yú qī yī àn, lián zuò bèi zhū zhě, qī xiá lái yáng liǎng xiàn zuì duō. yī rì fú shù bǎi rén, jǐn lù yú yǎn wǔ chǎng zhōng, bì xuè mǎn dì, bái gǔ chēng tiān. shàng guān cí bēi, juān gěi guān mù, jì chéng gōng sì, cái mù yī kōng. yǐ gù fú xíng dōng guǐ, duō zàng nán jiāo. jiǎ yín jiān, yǒu lái yáng shēng zhì jì xià, yǒu qīn yǒu èr sān rén yì zài zhū shù, yīn shì chǔ bó, lèi diàn zhēn xū, jiù shuì shě yú xià yuàn zhī sēng. míng rì, rù chéng yíng gàn, rì mù wèi guī. hū yī shào nián, zào shì lái fǎng. jiàn shēng bù zài, tuō mào dēng chuáng, zhe lǚ yǎng wò. pú rén wèn qí shuí, hé móu bù duì. jì ér shēng guī, zé mù sè méng lóng, bù shèn kě biàn. zì yì chuáng xià wèn zhī, chēng mù yuē: wǒ hòu rǔ zhǔ rén, xù xù bī wèn, wǒ qǐ bào kè yé! shēng xiào yuē: zhǔ rén zài cǐ. shào nián jí qǐ zhe guān, yī ér zuò, jí dào hán xuān, tīng qí yīn, sì céng xiāng shí. jí hū dēng zhì, zé tóng yì zhū shēng, yì sǐ yú qī zhī nán zhě. dà hài què zǒu, zhū yè zhī yún: pū yǔ jūn wén zì zhī jiāo, hé guǎ yú qíng? wǒ suī guǐ, gù rén zhī niàn, gěng gěng bù wàng. jīn yǒu suǒ dú, yuàn wú yǐ yì wù cāi báo zhī. shēng nǎi zuò, qǐng suǒ mìng. yuē: lìng nǚ shēng guǎ jū wú ǒu, pū yù de zhǔ zhōng kuì. lǚ tōng méi yuē, zhé yǐ wú zūn zhǎng mìng wèi cí. xìng wú xī chǐ yá yú huì. xiān shì, shēng yǒu nǚ shēng, zǎo shī shì, yí shēng jū yǎng, shí wǔ shǐ guī qí jiā. fú zhì jì nán, wén fù bèi xíng, jīng ér jué. shēng yuē: qú zì yǒu fù, hé wǒ zhī qiú? zhū yuē: qí fù wèi yóu zi qǐ chèn qù, jīn bù zài cǐ. wèn: nǚ shēng xiàng yī ā shuí? yuē: yǔ lín ǎo tóng jū. shēng lǜ shēng rén bù néng zuò guǐ méi. zhū yuē: rú méng jīn nuò, hái qū yù zhǐ. suì qǐ wò shēng shǒu, shēng gù cí, wèn: hé zhī? yuē: dì xíng. miǎn cóng yǔ qù.
於七一案,連坐被誅者,棲霞、萊陽兩縣最多。一日俘數百人,盡戮於演武場中,碧血滿地,白骨撐天。上官慈悲,捐給棺木,濟城工肆,材木一空。以故伏刑東鬼,多葬南郊。甲寅間,有萊陽生至稷下,有親友二三人亦在誅數,因市楮帛,酹奠榛墟,就稅舍於下院之僧。明日,入城營幹,日暮未歸。忽一少年,造室來訪。見生不在,脫帽登床,着履仰臥。僕人問其誰,合眸不對。既而生歸,則暮色朦朧,不甚可辨。自詣床下問之,瞠目曰:「我候汝主人,絮絮逼問,我豈暴客耶!」生笑曰:「主人在此。」少年即起着冠,揖而坐,極道寒暄,聽其音,似曾相識。急呼燈至,則同邑朱生,亦死於七之難者。大駭卻走,朱曳之云:「仆與君文字之交,何寡於情?我雖鬼,故人之念,耿耿不忘。今有所瀆,願無以異物猜薄之。」生乃坐,請所命。曰:「令女甥寡居無偶,仆欲得主中饋。屢通媒約,輒以無尊長命為辭。幸無惜齒牙余惠。」先是,生有女甥,早失恃,遺生鞠養,十五始歸其家。俘至濟南,聞父被刑,驚而絕。生曰:「渠自有父,何我之求?」朱曰:「其父為猶子啟櫬去,今不在此。」問:「女甥向依阿誰?」曰:「與鄰媼同居。」生慮生人不能作鬼媒。朱曰:「如蒙金諾,還屈玉趾。」遂起握生手,生固辭,問:「何之?」曰:「第行。」勉從與去。
