gǒng dào rén, wú míng zì, yì bù zhī hé lǐ rén. cháng qiú jiàn lǔ wáng, hūn rén bù wèi tōng. yǒu zhōng guì rén chū, yī qiú zhī, zhōng guì jiàn qí bǐ lòu, zhú qù zhī yǐ ér fù lái. zhōng guì nù, qiě zhú qiě pū. zhì wú rén chù, dào rén xiào chū huáng jīn èr bǎi liǎng, fán zhú zhě fù zhōng guì: wèi yán wǒ yì bú yào jiàn wáng dàn wén hòu yuàn huā mù lóu tái, jí rén jiān jiā shèng, ruò néng dǎo wǒ yī yóu, shēng píng zú yǐ. yòu yǐ bái jīn lù zhú zhě. qí rén xǐ, fǎn mìng zhòng guì yì xǐ, yǐn dào rén zì hòu zǎi mén rù, zhū jǐng jù lì. yòu cóng dēng lóu shàng, zhōng guì fāng píng chuāng, dào rén yī tuī, dàn jué shēn duò lóu wài, yǒu xì gé běng yāo, xuán yú kōng jì xià shì zé gāo shēn yūn mù, gé yǐn yǐn zuò duàn shēng. jù jí, dà hào. wú hé shù jiān zhì, hài jí. jiàn qí qù dì jué yuǎn, dēng lóu gòng shì, zé gé duān xì gēn shàng, yù jiě yuán zhī, zé gé xì bù kān yòng lì. biàn suǒ dào rén, yǐ yǎo yǐ. shù shǒu wú jì, zòu zhī lǔ wáng, wáng yì shì dà qí zhī, mìng lóu xià jí máo pù xù, jiāng yīn ér duàn zhī. fǔ bì, gé bēng rán zì jué, qù dì nǎi bù zhǐ ěr. xiāng yǔ shī xiào. wáng mìng fǎng dào shì suǒ zài. wén guǎn yú shàng xiù cái jiā, wǎng wèn zhī, zé chū yóu wèi fù. jì, yù yú tú, suì yǐn jiàn wáng. wáng cì yàn zuò, biàn qǐng zuò jù, dào shì yuē: chén cǎo yě zhī fū, wú tā yōng néng. jì chéng yōu chǒng, gǎn xiàn nǚ lè wèi dài wáng shòu. suì tàn xiù zhōng chū měi rén zhì dì shàng, xiàng wáng jī bài yǐ. dào shì mìng bàn yáo chí yàn běn, zhù wáng wàn nián. nǚ zǐ diào chǎng shù yǔ. dào shì yòu chū yī rén, zì bái wáng mǔ. shǎo jiān, dǒng shuāng chéng xǔ fēi qióng, yī qiè xiān jī cì dì jù chū. mò yǒu zhī nǚ lái yè, xiàn tiān yī yī xí, jīn cǎi xuàn làn, guāng yìng yī shì. wáng yì qí wěi, suǒ guān zhī, dào shì jí yán: bù kě! wáng bù tīng, zú guān zhī, guǒ wú fèng zhī yī, fēi rén gōng suǒ néng zhì yě. dào shì bù lè yuē: chén jié chéng yǐ fèng dài wáng, zàn ér jiǎ zhū tiān sūn, jīn zé zhuó qì suǒ rǎn, hé yǐ hái gù zhǔ hū? wáng yòu yì gē zhě bì xiān jī, sī yù liú qí yī èr, xì shì zhī, zé jiē gōng zhōng lè jì ěr. zhuǎn yí cǐ qū fēi suǒ sù ān, wèn zhī, guǒ máng rán bù zì zhī. dào shì yǐ yī zhì huǒ shāo zhī, rán hòu nà zhū xiù zhōng, zài sōu zhī, zé yǐ wú yǐ.
