jǐng zōng shàng
景宗上
jǐng zōng xiào chéng kāng jìng huáng dì, huì xián, zì xián níng, xiǎo zì míng yǐ. shì zōng huáng dì dì èr zi, mǔ yuē huái jié huáng hòu xiāo shì. chá gē zhī luàn, dì fǔ sì suì. mù zōng jí wèi, yǎng yǒng xīng gōng. jí zhǎng, mù zōng xù jiǔ dài zhèng. dì yī rì yǔ hán kuāng sì yǔ jí shí shì, yē lǜ xián shì zhǐ zhī. dì wù, bù fù yán.
景宗孝成康靖皇帝,讳贤,字贤宁,小字明扆。世宗皇帝第二子,母曰怀节皇后萧氏。察割之乱,帝甫四岁。穆宗即位,养永兴宫。即长,穆宗酗酒怠政。帝一日与韩匡嗣语及时事,耶律贤适止之。帝悟,不复言。
yīng lì shí jiǔ nián chūn èr yuè wù chén, rù jiàn, mù zōng yuē:" wú ér yǐ chéng rén, kě fù yǐ zhèng." jǐ sì, mù zōng yù shì, dì lǜ fēi lóng shǐ nǚ lǐ shì zhōng xiāo sī wēn nán yuàn shū mì shǐ gāo xūn lǜ jiǎ qí qiān rén chí fù. lí míng, zhì xíng zài, kū zhī tòng. qún chén quàn jìn, suì jí huáng dì wèi yú jiù qián. bǎi guān shàng zūn hào yuē tiān zàn huáng dì, dà shè, gǎi yuán bǎo níng. yǐ diàn qián dōu diǎn jiǎn yē lǜ yí là yòu pí shì xiáng wěn xiāo wū lǐ zhǐ sù wèi bù yán, zhǎn zhī. sān yuè bǐng xū, rù shàng jīng, yǐ xiāo sī wēn wèi běi yuàn shū mì shǐ. tài píng wáng yǎn sā gé wáng rù shā tuó. jǐ chǒu, yí lí bì zhān mù gǔn yǐ yīn fù yǎn sā gé fú zhū. guǐ sì, yǎn sā gé rù cháo. jiǎ wǔ, yǐ běi yuàn shū mì shǐ xiāo sī wēn jiān běi fǔ zǎi xiàng. jǐ hài, nán yuàn shū mì shǐ gāo xūn fēng qín wáng. xià sì yuè wù shēn shuò, jìn fēng tài píng wáng yǎn sā gé wèi qí wáng, gǎi fēng zhào wáng xǐ yǐn wèi sòng wáng, fēng lóng xiān wèi píng wáng, shāo wéi wú wáng, dào yǐn wèi shǔ wáng, bì shè wèi yuè wáng, dí liè wèi jì wáng, wǎn wèi wèi wáng. wǔ yuè wù yín, lì guì fēi xiāo shì wèi huáng hòu. bǐng shēn, shè liǔ qí yǔ. yǒu sī qǐng yǐ dì shēng rì wèi tiān qīng jié, cóng zhī. rén yín, hàn qiǎn lǐ kuāng bì liú jì wén lǐ yuán sù děng lái hè. dōng shí yuè, dōng xìng cōng tán. shí yī yuè jiǎ chén shuò, xíng chái cè lǐ, cí mù yè shān, zhù bì hè gǔ. yǐ sì, xiāo sī wēn fēng wèi wáng, běi yuàn dài wáng wū zhì jiā yú yuè.