běi xíng lǐ xǔ, yǒu dà cūn luò, yuē shù shí bǎi jiā. zhì yī dì zhái, zhū yǐ zhǐ dàn fēi, jí yǒu ǎo chū, huō kāi liǎng fēi, wèn zhū: hé wèi? yuē: fán dá niáng zǐ, yún ā jiù zhì. ǎo xuán fǎn, qǐng fù chū, yāo shēng rù, gù zhū yuē: liǎng chuán máo shè zi dà ài, láo gōng zǐ mén wài shǎo zuò hòu. shēng cóng zhī rù. jiàn bàn mǔ huāng tíng, liè xiǎo shì èr. shēng nǚ yíng mén chuò qì, shēng yì qì, shì zhōng dēng huǒ yíng rán. nǚ mào xiù jié rú shēng, níng mù hán tì, biàn wèn jìn gū. shēng yuē: jù gè wú yàng, dàn jīng rén wù gù yǐ. nǚ yòu wū yàn yuē: ér shǎo shòu jiù jìn fǔ yù, shàng wú cùn bào, bù tú xiān zàng gōu dú, shū wèi hèn hèn. jiù nián bó bo jiā dà gē qiān fù qù, zhì ér bù yī niàn, shù bǎi lǐ wài, líng dīng rú qiū yàn. jiù bù yǐ chén hún kě qì, yòu méng cì jīn bó, ér yǐ dé zhī yǐ. shēng yǐ zhū yán gào, nǚ fǔ shǒu wú yǔ. ǎo yuē: gōng zǐ nǎng tuō yáng lǎo sān wǔ fǎn, lǎo shēn wèi shì dà hǎo. xiǎo niáng zǐ bù kěn zì cǎo cǎo, dé jiù wèi zhèng, fāng cǐ yì qiàn dé. yán cì, yī shí qī bā nǚ láng, cóng yī qīng yī jù yǎn rù, piē jiàn shēng. zhuǎn shēn yù dùn. nǚ qiān qí jū yuē: wù xū ěr! shì ā jiù. shēng yī zhī. nǚ láng yì liǎn rèn. shēng yuē: jiǔ niáng, qī xiá gōng sūn shì. ā diē gù jiā zǐ, jīn yì qióng bō sī, luò luò bù chēng yì. dàn wǎn yǔ ér hái wǎng. shēng nì zhī, xiào wān qiū yuè, xiū yūn zhāo xiá, shí tiān rén yě. yuē: kě zhī shì dà jiā, wō lú rén yān dé rú cǐ juān hǎo! shēng xiào yuē: qiě shì nǚ xué shì, shī cí jù dà gāo zuò. zuó ér shāo dé zhǐ jiào. jiǔ niáng wēi shěn yuē: xiǎo bì wú duān bài huài rén, jiào ā jiù chǐ lěng yě. shēng yòu xiào yuē: jiù duàn xián wèi xù, ruò gè xiǎo niáng zǐ, pō néng kuài yì fǒu? jiǔ niáng xiào bēn chū, yuē: bì zǐ diān fēng zuò yě! suì qù, yán suī jìn xì, ér shēng shū ài hǎo zhī, shēng shì wēi chá, nǎi yuē: jiǔ niáng cái mào wú shuāng, jiù tǎng bù yǐ fèn rǎng zhì cāi, ér dāng qǐng zhū qí mǔ. shēng dà yuè, rán lǜ rén guǐ nán pǐ. nǚ yuē: wú shāng, bǐ yǔ jiù yǒu sù fēn. shēng nǎi chū. nǚ sòng zhī, yuē: wǔ rì hòu, yuè míng rén jìng, dāng qiǎn rén wǎng xiāng yà. shēng zhì hù wài, bù jiàn zhū. qiào shǒu xī wàng. yuè xián bàn guī, hūn huáng zhōng yóu rèn jiù jìng. jiàn nán miàn yī dì, zhū zuò mén shí shàng, qǐ nì yuē: xiāng dài yǐ jiǔ, hán shè jí láo chuí gù. suì xié shǒu rù, yīn yīn zhǎn xiè. chū jīn jué yī jìn zhū bǎi méi, yuē: tā wú zhǎng wù, liáo dài qín yí. jì ér yuē: jiā yǒu zhuó láo, dàn yōu shì zhī wù, bù zú kuǎn jiā bīn, nài hé! shēng huī xiè ér tuì. zhū sòng zhì zhōng yú, shǐ bié.
