" táng táng tā! táng táng tā!" jīn rì tiān qì qīng hé, zài xià chàng yí gè dào qíng r gěi zhū wèi guì guān jiě mèn hé rú? chàng dào:
“堂堂塌!堂堂塌!”今日天气清和,在下唱一个道情儿给诸位贵官解闷何如?唱道:
jǐn fēng liú, lǎo qǐ wēng. tuō bō yú, cháo shì zhōng. rén rén xiào wǒ zhēn wú yòng.
尽风流,老乞翁。托钵盂,朝市中。人人笑我真无用。
yuǎn lí fù guì zuān yíng kǔ, xián kàn qián kūn zào huà gōng. xìng lái cháng xiào shān hé dòng.
远离富贵钻营苦,闲看乾坤造化工。兴来长啸山河动。
suī bú shì, xiàng rú bìng kě yǒu xiē ér, yù chí zhuāng fēng.
虽不是,相如病渴;有些儿,尉迟装疯。
zài xià xìng bǎi míng liàn shēng, hóng dōu rén shì. zhè gè" hóng dōu", què bú shì" nán chāng gù jùn, hóng dōu xīn fǔ" de nà gè" hóng dōu", dào shì" lín qióng dào shì hóng dōu kè, néng yǐ jīng shén zhì hún pò," de nà gè" hóng dōu". jiū jìng shǔ nǎ yī shěng nǎ yī fǔ, lián wǒ yě bù zhī dào, dà yuē bù guò shì běi jīng shàng hǎi děng chù biàn shì. shǎo bù dú shū, zhǎng bù chéng qì, zhǐ hǎo yǐ qǐ gài wéi shēng. fēi dàn qǐ yī qǐ shí, bìng qiě yù zhe gāo rén xián shì, qǐ tā jǐ jù yán yǔ, wǒ jué de bǐ yī shí hái yào jǐn xiē. shì cái suǒ chàng zhè shǒu dào qíng, yuán shì tào de zhèng bǎn qiáo xiān shēng de qiāng diào. wǒ shǒu zhōng zhè yú gǔ jiǎn bǎn yě shì lì gǔ xiāng chuán, tīng dé lǎo nián rén shuō dào, zhè shì hàn cháo yí gè zhōng lí zǔ shī chuán xià lái de. zhǐ shì zhè" táng táng tā" sān shēng, jiù yǒu guī quàn shì rén de yì sī zài nèi, gèng méi yǒu shèn me gōng chě shàng yī sì hé fán děng zì.
在下姓百名炼生,鸿都人氏。这个“鸿都”,却不是“南昌故郡,洪都新府”的那个“洪都”,到是“临邛道士鸿都客,能以精神致魂魄,”的那个“鸿都”。究竟属哪一省哪一府,连我也不知道,大约不过是北京、上海等处便是。少不读书,长不成器,只好以乞丐为生。非但乞衣乞食,并且遇着高人贤士,乞他几句言语,我觉得比衣食还要紧些。适才所唱这首道情,原是套的郑板桥先生的腔调。我手中这鱼鼓简板也是历古相传,听得老年人说道,这是汉朝一个钟离祖师传下来的。只是这“堂堂塌”三声,就有规劝世人的意思在内,更没有甚么工、尺、上、一、四、合、凡等字。
āi!" táng táng tā! táng táng tā!" nǐ dào le táng táng de shí hòu, xū yào fáng tā tā, tā jiù bù tā le nǐ bù fáng tā tā, yě jiù shì yí dìng yào tā de le. zhè huí shū, yīn lǎo cán yóu lì gāo lí rì běn děng chù, kàn jiàn yí gè táng táng jī zǐ yí fēng, sān qiān nián wén míng guó dù, bù guò shù shí nián jiān, jiù dǎo tā dào zhè bù tián dì, néng bù lìng rén tòng kū yě me gē! zài xià yǔ lǎo cán wǔ shí nián xíng yǐng xiāng suí, měi féng nà wàn lǐ fēi shuāng qiān shān luò mù de shí jié, duì zhe zhè yī dēng rú dòu sì bì chóng yín, lǎo cán biàn shuō: zài xià biàn xiě, bù zhī bù jué yǐ chéng le lǎo cán yóu jì liù shí juǎn shū. qí qián èr shí juǎn, yǐ méng tiān jīn rì rì xīn wén shè zhǔ rén liè rù bào zhāng, pō méng hǎi nèi xián shì dài fū yì cháng chēng xǔ. hòu sì shí juǎn yīn bèi lǎo cán suí shǒu bāo yào, yí shī le shù juǎn, jiǔ yù bǔ zhuì chū lái zài wèi qǐng jiào, yòu bèi zhè" lǎn" zì yí gè zì dān gé le xǔ duō de shí hòu. mù xià bù fáng jiù bǎ jīn nián de shì qíng xù shuō yī fān, què yě shì ǎn jiào huā zi de běn děng.
