wú qīng ān yún, shǎo zhī míng. gé tài shǐ jiàn qí wén, měi jiā tàn zhī, tuō xiāng shàn zhě yāo zhì qí jiā, lǐng qí yán lùn fēng cǎi. yuē: yān yǒu cái rú wú shēng ér zhǎng pín jiàn zhě hū? yīn bǐ lín hǎo zhì zhī yuē shǐ qīng ān fèn zhì yún xiāo, dāng yǐ xī nǚ fèng jīn zhì. shí tài shǐ yǒu nǚ jué měi, shēng wén dà xǐ, què zì xìn. jì ér qiū wéi bèi chù, shǐ rén wèi tài shǐ: fù guì suǒ gù yǒu, bù kě zhī zhě chí zǎo ěr, qǐng dài wǒ sān nián, bù chéng ér hòu jià. yú shì kè zhì yì kǔ.
吳青庵筠,少知名。葛太史見其文,每嘉嘆之,托相善者邀至其家,領其言論風采。曰:「焉有才如吳生而長貧賤者乎?」因俾鄰好致之曰「使青庵奮志雲霄,當以息女奉巾櫛。」時太史有女絕美,生聞大喜,確自信。既而秋闈被黜,使人謂太史:「富貴所固有,不可知者遲早耳,請待我三年,不成而後嫁。」於是刻志益苦。
yī yè yuè míng zhī xià, yǒu xiù cái zào yè, bái xī duǎn xū, xì yāo zhǎng zhǎo. jié suǒ lái, zì yán bái shì, zì yú yù. lüè yǔ qīng tán, huō rén xīn xiōng. yuè zhī, liú tóng zhǐ sù. chí míng yù qù, shēng zhǔ biàn dào pín guò. bái gǎn qí qíng yīn, yuàn jí jiǎ guǎn, yuē qī ér bié. zhì rì, xiān yī cāng tóu sòng chuī jù lái, shǎo jiān bái zhì, chéng jùn mǎ rú lóng. shēng lìng shě shě zhī. bái mìng nú qiān mǎ qù.
一夜月明之下,有秀才造謁,白晰短須,細腰長爪。詰所來,自言白氏,字於玉。略與傾談,豁人心胸。悅之,留同止宿。遲明欲去,生囑便道頻過。白感其情殷,願即假館,約期而別。至日,先一蒼頭送炊具來,少間白至,乘駿馬如龍。生另舍舍之。白命奴牽馬去。
suì gòng chén xī, xīn rán xiāng de. shēng shì suǒ dú shū, bìng fēi cháng suǒ jiàn wén. yì jué wú shí yì. yà ér wèn zhī, bái xiào yuē: shì míng yǒu zhì, pū fēi gōng míng zhōng rén yě. yè měi zhāo shēng yǐn, chū yī juàn shòu shēng, jiē tǔ nà zhī shù, duō suǒ bù jiě, yīn yǐ yū huǎn zhì zhī. tā rì wèi shēng yuē: nǎng suǒ shòu, nǎi huáng tíng zhī yào dào, xiān rén zhī tī háng. shēng xiào yuē: pū suǒ jí bù zài cǐ, qiě qiú xiān zhě bì duàn jué qíng yuán, shǐ wàn niàn jù jì, pū bìng wèi néng yě. bái wèn: hé gù? shēng yǐ zōng sì wèi lǜ, bái yuē: hú jiǔ bù qǔ? xiào yuē: guǎ rén yǒu jí, guǎ rén hào sè. bái yì xiào yuē: wáng qǐng wú hǎo xiǎo sè. suǒ hǎo hé rú? shēng jù yǐ qíng gào. bái yí wèi bì zhēn měi, shēng yuē: cǐ xiá ěr suǒ gòng wén, fēi xiǎo shēng zhī mù jiàn yě. bái wēi shěn ér bà.
