōu jì mén, bīng lián qiān lǐ céng bù wèi tiān, yóu wèi jiāo zi. gài wǒ biān gǔ, yāo wǒ wáng shī, jiǎ wǒ yī chéng, jiàn bǐ fān qí. guī jì qiáng hàn, zhì zhī mān cí láng gù shuò yě, fú mǎng jiàn léi. yàn mén zhī běi, qiāng róng zá chù, jí々 qún yáng, máng máng dà lǔ. zòng qí xiāo qí, jīng wǒ mù yǔ bào ruò chái láng, jí rú fēng yǔ. huáng hè sī nù, yǔ xí zhēng bīng móu ér quán mò, duàn nǎi tíng shēng. chén jī biàn huà, dòng hé shén míng, shā mò zhī wài, lǔ wú yǐn qíng. yú yáng tū qí, yàn gē zhuàng qì, jiū jiū yuán róng, dān dān hǔ shì. jīn gǔ shì zhòng, gàn máo bì dì, yuán mìng qí dì, shǔ zhī dà shì. piān piān fēi jiāng, dǒng wǒ sān jūn bǐng xiōng zhī zhì, dài shuài zhī qín. wēi lüè huǒ liè, hú mǎ xīng fēn, gē huí bái rì, jiàn báo fú yún. tiān jiē zhī běi, máo tóu yǐ luò jué pèi zhī yě, chī yóu wèi fù. bǐ wǒ yuán hóu, huī hóng yuǎn lüè zhōng qǔ dān yú, xì zhī huī suǒ. yīn shān qǐn fēng, tíng jiǎo tāo gōng, wàn lǐ kūn yí, jiǔ yì ér tōng. mán yí jì tóng, tiān zǐ zhī gōng rú chén zhuàn měi, kān shí chuí hóng.
太和之初,赤氣宵興;開成之末,彤雲暮凝。異鳥南來,胡滅之徵。北夷飈掃, 厥國土崩。逼迫遷徙,震我邊鄙;長蛇去穴,奔鯨失水。上都薊門,兵連千里;曾 不畏天,猶為驕子。丐我邊谷,邀我王師,假我一城,建彼幡旗。歸計強漢,郅支 嫚辭;狼顧朔野,伏莽見羸。雁門之北,羌戎雜處,濈々群羊,茫茫大鹵。縱其梟 騎,驚我牧圉;暴若豺狼,疾如風雨。皇赫斯怒,羽檄徵兵;謀而泉默,斷乃霆聲。 沉機變化,動合神明,沙漠之外,虜無隱情。漁陽突騎,燕歌壯氣,赳赳元戎,眈 眈虎視。金鼓誓眾,干旄蔽地,爰命其弟,屬之大事。翩翩飛將,董我三軍;稟兄 之制,代帥之勤。威略火烈,胡馬星分,戈回白日,劍薄浮雲。天街之北,旄頭已 落;絕轡之野,蚩尤未縛。俾我元侯,恢弘遠略;終取單于,系之徽索。陰山寢鋒, 亭徼弢弓,萬里昆夷,九譯而通。蠻夷既同,天子之功;儒臣篆美,刊石垂鴻。
zhòng wǔ lì guān zhì sī tú zhōng shū mén xià píng zhāng shì. dà zhōng nián zú, shì yuē zhuāng.
仲武歷官至司徒、中書門下平章事。大中年卒,諡曰莊。
zi zhí fāng, yǐ yōu zhōu jié dù fù shǐ xí fù wèi. dòng duō bù fǎ, lǜ wèi jiāng zú suǒ tú. sān nián dōng, tuō yǐ yóu liè, bēn fù què tíng, xún shòu jīn wú jiāng jūn. zhí fāng xìng lǜ bào, xíng háo duó zhī shì, yǐ zuì lèi biǎn liǔ zhōu sī mǎ. shí yī nián, qiān yòu xiāo wèi jiāng jūn, fēn sī dōng dōu. xián tōng zhōng, wèi zhì yǔ lín tǒng jūn. zhōng hé suì, zéi cháo fàn què, gōng qīng shì qí háo, duō yǐn cáng yú dì. zhí fāng nà zhāo wáng mìng, móu yù jié cháo. huò yǒu gào zhě, yóu shì yǐ bīng wéi ér hài zhī.
