wèi nán jiāng bù láng dì, duō guǐ mèi, cháng huò rén, yīn xǐ qù. liú cāng tóu mén zhī ér sǐ, shù yì jiē sǐ, suì fèi zhī. lǐ yǒu táo shēng wàng sān zhě, sù tì tǎng, hǎo xiá jì, jiǔ lán zhé qù zhī. yǒu rén gù shǐ jì bēn jiù zhī, yì xiào nèi bù jù, ér shí zhōng yè wú suǒ zhān rǎn. cháng sù bù láng jiā, yǒu bì yè bēn, shēng jiān jù bù luàn, bù láng yǐ shì qì zhòng zhī. jiā qí pín, yòu yǒu gǔ pén zhī qī máo wū shù chuán, rù shǔ bù kān qí rè, yīn qǐng bù láng jiǎ fèi dì. bù láng yǐ qí xiōng gù què zhī, shēng yīn zuò xù wú guǐ lùn xiàn bù láng, qiě yuē: guǐ hé néng wèi! bù láng yǐ qí qǐng zhī jiān, nuò zhī.
渭南姜部郎第,多鬼魅,常惑人,因徙去。留蒼頭門之而死,數易皆死,遂廢之。里有陶生望三者,夙倜儻,好狎妓,酒闌輒去之。友人故使妓奔就之,亦笑內不拒,而實終夜無所沾染。常宿部郎家,有婢夜奔,生堅拒不亂,部郎以是契重之。家綦貧,又有「鼓盆之戚」;茅屋數椽,溽暑不堪其熱,因請部郎假廢第。部郎以其凶故卻之,生因作《續無鬼論》獻部郎,且曰:「鬼何能為!」部郎以其請之堅,諾之。
shēng wǎng chú tīng shì. bó mù, zhì shū qí zhōng, fǎn qǔ tā wù, zé shū yǐ wáng. guài zhī, yǎng wò tà shàng, jìng xī yǐ cì qí biàn. shí qǐng, wén bù lǚ shēng, nì zhī, jiàn èr nǚ zì fáng zhōng chū, suǒ wáng shū sòng hái àn shàng. yī yuē èr shí, yī kě shí qī bā, bìng jiē shū lì. qūn xún lì tà xià, xiāng shì ér xiào. shēng jì bù dòng. zhǎng zhě qiào yī zú chuài shēng fù, shǎo zhě yǎn kǒu nì xiào. shēng jué xīn yáo yáo ruò bù zì chí, jí jí sù rán duān niàn, zú bù gù. nǚ jìn yǐ zuǒ shǒu lǚ zī, yòu shǒu qīng pī yí jiá zuò xiǎo xiǎng, shǎo zhě yì xiào. shēng zhòu qǐ, chì yuē: guǐ wù gǎn ěr! èr nǚ hài bēn ér sàn. shēng kǒng yè wèi suǒ kǔ, yù yí guī, yòu chǐ qí yán bù yǎn, nǎi tiāo dēng dú. àn zhōng guǐ yǐng tóng tóng, lüè bù gù zhān. yè jiāng bàn, zhú ér qǐn. shǐ jiāo jié, jué rén yǐ xì wù chuān bí, qí yǎng, dà tì, dàn wén àn chù yǐn yǐn zuò xiào shēng. shēng bù yǔ, jiǎ mèi yǐ qí zhī. é jiàn shào nǚ yǐ zhǐ tiáo niān xì gǔ, hè xíng lù fú ér zhì, shēng bào qǐ hē zhī, piāo cuàn ér qù. jì qǐn, yòu chuān qí ěr. zhōng yè bù kān qí rǎo. jī jì míng, nǎi jì wú shēng, shēng shǐ hān mián, zhōng rì wú suǒ dǔ wén.