鞏道人,無名字,亦不知何里人。嘗求見魯王,閽人不為通。有中貴人出,揖求之,中貴見其鄙陋,逐去之;已而復來。中貴怒,且逐且撲。至無人處,道人笑出黃金二百兩,煩逐者覆中貴:「為言我亦不要見王;但聞後苑花木樓台,極人間佳勝,若能導我一游,生平足矣。」又以白金賂逐者。其人喜,反命;中貴亦喜,引道人自後宰門入,諸景俱歷。又從登樓上,中貴方憑窗,道人一推,但覺身墮樓外,有細葛繃腰,懸於空際;下視則高深暈目,葛隱隱作斷聲。懼極,大號。無何數監至,駭極。見其去地絕遠,登樓共視,則葛端系根上,欲解援之,則葛細不堪用力。遍索道人,已杳矣。束手無計,奏之魯王,王詣視大奇之,命樓下藉茅鋪絮,將因而斷之。甫畢,葛崩然自絕,去地乃不咫耳。相與失笑。王命訪道士所在。聞館於尚秀才家,往問之,則出遊未復。既,遇於途,遂引見王。王賜宴坐,便請作劇,道士曰:「臣草野之夫,無他庸能。既承優寵,敢獻女樂為大王壽。」遂探袖中出美人置地上,向王稽拜已。道士命扮「瑤池宴」本,祝王萬年。女子吊場數語。道士又出一人,自白「王母」。少間,董雙成、許飛瓊,一切仙姬次第俱出。末有織女來謁,獻天衣一襲,金彩絢爛,光映一室。王意其偽,索觀之,道士急言:「不可!」王不聽,卒觀之,果無縫之衣,非人工所能制也。道士不樂曰:「臣竭誠以奉大王,暫而假諸天孫,今則濁氣所染,何以還故主乎?」王又意歌者必仙姬,思欲留其一二,細視之,則皆宮中樂伎耳。轉疑此曲非所夙諳,問之,果茫然不自知。道士以衣置火燒之,然後納諸袖中,再搜之,則已無矣。
wáng yú shì shēn zhòng dào shì, liú jū fǔ nèi. dào shì yuē: yě rén zhī xìng, shì gōng diàn rú fān lóng, bù rú xiù cái jiā dé zì yóu yě. měi zhì zhōng yè, bì hái qí suǒ, shí ér jiān liú, yì suì sù zhǐ. zhé yú yán jiān, diān dào sì shí huā mù wèi xì. wáng wèn yuē: wén xiān rén yì bù néng wàng qíng, guǒ fǒu? duì yuē: huò xiān rén rán ěr chén fēi xiān rén, gù xīn rú kū mù yǐ. yī yè sù fǔ zhōng, wáng qiǎn shǎo jì wǎng shì zhī. rù qí shì, shù hū bù yīng, zhú zhī, zé míng zuò tà shàng. yáo zhī, mù yī shǎn jí fù hé zài yáo zhī, hōu shēng zuò yǐ. tuī zhī, zé suì shǒu ér dào, hān wò rú léi dàn qí é, nì zhǐ zuò tiě fǔ shēng. fǎn yǐ bái wáng. wáng shǐ cì yī zhēn, zhēn fú rù. tuī zhī, zhòng bù kě yáo jiā shí yú rén jǔ zhì chuáng xià, ruò qiān jīn shí duò dì zhě. dàn ér kuī zhī, réng mián dì shàng. xǐng ér xiào yuē: yī chǎng è shuì, duò chuáng xià bù jué yé! hòu nǚ zǐ bèi měi yú qí zuò wò shí, àn zhī wèi xì, chū àn yóu ruǎn, zài àn zé tiě shí yǐ.
