xíng fǎ zhì shàng
◎刑法志上

xíng yě zhě, shǐ yú bīng ér zhōng yú lǐ zhě yě. hóng huāng zhī dài, shēng mín yǒu bīng, rú féng yǒu shì, zì wèi ér yǐ. chī yóu wéi shǐ zuò luàn, sī mín chī yì, jiān guǐ bìng zuò, xíng zhī yòng qǐ néng yǐ hū? dì yáo qīng wèn xià mín, nǎi mìng sān hòu xù gōng yú mín, bó yí jiàng diǎn, zhé mín wéi xíng, gù yuē xíng yě zhě, shǐ yú bīng ér zhōng yú lǐ zhě yě. xiān wáng shùn tiān dì sì shí yǐ jiàn liù qīng. qiū, xíng guān yě, xiàng shí zhī chéng wù yān. qiū chuán qì yú xià, biàn sè yú chūn, tuī kě zhī yě. liáo yǐ yòng wǔ lì guó, jìn bào jí jiān, mò xiān yú xíng. guó chū zhì fǎ, yǒu chū yú wǔ fú sān jiù zhī wài zhě, bīng zhī shì fāng zhāng, lǐ zhī yòng wèi huáng yě. jí zǔ wǔ kè hán zhī zōng shì yǎ lǐ zhī xián, mìng wèi yí lí jǐn yǐ zhǎng xíng pì, qǐ fēi shì shī zhī guān, fēi xián zhě bù kě wèi hū? tài zǔ tài zōng jīng lǐ jiāng tǔ, huàn jiǎ zhī shì suì wú níng jū, wēi kè jué ài, lǐ shì rán yě. zi sūn xiāng jì, qí fǎ hù yǒu qīng zhòng zhōng jiān néng shěn quán yí, zhōng zhī yǐ lǐ zhě, wéi jǐng shèng èr zōng wèi yōu ěr.
刑也者，始於兵而終於禮者也。鴻荒之代，生民有兵，如逢有螫，自衛而已。蚩尤惟始作亂，斯民鴟義，奸宄並作，刑之用豈能已乎？帝堯清問下民，乃命三後恤功於民，伯夷降典，折民惟刑，故曰刑也者，始於兵而終於禮者也。先王順天地四時以建六卿。秋，刑官也，象時之成物焉。秋傳氣於夏，變色於春，推可知也。遼以用武立國，禁暴戢奸，莫先於刑。國初製法，有出於五服、三就之外者，兵之勢方張，禮之用未遑也。及阻午可汗知宗室雅里之賢，命為夷離堇以掌刑辟，豈非士師之官，非賢者不可為乎？太祖、太宗經理疆土，擐甲之士歲無寧居，威克厥愛，理勢然也。子孫相繼，其法互有輕重；中間能審權宜，終之以禮者，惟景、聖二宗為優耳。

rán qí zhì xíng zhī fán yǒu sì: yuē sǐ, yuē liú, yuē tú, yuē zhàng. sǐ xíng yǒu jiǎo zhǎn líng chí zhī shǔ, yòu yǒu jí méi zhī fǎ. liú xíng liàng zuì qīng zhòng, zhì zhī biān chéng bù zú zhī dì, yuǎn zé tóu zhū jìng wài, yòu yuǎn zé fá shǐ jué yù. tú xíng yī yuē zhōng shēn, èr yuē wǔ nián, sān yuē yī nián bàn zhōng shēn zhě jué wǔ bǎi, qí cì dì jiǎn bǎi yòu yǒu qíng cì zhī fǎ. zhàng xíng zì wǔ shí zhì sān bǎi, fán zhàng wǔ shí yǐ shàng zhě, yǐ shā dài jué zhī yòu yǒu mù jiàn dà bàng tiě gū duǒ zhī fǎ. mù jiàn dà bàng zhī shù sān, zì shí wǔ zhì sān shí, tiě gū duǒ zhī shù, huò wǔ huò qī. yǒu zhòng zuì zhě, jiāng jué yǐ shā dài, xiān yú shuí gǔ zhī shàng jí sì zhōu jī zhī. kǎo xùn zhī jù, yǒu cū xì zhàng jí biān lào fǎ. cū zhàng zhī shù èr shí xì zhàng zhī shù sān, zì sān shí zhì yú liù shí. biān lào