遂共晨夕,忻然相得。生視所讀書,並非常所見聞。亦絕無時藝。訝而問之,白笑曰:「士名有志,仆非功名中人也。」夜每招生飲,出一卷授生,皆吐納之術,多所不解,因以迂緩置之。他日謂生曰:「曩所授,乃《黃庭》之要道,仙人之梯航。」生笑曰:「仆所急不在此,且求仙者必斷絕情緣,使萬念俱寂,仆病未能也。」白問:「何故?」生以宗嗣為慮,白曰:「胡久不娶?」笑曰:「『寡人有疾,寡人好色。』」白亦笑曰:「『王請無好小色。』所好何如?」生具以情告。白疑未必真美,生曰:「此遐邇所共聞,非小生之目賤也。」白微哂而罷。
cì rì hū cù zhuāng yán bié, shēng qī rán yǔ yǔ, cì cì bù néng xiū. bái nǎi mìng tóng zǐ xiān fù zhuāng xíng, liǎng xiāng yī liàn. é jiàn yī qīng chán míng luò àn jiān, bái cí yuē: yú yǐ jià yǐ, qǐng zì cǐ bié. rú xiāng yì, fú wǒ tà ér wò zhī. fāng yù zài wèn, zhuǎn shùn jiān bái xiǎo rú zhǐ, piān rán kuà chán bèi shàng, zhāo zhā ér fēi, yǎo rù yún zhōng. shēng nǎi zhī qí fēi cháng rén, cuò è liáng jiǔ, chàng chàng zì shī.
次日忽促裝言別,生悽然與語,刺刺不能休。白乃命童子先負裝行,兩相依戀。俄見一青蟬鳴落案間,白辭曰:「輿已駕矣,請自此別。如相憶,拂我榻而臥之。」方欲再問,轉瞬間白小如指,翩然跨蟬背上,嘲哳而飛,杳入雲中。生乃知其非常人,錯愕良久,悵悵自失。
yú shù rì, xì yǔ hū jí, sī bái qí qiè. shì suǒ wò tà, shǔ jī suì suǒ, kǎi rán sǎo chú, shè xí jí qǐn. wú hé. jiàn bái jiā tóng lái xiāng zhāo, xīn rán cóng zhī. é yǒu tóng fèng xiáng jí, tóng zhuō wèi shēng yuē: hēi jìng nán xíng, kě chéng cǐ dài bù. shēng lǜ xì xiǎo bù néng shèng rèn, tóng yuē: shì chéng zhī. shēng rú suǒ qǐng, kuān rán shū yǒu yú dì, tóng yì fù qí wěi shàng. jiá rán yī shēng, líng shēng kōng jì. wèi jǐ jiàn yī zhū mén, tóng xiān xià, fú shēng yì xià. wèn: cǐ hé suǒ? yuē: cǐ tiān mén yě. mén biān yǒu jù hǔ dūn fú, shēng hài jù, tóng yī shēn zhàng zhī. jiàn chù chù fēng jǐng, yǔ shì shū yì. tóng dǎo rù guǎng hán gōng, nèi yǐ shuǐ jīng wèi jiē, xíng rén rú zài jìng zhōng. guì shù liǎng zhāng, cān kōng hé bào. huā qì suí fēng, xiāng wú duàn jì. tíng yǔ jiē hóng chuāng, shí yǒu měi rén chū rù, yě róng xiù gǔ, kuàng shì bìng wú qí chóu. tóng yán: wáng mǔ gōng jiā lì yóu shèng. rán kǒng zhǔ rén cì jiǔ, bù xiá liú lián, dǎo yǔ qū chū. yí shí jiàn bái shēng hòu yú mén, wò shǒu rù, jiàn yán wài qīng shuǐ bái shā, juān juān liú yì, yù qì diāo lán, dài yí guì què. fǔ zuò, jí yǒu èr bā yāo huán, lái jiàn xiāng míng. shǎo jiān mìng zhuó, yǒu sì lì rén liǎn rèn míng dāng, gěi shì zuǒ yòu. cái jué bèi shàng wēi yǎng, lì rén jí xiān zhǐ zhǎng jiǎ, tàn yī dài sāo. shēng jué xīn shén yáo yè, wǎng suǒ ān dùn. jì ér wēi xūn, jiàn bù zì chí, xiào gù lì rén, dōu dā yǔ yǔ, měi rén zhé xiào bì. bái lìng dù qǔ yòu shāng, yī yī jiàng xiāo zhě yǐn jué xiàng kè, biàn jí yán qián, wǎn zhuǎn qīng gē. zhū lì zhě shēng guǎn áo cáo, wū wū zá hé. jì què, yī yī cuì shang zhě yì zhuó yì gē. shàng yǒu yī zǐ yī rén, yǔ yī dàn bái ruǎn xiāo zhě, chī chī xiào, àn zhōng hù ràng bù kěn qián. bái lìng yī zhuó yí chàng, zǐ yī rén biàn lái bǎ zhǎn, shēng tuō jiē bēi, xì náo xiān wàn. nǚ xiào shī shǒu, jiǔ bēi qīng duò. bái qiào hē zhī, nǚ shí bēi hán xiào, fǔ shǒu xì yǔ yún: lěng rú guǐ shǒu xīn, qiáng lái zhuō rén bì. bái dà xiào, fá lìng zì gē qiě wǔ. wǔ yǐ, yī dàn bái zhě yòu fēi yī gōng, shēng jīng bù néng jiào, nǚ pěng jiǔ yǒu kuì sè, nǎi qiáng yǐn zhī.