应历十九年春二月戊辰,入见,穆宗曰:“吾儿已成人,可付以政。”己巳,穆宗遇弑,帝率飞龙使女里、侍中萧思温、南院枢密使高勋率甲骑千人驰赴。黎明,至行在,哭之恸。群臣劝进,遂即皇帝位于柩前。百官上尊号曰天赞皇帝,大赦,改元保宁。以殿前都点检耶律夷腊、右皮室详稳萧乌里只宿卫不严,斩之。三月丙戌,入上京,以萧思温为北院枢密使。太平王罨撒葛亡入沙沱。己丑,夷离毕粘木衮以阴附罨撒葛伏诛。癸巳,罨撒葛入朝。甲午,以北院枢密使萧思温兼北府宰相。己亥,南院枢密使高勋封秦王。夏四月戊申朔,进封太平王罨撒葛为齐王,改封赵王喜隐为宋王,封隆先为平王,稍为吴王,道隐为蜀王,必摄为越王,敌烈为冀王,宛为卫王。五月戊寅,立贵妃萧氏为皇后。丙申,射柳祈雨。有司请以帝生日为天清节,从之。壬寅,汉遣李匡弼、刘继文、李元素等来贺。冬十月,东幸瑽潭。十一月甲辰朔,行柴册礼,祠木叶山,驻跸鹤谷。乙巳,萧思温封魏王,北院大王屋质加于越。
èr nián chūn zhēng yuè dīng wèi, rú huáng hé. xià sì yuè, xìng dōng jīng, zhì diàn yú ràng guó huáng dì jí shì zōng miào. wǔ yuè guǐ chǒu, xī xìng. yǐ mǎo, cì pán dào lǐng, dào shā běi yuàn shū mì shǐ xiāo sī wēn. liù yuè, hái shàng jīng. qiū qī yuè, yǐ yòu pí shì xiáng wěn xián shì wèi běi yuàn shū mì shǐ. jiǔ yuè xīn chǒu, dé guó jiù xiāo hǎi zhǐ jí hǎi lǐ shā xiāo sī wēn zhuàng, jiē fú zhū, liú qí dì shén dǔ yú huáng lóng fǔ. dōng shí èr yuè gēng wǔ, hàn qiǎn shǐ lái gòng.
二年春正月丁未,如潢河。夏四月,幸东京,致奠于让国皇帝及世宗庙。五月癸丑,西幸。乙卯,次盘道岭,盗杀北院枢密使萧思温。六月,还上京。秋七月,以右皮室详稳贤适为北院枢密使。九月辛丑,得国舅萧海只及海里杀萧思温状,皆伏诛,流其弟神睹于黄龙府。冬十二月庚午,汉遣使来贡。
sān nián chūn zhēng yuè jiǎ yín, yòu yí lí bì xī dǐ qiǎn rén xiàn dí liè fú, zhào cì yǒu gōng jiàng shì. gēng shēn, zhì dēng wén gǔ yuàn. xīn yǒu, nán jīng tǒng jūn shǐ wèi guó gōng hán kuāng měi fēng yè wáng. èr yuè guǐ yǒu, dōng xìng. rén wǔ, qiǎn duó è shǐ ā sà lán huí hú. jǐ chǒu, yǐ qīng niú bái mǎ jì tiān dì. sān yuè dīng wèi, yǐ fēi lóng shǐ nǚ lǐ wèi qì dān xíng gōng dōu bù shǔ. xià sì yuè dīng mǎo, shì zōng fēi chuài lǐ jí pú gē yàn mèi, cì sǐ. jǐ mǎo, cí mù yè shān, xíng zài shēng lǐ. bǐng xū, zhì zì dōng xìng. wù zǐ, xiāo shén dǔ fú zhū. liù yuè bǐng zǐ, hàn qiǎn shǐ wèn qǐ jū, zì shì jì yuè ér zhì. dīng chǒu, huí hú qiǎn shǐ lái gòng. qiū qī yuè xīn chǒu, yǐ běi yuàn shū mì shǐ xián shì wèi xī běi lù zhāo tǎo shǐ. bā yuè jiǎ xū, rú qiū shān. xīn mǎo, jì huáng xiōng hǒu mù, zhuī cè wèi huáng tài zǐ, shì zhuāng shèng. jiǔ yuè yǐ sì, cì fù fù shì zhōng dá lǐ dié tài bǎo chǔ bǔ tài bǎo pó ér bǎo mǔ huí shì yā yǎ děng hù kǒu niú yáng yǒu chà. yòu yǐ qián dǐ gěi shǐ zhě wèi tà mǎ bù, zhì guān zhǎng zhī. rén zǐ, xìng guī huà zhōu. jiǎ yín, rú nán jīng. dōng shí yuè jǐ sì, yǐ hēi bái yáng sì shén. guǐ wèi, hàn qiǎn shǐ lái gòng. bǐng xū, bí gǔ dé tǔ yù hún lái gòng. shí yī yuè gēng zǐ, lú qú hé yú yuè yán ní lǐ děng lǜ hù sì bǎi wǔ shí lái fù, qǐ lì gōng jí. zhào liú qí hù, fēn lì dūn mù jī qìng yǒng xīng sān gōng, yōu cì qiǎn zhī. shí èr yuè guǐ yǒu, yǐ qīng niú bái mǎ jì tiān dì. jǐ chǒu, huáng zǐ lóng xù shēng. shì dōng, zhù bì jīn chuān.
