zǐ gòng wèn yú kǒng zǐ yuē:" gǎn wèn jūn zǐ yù guì ér mín jiàn, hé yě? wèi yù zhī guǎ ér mín zhī duō yú?" kǒng zǐ yuē:" fēi wéi yù zhī guǎ gù guì zhī, mín zhī duō gù jiàn zhī, fū xī zhě jūn zǐ bǐ dé yú yù: wēn rùn ér zé, rén yě zhěn mì yǐ lì, zhì yě lián ér bù guì, yì yě chuí zhī rú zhuì, lǐ yě kòu zhī, qí shēng qīng yuè ér zhǎng, qí zhōng zé chù rán, lè yǐ xiá bù yǎn yú, yú bù yǎn xiá, zhōng yě fú yǐn páng dá, xìn yě qì rú bái hóng, tiān yě jīng shén jiàn yú shān chuān, dì yě guī zhāng tè dá, dé yě tiān xià mò bù guì zhě, dào yě. shī yún:' yán niàn jūn zǐ, wēn qí rú yù.' gù jūn zǐ guì zhī yě."
子贡问于孔子曰:“敢问君子玉贵而珉贱,何也?为玉之寡而珉之多欤?”孔子曰:“非为玉之寡故贵之,珉之多故贱之,夫昔者君子比德于玉:温润而泽,仁也;缜密以栗,智也;廉而不刿,义也;垂之如坠,礼也;叩之,其声清越而长,其终则绌然,乐矣;瑕不掩瑜,瑜不掩瑕,忠也;孚尹旁达,信也;气如白虹,天也;精神见于山川,地也;圭璋特达,德也;天下莫不贵者,道也。《诗》云:‘言念君子,温其如玉。’故君子贵之也。”
kǒng zǐ yuē:" rù qí guó, qí jiào kě zhī yě. qí wéi rén yě, wēn róu dūn hòu, shī jiào yě shū tōng zhī yuǎn, shū jiào yě guǎng bó yì liáng, lè jiào yě jié jìng jīng wēi, yì jiào yě gōng jiǎn zhuāng jìng, lǐ jiào yě zhǔ cí bǐ shì, chūn qiū jiào yě. gù shī zhī shī yú, shū zhī shī wū, lè zhī shī shē, yì zhī shī zéi, lǐ zhī shī fán, chūn qiū zhī shī luàn. qí wéi rén yě, wēn róu dūn hòu ér bù yú, zé shēn yú shī zhě yǐ shū tōng zhī yuǎn ér bù wū, zé shēn yú shū zhě yǐ guǎng bó yì liáng ér bù shē, zé shēn yú lè zhě yǐ jié jìng jīng wēi ér bù zéi, zé shēn yú yì zhě yǐ gōng jiǎn zhuāng jìng ér bù fán, zé shēn yú lǐ zhě yǐ zhǔ cí bǐ shì ér bù luàn, zé shēn yú chūn qiū zhě yǐ."" tiān yǒu sì shí zhě, chūn xià qiū dōng, fēng yǔ shuāng lù, wú fēi jiào yě dì zài shén qì, tǔ nà léi tíng, liú xíng shù wù, wú fēi jiào yě. qīng míng zài gōng, qì zhì rú shén, yǒu wù jiāng zhì, qí zhào bì xiān. shì gù tiān dì zhī jiào, yǔ shèng rén xiāng cān. qí zài shī yuē:' sōng gāo wéi yuè, jùn jí yú tiān, wéi yuè jiàng shén, shēng fǔ jí shēn, wéi shēn jí fǔ, wéi zhōu zhī hàn.' sì guó yú fān, sì fāng yú xuān, cǐ wén wǔ zhī dé.' shǐ qí wén dé, xié cǐ sì guó', cǐ wén wáng zhī dé yě. fán sān dài zhī wáng, bì xiān qí lìng wèn. shī yún:' míng míng tiān zǐ, lìng wèn bù yǐ, sān dài zhī dé yě."