zhī shù, fán lào sān shí zhě biān sān bǎi, lào wǔ shí zhě biān wǔ bǎi. bèi gào zhū shì yīng fú ér bù fú zhě, yǐ cǐ xùn zhī. pǐn guān gōng shì wù fàn, mín nián qī shí yǐ shàng shí wǔ yǐ xià fàn zuì zhě, tīng yǐ shú lùn. shú tóng zhī shù, zhàng yī bǎi zhě, shū qián qiān. yì yǒu bā yì bā zòng zhī fǎ. jí méi zhī fǎ, shǐ zì tài zǔ wèi tà mǎ xuè shā lǐ shí, fèng hén dé jǐn kè hán mìng, àn yú yuè shì lǔ yù hài shì, yǐ qí shǒu è jiā shǔ méi rù wǎ lǐ. jí chún qīn huáng hòu shí xī chū, yǐ wèi zhe zhàng láng jūn, zhì shì zōng zhào miǎn zhī. qí hòu nèi wài qī shǔ jí shì guān zhī jiā, fàn fǎn nì děng zuì, fù méi rù yān yú rén zé méi wèi zhe zhàng hù qí méi rù gōng fēn fēn cì chén xià zhě yì yǒu zhī. mù jiàn dà bàng zhě, tài zōng shí zhì. mù jiàn miàn píng bèi lóng, dà chén fàn zhòng zuì, yù kuān yòu zé jī zhī. shā dài zhě, mù zōng shí zhì, qí zhì yòng shú pí hé fèng zhī, zhǎng liù cùn, guǎng èr cùn, bǐng yī chǐ xǔ. tú xíng zhī shù xiáng yú zhòng xī zhì, zhàng xíng yǐ xià zhī shù xiáng yú xián yōng zhì qí yú fēi cháng yòng ér wú dìng shì zhě, bù kě dān jì.
然其制刑之凡有四：曰死，曰流，曰徒，曰杖。死刑有絞、斬、凌遲之屬，又有籍沒之法。流刑量罪輕重，置之邊城部族之地，遠則投諸境外，又遠則罰使絕域。徒刑一曰終身，二曰五年，三曰一年半；終身者決五百，其次遞減百；又有黥刺之法。仗刑自五十至三百，凡杖五十以上者，以沙袋決之；又有木劍、大棒、鐵骨朵之法。木劍、大棒之數三，自十五至三十，鐵骨朵之數，或五、或七。有重罪者，將決以沙袋，先於脽骨之上及四周擊之。拷訊之具，有粗、細杖及鞭、烙法。粗杖之數二十；細杖之數三，自三十至於六十。鞭、烙之數，凡烙三十者鞭三百，烙五十者鞭五百。被告諸事應伏而不服者，以此訊之。品官公事誤犯，民年七十以上、十五以下犯罪者，聽以贖論。贖銅之數，杖一百者，輸錢千。亦有八議、八縱之法。籍沒之法，始自太祖為撻馬狘沙里時，奉痕德堇可汗命，按于越釋魯遇害事，以其首惡家屬沒入瓦里。及淳欽皇后時析出，以為著帳郎君，至世宗詔免之。其後內外戚屬及世官之家，犯反逆等罪，復沒入焉；餘人則沒為著帳戶；其沒入宮分、分賜臣下者亦有之。木劍、大棒者，太宗時制。木劍面平背隆，大臣犯重罪，欲寬宥則擊之。沙袋者，穆宗時制，其制用熟皮合縫之，長六寸，廣二寸，柄一尺許。徒刑之數詳於重熙制，杖刑以下之數詳於咸雍制；其餘非常用而無定式者，不可殫紀。

tài zǔ chū nián, shù shì cǎo chuàng, fàn zuì zhě liàng qīng zhòng jué zhī. qí hòu zhì zhū dì nì dǎng, quán yí lì fǎ. qīn wáng cóng nì, bù qìng zhū diān rén, huò tóu gāo yá shā zhī yín luàn bù guǐ zhě, wǔ chē huán shā zhī nì fù mǔ zhě shì cǐ shàn lì fàn shàng zhě, yǐ shú tiě zhuī chōng qí kǒu shā zhī. cóng zuò zhě, liàng zuì qīng zhòng zhàng jué. zhàng yǒu èr: dà zhě zhòng qián wǔ bǎi, xiǎo zhě sān bǎi. yòu wèi xiāo zhé shēng yì shè guǐ jiàn pào zhì zhī jiě zhī xíng. guī yú zhòng fǎ, xián mín shǐ bù wèi biàn ěr. suì guǐ yǒu, xià zhào yuē: zhèn