三年春正月甲寅,右夷离毕奚底遣人献敌烈俘,诏赐有功将士。庚申,置登闻鼓院。辛酉,南京统军使魏国公韩匡美封邺王。二月癸酉,东幸。壬午,遣铎遏使阿萨兰回鹘。己丑,以青牛白马祭天地。三月丁未,以飞龙使女里为契丹行宫都部署。夏四月丁卯,世宗妃啜里及蒲哥厌魅,赐死。己卯,祠木叶山,行再生礼。丙戌,至自东幸。戊子,萧神睹伏诛。六月丙子,汉遣使问起居,自是继月而至。丁丑,回鹘遣使来贡。秋七月辛丑,以北院枢密使贤适为西北路招讨使。八月甲戌,如秋山。辛卯,祭皇兄吼墓,追册为皇太子,谥庄圣。九月乙巳,赐傅父侍中达里迭、太保楚补、太保婆儿、保母回室、押雅等户口、牛羊有差。又以潜邸给使者为挞马部,置官掌之。壬子,幸归化州。甲寅,如南京。冬十月己巳,以黑白羊祀神。癸未,汉遣使来贡。丙戌,鼻骨德、吐谷浑来贡。十一月庚子,胪朐河于越延尼里等率户四百五十来附,乞隶宫籍。诏留其户,分隶敦睦、积庆、永兴三宫,优赐遣之。十二月癸酉,以青牛白马祭天地。己丑,皇子隆绪生。是冬,驻跸金川。
sì nián chūn èr yuè guǐ hài, hàn yǐ huáng zǐ shēng, qiǎn shǐ lái hè. rùn yuè wù shēn, qí wáng yǎn sā gé hōng. sān yuè gēng shēn shuò, zhuī cè wèi huáng tài shū. xià sì yuè gēng yín shuò, zhuī fēng xiāo sī wēn wèi chǔ guó wáng. shì xià, zhù bì bīng jǐng. qiū qī yuè, rú yún zhōu. dīng chǒu, bí gǔ dé lái gòng. dōng shí yuè dīng hài shuò, rú nán jīng. shí èr yuè jiǎ wǔ, zhào nèi wài guān shàng fēng shì.
四年春二月癸亥,汉以皇子生,遣使来贺。闰月戊申,齐王罨撒葛薨。三月庚申朔,追册为皇太叔。夏四月庚寅朔,追封萧思温为楚国王。是夏,驻跸冰井。秋七月,如云州。丁丑,鼻骨德来贡。冬十月丁亥朔,如南京。十二月甲午,诏内外官上封事。
wǔ nián chūn zhēng yuè jiǎ zǐ, tì yǐn xiū gē fá dǎng xiàng, pò zhī, yǐ fú huò zhī shù lái shàng. hàn qiǎn shǐ lái gòng. gēng wǔ, yù wǔ fèng lóu guān dēng. èr yuè dīng hài, jìn shì shí lǔ lǐ wù chù shén dào, fǎ lùn sǐ, zhàng shì zhī. rén chén, yuè wáng bì shè xiàn dǎng xiàng fú huò zhī shù. wù shēn, yǐ qīng niú bái mǎ jì tiān dì. xīn hài, xìng xīn chéng. sān yuè yǐ mǎo shuò, fù xìng xīn chéng. zhuī fēng huáng hòu zǔ hú mǔ lǐ wèi hán wáng, zèng bó hú lǔ gǔ jiān zhèng shì lìng, ní gǔ zhǐ jiān shì zhōng. xià sì yuè bǐng shēn, bái qì zhòu jiàn. wǔ yuè guǐ hài, yú yuè wū zhì hōng, chuò cháo sān rì. xīn wèi, nǚ zhí qīn biān, shā dōu jiān dá lǐ dié zhuāi lá wò lǐ lǔ, qū lüè biān mín niú mǎ. jǐ mǎo, ā sà lán huí hú lái gòng. liù yuè gēng yín, nǚ zhí zǎi xiàng jí yí lí jǐn lái zhāo. bǐng shēn, hàn qiǎn rén yǐ sòng shì lái gào. qiū qī yuè gēng chén, yǐ bǎo dà jūn jié dù shǐ yē lǜ xié lǐ dǐ wèi zhōng tái shěng zuǒ xiāng. shì yuè, zhù bì yàn zǐ chéng. jiǔ yuè rén zǐ, bí gǔ dé bù zhǎng hé lǔ tà lǎn lái gòng. dōng shí yuè dīng yǒu, rú nán jīng. shí yī yuè xīn hài shuò, shǐ huò yīng lì nì dǎng jìn shì xiǎo gē huā gē xīn gǔ děng, zhū zhī. shí èr yuè wù xū, hàn jiāng gǎi yuán, qiǎn shǐ bǐng mìng. shì yuè, rú guī huà zhōu.
