yáng yú wèi yí jū sì shuǐ zhī bīn, zhāi lín kuàng yě, qiáng wài duō gǔ mù, yè wén bái yáng xiāo xiāo, shēng rú tāo yǒng. yè lán bǐng zhú, fāng fù qī duàn, hū qiáng wài yǒu rén yín yuē: xuán yè qī fēng què dào chuī, liú yíng rě cǎo fù zhān wéi. fǎn fù yín sòng, qí shēng āi chǔ. tīng zhī, xì wǎn shì nǚ zǐ. yí zhī. míng rì shì qiáng wài bìng wú rén jī, wéi yǒu zǐ dài yī tiáo yí jīng jí zhōng, shí guī zhì zhū chuāng shàng. xiàng yè èr gēng xǔ, yòu yín rú zuó. yáng yí wù dēng wàng, yín dùn chuò. wù qí wèi guǐ, rán xīn xiàng mù zhī.
楊於畏移居泗水之濱,齋臨曠野,牆外多古墓,夜聞白楊蕭蕭,聲如濤涌。夜闌秉燭,方復淒斷,忽牆外有人吟曰:「玄夜淒風卻倒吹,流螢惹草復沾幃。」反覆吟誦,其聲哀楚。聽之,細婉似女子。疑之。明日視牆外並無人跡,惟有紫帶一條遺荊棘中,拾歸置諸窗上。向夜二更許,又吟如昨。楊移杌登望,吟頓輟。悟其為鬼,然心嚮慕之。
cì yè, fú cì qiáng tóu, yī gēng xiàng jǐn, yǒu nǚ zǐ shān shān zì cǎo zhōng chū, shǒu fú xiǎo shù, dī shǒu āi yín. yáng wēi sòu, nǚ hū rù huāng cǎo ér méi. yáng yóu shì cì zhū qiáng xià, tīng qí yín bì, nǎi gé bì ér xù zhī yuē: yōu qíng kǔ xù hé rén jiàn? cuì xiù dān hán yuè shàng shí. jiǔ zhī jì rán, yáng nǎi rù shì. fāng zuò, hū jiàn lì zhě zì wài lái, liǎn rèn yuē: jūn zǐ gù fēng yǎ shì, qiè nǎi duō suǒ wèi bì. yáng xǐ, lā zuò. shòu qiè níng hán, ruò bù shèng yī, wèn: hé jū lǐ, jiǔ jì cǐ jiān? dá yuē: qiè lǒng xī rén, suí fù liú yù. shí qī bào jí cú xiè, jīn èr shí yú nián yǐ. jiǔ quán huāng yě, gū jì rú wù. suǒ yín nǎi qiè zì zuò yǐ jì yōu hèn zhě, sī jiǔ bù shǔ, méng jūn dài xù, huān shēng quán rǎng. yáng yù yǔ huān, cù rán yuē: yè tái xiǔ gǔ bù bǐ shēng rén, rú yǒu yōu huān, cù rén shòu shù, qiè bù rěn huò jūn zǐ yě. yáng nǎi zhǐ. xì yǐ shǒu tàn xiōng, zé jī tóu zhī ròu, yī rán chù zi. yòu yù shì qí qún xià shuāng gōu. nǚ fǔ shǒu xiào yuē: kuáng shēng tài luó zào yǐ! yáng bǎ wán zhī, zé jiàn yuè sè jǐn wà, yuē cǎi xiàn yī lǚ gèng shì qí yī, zé zǐ dài xì zhī. wèn: hé bù jù dài? yuē: zuó xiāo wèi jūn ér bì, bù zhī yí luò hé suǒ. yáng yuē: wèi qīng yì zhī. suì jí chuāng shàng qǔ yǐ shòu nǚ. nǚ jīng wèn hé lái, yīn yǐ shí gào. nǚ nǎi qù xiàn shù dài. jì fān àn shàng shū, hū jiàn lián chāng gōng cí, kǎi rán yuē: qiè shēng shí zuì ài dú cǐ. jīn shì zhī dài rú mèng mèi! yǔ tán shī wén, huì xiá kě ài, jiǎn zhú xī chuāng, rú dé liáng yǒu. zì cǐ měi yè dàn wén wēi yín, shǎo qǐng jí zhì. zhé zhǔ yuē: jūn mì wù xuān. qiè shǎo dǎn qiè, kǒng yǒu è kè jiàn qīn. yáng nuò zhī. liǎng rén huān tóng yú shuǐ, suī bù zhì luàn, ér guī gé zhī zhōng, chéng yǒu shèn yú huà méi zhě. nǚ měi yú dēng xià wèi yáng xiě shū, zì tài duān mèi. yòu zì xuǎn gōng cí bǎi shǒu, lù sòng zhī. shǐ yáng zhì qí píng, gòu pí pá, měi yè jiào yáng shǒu tán. bù zé tiǎo nòng xián suǒ, zuò jiāo chuāng líng yǔ zhī qū, suān rén xiōng yì yáng bù rěn zú tīng, zé wèi xiǎo yuàn yīng shēng zhī diào, dùn jué xīn huái chàng shì. tiāo dēng zuò jù, lè zhé wàng xiǎo, shì chuāng shàng yǒu shǔ sè, zé zhāng huáng dùn qù.