逾數日,細雨忽集,思白綦切。視所臥榻,鼠跡碎瑣,慨然掃除,設席即寢。無何。見白家童來相招,忻然從之。俄有桐鳳翔集,童捉謂生曰:「黑徑難行,可乘此代步。」生慮細小不能勝任,童曰:「試乘之。」生如所請,寬然殊有餘地,童亦附其尾上。戛然一聲,凌升空際。未幾見一朱門,童先下,扶生亦下。問:「此何所?」曰:「此天門也。」門邊有巨虎蹲伏,生駭俱,童一身障之。見處處風景,與世殊異。童導入廣寒宮,內以水晶為階,行人如在鏡中。桂樹兩章,參空合抱。花氣隨風,香無斷際。亭宇皆紅窗,時有美人出入,冶容秀骨,曠世並無其儔。童言:王母宮佳麗尤勝。」然恐主人伺久,不暇留連,導與趨出。移時見白生候於門,握手入,見檐外清水白沙,涓涓流溢,玉砌雕闌,殆疑桂闕。甫坐,即有二八妖鬟,來薦香茗。少間命酌,有四麗人斂衽鳴璫,給事左右。才覺背上微癢,麗人即纖指長甲,探衣代搔。生覺心神搖曳,罔所安頓。既而微醺,漸不自持,笑顧麗人,兜搭與語,美人輒笑避。白令度曲侑觴,一衣絳綃者引爵向客,便即筵前,宛轉清歌。諸麗者笙管敖曹,嗚嗚雜和。既闋,一衣翠裳者亦酌亦歌。尚有一紫衣人,與一淡白軟綃者,吃吃笑,暗中互讓不肯前。白令一酌一唱,紫衣人便來把盞,生托接杯,戲撓纖腕。女笑失手,酒杯傾墮。白譙訶之,女拾杯含笑,俯首細語云:「冷如鬼手馨,強來捉人臂。」白大笑,罰令自歌且舞。舞已,衣淡白者又飛一觥,生驚不能釂,女捧酒有愧色,乃強飲之。
xì shì sì nǚ, fēng zhì piān piān, wú yī fēi jué shì zhě. jù wèi zhǔ rén yuē: rén jiān yóu wù, pū qiú yī ér nán zhī, jūn jí qún fāng, néng lìng wǒ zhēn gè xiāo hún fǒu? bái xiào yuē: zú xià yì zhōng zì yǒu jiā rén, cǐ hé zú dāng jù yǎn zhī gù? shēng yuē: wú jīn nǎi zhī suǒ jiàn zhī bù guǎng yě. bái nǎi jǐn zhāo zhū nǚ, bǐ zì zé, shēng diān dào bù néng zì jué. bái yǐ zǐ yī rén yǒu bǎ bì zhī hǎo, suì shǐ fú bèi fèng kè. jì ér qīn zhěn zhī ài, jí jǐn chóu móu. shēng suǒ zèng, nǚ tuō jīn wàn chuàn fù zhī. hū tóng rù yuē: xiān fán lù shū, jūn yí jí qù. nǚ jí qǐ, dùn qù. shēng wèn zhǔ rén, tóng yuē: zǎo yì dài lòu, qù shí zhǔ sòng kè ěr. shēng chàng rán cóng zhī, fù xún jiù tú. jiāng jí mén, huí shì tóng zǐ, bù zhī hé shí yǐ qù. hǔ xiāo zhòu qǐ, shēng jīng cuàn ér qù, wàng zhī wú dǐ, ér zú yǐ bēn duò.