嗳!“堂堂塌!堂堂塌!”你到了堂堂的时候,须要防他塌,他就不塌了;你不防他塌,也就是一定要塌的了。这回书,因老残游历高丽、日本等处,看见一个堂堂箕子遗封,三千年文明国度,不过数十年间,就倒塌到这步田地,能不令人痛哭也么哥!在下与老残五十年形影相随,每逢那万里飞霜、千山落木的时节,对着这一灯如豆、四壁虫吟,老残便说:在下便写,不知不觉已成了《老残游记》六十卷书。其前二十卷,已蒙天津《日日新闻》社主人列入报章,颇蒙海内贤士大夫异常称许。后四十卷因被老残随手包药,遗失了数卷,久欲补缀出来再为请教,又被这“懒”字一个字耽阁了许多的时候。目下不妨就把今年的事情叙说一番,却也是俺叫化子的本等。
què shuō lǎo cán yú yǐ yǐ nián dōng yuè zài běi jīng qián mén wài dié yuán zhōng zhù le sān ge yuè, zhè dié biān zhě àn: zhè zhōng jiān yí shī gǎo jiān yī zhāng, yuē sì bǎi zì zuǒ yòu yě ān xián wú shì, yī rì zhèng zài jiā zhōng zuò zhe, lái le liǎng wèi, yí gè jiào dōng gé zǐ yí gè jiào xī yuán gōng, shuō dào:" jìn rì cháo tíng zhěng dùn xīn zhèng, dà yǒu kě guān le. mǎn jiē dōu huàn le xún jǐng bīng, dào le shí èr diǎn zhōng yǐ hòu, méi yǒu dēng lóng jiù bù xǔ zǒu lù, bìng qiě zhèi xiē xún jǐng bīng dōu shì cóng xún jǐng xué táng lǐ chū lái de, rén rén dōu yǒu guī jǔ. wǒ zhè jǐ tiān zài jiē shàng xíng zǒu, liú yì kàn nèi xiē xún bīng, yǒu zhàn gǎng de, yǒu xún xíng de, cóng méi yǒu yí gè pǎo dào rén jiā pū miàn lǐ qù zuò zhe de. bù xiàng yǐ qián de xún bīng, yù zhe xiǎo hù rén jiā de fù nǚ, hái yào tóng rén jiā hú shuō luàn dào, rén jiā bù yī, tā hái yào ná gùn zi dǎ rén jiā. bú shì dào zhè jiā diàn lǐ yào chá chī, biàn shì dào nà jiā yào yān chī, zuò zài bǎn dèng shàng qiāo zhe yì zhī jiǎo chàng èr huáng diào xī bāng zǐ. zhèi xiē máo bìng jìn lái yī xǐ dōu kōng le."
却说老残于乙已年冬月在北京前门外蝶园中住了三个月,这蝶……(编者按:这中间遗失稿笺一张,约四百字左右)也安闲无事,一日正在家中坐着,来了两位,一个叫东阁子、一个叫西园公,说道:“近日朝廷整顿新政,大有可观了。满街都换了巡警兵,到了十二点钟以后,没有灯笼就不许走路,并且这些巡警兵都是从巡警学堂里出来的,人人都有规矩。我这几天在街上行走,留意看那些巡兵,有站岗的,有巡行的,从没有一个跑到人家铺面里去坐着的。不像以前的巡兵,遇着小户人家的妇女,还要同人家胡说乱道,人家不依,他还要拿棍子打人家。不是到这家店里要茶吃,便是到那家要烟吃,坐在板凳上跷着一只脚唱二簧调、西帮子。这些毛病近来一洗都空了。”
dōng gé zǐ shuō dào:" bù dàn méi yǒu máo bìng, bìng qiě hé qì de hěn. qián rì dà fēng, wǒ cóng bǎi shùn hú tòng fú shùn jiā chū lái, huí fěn fáng liú lí jiē. gāng zǒu dào dà jiē shàng, dēng lóng bèi fēng chuī wāi le. wǒ méi yǒu zhī dào, nǎ zhī dēng lóng yī wāi, là zhú huǒ jiù liáo dào dēng lóng pāo zǐ shàng, nà zhǐ dēng lóng biàn hū hū de zhe qǐ lái le. wǒ jué de bù hǎo, dī tóu yī kàn, nà dēng lóng yǐ shāo qù le bàn biān, méi fǎ, zhǐ hǎo bǎ tā rēng le. zǒu le jǐ bù, jiù yù jiàn le yí gè xún jǐng bīng shàng lái, shuō dào:' xiàn zài guī jǔ, guò le shí èr diǎn zhōng, bù diǎn dēng lóng jiù bù xǔ zǒu lù. cǐ kè yǐ yǒu yì diǎn duō zhōng, nín méi yǒu dēng lóng, kě jiù fàn guī le.' wǒ duì tā shuō' wǒ běn shì yǒu dēng de, bèi fēng chuī shāo zháo le, yào zài mǎi yí gè, zuǒ jìn yòu méi yǒu dēng lóng pù, kuàng qiě yè yǐ shēn le, jiù yǒu dēng lóng pù, yǐ shuì jiào le, wǒ yǒu shèn me fǎ zǐ ne?' nà xún bīng dào:' nín wǎng nǎ lǐ qù?' wǒ shuō:' huí fěn fáng liú lí jiē qù.' xún bīng dào:' lù hái yuǎn ne, wǒ bù néng sòng nín qù. qián biān bù yuǎn, yǒu dōng yáng chē zi, wǒ sòng nín qù gù yī liàng chē zuò guó qù bà.' wǒ shuō:' hěn hǎo hěn hǎo.' tā biàn hǎo hǎo jià ná shǒu dēng zhào zhe wǒ, sòng dào dōng yáng chē zi yǎn qián, kàn zhe zuò shàng chē, hái zhāi le mào zi hē hē yāo cái qù, zhēn zhèng yǒu lǐ. wǒ zhōng guó guān rén zǒng shì héng shēng è qì, cóng méi yǒu zhè me yǒu lǐ guò, wǒ hái shì tóu yī zāo ér jiàn shí ne!" lǎo cán dào:" xún jǐng wèi jìn lái zhì guó dì yī yào wù, guǒ néng rú cǐ, wǒ zhōng wéi qián tú dà yǒu kě wàng le."