次夜,伏伺牆頭,一更向盡,有女子珊珊自草中出,手扶小樹,低首哀吟。楊微嗽,女忽入荒草而沒。楊由是伺諸牆下,聽其吟畢,乃隔壁而續之曰:「幽情苦緒何人見?翠袖單寒月上時。」久之寂然,楊乃入室。方坐,忽見麗者自外來,斂衽曰:「君子固風雅士,妾乃多所畏避。」楊喜,拉坐。瘦怯凝寒,若不勝衣,問:「何居里,久寄此間?」答曰:「妾隴西人,隨父流寓。十七暴疾殂謝,今二十餘年矣。九泉荒野,孤寂如鶩。所吟乃妾自作以寄幽恨者,思久不屬,蒙君代續,歡生泉壤。」楊欲與歡,蹙然曰:「夜台朽骨不比生人,如有幽歡,促人壽數,妾不忍禍君子也。」楊乃止。戲以手探胸,則雞頭之肉,依然處子。又欲視其裙下雙鈎。女俯首笑曰:「狂生太羅唣矣!」楊把玩之,則見月色錦襪,約彩線一縷;更視其一,則紫帶系之。問:「何不俱帶?」曰:「昨宵畏君而避,不知遺落何所。」楊曰:「為卿易之。」遂即窗上取以授女。女驚問何來,因以實告。女乃去線束帶。既翻案上書,忽見《連昌宮詞》,慨然曰:「妾生時最愛讀此。今視之殆如夢寐!」與談詩文,慧黠可愛,剪燭西窗,如得良友。自此每夜但聞微吟,少頃即至。輒囑曰:「君秘勿宣。妾少膽怯,恐有惡客見侵。」楊諾之。兩人歡同魚水,雖不至亂,而閨閣之中,誠有甚於畫眉者。女每於燈下為楊寫書,字態端媚。又自選宮詞百首,錄誦之。使楊治棋枰,購琵琶,每夜教楊手談。不則挑弄弦索,作「蕉窗零雨」之曲,酸人胸臆;楊不忍卒聽,則為「曉苑鶯聲」之調,頓覺心懷暢適。挑燈作劇,樂輒忘曉,視窗上有曙色,則張皇遁去。
yī rì xuē shēng zào fǎng, zhí yáng zhòu qǐn. shì qí shì, pí pá qí píng jù zài, zhī fēi suǒ shàn. yòu fān shū dé gōng cí, jiàn zì jī duān hǎo, yì yí zhī. yáng xǐng, xuē wèn: xì jù hé lái? dá: yù xué zhī. yòu wèn shī juǎn, tuō yǐ jiǎ zhū yǒu rén. xuē fǎn fù jiǎn wán, jiàn zuì hòu yī yè xì zì yī xíng yún: mǒu yuè rì lián suǒ shū. xiào yuē: cǐ shì nǚ láng xiǎo zì, hé xiāng qī zhī shén? yáng dà jiǒng, bù néng zhì cí. xuē jié zhī yì kǔ, yáng bù yǐ gào. xuē juǎn xié, yáng yì jiǒng, suì gào zhī. xuē qiú yī jiàn, yáng yīn shù suǒ zhǔ. xuē yǎng mù yīn qiè, yáng bù dé yǐ, nuò zhī. yè fēn nǚ zhì, wèi zhì yì yān. nǚ nù yuē: suǒ yán yī hé? nǎi yǐ dié dié xiàng rén! yáng yǐ shí qíng zì bái, nǚ yuē: yǔ jūn yuán jǐn yǐ! yáng bǎi cí wèi jiě, zhōng bù huān, qǐ ér bié qù, yuē: qiè zàn bì zhī. míng rì xuē lái, yáng dài zhì qí bù kě. xuē yí zhī tuō, mù yǔ chuāng yǒu èr rén lái, yān liú bù qù, gù náo zhī, héng zhōng yè huā, dà wèi yáng shēng bái yǎn, ér wú rú hé. zhòng jiàn shù yè yǎo rán, qǐn yǒu qù zhì, xuān xiāo jiàn xī. hū wén yín shēng, gòng tīng zhī, qī wǎn yù jué. xuē fāng qīng ěr shén zhù, nèi yī wǔ shēng wáng mǒu, duō jù shí tóu