孔子曰:“入其国,其教可知也。其为人也,温柔敦厚,《诗》教也;疏通知远,《书》教也;广博易良,《乐》教也;洁静精微,《易》教也;恭俭庄敬,《礼》教也;属辞比事,《春秋》教也。故《诗》之失愚,《书》之失诬,《乐》之失奢,《易》之失贼,《礼》之失烦,《春秋》之失乱。其为人也,温柔敦厚而不愚,则深于《诗》者矣;疏通知远而不诬,则深于《书》者矣;广博易良而不奢,则深于《乐》者矣;洁静精微而不贼,则深于《易》者矣;恭俭庄敬而不烦,则深于《礼》者矣;属辞比事而不乱,则深于《春秋》者矣。”“天有四时者,春夏秋冬,风雨霜露,无非教也;地载神气,吐纳雷霆,流形庶物,无非教也。清明在躬,气志如神,有物将至,其兆必先。是故天地之教,与圣人相参。其在诗曰:‘嵩高惟岳,峻极于天,惟岳降神,生甫及申,惟申及甫,惟周之翰。’四国于蕃,四方于宣,此文武之德。‘矢其文德,协此四国’,此文王之德也。凡三代之王,必先其令问。诗云:‘明明天子,令问不已,三代之德也。”
zi zhāng wèn shèng rén zhī suǒ yǐ jiào. kǒng zǐ yuē:" shī hū! wú yǔ rǔ. shèng rén míng yú lǐ yuè, jǔ ér cuò zhī ér yǐ." zi zhāng yòu wèn. kǒng zǐ yuē:" shī, ěr yǐ wéi bì bù jǐ yán, yī ràng shēng jiàng, zhuó xiàn chóu zuò, rán hòu wèi zhī lǐ hū? ěr yǐ wéi bì xíng zhuì zhào, zhí yǔ yuè, zuò zhōng gǔ, rán hòu wèi zhī lè hū? yán ér kě lǚ, lǐ yě xíng ér kě lè, lè yě. shèng rén lì cǐ èr zhě, yǐ gōng jǐ nán miàn. shì gù tiān xià tài píng, wàn mín shùn fú, bǎi guān chéng shì, shàng xià yǒu lǐ yě. fū lǐ zhī suǒ yǐ xìng, zhòng zhī suǒ yǐ zhì yě lǐ zhī suǒ yǐ fèi, zhòng zhī suǒ yǐ luàn yě. mù qiǎo zhī shì, zé yǒu ào zuò, xí zé yǒu shàng xià, chē zé yǒu zuǒ yòu, xíng zé bìng suí, lì zé yǒu liè xù gǔ zhī yì yě. shì ér wú ào zuò, zé luàn yú táng shì yǐ xí ér wú shàng xià, zé luàn yú xí cì yǐ chē ér wú zuǒ yòu, zé luàn yú chē shàng yǐ xíng ér wú bìng suí, zé luàn yú jiē tú yǐ liè ér wú cì xù, zé luàn yú zhe yǐ. xī zhě, míng wáng shèng rén, biàn guì jiàn cháng yòu, zhèng nán nǚ nèi wài, xù qīn shū yuǎn jìn, mò gǎn xiāng yú yuè zhě, jiē yóu cǐ tú chū yě."
子张问圣人之所以教。孔子曰:“师乎!吾语汝。圣人明于礼乐,举而措之而已。”子张又问。孔子曰:“师,尔以为必布几、筵,揖让升降,酌、献、酬、酢,然后谓之礼乎?尔以为必行缀兆,执羽龠,作锺鼓,然后谓之乐乎?言而可履,礼也;行而可乐,乐也。圣人力此二者,以躬己南面。是故天下太平,万民顺伏,百官承事,上下有礼也。夫礼之所以兴,众之所以治也;礼之所以废,众之所以乱也。目巧之室,则有隩、阼,席则有上下,车则有左右,行则竝随,立则有列序;古之义也。室而无隩、阼,则乱于堂室矣;席而无上下,则乱于席次矣;车而无左右,则乱于车上矣;行而无竝随,则乱于阶涂矣;列而无次序,则乱于著矣。昔者,明王圣人,辩贵贱长幼,正男女内外,序亲踈远近,莫敢相逾越者,皆由此涂出也。”