細視四女,風致翩翩,無一非絕世者。遽謂主人曰:「人間尤物,仆求一而難之,君集群芳,能令我真箇銷魂否?」白笑曰:「足下意中自有佳人,此何足當巨眼之顧?」生曰:「吾今乃知所見之不廣也。」白乃盡招諸女,俾自擇,生顛倒不能自決。白以紫衣人有把臂之好,遂使襆被奉客。既而衾枕之愛,極盡綢繆。生索贈,女脫金腕釧付之。忽童入曰:「仙凡路殊,君宜即去。」女急起,遁去。生問主人,童曰:「早詣待漏,去時囑送客耳。」生悵然從之,復尋舊途。將及門,回視童子,不知何時已去。虎哮驟起,生驚竄而去,望之無底,而足已奔墮。
yī jīng ér wù, zé cháo tūn yǐ hóng. fāng jiāng zhèn yī, yǒu wù nì rán zhuì rù jiān, shì zhī chuàn yě. xīn yì yì zhī. yóu shì qián niàn huī lěng, měi yù xún chì sōng yóu, ér shàng yǐ yìn xù wèi yōu. guò shí yú yuè, zhòu qǐn fāng hān, mèng zǐ yī jī zì wài zhì, huái zhōng běng yīng ér yuē: cǐ jūn gǔ ròu. tiān shàng nán liú cǐ wù, jìng chí sòng jūn. nǎi qǐn zhū chuáng, qiān yī fù zhī. cōng cōng yù qù. shēng qiáng yǔ wèi huān. nǎi yuē: qián yí dù wèi hé jǐn, jīn yí dù wèi yǒng jué, bǎi nián fū fù jǐn yú cǐ yǐ. jūn tǎng yǒu zhì, huò yǒu jiàn qī. shēng xǐng, jiàn yīng ér wò fú rù jiān, běng yǐ gào mǔ. mǔ xǐ, yōng ǎo bǔ zhī, qǔ míng mèng xiān.
一驚而寤,則朝暾已紅。方將振衣,有物膩然墜褥間,視之釧也。心益異之。由是前念灰冷,每欲尋赤松游,而尚以胤續為憂。過十餘月,晝寢方酣,夢紫衣姬自外至,懷中繃嬰兒曰:「此君骨肉。天上難留此物,敬持送君。」乃寢諸床,牽衣覆之。匆匆欲去。生強與為歡。乃曰:「前一度為合卺,今一度為永訣,百年夫婦盡於此矣。君倘有志,或有見期。」生醒,見嬰兒臥袱褥間,繃以告母。母喜,傭媼哺之,取名夢仙。
shēng yú shì shǐ rén gào tài shǐ, zì jǐ jiāng yǐn, lìng bié zé liáng pǐ, tài shǐ bù kěn, shēng gù yǐ wèi cí. tài shǐ gào nǚ, nǚ yuē: yuǎn jìn wú bù zhī ér shēn xǔ wú láng yǐ. jīn gǎi zhī, shì èr tiān yě. yīn yǐ cǐ yì gào shēng. shēng yuē: wǒ bù dàn wú zhì yú gōng míng, jiān jué qíng yú yàn hǎo. suǒ yǐ bù jí rù shān zhě, tú yǐ yǒu lǎo mǔ zài. tài shǐ yòu yǐ shāng nǚ, nǚ yuē: wú láng pín wǒ gān qí lí huò, wú láng qù wǒ shì qí gū zhāng, dìng bù tā shì! shǐ rén sān sì fǎn, qì wú chéng móu, suì zōu rì bèi chē mǎ zhuāng lián pín yú shēng jiā. shēng gǎn qí xián, jìng ài zhēn zhì. nǚ shì gū xiào, qū yì chéng shùn, guò pín jiā nǚ. yú èr nián, mǔ wáng, nǚ zhì lián zuò jù, wǎng bù jǐn lǐ.