zhī, dà hū yuē: zuò tài bù jiàn kè, nà shén dé hǎo jù. wū wū cè cè, shǐ rén mèn sǔn! yín dùn zhǐ, zhòng shén yuàn zhī, yáng huì fèn jiàn yú cí sè. cì rì shǐ gòng yǐn qù. yáng dú sù kōng zhāi, jì nǚ fù lái ér shū wú yǐng jī. yú èr rì nǚ hū zhì, qì yuē: jūn zhì è bīn, jǐ xià shā qiè! yáng xiè guò bù huáng, nǚ jù chū, yuē: qiè gù wèi yuán fēn jǐn yě, cóng cǐ bié yǐ. wǎn zhī yǐ miǎo. yóu shì yuè yú, gèng bù fù zhì. yáng sī zhī, xíng xiāo gǔ lì, mò kě zhuī wǎn. yī xī fāng dú zhuó, hū nǚ zǐ qiān wéi rù. yáng xǐ jí, yuē: qīng jiàn yòu yé? nǚ tì chuí yīng, mò bù yī yán. jí wèn zhī, yù yán fù rěn, yuē: fù qì qù, yòu jí ér qiú rén, nán miǎn kuì nǜ. yáng zài sān yán jié, nǎi yuē: bù zhī hé chù lái yī wò chuò lì, bī chōng yìng qiè. gù niàn qīng bái yì, qǐ qū shēn yú tái zhī guǐ? rán yī xiàn ruò zhì wū néng kàng jù? jūn rú chǐ qiè zài qín sè zhī shù, bì bù tīng zì wèi shēng huó. yáng dà nù, fèn jiāng zhì sǐ, dàn lǜ rén guǐ shū tú, bù néng wèi lì. nǚ yuē: lái yè zǎo mián, qiè yāo jūn mèng zhōng ěr. yú shì fù gòng qīng tán, zuò yǐ dá shǔ.
一日薛生造訪,值楊晝寢。視其室,琵琶、棋枰俱在,知非所善。又翻書得宮詞,見字跡端好,益疑之。楊醒,薛問:「戲具何來?」答:「欲學之。」又問詩卷,托以假諸友人。薛反覆檢玩,見最後一葉細字一行云:「某月日連瑣書。」笑曰:「此是女郎小字,何相欺之甚?」楊大窘,不能置詞。薛詰之益苦,楊不以告。薛卷挾,楊益窘,遂告之。薛求一見,楊因述所囑。薛仰慕殷切,楊不得已,諾之。夜分女至,為致意焉。女怒曰:「所言伊何?乃已喋喋向人!」楊以實情自白,女曰:「與君緣盡矣!」楊百詞慰解,終不歡,起而別去,曰:「妾暫避之。」明日薛來,楊代致其不可。薛疑支托,暮與窗友二人來,淹留不去,故撓之,恆終夜嘩,大為楊生白眼,而無如何。眾見數夜杳然,寢有去志,喧囂漸息。忽聞吟聲,共聽之,淒婉欲絕。薛方傾耳神注,內一武生王某,掇巨石投之,大呼曰:「作態不見客,那甚得好句。嗚嗚惻惻,使人悶損!」吟頓止,眾甚怨之,楊恚憤見於詞色。次日始共引去。楊獨宿空齋,冀女復來而殊無影跡。逾二日女忽至,泣曰:「君致惡賓,幾嚇煞妾!」楊謝過不遑,女遽出,曰:「妾固謂緣分盡也,從此別矣。」挽之已渺。由是月余,更不復至。楊思之,形銷骨立,莫可追挽。一夕方獨酌,忽女子搴幃入。楊喜極,曰:「卿見宥耶?」女涕垂膺,默不一言。亟問之,欲言復忍,曰:「負氣去,又急而求人,難免愧恧。」楊再三研詰,乃曰:「不知何處來一齷齪隸,逼充媵妾。顧念清白裔,豈屈身輿台之鬼?然一線弱質烏能抗拒?君如齒妾在琴瑟之數,必不聽自為生活。」楊大怒,憤將致死,但慮人鬼殊途,不能為力。女曰:「來夜早眠,妾邀君夢中耳。」於是復共傾談,坐以達曙。