五年春正月甲子,惕隐休哥伐党项,破之,以俘获之数来上。汉遣使来贡。庚午,御五凤楼观灯。二月丁亥,近侍实鲁里误触神纛,法论死,杖释之。壬辰,越王必摄献党项俘获之数。戊申,以青牛白马祭天地。辛亥,幸新城。三月乙卯朔,复幸新城。追封皇后祖胡母里为韩王,赠伯胡鲁古兼政事令,尼古只兼侍中。夏四月丙申,白气昼见。五月癸亥,于越屋质薨,辍朝三日。辛未,女直侵边,杀都监达里迭、拽剌斡里鲁,驱掠边民牛马。己卯,阿萨兰回鹘来贡。六月庚寅,女直宰相及夷离堇来朝。丙申,汉遣人以宋事来告。秋七月庚辰,以保大军节度使耶律斜里底为中台省左相。是月,驻跸燕子城。九月壬子,鼻骨德部长曷鲁挞览来贡。冬十月丁酉,如南京。十一月辛亥朔,始获应历逆党近侍小哥、花哥、辛古等,诛之。十二月戊戌,汉将改元,遣使禀命。是月,如归化州。
fú liù nián chūn zhēng yuè guǐ wèi, xìng nán jīng. sān yuè, sòng qiǎn shǐ qǐng hé, yǐ zhuō zhōu cì shǐ yē lǜ chāng shù jiā shì zhōng yǔ sòng yì hé. xià sì yuè, sòng wáng xǐ yǐn zuò móu fǎn fèi. qiū qī yuè dīng wèi shuò, gé mén shǐ zhuó gǔ jiā jiǎn jiào tài wèi jiān yù shǐ dài fū, nán hǎi lǐ yǐ gào xǐ yǐn shì, yáo shòu lǒng zhōu fáng yù shǐ. gēng shēn, liè yú píng dì sōng lín. dōng shí yuè yǐ hài shuò, hái shàng jīng. shí èr yuè wù zǐ, yǐ shā mén zhào mǐn wèi sān jīng zhū dào sēng ní dōu zǒng guǎn, jiā jiān shì zhōng.
鵩六年春正月癸未,幸南京。三月,宋遣使请和,以涿州刺史耶律昌术加侍中与宋议和。夏四月,宋王喜隐坐谋反废。秋七月丁未朔,閤门使酌古加检校太尉兼御史大夫,男海里以告喜隐事,遥授陇州防御使。庚申,猎于平地松林。冬十月乙亥朔,还上京。十二月戊子,以沙门照敏为三京诸道僧尼都总管,加兼侍中。
qī nián chūn zhēng yuè jiǎ xū shuò, sòng qiǎn shǐ lái hè. rén yín, wàng cí mù yè shān. èr yuè guǐ hài, hàn yàn mén jié dù shǐ liú jì wén lái zhāo. gòng fāng wù. bǐng yín, yǐ qīng niú bái mǎ jì tiān dì. sān yuè rén wǔ, yē lǜ sù sā děng xiàn dǎng xiàng fú, fēn cì qún chén. xià sì yuè, qiǎn láng jūn shěn sī shǐ sòng. jǐ yǒu, cí mù yè shān. xīn hài, shè liǔ qí yǔ. rú pín bì diàn qīng shǔ. wǔ yuè bǐng xū, jì shén gū. qiū qī yuè, huáng lóng fǔ wèi jiāng yàn pō shā dōu jiān zhāng jū yǐ pàn, qiǎn chǎng shǐ yē lǜ hé lǐ bì tǎo zhī. jiǔ yuè, bài yàn pō yú zhì hé, qiǎn qí dì ān tuán zhuī zhī. yàn pō zǒu bǎo wù rě chéng, ān tuán nǎi hái, yǐ yú dǎng qiān yú hù chéng tōng zhōu. shì qiū, zhì zì pín bì diàn. dōng shí yuè, diào yú tǔ hé.