王於是深重道士,留居府內。道士曰:「野人之性,視宮殿如藩籠,不如秀才家得自由也。」每至中夜,必還其所,時而堅留,亦遂宿止。輒於筵間,顛倒四時花木為戲。王問曰:「聞仙人亦不能忘情,果否?」對曰:「或仙人然耳;臣非仙人,故心如枯木矣。」一夜宿府中,王遣少妓往試之。入其室,數呼不應,燭之,則瞑坐榻上。搖之,目一閃即複合;再搖之,齁聲作矣。推之,則遂手而倒,酣臥如雷;彈其額,逆指作鐵釜聲。返以白王。王使刺一針,針弗入。推之,重不可搖;加十餘人舉擲床下,若千斤石墮地者。旦而窺之,仍眠地上。醒而笑曰:「一場惡睡,墮床下不覺耶!」後女子輩每於其坐臥時,按之為戲,初按猶軟,再按則鐵石矣。
dào shì shě xiù cái jiā, héng zhōng yè bù guī. shàng suǒ qí hù, jí dàn qǐ fēi, dào shì yǐ wò shì zhōng. chū, shàng yǔ qū jì huì gē shàn, shǐ zhì jià qǔ. huì yǎ shàn gē, xián suǒ qīng yī shí. lǔ wáng wén qí míng, zhào rù gòng fèng, suì jué qíng hǎo. měi xì niàn zhī, kǔ wú yóu tōng. yī xī wèn dào shì: jiàn huì gē fǒu? dá yán: zhū jī jiē jiàn, dàn bù zhī qí huì gē wèi shuí. shàng shù qí mào, dào qí nián, dào shì nǎi yì zhī. shàng qiú zhuǎn jì yī yǔ, dào shì xiào yuē: wǒ shì wài rén, bù néng wèi jūn sāi hóng. shàng āi zhī bù yǐ. dào shì zhǎn qí xiù yuē: bì yù yī jiàn, qǐng rén cǐ. shàng kuī zhī zhōng dà rú wū. fú shēn rù, zé guāng míng dòng chè, kuān ruò tīng táng jī àn chuáng tà, wú wù bù yǒu. jū qí nèi, shū wú mèn kǔ. dào shì rù fǔ, yǔ wáng duì yì. wàng huì gē zhì, yáng yǐ páo xiù fú chén, huì gē yǐ nà xiù zhōng, ér tā rén bù zhī dǔ yě. shàng fāng dú zuò níng xiǎng shí, hū yǒu měi rén zì yán jiān duò, shì zhī huì gē yě. liǎng xiāng jīng xǐ, chóu móu zhēn zhì. shàng yuē: jīn rì qí yuán, bù kě bù zhì. qǐng yǔ qīng lián zhī. shū bì shàng yuē: hòu mén shì hǎi jiǔ wú zōng. huì xù yún: shuí shí xiāo láng jīn yòu féng. shàng yuē: xiù lǐ qián kūn zhēn gè dà. huì yuē: lí rén sī fù jǐn bāo róng. shū fǔ bì, hū yǒu wǔ rén rù, bā jiǎo guān, dàn hóng yī, rèn zhī dōu yǔ wú sù. mò rán bù yán, zhuō huì gē qù. shàng jīng hài, bù zhī suǒ yóu. dào shì jì guī, hū zhī chū, wèn qí qíng shì, yǐn huì bù yǐ jǐn yán. dào shì wēi xiào, jiě yī fǎn mèi shì zhī. shàng shěn shì, yǐn yǐn yǒu zì jī, xì cái rú jǐ, gài jí suǒ tí jù yě. hòu shí shù rì, yòu qiú yī rén. qián hòu fán sān rù. huì gē wèi shàng yuē: fù zhōng zhèn dòng, qiè shén yōu zhī, cháng yǐ jǐn bó shù yāo jì. fǔ zhōng ěr mù jiào duō, tǎng yī zhāo lín rù, hé chù kě róng ér tí? fán yǔ gǒng xiān móu, jiàn qiè sān chā yāo shí, biàn yī zhěng jiù. shàng nuò zhī. guī jiàn dào shì, fú dì bù qǐ. dào shì yè zhī yuē: suǒ yán, yǔ yǐ liǎo liǎo. dàn qǐng wù yōu. jūn zōng tiāo lài cǐ yī xiàn, hé gǎn bù jié mián báo. dàn zì cǐ bù bì fù rù. wǒ suǒ yǐ bào jūn zhě, yuán bù zài qíng sī yě. hòu shù yuè, dào shì zì wài rù, xiào yuē: xié dé gōng zǐ zhì yǐ. kě sù bǎ qiǎng bǎo lái! shàng qī zuì xián, nián jìn sān shí, shù tāi ér cún yī zi shì shēng nǚ, yíng yuè ér shāng. wén shàng yán, jīng xǐ zì chū. dào shì tàn xiù chū yīng ér, hān rán ruò mèi, qí gěng yóu wèi duàn yě. shàng qī jiē bào, shǐ gū gū ér qì.