子直方,以幽州節度副使襲父位。動多不法,慮為將卒所圖。三年冬,托以游 獵,奔赴闕庭,尋授金吾將軍。直方性率暴,行豪奪之事,以罪累貶柳州司馬。十 一年,遷右驍衛將軍,分司東都。咸通中,位至羽林統軍。中和歲,賊巢犯闕,公 卿恃其豪,多隱藏於第。直方納招亡命,謀欲劫巢。或有告者,由是以兵圍而害之。
zhāng yǔn shēn, zì féng chāng, fàn yáng rén yě. zēng zǔ xiù, tán zhōu cì shǐ. zǔ yán, nà jiàng jūn shǐ. fù cháo yē, zèng tài wèi. yǔn shēn shì shì yōu zhōu jūn mén, lèi zhí zhì yā yá, jiān mǎ bù dōu zhī bīng mǎ shǐ. dà zhōng sì nián, róng shuài zhōu chēn qǐn jí, biǎo yǔn shēn wèi liú hòu, cháo tíng kě qí zòu, jiā yòu sàn qí cháng shì. qí nián dōng, zhào cì jīng jié, qiān jiǎn xiào gōng bù shàng shū. xián tōng jiǔ nián, lěi jiā zhì guāng lù dài fū jiǎn xiào sī tú jiān tài fù tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì yàn guó gōng.
張允伸,字逢昌,范陽人也。曾祖秀,檀州刺史。祖岩,納降軍使。父朝掖, 贈太尉。允申世仕幽州軍門,累職至押衙,兼馬步都知兵馬使。大中四年,戎帥周 綝寢疾,表允伸為留後,朝廷可其奏,加右散騎常侍。其年冬,詔賜旌節,遷檢校 工部尚書。咸通九年,累加至光祿大夫、檢校司徒、兼太傅、同中書門下平章事、 燕國公。
shí nián, xú rén zuò luàn, qǐng yǐ dì yǔn gāo lǐng bīng fá pàn, yì zōng bù yǔn. jìn zhù jūn mǐ wǔ shí wàn shí, yán èr wàn shí. zhào jiā zhī, cì yǐ jǐn cǎi yù dài jīn yín qì děng. dōng, yòu jiā tè jìn, jiān shì zhōng. shí èr nián, yǐ fēng yàng bài zhāng qǐng jiù yī yào, zhào xǔ zhī. yǐ zi jiǎn huì jiǎn xiào gōng bù shàng shū, chōng jié dù fù dà shǐ. shí sān nián, yǔn shēn zài shàng biǎo jìn nà suǒ cì jīng jié. cháo mìng wèi zhì, qí nián zhēng yuè èr shí wǔ rì zú, nián bā shí bā. zài zèng tài wèi, shì yuē zhōng liè.
十年,徐人作亂,請以弟允皋領兵伐叛,懿宗不允。進助軍米五十萬石,鹽二 萬石。詔嘉之,賜以錦彩、玉帶、金銀器等。冬,又加特進,兼侍中。十二年,以 風恙拜章請就醫藥,詔許之。以子簡會檢校工部尚書,充節度副大使。十三年,允 伸再上表進納所賜旌節。朝命未至,其年正月二十五日卒,年八十八。再贈太尉, 諡曰忠烈。
yǔn shēn lǐng zhèn fán èr shí sān nián, kè qín kè jiǎn, bǐ suì fēng dēng. biān bǐ wú yú, jūn mín yòng yì. zhì jīn tán zhě měi zhī. yǒu zi shí sì rén.