生往除廳事。薄暮,置書其中,返取他物,則書已亡。怪之,仰臥榻上,靜息以伺其變。食頃,聞步履聲,睨之,見二女自房中出,所亡書送還案上。一約二十,一可十七八,並皆姝麗。逡巡立榻下,相視而笑。生寂不動。長者翹一足踹生腹,少者掩口匿笑。生覺心搖搖若不自持,即急肅然端念,卒不顧。女近以左手捋髭,右手輕批頤頰作小響,少者益笑。生驟起,叱曰:「鬼物敢爾!」二女駭奔而散。生恐夜為所苦,欲移歸,又恥其言不掩,乃挑燈讀。暗中鬼影僮僮,略不顧瞻。夜將半,燭而寢。始交睫,覺人以細物穿鼻,奇癢,大嚏,但聞暗處隱隱作笑聲。生不語,假寐以俟之。俄見少女以紙條拈細股,鶴行鷺伏而至,生暴起訶之,飄竄而去。既寢,又穿其耳。終夜不堪其擾。雞既鳴,乃寂無聲,生始酣眠,終日無所睹聞。
rì jì xià, huǎng hū chū xiàn. shēng suì yè chuī, jiāng yǐ dá dàn. zhǎng zhě jiàn qū gōng jǐ shàng guān shēng dú, jì ér yǎn shēng juǎn. shēng nù zhuō zhī, jí yǐ piāo sàn shǎo jiān, yòu fǔ zhī. shēng yǐ shǒu àn juǎn dú. shǎo zhě qián yú nǎo hòu, jiāo liǎng shǒu yǎn shēng mù, piē rán qù, yuǎn lì yǐ shěn. shēng zhǐ mà yuē: xiǎo guǐ tóu! zhuō dé biàn dōu shā què! nǚ zǐ jí yòu bù jù. yīn xì zhī yuē: fáng zhōng zòng sòng, wǒ dōu bù jiě, chán wǒ wú yì. èr nǚ wēi xiào, zhuǎn shēn xiàng zào, xī xīn sōu mǐ, wèi shēng zhí cuàn. shēng gù ér jiǎng zhī yuē: liǎng qīng cǐ wèi, bù shèng hān tiào yé? é qǐng zhōu shú, zhēng yǐ bǐ zhù táo wǎn zhì jǐ shàng. shēng yuē: gǎn qīng fú yì, hé yǐ bào dé? nǚ xiào yún: fàn zhōng sōu hé pī zhèn yǐ. shēng yuē: yǔ qīng sù wú xián yuàn, hé zhì yǐ cǐ xiāng jiā. chuài yǐ fù shèng, zhēng wèi bēn zǒu. shēng lè zhī, xí yǐ wèi cháng.
日既下,恍惚出現。生遂夜炊,將以達旦。長者漸曲肱几上觀生讀,既而掩生卷。生怒捉之,即已飄散;少間,又撫之。生以手按卷讀。少者潛於腦後,交兩手掩生目,瞥然去,遠立以哂。生指罵曰:「小鬼頭!捉得便都殺卻!」女子即又不懼。因戲之曰:「房中縱送,我都不解,纏我無益。」二女微笑,轉身向灶,析薪溲米,為生執爨。生顧而獎之曰:「兩卿此為,不勝憨跳耶?」俄頃粥熟,爭以匕、箸、陶碗置几上。生曰:「感卿服役,何以報德?」女笑云:「『飯中溲合砒、酖矣。」生曰:「與卿夙無嫌怨,何至以此相加。」啜已復盛,爭為奔走。生樂之,習以為常。
rì jiàn rěn, jiē zuò qīng yǔ, shěn qí xìng míng. zhǎng zhě yún: qiè qiū róng qiáo shì, bǐ ruǎn jiā xiǎo xiè yě. yòu yán wèn suǒ yóu lái, xiǎo xiè xiào yuē: chī láng! shàng bù gǎn yī chéng shēn, shuí yào rǔ wèn mén dì, zuò jià qǔ yé? shēng zhèng róng yuē: xiāng duì lì zhì, níng dú wú qíng dàn yīn míng zhī qì, zhōng rén bì sǐ. bù lè yǔ jū zhě, xíng kě ěr lè yǔ jū zhě, ān kě ěr. rú bù jiàn ài, hé bì diàn liǎng jiā rén? rú guǒ jiàn ài, hé bì sǐ yī kuáng shēng? èr nǚ xiāng gù dòng róng, zì cǐ bù shèn nüè nòng zhī. rán shí ér tàn shǒu yú huái, lǚ kù yú dì, yì zhì bù wèi guài.
