yán yuān kuì rán tàn yuē: yǎng zhī mí gāo, zuān zhī mí jiān. cǐ yán yán yuān xué yú kǒng zǐ, jī lèi suì yuè, jiàn dào mí shēn yě. xuān hàn zhī piān, gāo hàn yú zhōu, nǐ hàn guò zhōu, lùn zhě wèi jí yě. huī ér jí zhī, mí jiàn hàn qí. fū jīng shú jiǎng zhě, yào miào nǎi jiàn guó jí lùn zhě, huī qí mí chū. huī lùn hàn guó zài bǎi dài zhī shàng, shěn yǐ. hé yǐ yàn zhī? huáng dì yǒu zhuō lù zhī zhàn yáo yǒu dān shuǐ zhī shī shùn shí yǒu miáo bù fú xià qǐ yǒu hù pàn nì gāo zōng fá guǐ fāng sān nián kè zhī. zhōu chéng wáng guǎn cài bèi luàn, zhōu gōng dōng zhēng. qián dài jiē rán, hàn bù wén cǐ. gāo zǔ zhī shí, chén quǎn xī fǎn, péng yuè pàn, zhì shǐ ān yě. xiào jǐng zhī shí, wú chǔ xìng bīng, yuàn huǎng cuò yě. xiōng nú shí rǎo, zhēng shuò bù jí, wú huāng zhī dì, wáng gōng bù jiā bīng, jīn jiē nèi fù, gòng xiàn niú mǎ. cǐ zé hàn zhī wēi shèng, mò gǎn fàn yě.
顏淵喟然嘆曰:「仰之彌高,鑽之彌堅。」此言顏淵學於孔子,積累歲月,見道彌深也。《宣漢》之篇,高漢於周,擬漢過周,論者未極也。恢而極之,彌見漢奇。夫經熟講者,要妙乃見;國極論者,恢奇彌出。恢論漢國在百代之上,審矣。何以驗之?黃帝有涿鹿之戰;堯有丹水之師;舜時有苗不服;夏啟有扈叛逆;高宗伐鬼方三年克之。周成王管、蔡悖亂,周公東征。前代皆然,漢不聞此。高祖之時,陳犭希反,彭越叛,治始安也。孝景之時,吳、楚興兵,怨晃錯也。匈奴時擾,正朔不及,無荒之地,王功不加兵,今皆內附,貢獻牛馬。此則漢之威盛,莫敢犯也。
zhòu wèi zhì è, tiān xià pàn zhī. wǔ wáng jǔ bīng, jiē yuàn jiù zhàn, bā bǎi zhū hóu, bù qī jù zhì. xiàng yǔ è wēi, hào ér yòng bīng, yǔ gāo zǔ jù qǐ, wēi lì qīng zhòng, wèi yǒu suǒ dìng, zé xiàng yǔ lì jìn. zhé tiě nán yú cuī mù, gāo zǔ zhū xiàng yǔ, zhé tiě wǔ wáng fá zhòu, cuī mù. rán zé hàn lì shèng zhōu duō yǐ. fán kè dí yī zé yì, èr zé nán. tāng wǔ fá jié zhòu, yī dí yě gāo zǔ zhū qín shā xiàng, jiān shèng èr jiā, lì bèi tāng wǔ. wǔ wáng wèi yīn xī bó, chén shì yú zhòu, yǐ chén fá jūn, yí qí chǐ zhī, kòu mǎ ér jiàn, wǔ wáng bù tīng, bù shí zhōu sù, è sǐ shǒu yáng. gāo zǔ bù wèi qín chén, guāng wǔ bù shì wáng mǎng, zhū è fá wú dào, wú bó yí zhī jī, kě wèi shùn yú zhōu yǐ.
紂為至惡,天下叛之。武王舉兵,皆願就戰,八百諸侯,不期俱至。項羽惡微,號而用兵,與高祖俱起,威力輕重,未有所定,則項羽力勁。折鐵難於摧木,高祖誅項羽,折鐵;武王伐紂,摧木。然則漢力勝周多矣。凡克敵一則易,二則難。湯、武伐桀、紂,一敵也;高祖誅秦殺項,兼勝二家,力倍湯、武。武王為殷西伯,臣事於紂,以臣伐〔君〕,夷、齊恥之,扣馬而諫,武王不聽,不食周粟,餓死首陽。高祖不為秦臣,光武不仕王莽,誅惡伐無道,無伯夷之譏,可謂順於周矣。
qiū yóu yì yǐ qǐ gāo, yuān wū yì yǐ wèi shēn. qǐ yú wēi jiàn, wú suǒ yīn jiē zhě nán xí jué chéng wèi, zūn zǔ tǒng yè zhě yì. yáo yǐ táng hóu rù sì dì wèi, shùn yǐ sī tú yīn yáo shòu chán, yǔ yǐ sī kōng yuán gōng dài shùn, tāng yóu qī shí lǐ, wén wáng bǎi lǐ, wèi xī bó, wǔ wáng xí wén wáng wèi. sān jiāo wǔ dài zhī qǐ, jiē yǒu yīn yuán, lì yì wèi yě. gāo zǔ cóng tíng zhǎng tí sān chǐ jiàn qǔ tiān xià, guāng wǔ yóu bái shuǐ fèn wēi wǔ, dì hǎi nèi, wú chǐ tǔ suǒ yīn, yī wèi suǒ chéng, zhí fèng tiān mìng, tuī zì rán. cǐ zé qǐ gāo yú yuān wū, wèi shēn yú qiū shān yě. bǐ fāng wǔ dài, shú zhě wèi yōu?
丘由易以起高,淵洿易以為深。起於微賤,無所因階者難;襲爵乘位,尊祖統業者易。堯以唐侯入嗣帝位,舜以司徒因堯授禪,禹以司空緣功代舜,湯由七十里,文王百里,為西伯,武王襲文王位。三郊五代之起,皆有因緣,力易為也。高祖從亭長提三尺劍取天下,光武由白水奮威武,〔帝〕海內,無尺土所因,一位所乘,直奉天命,推自然。此則起高於淵洿,為深於丘山也。比方五代,孰者為優?
chuán shū huò chēng wǔ wáng fá zhòu, tài gōng yīn móu, shí xiǎo ér yǐ dān, lìng shēn chún chì, zhǎng dà, jiào yán yīn wáng. yīn mín jiàn ér shēn chì, yