xiāo gòu kǒng wěi wéi zhāo dù cuī zhāo wěi zhāng jùn zhū pǔ zhèng qǐ liú chóng wàng xiōng chóng guī dì chóng lǔ chóng mó
○萧遘 孔纬 韦昭度 崔昭纬 张濬 硃朴 郑綮 刘崇望 兄崇龟 弟崇鲁 崇谟
xú yàn ruò lù yǐ liǔ càn
徐彦若 陆扆 柳璨
xiāo gòu, lán líng rén. kāi yuán cháo zǎi xiàng tài shī xú guó gōng sōng zhī sì dài sūn. sōng shēng héng. héng shēng fù, dé zōng cháo zǎi xiàng. fù shēng zhàn. zhàn shēng zhì, xián tōng zhōng zǎi xiàng. zhì shēng gòu, yǐ xián tōng wǔ nián dēng jìn shì dì, shì hè mì shū shěng jiào shū láng tài yuán cóng shì. rù cháo wèi yòu shí yí, zài qiān qǐ jū shè rén. yǔ wéi bǎo héng tóng nián dēng jìn shì dì, bǎo héng yǐ xìng jìn wú yì, tóng nián mén shēng jiē báo zhī.
萧遘,兰陵人。开元朝宰相太师徐国公嵩之四代孙。嵩生衡。衡生复,德宗朝 宰相。复生湛。湛生寘,咸通中宰相。寘生遘,以咸通五年登进士第,释褐秘书省 校书郎、太原从事。入朝为右拾遗,再迁起居舍人。与韦保衡同年登进士第,保衡 以幸进无艺,同年门生皆薄之。
gòu xíng shén xiù wěi, zhì cāo bù qún. zì bǐ lǐ dé yù, tóng nián jiē xì hū" tài wèi", bǎo héng xīn xián zhī. jí bǎo héng zuò xiāng, jǐ gòu zhī shī, biǎn wèi bō zhōu sī mǎ. tú jīng sān xiá, wéi zhōu yuè yè fù shī zì dào. lǜ bǎo héng jiàn hài, jù yǒu shén rén wèi zhī yuē:" xiàng gōng wù yōu, yǔ dāng yù wǔ fèng wèi." gòu xīn yì zhī. guò xiá zhōu, jīng bái dì cí, jí suǒ dǔ zhī shén rén yě.
遘形神秀伟,志操不群。自比李德裕,同年皆戏呼“太尉”,保衡心衔之。及 保衡作相,掎遘之失,贬为播州司马。途经三峡,维舟月夜赋诗自悼。虑保衡见害, 遽有神人谓之曰:“相公勿忧,予当御侮奉卫。”遘心异之。过峡州,经白帝祠, 即所睹之神人也。
bǎo héng zhū, yǐ lǐ bù yuán wài láng zhēng hái, zhuǎn kǎo gōng yuán wài láng zhī zhì gào. gān fú chū, zhào chōng hàn lín xué shì, zhèng bài zhōng shū shè rén, lèi qiān hù bù shì láng hàn lín chéng zhǐ.
保衡诛,以礼部员外郎征还,转考功员外郎、知制诰。乾符初,召充翰林学士, 正拜中书舍人,累迁户部侍郎、翰林承旨。
huáng cháo fàn quē, xī zōng chū xìng, yǐ gōng kuì bù gěi, xū jìn chén zhǎng jì, gǎi bīng bù shì láng pàn dù zhī. zhōng hé yuán nián sān yuè, zì bāo zhōng xìng chéng dū, cì mián zhōu. yǐ běn guān tóng píng zhāng shì, jiā zhōng shū shì láng, lèi jiān lì bù shàng shū jiān xiū guó shǐ.
黄巢犯阙,僖宗出幸,以供馈不给,须近臣掌计,改兵部侍郎、判度支。中和 元年三月,自褒中幸成都,次绵州。以本官同平章事,加中书侍郎,累兼吏部尚书、 监修国史。
gòu shǎo fù dà jié, yǐ jīng jì wèi jǐ rèn. jì chù tái sī, fēng wàng yóu jùn, zòu duì lǎng bá, tiān zǐ qì zhī. guāng qǐ chū, wáng gāng bù zhèn. shì shí tiān xià zhū hóu, bàn chū qún dào qiáng ruò xiāng shì, hù zhòng yāo chǒng, guó fǎ mò néng zhì.
遘少负大节,以经济为己任。洎处台司,风望尤峻,奏对朗拔,天子器之。光 启初,王纲不振。是时天下诸侯,半出群盗;强弱相噬,怙众邀宠,国法莫能制。
yǒu lǐ níng gǔ zhě, cóng zhī xiáng wèi xú zhōu cóng shì. xiáng wèi yá jiāng shí pǔ suǒ zhú, ér bīn zuǒ xiàn yú xú. jí pǔ wèi jié dù shǐ, yīn shí zhòng dú. ér è níng gǔ zhě zèn zhī, yún wéi zhī xiáng bào chóu xíng zhèn. pǔ shōu níng gǔ shā zhī. níng gǔ fù sǔn, shí wéi yòu cháng shì, pǔ shàng zhāng pī sù, yán sǔn yǔ níng gǔ tóng móu. nèi guān tián lìng zī shòu pǔ hòu lù, qū zòu qǐng shōu sǔn xià yù. zhōng chéng lú wò fù lìng zī, duàn liàn qí yù. shì yù shǐ wáng huá jí è, jiān zhí zòu zhèng sǔn wú zuì. lìng zī nù, zòu yí sǔn fù shén cè yù àn wèn, wáng huá jù bù fèng zhào, zòu yuē:" lǐ sǔn wèi jū jìn shì, dāng sǐ jí sǐ, ān kě qǔ rǔ yú huáng mén zhī shǒu?" gòu fēi shí jìn zhuàng, qǐng kāi yán yīng, zòu yuē:" lǐ níng gǔ xíng zhèn zhī móu, qí shì nuǎn mèi, yǐ zāo tú hài, jīn bù fù lùn. lǐ sǔn fù zǐ xiāng bié sān sì nián, yīn wèn duàn jué, ān dé wū wǎng tóng móu? shí pǔ shì xūn huài fǎ, líng miè cháo tíng, ér kàng biǎo qǐng àn shì chén, bèi lì hé shén? hòu wū liáng shàn, rén jiē tòng xīn. ruò lǐ sǔn luó zhī ér zhū, háng dāng biàn jí chén děng." dì wèi zhī gǎi róng, sǔn dé miǎn, zhǐ yú tíng rèn.
有李凝古者,从支详为徐州从事。详为衙将时溥所逐,而宾佐陷于徐。及溥为 节度使,因食中毒。而恶凝古者谮之,云为支详报雠行鸩。溥收凝古杀之。凝古父 损,时为右常侍,溥上章披诉,言损与凝古同谋。内官田令孜受溥厚赂,曲奏请收 损下狱。中丞卢渥附令孜,锻炼其狱。侍御史王华嫉恶,坚执奏证损无罪。令孜怒, 奏移损付神策狱按问,王华拒不奉诏,奏曰:“李损位居近侍,当死即死,安可取 辱于黄门之手?”遘非时进状,请开延英,奏曰:“李凝古行鸩之谋,其事暖昧, 已遭屠害,今不复论。李损父子相别三四年,音问断绝,安得诬罔同谋?时溥恃勋 坏法,凌蔑朝廷,而抗表请按侍臣,悖戾何甚?厚诬良善,人皆痛心。若李损罗织 而诛,行当便及臣等。”帝为之改容,损得免,止于停任。
shí tián lìng zī zhuān zǒng jìn jūn, gōng qīng liáo shù, wú bù hòu qí yán sè, wéi gòu yǐ dào zì chǔ, wèi cháng qū jiàng. shì nián dōng, lìng zī zòu ān yì liǎng chí yán lì, qǐng zhí shǔ jìn jūn. wáng zhòng róng shàng zhāng lùn liè. nǎi zòu yí zhòng róng bié zhèn. zhòng róng bù shòu, lìng zī qǐng lǜ jìn jūn tǎo zhī. zhòng róng qiú yuán yú tài yuán, lǐ kè yòng yǐn jūn fù zhī, jù zhàn shā yuàn, jìn jūn dà bài, bī jīng chéng. xī zōng jù, chū xìng fèng xiáng. zhū fān shàng zhāng kàng lùn lìng zī shēng shì, lí jiàn fāng miàn. gòu sù è lìng zī, nǎi yǔ péi chè zhì shū zhào zhū méi. méi yǐ bīn zhōu zhī jūn wǔ qiān yíng jià, réng yǔ hé zhōng tài yuán xiū mù, qǐng tóng kuāng wáng shì. yóu shì, zhū zhèn jì shàng zhāng, qǐng jià hái jīng. lìng zī wén méi jūn zhì, pò xié tiān zǐ xìng chén cāng. shí xī zōng cāng zú chū chéng, yè zhōng bǎi guān bù jí hù cóng. méi nù lìng zī nòng quán, yòu yǐ tiān zǐ bù liàng qí zhōng, yǔ cí yuàn wàng, nǎi sù yú gòu yuē:" zhǔ shàng liù nián bēn bō, bǎi duān jiān xiǎn. zhōng yuán shì shù, yǔ zéi xuè zhàn, gān nǎo tú dì, shí shì jiǔ kōng. bǐ zhì shōu fù jīng dū, shí wáng qī bā. cán mín yí lǎo, fāng xǐ chē jià guī gōng. zhǔ shàng bù niàn shēng líng zhuǎn shū zhī láo, jiǎ shì xuè zhàn zhī xiào, jiāng qín wáng zhī gōng yè, wèi chì shǐ zhī chǒng róng ér gèng zhì zài luàn bāng, yǔ guó shēng shì, zhào róng jié yuàn, bù zì tā rén. zuó fèng zhǐ zōng, jìng lái bēn wèn, bù méng jiàn xìn, fān lèi xié jūn. gǔ zhě zhōng ér huò zuì, zhèng rú cǐ yě! wú děng bào guó zhī xīn jí yǐ! zhàn zéi zhī lì dān yǐ! ān néng chuí tóu dié yì, chuǎn chuǎn yú hūn sì zhī shǒu zāi! chūn qiū zhī yì, sàng jūn yǒu jūn. xiàng guó xú sī qí yí, gǎi tú kě yě." gòu yuē:" zhǔ shàng lín yù shí yú nián, wèi wén guò xíng. bǐ lái sāng luàn bō yuè, shī yú shòu rèn fēi cái. jìn nián lìng zī chè zhǒu, dòng bù rú yì, shàng měi yán zhī, liú tì bù yǐ. zuó qù chén cāng, shàng wú xíng yì, lìng zī chén bīng zhàng xià, liè zú jiē qián, zào cì pò xíng, bù róng qí dàn. jìng yán cǐ zéi, zuì bù róng zhū. zhì zūn zhī xīn, shú bù shēn jiàn? zú xià nǎi xīn wáng shì, zhǐ yǒu guī bīng hái zhèn, bài biǎo yíng luán, dé yè gōng míng, yì guāng tú shǐ. shě cǐ yǐ wǎng lǐ huò wèi ān. gǎi tú zhī yán, wèi gǎn wén mìng." méi yuē:" lǐ jiā wáng zǐ jí duō, yǒu tiān xià zhě, qǐ yī wáng zāi?" gòu yuē:" fèi lì wēi shì, suī yǒu yī yǐn huò guāng zhī xián, shàng yí hòu huǐ. gǔ rén yún:' wù wèi fú shǐ, wù wèi huò xiān.' rú gōng shǐ móu, wèi jiàn qí lì." méi tuì ér xuān yán yuē:" wǒ cè gè wáng zǐ wéi zhǔ, bù cóng zhě zhǎn." jí lì xiāng wáng, qǐng gòu wèi cè wén. gòu yuē:" shǎo yīng shuāi jí, wén sī jiǎn luò. bǐ lái jìn shǔ, wèi miǎn qiàn rén, qǐng mìng néng zhě." jìng bù cuò bǐ. nǎi mìng zhèng chāng tú wèi zhī, méi zī bù yuè. jí hái cháng ān, yǐ chāng tú dài gòu wèi xiāng, shǔ gòu tài zǐ tài bǎo. nǎi yí jí, mǎn bǎi rì, tuì jū hé zhōng zhī yǒng lè xiàn.
时田令孜专总禁军,公卿僚庶,无不候其颜色,唯遘以道自处,未尝屈降。是 年冬,令孜奏安邑两池盐利,请直属禁军。王重荣上章论列。乃奏移重荣别镇。重 荣不受,令孜请率禁军讨之。重荣求援于太原,李克用引军赴之,拒战沙苑,禁军 大败,逼京城。僖宗惧,出幸凤翔。诸籓上章抗论令孜生事,离间方面。遘素恶令 孜,乃与裴澈致书召硃玫。玫以邠州之军五千迎驾,仍与河中、太原修睦,请同匡 王室。由是,诸镇继上章,请驾还京。令孜闻玫军至,迫胁天子幸陈仓。时僖宗仓 卒出城,夜中百官不及扈从。玫怒令孜弄权,又以天子不谅其忠,语辞怨望,乃诉 于遘曰:“主上六年奔播,百端艰险。中原士庶,与贼血战,肝脑涂地,十室九空。 比至收复京都,十亡七八。残民遗老,方喜车驾归宫。主上不念生灵转输之劳,甲 士血战之效,将勤王之功业,为敕使之宠荣;而更志在乱邦,与国生事,召戎结怨, 不自他人。昨奉指踪,径来奔问,不蒙见信,翻类胁君。古者忠而获罪,正如此也! 吾等报国之心极矣!战贼之力殚矣!安能垂头叠翼,喘喘于阍寺之手哉!《春秋》 之义,丧君有君。相国徐思其宜,改图可也。”遘曰:“主上临御十余年,未闻过 行。比来丧乱播越,失于授任非才。近年令孜掣肘,动不如意,上每言之,流涕不 已。昨去陈仓,上无行意,令孜陈兵帐下,列卒阶前,造次迫行,不容俟旦。静言 此贼,罪不容诛。至尊之心,孰不深鉴?足下乃心王室,止有归兵还镇,拜表迎銮, 德业功名,益光图史。舍此已往;理或未安。改图之言,未敢闻命。”玫曰:“李 家王子极多,有天下者,岂一王哉?”遘曰:“废立危事,虽有伊尹、霍光之贤, 尚贻后悔。古人云:‘勿为福始,勿为祸先。’如公矢谋,未见其利。”玫退而宣 言曰:“我册个王子为主,不从者斩。”及立襄王,请遘为册文。遘曰:“少婴衰 疾,文思减落。比来禁署,未免倩人,请命能者。”竟不措笔。乃命郑昌图为之, 玫滋不悦。及还长安,以昌图代遘为相,署遘太子太保。乃移疾,满百日,退居河 中之永乐县。
gòu zài xiàng wèi wǔ nián, lèi jiān shàng shū yòu pú yè, jìn fēng chǔ guó gōng. xī zōng zài qiān jīng, zǎi xiàng kǒng wěi yǔ gòu bù xié, yǐ qí shòu wěi mìng, zòu biǎn guān. xún cì sǐ yú yǒng lè. xián tōng zhōng, wáng duó zhǎng gòng jí, gòu yǔ wéi bǎo héng jù yǐ jìn shì zhòng xuǎn, ér bǎo héng bào guì, yǔ duó tóng zài zhōng shū. jí xī zōng zài shǔ, gòu yòu yǔ duó bìng jū xiàng wèi. dì cháng zhào zǎi chén, duó nián gāo, shēng jiē zú diē, bó gōu chén zhōng, gòu páng yē qǐ, dì mù zhī, xǐ yuē:" fǔ bì zhī chén hé, yǔ zhī xìng yě." wèi gòu yuē:" shì jiàn qīng fú wáng duó, yǔ xǐ qīng shàn shì zhǎng yǐ." gòu duì yuē:" chén fú wáng duó bù dú sī zhǎng. chén yìng jǔ suì, duó wéi zhǔ sī, yǐ chén zhòng xuǎn mén shēng yě." shàng xiào yuē:" wáng duó xuǎn jìn shì, zhèn xuǎn zǎi xiàng, yú qīng wú fù yǐ." gòu xiè zhī ér tuì.
