lóng zhī qián yě, qìng yún wèi fù, zé yǔ yú biē wèi lín jì zhī fú yě, sūn yáng wèi shǎng, bì yǔ nú dài tóng lì shì zhī yì yě, zhī jǐ wèi gù, yì yǔ yōng liú zá chǔ. zì fēi dòng míng, mò néng fēn yě.
龙之潜也,庆云未附,则与鱼鳖为邻;骥之伏也,孙阳未赏,必与驽骀同枥;士之翳也,知己未顾,亦与佣流杂处。自非洞明,莫能分也。
gù míng zhé zhī xiàng shì, tīng zhī yú wèi wén, chá zhī yú wèi xíng, ér jiàn qí shén zhì, shí qí cái néng, kě wèi zhī rén yǐ. ruò gōng chéng shì suì rán hòu zhī zhī zhě, hé yì ěr wén léi tíng ér chēng wéi cōng, mù jiàn rì yuè ér wèi zhī míng hū?
故明哲之相士,听之于未闻,察之于未形,而鉴其神智,识其才能,可谓知人矣。若功成事遂然后知之者,何异耳闻雷霆而称为聪,目见日月而谓之明乎?
gù kǒng fāng yīn zhī xiàng mǎ yě, suī wèi zhuī fēng zhú diàn, jué chén miè yǐng, ér xùn zú zhī shì, gù yǐ jiàn yǐ. xuē zhú zhī shǎng jiàn yě, suī wèi lù zhǎn xuán xī, shuǐ jié qīng yǔ, ér ruì rěn zhī zī, yì yǐ lù yǐ!
故孔方諲之相马也,虽未追风逐电,绝尘灭影,而迅足之势,固已见矣。薛烛之赏剑也,虽未陆斩玄犀,水截轻羽,而锐忍之资,亦已露矣!
gù fàn lǐ fèi yú quǎn dòu, wén zhǒng wén ér bài zhī, bào lóng guì shí ér yín, zhòng ní wèi zhī xià chē yáo zhī zhī shùn, bù wéi sāng yīn wén wáng zhī zhī lǚ wàng, bù yǐ yǒng rì. méi jié zhī wēi, ér xíng yú sè yīn shēng zhī miào, ér dòng yú xīn. xián shèng guān chá, bù dài chéng gōng ér zhī zhī yě.
故范蠡吠于犬窦,文种闻而拜之,鲍龙跪石而吟,仲尼为之下车;尧之知舜,不违桑阴;文王之知吕望,不以永日。眉睫之微,而形于色;音声之妙,而动于心。贤圣观察,不待成功而知之也。
chén píng zhī qì chǔ guī hàn, wèi wú zhī shí qí shàn móu hán xìn zhī wáng yú hēi shuǐ, xiāo hé zhī qí néng jiāng, qǐ dài tǔ liù qí ér hòu míng, pò zhào wèi ér fāng shí zāi? ruò yú lín jī néng móu ér zhī qí zhì, fàn nán shè wēi nǎi jiàn qí yǒng, shì fán fū zhī shí, fēi míng zhé zhī jiàn.
陈平之弃楚归汉,魏无知识其善谋;韩信之亡于黑水,萧何知其能将,岂待吐六奇而后明,破赵魏而方识哉?若于临机能谋而知其智,犯难涉危乃见其勇,是凡夫之识,非明哲之鉴。
gōng shū zhī kè fèng yě, guān jù wèi chéng, cuì yǔ shù, rén jiàn qí shēn zhě, wèi zhī lóng zhī, jiàn qí shǒu zhě, míng rì wū zé, jiē zī qí chǒu, ér xiào qí zhuō. jí fèng zhī chéng, cuì guān yún sǒng, zhū jù diàn yáo, jǐn shēn xiá sàn, qǐ hé yàn fā, huì rán yī zhù, fān xiáng yún dòng, sān rì ér bù jí, rán hòu zàn qí qí ér chēng qí qiǎo.
公输之刻凤也,冠距未成,翠羽树,人见其身者,谓之鸗鵄,见其首者,名日鴮鸅,皆訾其丑,而笑其拙。及凤之成,翠冠云耸,朱距电摇,锦身霞散,绮翮焱发,翙然一翥,翻翔云栋,三日而不集,然后赞其奇而称其巧。
yáo zāo hóng shuǐ, hào hào tāo tiān, dàng dàng huái shān, xià mín hūn diàn. yǔ wèi pǐ fū, wèi yǒu gōng míng, yáo shēn zhì zhī, shǐ zhì shuǐ yān, nǎi záo lóng mén, zhǎn jīng shān, dǎo xióng ěr, tōng niǎo shǔ, zhì bēn fēng, lín zhòu yǔ, miàn mù lí qián, shǒu zú pián zhī, kòu dié bù xiá qǔ, jīng mén bù jí guò, shǐ bǎi chuān dōng zhù yú hǎi, xī bèi yú liú shā, shēng rén miǎn wèi yú biē zhī huàn. yú shì zhòng rén xián gē yǒng, shǐ zhī qí xián.
尧遭洪水,浩浩滔天,荡荡怀山,下民昏垫。禹为匹夫,未有功名,尧深知之,使治水焉,乃凿龙门,斩荆山,导熊耳,通鸟鼠,栉奔风,淋骤雨,面目黧黚,手足胼胝,冦绖不暇取,经门不及过,使百川东注于海,西被于流沙,生人免为鱼鳖之患。于是众人咸歌咏,始知其贤。
gù jiàn qí pǔ ér zhī qí qiǎo zhě, shì wáng ěr zhī zhī gōng shū yě fèng chéng ér zhī qí qiǎo zhě, shì zhòng rén zhī zhī gōng shū yě wèi yǒu gōng ér zhī qí xián zhě, shì yáo zhī zhī yǔ yě yǒu gōng ér zhī qí xián zhě, shì zhòng rén zhī zhī yǔ yě. gù zhī rén zhī jūn wèi yì yù yě.
故见其朴而知其巧者,是王尔之知公输也;凤成而知其巧者,是众人之知公输也;未有功而知其贤者,是尧之知禹也;有功而知其贤者,是众人之知禹也。故知人之君未易遇也。
hóu shēng, yí mén bào guān zhī lì, jiàn zhī yú wú jì yù zi, fàn zhōng xíng zhī wáng lǔ, méng yì yú zhì bó, míng zūn ér shēn xiǎn, róng mǎn yú dāng shì, suī fù wěn jǐng wèi tíng, qī shēn zhào dì, chuǎi qíng chóu dé, wèi bào zhī jǐ xū zuǒ zhī gù, guó shì zhī yù yě. shì zhī liè shì yuàn wèi jūn zhě shòu mìng, yóu gǔ zhě zhī sī shì, bì zhě zhī xiǎng xíng, ér mù zhōng bù dé kāi, zú zhōng bù dé shēn, tú zì bēi fū!
侯生,夷门抱关之吏,见知于无忌;豫子,范中行之亡虏,蒙异于智伯,名尊而身显,荣满于当世,虽复刎颈魏庭,漆身赵地,揣情酬德,未报知己虚左之顾,国士之遇也。世之烈士愿为君者授命,犹瞽者之思视,躄者之想行,而目终不得开,足终不得伸,徒自悲夫!