北行里許,有大村落,約數十百家。至一第宅,朱以指彈扉,即有媼出,豁開兩扉,問朱:「何為?」曰:「煩達娘子,雲阿舅至。」媼旋反,頃復出,邀生入,顧朱曰:「兩椽茅舍子大隘,勞公子門外少坐候。」生從之入。見半畝荒庭,列小室二。甥女迎門啜泣,生亦泣,室中燈火熒然。女貌秀潔如生,凝目含涕,遍問妗姑。生曰:「具各無恙,但荊人物故矣。」女又嗚咽曰:「兒少受舅妗撫育,尚無寸報,不圖先葬溝瀆,殊為恨恨。舊年伯伯家大哥遷父去,置兒不一念,數百里外,伶仃如秋燕。舅不以沉魂可棄,又蒙賜金帛,兒已得之矣。」生以朱言告,女俯首無語。媼曰:「公子曩托楊姥三五返,老身謂是大好。小娘子不肯自草草,得舅為政,方此意慊得。」言次,一十七八女郎,從一青衣遽掩入,瞥見生。轉身欲遁。女牽其裾曰:「勿須爾!是阿舅。」生揖之。女郎亦斂衽。甥曰:「九娘,棲霞公孫氏。阿爹故家子,今亦『窮波斯』,落落不稱意。旦晚與兒還往。」生睨之,笑彎秋月,羞暈朝霞,實天人也。曰:「可知是大家,蝸廬人焉得如此娟好!」甥笑曰:「且是女學士,詩詞俱大高作。昨兒稍得指教。」九娘微哂曰:「小婢無端敗壞人,教阿舅齒冷也。」甥又笑曰:「舅斷弦未續,若個小娘子,頗能快意否?」九娘笑奔出,曰:「婢子顛瘋作也!」遂去,言雖近戲,而生殊愛好之,甥似微察,乃曰:「九娘才貌無雙,舅倘不以糞壤致猜,兒當請諸其母。」生大悅,然慮人鬼難匹。女曰:「無傷,彼與舅有夙分。」生乃出。女送之,曰:「五日後,月明人靜,當遣人往相迓。」生至戶外,不見朱。翹首西望。月銜半規,昏黃中猶認舊徑。見南面一第,朱坐門石上,起逆曰:「相待已久,寒舍即勞垂顧。」遂攜手入,殷殷展謝。出金爵一、晉珠百枚,曰:「他無長物,聊代禽儀。」既而曰:「家有濁醪,但幽室之物,不足款嘉賓,奈何!」生撝謝而退。朱送至中余,始別。
shēng guī, sēng pū jí wèn, yǐn zhī yuē: yán guǐ zhě wàng yě, shì yǒu rén yǐn ěr. hòu wǔ rì, zhū guǒ lái, zhěng lǚ yáo shà, yì shén xīn. fāng zhì hù, wàng chén jí bài. xiào yuē: jūn jiā lǐ jì chéng, qìng zài dàn xī, biàn fán wǎng bù. shēng yuē: yǐ wú huí yīn, shàng wèi zhì pìn, hé jù chéng lǐ? zhū yuē: pū yǐ dài zhì zhī. shēng shēn gǎn hé, cóng yǔ jù qù. zhí dá wò suǒ, zé nǚ shēng huá zhuāng yíng xiào. shēng wèn: hé shí yú guī? nǚ yuē: sān rì yǐ. zhū nǎi chū suǒ zèng zhū, wèi shēng zhù zhuāng. nǚ sān cí nǎi shòu, wèi shēng yuē: ér yǐ jiù yì bái gōng sūn lǎo fū rén, fū rén zuò dà huān xǐ. dàn yán lǎo mào wú tā gǔ ròu, bù yù jiǔ niáng yuǎn jià, qī jīn yè jiù wǎng zhuì zhū qí jiā. yī jiā wú nán zǐ, biàn kě tóng láng wǎng yě. zhū nǎi dǎo qù. cūn jiāng jǐn, yī dì mén kāi, èr rén dēng qí táng. é bái: lǎo fū rén zhì. yǒu èr qīng yī fú yù shēng jiē. shēng yù zhǎn bài, fū rén yún: lǎo xiǔ lóng zhōng, bù néng wèi lǐ, dāng jí tuō biān fú. zhǐ huà qīng yī, jìn jiǔ gāo huì. zhū nǎi huàn jiā rén, lìng chū yáo zǔ, liè zhì shēng qián yì bié shè yī hú, wèi kè xíng shāng. yán zhōng jìn zhuàn, wú yì rén shì. rán zhǔ rén zì jǔ, shū bù quàn jìn.