遘在相位五年,累兼尚书右仆射,进封楚国公。僖宗再迁京,宰相孔纬与遘不 协,以其受伪命,奏贬官。寻赐死于永乐。咸通中,王铎掌贡籍,遘与韦保衡俱以 进士中选,而保衡暴贵,与铎同在中书。及僖宗在蜀,遘又与铎并居相位。帝尝召 宰臣,铎年高,升阶足跌,踣勾陈中,遘旁掖起,帝目之,喜曰:“辅弼之臣和, 予之幸也。”谓遘曰:“适见卿扶王铎,予喜卿善事长矣。”遘对曰:“臣扶王铎 不独司长。臣应举岁,铎为主司,以臣中选门生也。”上笑曰:“王铎选进士,朕 选宰相,于卿无负矣。”遘谢之而退。
gòu wèi dà chén, shì xíng wú quē. féng shí bù xìng, wèi wěi chān suǒ wū, bù yǐ lìng zhōng, rén shì xī zhī.
遘为大臣,士行无缺。逢时不幸,为伪襜所污,不以令终,人士惜之。
dì qú, shí wéi yǒng lè lìng.
弟蘧,时为永乐令。
kǒng wěi, zì huà wén, lǔ qū fù rén, xuān ní zhī yì. zēng zǔ cén fù, wèi zhōng mì shū shěng zhù zuò zuǒ láng, jiàn yì dài fū cháo fù xiōng yě. zǔ kuí, wèi zhōng lǐ bù shàng shū, zì yǒu chuán. fù zūn rú, zhōng huá yīn xiàn chéng.
孔纬,字化文,鲁曲阜人,宣尼之裔。曾祖岑父,位终秘书省著作佐郎,谏议 大夫巢父兄也。祖戣,位终礼部尚书,自有传。父遵孺,终华阴县丞。
wěi shǎo gū, yī zhū fù wēn yù wēn yè, jiē jū fāng zhèn, yǔ míng gōng jiāo, gù wěi shēng jí zǎo dá. dà zhōng shí sān nián, jìn shì zhuó dì, shì hè mì shū shěng jiào shū láng. cuī shèn yóu zhèn zǐ zhōu, pì wèi cóng shì. yòu cóng cuī xuàn wèi yáng zhōu zhī shǐ, dé xié lǜ láng. cuī shèn yóu zhèn huá zhōu hé zhōng, wěi jiē cóng zhī, lì guān chá pàn guān. zǎi xiàng yáng shōu zòu shòu cháng ān wèi, zhí hóng wén guǎn. yù shǐ zhōng chéng wáng duó zòu wèi jiān chá yù shǐ, zhuǎn lǐ bù yuán wài láng. zǎi xiàng xú shāng zòu jiān jí xián zhí xué shì, gǎi kǎo gōng yuán wài láng. dīng nèi yōu miǎn. fú què, yǐ yòu sī yuán wài láng rù cháo. zǎi chén zhào yǐn jiā qí néng wén, jiàn wèi hàn lín xué shì, zhuǎn kǎo gōng láng zhōng zhī zhì gào, cì fēi. zhèng bài zhōng shū shè rén, lèi qiān hù bù shì láng. xiè rì, miàn cì jīn zǐ zhī fú. gān fú zhōng, bà xué shì, chū wèi yù shǐ zhōng chéng.
纬少孤,依诸父温裕、温业,皆居方镇,与名公交,故纬声籍早达。大中十三 年,进士擢第,释褐秘书省校书郎。崔慎由镇梓州,辟为从事。又从崔铉为扬州支 使,得协律郎。崔慎由镇华州、河中,纬皆从之,历观察判官。宰相杨收奏授长安 尉,直弘文馆。御史中丞王铎奏为监察御史,转礼部员外郎。宰相徐商奏兼集贤直 学士,改考功员外郎。丁内忧免。服阕,以右司员外郎入朝。宰臣赵隐嘉其能文, 荐为翰林学士,转考功郎中、知制诰,赐绯。正拜中书舍人,累迁户部侍郎。谢日, 面赐金紫之服。乾符中,罢学士,出为御史中丞。
wěi qì zhì fāng yǎ, jí è rú chóu. jì zǒng xiàn gāng, zhōng wài bù shéng ér zì sù. lì hù bù bīng bù lì bù sān shì láng. jū xuǎn cáo, dòng xún gé lìng. quán yào yǒu suǒ tuō, sī shū yíng jǐ, bù zhī shěng. zhí zhèng nù zhī, gǎi tài cháng qīng.
纬器志方雅,嫉恶如仇。既总宪纲,中外不绳而自肃。历户部、兵部、吏部三 侍郎。居选曹,动循格令。权要有所托,私书盈几,不之省。执政怒之,改太常卿。
huáng cháo zhī luàn, cóng xī zōng xìng shǔ, gǎi xíng bù shàng shū, pàn hù bù shì. zǎi chén xiāo gòu zài hàn lín shí, yǔ wěi qíng zhǐ bù xié. zhì shì, yīn hù bù qǔ gěi bù chōng, yí zhī sàn zhì, gǎi tài zǐ shǎo bǎo. guāng qǐ yuán nián, cóng jià hái jīng.
黄巢之乱,从僖宗幸蜀,改刑部尚书,判户部事。宰臣萧遘在翰林时,与纬情 旨不协。至是,因户部取给不充,移之散秩,改太子少保。光启元年,从驾还京。
shì shí, tián lìng zī jūn bài, shā tuó bī jīng shī, dì yí xìng fèng xiáng, bīn shuài zhū méi yǐn bīng lái yíng jià. lìng zī xié dì xìng shān nán. shí zhōng yè chū xìng, bǎi guān bù jí hù cóng, ér suí jià zhě huáng mén wèi shì shù bǎi rén ér yǐ. dì zhù bǎo jī, hóu bǎi guān, zhào shòu wěi yù shǐ dài fū, qiǎn zhōng shǐ chuán zhào, lìng wěi lǜ bǎi liáo fù xíng zài. shí jīng shī jí biàn, cóng jià guān shǔ zhì zhōu zhì, bìng wèi luàn bīng suǒ piāo, zī zhuāng dài jìn. wěi chéng mìng jiàn zǎi xiàng lùn shì, xiāo gòu péi chè yǐ tián lìng zī zài dì zuǒ yòu, yì bù yù xíng, cí jí bú jiàn wěi. wěi qiǎn tái lì cù bǎi guān shàng lù, jiē yǐ páo hù bù jù wèi cí. wěi wú rú zhī hé, nǎi zhào sān yuàn yù shǐ wèi zhī yuē:" wú bèi shì hé guó ēn, shēn jū xiàn zhì. suī liù fēi bēn pò ér zhǐ chǐ tiān yán, lèi zhào zhuī zhēng, jiē wú chéng bǐng, fēi chén zǐ zhī yì yě. fán bù yī jiāo jiù, huǎn jí yóu xiāng jiù xù, kuàng zài jūn qīn? cè míng wěi zhì, ān kě bèi yě!" yán jìng qì xià. sān yuàn yuē:" fū qǐ bù huái, dàn zhōu zhì piāo bō zhī yú, qǐ shí bù gěi. jīn ruò shǒu tú, liáo yíng yī rì zhī fèi, qí xìn sù jì xíng kě yě." wěi fú yī qǐ yuē:" wú qī wēi jí, dàn bù bǎo xī, zhàng fū qǐ yǐ qī zǐ zhī gù, dài jūn fù zhī jí hū? gōng bèi shàn zì wéi móu, wú xíng jué yǐ."
是时,田令孜军败,沙陁逼京师,帝移幸凤翔,邠帅硃玫引兵来迎驾。令孜挟 帝幸山南。时中夜出幸,百官不及扈从,而随驾者黄门卫士数百人而已。帝驻宝鸡, 侯百官,诏授纬御史大夫,遣中使传诏,令纬率百僚赴行在。时京师急变,从驾官 属至盩厔,并为乱兵所剽,资装殆尽。纬承命见宰相论事,萧遘、裴澈以田令孜在 帝左右,意不欲行,辞疾不见纬。纬遣台吏促百官上路,皆以袍笏不具为词。纬无 如之何,乃召三院御史谓之曰:“吾辈世荷国恩,身居宪秩。虽六飞奔迫而咫尺天 颜,累诏追征,皆无承禀,非臣子之义也。凡布衣交旧,缓急犹相救恤,况在君亲? 策名委质,安可背也!”言竟泣下。三院曰:“夫岂不怀,但盩厔剽剥之余,乞食 不给。今若首途,聊营一日之费,俟信宿纪行可也。”纬拂衣起曰:“吾妻危疾, 旦不保夕,丈夫岂以妻子之故,怠君父之急乎?公辈善自为谋,吾行决矣。”
jí rì jiàn lǐ chāng fú gào yuē:" zhǔ shàng zài yǒu zhào mìng, lìng cù bǎi liáo qián jìn. guān qún gōng lì yì, wèi yǒu fā qī. pū tiǎn xiàn wéi, bù yí jū hòu. dào tú duō gěng, míng gōng xìng jiǎ wǔ shí qí, sòng zhì chén cāng." chāng fú jiā zhī, wèi wěi yuē:" lù wú dùn dì, guǒ liáng bàn yé?" nǎi sòng qián wǔ shí mín, lìng qí shì yuán wěi dá sàn guān. wěi zhī zhū méi bì xù yì zhì, zòu yuē:" guān chéng xiǎo yì, bù zú yǐ zhù liù shī, qǐng sù xìng liáng zhōu." yì rì, chē jià lí chén cāng, cái rù guān ér bīn qí zhī bīng wéi bǎo jī, gōng sàn guān. wēi wěi zhī yán jǐ wēi yǐ!
即日见李昌符告曰:“主上再有诏命,令促百僚前进。观群公立意,未有发期。 仆忝宪闱,不宜居后。道途多梗,明公幸假五十骑,送至陈仓。”昌符嘉之,谓纬 曰:“路无顿递,裹粮办耶?”乃送钱五十缗,令骑士援纬达散关。纬知硃玫必蓄 异志,奏曰:“关城小邑,不足以驻六师,请速幸梁州。”翌日,车驾离陈仓,才 入关而邠、岐之兵围宝鸡,攻散关。微纬之言几危矣!
zhì bāo zhōng, gǎi bīng bù shì láng tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì, xún gǎi zhōng shū shì láng jí xián diàn dà xué shì. wáng xíng yú zhǎn zhū méi, píng dìng jīng chéng, qiān mén xià shì láng jiān xiū guó shǐ. cóng jià hái jīng, zhù bì qí yáng, jìn jiē tè jìn, jiān lì bù shàng shū, lǐng zhū dào yán tiě zhuǎn yùn shǐ. chē jià hái gōng, jìn wèi zuǒ pú yè, cì" chí wēi qǐ yùn bǎo yì gōng chén", shí yì sì qiān hù, shí shí fēng èr bǎi hù, cì tiě quàn, shù shí sǐ zuì, cì tiān xīng xiàn zhuāng shàn hé lǐ zhái gè yī qū, jiān lǐng jīng jī yíng tián shǐ.
至褒中,改兵部侍郎、同中书门下平章事,寻改中书侍郎、集贤殿大学士。王 行瑜斩硃玫,平定京城,迁门下侍郎、监修国史。从驾还京,驻跸岐阳,进阶特进, 兼吏部尚书,领诸道盐铁转运使。车驾还宫,进位左仆射,赐“持危启运保乂功臣”, 食邑四千户,食实封二百户,赐铁券,恕十死罪,赐天兴县庄、善和里宅各一区, 兼领京畿营田使。
xī zōng yàn jià, chōng shān líng shǐ. xī zōng fù miào, wěi zhǔn gù shì, bù rù cháo. zhāo zōng qiǎn zhōng shǐ zhào fù yán yīng, lìng wěi yī jiù shì shì, jìn jiā sī kōng. yǐ guó xué dào huǒ suǒ fén, lìng wěi wán qì, réng jiān lǐng guó zǐ jì jiǔ. cài zéi qín zōng quán fú zhū, jìn jiē kāi fǔ yí tóng sān sī, jìn wèi sī tú, fēng lǔ guó gōng.
僖宗晏驾,充山陵使。僖宗祔庙,纬准故事,不入朝。昭宗遣中使召赴延英, 令纬依旧视事,进加司空。以国学盗火所焚,令纬完葺,仍兼领国子祭酒。蔡贼秦 宗权伏诛,进阶开府仪同三司,进位司徒,封鲁国公。
shí yī yuè, zhāo zōng yè jiāo miào, liǎng zhōng wèi nèi shū mì qǐng cháo fú. suǒ sī shēn qián lì, zhōng guì rén wú cháo fú zhù jì zhī lǐ, shào fǔ jiān yì wú sù zhì guān fú. zhōng wèi nù, lì lìng zhì zào, xià tài cháng lǐ yuàn. lǐ guān jǔ gù shì, yì chēng wú zhōng wèi cháo fú zhù jì zhī wén, jiàn guān yì lùn zhī. wěi zòu yuē:" zhōng guì bù yī cháo fú zhù jì, guó diǎn yě. bì xià yù yǐ quán dào chǒng nèi chén, zé qǐng yī suǒ jiān zhī guān ér wèi zhī fú." tiān zǐ zhào jiàn guān wèi zhī yuē:" dà lǐ rì jìn, wú yí lì yì, wèi zhèn róng zhī." yú shì nèi guān yǐ cháo fú zhù jì. jiāo lǐ bì, jìn wèi jiān tài bǎo.
十一月,昭宗谒郊庙,两中尉、内枢密请朝服。所司申前例,中贵人无朝服助 祭之礼,少府监亦无素制冠服。中尉怒,立令制造,下太常礼院。礼官举故事,亦 称无中尉朝服助祭之文,谏官亦论之。纬奏曰:“中贵不衣朝服助祭,国典也。陛 下欲以权道宠内臣,则请依所兼之官而为之服。”天子召谏官谓之曰:“大礼日近, 无宜立异,为朕容之。”于是内官以朝服助祭。郊礼毕,进位兼太保。
dà shùn yuán nián xià, yōu zhōu biàn zhōu qǐng tǎo tài yuán. zǎi chén zhāng jùn qǐng zì lǜ jìn jūn wèi zhāo tǎo. shàng chí yí wèi jué, wèn jì yú wěi. wěi yǐ tǎo zhī wèi biàn, yǔ zài jùn chuán. qí nián qiū, jùn jūn wèi tài yuán suǒ jī, dà bài ér hái. jùn bà xiāng biǎn guān, wěi zuò fù jùn, yǐ jiǎn jiào tài bǎo jiāng líng yǐn jīng nán jié dù guān chá děng shǐ, wèi lí què xià, zài biǎn jūn zhōu cì shǐ. wěi jùn mì qiǎn rén qiú yuán yú biàn zhōu, zhū quán zhōng shàng zhāng lùn jiù. wěi zhì shāng zhōu, yǒu zhào bǐ lìng jiù biàn, suì yù jū huá zhōu.
大顺元年夏,幽州、汴州请讨太原。宰臣张浚请自率禁军为招讨。上持疑未决, 问计于纬。纬以讨之为便,语在《浚传》。其年秋,浚军为太原所击,大败而还。 浚罢相贬官,纬坐附浚,以检校太保、江陵尹、荆南节度观察等使,未离阙下,再 贬均州刺史。纬、浚密遣人求援于汴州,硃全忠上章论救。纬至商州,有诏俾令就 便,遂寓居华州。
gān shǒu èr nián wǔ yuè, sān zhèn rù jīng shī, shā zǎi xiàng wéi zhāo dù lǐ xī. dì yǐ dà chén péng dǎng, wài jiāo fāng zhèn, sī yòng gǔ gěng zhèng rén, qiǎn zhōng shǐ qū huá zhōu zhào wěi rù cháo, yǐ jí wèi rèn shàng lù. liù yuè, shòu tài zǐ bīn kè. qí rì zhī xī, gǎi lì bù shàng shū. yì rì, bài sī kōng, jiān mén xià shì láng tóng píng zhāng shì tài qīng gōng shǐ, xiū fèng tài miào hóng wén guǎn dà xué shì yán zī kù shǐ. jiē jué gōng chén míng shí yì bìng rú gù. xún rì zhī nèi, yì qí dūn cù, xiāng wàng yú lù, fú jí zhì jīng shī.
乾守二年五月,三镇入京师,杀宰相韦昭度、李谿。帝以大臣朋党,外交方镇, 思用骨鲠正人,遣中使趋华州召纬入朝,以疾未任上路。六月,授太子宾客。其日 之夕,改吏部尚书。翌日,拜司空,兼门下侍郎、同平章事、太清宫使,修奉太庙、 弘文馆大学士、延资库使。阶爵、功臣名、食邑并如故。旬日之内,驿骑敦促,相 望于路,扶疾至京师。
yán yīng zhōng xiè, zòu yuē:" chén qián shí dài zuì zǎi xiàng, zhì shù duǎn qiǎn, yǒu fù bì xié. bì xià tè dài xíng shū, qū quán yāo lǐng. chén qī yú sǐ bào quán rǎng, bù wàng shēng kòu yù jiē. fù bài lóng yán, shí chén róng xìng. rán chén bǐ yīng shuāi jí, fú zhěn lěi nián, xíng hái suī cún, shēng yì dōu jǐn. píng jū miǎn qiǎng, yù shì yóu shū. kuàng bǐ wāng léi, níng shèng zhòng wěi? guó zuò fāng tài, yīng yàn yíng tíng, qǐ yǐ xiǔ fǔ zhī rén, zài chén jī wù! chén lì jí yī bài diàn tíng, qǐ bì xià xǔ chén zì biàn." yīn míng yàn liú tì. wěi jiǔ jí, bài dǎo jiān nán, shàng lìng zhōng shǐ zhǐ zhī, gǎi róng zhěn niàn. lìng gé mén shǐ sòng wěi zhōng shū shì shì. bù xún rì, shā tuó cì hé zhōng, tóng zhōu wáng xíng yuē rù jīng shī móu luàn, tiān zǐ chū xìng shí mén. wěi cóng jià zhì shā chéng, jí jiàn wēi dǔ, xiān hái jīng chéng. jiǔ yuè, zú yú guāng dé lǐ dì, zèng tài wèi.
延英中谢,奏曰:“臣前时待罪宰相,智术短浅,有负弼谐。陛下特贷刑书, 曲全腰领。臣期于死报泉壤,不望生叩玉阶。复拜龙颜,实臣荣幸。然臣比婴衰疾, 伏枕累年,形骸虽存,生意都尽。平居勉强,御事犹疏。况比尪羸,宁胜重委?国 祚方泰,英彦盈庭,岂以朽腐之人,再尘机务!臣力疾一拜殿庭,乞陛下许臣自便。” 因鸣咽流涕。纬久疾,拜蹈艰难,上令中使止之,改容轸念。令阁门使送纬中书视 事。不旬日,沙陁次河中,同州王行约入京师谋乱,天子出幸石门。纬从驾至莎城, 疾渐危笃,先还京城。九月,卒于光德里第,赠太尉。
wěi jiā shàng jié yì, tǐng rán bù qū. suī quán shì xūn zhuó, wèi cháng jiǎ yǐ ēn lǐ. dà shùn chū, tiān wǔ dū tóu lǐ shùn jié shì ēn pō héng, bù qī nián lǐng zhè xī jié dù shǐ, é jiā píng zhāng shì. xiè rì, tái lì shēn zhōng shū, chēng tiān wǔ xiàng gōng yá xiè, zhǔn lì bān jiàn bǎi liáo. wěi pàn yuē:" bù yòng lì bān." shùn jié cū bào xiǎo rén, bù xián cháo fǎ, shèng shì qū zhōng shū, jì jiàn wú bān, xīn shén yàng yàng. tā rì yīn huì, shùn jié wēi yán zhī. wěi yuē:" bì zhī gōng qiàn yě. fū bǎi pì qīng shì, tiān zǐ tíng chén yě, bǐ lái bān jiàn zǎi xiàng, yǐ fǔ chén jū bān liè zhī shǒu, fèng zhǎng zhī yì yě. gōng wò tiān wǔ jiàn ér, ér yú zhèng shì shòu bǎi liáo bān jiàn, yì zì ān hū? bì ruò xū cǐ yí, qí qù' dū tóu' èr zì kě yě." shùn jié bù gǎn fù yán. qí bǐng lǐ bù huí, duō cǐ lèi yě.
纬家尚节义,挺然不屈。虽权势燻灼,未尝假以恩礼。大顺初,天武都头李顺 节恃恩颇横,不期年领浙西节度使,俄加平章事。谢日,台吏申中书,称天武相公 衙谢,准例班见百僚。纬判曰:“不用立班。”顺节粗暴小人,不闲朝法,盛饰趋 中书,既见无班,心甚怏怏。他日因会,顺节微言之。纬曰:“必知公慊也。夫百 辟卿士,天子庭臣也,比来班见宰相,以辅臣居班列之首,奉长之义也。公握天武 健兒,而于政事受百僚班见,意自安乎?必若须此仪,俟去‘都头’二字可也。” 顺节不敢复言。其秉礼不回,多此类也。
kǒng shì zì yuán hé hòu, kūn zhòng guì shèng, zhì zhèng qīng fāng zhèn zhě liù qī rén, wèi yǒu wéi zǎi fǔ zhě, zhì wěi shǐ zài dǐng sī.
孔氏自元和后,昆仲贵盛,至正卿、方镇者六七人,未有为宰辅者,至纬始在 鼎司。
zi chóng bì, yì dēng jìn shì dì, shì zhì sàn qí cháng shì.
子崇弼,亦登进士第,仕至散骑常侍。
wéi zhāo dù, zì zhèng jì, jīng zhào rén. zǔ xū, fù féng. zhāo dù, xián tōng bā nián jìn shì zhuó dì. gān fú zhōng, lèi qiān shàng shū láng zhī zhì gào, zhèng bài zhōng shū shè rén. cóng xī zōng xìng shǔ, bài hù bù shì láng. zhōng hé yuán nián, quán zhī lǐ bù gòng jǔ. míng nián, yǐ běn guān tóng píng zhāng shì, jiān lì bù shàng shū.
韦昭度,字正纪,京兆人。祖縃,父逢。昭度,咸通八年进士擢第。乾符中, 累迁尚书郎、知制诰,正拜中书舍人。从僖宗幸蜀,拜户部侍郎。中和元年,权知 礼部贡举。明年,以本官同平章事,兼吏部尚书。
zhāo zōng jí wèi, láng zhōu cì shǐ wáng jiàn gōng chén jìng xuān yú chéng dū, gé jué gòng fèng. nǎi yǐ zhāo dù jiǎn jiào sī kōng tóng píng zhāng shì chéng dū yǐn jiàn nán xī chuān jié dù zhāo fǔ xuān wèi děng shǐ. zhāo dù fù zhèn, jìng xuān bù shòu dài. zhào dōng chuān gù yàn lǎng yǔ wáng jiàn hé shì tǎo zhī. zhāo dù wèi xíng yíng zhāo tǎo. zú suì, zhǐ bá hàn zhōu. wáng jiàn wèi zhāo dù yuē:" xiàng gōng láo shī bì zhòng, yuǎn shì mán yí. fǎng wén jīng luò yǐ dōng, qún hóu xiāng shì, huò nán wèi yǐ. cháo tíng bù zhì, fù xīn zhī jí yě. xiàng gōng yí jí hái jīng shī, zī móu kuāng hé, píng dìng liǎng hé, guó jiā zhī lì yě. jìng xuān xiǎo chǒu, yǐ rì yuè zhì zhī, qín zhī bì yǐ! cǐ shì zé jiàn kě bàn." zhāo dù rán zhī, zòu qǐng hái dōu. zhāo dù wèi jí jīng shī, jiàn yǐ zhòng bīng shǒu jiàn mén, jí gōng chéng dū xià zhī. shā jìng xuān, zì chēng liú hòu. zhāo dù hái, yǐ jiǎn jiào sī kōng chōng dōng dōu liú shǒu. zhào hái, wèi yòu pú yè.
昭宗即位,阆州刺史王建攻陈敬瑄于成都,隔绝贡奉。乃以昭度检校司空、同 平章事、成都尹、剑南西川节度招抚宣慰等使。昭度赴镇,敬瑄不受代。诏东川顾 彦朗与王建合势讨之。昭度为行营招讨。卒岁,止拔汉州。王建谓昭度曰:“相公 劳师弊众,远事蛮夷。访闻京洛以东,群侯相噬,祸难未已。朝廷不治,腹心之疾 也。相公宜亟还京师,咨谋匡合,平定两河,国家之利也。敬瑄小丑,以日月制之, 擒之必矣!此事责建可办。”昭度然之,奏请还都。昭度未及京师,建以重兵守剑 门,急攻成都下之。杀敬瑄,自称留后。昭度还,以检校司空充东都留守。召还, 为右仆射。
jǐng fú èr nián dōng, zǎi xiàng dù ràng néng wéi fèng xiáng suǒ shā, fù wěi zhāo dù zhī zhèng shì, yǔ lǐ xī bìng mìng. shí zǎi xiàng cuī zhāo wěi zhuān zhèng, è lǐ xī zhī wéi rén. jiàng zhì rì, lìng zhī zhì gào liú chóng lǔ kū má yǐ jǔ zhī. xī shàng biǎo lùn liè, tiān zǐ dài xī yì hòu. míng nián chūn, fù mìng xī tóng píng zhāng shì, zhāo wěi bù shèng qí fèn.
景福二年冬,宰相杜让能为凤翔所杀,复委昭度知政事,与李谿并命。时宰相 崔昭纬专政,恶李谿之为人。降制日,令知制诰刘崇鲁哭麻以沮之。谿上表论列, 天子待谿益厚。明年春,复命谿同平章事,昭纬不胜其忿。
xiān shì, bīn zhōu wáng xíng yú qiú wèi shàng shū lìng, zhāo dù zòu yì yún:" guó cháo yǐ lái, gōng rú guō zi yí, wèi shěng céng jiān cǐ guān." nǎi cì hào" shàng fù". cuī zhāo wěi zōng rén dìng, céng wèi xíng yú cóng shì, cháo tíng měi jiàng zhì chì, bù biàn yú zhāo wěi zhě, jí lìng dìng sù yú xíng yú, bǐ shàng zhāng lùn liè. cháo zhǐ xiǎo yǒu yī wéi, jí biǎo zhāng bù xùn. zhì shì lǐ xī rù bài. zhāo wěi wèi dìng yuē:" qián shí shàng fù zhī mìng yǐ xíng, ér zhāo dù jǔ zhī, jīn yòu yǐn xī tóng liè. cǐ rén jiān xiān, huò shàng shì tīng, zōng shè bù níng. kǒng fù yǒu dù tài wèi zhī shì." xíng yú yǔ lǐ mào zhēn shàng zhāng yán:" mìng xiāng fēi qí rén, jù wēi zōng shè." tiān zǐ yōu zhào xiǎo yù, yán xī yǒu cái. qí nián wǔ yuè, xíng yú mào zhēn huá zhōu hán jiàn yǐ bīng rù jìn, miàn zòu zhāo dù lǐ xī zhī jiān xié, qǐng jiā qiǎn zhú. zhì chì wèi xíng, sān zhèn bīng hài zhāo dù yú dū tíng yì. jí xíng yú zhū, jiàng zhì fù qí guān jué, lìng qí jiā shōu zàng.
先是,邠州王行瑜求为尚书令,昭度奏议云:“国朝已来,功如郭子仪,未省 曾兼此官。”乃赐号“尚父”。崔昭纬宗人铤,曾为行瑜从事,朝廷每降制敕,不 便于昭纬者,即令铤诉于行瑜,俾上章论列。朝旨小有依违,即表章不逊。至是李 谿入拜。昭纬谓铤曰:“前时尚父之命已行,而昭度沮之,今又引谿同列。此人奸 纤,惑上视听,宗社不宁。恐复有杜太尉之事。”行瑜与李茂贞上章言:“命相非 其人,惧危宗社。”天子优诏晓谕,言谿有才。其年五月,行瑜、茂贞、华州韩建 以兵入觐,面奏昭度、李谿之奸邪,请加谴逐。制敕未行,三镇兵害昭度于都亭驿。 及行瑜诛,降制复其官爵,令其家收葬。
cuī zhāo wěi, qīng hé rén yě. zǔ bì, huá zhōu suān zǎo xiàn wèi. fù yǎn, è zhōu guān chá shǐ. zhāo wěi jìn shì jí dì. zhāo zōng cháo, lì zhōng shū shè rén hàn lín xué shì hù bù shì láng tóng píng zhāng shì. xìng jiān xiān, jì qián dá. nèi jié zhōng rén, wài lián fān kǔn. shǔ cháo tíng wēi ruò, měi tuō yuán yǐ líng rén zhǔ. zhāo zōng míng chá, xīn bù néng kān. yǐ yòu zhào sān zhèn jiāng bīng yì quē, zéi shā zǎi fǔ nèi chén, dì shēn qiè chǐ. huì tài yuán zhī shī zhū xíng yú, bà xiāng, shòu yòu pú yè. hòu yòu yǐ tuō fù biàn zhōu, zài biǎn wú zhōu sī mǎ. xún jiàng zhì yuē:
崔昭纬,清河人也。祖庇,滑州酸枣县尉。父巘,鄂州观察使。昭纬进士及第。 昭宗朝,历中书舍人、翰林学士、户部侍郎、同平章事。性奸纤,忌前达。内结中 人,外连籓阃。属朝廷微弱,每托援以凌人主。昭宗明察,心不能堪。以诱召三镇 将兵诣阙,贼杀宰辅内臣,帝深切齿。会太原之师诛行瑜,罢相,授右仆射。后又 以托附汴州,再贬梧州司马。寻降制曰:
cuī zhāo wěi qǐng jū nèi shǔ, cū zhe wēi láo. zhuó yú shì cóng zhī sī, wěi yǐ xiè diào zhī rèn. bù néng zhōng zhēn bào guó, duān shèn chǔ shēn. qián jiāo jié yú jiān chén, zhì lòu xiè yú jī shì. xīng shuāng lèi huàn, kuāng fǔ miè wén. ěr zuì yī yě.
崔昭纬顷居内署,粗著微劳。擢于侍从之司,委以燮调之任。不能忠贞报国, 端慎处身。潜交结于奸臣,致漏泄于机事。星霜累换,匡辅蔑闻。尔罪一也。
yòu kuài qí sī fèn, zhé zì yīn móu. tuō cuī dìng zhī xiǎn xī, lián xíng yú zhī jì huà, suì zhì chēng bīng xiàng quē, hù zhòng xié jūn. gù zǎi chén wéi zhāo dù lǐ xī bìng yǐ wú gū jiàn hài, jǐ wēi zōng shè, xiǎn rǔ jūn qīn. ěr zuì èr yě.
又快其私忿,辄恣阴谋。托崔铤之险巇,连行瑜之计画,遂致称兵向阙,怙众 胁君。故宰臣韦昭度、李谿并以无辜见害,几危宗社,显辱君亲。尔罪二也。
jí xíng yú bài miè, jīng guó fǔ ān, ér nǎi zì jù qī wū, bié móu tuō fù. yòu yú fān kǔn, qián qǐng jiàn lùn, bù wéi gǒu miǎn zuì qiān, jiān yì zài xī rèn yòng. tān róng mào chǒng, jiàn làn wú yàn, bài sú shāng fēng, xián yú gòng bǐ. ěr zuì sān yě.
及行瑜败灭,京国甫安,而乃自惧欺诬,别谋托附。又于籓阃,潜请荐论,不 唯苟免罪愆,兼亦再希任用。贪荣冒宠,僭滥无厌,败俗伤风,贤愚共鄙。尔罪三 也。
yòu jiāng hòu lù, yù jié zhū wáng, qīng wǔ wǒ xiàn zhāng, diàn dú wǒ gǔ ròu. huò cái zhī shù, wén zì jù cún. lài zhū wáng zuò zhèn fù xīn, jí qí dù hài, jǐn jiāng zhāo wěi qíng kuǎn, jiān qí qīn lì xìng míng, zhí jù zòu wén, jù qí qiú tuō. zhāo wěi céng jū zǎi fǔ, jiǔ lì qīng chóng, dàn yù chěng qí huí xié, dōu bù gù qí shì tǐ. guān qí shí jiàn, shí hài tīng wén. ěr zuì sì yě.
又将厚赂,欲结诸王,轻侮我宪章,玷渎我骨肉。货财之数,文字具存。赖诸 王作朕腹心,嫉其蠹害,尽将昭纬情款,兼其亲吏姓名,直具奏闻,拒其求托。昭 纬曾居宰辅,久历清崇,但欲逞其回邪,都不顾其事体。观其识见,实骇听闻。尔 罪四也。
zì jiān xié jì lù, qíng zhuàng nán róng. shàng shì kuān xíng, wèi xíng yán xiàn, tóu yú huāng yì, jì qí zì xīn. ér bù néng tuì shěng guò yóu, gōng chéng zhì mìng, sù fù biǎn suǒ, yòng shǒu cháng guī. ér yóu zì wù yàn ān, xún wén suǒ zài liú zhù jiǎo rǎo fān zhèn, wǔ màn cháo zhāng. céng wú bǐng wèi zhī xīn, kě yàn bāo cáng zhī jì. wǎng zhī qiān jiù, wéi bàng cháo tíng. ěr zuì wǔ yě.
自奸邪既露,情状难容。尚示宽刑,未行严宪,投于荒裔,冀其自新。而不能 退省过尤,恭承制命,速赴贬所,用守常规。而犹自务宴安,寻闻所在留驻;搅扰 籓镇,侮慢朝章。曾无禀畏之心,可验苞藏之计。罔知愆咎,唯谤朝廷。尔罪五也。
zhèn yǐ ēn zé zhě, dì wáng zhī yǔ lù, nòng fǎ zhě, bāng guó zhī léi tíng wú yǔ lù zé shù wù bù róng, wú léi tíng zé wàn bāng bù sù. zhèn tǐ tiān dào yǐ huà yù, zūn wáng dù yǐ chéng qīng, zuì jì zhāo zhāng, lǐ nán hán gòu. fán bǎi duō shì, yí tǐ yǔ huái. yí suǒ zài cì zì jìn.
朕以恩泽者,帝王之雨露,弄法者,邦国之雷霆;无雨露则庶物不荣,无雷霆 则万邦不肃。朕体天道以化育,遵王度以澄清,罪既昭彰,理难含垢。凡百多士, 宜体予怀。宜所在赐自尽。
shí zhāo wěi xíng cì zhì jīng nán, zhōng shǐ zhì, zhǎn zhī.
时昭纬行次至荆南,中使至,斩之。
xiōng zhāo fú, shì zhì lǐ bù shàng shū. zhāo yuàn, tài zǐ shǎo bǎo. zhāo jǔ, jǐ shì zhōng. zhāo yuǎn, kǎo gōng yuán wài láng.
兄昭符,仕至礼部尚书。昭愿,太子少保。昭矩,给事中。昭远,考功员外郎。
zhāng jùn, zì yǔ chuān, hé jiān rén. zǔ zhòng sù, wèi zhì zhōng shū shè rén. fù liào, guān bēi, jiā yù zhōu. jùn tì tǎng bù jī, shè liè wén shǐ, hǎo dà yán, wèi shì yǒu zhī suǒ bìn qì. chū cóng xiāng fù suí jì, xián báo qí wéi rén. jùn fèn fèn bù dé zhì, nǎi tián yī yě fú, yǐn yú jīn fèng shān, xué guǐ gǔ zòng héng zhī shù, yù yǐ bǎi hé qǔ guì shì. gān fú zhōng, shū mì shǐ yáng fù gōng yīn shǐ yù zhī, zì chǔ shì jiàn wèi tài cháng bó shì, lèi zhuǎn dù zhī yuán wài láng.
张濬,字禹川,河间人。祖仲素,位至中书舍人。父镣,官卑,家寓州。濬倜 傥不羁,涉猎文史,好大言,为士友之所摈弃。初从乡赋随计,咸薄其为人。濬愤 愤不得志,乃田衣野服,隐于金凤山,学鬼谷纵横之术,欲以捭阖取贵仕。乾符中, 枢密使杨复恭因使遇之,自处士荐为太常博士,累转度支员外郎。
huáng cháo jiāng bī guān fǔ, jùn tuō jí qǐng gào, shì qí mǔ, qiè zú bì luàn shāng zhōu. zéi fàn jīng shī, xī zōng chū xìng, tú wú gōng dùn, wèi jūn bù dé shí. hàn yīn lìng lǐ kāng xiàn qiǔ ěr shù bǎi luó gāng, jūn shì shǐ dé shí. xī zōng zhào kāng wèn yuē: " qīng wèi xiàn lìng, ān cāo xīn jí cǐ?" kāng duì yuē:" chén wèi chén lì, gǎn yǒu cǐ jìn xiàn? zhāng jùn yuán wài jiào chén yě." dì yì zhī, jí zhào zhì xíng zài, bài bīng bù láng zhōng. wèi jǐ, bài jiàn yì dài fū.
黄巢将逼关辅,濬托疾请告,侍其母,挈族避乱商州。贼犯京师,僖宗出幸, 途无供顿,卫军不得食。汉阴令李康献糗饵数百骡纲,军士始得食。僖宗召康问曰: “卿为县令,安操心及此?”康对曰:“臣为尘吏,敢有此进献?张濬员外教臣也。” 帝异之,急召至行在,拜兵部郎中。未几,拜谏议大夫。
qí nián dōng, zǎi xiàng wáng duó zhì huá tái, jiān chōng tiān xià xíng yíng dū tǒng. fāng zhēng bīng zhū hóu, zòu yòng jùn wèi dū tǒng pàn guān. shí wáng jìng wǔ chū pò hóng bà láng, jūn wēi dà zhèn, lèi zhào zhēng píng lú bīng, jìng wǔ dú bù fù yuán. duó qiǎn jùn wǎng shuō zhī, jìng wǔ yǐ shòu wěi mìng, fù hù qiáng bù yíng zhào shǐ. jùn zhì, yè jiàn, zé zhī yuē:" gōng wèi tiān zǐ shǒu fān, wáng chén jī zhào xuān yù, ér wǔ màn zhào shǐ. jì wèi shí jūn chén lǐ fēn, fù hé yán yǐ yù jūn mín zāi?" jìng wǔ è rán xiè jiù. jì xuān zhào, jūn shì àn bīng mò rán, jùn bìng zhào jiàng zuǒ jí yú jū chǎng miàn yù zhī yuē:" rén shēng xiào zhōng zhàng yì, suǒ jì cū fēn shùn nì, xuán zhī lì hài. huáng cháo qián rì fàn yán lǔ ěr, gōng děng shě lèi yè tiān zǐ ér chén fàn yán bái dīng, hé lì hài zhī kě lùn yé? jīn zhū hóu qín wáng, tiān xià xiǎng yìng, gōng děng dú jù yī zhōu, zuò guān chéng bài. zéi píng zhī hòu, qù jiù hé ān? ruò néng cǐ jì pái nàn jiě fēn, chén shī jū lǚ, gòng zhū kòu dào, yíng fèng luán yú, zé fù guì gōng míng, zhǐ zhǎng kě qǔ. wú xī gōng bèi shě ān ér jí wēi yě!" zhū jiàng gǎi róng yǐn guò, wèi jìng wǔ yuē:" jiàn yì zhī yán shì yě." jí shí chū jūn, cóng jùn rù yuán jīng shī. zéi píng, lèi qiān hù bù shì láng. xī zōng zài xìng shān nán, bài píng zhāng shì pàn dù zhī.
其年冬,宰相王铎至滑台,兼充天下行营都统。方征兵诸侯,奏用濬为都统判 官。时王敬武初破弘霸郎,军威大振,累诏征平卢兵,敬武独不赴援。铎遣濬往说 之,敬武已受伪命,复怙强不迎诏使。濬至,谒见,责之曰:“公为天子守籓,王 臣赍诏宣谕,而侮慢诏使。既未识君臣礼分,复何颜以御军民哉?”敬武愕然谢咎。 既宣诏,军士按兵默然,濬并召将佐集于鞠场面谕之曰:“人生效忠仗义,所冀粗 分顺逆,悬知利害。黄巢前日贩盐虏耳,公等舍累叶天子而臣贩盐白丁,何利害之 可论耶?今诸侯勤王,天下响应,公等独据一州,坐观成败。贼平之后,去就何安? 若能此际排难解纷,陈师鞠旅,共诛寇盗,迎奉銮舆,则富贵功名,指掌可取。吾 惜公辈舍安而即危也!”诸将改容引过,谓敬武曰:“谏议之言是也。”即时出军, 从濬入援京师。贼平,累迁户部侍郎。僖宗再幸山南,拜平章事、判度支。
jùn chū fā jī, yī yáng fù gōng. jí fù gōng shī shì, nǎi yī tián lìng zī, yǐ zhì zhòng wèi, ér fǎn báo fù gōng. jí zài xìng shān nán, fù gōng dài lìng zī wèi zhōng wèi, bà jùn zhī zhèng shì. zhāo zōng chū zài fān dǐ, shēn jí huàn guān, fù gōng yǒu yuán lì dà xūn, shì ēn rèn shì, shàng xīn bù píng zhī. dāng shí qū xiàng zhě, duō yán jùn yǒu fāng lüè, néng huà dà jì, fù yòng wèi zǎi xiàng pàn dù zhī. shàng cháng wèn jùn, zhì lǐ hé shì zuì jí? duì yuē:" mò ruò qiáng bīng. bīng qiáng ér tiān xià fú." shàng yóu shì zhuān wù sōu bǔ bīng jiǎ, yù yǐ wǔ gōng shèng tiān xià. hòu yán yīng lùn qián dài wéi zhì dé shī, jùn yuē:" bù bì yuǎn zhēng hàn jìn zhī bì. chén qiè jiàn bì xià chūn qiū dǐng shèng, yīng ruì rú cǐ, nèi wài bī yú qiáng chén. chén měi sī zhī, shí tòng xīn ér qì xuè yě."
濬初发迹,依杨复恭。及复恭失势,乃依田令孜,以至重位,而反薄复恭。及 再幸山南,复恭代令孜为中尉,罢濬知政事。昭宗初在籓邸,深嫉宦官,复恭有援 立大勋,恃恩任事,上心不平之。当时趋向者,多言濬有方略,能画大计,复用为 宰相、判度支。上尝问濬,致理何事最急?对曰:“莫若强兵。兵强而天下服。” 上由是专务搜补兵甲,欲以武功胜天下。后延英论前代为治得失,濬曰:“不必远 征汉、晋之弊。臣窃见陛下春秋鼎盛,英睿如此,内外逼于强臣。臣每思之,实痛 心而泣血也。”
huì zhū quán zhōng zhū qín zōng quán, ān jū shòu shā lǐ kè gōng, yǐ lù zhōu jiàng quán zhōng. yōu zhōu lǐ kuāng wēi yún zhōu hè lián duó děng zòu qǐng chū jūn tǎo tài yuán. zhào sì pǐn yǐ shàng guān yì, jiē yán:" guó zuò wèi ān, bù yí shēng shì. jiǎ rú dé tài yuán, yì fēi guó jiā suǒ yǒu." jùn yì yuē:" xiān dì pín zhì bō yuè, wáng shì bù níng. yuán qí luàn jiē, yóu kè yòng quán zhōng zhī máo dùn yě. qǐng yīn qí zòu, chéng quán zhōng lì gōng, kě duàn liǎng xióng zhī shì." shàng yuē:" shōu fù zhī gōng, kè yòng dì yī. jīn chéng qí wēi kùn ér jiā bīng, zhū hóu qí wèi wǒ hé?" jùn kěn lùn yòng bīng zhī lì hài, gài yù shì wài shì ér jǐ fù gōng yě. shàng zhǐ wèi jué. zǎi chén kǒng wěi yuē:" zhāng jùn suǒ chén, wàn dài zhī lì yě. bì xià suǒ xī, jí rì zhī lì yě. yǐ chén suǒ liào, shī dù hé ér zéi bì zì pò. zuó jì dù jūn zhōng zhuǎn xiǎng kào láo, yī èr nián jiān, bì wú quē shì, bì xià duàn yì xíng zhī."
会硃全忠诛秦宗权,安居受杀李克恭,以潞州降全忠。幽州李匡威、云州赫连 铎等奏请出军讨太原。诏四品以上官议,皆言:“国祚未安,不宜生事。假如得太 原,亦非国家所有。”濬议曰:“先帝频至播越,王室不宁。原其乱阶,由克用、 全忠之矛盾也。请因其奏,乘全忠立功,可断两雄之势。”上曰:“收复之功,克 用第一。今乘其危困而加兵,诸侯其谓我何?”濬恳论用兵之利害,盖欲示外势而 挤复恭也。上旨未决。宰臣孔纬曰:“张濬所陈,万代之利也。陛下所惜,即日之 利也。以臣所料,师渡河而贼必自破。昨计度军中转饷犒劳,一二年间,必无阙事, 陛下断意行之。”
jì èr xiāng jù lùn, nǎi yǐ jùn wèi hé dōng xíng yíng bīng mǎ dōu zhāo tǎo xuān wèi shǐ, yǐ jīng zhào yǐn sūn kuí fù zhī. réng shòu kuí zhāo yì jié dù shǐ, huá zhōu hán jiàn wèi gōng jūn shǐ, zhū quán zhōng wèi tài yuán xī nán miàn zhāo tǎo shǐ, lǐ kuāng wēi hè lián duó wèi tài yuán dōng běi miàn zhāo tǎo shǐ. quán zhōng yǐ biàn jūn sān qiān wèi jùn yá duì. dà shùn yuán nián liù yuè, jùn lǜ jūn wǔ shí èr dōu, jiān bīn níng fū xià zá lǔ gòng wǔ wàn rén qí, fā zì jīng shī. zhāo zōng yù ān xǐ lóu lín sòng, jùn jiǔ hān qì zòu yuē: " bì xià dòng wèi zéi chén chè zhǒu, chén suǒ yǐ shì sǐ fèn wǎn, wèi bì xià chú qí jiàn bī." yáng fù gōng wén zhī bù yuè. zhōng wèi nèi shǐ jiàn yú cháng lè, fù gōng fèng zhī jiǔ shǔ jùn, jùn cí yuē:" shèng rén cì jiǔ, yǐ zuì yǐ." fù gōng xì yuē: " xiàng gōng wò jìn bīng, yōng dà sōu, dú dāng yī miàn, bù lǐng fù gōng yì zuò miàn zi yé!" jùn xiào yuē:" zéi píng zhī hòu, fāng jiàn miàn zi." fù gōng xián zhī.