zì běi zhēng yǐ lái, sì fāng yù sòng, jī zhì pō duō. jīn xiū zhàn xī mín, qún chén qí fù zhèn yì, xiáng jué zhī, wú huò yuān wǎng. nǎi mìng běi fǔ zǎi xiàng xiāo dí lǔ děng fēn dào shū jué. yǒu liáo qīn xù zhī yì, fǎng jiàn yú cǐ. shén cè liù nián, kè dìng zhū yí, shàng wèi shì chén yuē: fán guó jiā shù wù, jù xì gè shū, ruò xiàn dù bù míng, zé hé yǐ wèi zhì, qún xià yì hé yóu zhī jìn. nǎi zhào dà chén dìng zhì qì dān jí zhū yí zhī fǎ, hàn rén zé duàn yǐ lǜ lìng, réng zhì zhōng yuàn yǐ dá mín yuān.
太祖初年，庶事草創，犯罪者量輕重決之。其後治諸弟逆黨，權宜立法。親王從逆，不罄諸甸人，或投高崖殺之；淫亂不軌者，五車轘殺之；逆父母者視此；訕詈犯上者，以熟鐵錐摏其口殺之。從坐者，量罪輕重杖決。杖有二：大者重錢五百，小者三百。又為梟磔、生瘞、射鬼箭、炮擲、支解之刑。歸於重法，閒民使不為變耳。歲癸酉，下詔曰：「朕自北征以來，四方獄訟，積滯頗多。今休戰息民，群臣其副朕意，詳決之，無或冤枉。」乃命北府宰相蕭敵魯等分道疏決。有遼欽恤之意，昉見於此。神冊六年，克定諸夷，上謂侍臣曰：「凡國家庶務，巨細各殊，若憲度不明，則何以為治，群下亦何由知禁。」乃詔大臣定治契丹及諸夷之法，漢人則斷以《律令》，仍置鍾院以達民冤。

zhì tài zōng shí, zhì bó hǎi rén yī yī hàn fǎ, yú wú gǎi yān. huì tóng sì nián, huáng zú shè lì láng jūn móu dú tōng shì jiě lǐ děng, yǐ zhōng zhě èr rén, mìng zhòng zhàng zhī, jí qí qī liú yú jué bá lí mǐ hé, zú zào yào zhě. shì zōng tiān lù èr nián, tiān dé xiāo hàn liú gē jí qí dì pén dōu děng móu fǎn, tiān dé fú zhū, zhàng hàn, liú liú gē, qiǎn pén dōu shǐ xiá jiá sī guó. fū sì rén zhī zuì jūn ér xíng yì, liáo zhī shì, tóng zuì yì lùn zhě gài duō. mù zōng yīng lì shí èr nián, guó jiù zhàng láng jūn xiāo yán zhī nú hǎi lǐ qiáng líng zhuāi lá tū lǐ nián wèi jí zhī nǚ, yǐ fǎ wú wén, jiā zhī gōng xíng, réng fù tū lǐ yǐ wèi nú. yīn zhe wèi lìng. shí liù nián, yù yǒu sī: zì xiān cháo xíng xìng dùn cì, bì gāo lì biāo shí yǐ jìn xíng zhě. bǐ wén chǔ gǔ bèi, gù dī zhì qí biāo shēn cǎo zhōng, lì rén wù rù, yīn zhī qǔ cái. zì jīn yǒu fù rán zhě, yǐ sǐ lùn. rán dì shì jiǔ jí liè, bù xù zhèng shì, wǔ fāng zhǎng shòu jìn shì fèng shàn zhǎng jiǔ rén děng yǐ zhāng lù yě shǐ gú zhì zhī shǔ wáng shī shāng bì, jí sī guī táo wáng, zài gào yú qī, zhào bù shí zhì, huò yǐ zòu duì shǎo bù rú yì, huò yǐ yǐn shí xì gù, huò yīn fàn zhě qiān nù wú gū, zhé jiā páo luò tiě shū zhī xíng. shèn zhě zhì yú wú suàn. huò yǐ shǒu rèn cì zhī, zhǎn jī shè liáo, duàn shǒu zú, làn jiān gǔ, zhé yāo jìng, huà kǒu suì chǐ, qì shī yú yě. qiě mìng zhú fēng yú qí