rén shēng xìng mìng dāng fù guì zhě, chū bǐng zì rán zhī qì, yǎng yù zhǎng dà, fù guì zhī mìng xiào yǐ. wén wáng dé chì què, wǔ wáng dé bái yú chì wū. rú zhě lùn zhī, yǐ wèi què zé wén wáng shòu mìng, yú wū zé wǔ wáng shòu mìng wén wǔ shòu mìng yú tiān, tiān yòng què yǔ yú wū mìng shòu zhī yě. tiān yòng chì què mìng wén wáng, wén wáng bù shòu, tiān fù yòng yú wū mìng wǔ wáng yě. ruò cǐ zhě, wèi běn wú mìng yú tiān, xiū jǐ xíng shàn, shàn xíng wén tiān, tiān nǎi shòu yǐ dì wáng zhī mìng yě, gù què yǔ yú wū, tiān shǐ wèi wáng zhī mìng yě. wáng suǒ fèng yǐ xíng zhū zhě yě. rú shí lùn zhī, fēi mìng yě. mìng, wèi chū suǒ bǐng dé ér shēng yě. rén shēng shòu xìng, zé shòu mìng yǐ. xìng mìng jù bǐng, tóng shí bìng dé, fēi xiān bǐng xìng, hòu nǎi shòu mìng yě. hé yǐ míng zhī? qì shì yáo wèi sī mǎ, jū jì guān, gù wèi hòu jì. céng sūn gōng liú jū tái, hòu xǐ jū bīn. hòu sūn gǔ gōng dǎn fǔ sān zi: tài bó zhòng yōng jì lì, jì lì shēng wén wáng chāng. chāng zài qiǎng bǎo zhī zhōng, shèng ruì jiàn yǐ. gù gǔ gōng yuē: wǒ shì dāng yǒu xìng zhě, qí zài chāng hū! yú shì tài bó zhī zhī, nǎi cí zhī wú, wén shēn duàn fà, yǐ ràng wáng jì. wén wáng shòu mìng, wèi cǐ shí yě, tiān mìng zài rén běn yǐ, tài wáng gǔ gōng jiàn zhī zǎo yě. cǐ yóu wèi wèi, wén wáng zài mǔ shēn zhī zhōng yǐ shòu mìng yě. wáng zhě yī shòu mìng, nèi yǐ wèi xìng, wài yǐ wèi tǐ. tǐ zhě, miàn fǔ gǔ fǎ, shēng ér bǐng zhī.
人生性命當富貴者,初稟自然之氣,養育長大,富貴之命效矣。文王得赤雀,武王得白魚赤烏。儒者論之,以為雀則文王受命,魚烏則武王受命;文、武受命於天,天用雀與魚烏命授之也。天用赤雀命文王,文王不受,天復用魚烏命武王也。若此者,謂本無命於天,修己行善,善行聞天,天乃授以帝王之命也,故雀與魚烏,天使為王之命也。王所奉以行誅者也。如實論之,非命也。命,謂初所稟得而生也。人生受性,則受命矣。性命俱稟,同時並得,非先稟性,後乃受命也。何以明之?棄事堯為司馬,居稷官,故為后稷。曾孫公劉居邰,後徙居邠。後孫古公亶甫三子:太伯、仲雍、季歷,季歷生文王昌。昌在襁褓之中,聖瑞見矣。故古公曰:「我世當有興者,其在昌乎!」於是太伯知之,乃辭之吳,文身斷髮,以讓王季。文王受命,謂此時也,天命在人本矣,太王古公見之早也。此猶為未,文王在母身之中已受命也。王者一受命,內以為性,外以為體。體者,面輔骨法,生而稟之。