既二相俱论,乃以濬为河东行营兵马都招讨宣慰使,以京兆尹孙揆副之。仍授 揆昭义节度使,华州韩建为供军使,硃全忠为太原西南面招讨使,李匡威、赫连铎 为太原东北面招讨使。全忠以汴军三千为濬牙队。大顺元年六月,濬率军五十二都, 兼邠宁、鄜、夏杂虏共五万人骑,发自京师。昭宗御安喜楼临送,濬酒酣泣奏曰: “陛下动为贼臣掣肘,臣所以誓死愤惋,为陛下除其僭逼。”杨复恭闻之不悦。中 尉内使饯于长乐,复恭奉卮酒属濬,濬辞曰:“圣人赐酒,已醉矣。”复恭戏曰: “相公握禁兵,拥大蒐,独当一面,不领复恭意作面子耶!”濬笑曰:“贼平之后, 方见面子。”复恭衔之。
shí biàn huá bīn qí zhī shī dù hé, huì jùn yú jìn zhōu. biàn jiāng zhū chóng jié quán zhī lù zhōu shì, tài yuán jiāng lǐ cún xiào gōng zhī. jùn lǜ zéi píng biàn rén jù zhāo yì, nǎi lìng sūn kuí fēn bīng fù zhèn, zhōng shǐ hán guī fàn sòng jīng jié zhì jūn. bā yuè, kuí yǔ guī fàn fù lù zhōu. zhì lù, bìng wèi cún xiào qín sòng tài yuán. jiǔ yuè, biàn jiāng gé cóng zhōu qì lù zhōu. shí yuè, jùn jūn zhì yīn dì, bīn qí huá sān zhèn zhī shī yíng píng yáng. lǐ cún xiào jī zhī, yī zhàn ér bài, wěi bīng zhàng kuì sàn. jìn gōng jìn zhōu. shù rì, zhōng yè jùn liǎn zhòng dùn zǒu. bǐ shǔ, sàng shī dài bàn. cún xiào jìn shōu jìn jiàng cí xí děng zhōu. jùn láng bèi yóu hán shān yú wáng wū, chū hé qīng, chāi wū mù fù fá jì hé, bù xià lí sàn jiāng jǐn. lǐ kè yòng shàng zhāng lùn sù yuē:
时汴、华、邠、岐之师渡河,会濬于晋州。汴将硃崇节权知潞州事,太原将李 存孝攻之。濬虑贼平汴人据昭义,乃令孙揆分兵赴镇,中使韩归范送旌节至军。八 月,揆与归范赴潞州。至潞,并为存孝擒送太原。九月,汴将葛从周弃潞州。十月, 濬军至阴地,邠、岐、华三镇之师营平阳。李存孝击之,一战而败,委兵仗溃散。 进攻晋州。数日,中夜濬敛众遁走。比曙,丧师殆半。存孝进收晋、绛、慈、隰等 州。濬狼狈由含山逾王屋,出河清,拆屋木缚筏济河,部下离散将尽。李克用上章 论诉曰:
jìn zhōu cháng níng guān shǐ zhāng chéng huī yú dāng dào lù dào zhāng jùn bǎng bìng zhào yuē, zhāng jùn chōng zhāo tǎo zhì zhì shǐ, lìng lǜ shī tǎo chén, jiān xuē chén shǔ jí guān jué zhě. chén chéng yuān chéng fèn, dùn shǒu, dùn shǒu! fú yǐ zǎi chén zhāng jùn qī tiān bì rì, láng miào bù róng. chán chén yú jūn, duó chén zhī wèi. píng yàn shuài wàng zòu, yǔ biàn zéi jié ēn jiǎo tuō huáng wēi, shàn xuān wáng mìng, zhēng jí shī lǚ, náo luàn qián kūn. wù bì xià zhōng xīng zhī móu, zī qián lí zhòng shāng zhī kùn. chén shí hé zuì, ér bì xià fá zhī? cǐ zé zǎi chén chí quán, miàn qī bì xià.
晋州长宁关使张承晖于当道录到张濬榜并诏曰,张濬充招讨制置使,令率师讨 臣,兼削臣属籍官爵者。臣诚冤诚愤,顿首,顿首!伏以宰臣张濬欺天蔽日,廊庙 不容。谗臣于君,夺臣之位。凭燕帅妄奏,与汴贼结恩;矫托皇威,擅宣王命,征 集师旅,挠乱乾坤。误陛下中兴之谋,资黔黎重伤之困。臣实何罪,而陛下伐之? 此则宰臣持权,面欺陛下。
kuàng chén fù zǐ sān dài, shòu ēn sì cháo, pò xú fāng, jiù jīng chǔ, shōu fèng quē, suì xiāo cháo, zhì bì xià jīn rì guān tōng tiān zhī guān, pèi bái yù zhī xǐ. chén zhī shǔ jí, yì huáng suǒ cì chén zhī shī lǜ, xiān dì suǒ mìng. chén wú nì jié, jùn tǎo hé míng? bì xià ruò yàn zhú gōng chén, yù yòng wén lì, zì kě qiān chén fēng yì, yǐ hóu jiù dì. nài hé jiā zhū qí zuì, shú kěn wú cí? ruò yǐ chén yún zhōng zhī fá, huò zuì yú shí, zé tuò bá sī gōng qǔ fū yán, zhū quán zhōng qīn xú yùn, bì xià hé bù tǎo zhī? jiǎ lìng lǐ xiào dé bù zhōng yú zhǔ, fá zhī wéi shì, zé zhū xuān shí pǔ yǒu hé zuì yé? cǐ nǎi tóng zuò ér yì míng, shǎng bǐ ér zhū cǐ, shǐ tiān xià fān fú, qiáng zhě è wàn, ruò zhě zì dòng, liú yán qiè yì, wèi chén yuàn jiē, gù fēi zhōng xīng zhī shù yě.
况臣父子三代,受恩四朝,破徐方,救荆楚,收凤阙,碎枭巢,致陛下今日冠 通天之冠,佩白玉之玺。臣之属籍,懿皇所赐;臣之师律,先帝所命。臣无逆节, 濬讨何名?陛下若厌逐功臣,欲用文吏,自可迁臣封邑,以侯就第。奈何加诸其罪, 孰肯无词?若以臣云中之伐,获罪于时,则拓拔思恭取鄜、延,硃全忠侵徐、郓, 陛下何不讨之?假令李孝德不忠于主,伐之为是,则硃瑄、时溥有何罪耶?此乃同 坐而异名,赏彼而诛此,使天下籓服,强者扼腕,弱者自动,流言窃议,为臣怨嗟, 固非中兴之术也。
qiě bì xià diàn wēi zhī qiū, zé jiǎng chén wèi hán péng yī huò jì ān zhī hòu, mà chén yuē róng jié fān yí. hǎi nèi wò bīng lì shì rú chén zhě zhòng yǐ, níng bù jù bì xià tā shí zhī mà zāi? chén zuó yù yàn jūn, yǐ lǐ tuì shě. kuāng wēi qiǎn mèi, hòu zì jīn kuā, nǎi yán chén zhōng shǐ shí, fù shì zú. zhì nèi wài fèi shēng yī fà, duǎn móu jìng chén, wù bì xià jūn chén zhī fēn. kuàng mìng guān xuǎn jiāng, zì yǒu diǎn xíng, bù bì xìng chén zhī ruò ér hòu qǔ zhī. tǎng chén yán qī tǐng mìng, shàng gù yī fāng, bǐ shí hé yán yǐ jiàn bì xià. cǐ zé jiān xié péng dǎng, qīng nòng bāng diǎn, bì xià níng liú duān yǐ, hé yóu zhī zhī? jīn zhāng jùn jì yǐ chū jūn, wēi chén gù nán shù shǒu. chén biàn yù jiào hūn, qīng qí miàn kòu yù jiē, sù xié nìng yú bì xià zhī tóng chí, nà zhào mìng yú xiān huáng zhī zōng miào, rán hòu shù shēn sī bài, gān chù xiàn zhāng.
且陛下阽危之秋,则奖臣为韩、彭、伊、霍;既安之后,骂臣曰戎、羯、蕃、 夷。海内握兵立事如臣者众矣,宁不惧陛下他时之骂哉?臣昨遇燕军,以礼退舍。 匡威浅昧,厚自矜夸,乃言臣中矢石,覆士卒。致内外吠声一发,短谋竞陈,误陛 下君臣之分。况命官选将,自有典刑,不必幸臣之弱而后取之。倘臣延期挺命,尚 固一方,彼实何颜以见陛下。此则奸邪朋党,轻弄邦典,陛下凝旒端扆,何由知之? 今张濬既以出军,微臣固难束手。臣便欲叫阍,轻骑面叩玉阶,诉邪佞于陛下之彤 墀,纳诏命于先皇之宗庙,然后束身司败,甘处宪章。
shí kè yòng lìng suǒ qín zhōng shǐ fèng biǎo, biǎo zhì ér jùn bài, cháo tíng sǒng zhèn, zhì yuē:
时克用令所擒中使奉表,表至而濬败,朝廷耸震,制曰:
hàn wǔ yīn gōng jiǎn fù shù zhī hòu, jiàn zhì shuò fāng, sūn hóng jǔ zhī, shí bù dé yī. ér liáng shǐ yǐ hóng yǒu zǎi xiàng tǐ zhě, chéng yǐ ài rén zhì guó wèi xiān, tà jìng kāi jiāng wèi mò. jí xiào xuān zhí xióng cái xuē píng zhī yú, jiāng yì běi zhēng, wèi xiāng zhēng zhī, wǔ jiāng xún bà. guǒ zhì zhōng xīng, hào wèi xián fǔ. kuàng zhèn chéng tiān yàn bīng gē zhī hòu, rén sī xiū xī zhī shí. gǎn wàng gāo kuí, gòng chéng yáo rì shù jī sūn wèi, cū jí hàn nián. gǒu yì yú sī, rú hé yǐ zhù!
汉武因恭俭富庶之后,建置朔方,孙弘沮之,十不得一。而良史以弘有宰相体 者,诚以爱人治国为先,拓境开疆为末。及孝宣值雄才削平之余,将议北征,魏相 争之,五将寻罢。果致中兴,号为贤辅。况朕承天厌兵戈之后,人思休息之时。敢 望皋、夔,共成尧日;庶几孙、魏,粗及汉年。苟易于斯,如何倚注!
guāng lù dài fu mén xià shì láng jiān hù bù shàng shū tóng zhōng shū mén xià píng zhāng shì shàng zhù guó qīng hé jùn kāi guó bó shí yì yī qiān èr bǎi hù chōng hé dōng xíng yíng zhū dào bīng mǎ zhāo tǎo zhì zhì děng shǐ zhāng jùn, zǎo yǐ shèng míng, chēng wéi qí shì, yóu shì zài jiā zhēng yòng, wěi yǐ jūn héng, wèi qí bì zhì xiǎo kāng, kè shèng dà rèn. ér nǎi wǎng sī shǒu dào, dàn yù yāo gōng, yòng bù guǐ zhī xún móu, qǐ wú míng zhī bīng gé. zì yún yī jǔ, zhǐ zài xún shí, jiān qǐng kàng lùn, shì mò néng duó. qīng gé liàng wèi bīn zhī yì, xiǎo péi dù huái yòu zhī xíng. jīng gōng hán xuān, hào fèi bǎi wàn. xū dàn zhāng yú cháo yě, zhà guǐ bù yú huá yí, héng cǎo miè wén, liáo yuán yù jí. bǐ yōng máo chéng yì zhī shǐ, qiú zài lǔ tíng qín wáng fèng guó zhī jūn, huái guī běn tǔ. wàng láng miào zhī wēi zhòng, jié fān píng zhī chóu chóu. yù shǐ hǎi nèi shēng líng, jié qí gòng fù bù dú hé zhōng jùn yì, dàng wèi qiū xū. qián shēng lì jiē, yù shuí guī jiù?
光禄大夫、门下侍郎、兼户部尚书、同中书门下平章事、上柱国、清河郡开国 伯、食邑一千二百户、充河东行营诸道兵马招讨制置等使张濬,早以盛名,称为奇 士,由是再加征用,委以钧衡,谓其必致小康,克胜大任。而乃罔思守道,但欲邀 功,用不诡之询谋,起无名之兵革。自云一举,止在旬时,坚请抗论,势莫能夺。 轻葛亮渭滨之役,小裴度淮右之行。经功寒暄,耗费百万。虚诞彰于朝野,诈诡布 于华夷,横草蔑闻,燎原愈急。俾拥旄乘驿之使,囚在虏庭;勤王奉国之军,怀归 本土。忘廊庙之威重,结籓屏之仇雠。欲使海内生灵,竭其贡赋;不独河中郡邑, 荡为丘墟。潜生厉阶,欲谁归咎?
yú xì! zhēng cháo cuò zhī gù shì, sī wáng huī zhī jiù zhāng, guó yǒu míng wén, ěr dāng hé huàn? shàng yǐ ài rén yǐ lǐ, lǐ tǐ yí rán. lián zhèn jù quán, wǔ chāng shàn dì, yí bà shū zhóu zhī wù, réng tíng zhī dù zhī sī. miǎn zì sī wéi, yǐ táo hòu mìng. kě jiǎn jiào hù bù shàng shū è zhōu cì shǐ wǔ chāng jūn jié dù guān chá děng shǐ.
于戏!征晁错之故事,思王恢之旧章,国有明文,尔当何逭?尚以爱人以礼, 理体宜然。廉镇剧权,武昌善地,宜罢枢轴之务,仍停支度之司。勉自思惟,以逃 后命。可检校户部尚书、鄂州刺史、武昌军节度观察等使。
xún biǎn lián zhōu cì shǐ, chí yì fā qiǎn. xíng zhì lán tián guān bù xíng, liú huá zhōu yī hán jiàn. shí cháo tíng wēi ruò, jìng bù néng jí.