允伸領鎮凡二十三年,克勤克儉,比歲豐登。邊鄙無虞,軍民用乂。至今談者 美之。有子十四人。
jiǎn zhēn, yōu fǔ zuǒ sī mǎ, xiān yǔn shēn zú. jiǎn shòu, yòu lǐng jūn wèi dà jiāng jūn. yú huò shēng cháo jí, huò wèi cì shǐ jùn zuǒ.
簡真,幽府左司馬,先允伸卒。簡壽,右領軍衛大將軍。余或升朝籍,或為刺 史、郡佐。
zhāng gōng sù, fàn yáng rén. xián tōng zhōng, wèi yōu zhōu jūn xiào. shì zhāng yǔn shēn, lèi qiān zhì píng zhōu cì shǐ. yǔn shēn zú, zi jiǎn huì quán zhǔ liú hòu shì, gōng sù lǐng běn jùn bīng fù yān. sān jūn sù wèi gōng sù wēi wàng, jiǎn huì zhī lì bù néng zhì, jí shí chū bēn, suì lì wèi shuài. cháo tíng xún shòu jīng jié, lěi jiā zhì zhōng shū mén xià píng zhāng shì. wú jǐ, lǐ mào xūn duó qí wèi, gōng sù guī què, biǎn fù zhōu sī hù cān jūn.
張公素,范陽人。咸通中,為幽州軍校。事張允伸,累遷至平州刺史。允伸卒, 子簡會權主留後事,公素領本郡兵赴焉。三軍素畏公素威望,簡會知力不能制,即 時出奔,遂立為帥。朝廷尋授旌節,累加至中書門下平章事。無幾,李茂勛奪其位, 公素歸闕,貶復州司戶參軍。
lǐ kě jǔ, běn huí gú ā bù sī zhī zú yě. zhāng zhòng wǔ pò huí gú, kě jǔ fù mào xūn yǔ běn bù hóu wáng jiàng yān. mào xūn shàn qí shè, xìng chén yì, zhòng wǔ qì zhī. cháng qiǎn tà biān, yǐ gōng fēng jùn wáng, cì xìng míng.
李可舉,本回鶻阿布思之族也。張仲武破回鶻,可舉父茂勛與本部侯王降焉。 茂勛善騎射,性沉毅,仲武器之。常遣拓邊,以功封郡王,賜姓名。
xián tōng mò, nà jiàng jūn shǐ chén gòng yán zhě, yōu zhī sù jiāng, rén suǒ xìn fú. mào xūn mì móu jié ér shā zhī, shēng yún gòng yán jǔ bīng. zhāng gōng sù yǐ bīng nì jī bù lì, gōng sù zǒu, mào xūn rù chéng, jūn mín fāng zhī qí fēi gòng yán yě. jì yǒu qí zhòng, suì tuī ér lì zhī, cháo tíng jí jiàng fú jié. wú jǐ, yǐ jí gào lǎo, shòu yòu pú shè zhì shì, biǎo kě jǔ zì jié dù fù shǐ yōu zhōu zuǒ sī mǎ jiā yòu sàn qí cháng shì, wèi jié dù liú hòu. zhōng hé zhōng, lèi guān zhì jiǎn xiào tài wèi.