lì zhì bǎi shí yǐ shàng, wáng hóu yǐ xià, láng jiāng dài fū, yǐ zhì yuán shì, wài jí cì shǐ tài shǒu, jū lù zhì zhī lì, bǐng fù guì zhī mìng, shēng ér yǒu biǎo jiàn yú miàn, gù xǔ fù gū bù zǐ qīng zhé jiàn qí yàn. shì zhě suí zhì qiān zhuǎn, qiān zhuǎn zhī rén, huò zhì gōng qīng, mìng lù zūn guì, wèi wàng gāo dà. wáng zhě zūn guì zhī lǜ, gāo dà zhī zuì yě. shēng yǒu gāo dà zhī mìng, qí shí shēn yǒu zūn guì zhī qí, gǔ gōng zhī zhī, jiàn sì rǔ zhī guài yě. fū sì rǔ, shèng rén zhèng yě, zài mǔ shēn zhōng, bǐng tiān shèng mìng, qǐ zhǎng dà zhī hòu, xiū háng dào dé, sì rǔ nǎi shēng? yǐ sì rǔ lùn wàng yáng, yì zhī wèi tāi zhī shí yǐ shòu zhī yǐ. liú ǎo xī yú dà zé, mèng yǔ shén yù, suì shēng gāo zǔ, cǐ shí yǐ shòu mìng yě. guāng wǔ shēng yú jì yáng gōng, yè bàn wú huǒ, nèi zhōng guāng míng. jūn xià zú sū yǒng wèi gōng cáo shǐ chōng lán yuē: cǐ jí shì yě, wú duō yán! cǐ shí yǐ shòu mìng. dú wèi wén wáng wǔ wáng dé chì què yú wū nǎi shòu mìng, fēi yě. shàng tiān yī mìng, wáng zhě nǎi xìng, bù fù gèng mìng yě. dé fù guì dà mìng, zì qǐ wáng yǐ. hé yǐ yàn zhī? fù jiā zhī wēng, zī lèi qiān jīn. shēng yǒu fù gǔ, zhì shēng jī huò, zhì yú nián lǎo, chéng wèi fù wēng yǐ. fū wáng zhě, tiān xià zhī wēng yě, bǐng mìng dìng yú shēn zhōng, yóu niǎo zhī bié xióng cí yú luǎn ké zhī zhōng yě. luǎn ké yùn ér cí xióng shēng, rì yuè zhì ér gǔ jié qiáng, qiáng zé xióng, zì lǜ jiāng cí. xióng fēi shēng zhǎng zhī hòu, huò jiào shǐ wèi xióng, rán hòu nǎi gǎn jiāng cí, cǐ qì xìng gāng qiáng zì wèi zhī yǐ. fū wáng zhě, tiān xià zhī xióng yě, qí mìng dāng wáng. wáng mìng dìng yú huái rèn, yóu fù guì gǔ shēng, niǎo xióng luǎn chéng yě. fēi wéi rén, niǎo yě, wàn wù jiē rán. cǎo mù shēng yú shí hé, chū tǔ wèi zāi niè, shāo shēng jīng yè, chéng wèi zhǎng duǎn jù xì, jiē yǒu shí hé. wáng zhě, zhǎng jù zhī zuì yě. zhū cǎo zhī jīng rú zhēn, zǐ zhī zhī zāi rú dòu, chéng wèi ruì yǐ. wáng zhě bǐng qì ér shēng, yì yóu cǐ yě.