东阁子说道:“不但没有毛病,并且和气的很。前日大风,我从百顺胡同福顺家出来,回粉坊琉璃街。刚走到大街上,灯笼被风吹歪了。我没有知道,哪知灯笼一歪,蜡烛火就燎到灯笼泡子上,那纸灯笼便呼呼的着起来了。我觉得不好,低头一看,那灯笼已烧去了半边,没法,只好把它扔了。走了几步,就遇见了一个巡警兵上来,说道:‘现在规矩,过了十二点钟,不点灯笼就不许走路。此刻已有一点多钟,您没有灯笼,可就犯规了。’我对他说、‘我本是有灯的,被风吹烧着了,要再买一个,左近又没有灯笼铺,况且夜已深了,就有灯笼铺,已睡觉了,我有甚么法子呢?’那巡兵道:‘您往哪里去?’我说:‘回粉坊琉璃街去。’巡兵道:‘路还远呢,我不能送您去。前边不远,有东洋车子,我送您去雇一辆车坐国去罢。’我说:‘很好很好。’他便好好价拿手灯照着我,送到东洋车子眼前,看着坐上车,还摘了帽子呵呵腰才去,真正有礼。我中国官人总是横声恶气,从没有这么有礼过,我还是头一遭儿见识呢!”老残道:“巡警为近来治国第一要务,果能如此,我中囗前途大有可望了。”
xī yuán gōng dào:" bù rán. nǐ qiáo zhe bà, bú dào sān ge yuè, zhèi xiē xún jǐng dōu yào biàn yàng zi de. wǒ wéi yī jiàn shì gěi nǐ men tīng, zuó rì wǒ dào chéng lǐ qù huì yí gè péng yǒu, tīng nà péng yǒu shuō dào:' qián rì wǎn jiān, yǒu yí gè xún jǐng jú wěi yuán zài dà jiē shàng sā niào, xún jǐng bīng kàn jiàn, qián lái zhuā zhù shuō:" hēi! dà jiē shàng bù xǔ chè niào, nǐ fàn guī le." nà wěi yuán cóng cóng róng róng de sā wán le niào, dà shēng rǎng dào:" nǐ bù rèn de wǒ ma? wǒ shì lǎo yé, nǐ zěn yàng gǎn lái lā wǒ?" nà xún bīng dào:" wǒ bù guǎn lǎo yé bù lǎo yé, nǐ zhǐ yào fàn guī, jiù dé tóng wǒ dào xún jǐng jú qù." nà wěi yuán gèng nù, mà dào:" xiā yǎn de wáng bā dàn! wǒ shì xún jǐng jú de lǎo yé, nǐ dōu bù zhī dào!" nà xún bīng dào:" dà rén chuán lìng shí hòu, zhǐ shuō yǒu fàn guī de biàn chě le qù, méi yǒu shuō shì xún jǐng jú lǎo yé jiù kě yǐ fàn guī. nín wú lùn zěn yàng, zǒng děi tóng wǒ qù." nà wěi yuán qì jí, jǔ shǒu biàn dǎ, nà xún jǐng bīng yì nù dào:" nǐ zhè wèi lǎo yé zěn me zhè men bù jiǎng lǐ! wǒ shì bàn de gōng shì, fèng gōng shǒu fǎ de, nǐ zěn yàng kāi kǒu biàn mà, jǔ shǒu biàn dǎ? nǐ ruò zài wú lǐ, wǒ shǒu zhōng yǒu gùn zi, wǒ kě jiù duì bù qǐ nǐ le." nà wěi yuán nù hěn hěn de dào:" hǎo dōng xī, zǒu zǒu zǒu! wǒ dào jú zǐ lǐ zòu nǐ gè wáng bā dàn qù!" biàn tóng dào jú zǐ lǐ, biàn yào zuò táng dǎ zhè gè xún bīng. tā tóng shì zhōng yǒu yī rén shàng lái quàn dào:" bù kě! bù kě! tā shì chǔn rén, bù rèn de lǎo xiōng, yuán liàng tā chū cì bà." nà wěi yuán nù bù kě è, yí dìng yào zuò táng dǎ tā. nèi zhōng yǒu yí gè míng bái de tóng shì shuō dào:" wàn wàn bù kě luàn dòng, cǐ zhǒng xún bīng zài wài guó dǎo hái yīng gāi shǎng ne. lǎo xiōng ruò shì dǎ le tā huò gé le tā, zài jīng zhōng rén kàn zhe yuán shì lǐ dāng de, ruò bèi xiàng gōng bǎo zhī dào, kǒng pà lǎo xiōng zhè chāi shǐ jiù bù wěn dāng le." nà wěi yuán nù dào:" xiàng chéng biàn zěn yàng? tā nán dào bù pà dà jūn jī me? wǒ bú shì méi lái lì de rén, wǒ pà tā zuò shèn me?" nà yí gè tóng shì dào:" lǎo xiōng shì zhǐ rì fēi shēng de rén, hé kǔ tóng yī xiǎo bīng òu qì ne?" nà yí gè míng bái shì de, biàn chū lái duì nà lā wěi yuán lái de xún jǐng bīng dào:" nǐ bàn shì bù cuò, yǒu rén sā niào, lǐ dāng lā lái. yǐ hòu cái pàn, biàn shì wǒ men běn jú de shì le. nǐ qù bà." nà bīng chuí zhuó shǒu, bìng yī bìng jiǎo, zhí zhí yāo qù le.' lǎo xiōng shì xiǎng yī xiǎng, rú cǐ děng shì, jīng chéng jiāng lái céng jiàn dié chū, pà nà xún jǐng bù sōng xiè me? kuàng tiān shuǐ shì láng yóu xià wèi zhòu shēng táng guān, qí huàn dé huàn shī de xīn bì gèng shèn yú cháng rén. chū yí rèn zhēn bàn shì kě yǐ tǎo hǎo, suǒ yǐ rèn zhēn bàn shì, dào hòu lái yuè lì jiàn duō, zhī dào rèn zhēn bàn shì bù dàn bù néng tǎo hǎo, hái yào tǎo bù hǎo dào bù rú rèn zhēn féng yíng de tǎo hǎo huán kào de zhù xiē, zì rán zǒu dào rèn zhēn féng yíng de yī tiáo lù shǎng qù le. nǐ men kàn shì bú shì ne?"