dì, sǐ zhě zhì bǎi yǒu yú rén. jīng shī zhì bǎi chǐ láo yǐ chù xì qiú. gài qí jí wèi wèi jiǔ, huò nǚ wū xiào gǔ zhī yán, qǔ rén dǎn hé yán nián yào, gù shā rén pō zhòng. hòu wù qí zhà, yǐ míng dí cóng shè qí jiàn shā zhī. jí hǎi lǐ zhī sǐ, wèi zhǎng yè zhī yǐn, wǔ fāng zhǎng shòu rén děng jí zuǒ yòu gěi shì zhū lù zhě, xiāng jì bù jué. suī cháng huǐ qí yīn nù làn xíng, yù dà chén qiè jiàn, zài tíng wèi nuò, xiān néng kuāng jiù, suī jiàn yòu bù néng tīng. dāng qí jiāng shā shòu gē niàn gǔ, diàn qián dōu diǎn jiǎn yē lǜ yí là gé jiàn yuē: shòu gē děng bì suǒ zhǎng zhì, wèi zuì ér wáng, fǎ bù yīng sǐ. dì nù, zhǎn shòu gē děng zhī jiě zhī. mìng yǒu sī jǐn qǔ lù rén zhī zài xì zhě fán liù shí wǔ rén, zhǎn suǒ fàn zhòng zhě sì shí sì rén, yú xī tòng zhàng zhī. zhōng yǒu yù zhì sǐ zhě, lài wáng zǐ bì shè děng jiàn dé miǎn. yǐ ér nù pō dé sì lù bù shí, zhì shāng ér bì, suì shā zhī. jì nián, bào nüè yì shén, cháng wèi tài wèi huà gé yuē: zhèn zuì zhōng yǒu chù jué bù dāng zhě, xǐng dāng fù zòu. tú néng yán zhī, jìng wú quān yì, gù jí yú nán. suī yún nüè zhǐ xiè yù, shàng bù jí dà chén, xià bù jí bǎi xìng, rán xíng fǎ zhī zhì, qǐ rén zhǔ kuài qíng zòng yì zhī jù xié! jǐng zōng zài qián, yǐ jiàn qí shī. jí jí wèi, yǐ sù wèi shī zhí, zhǎn diàn qián dōu diǎn jiǎn yē lǜ yí là gé. zhào wáng xǐ yǐn zì qiú suǒ shàn qù xiè suǒ, qiú jiàn zì biàn, yǔ zhī yuē: wǎng zhí wèi fēn, yān yǒu chū yù zì biàn zhī lǐ? mìng fù zhí zhī. jì ér gōng lù qiú tú, jǐn zhào ér shì zhī. bǎo níng sān nián, yǐ mù zōng fèi zhōng yuàn, qióng mín yǒu yuān zhě wú suǒ sù, gù zhào fù zhī, réng mìng zhù zhōng, jì zhào qí shàng, dào suǒ yǐ fèi zhì zhī yì. wú wáng shāo wèi nú suǒ gào, yǒu sī qǐng jū, dì yuē: zhèn zhī qí wū, ruò àn wèn, kǒng yú rén xiào zhī. mìng zhǎn yǐ xùn. wǔ nián, jìn shì shí lǔ lǐ wù chù shén dào, fǎ yīng sǐ, zhàng ér shì zhī. shù jǐ kuān měng xiāng jì. rán huǎn yú tǎo zéi, yīng lì nì dǎng zhì shì shǐ huò ér zhū yān, yì zhě yǐ cǐ shǎo zhī. shèng zōng chōng nián sì wèi, ruì zhì huáng hòu chēng zhì, liú xīn tīng duàn, cháng quàn dì yí kuān fǎ lǜ. dì zhuàng, yì xí guó shì, ruì yì yú zhì. dāng shí gēng dìng fǎ lìng fán shí shù shì, duō hé rén xīn, qí