日漸稔,接坐傾語,審其姓名。長者云:「妾秋容喬氏,彼阮家小謝也。」又研問所由來,小謝笑曰:「痴郎!尚不敢一呈身,誰要汝問門第,作嫁娶耶?」生正容曰:「相對麗質,寧獨無情;但陰冥之氣,中人必死。不樂與居者,行可耳;樂與居者,安可耳。如不見愛,何必玷兩佳人?如果見愛,何必死一狂生?」二女相顧動容,自此不甚虐弄之。然時而探手於懷,捋褲於地,亦置不為怪。
yī rì, lù shū wèi zú yè ér chū, fǎn zé xiǎo xiè fú àn tóu, cāo guǎn dài lù. jiàn shēng, zhì bǐ nì xiào. jìn shì zhī, suī liè bù chéng shū, ér háng liè shū zhěng. shēng zàn yuē: qīng yǎ rén yě! gǒu lè cǐ, pū jiào qīng wèi zhī. nǎi yōng zhū huái, bǎ wàn ér jiào zhī huà. qiū róng zì wài rù, sè zhà biàn, yì shì dù. xiǎo xiè xiào yuē: tóng shí cháng cóng fù xué shū, jiǔ bù zuò, suì rú mèng mèi. qiū róng bù yǔ. shēng yù qí yì, wěi wèi bù jué zhě, suì bào ér shòu yǐ bǐ, yuē: wǒ shì qīng néng cǐ fǒu? zuò shù zì ér qǐ, yuē: qiū niáng dà hǎo bǐ lì! qiū róng nǎi xǐ. shēng yú shì zhé liǎng zhǐ wèi fàn, bǐ gòng lín mó, shēng lìng yī dēng dú. qiè xǐ qí gè yǒu suǒ shì, bù xiāng qīn rǎo. fǎng bì, zhī lì jǐ qián, tīng shēng yuè dàn. qiū róng sù bù jiě dú, tú yā bù kě biàn rèn, huā pàn yǐ, zì gù bù rú xiǎo xiè, yǒu cán sè. shēng jiǎng wèi zhī, yán jì. èr nǚ yóu cǐ shī shì shēng, zuò wèi zhuā bèi, wò wèi àn gǔ, bù wéi bù gǎn wǔ, zhēng mèi zhī. yú yuè, xiǎo xiè shū jū rán duān hǎo, shēng ǒu zàn zhī. qiū róng dà cán, fěn dài yín yín, lèi hén rú xiàn, shēng bǎi duān wèi jiě zhī nǎi yǐ. yīn jiào zhī dú, yǐng wù fēi cháng, zhǐ shì yī guò, wú zài wèn zhě. yǔ shēng jìng dú, cháng zhì zhōng yè. xiǎo xiè yòu yǐn qí dì sān láng lái bài shēng mén xià, nián shí wǔ liù, zī róng xiù měi, yǐ jīn rú yì yī gōu wèi zhì. shēng lìng yǔ qiū róng zhí yī jīng, mǎn táng yī wú, shēng yú cǐ shè guǐ zhàng yān. bù láng wén zhī xǐ, yǐ shí gěi qí xīn shuǐ. jī shù yuè, qiū róng yǔ sān láng jiē néng shī, shí xiāng chóu chàng. xiǎo xiè yīn zhǔ wù jiào qiū róng, shēng nuò zhī qiū róng yīn zhǔ wù jiào xiǎo xiè, shēng yì nuò zhī. yī rì shēng jiāng fù shì, èr nǚ tì lèi xiāng bié. sān láng yuē: cǐ xíng kě yǐ tuō jí miǎn bù rán, kǒng lǚ bù jí. shēng yǐ gào jí wèi rǔ, suì xíng. xiān shì, shēng hǎo yǐ shī cí jī qiè shí shì, huò zuì yú yì guì jiè, rì sī zhōng shāng zhī. yīn lù xué shǐ, wū yǐ xíng jiǎn, yān jìn yù zhōng. zī fǔ jué, qǐ shí yú qiú rén, zì fēn yǐ wú shēng lǐ. hū yī rén piāo hū ér rù, zé qiū róng yě, yǐ zhuàn jù kuì shēng. xiāng xiàng bēi yān, yuē: sān láng lǜ jūn bù jí, jīn guǒ bù miù. sān láng yǔ qiè tóng lái, fù yuàn shēn lǐ yǐ. shù yǔ ér chū, rén bù zhī dǔ. yuè rì bù yuàn chū, sān láng zhē dào shēng qū, shōu zhī. qiū róng rù yù bào shēng, fǎn shēn wǎng zhēn