西园公道:“不然。你瞧着罢,不到三个月,这些巡警都要变样子的。我囗一件事给你们听,昨日我到城里去会一个朋友,听那朋友说道:‘前日晚间,有一个巡警局委员在大街上撒尿,巡警兵看见,前来抓住说:“嘿!大街上不许撤尿,你犯规了。”那委员从从容容的撒完了尿,大声嚷道:“你不认得我吗?我是老爷,你怎样敢来拉我?”那巡兵道:“我不管老爷不老爷,你只要犯规,就得同我到巡警局去。”那委员更怒,骂道:“瞎眼的王八旦!我是巡警局的老爷,你都不知道!”那巡兵道:“大人传令时候,只说有犯规的便扯了去,没有说是巡警局老爷就可以犯规。您无论怎样,总得同我去。”那委员气极,举手便打,那巡警兵亦怒道:“你这位老爷怎么这们不讲理!我是办的公事,奉公守法的,你怎样开口便骂,举手便打?你若再无礼,我手中有棍子,我可就对不起你了。”那委员怒狠狠的道:“好东西,走走走!我到局子里揍你个王八旦去!”便同到局子里,便要坐堂打这个巡兵。他同事中有一人上来劝道:“不可!不可!他是蠢人,不认得老兄,原谅他初次罢。”那委员怒不可遏,一定要坐堂打他。内中有一个明白的同事说道:“万万不可乱动,此种巡兵在外国倒还应该赏呢。老兄若是打了他或革了他,在京中人看着原是理当的,若被项宫保知道,恐怕老兄这差使就不稳当了。”那委员怒道:“项城便怎样?他难道不怕大军机么?我不是没来历的人,我怕他做甚么?”那一个同事道:“老兄是指日飞升的人,何苦同一小兵呕气呢?”那一个明白事的,便出来对那拉委员来的巡警兵道:“你办事不错,有人撒尿,理当拉来。以后裁判,便是我们本局的事了。你去罢。”那兵垂着手,并一并脚,直直腰去了。’老兄试想一想,如此等事,京城将来层见迭出,怕那巡警不松懈么?况天水侍郎由下位骤升堂官,其患得患失的心必更甚于常人。初疑认真办事可以讨好,所以认真办事,到后来阅历渐多,知道认真办事不但不能讨好,还要讨不好;倒不如认真逢迎的讨好还靠得住些,自然走到认真逢迎的一条路上去了。你们看是不是呢?”
lǎo cán tàn dào:" cǐ wú zhōng guó zhī suǒ yǐ rì ruò yě! zhōng guó yǒu sì zhǎng, jiē jiǎ yú quán qiú: niàn sān xíng shěng quán zài wēn dài, shì tiān shí dì yī shān chuān zhī yùn xù, tián yuán zhī yú hòu, gè shěng jiē rán, shì dì lǐ dì yī yě rén zhī qín láo nài kǔ, jūn zǐ zhī cōng míng yǐng yì, shì rén zhì dì yī wén zhōu kǒng mèng zhī shū, shèng zǔ shì zōng zhī xùn, shì zhèng jiào dì yī lǐ yīng zhí quán qiú de niú ěr cái shì. rán ér guó rì yǐ xuē, mín rì yǐ kùn, qīn qīn rán jiāng zhì yú wēi zhě, qí gù ān zài? fēng sú wèi zhī yě. wài guó rén wú lùn xián yú, zǒng yǐ bù fàn fǎ wèi róng zhōng guó rén wú lùn xián yú, zǒng yǐ fàn fǎ wèi róng. qí shí píng cháng rén yě bù gǎn fàn fǎ, suǒ yǐ fàn fǎ de, dà gài zhǐ sān zhǒng rén, dōu shì yǒu suǒ yǐ zhàng, jiù fàn fǎ le. nǎ sān zhǒng rén ne? yī zhǒng yǐ guān fàn fǎ yī zhǒng yǐ zhòng fàn fǎ yī zhǒng yǐ wú lài fàn fǎ. yǐ guān fàn fǎ de, bìng bú shì zuò le guān jiù gǎn fàn, tā jì zuò le guān, bì dìng pà diū guān, dào bù gǎn fàn fǎ de. shì tā nèi xiē guān qīn huò zhě qīn xìn de péng yǒu, yǐ jí qīn xìn de jiā dīng. zhè sān yàng rén lǐ tou, yòu yǐ guān jiā qīn xìn de jiā dīng fàn fǎ yóu shén, nà liǎng yàng shāo wēi chà diǎn, nǐ xiǎng, qián rì xún jǐng jú nà gè sā niào de wěi yuán, bú shì yǐ zhàng zhe yǒu gè dà jūn jī de kào shān ma? zhè dōu zài yǐ guān fàn fǎ bù lǐ. dì èr zhǒng jiù shì yǐ zhòng fàn fǎ. rú dāng nián kē suì kǎo de tóng shēng, xiāng shì de kǎo shēng, dào le yìng kǎo de shí hòu, yí dìng yào yǒu xiē rén tè yì fàn fǎ de. dì èr biàn shì jīn rì gè xué táng de xué shēng, nǐ kàn nà yī shěng xué táng lǐ méi yǒu nào guò shì. jiū jìng wèi le shèn me dà shì me? bù guò jué de tā men rén shì zhòng le, kě yǐ rèn yì wàng wéi, suí biàn zhǎo gè tí mù bào dòng bào dòng, jué de yǒu qù, qí shí luò le dān de shí hòu, bǐ lǎo shǔ hái bù zhōng yòng. dì sān biàn shì jīng chéng táng guān zhái zi lǐ de jiào fū, zài wài héng xíng bà dào, lǚ cì dǎ xì yuán zǐ děng qíng, dōu lǎo yé bù gǎn guò wèn, zhè dōu zài yǐ zhòng fàn fǎ bù lǐ. dì sān zhǒng biàn shì yǐ wú lài fàn fǎ, dì fāng tǔ gùn yá mén kǒu de chāi yì děng rén, tā jiù zhàng zhe pì gǔ jiē shi. jīn rì fàn fǎ, zhuō dào guān lǐ qù dǎ le bǎn zi. míng rì zài fàn fǎ, zài fàn zài dǎ, zài dǎ zài fàn, guān yě wú kě rú hé le. zhè jiào zuò yǐ wú lài fàn fǎ. dà gài tiān xià de huài rén wú yǒu yuè guò zhè sān zhǒng de."