yòng xíng yòu néng xiáng shèn. xiān shì, qì dān jí hàn rén xiāng ōu zhì sǐ, qí fǎ qīng zhòng bù jūn, zhì shì yī děng kē zhī. tǒng hé shí èr nián, zhào qì dān rén fàn shí è, yì duàn yǐ lǜ. jiù fǎ, sǐ qiú shī shì sān rì, zhì shì yī xiǔ jí tīng shōu yì. èr shí sì nián, zhào zhǔ fēi fàn móu fǎn dà nì jí liú sǐ zuì zhě, qí nú bì wú dé gào shǒu ruò nú bì fàn zuì zhì sǐ, tīng sòng yǒu sī, qí zhǔ wú dé shàn shā. èr shí jiǔ nián, yǐ jiù fǎ, zǎi xiàng jié dù shì xuǎn zhī jiā zǐ sūn fàn zuì, tú zhàng rú qí mín, wéi miǎn qíng miàn, zhào zì jīn dàn fàn zuì dāng qíng, jí zhǔn fǎ tóng kē. kāi tài bā nián, yǐ qiè dào zāng mǎn shí guàn, wèi shǒu zhě chù sǐ, qí fǎ tài zhòng, gù zēng zhì èr shí wǔ guàn, qí shǒu chù sǐ, cóng zhě jué liú. cháng chì zhū chù xíng yù yǒu yuān, bù néng shēn xuě zhě, tīng yì yù shǐ tái chén sù, wěi guān fù wèn. wǎng shí dà lǐ sì yù sòng, fán guān fù zòu zhě, yǐ hàn lín xué shì gěi shì zhōng zhèng shì shè rén xiáng jué, zhì shì shǐ zhì shǎo qīng jí zhèng zhǔ zhī. yóu lǜ qí wèi jǐn, ér qīn wèi lù qiú. shù qiǎn shǐ yì zhū dào shěn jué yuān zhì, rú xíng bào piáo zhī shǔ, suǒ zhì, rén zì yǐ wèi wú yuān. wǔ yuàn bù mín yǒu zì huài kǎi jiǎ zhě, qí zhǎng fú nú zhàng shā zhī, shàng nù qí yòng fǎ tài jùn, zhào duó guān. lì yǐ gù bù gǎn kù. tà lá gàn nǎi fāng shí yīn zuì yán gōng yē shì, fǎ dāng sǐ, tè shì qí zuì. wǔ yuàn bù mín ǒu yí huǒ. yán jí mù yè shān zhào yù, yì dāng sǐ, zhàng ér shì zhī, yīn zhe wèi fǎ. zhì yú dí bā gē shǐ qiè jì zhōu wáng lìng qiān jiā cái, jí jué, yǐ rèn cì lìng qiān, xìng bù sǐ. yǒu sī nǐ yǐ dào lùn, zhǐ jiā zhàng zuì. yòu nà mǔ gǔ fàn qiè dào zhě shí yǒu sān cì, jiē yǐ qíng bù kě shù, lùn qì shì. yīn zhào zì jīn sān fàn qiè dào zhě, qíng é tú sān nián sì zé qíng miàn tú wǔ nián zhì yú wǔ zé chù sǐ. ruò shì zhě, zhòng qīng shì yí, zú yǐ shì xùn. jìn shì liú gē wū gǔ sī cháng cóng qí wáng qī ér táo, yǐ shè, hòu huì qiān líng jié chū shǒu, nǎi zhào zhū jìn shì hù wèi jí shì ér yāo zhǎn zhī. yú shì guó wú xìng mín, gāng jì xiū jǔ, lì duō fèng zhí, rén chóng fàn fǎ. gù tǒng hé zhōng, nán jīng jí yì píng èr zhōu yǐ yù kōng wén. zhì kāi tài wǔ nián, zhū dào jiē yù kōng, yǒu xíng cuò zhī fèng yān.