nǚ lín qù zhǔ wù zhòu mián, liú dài yè yuē. yáng nuò zhī, yīn yú wǔ hòu báo yǐn, chéng xūn dēng tà, méng yī yǎn wò. hū jiàn nǚ lái, shòu yǐ pèi dāo, yǐn shǒu qù. zhì yī yuàn yǔ, fāng hé mén yǔ, wén yǒu rén nuò shí wō mén. nǚ jīng yuē: chóu rén zhì yǐ! yáng qǐ hù zhòu chū, jiàn yī rén chì mào qīng yī, wèi máo rào huì. nù duō zhī. lì héng mù xiāng chóu, yán cí xiōng mán. yáng dà nù, bēn zhī. lì zhuō shí yǐ tóu, zhòu rú jí yǔ, zhōng yáng wàn, bù néng wò rèn. fāng wēi jí jiān, yáo jiàn yī rén, yāo shǐ yě shè. shěn shì zhī, wáng shēng yě. dà hào qǐ jiù. wáng shēng zhāng gōng jí zhì, shè zhī, zhōng gǔ zài shè zhī, yì. yáng xǐ gǎn xiè, wáng wèn gù, jù gào zhī. wáng zì xǐ qián zuì kě shú, suì yǔ gòng rù nǚ shì. nǚ zhàn tì xiū suō, yáo lì bù zuò yī yǔ. àn shàng yǒu xiǎo dāo zhǎng jǐn chǐ yú, ér zhuāng yǐ jīn yù, chū zhū xiá, guāng máng jiàn yǐng. wáng tàn zàn bù shì shǒu. yǔ yáng lüè huà, jiàn nǚ cán jù kě lián, nǎi chū, fēn shǒu qù. yáng yì zì guī, yuè qiáng ér pū, yú shì jīng wù, tīng cūn jī yǐ luàn míng yǐ. jué wàn zhōng tòng shén xiǎo ér shì zhī, zé pí ròu chì zhǒng. tíng wǔ wáng shēng lái, biàn yán yè mèng zhī qí. yáng yuē: wèi mèng shè fǒu? wáng guài qí xiān zhī. yáng chū shǒu shì zhī, qiě gào yǐ gù. wáng yì mèng zhōng yán sè, hèn bù zhēn jiàn. zì xìng yǒu gōng yú nǚ, fù qǐng xiān róng. yè jiān, nǚ lái chēng xiè. yáng guī gōng wáng shēng, suì dá chéng kěn. nǚ yuē: jiāng bó zhī zhù, yì bù gǎn wàng, rán bǐ jiū jiū, qiè shí wèi zhī. jì ér yuē: bǐ ài qiè pèi dāo, dāo shí qiè fù chū shǐ yuè zhōng, bǎi jīn gòu zhī. qiè ài ér yǒu zhī, chán yǐ jīn sī, bàn yǐ míng zhū. dà rén lián qiè yāo wáng, yòng yǐ xùn zàng. jīn yuàn gē ài xiāng zèng, jiàn dāo rú jiàn qiè yě. cì rì yáng zhì cǐ yì, wáng dà yuè. zhì yè nǚ guǒ xié dāo lái, yuē: zhǔ yī zhēn zhòng, cǐ fēi zhōng huá wù yě. yóu shì wǎng lái rú chū.