吏秩百石以上,王侯以下,郎將大夫,以至元士,外及刺史太守,居祿秩之吏,稟富貴之命,生而有表見於面,故許負、姑布子卿輒見其驗。仕者隨秩遷轉,遷轉之人,或至公卿,命祿尊貴,位望高大。王者尊貴之率,高大之最也。生有高大之命,其時身有尊貴之奇,古公知之,見四乳之怪也。夫四乳,聖人證也,在母身中,稟天聖命,豈長大之後,修行道德,四乳乃生?以四乳論望羊,亦知為胎之時已受之矣。劉媼息於大澤,夢與神遇,遂生高祖,此時已受命也。光武生於濟陽宮,夜半無火,內中光明。軍下卒蘇永謂公曹史充蘭曰:「此吉事也,毋多言!」此時已受命。獨謂文王、武王得赤雀、魚烏乃受命,非也。上天壹命,王者乃興,不復更命也。得富貴大命,自起王矣。何以驗之?富家之翁,資累千金。生有富骨,治生積貨,至於年老,成為富翁矣。夫王者,天下之翁也,稟命定於身中,猶鳥之別雄雌於卵殼之中也。卵殼孕而雌雄生,日月至而骨節強,強則雄,自率將雌。雄非生長之後,或教使為雄,然後乃敢將雌,此氣性剛強自為之矣。夫王者,天下之雄也,其命當王。王命定於懷妊,猶富貴骨生,鳥雄卵成也。非唯人,鳥也,萬物皆然。草木生於實核,出土為栽櫱,稍生莖葉,成為長短巨細,皆有實核。王者,長巨之最也。硃草之莖如針,紫芝之栽如豆,成為瑞矣。王者稟氣而生,亦猶此也。
huò yuē: wáng zhě shēng bǐng tiān mìng, jí qí jiāng wáng, tiān fù mìng zhī. yóu gōng qīng yǐ xià, zhào shū fēng bài, nǎi gǎn jí wèi. chì què yú wū, shàng tiān fēng bài zhī mìng yě. tiān dào rén shì, yǒu xiāng mìng shǐ zhī yì. zì rán wú wèi, tiān zhī dào yě. mìng wén yǐ chì què, wǔ yǐ bái yú, shì yǒu wèi yě. guǎn zhòng yǔ bào shū fēn cái qǔ duō, bào shū bù yǔ, guǎn zhòng bù qiú. nèi yǒu yǐ xiāng zhī, shì bǐ yóu wǒ, qǔ zhī bù yí. shèng rén qǐ wáng, yóu guǎn zhī qǔ cái yě. péng yǒu bǐ wǒ wú yǒu shòu yǔ zhī yì, shàng tiān zì rán, yǒu mìng shǐ zhī yàn, shì zé tiān dào yǒu wèi, péng yǒu zì rán yě. dāng hàn zǔ zhǎn dà shé zhī shí, shuí shǐ zhǎn zhě? qǐ yǒu tiān dào xiān zhì, ér nǎi gǎn zhǎn zhī zāi? yǒng qì fèn fā, xìng zì rán yě. fū zhǎn dà shé, zhū qín shā xiàng, tóng yī shí yě. zhōu zhī wén wǔ mìng fá yīn, yì yī yì yě. gāo zǔ bù shòu mìng shǐ zhī jiāng, dú wèi wén wǔ shòu què yú zhī mìng, wù yǐ. nán yuē: kāng wáng zhī gào yuē: mào wén yú shàng dì, dì xiū, tiān nǎi dà mìng wén wáng. rú wú mìng shǐ, jīng hé wèi yán tiān nǎi dà mìng wén wáng? suǒ wèi dà mìng zhě, fēi tiān nǎi mìng wén wáng yě, shèng rén dòng zuò, tiān mìng zhī yì yě, yǔ tiān hé tóng, ruò tiān shǐ zhī yǐ. shū fāng jī quàn kāng shū, miǎn shǐ wèi shàn, gù yán wén wáng háng dào, shàng wén yú tiān, tiān nǎi dà mìng zhī yě. shī yuē: nǎi juàn xī gù, cǐ wéi yǔ dù. yǔ cǐ tóng yì. tiān wú tóu miàn, juàn gù rú hé? rén yǒu gù nì, yǐ rén xiào tiān, shì yì jiàn, gù yuē juàn gù. tiān nǎi dà mìng wén wáng, juàn gù zhī yì, shí tiān zhī mìng yě. hé yǐ yàn zhī? fū dà rén yǔ tiān