老残叹道:“此吾中国之所以日弱也!中国有四长,皆甲于全球:廿三行省全在温带,是天时第一;山川之孕蓄,田原之腴厚,各省皆然,是地理第一;野人之勤劳耐苦,君子之聪明颖异,是人质第一;文、周、孔、孟之书,圣祖、世宗之训,是政教第一;理应执全球的牛耳才是。然而国日以削,民日以困,骎骎然将至于危者,其故安在?风俗为之也。外国人无论贤愚,总以不犯法为荣;中国人无论贤愚,总以犯法为荣。其实平常人也不敢犯法,所以犯法的,大概只三种人,都是有所倚仗,就犯法了。哪三种人呢?一种倚官犯法;一种倚众犯法;一种倚无赖犯法。倚官犯法的,并不是做了官就敢犯,他既做了官,必定怕丢官,到不敢犯法的。是他那些官亲或者亲信的朋友,以及亲信的家丁。这三样人里头,又以官家亲信的家丁犯法尤甚,那两样稍微差点,你想,前日巡警局那个撒尿的委员,不是倚仗着有个大军机的靠山吗?这都在倚官犯法部里。第二种就是倚众犯法。如当年科岁考的童生,乡试的考生,到了应考的时候,一定要有些人特意犯法的。第二便是今日各学堂的学生,你看那一省学堂里没有闹过事。究竟为了甚么大事么?不过觉得他们人势众了,可以任意妄为,随便找个题目暴动暴动,觉得有趣,其实落了单的时候,比老鼠还不中用。第三便是京城堂官宅子里的轿夫,在外横行霸道,屡次打戏园子等情,都老爷不敢过问,这都在倚众犯法部里。第三种便是倚无赖犯法,地方土棍、衙门口的差役等人,他就仗着屁股结实。今日犯法,捉到官里去打了板子。明日再犯法,再犯再打,再打再犯,官也无可如何了。这叫做倚无赖犯法。大概天下的坏人无有越过这三种的。”
xī yuán zǐ dào:" nín zhè huà wǒ bù pèi fú. tǎng ruò shuō zhè sān zhǒng lǐ yǒu huài rén zé kě, ruò yào shuō tiān xià huài rén méi yǒu yuè guò zhè sān zhǒng de, wèi miǎn tài piān le. qǐng jiào: qiáng dào yán xiāo děng lèi yě zài zhè sān zhǒng lǐ ma?" lǎo cán dào:" zì rán bù zài nà li tóu. qiáng dào sì hū yǐ wú lài fàn fǎ, yán xiāo sì hū yǐ zhòng fàn fǎ, qí shí jiē bú shì de." xī yuán zǐ dào:" jì shì zhè me shuō, nán dào qiáng dào yán xiāo bǐ zhè sān zhǒng rén hái yāo hǎo diǎn ma?" lǎo cán dào:" yǐ rén pǐn lùn, shì yāo hǎo diǎn. hé yǐ gù ne? qiáng dào suī rán fàn fǎ, dà bàn wèi jī hán suǒ pò, suī zuò le qiáng dào, cháng yǒu pà rén de xīn sī. ruò yǒu rén shuō qiáng dào shí, tā tīng le zǒng yào xīn jīng dǎn pà de, kě jiàn tiān liáng wèi mèi. ruò yǐ shàng sān zhǒng rén fàn le fǎ, hái yào zì míng dé yì, jué de wǒ zuò dé dào, bié rén zuò bú dào. wén shuō shàng hǎi nán yáng gōng xué nào xué zhī hòu, yǒu yí gè xué shēng zài míng piàn shàng jū rán kè zhe' nán yáng gōng xué tuì xué shēng', jìng dàng zuò yī tiáo guān xián, bì yǐ wéi tiān xià róng yù méi yǒu bǐ zhè zài hǎo de. nǐ xiǎng shì bú shì tiān liáng sàng jìn ne? yǒu yī rì, wǒ zài zhāng jiā huā yuán chī chá, tīng jiàn gé zuò yí ge rén duì tā péng yǒu shuō:' qù nián mǒu xué táng nú cái tí diào bù hǎo, bèi wǒ mà le yī dùn, tuì xué qù le. jīn nián yòu zài mǒu chù jiān dū, bèi wǒ mà le yī dùn. zhèi xiē nú cái hǎo bù hǎo, dōu shì yào mà de, cháng mà jǐ huí, zhèi xiē jiān dū jiào xí děng rén jiù zhī dào tā men zuò nú cái de yìng gāi zěn yàng zuò fǎ ne. kě hèn wǒ nà cì yào zhòng rén tuì xué, zhòng rén bù kěn. zhèi xiē rén dōu shì nú xìng, suǒ yǐ wǒ bù yuàn yǔ zhī tóng jū, wǒ jìng yī rén tuì xué le.'" lǎo cán duì xī yuán zǐ dào:" nín tīng yī tīng zhè zhǒng yì lùn, shàng yǒu yī fēn lián chǐ ma? wǒ suǒ yǐ shuō qiáng dào rén pǐn hái zài tā men zhī shàng, qí yào jǐn de guān jiàn, jiù zài yí gè yǐ fàn fǎ wèi fēi, yí gè yǐ fàn fǎ wèi dé yì. yǐ fàn fǎ wèi fēi, shàng kě jiù yào yǐ fàn fǎ wèi dé yì, biàn bù kě jiù le.