七年春正月甲戌朔,宋遣使来贺。壬寅,望祠木叶山。二月癸亥,汉雁门节度使刘继文来朝。贡方物。丙寅,以青牛白马祭天地。三月壬午,耶律速撒等献党项俘,分赐群臣。夏四月,遣郎君矧思使宋。己酉,祠木叶山。辛亥,射柳祈雨。如频跸淀清暑。五月丙戌,祭神姑。秋七月,黄龙府卫将燕颇杀都监张琚以叛,遣敞史耶律曷里必讨之。九月,败燕颇于治河,遣其弟安抟追之。燕颇走保兀惹城,安抟乃还,以余党千余户城通州。是秋,至自频跸淀。冬十月,钓鱼土河。
bā nián chūn zhēng yuè guǐ yǒu, sòng qiǎn shǐ lái pìn. èr yuè rén yín, yù shǐ guǎn xué shì, shū huáng hòu yán yì chēng" zhèn" jì" yǔ", zhe wèi dìng shì. sān yuè xīn wèi, qiǎn wǔ shǐ lián wèn sì fāng guān guǎ gū dú jí pín fá shī zhí zhě, zhèn zhī. xià liù yuè, yǐ xī nán miàn zhāo tǎo shǐ yē lǜ xié zhěn wèi běi yuàn dài wáng. qiū qī yuè bǐng yín shuò, níng wáng zhǐ méi qī ān zhǐ fú zhū, zhǐ méi gāo xūn děng chú míng. xīn wèi, sòng qiǎn shǐ lái hè tiān qīng jié. bā yuè guǐ mǎo, hàn qiǎn shǐ yán tiān qīng jié shè wú zhē huì, fàn sēng zhù lí. dīng wèi, rú qiū shān. yǐ yǒu, hàn yǐ sòng shì lái gào. shì yuè, nǚ zhí qīn guì dé zhōu dōng jìng. jiǔ yuè jǐ sì, yè huái líng. xīn wèi, dōng jīng tǒng jūn shǐ chá lín xiáng wěn hé zòu nǚ zhí xí guī zhōu wǔ zhài, piāo lüè ér qù. yǐ hài, bí gǔ dé lái gòng. rén wǔ, hàn wèi sòng rén suǒ qīn, qiǎn shǐ qiú yuán, mìng nán fǔ zǎi xiàng yē lǜ shā jì wáng dí liè fù zhī. wù zǐ, hàn yǐ sòng shī yā jìng, qiǎn fù mǎ dū wèi lú jùn lái gào. dōng shí yuè xīn chǒu, hàn yǐ liáo shī tuì sòng jūn lái xiè. shí yī yuè bǐng zǐ, sòng zhǔ kuāng yìn cú, qí dì jiǒng zì lì, qiǎn shǐ lái gào. xīn mǎo, qiǎn láng jūn wáng liù tà mǎ niè mù gǔ děng shǐ sòng diào wèi. shí èr yuè rén yín, qiǎn xiāo zhǐ gǔ mǎ zhé hè sòng jí wèi. dīng wèi, hàn yǐ sòng jūn fù zhì lüè qí jūn chǔ lái gào. qiě qǐ cì liáng wèi zhù. wù wǔ, zhào nán jīng fù lǐ bù gòng yuàn. shì yuè, xiá jiá sī guó qiǎn shǐ lái gòng.
八年春正月癸酉,宋遣使来聘。二月壬寅,谕史馆学士,书皇后言亦称“朕”暨“予”,著为定式。三月辛未,遣五使廉问四方鳏寡孤独及贫乏失职者,赈之。夏六月,以西南面招讨使耶律斜轸为北院大王。秋七月丙寅朔,宁王只没妻安只伏诛,只没、高勋等除名。辛未,宋遣使来贺天清节。八月癸卯,汉遣使言天清节设无遮会,饭僧祝釐。丁未,如秋山。乙酉,汉以宋事来告。是月,女直侵贵德州东境。九月己巳,谒怀陵。辛未,东京统军使察邻、详稳涸奏女直袭归州五寨,剽掠而去。乙亥,鼻骨德来贡。壬午,汉为宋人所侵,遣使求援,命南府宰相耶律沙、冀王敌烈赴之。戊子,汉以宋师压境,遣驸马都尉卢俊来告。冬十月辛丑,汉以辽师退宋军来谢。十一月丙子,宋主匡胤殂,其弟炅自立,遣使来告。辛卯,遣郎君王六、挞马涅木古等使宋吊慰。十二月壬寅,遣萧只古、马哲贺宋即位。丁未,汉以宋军复至掠其军储来告。且乞赐粮为助。戊午,诏南京复礼部贡院。是月,辖戛斯国遣使来贡。