zhī, sān rì bù fǎn. shēng chóu è wú liáo, dù rì rú nián. hū xiǎo xiè zhì, chuàng wǎn yù jué, yán: qiū róng guī, jīng yóu chéng huáng cí, bèi xī láng hēi pàn qiáng shè qù, bī chōng yù yìng. qiū róng bù qū, jīn yì yōu qiú. qiè chí bǎi lǐ, bēn bō pō dài zhì běi guō, bèi lǎo jí cì wú zú xīn, tòng chè gǔ suǐ, kǒng bù néng zài zhì yǐ. yīn shì zhī zú, xuè yīn líng bō yān. chū jīn sān liǎng, bǒ yǐ ér méi. bù yuàn kān sān láng, sù fēi guā gé, wú duān dài kòng, jiāng zhàng zhī, pū dì suì miè. yì zhī. lǎn qí zhuàng, qíng cí bēi cè. tí shēng miàn jū, wèn: sān láng hé rén? shēng wěi wèi bù zhī. bù yuàn wù qí yuān, shì zhī. jì guī, jìng xī wú yī rén. gèng lán, xiǎo xiè shǐ zhì, cǎn rán yuē: sān láng zài bù yuàn, bèi xiè shén yā fù míng sī míng wáng yīn sān láng yì, lìng tuō shēng fù guì jiā. qiū róng jiǔ gù, qiè yǐ zhuàng tóu chéng huáng, yòu bèi àn gé bù dé rù, qiě fù nài hé? shēng fèn rán yuē: hēi lǎo mèi hé gǎn rú cǐ! míng rì pū qí xiàng, jiàn tà wèi ní, shù chéng huáng ér zé zhī. àn xià lì bào héng rú cǐ, qú zài zuì mèng zhōng yé! bēi fèn xiāng duì, bù jué sì lòu jiāng cán, qiū róng piāo rán hū zhì. liǎng rén jīng xǐ, jí wèn. qiū róng qì xià yuē: jīn wèi láng wàn kǔ yǐ! pàn rì yǐ dāo zhàng xiāng bī, jīn xī hū fàng qiè guī, yuē: wǒ wú tā yì, yuán yì ài gù jì bù yuàn, gù yì bù céng wū diàn. fán gào táo qiū cáo, wù jiàn qiǎn zé. shēng wén shǎo huān, yù yǔ tóng qǐn, yuē: jīn rì yuàn yǔ qīng sǐ. èr nǚ qī rán yuē: xiàng shòu kāi dǎo, pō zhī yì lǐ, hé rěn yǐ ài jūn zhě shā jūn hū? zhí bù kě. rán fǔ jǐng qīng tóu, qíng jūn kàng lì. èr nǚ yǐ zāo nán gù, dù niàn quán xiāo. huì yī dào shì tú yù shēng, gù wèi shēn yǒu guǐ qì. shēng yǐ qí yán yì, jù gào zhī. dào shì yuē: cǐ guǐ dà hǎo, bù nǐ fù tā. yīn shū èr fú fù shēng, yuē: guī shòu liǎng guǐ, rèn qí fú mìng. rú wén mén wài yǒu kū nǚ zhě, tūn fú jí chū, xiān dào zhě kě huó. shēng bài shòu, guī zhǔ èr nǚ. hòu yuè yú, guǒ wén yǒu kū nǚ zhě, èr nǚ zhēng qì ér qù. xiǎo xiè máng jí, wàng tūn qí fú. jiàn yǒu sàng yú guò, qiū róng zhí chū, rù guān ér méi xiǎo xiè bù dé rù, tòng kū ér fǎn. shēng chū shì, zé fù shì hǎo shì bìn qí nǚ. gòng jiàn yī nǚ zǐ rù guān ér qù, fāng gòng jīng yí é wén guān zhōng yǒu shēng, xī jiān fā yàn, nǚ yǐ dùn sū. yīn zàn jì shēng zhāi wài, luó shǒu zhī. hū kāi mù wèn táo shēng, hǎo shì yán jié zhī, dá yún: wǒ fēi rǔ nǚ yě. suì yǐ qíng gào. hǎo wèi shēn xìn, yù yú guī, nǚ bù cóng, jìng rù shēng zhāi, yǎn wò bù qǐ. hǎo nǎi shí xù ér qù.