生於是使人告太史,自己將隱,令別擇良匹,太史不肯,生固以為辭。太史告女,女曰:「遠近無不知兒身許吳郎矣。今改之,是二天也。」因以此意告生。生曰:「我不但無志於功名,兼絕情於燕好。所以不即入山者,徒以有老母在。」太史又以商女,女曰:「吳郎貧我甘其藜藿,吳郎去我事其姑嫜,定不他適!」使人三四返,迄無成謀,遂諏日備車馬妝奩嬪於生家。生感其賢,敬愛臻至。女事姑孝,曲意承順,過貧家女。逾二年,母亡,女質奩作具,罔不盡禮。
shēng yuē: dé qīng rú cǐ wú hé yōu! gù niàn yī rén dé dào, bá zhái fēi shēng. yú jiāng yuǎn shì, yī qiè fù zhī yú qīng. nǚ tǎn rán, shū bù wǎn liú, shēng suì qù. nǚ wài lǐ shēng jì, nèi xùn gū ér, jǐng jǐng yǒu fǎ. mèng xiān jiàn zhǎng, cōng huì jué lún. shí sì suì, yǐ shén tóng lǐng xiāng jiàn, shí wǔ rù hàn lín. měi bāo fēng, bù zhī mǔ xìng shì, fēng gé mǔ yī rén ér yǐ. zhí shuāng lù zhī chén, zhé wèn fù suǒ, mǔ jù gào zhī, suì yù qì guān wǎng xún. mǔ yuē: rǔ fù chū jiā jīn yǐ shí yǒu yú nián, xiǎng yǐ xiān qù, hé chù kě xún?
生曰:「得卿如此吾何憂!顧念一人得道,拔宅飛升。余將遠逝,一切付之於卿。」女坦然,殊不挽留,生遂去。女外理生計,內訓孤兒,井井有法。夢仙漸長,聰慧絕倫。十四歲,以神童領鄉薦,十五入翰林。每褒封,不知母姓氏,封葛母一人而已。值霜露之辰,輒問父所,母具告之,遂欲棄官往尋。母曰:「汝父出家今已十有餘年,想已仙去,何處可尋?」
hòu fèng zhǐ jì nán yuè. zhōng tú yù kòu. jiǒng jí zhōng, yī dào rén zhàng jiàn rù, kòu jǐn pī mǐ, wéi shǐ jiě. dé zhī. kuì yǐ jīn bù shòu. chū shū yī hán, fù zhǔ yuē: yú yǒu gù rén yǔ dà rén tóng lǐ, fán yī zhì hán xuān. wèn: hé xìng míng? dá yuē: wáng lín. yīn yì cūn zhōng wú cǐ míng, dào shì yuē: cǎo yě wēi jiàn, guì guān zì bù shí ěr. lín xíng chū yī jīn chuàn: yuē: cǐ guī gé wù, dào rén shí cǐ wú suǒ yòng chù, jí yǐ fèng bào. shì zhī qiàn lòu jīng jué.
後奉旨祭南嶽。中途遇寇。窘急中,一道人仗劍入,寇盡披靡,圍始解。德之。饋以金不受。出書一函,付囑曰:「余有故人與大人同里,煩一致寒暄。」問:「何姓名?」答曰:「王林。」因憶村中無此名,道士曰:「草野微賤,貴官自不識耳。」臨行出一金釧:曰:「此閨閣物,道人拾此無所用處,即以奉報。」視之嵌鏤精絕。
huái guī yǐ shòu fū rén, fū rén ài zhī, mìng liáng gōng yī shì pèi zào, zhōng bù jí qí jīng qiǎo. biàn wèn cūn zhōng, bìng wú wáng lín qí rén zhě. sī fā qí hán, shàng yún: sān nián luán fèng, fēn chāi gè tiān zàng mǔ jiào zǐ, duān lài qīng xián. wú yǐ bào dé, fèng yào yī wán pōu ér shí zhī, kě yǐ chéng xiān. hòu shū lín niáng fū rén zhuāng cì. dú bì bù jiě hé rén, chí yǐ gào mǔ. mǔ zhí shū yǐ qì. yuē: cǐ rǔ fù jiā bào yě. lín, wǒ xiǎo zì. shǐ huǎng rán wù wáng lín wèi chāi bái mí yě, huǐ hèn bù yǐ. yòu yǐ chuàn shì mǔ, mǔ yuē: cǐ rǔ mǔ yí wù. ér wēng zài jiā shí, cháng yǐ xiāng shì. yòu shì wán rú dòu dà, xǐ yuē: wǒ fù xiān rén, dàn cǐ bì néng zhǎng shēng. mǔ bù jù tūn, shòu ér cáng zhī.