女臨去囑勿晝眠,留待夜約。楊諾之,因於午後薄飲,乘醺登榻,蒙衣偃臥。忽見女來,授以佩刀,引手去。至一院宇,方闔門語,聞有人掿石撾門。女驚曰:「仇人至矣!」楊啟戶驟出,見一人赤帽青衣,蝟毛繞喙。怒咄之。隸橫目相仇,言詞凶謾。楊大怒,奔之。隸捉石以投,驟如急雨,中楊腕,不能握刃。方危急間,遙見一人,腰矢野射。審視之,王生也。大號乞救。王生張弓急至,射之,中股;再射之,殪。楊喜感謝,王問故,具告之。王自喜前罪可贖,遂與共入女室。女戰惕羞縮,遙立不作一語。案上有小刀長僅尺余,而裝以金玉,出諸匣,光芒鑒影。王嘆贊不釋手。與楊略話,見女慚懼可憐,乃出,分手去。楊亦自歸,越牆而仆,於是驚寤,聽村雞已亂鳴矣。覺腕中痛甚;曉而視之,則皮肉赤腫。亭午王生來,便言夜夢之奇。楊曰:「未夢射否?」王怪其先知。楊出手示之,且告以故。王憶夢中顏色,恨不真見。自幸有功於女,復請先容。夜間,女來稱謝。楊歸功王生,遂達誠懇。女曰:「將伯之助,義不敢忘,然彼赳赳,妾實畏之。」既而曰:「彼愛妾佩刀,刀實妾父出使粵中,百金購之。妾愛而有之,纏以金絲,瓣以明珠。大人憐妾夭亡,用以殉葬。今願割愛相贈,見刀如見妾也。」次日楊致此意,王大悅。至夜女果攜刀來,曰:「囑伊珍重,此非中華物也。」由是往來如初。
jī shù yuè, hū yú dēng xià xiào ér xiàng yáng, shì yǒu suǒ yǔ, miàn hóng ér zhǐ zhě sān. shēng bào wèn zhī, dá yuē: jiǔ méng juàn ài, qiè shòu shēng rén qì, rì shí yān huǒ, bái gǔ dùn yǒu shēng yì. dàn xū shēng rén jīng xuè, kě yǐ fù huó. yáng xiào yuē: qīng zì bù kěn, qǐ wǒ gù xī zhī? nǚ yún: jiāo jiē hòu, jūn bì yǒu niàn yú rì dà bìng, rán yào zhī kě yù. suì yǔ wèi huān. jì ér zhuó yī qǐ, yòu yuē: shàng xū shēng xuè yī diǎn, néng pàn tòng yǐ xiāng ài hū? yáng qǔ lì rèn cì bì chū xuè, nǚ wò tà shàng, biàn dī qí zhōng. nǎi qǐ yuē: qiè bù lái yǐ. jūn jì qǔ bǎi rì zhī qī, shì qiè fén qián yǒu qīng niǎo míng yú shù tóu, jí sù fā zhǒng. yáng jǐn shòu jiào. chū mén yòu zhǔ yuē: shèn jì wù wàng, chí sù jiē bù kě! nǎi qù.
積數月,忽於燈下笑而向楊,似有所語,面紅而止者三。生抱問之,答曰:「久蒙眷愛,妾受生人氣,日食煙火,白骨頓有生意。但鬚生人精血,可以復活。」楊笑曰:「卿自不肯,豈我故惜之?」女云:「交接後,君必有念余日大病,然藥之可愈。」遂與為歡。既而着衣起,又曰:「尚鬚生血一點,能拚痛以相愛乎?」楊取利刃刺臂出血,女臥榻上,便滴臍中。乃起曰:「妾不來矣。君記取百日之期,視妾墳前有青鳥鳴於樹頭,即速發冢。」楊謹受教。出門又囑曰:「慎記勿忘,遲速皆不可!」乃去。
yuè shí yú rì, yáng guǒ bìng, fù zhàng yù sǐ. yī shī tóu yào, xià è wù rú ní, jiā chén ér yù. jì zhì bǎi rì, shǐ jiā rén hé chā yǐ dài. rì jì xī, guǒ jiàn qīng niǎo shuāng míng. yáng xǐ yuē: kě yǐ! nǎi zhǎn jīng fā kuàng, jiàn guān mù yǐ xiǔ, ér nǚ mào rú shēng. mó zhī wēi wēn. méng yī yú guī zhì nuǎn chù, qì xiū xiū rán, xì yú shǔ sī. jiàn jìn tāng tuó, bàn yè ér sū. měi wèi yáng yuē: èr shí yú nián rú yī mèng ěr.
越十餘日,楊果病,腹脹欲死。醫師投藥,下惡物如泥,浹辰而愈。計至百日,使家人荷鍤以待。日既夕,果見青鳥雙鳴。楊喜曰:「可矣!」乃斬荊發壙,見棺木已朽,而女貌如生。摩之微溫。蒙衣舁歸置暖處,氣咻咻然,細於屬絲。漸進湯酡,半夜而蘇。每謂楊曰:「二十餘年如一夢耳。」