一日,錄書未卒業而出,返則小謝伏案頭,操管代錄。見生,擲筆睨笑。近視之,雖劣不成書,而行列疏整。生贊曰:「卿雅人也!苟樂此,仆教卿為之。」乃擁諸懷,把腕而教之畫。秋容自外入,色乍變,意似妒。小謝笑曰:「童時嘗從父學書,久不作,遂如夢寐。」秋容不語。生喻其意,偽為不覺者,遂抱而授以筆,曰:「我視卿能此否?」作數字而起,曰:「秋娘大好筆力!」秋容乃喜。生於是折兩紙為范,俾共臨摹,生另一燈讀。竊喜其各有所事,不相侵擾。仿畢,祗立幾前,聽生月旦。秋容素不解讀,塗鴉不可辨認,花判已,自顧不如小謝,有慚色。生獎慰之,顏霽。二女由此師事生,坐為抓背,臥為按股,不惟不敢侮,爭媚之。逾月,小謝書居然端好,生偶贊之。秋容大慚,粉黛淫淫,淚痕如線,生百端慰解之乃已。因教之讀,穎悟非常,指示一過,無再問者。與生競讀,常至終夜。小謝又引其弟三郎來拜生門下,年十五六,姿容秀美,以金如意一鈎為贄。生令與秋容執一經,滿堂咿唔,生於此設鬼帳焉。部郎聞之喜,以時給其薪水。積數月,秋容與三郎皆能詩,時相酬唱。小謝陰囑勿教秋容,生諾之;秋容陰囑勿教小謝,生亦諾之。一日生將赴試,二女涕淚相別。三郎曰:「此行可以託疾免;不然,恐履不吉。」生以告疾為辱,遂行。先是,生好以詩詞譏切時事,獲罪於邑貴介,日思中傷之。陰賂學使,誣以行簡,淹禁獄中。資斧絕,乞食於囚人,自分已無生理。忽一人飄忽而入,則秋容也,以饌具饋生。相向悲咽,曰:「三郎慮君不吉,今果不謬。三郎與妾同來,赴院申理矣。」數語而出,人不之睹。越日部院出,三郎遮道聲屈,收之。秋容入獄報生,返身往偵之,三日不返。生愁餓無聊,度日如年。忽小謝至,愴惋欲絕,言:「秋容歸,經由城隍祠,被西廊黑判強攝去,逼充御媵。秋容不屈,今亦幽囚。妾馳百里,奔波頗殆;至北郭,被老棘刺吾足心,痛徹骨髓,恐不能再至矣。」因示之足,血殷凌波焉。出金三兩,跛踦而沒。部院勘三郎,素非瓜葛,無端代控,將杖之,撲地遂滅。異之。覽其狀,情詞悲惻。提生面鞫,問:「三郎何人?」生偽為不知。部院悟其冤,釋之。既歸,竟夕無一人。更闌,小謝始至,慘然曰:「三郎在部院,被廨神押赴冥司;冥王因三郎義,令托生富貴家。秋容久錮,妾以狀投城隍,又被按閣不得入,且復奈何?」生忿然曰:「黑老魅何敢如此!明日仆其像,踐踏為泥,數城隍而責之。案下吏暴橫如此,渠在醉夢中耶!」悲憤相對,不覺四漏將殘,秋容飄然忽至。兩人驚喜,急問。秋容泣下曰:「今為郎萬苦矣!判日以刀杖相逼,今夕忽放妾歸,曰:『我無他意,原亦愛故;既不願,固亦不曾污玷。煩告陶秋曹,勿見譴責。』」生聞少歡,欲與同寢,曰:「今日願與卿死。」二女戚然曰:「向受開導,頗知義理,何忍以愛君者殺君乎?」執不可。然俯頸傾頭,情均伉儷。二女以遭難故,妒念全消。會一道士途遇生,顧謂「身有鬼氣」。生以其言異,具告之。道士曰:「此鬼大好,不擬負他。」因書二符付生,曰:「歸授兩鬼,任其福命。如聞門外有哭女者,吞符急出,先到者可活。」生拜受,歸囑二女。後月余,果聞有哭女者,二女爭棄而去。小謝忙急,忘吞其符。見有喪輿過,秋容直出,入棺而沒;小謝不得入,痛哭而返。生出視,則富室郝氏殯其女。共見一女子入棺而去,方共驚疑;俄聞棺中有聲,息肩發驗,女已頓蘇。因暫寄生齋外,羅守之。忽開目問陶生,郝氏研詰之,答云:「我非汝女也。」遂以情告。郝未深信,欲舁歸,女不從,徑入生齋,偃臥不起。郝乃識婿而去。