寻贬连州刺史,驰驿发遣。行至蓝田关不行,留华州依韩建。时朝廷微弱,竟 不能诘。
gān níng èr nián, sān zhèn shā wéi zhāo dù. dì zhào kǒng wěi yù dà yòng, yì yǐ jùn wèi bīng bù shàng shū, yòu lǐng tiān xià zū yōng shǐ. sān nián, tiān zǐ xìng huá zhōu, bà jùn shǐ wù, shǒu shàng shū yòu pú yè. shàng shū qǐ zhì shì, shòu zuǒ pú yè zhì shì. nǎi hái luò yáng, jū yú zhǎng shuǐ xiàn bié shù. jùn suī tuì jū shān shù, cháo tíng huò yǒu de shī, bì zhāng shū shàng yán. dé wáng fèi lì zhī jì, jùn zhì shū zhū fān, qǐng tú kuāng fù. wáng shī fàn qīng zhōu qǐ bīng, yù qǔ jùn wèi móu zhǔ. shì suī bù guǒ, qí jī pō xiè. zhū quán zhōng jiāng tú cuàn dài, jù jùn gòu luàn sì fāng, bù yù xiǎn zhū, mì fěng zhāng quán yì lìng tú zhī. nǎi lìng yá jiāng yáng lín lǜ jiàn zú wǔ shí rén, yǒu rú jié dào, wéi qí shù ér shā zhī, tiān fù sān nián shí èr yuè huì yè yě.
乾宁二年,三镇杀韦昭度。帝召孔纬欲大用,亦以濬为兵部尚书,又领天下租 庸使。三年,天子幸华州,罢濬使务,守尚书右仆射。上疏乞致仕,授左仆射致仕。 乃还洛阳,居于长水县别墅。濬虽退居山墅,朝廷或有得失,必章疏上言。德王废 立之际,濬致书诸籓,请图匡复。王师范青州起兵,欲取濬为谋主。事虽不果,其 迹颇泄。硃全忠将图篡代,惧濬构乱四方,不欲显诛,密讽张全义令图之。乃令牙 将杨麟率健卒五十人,有如劫盗,围其墅而杀之,天复三年十二月晦夜也。
yǒng níng xiàn lì yè yàn zhě, zhāng shì dài zhī sù hòu. yáng lín zhī lái, yàn zhī zhī, gào jùn dì èr zi gé yuē:" xiāng gōng zhī huò bù kě miǎn, láng jūn yí zì wèi móu." gé jùn fù zǐ hào táo ér yǐ. jùn wèi gé yuē:" liú zé bìng mìng, qù huò kě miǎn. rǔ zì tú zhī, wù yǐ wú wèi lèi, jì cún hòu sì yě." gé bài cí ér qù. yè yàn lǜ yì shì sān shí rén, sòng dù hàn jiāng ér xuán. gé yóu jīng jiāng shàng xiá rù shǔ. wáng jiàn jiàn hào, yòng wèi zǎi xiàng. zhōng xīng píng shǔ, rèn huán xié gé ér hái. gé gǎn yè yàn zhī huì, fǎng zhī, shēn yǐ mò, ér hòu bào qí jiā. jùn dì sān zi cuàn yú yáng xíng mì.
永宁县吏叶彦者,张氏待之素厚。杨麟之来,彦知之,告濬第二子格曰:“相 公之祸不可免,郎君宜自为谋。”格、濬父子号咷而已。濬谓格曰:“留则并命, 去或可免。汝自图之,勿以吾为累,冀存后祀也。”格拜辞而去。叶彦率义士三十 人,送渡汉江而旋。格由荆江上峡入蜀。王建僭号,用为宰相。中兴平蜀,任圜携 格而还。格感叶彦之惠,访之,身已殁,而厚报其家。濬第三子窜于杨行密。
zì gān níng zhī hòu, zéi chén nèi wǔ, wáng shì jìn wēi. zhāo zōng bù kān líng ruò, yù jiǎn bá qí cái yǐ wéi xiāng. rán cǎi yú qún xiǎo zhī lùn, wèi cháng huò yī míng rén. dēng yòng zhī tú, wú bù wéi shí chī qiào.
自乾宁之后,贼臣内侮,王室浸微。昭宗不堪凌弱,欲简拔奇材以为相。然采 于群小之论,未尝获一名人。登用之徒,无不为时嗤诮。
zhū pǔ zhě, gān níng zhōng wèi guó zǐ bó shì. fǔ rú mù jiàng, wú tā cái jì. dào shì xǔ yán shì chū rù jìn zhōng, cháng yī pǔ wèi jiān lì, cóng róng shàng qián jiàn pū yǒu jīng jì cái. zhāo zōng zhào jiàn, duì yǐ jīng yì, shén yuè, jí rì bài jiàn yì dà fū píng zhāng shì. zài zhōng shū yǔ míng gōng chǐ, bǐ zhá yì lùn, dòng wèi xiào duān. shù yuè, yán shì shì bài, jù wèi hán jiàn suǒ shā.
硃朴者,乾宁中为国子博士。腐儒木强,无他才伎。道士许岩士出入禁中,尝 依朴为奸利,从容上前荐仆有经济才。昭宗召见,对以经义,甚悦,即日拜谏议大 夫、平章事。在中书与名公齿,笔札议论,动为笑端。数月,岩士事败,俱为韩建 所杀。
zhèng qǐ zhě, yǐ jìn shì dēng dì, lì jiān chá diàn zhōng, cāng hù èr yuán wài, jīn xíng yòu sī sān láng zhōng. jiā pín qiú jùn, chū wèi lú zhōu cì shǐ. huáng cháo zì lǐng biǎo hái, jīng huái nán piāo lüè. qǐ yí huáng cháo wén dié, qǐng bù fàn jùn jiè. cháo xiào ér cóng zhī, yī jùn dú bù bèi kòu. tiān zǐ jiā zhī, cì fēi yú dài. bà jùn, yǒu qián qiān mín, jì zhōu tǎng. hòu jùn shù xiàn, dào bù fàn zhèng shǐ jūn jì kù qián. zhì yáng xíng mì wèi cì shǐ, sòng suǒ jì yú jīng shī hái qǐ.
郑綮者,以进士登第,历监察、殿中,仓、户二员外,金、刑、右司三郎中。 家贫求郡,出为庐州刺史。黄巢自岭表还,经淮南剽掠。綮移黄巢文牒,请不犯郡 界。巢笑而从之,一郡独不被寇。天子嘉之,赐绯鱼袋。罢郡,有钱千缗,寄州帑。 后郡数陷,盗不犯郑使君寄库钱。至杨行密为刺史,送所寄于京师还綮。
qǐ shàn wèi shī, duō wǔ jù cì shí, gù luò gé diào, shí hào zhèng wǔ xiē hòu tǐ. chū qù lú jiāng, yǔ jùn rén bié yún: " wéi yǒu liǎng xíng gōng xiè lèi, yī shí sǎ xiàng dù tóu fēng." huá jī jiē cǐ lèi yě.
綮善为诗,多侮剧刺时,故落格调,时号郑五歇后体。初去庐江,与郡人别云: “唯有两行公廨泪,一时洒向渡头风。”滑稽皆此类也。
wáng huī wèi yù shǐ dài fū, zòu qǐ wèi bīng bù láng zhōng zhī tái zá, qiān jǐ shì zhōng, cì jīn zǐ. xī zōng zì shān nán hái, yǐ zǎi xiàng dù ràng néng dì hóng huī wèi zhōng shū shè rén. qǐ yǐ hóng huī xiōng zài zhōng shū, dì bù yí tóng jū jìn jìn, fēng hái zhì shū. tiān zǐ bù bào, qǐ jí yí bìng xiū guān. wú jǐ, yǐ zuǒ sàn qí cháng shì zhēng hái. cháo zhèng yǒu quē, wú bù shàng zhāng lùn liè. shì suī bù xíng, xuān chuán dū xià, zhí zhèng è zhī, gǎi guó zǐ jì jiǔ. wù yì yǐ qǐ kuāng jiàn ér zhì zhī sàn dì, bù kě, zhí zhèng jù, fù yòng wèi cháng shì.
王徽为御史大夫,奏綮为兵部郎中、知台杂,迁给事中,赐金紫。僖宗自山南 还,以宰相杜让能弟弘徽为中书舍人。綮以弘徽兄在中书,弟不宜同居禁近,封还 制书。天子不报,綮即移病休官。无几,以左散骑常侍征还。朝政有阙,无不上章 论列。事虽不行,喧传都下,执政恶之,改国子祭酒。物议以綮匡谏而置之散地, 不可,执政惧,复用为常侍。
guāng huà chū, zhāo zōng hái gōng, shù zhèng wèi qiè. qǐ měi xíng yú shī shén ér cháo zhī, zhōng rén huò sòng qí yǔ yú shàng qián. zhāo zōng jiàn qí jī jié, wèi yǒu yùn xù, jiù cháng zòu bān bù cè zhù yún:" zhèng qǐ kě lǐ bù shì láng píng zhāng shì." zhōng shū xū lì yì qí jiā cān yè, qǐ xiào ér wèn zhī yuē:" zhū jūn dà wù, bǐ tiān xià rén bìng bù shí zì, zǎi xiàng bù jí zhèng wǔ yě." xū lì yuē:" chū zì shèng zhǐ tè ēn, lái rì zhì xià." kàng qí shǒu yuē:" wàn yī rú cǐ, xiào shā tā rén." míng rì guǒ zhì xià, qīn bīn lái hè, sāo shǒu yán yuē:" xiē hòu zhèng wǔ zuò zǎi xiàng, shí shì kě zhī yǐ." lèi biǎo xùn ràng, bù huò. jì rù shì shì, kǎn rán shǒu dào, wú fù huī xié. zhōng yǐ wù wàng fēi yí, zì qiú yǐn tuì. sān yuè yú, yí jí qǐ hái, yǐ tài zǐ shǎo bǎo zhì shì. guāng huà èr nián zú.
光化初,昭宗还宫,庶政未惬。綮每形于诗什而嘲之,中人或诵其语于上前。 昭宗见其激讦,谓有蕴蓄,就常奏班簿侧注云:“郑綮可礼部侍郎、平章事。”中 书胥吏诣其家参谒,綮笑而问之曰:“诸君大误,俾天下人并不识字,宰相不及郑 五也。”胥吏曰:“出自圣旨特恩,来日制下。”抗其手曰:“万一如此,笑杀他 人。”明日果制下,亲宾来贺,搔首言曰:“歇后郑五作宰相,时事可知矣。”累 表逊让,不获。既入视事,侃然守道,无复诙谐。终以物望非宜,自求引退。三月 余,移疾乞骸,以太子少保致仕。光化二年卒。
shí yì yǐ zhāo zōng mìng tái chén jùn pǔ qǐ sān rén yóu miù, jì mò zhī yāo yě.
时议以昭宗命台臣濬、朴、綮三人尤谬,季末之妖也。
liú chóng wàng, zì xī tú. qí xiān dài jùn rén, suí yuán wèi xiào wén dì xǐ luò yáng, suì wèi hé nán rén. bā dài zǔ suí dà lǐ qīng tǎn, shēng zhèng huì, fǔ tài zōng qǐ yì jìn yáng, guān zhì hù bù shàng shū, fēng yú guó gōng, tú xíng líng yān gé. zhèng huì shēng xuán yì, shàng tài zōng nǚ nán píng gōng zhǔ, lì hóng ráo bā zhōu cǎi fǎng shǐ. xuán yì shēng qí, wèi zhì lì bù shì láng. qí shēng shèn zhī, shì zhì huò jiā lìng. shèn zhī shēng jiǒng, shì zhì dōng ē lìng. jiǒng shēng zǎo, wèi zhōng mì shū láng. zǎo shēng fú, jìn shì dēng dì, xián tōng zhōng wèi zhōng cài zhōu cì shǐ, shēng bā zǐ: chóng guī chóng wàng chóng lǔ chóng mó zuì zhī míng.
刘崇望,字希徒。其先代郡人,随元魏孝文帝徙洛阳,遂为河南人。八代祖隋 大理卿坦,生政会,辅太宗起义晋阳,官至户部尚书,封渝国公,图形凌烟阁。政 会生玄意,尚太宗女南平公主,历洪、饶八州采访使。玄意生奇,位至吏部侍郎。 奇生慎知,仕至获嘉令。慎知生褧,仕至东阿令。褧生藻,位终秘书郎。藻生符, 进士登第,咸通中位终蔡州刺史,生八子:崇龟、崇望、崇鲁、崇谟最知名。
chóng guī, xián tōng liù nián jìn shì zhuó dì, lèi qiān qǐ jū shè rén, lǐ bù bīng bù èr yuán wài. dīng mǔ yōu miǎn. guǎng míng yuán nián chūn, zhèng cóng dǎng bà xiāng, zhèn tài yuán, zòu chóng guī wèi dù zhī pàn guān jiǎn jiào lì bù láng zhōng yù shǐ zhōng chéng, cì jīn zǐ. zhōng hé sān nián rù cháo, wèi bīng bù láng zhōng, bài jǐ shì zhōng. dà shùn zhōng, qiān zuǒ sàn qí cháng shì jí xián diàn xué shì pàn yuàn shì, gǎi hù bù shì láng, jiǎn jiào hù bù shàng shū. chū wèi guǎng zhōu cì shǐ qīng hǎi jūn jié dù lǐng nán dōng dào guàn chá chǔ zhì děng shǐ, zú.
崇龟,咸通六年进士擢第,累迁起居舍人,礼部、兵部二员外。丁母忧免。广 明元年春,郑从谠罢相,镇太原,奏崇龟为度支判官、检校吏部郎中、御史中丞, 赐金紫。中和三年入朝,为兵部郎中,拜给事中。大顺中,迁左散骑常侍、集贤殿 学士、判院事,改户部侍郎,检校户部尚书。出为广州刺史、清海军节度、岭南东 道观察处置等使,卒。
chóng wàng, xián tōng shí wǔ nián dēng jìn shì kē. wáng níng lián wèn xuān shè, pì wèi zhuǎn yùn xún guān. hù bù shì láng péi tǎn lǐng yán tiě, pì wèi cān zuǒ. cuī ān qián zhèn xǔ chāng chéng dū, chóng wàng kūn zhòng sì rén, jiē zài ān qián mù xià. rù wèi cháng ān wèi, zhí hóng wén guǎn, qiān jiān chá yù shǐ yòu bǔ quē qǐ jū láng hóng wén guǎn xué shì, zhuǎn sī xūn lì bù èr yuán wài láng. cuī ān qián wèi lì bù shàng shū, chóng wàng pàn nán cáo, dí chú sù bì, fù qīng xuǎn bù. tián lìng zī gàn zhèng, fān zhèn yuàn wàng, hé zhōng yóu shén, bù xiū zhí gòng. xī zōng zài shān nán, yǐ pú bǎn jìn guān, yù qí xiào yòng, xuǎn shǐ yù zhǐ, yǐ chóng wàng wèi jiàn yì dài fū. jì zhì, yù yǐ dà yì, zhòng róng fèng zhào gōng shùn, shì xīn kuāng fù, qǐng shā zhū méi zì shú. shǐ hái, shàng yuè, zhào rù hàn lín chōng xué shì, lèi qiān hù bù shì láng chéng zhǐ, zhuǎn bīng bù, zài jìn shǔ sì nián.
崇望,咸通十五年登进士科。王凝廉问宣歙,辟为转运巡官。户部侍郎裴坦领 盐铁,辟为参佐。崔安潜镇许昌、成都,崇望昆仲四人,皆在安潜幕下。入为长安 尉,直弘文馆,迁监察御史、右补阙、起居郎、弘文馆学士,转司勋、吏部二员外 郎。崔安潜为吏部尚书,崇望判南曹,涤除宿弊,复清选部。田令孜干政,籓镇怨 望,河中尤甚,不修职贡。僖宗在山南,以蒲坂近关,欲其效用,选使谕旨,以崇 望为谏议大夫。既至,谕以大义,重荣奉诏恭顺,誓心匡复,请杀硃玫自赎。使还, 上悦,召入翰林充学士,累迁户部侍郎、承旨,转兵部,在禁署四年。
zhāo zōng jí wèi, bài zhōng shū shì láng tóng píng zhāng shì, lèi jiān bīng bù lì bù shàng shū. dà shùn chū, tóng liè zhāng jùn huà cè tǎo tài yuán, chóng wàng yǐ wéi bù kě, jùn guǒ bài. jùn chù, chóng wàng dài wéi mén xià shì láng jiān xiū guó shǐ pàn dù zhī.