懷歸以授夫人,夫人愛之,命良工依式配造,終不及其精巧。遍問村中,並無王林其人者。私發其函,上云:「三年鸞鳳,分拆各天;葬母教子,端賴卿賢。無以報德,奉藥一丸;剖而食之,可以成仙。」後書「琳娘夫人妝次」。讀畢不解何人,持以告母。母執書以泣。曰:「此汝父家報也。琳,我小字。」始恍然悟「王林」為拆白謎也,悔恨不已。又以釧示母,母曰:「此汝母遺物。而翁在家時,嘗以相示。」又視丸如豆大,喜曰:「我父仙人,啖此必能長生。」母不遽吞,受而藏之。
huì gé tài shǐ lái shì shēng, nǚ sòng wú shēng shū, biàn jìn dān yào wèi shòu. tài shǐ pōu ér fēn shí zhī, qǐng kè jīng shén huàn fā. tài shǐ shí nián qī xún, lóng zhōng pō shén, hū jué jīn lì yì yú fū gé, suì qì yú ér bù, qí xíng jiàn sù, jiā rén bèn xī shǐ néng jí yān. yú nián dū chéng yǒu huí lù zhī zāi, huǒ zhōng rì bù xī, yè bù gǎn mèi, bì jí tíng zhōng, jiàn huǒ shì lā zá, qǐn jí lín shě, yī jiā huái huáng, bù zhī suǒ jì. hū fū rén bì shàng jīn chuàn jiá rán yǒu shēng, tuō bì fēi qù. wàng zhī dà kě shù mǔ. tuán fù zhái shàng, xíng rú yuè lán, chuàn kǒu jiàng dōng nán yú, lì lì kě jiàn. zhòng dà è. é qǐng huǒ zì xī lái, jìn lán zé xié yuè ér dōng. dài huǒ shì jì yuǎn, qiè yì chuàn wáng bù kě fù dé, hū jiàn hóng guāng zhà liǎn, chuàn zhēng rán duò zú xià. dōu zhōng yán shāo mín shě shù wàn jiān, zuǒ yòu qián hòu bìng wèi huī jìn, dú wú dì wú yàng. wéi dōng nán yī xiǎo gé huà wèi wū yǒu, jí chuàn kǒu lòu fù chù yě. gé mǔ nián wǔ shí yú, huò jiàn zhī, yóu shì èr shí xǔ rén.
會葛太史來視甥,女誦吳生書,便進丹藥為壽。太史剖而分食之,頃刻精神煥發。太史時年七旬,龍鍾頗甚,忽覺筋力溢於膚革,遂棄輿而步,其行健速,家人坌息始能及焉。逾年都城有回祿之災,火終日不熄,夜不敢寐,畢集庭中,見火勢拉雜,寢及鄰舍,一家徊徨,不知所計。忽夫人臂上金釧戛然有聲,脫臂飛去。望之大可數畝。團覆宅上,形如月闌,釧口降東南隅,歷歷可見。眾大愕。俄頃火自西來,近闌則斜越而東。迨火勢既遠,竊意釧亡不可復得,忽見紅光乍斂,釧錚然墮足下。都中延燒民舍數萬間,左右前後並為灰燼,獨吳第無恙。惟東南一小閣化為烏有,即釧口漏覆處也。葛母年五十餘,或見之,猶似二十許人。