西园子道:“您这话我不佩服。倘若说这三种里有坏人则可,若要说天下坏人没有越过这三种的,未免太偏了。请教:强盗、盐枭等类也在这三种里吗?”老残道:“自然不在那里头。强盗似乎倚无赖犯法,盐枭似乎倚众犯法,其实皆不是的。”西园子道:“既是这么说,难道强盗、盐枭比这三种人还要好点吗?”老残道:“以人品论,是要好点。何以故呢?强盗虽然犯法,大半为饥寒所迫,虽做了强盗,常有怕人的心思。若有人说强盗时,他听了总要心惊胆怕的,可见天良未昧。若以上三种人犯了法,还要自鸣得意,觉得我做得到,别人做不到。闻说上海南洋公学闹学之后,有一个学生在名片上居然刻着‘南洋公学退学生’,竟当做一条官衔,必以为天下荣誉没有比这再好的。你想是不是天良丧尽呢?有一日,我在张家花园吃茶,听见隔座一个人对他朋友说:‘去年某学堂奴才提调不好,被我骂了一顿,退学去了。今年又在某处监督,被我骂了一顿。这些奴才好不好,都是要骂的,常骂几回,这些监督、教习等人就知道他们做奴才的应该怎样做法呢。可恨我那次要众人退学,众人不肯。这些人都是奴性,所以我不愿与之同居,我竟一人退学了。’”老残对西园子道:“您听一听这种议论,尚有一分廉耻吗?我所以说强盗人品还在他们之上,其要紧的关键,就在一个以犯法为非,一个以犯法为得意。以犯法为非,尚可救药;以犯法为得意,便不可救了。
wǒ zài jiā yí gè pì yǔ, ràng nín róng yì míng bái. nǚ zǐ yǐ cóng yī ér zhōng wèi guì, ruò jīng guò liǎng sān ge zhàng fū, rén dōu qiáo bù qǐ tā, zhè shì yí dìng de dào lǐ bà?" xī yuán zǐ dào:" nà gè zì rán." lǎo cán dào:" gé xià de rú fū rén, wǒ zhī dào shì mǒu mǒu xiǎo bān zi lǐ de, gé xià fèi le èr qiān jīn fù chū lái de. tā zài bān zi lǐ shí hěn hóng, jì suàn tā cóng shí wǔ suì dǎ tóu kè qǐ, zhì shí jiǔ suì nián dǐ chū lái, sì wǔ nián jiān suǒ jīng guò de nán rén, kǒng pà bù zhǐ yī bǎi bà?" xī yuán zǐ dào:" nà gè zì rán." lǎo cán dào:" gé xià hé yǐ huán kěn yào tā ne? pì rú yǒu mǒu jiǎ zhī qī, suí yì yǔ bié jiā nán zǐ yī zhù liǎng sān sù, bìng ài zhāo bié jiā nán zǐ lái jiā suí yì jū zhù, cháng cháng mà běn fū mǒu jiǎ bù zhī zuò nú cái de guī jǔ tǎng ruò cǐ rén yuàn yì xié dài èr qiān jīn lái jià gé xià, gé xià yào bú yào ne?" xī yuán zǐ dào:" zì rán bú yào. bù dàn wǒ bú yào, kǒng pà tiān xià yě méi rén gǎn yào." lǎo cán dào:" rán zé gé xià zǎo yǐ zhī dào yǒu xīn fàn fǎ de rén pǐn, shí zài bù jí nà bù dé yǐ ér hòu fàn fǎ de duō yǐ. fù rén yǐ shī jié wéi zhòng, jì nǚ shī jié, rén yóu qǔ zhī, wèi qí shī jié chū yú bù dé yǐ yě. mǒu jiǎ zhī qī shī jié, rén bù gǎn yào, wèi qí yǐ néng shī jié wèi róng yě. qiáng dào yán xiāo zhī fàn fǎ, jiē chū yú jī hán suǒ pò, ruò yǒu xián zhǎng guān, jiē kě huà wéi liáng mín, gù rén pǐn shí chū yú qián sān zhǒng yǒu xīn fàn fǎ zhě zhī shàng. èr gōng yǐ wéi hé rú?" dōng gé xī yuán tóng shēng shuō shì.
我再加一个譬语,让您容易明白。女子以从一而终为贵,若经过两三个丈夫,人都瞧不起他,这是一定的道理罢?”西园子道:“那个自然。”老残道:“阁下的如夫人,我知道是某某小班子里的,阁下费了二千金付出来的。他在班子里时很红,计算他从十五岁打头客起,至十九岁年底出来,四、五年间所经过的男人,恐怕不止一百罢?”西园子道:“那个自然。”老残道:“阁下何以还肯要他呢?譬如有某甲之妻,随意与别家男子一住两三宿,并爱招别家男子来家随意居住,常常骂本夫某甲不知做奴才的规矩;倘若此人愿意携带二千金来嫁阁下,阁下要不要呢?”西园子道:“自然不要。不但我不要,恐怕天下也没人敢要。”老残道:“然则阁下早已知道有心犯法的人品,实在不及那不得已而后犯法的多矣。妇人以失节为重,妓女失节,人犹娶之,为其失节出于不得已也。某甲之妻失节,人不敢要,为其以能失节为荣也。强盗、盐枭之犯法,皆出于饥寒所迫,若有贤长官,皆可化为良民,故人品实出于前三种有心犯法者之上。二公以为何如?”东阁、西园同声说是。
dōng gé zǐ dào:" kě shì jìn rì bǔ gē chū qù yóu wán le méi yǒu?" lǎo cán dào:" méi yǒu dì fāng qù ne. gé xià shì shú dú běi lǐ zhì nán bù yān huā jì zhè liǎng bù shū, jìn lái shì jìn bù ne, shì tuì huà ne?" dōng gé zǐ dào:" dà yǒu jìn bù. cǐ shí wèi shēng jú yǐ kāi le juān, fēn tóu èr sān děng. nán běi xiǎo bān zi jù shì tóu děng. zì cóng shàng juān zhī hòu, gè jiā dōu míng mù zhāng dǎn de guà qǐ dēng lóng lái. tóu děng shàng xiě zhe mǒu mǒu qīng yín xiǎo bān, èr děng de xiě mǒu mǒu chá shì, sān děng de xiě sān děng mǒu mǒu xià chǔ. nà èr sān děng shì hé jǐng xiàng, wǒ què bù xiǎo de, nà tóu děng què shì qīng shuǎng dé duō le. yǐ qián hùn hùn zǐ suí biàn kě yǐ zhàn jù wū zi zuò zhe bù zǒu, tā lái shí huí tā méi yǒu wū zi, hái shì bù yī, wǎng wǎng de bǎ hào kè yāng gào dé ràng chū wū zi lái gěi tā men. cǐ shí suī rán zhào jiù zuò le wū zi jìn shì bù zǒu, ruò lái de shí hòu huí tā méi wū zi, tā què bù gǎn fā biāo le. jīn rì qīng xián wú shì, hé fáng chū qù liū dá liū dá." lǎo cán shuō:" hǎo a! zì cóng gēng zǐ zhī hòu, běi dì yān zhī wǒ jìng wéi céng yù mù, yě shì quē diǎn, jīn rì tóng háng shèn jiā."