咸通末,納降軍使陳貢言者,幽之宿將,人所信服。茂勛密謀劫而殺之,聲雲 貢言舉兵。張公素以兵逆擊不利,公素走,茂勛入城,軍民方知其非貢言也。既有 其眾,遂推而立之,朝廷即降符節。無幾,以疾告老,授右僕射致仕,表可舉自節 度副使、幽州左司馬加右散騎常侍,為節度留後。中和中,累官至檢校太尉。
zhōng hé mò, yǐ tài yuán lǐ kè yòng bīng shì fāng shèng, yǔ dìng zhōu wáng chù cún mì xiāng dì jié. kě jǔ lǜ qí kuī cì shān dōng, zhōng wèi jǐ huàn, suì qiǎn shǐ gòu yún zhōng hè lián duó chéng qí bèi, zé yǔ zhèn zhōu hé móu jǔ bīng, jiān yán yì dìng shì yàn zhào zhī yú, yún dé qí dì zé zhèng qí jiāng lǐ ér fēn zhī. shí kě jǔ qiǎn jiāng lǐ quán zhōng gōng yì zhōu. yǒu cì jiāng liú rén gōng zhě, duō quán shù gōng zhī mí yuè bù xià, nǎi xué dì dào yǐ rù. qí chéng jì xià, yì zhōu shì zú shāo jiāo. wáng chù cún yǐn qīng jūn sān qiān, yǐ yáng pí méng zhī, yè fú yú chéng wài, réng bié yú jiān dào yǐ qí shì cì zhī. yàn jūn wàng jiàn, wèi zhī qún yáng, zhēng qū yān. chù cún chéng qí wú bù wǔ, yī jī dà bài zhī, xún fù qí chéng. quán zhōng dùn guī, jù kě jǔ zuì zhī, shōu qí yú zhòng, fǎn gōng yōu zhōu. kě jǔ wēi jí, shōu jí qí zú, dēng lóu zì fán ér sǐ.
中和末,以太原李克用兵勢方盛,與定州王處存密相締結。可舉慮其窺伺山東, 終為己患,遂遣使構雲中赫連鐸乘其背,則與鎮州合謀舉兵,兼言易、定是燕、趙 之餘,雲得其地則正其疆理而分之。時可舉遣將李全忠攻易州。有次將劉仁恭者, 多權數;攻之彌月不下,乃穴地道以入。其城既下,易州士卒稍驕。王處存引輕軍 三千,以羊皮蒙之,夜伏於城外,仍別於間道以騎士伺之。燕軍望見,謂之群羊, 爭趨焉。處存乘其無部伍,一擊大敗之,尋復其城。全忠遁歸,懼可舉罪之,收其 餘眾,反攻幽州。可舉危急,收集其族,登樓自燔而死。
lǐ quán zhōng, fàn yáng rén. guǎng míng zhōng, wèi dì zhōu sī mǎ. yǒu lú shēng yú shì, yī chǐ sān jié, xīn è zhī. wèi bié jià zhāng jiàn yuē: wú shì shēng lú, wú nǎi guài yú? jiàn yuē: lú, máo lèi, dé zé ér zī, gōng jiā yǒu máo tǔ zhī qìng, dài tiān yì hū! qí shēng sān jié, bì chuán jié yuè zhě sān rén. gōng miǎn shù gōng míng, wú wàng sī yán. quán zhōng zhì mǎn hái xiāng lǐ, shì jié dù shǐ lǐ kě jǔ wèi yá jiāng. shí kě jǔ bīng fēng fāng shèng, yù yǔ zhèn rén fēn yì dìng, qiǎn quán zhōng jiāng bīng gōng zhī, wèi dìng zhōu jūn dà bài yú yì shuǐ. quán zhōng jù, lǜ qí yú zhòng yǎn gōng yōu zhōu. kě jǔ sǐ. sān jūn tuī quán zhōng wèi liú hòu, cháo tíng yīn yǐ jié yuè shòu zhī, guāng qǐ yuán nián chūn yě.
李全忠,范陽人。廣明中,為棣州司馬。有蘆生於室,一尺三節,心惡之。謂 別駕張建曰:「吾室生蘆,無乃怪歟?」建曰:「蘆,茅類,得澤而滋,公家有茅 土之慶,殆天意乎!其生三節,必傳節鉞者三人。公勉樹功名,無忘斯言。」全忠 秩滿還鄉里,事節度使李可舉為牙將。時可舉兵鋒方盛,欲與鎮人分易、定,遣全 忠將兵攻之,為定州軍大敗於易水。全忠懼,率其餘眾掩攻幽州。可舉死。三軍推 全忠為留後,朝廷因以節鉞授之,光啟元年春也。
quán zhōng zú, zi kuāng wēi zì xí fù wèi, chēng liú hòu. kuāng wēi sù chēng háo shuǎng, shǔ yù luàn lí, shàn jiǎ yàn jì, yǒu tūn sì hǎi zhī zhì. hè lián duó jù yún zhōng, lǚ yǐn kuāng wēi yǔ hé dōng zhēng yún dài, bìng bīng jī nián. jǐng fú chū, zhèn zhōu wáng róng yòu hé dōng jiāng lǐ cún xiào. kè yòng nù, jiā bīng tǎo zhī. shí róng tóng yòu, qiú yuán yú yàn kuāng wēi qīn lǜ jūn yīng zhī. èr nián chūn, hé dōng fù chū shī jǐng xíng, zài qǐ shī, kuāng wēi lái yuán.