道士舍秀才家,恆中夜不歸。尚鎖其戶,及旦啟扉,道士已臥室中。初,尚與曲妓惠哥善,矢志嫁娶。惠雅善歌,弦索傾一時。魯王聞其名,召入供奉,遂絕情好。每繫念之,苦無由通。一夕問道士:「見惠哥否?」答言:「諸姬皆見,但不知其惠哥為誰。」尚述其貌,道其年,道士乃憶之。尚求轉寄一語,道士笑曰:「我世外人,不能為君塞鴻。」尚哀之不已。道士展其袖曰:「必欲一見,請人此。」尚窺之中大如屋。伏身入,則光明洞徹,寬若廳堂;几案床榻,無物不有。居其內,殊無悶苦。道士入府,與王對弈。望惠哥至,陽以袍袖拂塵,惠哥已納袖中,而他人不之睹也。尚方獨坐凝想時,忽有美人自檐間墮,視之惠哥也。兩相驚喜,綢繆臻至。尚曰:「今日奇緣,不可不志。請與卿聯之。」書壁上曰:「候門似海久無蹤。」惠續云:「誰識蕭郎今又逢。」尚曰:「袖裡乾坤真箇大。」惠曰:「離人思婦盡包容。」書甫畢,忽有五人入,八角冠,淡紅衣,認之都與無素。默然不言,捉惠哥去。尚驚駭,不知所由。道士既歸,呼之出,問其情事,隱諱不以盡言。道士微笑,解衣反袂示之。尚審視,隱隱有字跡,細裁如蟣,蓋即所題句也。後十數日,又求一人。前後凡三入。惠哥謂尚曰:「腹中震動,妾甚憂之,常以緊帛束腰際。府中耳目較多,倘一朝臨蓐,何處可容兒啼?煩與鞏仙謀,見妾三叉腰時,便一拯救。」尚諾之。歸見道士,伏地不起。道士曳之曰:「所言,予已了了。但請勿憂。君宗祧賴此一線,何敢不竭綿薄。但自此不必復入。我所以報君者,原不在情私也。」後數月,道士自外入,笑曰:「攜得公子至矣。可速把襁褓來!」尚妻最賢,年近三十,數胎而存一子;適生女,盈月而殤。聞尚言,驚喜自出。道士探袖出嬰兒,酣然若寐,臍梗猶未斷也。尚妻接抱,始呱呱而泣。
dào shì jiě yī yuē: chǎn xuè jiàn yī, dào jiā zuì jì. jīn wèi jūn gù, èr shí nián gù wù, yī dàn qì zhī. shàng wèi yì yī. dào shì zhǔ yuē: jiù wù wù qì què, shāo qián xǔ, kě liáo nán chǎn, duò sǐ tāi. shàng cóng qí yán. jū zhī yòu jiǔ, hū gào shàng yuē: suǒ cáng jiù nà, dāng liú shǎo xǔ zì yòng, wǒ sǐ hòu yì wù wàng yě. shàng wèi qí yán bù xiáng. dào shì bù yán ér qù, rù jiàn wáng yuē: chén yù sǐ! wáng jīng wèn zhī, yuē: cǐ yǒu dìng shù, yì fù hé yán. wáng bù xìn, qiáng liú zhī shǒu tán yī jú jí qǐ, wáng yòu zhǐ zhī. qǐng jiù wài shě, cóng zhī. dào shì qū wò, shì zhī yǐ sǐ. wáng jù guān mù, yǐ lǐ zàng zhī. shàng lín kū jǐn āi, rú wù nǎng yán gài xiān gào zhī yě. yí nà yòng cuī shēng, yīng rú xiǎng, qiú zhě zhǒng jiē yú mén. shǐ yóu yǐ wū xiù yǔ zhī jì ér jiǎn lǐng jīn, wǎng bù xiào. jí wén suǒ zhǔ, yí qī bì yǒu chǎn è, duàn xuè bù rú zhǎng, zhēn cáng zhī. huì lǔ wáng yǒu ài fēi lín pén, sān rì bù xià, yī qióng yú shù, huò yǒu yǐ shàng shēng gào zhě, lì zhào rù, yī jì ér chǎn. wáng dà xǐ, zèng bái jīn cǎi duàn liáng hòu, shàng xī cí bù shòu. wáng wèn suǒ yù, yuē: chén bù gǎn yán. zài qǐng