东阁子道:“可是近日补哥出去游玩了没有?”老残道:“没有地方去呢。阁下是熟读《北里志》、《南部烟花记》这两部书,近来是进步呢,是退化呢?”东阁子道:“大有进步。此时卫生局已开了捐,分头二三等。南北小班子俱是头等。自从上捐之后,各家都明目张胆的挂起灯笼来。头等上写着某某清吟小班,二等的写某某茶室,三等的写三等某某下处。那二三等是何景象,我却不晓得,那头等却是清爽得多了。以前混混子随便可以占据屋子坐着不走,他来时回他没有屋子,还是不依,往往的把好客央告得让出屋子来给他们。此时虽然照旧坐了屋子尽是不走,若来的时候回他没屋子,他却不敢发膘了。今日清闲无事,何妨出去溜达溜达。”老残说:“好啊!自从庚子之后,北地胭脂我竟囗曾寓目,也是缺典,今日同行甚佳。”
shuō zhe biàn zhàn qǐ shēn lái, tóng chū le dà mén, guò dà jiē, xíng bù duō yuǎn, jiù dào shí tou hú tòng kǒu le. jìn le shí tou hú tòng, wàng běi màn màn dì zǒu zhe, gāng dào chuān xīn diàn kǒu, zhī jiàn duì miàn lái le yī guà chē zi, chē lǐ zuò le yí gè měi rén, méi mù rú huà, miàn shàng de guāng cǎi pō jué dòng rén. lǎo cán xiàng dōng gé zǐ dào:" zhè gè rén jiù bù cuò, nín zhī dào tā jiào shèn me?" dōng gé zǐ shuō:" hěn miàn shú, zhǐ shì jiào bù chū míng zì lái." kàn zhe nà chē zi yǐ jìn chuān xīn diàn qù, sān rén bù zhī bù jué de yě jiù suí zhe chē zi jìn le chuān xīn diàn. dōng gé zǐ rǎng dào:" chē zi lǐ zuò de shì shuí?" nà měi rén dá dào:" shì wǒ. nǐ bú shì xiǎo míng zǐ me? zěn me lián wǒ yě kàn bu chū lái nǎ?" dōng gé zǐ dào:" wǒ hái shì bù míng bái, qǐng nǐ bào yī bào míng bà." chē zhōng měi rén dào:" wǒ jiào xiǎo róng." dōng gé zǐ dào:" nǐ zài shuí jiā?" xiǎo róng dào:" róng quán bān." shuō zhe, nà chē zi zǒu dé kuài, rén zǒu dé màn, jǐ jiàn jiàn xiāng lí dé yuǎn le.
说着便站起身来,同出了大门,过大街,行不多远,就到石头胡同口了。进了石头胡同,望北慢慢地走着,刚到穿心店口,只见对面来了一挂车子,车里坐了一个美人,眉目如画,面上的光彩颇觉动人。老残向东阁子道:“这个人就不错,您知道他叫甚么?”东阁子说:“很面熟,只是叫不出名字来。”看着那车子已进穿心店去,三人不知不觉的也就随着车子进了穿心店。东阁子嚷道:“车子里坐的是谁?”那美人答道:“是我。你不是小明子么?怎么连我也看不出来哪?”东阁子道:“我还是不明白,请你报一报名罢。”车中美人道:“我叫小蓉。”东阁子道:“你在谁家?”小蓉道:“荣泉班。”说着,那车子走得快,人走得慢,己渐渐相离得远了。
kàn guān, nǐ dào zhè xiǎo róng wéi shèn me guǎn dōng gé zǐ jiào xiǎo míng zǐ ne? qǐ bù qīng màn de hěn ma? qí shí bù rán, yīn wèi zhè běi jīng shì tiān zǐ jiǎo xià, fù guì de dà bàn shì qí rén. nà qí rén de xìng qíng, zuì è xián rén chēng mǒu lǎo yé de, suǒ yǐ zhèi xiē bān zi lǐ chuǎi mó fēng qì, fán rén jìn lái, qǐng wèn guì xìng hòu, lì kè jiù yào qǐng wèn xíng jǐ de. chū cì jiàn miàn, kě yǐ chēng mǒu dà yé, mǒu èr yé, hàn rén chēng xìng, qí rén chēng míng. nǐ kàn hóng lóu mèng shàng, xuē pán shì hàn jūn, chēng xuē dà yé, jiǎ liǎn jiǎ huán jiù chēng liǎn èr yé huán sān yé le, jiù shì zhè gè tǐ lì. zài hóng lóu mèng de shí hòu, liǎn èr yé shǐ zhōng chēng liǎn èr yé, huán sān yé shǐ zhōng chēng huán sān yé. běi jīng fēng sú, chū jiàn yī èr miàn shí chēng liǎn èr yé huán sān yé, ruò dào dì sān miàn shí, zài chēng liǎn èr yé huán sān yé, kè rén jiù yào fā biāo nào pí qì, sòng guān fēng mén děng lèi de cí tóu mì mì de mào chū kǒu lái de, bì dìng yào xiān chēng tā èr yé sān yé cái bà. cǐ zhī wèi pǔ tōng qīn rè. ruò tè bié de qīn rè ne, biàn yīng gāi jiào xiǎo liǎn zi xiǎo huán zǐ. hàn rén ne, xìng zhāng de xìng lǐ de, yóu zhāng èr yé lǐ sān yé jiàn jiàn de áo dào xiǎo zhāng zi xiǎo lǐ zǐ wèi dù. zhè gè dào lǐ bù dàn běi fāng rú cǐ. nán fāng zì rán yǐ sū háng wéi wén wù shēng míng zhī dì, sū háng rén hú zǐ bái le, tīng rén jiào tā yī shēng" dù shǎo yá", hái xǐ huān de liǎo bù dé ne. kě jiàn zhè shì nán běi de tóng qíng le. dōng gé zǐ rén běn jùn lì, jiā zhī tā de péng yǒu dōu shì piào liàng bù guò de rén, huò dāng zhe jí hóng de wū bù huò shì dà xué táng de xué shēng huò shì gēng zǐ nián de dào yuán, fāng yǐn jiàn qù dào shěng huò shì huì duì zhuāng de dà lǎo bǎn. yīn wèi yǒu zhè bān péng yǒu, suǒ yǐ bèi bān zi jiàn le tā, wú bù gōng jìng qīn rè, yě wú rén bù rèn shi tā, cái xiū chū zhè" xiǎo míng zǐ" sān ge zì de huī hào, zài páng rén kàn zhe, bǐ dé tóu děng bǎo xīng hái róng yào xiē ne.