全忠卒,子匡威自襲父位,稱留後。匡威素稱豪爽,屬遇亂離,繕甲燕薊,有 吞四海之志。赫連鐸據云中,屢引匡威與河東爭雲、代,並兵積年。景福初,鎮州 王鎔誘河東將李存孝。克用怒,加兵討之。時鎔童幼,求援於燕;匡威親率軍應之。 二年春,河東復出師井陘,再乞師,匡威來援。
kuāng wēi dì kuāng chóu, qī zhāng shì yǒu guó sè. shī jiāng fā, jiā rén huì bié, kuāng wēi jiǔ hān, liú zhāng shì bào zhī. kuāng chóu sī huái fèn nù, kuāng wēi jūn zhì bó yě, kuāng chóu nǎi jù chéng zì wèi jié dù. kuāng wēi bù xià wén zhī, wáng guī zhě bàn. kuāng wēi tuì wú guī lù, jiāng rù jìn jīng shī. shí kuāng wēi liú yú shēn zhōu, qiǎn pàn guān lǐ bào zhēn fèng zhāng yǐ wén. shǔ jīng shī dà luàn zhī hòu, wén kuāng wēi lái cháo, shì rén zhèn kǒng, xián yuē jīn tóu wáng lái móu shè jì, shì shù yǒu wáng cuàn shān gǔ zhě. kuāng wēi qí shí bù xíng, yù tú zhèn zhōu, shì wú liú yì. róng yǐ kuāng wēi zài lái yuán jǐ, zhì qí shī shī, qiǎn shǐ yíng guī fǔ dì, fù shì zhī. kuāng wēi wèi róng chéng fú shàn jiǎ, zhǐ chén fāng lüè, shì róng rú zi. měi yīn móu zhòu shī, yǐ yuè rén xīn. zhèn zhī sān jūn, sù zhōng yú wáng shì, è qí suǒ wèi. huì róng guò kuāng wēi dì wèi jì chén, kuāng wēi gǎo yī guǒ jiǎ, fú bīng jié róng rù yá chéng. róng bīng nì zhàn, fán dōng piān mén, jūn shì hū zào dēng wū, shǐ xià rú yǔ. róng pū mò jūn hé luàn zhōng fú róng dēng wū miǎn nán, ér zhǎn kuāng wēi yǐ xùn.
匡威弟匡籌,妻張氏有國色。師將發,家人會別,匡威酒酣,留張氏報之。匡 籌私懷忿怒,匡威軍至博野,匡籌乃據城自為節度。匡威部下聞之,亡歸者半。匡 威退無歸路,將入覲京師。時匡威留於深州,遣判官李抱貞奉章以聞。屬京師大亂 之後,聞匡威來朝,市人震恐,咸曰「金頭王來謀社稷」,士庶有亡竄山谷者。匡 威其實不行,欲圖鎮州,示無留意。熔以匡威再來援己,致其失師,遣使迎歸府第, 父事之。匡威為鎔城郛繕甲,指陳方略,視鎔如子。每陰謀驟施,以悅人心。鎮之 三軍,素忠於王氏,惡其所為。會鎔過匡威第慰忌辰,匡威縞衣裹甲,伏兵劫鎔入 牙城。鎔兵逆戰,燔東偏門,軍士呼噪登屋,矢下如雨。鎔仆墨君和亂中扶鎔登屋 免難,而斬匡威以徇。
shì suì, kuāng chóu chū shī gōng zhèn zhī lè shòu wǔ qiáng yǐ bào chǐ. kuāng wēi bù qǔ liú rén gōng guī yú hé dōng. gān níng yuán nián dōng, hé dōng tīng rén gōng zhī móu, chū shī jìn tǎo. èr yuè, bài yàn jūn yú jū yōng, kuāng chóu qiè qí zú dùn qù, jiāng fù jīng shī. zhì jǐng chéng, wèi cāng zhōu jié dù shǐ lú yàn wēi suǒ shā, lüè qí zī chē jì qiè. kuāng chóu qī zhāng shì chǎn yú lù, bù néng jìn, liú rén gōng huò zhī, xiàn yú lǐ kè yòng, hòu lì wèi fū rén, bì chǒng zhuān fáng. lǐ shì fù zǐ sān yè, shí nián ér wáng.