生歸,僧仆集問,隱之曰:「言鬼者妄也,適友人飲耳。」後五日,朱果來,整履搖箑,意甚欣。方至戶,望塵即拜。笑曰:「君嘉禮既成,慶在旦夕,便煩枉步。」生曰:「以無回音,尚未致聘,何遽成禮?」朱曰:「仆已代致之。」生深感荷,從與俱去。直達臥所,則女甥華妝迎笑。生問:「何時于歸?」女曰:「三日矣。」朱乃出所贈珠,為甥助妝。女三辭乃受,謂生曰:「兒以舅意白公孫老夫人,夫人作大歡喜。但言老耄無他骨肉,不欲九娘遠嫁,期今夜舅往贅諸其家。伊家無男子,便可同郎往也。」朱乃導去。村將盡,一第門開,二人登其堂。俄白:「老夫人至。」有二青衣扶嫗升階。生欲展拜,夫人云:「老朽龍鍾,不能為禮,當即脫邊幅。」指畫青衣,進酒高會。朱乃喚家人,另出餚俎,列置生前;亦別設一壺,為客行觴。筵中進饌,無異人世。然主人自舉,殊不勸進。
jì ér xí bà, zhū guī. qīng yī dǎo shēng qù, rù shì, zé jiǔ niáng huá zhú níng dài. xiè hòu hán qíng, jí jǐn huān nì. chū, jiǔ niáng mǔ zǐ, yuán jiě fù dōu. zhì jùn, mǔ bù kān kùn kǔ sǐ, jiǔ niáng yì zì jǐng. zhěn shàng zhuī shù wǎng shì, gěng yè bù chéng mián. nǎi kǒu zhàn liǎng jué yún: xī rì luó shang huà zuò chén, kōng jiāng yè guǒ hèn qián shēn. shí nián lù lěng fēng lín yuè, cǐ yè chū féng huà gé chūn. bái yáng fēng yǔ rào gū fén, shuí xiǎng yáng tái gèng zuò yún? hū qǐ lòu jīn xiāng lǐ kàn, xuè xīng yóu rǎn jiù luó qún. tiān jiāng míng, jí cù yuē: jūn yí qiě qù, wù jīng sī pū. zì cǐ zhòu lái xiāo wǎng, pī huò shū shén.