昭宗即位,拜中书侍郎、同平章事,累兼兵部、吏部尚书。大顺初,同列张濬 画策讨太原,崇望以为不可,濬果败。濬黜,崇望代为门下侍郎、监修国史、判度 支。
míng nián, yù shān dū tóu yáng shǒu xìn xié yáng fù gōng chēng bīng què xià, zhèn yú tōng huà mén. shàng chén bīng yú yán jiā mén. shì yè, mìng chóng wàng shǒu dù zhī kù. míng rì xiǎo, rù hán guāng mén. wèi kāi, mén nèi jìn jūn liè yú zuǒ yòu, qí mén kāi jí jié lüè liǎng shì. jí wén chuán hū zǎi xiàng lái, mén fāng qǐ, chóng wàng zhù mǎ wèi yù zhī yuē:" shèng shàng zài jiē dōng qīn zǒng róng shì. gōng děng jìn jūn, hé bù lóu qián shā zéi, lì qǔ gōng míng. qiè bù kě piāo lüè jiē shì, tú xiǎo lì yǐ chéng è míng yě." jiāng shì wěi wěi, cóng chóng wàng zhì cháng lè mén. shǒu xìn jiàn bīng lái, jí dùn qù, jūn shì hū wàn suì. shì rì kù shì huò quán, jūn rén bù luàn, yī chóng wàng zhī fāng lüè yě. xún jiā zuǒ pú yè.
明年,玉山都头杨守信协杨复恭称兵阙下,阵于通化门。上陈兵于延嘉门。是 夜,命崇望守度支库。明日晓,入含光门。未开,门内禁军列于左右,俟门开即劫 掠两市。及闻传呼宰相来,门方启,崇望驻马慰谕之曰:“圣上在街东亲总戎事。 公等禁军,何不楼前杀贼,立取功名。切不可剽掠街市,图小利以成恶名也。”将 士唯唯,从崇望至长乐门。守信见兵来,即遁去,军士呼万岁。是日库市获全,军 人不乱,繄崇望之方略也。寻加左仆射。
shí pǔ yǔ zhū quán zhōng zhēng héng, quán zhōng móu jiān xú sì, shàng biǎo qǐng yǐ zhòng chén zhèn xú, nǎi yǐ chóng wàng shǒu běn guān, chōng wǔ níng jūn jié dù shǐ. pǔ bù shòu dài, xíng zhì huá yīn ér hái, bài tài cháng qīng. wáng zhòng yíng sǐ, wáng kē wáng gǒng zhēng hé zhōng jié yuè, cháo tíng yǐ zǎi xiàng cuī yìn wèi hé zhōng jié dù shǐ. kē, lǐ kè yòng zhī zǐ xù yě. hé dōng jìn zòu guān xuē zhì qín yáng yán yuē:" cuī xiāng suī zhòng dé, rú zuò zhèn hé zhōng dài wáng kē, bù rú guāng dé liú gōng, yú wǒ gōng shì sù yě." jí sān zhèn yǐ bīng rù cháo, shā hài dà chén, yǐ zhì qín zhī yán, zé shòu chóng wàng zhāo zhōu sī mǎ. jí wáng xíng yú zhū, tài yuán shàng biǎo yán chóng wàng wú gū fàng zhú. shí yǐ zhì jīng nán, yǒu zhào zhào hái, bài lì bù shàng shū. wèi zhì, wáng pǔ zài zhī zhèng shì, jiān lì bù shàng shū, nǎi gǎi chóng wàng bīng bù shàng shū.
时溥与硃全忠争衡,全忠谋兼徐、泗,上表请以重臣镇徐,乃以崇望守本官, 充武宁军节度使。溥不受代,行至华阴而还,拜太常卿。王重盈死,王珂、王珙争 河中节钺,朝廷以宰相崔胤为河中节度使。珂,李克用之子婿也。河东进奏官薛志 勤扬言曰:“崔相虽重德,如作镇河中代王珂,不如光德刘公,于我公事素也。” 及三镇以兵入朝,杀害大臣,以志勤之言,责授崇望昭州司马。及王行瑜诛,太原 上表言崇望无辜放逐。时已至荆南,有诏召还,拜吏部尚书。未至,王溥再知政事, 兼吏部尚书,乃改崇望兵部尚书。
shí xī chuān qīn kòu gù yàn huī, yù bìng dōng chuān, yǐ chóng wàng jiǎn jiào yòu pú yè píng zhāng shì zǐ zhōu cì shǐ jiàn nán dōng chuān jié dù shǐ. wèi zhì zhèn, zhào hái, fù wèi bīng bù shàng shū. guāng huà èr nián zú, shí nián liù shí èr, cè zèng sī kōng.
时西川侵寇顾彦晖,欲并东川,以崇望检校右仆射、平章事、梓州刺史、剑南 东川节度使。未至镇,召还,复为兵部尚书。光化二年卒,时年六十二,册赠司空。
chóng lǔ, guǎng míng yuán nián dēng jìn shì dì, zhèng cóng dǎng zòu chōng tài yuán tuī guān. shí xiōng chóng guī wèi jié dù pàn guān, kūn zhòng tóng jū mù fǔ, xún zhuǎn zhǎng shū jì. zhōng hé èr nián rù cháo, bài yòu shí yí zuǒ bǔ quē. jǐng fú chū, yǐ shuǐ bù yuán wài láng zhī zhì gào. èr nián, dù ràng néng dé zuì, zhāo zōng fù mìng wéi zhāo dù wèi xiāng, hàn lín xué shì lǐ xī tóng píng zhāng shì. chóng lǔ yǔ cuī zhāo wěi xiāng shàn. zhāo wěi shì bīn qí zhī yuán. ràng néng jì zhū zhī hòu, quán guī yú jǐ, zhāo zōng shī lǐ xī wéi wén, jù jū wèi dé chǒng zé ēn gù jiàn shuāi, nǎi sī yǔ chóng lǔ móu jǔ zhī. jí xī xuān zhì zhī rì, chū bān ér kū, wèi zhāo wěi yuē: " cháo tíng suī fá xián, bù kě yòng xiān rén wéi zǎi fǔ. xī bǐ yī fù gōng zhòng suì jū nèi zhí. qián rì dù tài wèi láng jí, wèi cháo tíng shēn chǐ. jīn zé xuē ruò rú cǐ, ān kě gèng zūn fù zhé hū?" yóu shì xī mìng bù xíng. xī zì shí yī yuè chū zhì suì mù, lián shàng shí biǎo sù yuān, qí cí dǐ huǐ, suǒ bù rěn wén. míng nián chūn, fù mìng xī wèi píng zhāng shì. zhāo wěi zhào lǐ mào zhēn wáng xíng yú hán jiàn chēng bīng rù cháo, shā zhāo dù yǔ xī. qí nián, tài yuán zhū wáng xíng yú, zhāo wěi biǎn guān, chóng lǔ zuò biǎn yá zhōu sī hù. chū chóng guī zài wài, wén chóng lǔ kū má, dà huì, shù rì bù shí, wèi suǒ qīn yuē:" wú jiā xiōng dì jìn shēn yǒu sù, wèi cháng yǐ shēng lì bài míng. wú mén bù xìng, shēng cǐ děng ér."
崇鲁,广明元年登进士第,郑从谠奏充太原推官。时兄崇龟为节度判官,昆仲 同居幕府,寻转掌书记。中和二年入朝,拜右拾遗、左补阙。景福初,以水部员外 郎知制诰。二年,杜让能得罪,昭宗复命韦昭度为相,翰林学士李谿同平章事。崇 鲁与崔昭纬相善。昭纬恃邠、岐之援。让能既诛之后,权归于己,昭宗师李谿为文, 惧居位得宠则恩顾渐衰,乃私与崇鲁谋沮之。及谿宣制之日,出班而哭,谓昭纬曰: “朝廷虽乏贤,不可用纤人为宰辅。谿比依复恭、重遂居内职。前日杜太尉狼籍, 为朝廷深耻。今则削弱如此,安可更遵覆辙乎?”由是谿命不行。谿自十一月初至 岁暮,联上十表诉冤,其词诋毁,所不忍闻。明年春,复命谿为平章事。昭纬召李 茂贞、王行瑜、韩建称兵入朝,杀昭度与谿。其年,太原诛王行瑜,昭纬贬官,崇 鲁坐贬崖州司户。初崇龟在外,闻崇鲁哭麻,大恚,数日不食,谓所亲曰:“吾家 兄弟进身有素,未尝以声利败名。吾门不幸,生此等兒。”
chóng mó, zhōng hé sān nián jìn shì jí dì. gān níng mò, wèi tài cháng shǎo qīng hóng wén guǎn zhí xué shì.
崇谟,中和三年进士及第。乾宁末,为太常少卿、弘文馆直学士。
xú yàn ruò, tiān hòu cháo dà lǐ qīng yǒu gōng zhī yì. zēng zǔ zǎi, zǔ táo, fù shāng, sān shì jì dēng jìn shì kē. shāng, zì yì shēng, dà zhōng shí sān nián jí dì, shì hè mì shū shěng jiào shū láng. lèi qiān shì yù shǐ, gǎi lǐ bù yuán wài láng. xún zhī zhì gào, zhuǎn láng zhōng, zhào chōng hàn lín xué shì, bài zhōng shū shè rén hù bù shì láng pàn běn sī shì, jiǎn jiào hù bù shàng shū xiāng zhōu cì shǐ shān nán dōng dào jié dù děng shǐ. rù wèi yù shǐ dài fū. xián tōng chū, jiā xíng bù shàng shū, chōng zhū dào yán tiě zhuǎn yùn shǐ, qiān bīng bù shàng shū dōng guǎn zi shí yì wǔ bǎi hù. sì nián, yǐ běn guān tóng píng zhāng shì. liù nián bà xiāng, jiǎn jiào yòu pú yè jiāng líng yǐn jīng nán jié dù guān chá děng shǐ. rù wèi lì bù shàng shū, lèi qiān tài zǐ tài bǎo, zú.
徐彦若,天后朝大理卿有功之裔。曾祖宰,祖陶,父商,三世继登进士科。商, 字义声,大中十三年及第,释褐秘书省校书郎。累迁侍御史,改礼部员外郎。寻知 制诰,转郎中,召充翰林学士,拜中书舍人、户部侍郎判本司事,检校户部尚书、 襄州刺史、山南东道节度等使。入为御史大夫。咸通初,加刑部尚书,充诸道盐铁 转运使,迁兵部尚书、东莞子、食邑五百户。四年,以本官同平章事。六年罢相, 检校右仆射、江陵尹、荆南节度观察等使。入为吏部尚书,累迁太子太保,卒。
yàn ruò, xián tōng shí èr nián jìn shì zhuó dì. gān fú mò, yǐ shàng shū láng zhī zhì gào, zhèng bài zhōng shū shè rén. zhāo zōng jí wèi, qiān yù shǐ zhōng chéng, zhuǎn lì bù shì láng, jiǎn jiào hù bù shàng shū, dài lǐ mào zhēn wèi fèng xiáng lǒng jié dù shǐ. mào zhēn bù shòu dài, fù bài zhōng chéng, gǎi bīng bù shì láng tóng píng zhāng shì, jìn jiā zhōng shū shì láng, lèi jiān zuǒ pú yè jiān xiū guó shǐ. hù zhāo zōng shí mén hái gōng, jiā kāi fǔ yí tóng sān sī shǒu sī kōng, jìn fēng qí guó gōng, tài qīng gōng xiū fèng tài miào děng shǐ, jiā hóng wén guǎn dà xué shì, cì" fú wēi kuāng guó zhì lǐ gōng chén" míng. zhāo zōng zì huá hái gōng, jìn wèi tài bǎo mén xià shì láng. shí cuī yìn zhuān quán, yǐ yàn ruò zài jǐ shàng, yù shì quán cuì yú qí mén. èr nián jiǔ yuè, yǐ yàn ruò jiǎn jiào tài wèi tóng píng zhāng shì guǎng zhōu cì shǐ qīng hǎi jūn jié dù lǐng nán dōng dào jié dù děng shǐ. zú yú zhèn.
彦若,咸通十二年进士擢第。乾符末,以尚书郎知制诰,正拜中书舍人。昭宗 即位,迁御史中丞,转吏部侍郎,检校户部尚书,代李茂贞为凤翔陇节度使。茂贞 不受代,复拜中丞,改兵部侍郎、同平章事,进加中书侍郎,累兼左仆射、监修国 史。扈昭宗石门还宫,加开府仪同三司、守司空,进封齐国公,太清宫、修奉太庙 等使,加弘文馆大学士,赐“扶危匡国致理功臣”名。昭宗自华还宫,进位太保、 门下侍郎。时崔胤专权,以彦若在己上,欲事权萃于其门。二年九月,以彦若检校 太尉、同平章事、广州刺史、清海军节度、岭南东道节度等使。卒于镇。
dì yàn shū, wèi zhì tài cháng shǎo qīng.
弟彦枢,位至太常少卿。
zi wǎn, tiān yòu chū lì sī xūn bīng bù èr yuán wài, hù bù bīng bù èr láng zhōng.
子绾,天祐初历司勋、兵部二员外,户部、兵部二郎中。
lù yǐ, zì xiáng wén, běn míng yǔn dí, wú jùn rén. xǐ jiā yú shǎn, jīn wèi shǎn zhōu rén. zēng zǔ lǐ, wèi zhōng diàn zhōng shì yù shǐ. zǔ shī dé, huái nán guān chá zhī shǐ. fù shàn, shǎn zhōu fǎ cáo cān jūn. yǐ, xìng qǐ èr nián dēng jìn shì dì, qí nián cóng xī zōng xìng xìng yuán. jiǔ yuè, zǎi xiàng wéi zhāo dù lǐng yán tiě, zòu wèi xún guān. míng nián, zǎi xiàng kǒng wěi zòu zhí shǐ guǎn, dé jiào shū láng, xún dīng mǔ yōu miǎn. lóng jì yuán nián dōng, zhào shòu lán tián wèi, zhí hóng wén guǎn, qiān zuǒ shí yí, jiān jí xián xué shì. zhōng chéng liǔ pín zòu gǎi jiān chá yù shǐ. dà shùn èr nián sān yuè, zhào chōng hàn lín xué shì, gǎi tún tián yuán wài láng, cì fēi. jǐng fú yuán nián, jiā cí bù láng zhōng zhī zhì gào, èr nián yuán rì cháo hè, miàn cì jīn zǐ zhī fú. wǔ yuè, bài zhōng shū shè rén.