是歲,匡籌出師攻鎮之樂壽、武強以報恥。匡威部曲劉仁恭歸於河東。乾寧元 年冬,河東聽仁恭之謀,出師進討。二月,敗燕軍於居庸,匡籌挈其族遁去,將赴 京師。至景城,為滄州節度使盧彥威所殺,掠其輜車、妓妾。匡籌妻張氏產於路, 不能進,劉仁恭獲之,獻於李克用,後立為夫人,嬖寵專房。李氏父子三葉,十年 而亡。
shǐ chén yuē: dà dū ǒu guó, luàn zhī běn yě. gù gǔ xiān zhé wáng jiàn guó, gōng hóu zhī fēng, bù guò qiān shèng, suǒ yǐ qiáng gàn ruò zhī, fáng qí bèi màn. bǐ yōu zhōu zhě, liè jiǔ wéi zhī yī, dì fāng qiān lǐ ér yáo, qí mín gāng qiáng, jué tián wò rǎng. yuǎn zé mù tián guāng jīng qīng zhī yì, jìn zé rǎn lù shān sī míng zhī fēng. èr bǎi yú nián, zì xiāng chóng shù, suī cháo tíng yǒu shí mìng shuài, ér tǔ rén duō wù zhú jūn. xí kǔ wàng fēi, wěi dà bù diào, fēi yī zhāo yī xī zhī gù yě. ruò lǐ zài yì zhāng zhòng wǔ zhāng yǔn shēn yīn lì chéng biàn, huò lǐng jīng qí, yǐ rén shǒu zhī, gōng shùn cháo zhǐ, yì zú duō yě. rú zhū kè róng yáng zhì chéng shǐ yuán zhōng zhāng gōng sù lǐ kě jǔ lǐ quán zhōng, yǐ bù rén dé zhī, mí gèng nǎng zhì. huò xún wèi cuàn duó, huò jǐn chuán zi sūn, xián fēi lìng zhōng, gài qí yí yě.
史臣曰:大都偶國,亂之本也。故古先哲王建國,公侯之封,不過千乘,所以 強幹弱枝,防其悖慢。彼幽州者,列九圍之一,地方千里而遙,其民剛強,厥田沃 壤。遠則慕田光、荊卿之義,近則染祿山、思明之風。二百餘年,自相崇樹,雖朝 廷有時命帥,而土人多務逐君。習苦忘非,尾大不掉,非一朝一夕之故也。若李載 義、張仲武、張允伸因利乘便,獲領旌旗,以仁守之,恭順朝旨,亦足多也。如硃 克融、楊志誠、史元忠、張公素、李可舉、李全忠,以不仁得之,靡更曩志。或尋 為篡奪,或僅傳子孫,咸非令終,蓋其宜也。
zàn yuē: xiē shí zhī yě, qì jìn rén háo. èr bǎi yú zài, zì xiāng zūn gāo. zài yì zhòng wǔ, yì duō zhōng láo. yú yīn cuàn dé, bù rén hé táo?
贊曰:蠍石之野,氣勁人豪。二百餘載,自相尊高。載義、仲武,亦多忠勞。 余因篡得,不仁何逃?