shēng jiù shì zhī, miàn páng suī yì, ér guāng yàn bù jiǎn qiū róng, xǐ qiè guò wàng, yīn xù píng shēng. hū wén wū wū rán guǐ qì, zé xiǎo xiè kū yú àn zōu. xīn shén lián zhī, jí yí dēng wǎng, kuān pì āi qíng, ér jīn xiù lín làng, tòng bù kě jiě, jìn xiǎo shǐ qù. tiān míng, hǎo yǐ bì ǎo jī sòng xiāng lián, jū rán wēng xù yǐ. mù rù wéi fáng, zé xiǎo xiè yòu kū. rú cǐ liù qī yè. fū fù jù wèi cǎn dòng, bù néng chéng hé jǐn zhī lǐ. shēng yōu sī wú cè, qiū róng yuē: dào shì, xiān rén yě. zài wǎng qiú, tǎng dé lián jiù. shēng rán zhī. jī dào shì suǒ zài, kòu fú zì chén. dào shì lì yán wú shù, shēng āi bù yǐ. dào shì xiào yuē: chī shēng hǎo chán rén. hé yǔ yǒu yuán, qǐng jié wú shù. nǎi cóng shēng lái, suǒ jìng shì, yǎn fēi zuò, jiè wù xiāng wèn, fán shí yú rì, bù yǐn bù shí. qián kuī zhī, míng ruò shuì. yī rì chén xìng, yǒu shào nǚ qiān lián rù, míng móu hào chǐ, guāng yàn zhào rén, wēi xiào yuē: bá lǚ zhōng rì, bèi jí yǐ! bèi rǔ jiū chán bù liǎo, bēn chí bǎi lǐ wài, shǐ dé yī hǎo lú shě, dào rén zài yǔ jù lái yǐ. dài jiàn qí rén, biàn xiāng jiāo fù ěr. liǎn hūn. xiǎo xiè zhì, nǚ jù qǐ yíng bào zhī, xī rán hé wèi yī tǐ, pū dì ér jiāng. dào shì zì shì zhōng chū, gǒng shǒu jìng qù. bài ér sòng zhī. jí fǎn, zé nǚ yǐ sū. fú zhì chuáng shàng, qì tǐ jiàn shū, dàn bǎ zú shēn yán zhǐ gǔ suān tòng, shù rì shǐ néng qǐ.