dì hé qí dé, yǔ rì yuè hé qí míng, yǔ sì shí hé qí xù, yǔ guǐ shén hé qí jí xiōng, xiān tiān ér tiān bù wéi, hòu tiān ér fèng tiān shí. rú bì xū tiān yǒu mìng, nǎi yǐ cóng shì, ān dé xiān tiān ér hòu tiān hū? yǐ qí bù dài tiān mìng, zhí yǐ xīn fā, gù yǒu xiān tiān hòu tiān zhī qín. yán hé tiān shí, gù yǒu bù wéi fèng tiān zhī wén. lùn yǔ yuē: dà zāi! yáo zhī wèi jūn! wéi tiān wèi dà, wéi yáo zé zhī. wáng zhě zé tiān bù wéi, fèng tiān zhī yì yě. tuī zì rán zhī xìng, yǔ tiān hé tóng, shì zé suǒ wèi dà mìng wén wáng yě, zì wén wáng yì, wén wáng zì wèi, fēi tiān qū chì què, shǐ gào wén wáng, yún dāng wèi wáng, nǎi gǎn qǐ yě. rán zé wén wáng chì què, jí wǔ wáng bái yú, fēi tiān zhī mìng, chāng chì yòu yě. jí rén jǔ shì, wú bù lì zhě. rén tú bù zhào ér zhì, ruì wù bù zhāo ér lái, àn rán xié hé, ruò huò shǐ zhī. chū mén wén jí, gù nì jiàn shàn, zì rán dào yě. wén wáng dāng xìng, chì què shì lái yú yuè wū fēi, wǔ wáng ǒu jiàn: fēi tiān shǐ què zhì bái yú lái yě, jí wù dòng fēi, ér shèng yù yě. bái yú rù yú wáng zhōu, wáng yáng yuē: ǒu shì yě. guāng lù dài fū liú kūn, qián wèi hóng nóng tài shǒu, hǔ dù hé. guāng wǔ huáng dì yuē: ǒu shì zì rán, fēi huò shǐ zhī yě. gù fū wáng yáng zhī yán shì, guāng wǔ zhī yuē ǒu, kě wèi hé yú zì rán yě.
或曰:「王者生稟天命,及其將王,天復命之。猶公卿以下,詔書封拜,乃敢即位。赤雀魚烏,上天封拜之命也。天道人事,有相命使之義。」自然無為,天之道也。命文以赤雀,武以白魚,是有為也。管仲與鮑叔分財取多,鮑叔不與,管仲不求。內有以相知,視彼猶我,取之不疑。聖人起王,猶管之取財也。朋友彼我無有授與之義,上天自然,有命使之驗,是則天道有為,朋友自然也。當漢祖斬大蛇之時,誰使斬者?豈有天道先至,而乃敢斬之哉?勇氣奮發,性自然也。夫斬大蛇,誅秦殺項,同一實也。周之文、武命伐殷,亦一義也。高祖不受命使之將,獨謂文、武受雀魚之命,誤矣。難曰:《康王之誥》曰:「冒聞於上帝,帝休,天乃大命文王。」如無命史,經何為言天乃大命文王?所謂大命者,非天乃命文王也,聖人動作,天命之意也,與天合同,若天使之矣。《書》方激勸康叔,勉使為善,故言文王行道,上聞於天,天乃大命之也。《詩》曰:「乃眷西顧,此惟予度。」與此同義。天無頭面,眷顧如何?人有顧睨,以人效天,事易見,故曰眷顧。天乃大命文王,眷顧之義,實天之命也。何以驗之?「夫大人與天地合其德,與日月合其明,與四時合其序,與鬼神合其吉凶,先天而天不違,後天而奉天時。」如必須天有命,乃以從事,安得先天而後天乎?以其不待天命,直以心發,故有先天後天之勤。言合天時,故有不違奉天之文。《論語》曰:「大哉!堯之為君!唯天為大,唯堯則之。」王者則天不違,奉天之義也。推自然之性,與天合同,是則所謂「大命文王」也,自文王意,文王自為,非天驅赤雀,使告文王,雲當為王,乃敢起也。然則文王赤雀,及武王白魚,非天之命,昌熾佑也。吉人舉事,無不利者。人徒不召而至,瑞物不招而來,黯然諧合,若或使之。出門聞吉,顧睨見善,自然道也。文王當興,赤雀適來;魚躍烏飛,武王偶見:非天使雀至、白魚來也,吉物動飛,而聖遇也。白魚入於王舟,王陽曰:「偶適也。」光祿大夫劉琨,前為弘農太守,虎渡何。光武皇帝曰:「偶適自然,非或使之也。」故夫王陽之言「適」,光武之曰「偶」,可謂合於自然也。