至太宗時，治渤海人一依漢法，余無改焉。會同四年，皇族舍利郎君謀毒通事解里等，已中者二人，命重杖之，及其妻流於厥拔離弭河，族造藥者。世宗天祿二年，天德、蕭翰、劉哥及其弟盆都等謀反，天德伏誅，杖翰，流劉哥，遣盆都使轄戛斯國。夫四人之罪均而刑異，遼之世，同罪異論者蓋多。穆宗應歷十二年，國舅帳郎君蕭延之奴海里強陵拽剌禿里年未及之女，以法無文，加之宮刑，仍付禿里以為奴。因著為令。十六年，諭有司：「自先朝行幸頓次，必高立標識以禁行者。比聞楚古輩，故低置其標深草中，利人誤入，因之取財。自今有復然者，以死論。」然帝嗜酒及獵，不恤政事，五坊、掌獸、近侍、奉膳、掌酒人等以獐鹿、野豕、鶻雉之屬亡失傷斃，及私歸逃亡，在告逾期，召不時至，或以奏對少不如意，或以飲食細故，或因犯者遷怒無辜，輒加炮烙鐵梳之刑。甚者至於無算。或以手刃刺之，斬擊射燎，斷手足，爛肩股，折腰脛，劃口碎齒，棄屍於野。且命築封於其地，死者至百有餘人。京師置百尺牢以處繫囚。蓋其即位未久，惑女巫肖古之言，取人膽合延年藥，故殺人頗眾。後悟其詐，以鳴鏑叢射、騎踐殺之。及海里之死，為長夜之飲，五坊、掌獸人等及左右給事誅戮者，相繼不絕。雖嘗悔其因怒濫刑，諭大臣切諫，在廷畏懦，鮮能匡救，雖諫又不能聽。當其將殺壽哥、念古，殿前都點檢耶律夷臘葛諫曰：「壽哥等斃所掌雉，畏罪而亡，法不應死。」帝怒，斬壽哥等支解之。命有司盡取鹿人之在系者凡六十五人，斬所犯重者四十四人，余悉痛杖之。中有欲置死者，賴王子必攝等諫得免。已而怒頗德飼鹿不時，致傷而斃，遂殺之。季年，暴虐益甚，嘗謂太尉化葛曰：「朕醉中有處決不當者，醒當覆奏。」徒能言之，竟無悛意，故及於難。雖雲虐止褻御，上不及大臣，下不及百姓，然刑法之制，豈人主快情縱意之具邪！景宗在潛，已鑒其失。及即位，以宿衛失職，斬殿前都點檢耶律夷臘葛。趙王喜隱自囚所擅去械鎖，求見自辯，語之曰：「枉直未分，焉有出獄自辯之理？」命復縶之。既而躬錄囚徒，盡召而釋之。保寧三年，以穆宗廢鍾院，窮民有冤者無所訴，故詔復之，仍命鑄鐘，紀詔其上，道所以廢置之意。吳王稍為奴所告，有司請鞫，帝曰：「朕知其誣，若按問，恐餘人效之。」命斬以徇。五年，近侍實魯里誤觸神纛，法應死，杖而釋之。庶幾寬猛相濟。然緩於討賊，應歷逆黨至是始獲而誅焉，議者以此少之。聖宗沖年嗣位，睿智皇后稱制，留心聽斷，嘗勸帝宜寬法律。帝壯，益習國事，銳意於治。當時更定法令凡十數事，多合人心，其用刑又能詳慎。先是，契丹及漢人相毆致死，其法輕重不均，至是一等科之。統和十二年，詔契丹人犯十惡，亦斷以《律》。舊法，死囚屍市三日，至是一宿即聽收瘞。二十四年，詔主非犯謀反大逆及流死罪者，其奴婢無得告首；若奴婢犯罪至死，聽送有司，其主無得擅殺。二十九年，以舊法，宰相、節度世選之家子孫犯罪，徒杖如齊民，惟免黥面，詔自今但犯罪當黥，即准法同科。開泰八年，以竊盜贓滿十貫，為首者處死，其法太重，故增至二十五貫，其首處死，從者決流。嘗敕諸處刑獄有冤，不能申雪者，聽詣御史台陳訴，委官覆問。往時大理寺獄訟，凡關覆奏者，以翰林學士、給事中、政事舍人詳決，至是始置少卿及正主之。猶慮其未盡，而親為錄囚。數遣使詣諸道審決冤滯，如邢抱朴之屬，所至，人自以為無冤。五院部民有自壞鎧甲者，其長佛奴杖殺之，上怒其用法太峻，詔奪官。吏以故不敢酷。撻剌干乃方十因醉言宮掖事，法當死，特貰其罪。五院部民偶遺火。