看官,你道这小蓉为甚么管东阁子叫小明子呢?岂不轻慢得很吗?其实不然,因为这北京是天子脚下,富贵的大半是旗人。那旗人的性情,最恶嫌人称某老爷的,所以这些班子里揣摩风气,凡人进来,请问贵姓后,立刻就要请问行几的。初次见面,可以称某大爷,某二爷,汉人称姓,旗人称名。你看《红楼梦》上,薛蟠是汉军,称薛大爷,贾琏、贾环就称琏二爷、环三爷了,就是这个体例。在《红楼梦》的时候,琏二爷始终称琏二爷,环三爷始终称环三爷。北京风俗,初见一二面时称琏二爷、环三爷,若到第三面时,再称琏二爷、环三爷,客人就要发膘闹脾气,送官、封门等类的辞头汨汨的冒出口来的,必定要先称他二爷、三爷才罢。此之谓普通亲热。若特别的亲热呢,便应该叫小琏子、小环子。汉人呢,姓张的、姓李的,由张二爷、李三爷渐渐的熬到小张子、小李子为度。这个道理不但北方如此。南方自然以苏、杭为文物声明之地,苏、杭人胡子白了,听人叫他一声“度少牙”,还喜欢的了不得呢。可见这是南北的同情了。东阁子人本俊利,加之他的朋友都是漂亮不过的人,或当着极红的乌布;或是大学堂的学生;或是庚子年的道员,方引见去到省;或是汇兑庄的大老板。因为有这班朋友,所以备班子见了他,无不恭敬亲热,也无人不认识他,才修出这“小明子”三个字的徽号,在旁人看着,比得头等宝星还荣耀些呢。
xián huà shǎo jiǎng, què shuō sān rén màn màn dì zǒu dào le róng quán bān mén kǒu, suí bù jìn qù, zhǐ tīng mén fáng lǐ de rén" háo" de jiào le yī shēng, yě bù zhī tā jiào de shì shèn me. lǎo cán biàn wèn, dōng gé zǐ dá dào:" tā shì hǎn de' qiáo tīng' liǎng gè zì, yuán shì jiào lǐ miàn rén zhāo hū wū zi de yì sī." sān rén jìn le dà mén, guò le yī dào bǎn bì yāo mén, shàng zi chuān táng de tái jiē, yǐ jiàn yǒu gè rén bǎ chuān táng dōng biān de fáng mén lián zi dǎ qǐ, kǒu chēng:" qǐng lǎo yé men zhè lǐ qū zuò qū zuò." sān rén jìn fáng zuò xià, kàn qiáng shàng wéi wéi, zhī shì sù yún de wū zi. nà huǒ jì hái zài mén kǒu lì zhe, dōng gé zǐ dào:" dōu jiào lái jiàn jiàn!" nà huǒ jì biàn dà shēng rǎng dào:" dōu jiàn jiàn liě! dōu jiàn jiàn liě!" zhī jiàn yí gè gè huā diū diū fěn yù yù de, dōu lái zǒu dào wū mén kǒu yī zhàn, huǒ jì biàn zài páng biān bào míng. bào míng hòu lì yī miǎo zhōng de shí hòu, piān ruò jīng hóng, wǎn ruò yóu lóng de qù le. yī gòng lái le liù qī ge rén, suī wú shén měi dí, què yě wú shén chǒu de. huǒ jì bào dào:" dōu lái qí le." dōng gé zǐ dào:" zhī dào le, wǒ men zuò yī zuò." lǎo cán chà yì, wèn dào:" wèi hé bú jiàn xiǎo róng?" dōng gé zǐ dào:" hóng jiǎo sè lì bú jiàn kè, shǎo tíng zì huì lái de."
闲话少讲,却说三人慢慢地走到了荣泉班门口,随步进去,只听门房里的人“嗥”的叫了一声,也不知他叫的是甚么。老残便问,东阁子答道:“他是喊的‘瞧厅’两个字,原是叫里面人招呼屋子的意思。”三人进了大门,过了一道板壁腰门,上子穿堂的台阶,已见有个人把穿堂东边的房门帘子打起,口称:“请老爷们这里屈坐屈坐。”三人进房坐下,看墙上囗囗,知是素云的屋子。那伙计还在门口立着,东阁子道:“都叫来见见!”那伙计便大声嚷道:“都见见咧!都见见咧!”只见一个个花丢丢、粉郁郁的,都来走到屋门口一站,伙计便在旁边报名。报名后立一秒钟的时候,翩若惊鸿,婉若游龙的去了。一共来了六七个人,虽无甚美的,却也无甚丑的。伙计报道:“都来齐了。”东阁子道:“知道了,我们坐一坐。”老残诧异,问道:“为何不见小蓉?”东阁子道:“红脚色例不见客,少停自会来的。”
yuē yǒu wǔ liù fēn zhōng gōng fū, zhī jiàn fáng mén lián zi kāi chù, yǒu gè měi rén jìn lái, bù fāng bù yuán de gè liǎn ér, dǎ zhe cháng cháng de qián liú hǎi, shì shàng hǎi de shí zhuāng, chuān le yī jiàn zhú qīng mó běn duàn de pí ǎo, mú yàng yě wú shén chū zhòng chù, zhǐ shì yī shuāng yǎn jīng tòu chū gè líng lì de yàng zi lái. jìn mén biàn xiào, xiàng dōng gé zǐ dào:" xiǎo míng zǐ ya, nǐ zěn me lián wǒ yě bù rèn de le ya! nǐ zěn me hǎo jǐ gè yuè bù lái, gōng shì hěn máng ma?" dōng gé zǐ dào:" wǒ zài jiē shàng, nǐ zài chē zi lǐ yī huǎng xià quē
约有五六分钟工夫,只见房门帘子开处,有个美人进来,不方不圆的个脸儿,打着长长的前刘海,是上海的时装,穿了一件竹青摹本缎的皮袄,模样也无甚出众处,只是一双眼睛透出个伶俐的样子来。进门便笑,向东阁子道:“小明子呀,你怎么连我也不认得了呀!你怎么好几个月不来,公事很忙吗?”东阁子道:“我在街上,你在车子里一幌……(下缺)