既而席罷,朱歸。青衣導生去,入室,則九娘華燭凝待。邂逅含情,極盡歡昵。初,九娘母子,原解赴都。至郡,母不堪困苦死,九娘亦自剄。枕上追述往事,哽咽不成眠。乃口占兩絕云:「昔日羅裳化作塵,空將業果恨前身。十年露冷楓林月,此夜初逢畫閣春。」「白楊風雨繞孤墳,誰想陽台更作雲?忽啟鏤金箱裡看,血腥猶染舊羅裙。」天將明,即促曰:「君宜且去,勿驚廝仆。」自此晝來宵往,劈惑殊甚。
yī xī wèn jiǔ niáng: cǐ cūn hé míng? yuē: lái xiá lǐ. lǐ zhōng duō liǎng chù xīn guǐ, yīn yǐ wèi míng. shēng wén zhī xī xū. nǚ bēi yuē: qiān lǐ róu hún, péng yóu wú dǐ, mǔ zǐ líng gū, yán zhī chuàng cè. xìng niàn yī xī ēn yì, shōu ér gǔ guī zàng mù cè, shǐ bǎi nián dé suǒ yī qī, sǐ qiě bù xiǔ. shēng nuò zhī. nǚ yuē: rén guǐ lù shū, jūn bù yí jiǔ zhì. nǎi yǐ luó wà zèng shēng, huī lèi cù bié. shēng qī rán chū, dāo dá bù rěn guī. yīn guò kòu zhū shì zhī mén. zhū bái zú chū nì shēng yì qǐ, yún bìn lóng sōng, jīng lái shěng wèn. shēng chóu chàng yí shí, shǐ shù jiǔ niáng yǔ. nǚ yuē: jìn shì bù yán, ér yì sù yè tú zhī. cǐ fēi rén shì, bù kě jiǔ jū. yú shì xiāng duì rǔ lán, shēng yì hán tì ér bié. kòu yù guī qǐn, zhǎn zhuǎn shēn dàn. yù mì jiǔ niáng zhī mù, zé wàng wèn zhì biǎo. jí yè fù wǎng, zé qiān fén lěi lěi, jìng mí cūn lù, tàn hèn ér fǎn. zhǎn shì luó wà, zhe fēng cùn duàn, fǔ rú huī jìn, suì zhì zhuāng dōng xuán.
一夕問九娘:「此村何名?」曰:「萊霞里。里中多兩處新鬼,因以為名。」生聞之欷歔。女悲曰:「千里柔魂,蓬游無底,母子零孤,言之愴惻。幸念一夕恩義,收兒骨歸葬墓側,使百年得所依棲,死且不朽。」生諾之。女曰:「人鬼路殊,君不宜久滯。」乃以羅襪贈生,揮淚促別。生悽然出,忉怛不忍歸。因過叩朱氏之門。朱白足出逆;甥亦起,雲鬢籠松,驚來省問。生惆悵移時,始述九娘語。女曰:「妗氏不言,兒亦夙夜圖之。此非人世,不可久居」。於是相對汝瀾,生亦含涕而別。叩寓歸寢,展轉申旦。欲覓九娘之墓,則忘問志表。及夜復往,則千墳累累,竟迷村路,嘆恨而返。展視羅襪,着風寸斷,腐如灰燼,遂治裝東旋。
bàn zài bù néng zì shì, fù rú jì mén, jì yǒu suǒ yù. jí dǐ nán jiāo, rì shì yǐ wǎn, xī shù xià, qū yì cóng zàng suǒ. dàn jiàn fén zhào wàn jiē, mí mù zhēn huāng, guǐ huǒ hú míng, hài rén xīn mù. jīng dào guī shě. shī yì áo yóu, fǎn pèi suì dōng. xíng lǐ xǔ, yáo jiàn yī nǚ lì qiū mù shàng, shén qíng yì zhì, guài shì jiǔ niáng. huī biān jiù shì, guǒ jiǔ niáng. xià yǔ yǔ, nǚ jìng zǒu, ruò bù xiāng shí. zài bī jìn zhī, sè zuò nù, jǔ xiù zì zhàng. dùn hū jiǔ niáng, zé yān rán miè yǐ.
半載不能自釋,復如稷門,冀有所遇。及抵南郊,日勢已晚,息樹下,趨詣叢葬所。但見墳兆萬接,迷目榛荒,鬼火狐鳴,駭人心目。驚悼歸舍。失意遨遊,返轡遂東。行里許,遙見一女立丘墓上,神情意致,怪似九娘。揮鞭就視,果九娘。下與語,女徑走,若不相識。再逼近之,色作怒,舉袖自障。頓呼「九娘」,則煙然滅矣。
yì shǐ shì yuē: xiāng cǎo chén luó, xuè mǎn xiōng yì dōng shān pèi jué, lèi zì ní shā. gǔ yǒu xiào zǐ zhōng chén, zhì sǐ bù liàng yú jūn fù zhě. gōng sūn jiǔ niáng qǐ yǐ fù hái gǔ zhī tuō, ér yuàn duì bù shì yú zhōng yé? pí gé jiān wù, bù néng jū yǐ xiāng shì, yuān hū zāi!
異史氏曰:「香草沉羅,血滿胸臆;東山佩玦,淚漬泥沙。古有孝子忠臣,至死不諒於君父者。公孫九娘豈以負骸骨之託,而怨懟不釋於中耶?脾膈間物,不能掬以相示,冤乎哉!」