生就視之,面龐雖異,而光艷不減秋容,喜愜過望,殷敘平生。忽聞嗚嗚然鬼泣,則小謝哭於暗陬。心甚憐之,即移燈往,寬譬哀情,而衿袖淋浪,痛不可解,近曉始去。天明,郝以婢媼齎送香奩,居然翁婿矣。暮入帷房,則小謝又哭。如此六七夜。夫婦俱為慘動,不能成合卺之禮。生憂思無策,秋容曰:「道士,仙人也。再往求,倘得憐救。」生然之。跡道士所在,叩伏自陳。道士力言「無術」,生哀不已。道士笑曰:「痴生好纏人。合與有緣,請竭吾術。」乃從生來,索靜室,掩扉坐,戒勿相問,凡十餘日,不飲不食。潛窺之,瞑若睡。一日晨興,有少女搴簾入,明眸皓齒,光艷照人,微笑曰:「跋履終日,憊極矣!被汝糾纏不了,奔馳百里外,始得一好廬舍,道人載與俱來矣。待見其人,便相交付耳。」斂昏。小謝至,女遽起迎抱之,翕然合為一體,仆地而僵。道士自室中出,拱手徑去。拜而送之。及返,則女已蘇。扶置床上,氣體漸舒,但把足呻言趾股痠痛,數日始能起。
hòu shēng yīng shì dé tōng jí. yǒu cài zi jīng zhě yǔ tóng pǔ, yǐ shì guò shēng, liú shù rì. xiǎo xiè zì lín shě guī, cài wàng jiàn zhī, jí qū xiāng niè, xiǎo xiè cè shēn liǎn bì, xīn qiè nù qí qīng báo. cài gào shēng yuē: yī shì shēn hài wù tīng, kě xiāng gào fǒu? jié zhī, dá yuē: sān nián qián, shǎo mèi yāo yǔn, jīng liǎng yè ér shī qí shī, zhì jīn yí niàn. shì jiàn fū rén. hé xiāng sì zhī shēn yě? shēng xiào yuē: shān jīng lòu liè, hé zú yǐ fāng jūn mèi? rán jì xì tóng pǔ, yì jí zhì qiè, hé fáng yī xiàn qī nú. nǎi rù nèi shì, shǐ xiǎo xiè yī xùn zhuāng chū. cài dà jīng yuē: zhēn wú mèi yě! yīn ér qì xià. shēng nǎi jù shù qí běn mò. cài xǐ yuē: mèi zǐ wèi sǐ, wú jiāng sù guī, yòng wèi yán cí. suì qù. guò shù rì, jǔ jiā jiē zhì. hòu wǎng lái rú hǎo yān.
後生應試得通籍。有蔡子經者與同譜,以事過生,留數日。小謝自鄰舍歸,蔡望見之,疾趨相躡,小謝側身斂避,心竊怒其輕薄。蔡告生曰:「一事深駭物聽,可相告否?」詰之,答曰:「三年前,少妹夭殞,經兩夜而失其屍,至今疑念。適見夫人。何相似之深也?」生笑曰:「山荊陋劣,何足以方君妹?然既系同譜,義即至切,何妨一獻妻孥。」乃入內室,使小謝衣殉裝出。蔡大驚曰:「真吾妹也!」因而泣下。生乃具述其本末。蔡喜曰:「妹子未死,吾將速歸,用慰嚴慈。」遂去。過數日,舉家皆至。後往來如郝焉。
yì shǐ shì yuē: jué shì jiā rén, qiú yī ér nán zhī, hé jù dé liǎng zāi! shì qiān gǔ ér yī jiàn, wéi bù sī bēn nǚ zhě néng gòu zhī yě. dào shì qí xiān yé? hé shù zhī shén yě! gǒu yǒu qí shù, chǒu guǐ kě jiāo ěr.
異史氏曰:「絕世佳人,求一而難之,何遽得兩哉!事千古而一見,惟不私奔女者能遘之也。道士其仙耶?何術之神也!苟有其術,丑鬼可交耳。」