zhī, dùn shǒu yuē: rú tuī tiān huì, dàn cì jiù jì huì gē zú yǐ. wáng zhào zhī lái, wèn qí nián, yuē: qiè shí bā rù fǔ, jīn shí sì nián yǐ. wáng yǐ qí chǐ jiā zhǎng, mìng biàn hū qún jì, rèn shàng zì zé, shàng yī wú suǒ hǎo. wáng xiào yuē: chī zāi shū shēng! shí nián qián dìng hūn jià yé? shàng yǐ shí duì. nǎi shèng bèi yú mǎ, réng yǐ suǒ cí cǎi duàn wèi huì gē zuò zhuāng, sòng zhī chū. huì suǒ shēng zǐ, míng zhī xiù shēng. xiù zhě, xiù yě. shì shí nián shí yī yǐ. rì niàn xiān rén zhī ēn, qīng míng zé shàng qí mù. yǒu jiǔ kè chuān zhōng zhě, féng dào rén yú tú, chū shū yī juàn yuē: cǐ fǔ zhōng wù, lái shí cāng cù, wèi xiá bì fǎn, fán jì qù. kè guī, wén dào rén yǐ sǐ, bù gǎn dá wáng, shàng dài zòu zhī. wáng zhǎn shì, guǒ dào shì suǒ jiè. yí zhī, fā qí zhǒng, kōng guān ěr. hòu shàng zi shǎo shāng, lài xiù shēng chéng jì, yì fú gǒng zhī xiān zhī yún.
道士解衣曰:「產血濺衣,道家最忌。今為君故,二十年故物,一旦棄之。」尚為易衣。道士囑曰:「舊物勿棄卻,燒錢許,可療難產,墮死胎。」尚從其言。居之又久,忽告尚曰:「所藏舊衲,當留少許自用,我死後亦勿忘也。」尚謂其言不祥。道士不言而去,入見王曰:「臣欲死!」王驚問之,曰:「此有定數,亦復何言。」王不信,強留之;手談一局急起,王又止之。請就外舍,從之。道士趨臥,視之已死。王具棺木,以禮葬之。尚臨哭盡哀,如悟曩言蓋先告之也。遺衲用催生,應如響,求者踵接於門。始猶以污袖與之;既而剪領衿,罔不效。及聞所囑,疑妻必有產厄,斷血布如掌,珍藏之。會魯王有愛妃臨盆,三日不下,醫窮於術,或有以尚生告者,立召入,一劑而產。王大喜,贈白金、彩緞良厚,尚悉辭不受。王問所欲,曰:「臣不敢言。」再請之,頓首曰:「如推天惠,但賜舊妓惠哥足矣。」王召之來,問其年,曰:「妾十八入府,今十四年矣。」王以其齒加長,命遍呼群妓,任尚自擇,尚一無所好。王笑曰:「痴哉書生!十年前定婚嫁耶?」尚以實對。乃盛備輿馬,仍以所辭彩緞為惠哥作妝,送之出。惠所生子,名之秀生。秀者,袖也。是時年十一矣。日念仙人之恩,清明則上其暮。有久客川中者,逢道人於途,出書一卷曰:「此府中物,來時倉猝,未暇璧返,煩寄去。」客歸,聞道人已死,不敢達王,尚代奏之。王展視,果道士所借。疑之,發其冢,空棺耳。後尚子少殤,賴秀生承繼,益服鞏之先知雲。
yì shǐ shì yuē: xiù lǐ qián kūn, gǔ rén zhī yù yán ěr, qǐ zhēn yǒu zhī yé? yì hé qí qí yě! zhōng yǒu tiān dì yǒu rì yuè, kě yǐ qǔ qī shēng zǐ, ér yòu yuán cuī kē zhī kǔ, rén shì zhī fán, zé xiù zhōng jǐ shī, hé shū táo yuán jī quǎn zāi! shè róng rén cháng zhù, lǎo yú shì xiāng kě ěr.
異史氏曰:「袖裡乾坤,古人之寓言耳,豈真有之耶?抑何其奇也!中有天地、有日月,可以娶妻生子,而又元催科之苦,人事之煩,則袖中蟣虱,何殊桃源雞犬哉!設容人常住,老於是鄉可耳。」