延及木葉山兆域，亦當死，杖而釋之，因著為法。至於敵八哥始竊薊州王令謙家財，及覺，以刃刺令謙，幸不死。有司擬以盜論，止加杖罪。又那母古犯竊盜者十有三次，皆以情不可恕，論棄市。因詔自今三犯竊盜者，黥額、徒三年；四則黥面、徒五年；至於五則處死。若是者，重輕適宜，足以示訓。近侍劉哥、烏古斯嘗從齊王妻而逃，以赦，後會千齡節出首，乃詔諸近侍、護衛集視而腰斬之。於是國無幸民，綱紀修舉，吏多奉職，人重犯法。故統和中，南京及易、平二州以獄空聞。至開泰五年，諸道皆獄空，有刑措之鳳焉。

gù shì, shū mì shǐ fēi guó jiā zhòng wù, wèi cháng qīn jué, fán yù sòng wéi yí lí bì zhǔ zhī. jí xiāo hé zhuō xiāo pǔ xiāng jì wèi shū mì shǐ, zhuān shàng lì cái, shǐ zì tīng sòng. shí rén zhuǎn xiāng xiào xí, yǐ jiǎo zhì xiāng gāo, fēng sú zì cǐ shuāi yǐ. gù tài píng liù nián xià zhào yuē: zhèn yǐ guó jiā yǒu qì dān hàn rén, gù yǐ nán běi èr yuàn fēn zhì zhī, gài yù qù tān wǎng, chú fán rǎo yě ruò guì jiàn yì fǎ, zé yuàn bì shēng. fū xiǎo mín fàn zuì, bì bù néng dòng yǒu sī yǐ dá yú cháo, wéi nèi zú wài qī duō shì ēn xíng huì, yǐ tú gǒu miǎn, rú shì zé fǎ fèi yǐ. zì jīn guì qī yǐ shì bèi gào, bù yǐ shì zhī dà xiǎo, bìng lìng suǒ zài guān sī àn wèn, jù shēn běi nán yuàn fù wèn dé shí yǐ wén qí bù àn zhé shēn, jí shòu qǐng tuō wèi zòu yán zhě, yǐ běn fàn rén zuì zuì zhī. qī nián, zhào zhōng wài dà chén yuē: zhì zhōng yǒu yí què jí qīng zhòng shī zhōng zhě, qí tiáo shàng zhī, yì zēng gǎi yān.
故事，樞密使非國家重務，未嘗親決，凡獄訟惟夷離畢主之。及蕭合卓、蕭朴相繼為樞密使，專尚吏才，始自聽訟。時人轉相效習，以狡智相高，風俗自此衰矣。故太平六年下詔曰：「朕以國家有契丹、漢人，故以南、北二院分治之，蓋欲去貪枉，除煩擾也；若貴賤異法，則怨必生。夫小民犯罪，必不能動有司以達於朝，惟內族、外戚多恃恩行賄，以圖苟免，如是則法廢矣。自今貴戚以事被告，不以事之大小，並令所在官司按問，具申北、南院覆問得實以聞；其不按輒申，及受請託為奏言者，以本犯人罪罪之。」七年，詔中外大臣曰：「《制》中有遺闕及輕重失中者，其條上之，議增改焉。」