陆扆,字祥文,本名允迪,吴郡人。徙家于陕,今为陕州人。曾祖澧,位终殿 中侍御史。祖师德,淮南观察支使。父鄯,陕州法曹参军。扆,兴启二年登进士第, 其年从僖宗幸兴元。九月,宰相韦昭度领盐铁,奏为巡官。明年,宰相孔纬奏直史 馆,得校书郎,寻丁母忧免。龙纪元年冬,召授蓝田尉,直弘文馆,迁左拾遗,兼 集贤学士。中丞柳玭奏改监察御史。大顺二年三月,召充翰林学士,改屯田员外郎, 赐绯。景福元年,加祠部郎中、知制诰,二年元日朝贺,面赐金紫之服。五月,拜 中书舍人。
yǐ wén sī mǐn sù, chū wú sī lǜ, huī hàn rú fēi, wén lǐ jù qiè, tóng shě fú qí néng. tiān zǐ gù dài tè yì. cháng jīn luán zuò fù, mìng xué shì hé, yǐ xiān chéng. dì lǎn ér jiē yì zhī, yuē:" zhèn wén zhēn yuán shí yǒu lù zhì wú tōng xuán xiōng dì, néng zuò nèi tíng wén shū, hòu lái jué bù xiāng jì. jīn wú dé qīng, sī wén bù zhuì yǐ."
扆文思敏速,初无思虑,挥翰如飞,文理俱惬,同舍服其能。天子顾待特异。 尝金銮作赋,命学士和,扆先成。帝览而嗟挹之,曰:“朕闻贞元时有陆贽、吴通 玄兄弟,能作内庭文书,后来绝不相继。今吾得卿,斯文不坠矣。”
gān níng chū, zhuǎn hù bù shì láng. èr nián, gǎi bīng bù, jìn jiē yín qīng guāng lù dài fu jiā xīng nán sān bǎi hù. sān nián zhēng yuè, xuān shòu xué shì chéng zhǐ, xún gǎi zuǒ chéng. qí nián qī yuè, gǎi hù bù shì láng tóng píng zhāng shì. gù shì, sān shǔ chú bài, yǒu guāng shǔ qián yǐ yàn jiù liáo, nèi shǔ jí wú sī lì. yǐ bài fǔ xiāng zhī yuè, sòng xué shì guāng yuàn qián wǔ bǎi guàn, tè jǔ xīn lì, nèi shǔ róng zhī. bā yuè, jiā zhōng shū shì láng jí xián diàn dà xué shì pàn hù bù shì.
乾宁初,转户部侍郎。二年,改兵部,进阶银青光禄大夫、嘉兴男、三百户。 三年正月,宣授学士承旨,寻改左丞。其年七月,改户部侍郎、同平章事。故事, 三署除拜,有光署钱以宴旧僚,内署即无斯例。扆拜辅相之月,送学士光院钱五百 贯,特举新例,内署荣之。八月,加中书侍郎、集贤殿大学士、判户部事。
jiǔ yuè, tán wáng lǜ shī sòng xú yàn ruò fù fèng xiáng. shī zhī qǐ yě, yǐ jiān qǐng yuē:" bō yuè zhī hòu, guó bù chū jí, bù yí yǔ jìn fǔ jiāo wù, bì wèi tā dào suǒ kuī. jiā yǐ qīn wáng tǒng bīng, wù yì téng kǒu, wú yì yú shì, zhǐ yí hòu huàn." zhāo zōng yǐ fā bīng, nù yǐ jǔ yì, shì yuè shí jiǔ rì, zé shòu xiá zhōu cì shǐ. shī chū guǒ bài, chē jià chū xìng. sì nián èr yuè, fù shòu yǐ gōng bù shàng shū. bā yuè, zhuǎn bīng bù shàng shū, cóng zhāo zōng zì huá hái gōng.
九月,覃王率师送徐彦若赴凤翔。师之起也,扆坚请曰:“播越之后,国步初 集,不宜与近辅交恶,必为他盗所窥。加以亲王统兵,物议腾口,无益于事,只贻 后患。”昭宗已发兵,怒扆沮议,是月十九日,责授硖州刺史。师出果败,车驾出 幸。四年二月,复授扆工部尚书。八月,转兵部尚书,从昭宗自华还宫。
míng nián zhēng yuè, fù bài zhōng shū shì láng tóng píng zhāng shì. guāng huà sān nián sì yuè, jiān hù bù shàng shū, jìn fēng wú jùn kāi guó gōng, shí yì yī qiān hù. jiǔ yuè, zhuàn mén xià shì láng jiān xiū guó shǐ. tiān fù yuán nián wǔ yuè, jìn jiē tè jìn, jiān bīng bù shàng shū, jiā shí yì wǔ bǎi hù. chē jià zì fèng xiáng hái jīng, shè hòu zhū dào jiē jiàng zhào shū, dú fèng xiáng wú zhào. yǐ zòu yuē:" fèng xiáng jìn zài guó mén, zé qí xīn jī, zuì shí nán róng. rán bǐ lái zhí gòng wú kuī, cháo tíng wèi yǔ zhī jué. yī zhāo dú wú zhào mìng, shì rén bù guǎng yě." cuī yìn nù, zòu biǎn yǐ yí wáng fù, fēn sī dōng dōu, xuē jiē zhì zhèng yì dà fū. jū wú hé, cuī yìn zhū, fù shòu lì bù shàng shū, jiē fēng rú gù. cóng zhāo zōng hái luò. qí nián qiū, zhāo zōng yù shì. míng nián zhēng yuè, zé shòu pú zhōu sī hù, yǔ péi shū cuī yuǎn dú gū sǔn děng bèi hài yú huá zhōu bái mǎ yì, shí nián wǔ shí jiǔ.
明年正月,复拜中书侍郎、同平章事。光化三年四月,兼户部尚书,进封吴郡 开国公,食邑一千户。九月,转门下侍郎、监修国史。天复元年五月,进阶特进, 兼兵部尚书,加食邑五百户。车驾自凤翔还京,赦后诸道皆降诏书,独凤翔无诏。 扆奏曰:“凤翔近在国门,责其心迹,罪实难容。然比来职贡无亏,朝廷未与之绝。 一朝独无诏命,示人不广也。”崔胤怒,奏贬扆沂王傅,分司东都,削阶至正议大 夫。居无何,崔胤诛,复授吏部尚书,阶封如故。从昭宗还洛。其年秋,昭宗遇弑。 明年正月,责授濮州司户,与裴枢、崔远、独孤损等被害于滑州白马驿,时年五十 九。
zi zǎo, hòu wèi gōu shì lìng.
子璪,后为缑氏令。
liǔ càn, hé dōng rén. zēng zǔ zi huá. zǔ gōng qì, pú yè gōng chuò zhī zài cóng dì yě. fù zūn. càn shǎo gū pín hǎo xué, pì jū lín quán. zhòu zé cǎi qiáo, yè zé rán mù yè yǐ zhào shū. xìng jiǎn zhí, wú yuán shì. zōng rén bì pín, guì shì yú cháo, bǐ càn pǔ dùn, bù yǐ zhū zōng chǐ zhī. guāng huà zhōng, dēng jìn shì dì. yóu jīng hàn shǐ, lǔ guó yán ráo shēn zhòng zhī. ráo wèi zhōng shū shè rén, pàn shǐ guǎn, yǐn wèi zhí xué shì. càn yǐ liú zi xuán suǒ zhuàn shǐ tōng jī bó jīng shǐ guò dāng, càn jì zi xuán zhī shī, bié wèi shí juǎn, hào liǔ shì shì shǐ, xué zhě fú qí yōu shàn. qiān zuǒ shí yí. gōng qīng cháo yě, tuō wèi jiān zòu, shí yù rì qià. yǐ qí bó ào, mù wèi" liǔ qiè zi".
柳璨,河东人。曾祖子华。祖公器,仆射公绰之再从弟也。父遵。璨少孤贫好 学,僻居林泉。昼则采樵,夜则燃木叶以照书。性謇直,无缘饰。宗人壁、玭,贵 仕于朝,鄙璨朴钝,不以诸宗齿之。光化中,登进士第。尤精《汉史》,鲁国颜荛 深重之。荛为中书舍人,判史馆,引为直学士。璨以刘子玄所撰《史通》讥驳经史 过当,璨纪子玄之失,别为十卷,号《柳氏释史》,学者伏其优赡。迁左拾遗。公 卿朝野,托为笺奏,时誉日洽。以其博奥,目为“柳箧子”。
zhāo zōng hǎo wén, chū chǒng dài lǐ xī pō xué. jì xī bù dé qí sǐ, xīn cháng xī zhī, qiú wén shì shì xī zhě. huò jiàn càn gāo cái, zhào jiàn, shì yǐ shī shén, shén xǐ. wú jǐ, zhào wèi hàn lín xué shì. cuī yìn dé zuì qián yī rì, zhào càn rù nèi diàn cǎo zhì chì. yìn sǐ zhī rì, jì xī, càn zì nèi chū, qián qū chuán hū xiàng gōng lái. rén wèi jiàn zhì chì, mò cè suǒ yǐ. yì rì duì xué shì, shàng wèi zhī yuē:" zhèn yǐ liǔ càn qí tè, shì kě jiǎng rèn. ruò lìng yù zhèng shì, yí shòu hé guān?" chéng zhǐ zhāng wén wèi yuē:" bì xià bá yòng xián néng, gù bù jū zī jí. ēn mìng gāo xià, chū zì shèng huái. ruò xún liǎng shěng qiān zhuǎn, shí yí chāo děng rù qǐ jū láng, lín dà wèi, fēi yí yě." dì yuē:" chāo zhì jiàn yì dài fū kě hū?" wén wèi yuē:" cǐ mìng shén qiè." jí yǐ jiàn yì dài fū píng zhāng shì, gǎi zhōng shū shì láng. rèn rén zhī sù, gǔ wú zī lì.
昭宗好文,初宠待李谿颇学。洎谿不得其死,心常惜之,求文士似谿者。或荐 璨高才,召见,试以诗什,甚喜。无几,召为翰林学士。崔胤得罪前一日,召璨入 内殿草制敕。胤死之日,既夕,璨自内出,前驱传呼相公来。人未见制敕,莫测所 以。翌日对学士,上谓之曰:“朕以柳璨奇特,似可奖任。若令预政事,宜授何官?” 承旨张文蔚曰:“陛下拔用贤能,固不拘资级。恩命高下,出自圣怀。若循两省迁 转,拾遗超等入起居郎,临大位,非宜也。”帝曰:“超至谏议大夫可乎?”文蔚 曰:“此命甚惬。”即以谏议大夫平章事,改中书侍郎。任人之速,古无兹例。
tóng liè péi shū dú gū sǔn cuī yuǎn jiē sù sù míng dé, jù yǔ càn tóng liè, yì wēi qīng zhī, càn shēn xù yuàn. zhāo zōng qiān luò, zhū sī nèi shǐ sù wèi jiàng zuǒ, jiē zhū quán zhōng fù xīn yě, càn jiē jiāng yíng, jiē zhī yǐ ēn, hòu xiāng jiāo jié, gù dāng shí quán rèn jiē guī zhī.
同列裴枢、独孤损、崔远皆宿素名德,遽与璨同列,意微轻之,璨深蓄怨。昭 宗迁洛,诸司内使、宿卫将佐,皆硃全忠腹心也,璨皆将迎,接之以恩,厚相交结, 故当时权任皆归之。
èr nián wǔ yuè, xī běi zhǎng xīng jìng tiān, sǎo tài wēi wén chāng dì zuò zhū sù, quán zhōng fāng móu cuàn dài. ér yāo xīng zhé jiàn, zhàn zhě yún:" jūn chén jù zāi, yí xíng shā yǐ yìng tiān biàn." jiǎng xuán huī zhāng tíng fàn móu shā yì guān sù wàng nán zhì zhě, càn jí shǒu shū sù suǒ bù kuài zhě sān shí yú rén, xiāng cì zhū shā. bān xíng wéi zhī yī kōng, yuān shēng zài lù. shāng hài jì shén, zhū quán zhōng xīn è zhī. huì quán zhōng shòu jiǔ xī, jiǎng xuán huī děng bié chén yì jiàn. wáng yīn zhì dà liáng, wū xuán huī děng tōng dǎo gōng yè, yù xīng fù lǐ shì. quán zhōng nù, bǔ tíng fàn, lìng hé nán jù zhòng, wǔ jūn fēn liè zhī, jiān zhū càn, lín xíng hū yuē:" fù guó zéi liǔ càn, sǐ qí yí yǐ!" chū, càn qiān luò hòu, lèi jiān hù bù shàng shū shǒu sī kōng, jìn jiē guāng lù dài fu yán tiě zhuǎn yùn shǐ.
二年五月,西北长星竟天,扫太微、文昌、帝座诸宿,全忠方谋篡代。而妖星 谪见,占者云:“君臣俱灾,宜刑杀以应天变。”蒋玄晖、张廷范谋杀衣冠宿望难 制者,璨即首疏素所不快者三十余人,相次诛杀。班行为之一空,冤声载路。伤害 既甚,硃全忠心恶之。会全忠授九锡,蒋玄晖等别陈意见。王殷至大梁,诬玄晖等 通导宫掖,欲兴复李氏。全忠怒,捕廷范,令河南聚众,五军分裂之,兼诛璨,临 刑呼曰:“负国贼柳璨,死其宜矣!”初,璨迁洛后,累兼户部尚书、守司空,进 阶光禄大夫、盐铁转运使。
qí dì yǔ jiān zuò càn chī sǐ.
其弟瑀、瑊坐璨笞死。
shǐ chén yuē: wū hū! lǐ shì zhī shī yù yě, bèi lì zhī qì fēn rú, rén yì zhī tú dài jìn. hú míng chī xiào, wǎ jiě tǔ bēng. dài hé lì yuè zhī mén, jì wú kūn tì fèn tǐng jiē gān zhī lèi, wéi xiào dūn xuán. shǒu wèi shě yú jí jīn, xīn yǐ méng yú wèn dǐng. jiā yǐ xiāo fú shì zǐ, tà róng zōu rú. mèi guǎn gé jì shí zhī cái, wú wáng xiè fú diān zhī yè, yāo gōng shè lì, xiàn zú sàng bāng. jùn wěi yǎng hǔ yú qián, yìn càn bō lú yú hòu. zhú xú xuē yú zhàng hǎi, zhì qǐ pǔ yú yán láng. diàn tíng yǒu kū zhì zhī fū, fǔ bì zǒu pò yú zhī dǎng. jiǔ chóu jì wěn, bǎi guài sī chéng. mù jiāng xiǔ ér dù xiē shēng, lì jì dǔ ér kuí xū jiàn. yāo tú ruò cǐ, wáng guó yí rán. hé bì zhǎng xīng, gèng lín shuāi yùn?
史臣曰:呜呼!李氏之失驭也,孛沴之气纷如,仁义之徒殆尽。狐鸣鸱啸,瓦 解土崩。带河砺岳之门,寂无琨、逖;奋挺揭竿之类,唯效敦、玄。手未舍于棘矜, 心已萌于问鼎。加以嚣浮士子,阘茸鲰儒。昧管、葛济时之才,无王、谢扶颠之业, 邀功射利,陷族丧邦。濬、纬养虎于前,胤、璨剥庐于后。逐徐、薛于瘴海,置綮、 朴于岩廊。殿廷有哭制之夫,辅弼走破舆之党。九畴既紊,百怪斯呈。木将朽而蠹 蝎生,厉既笃而夔魖见。妖徒若此,亡国宜然。何必长星,更临衰运?
zàn yuē: xiāo zhào zhū méi, kǒng fú zhāng jùn, shēn shì lí yāng, bāng jiā qǐ xìn. rú mù sī dù, zì kuì yú zhōng. dǐ xī wǔ luàn, ān zé fú róng.
赞曰:萧召、硃玫,孔符、张濬,身世罹殃,邦家起衅。如木斯蠹,自溃于中。 抵巇侮乱,安责伏戎。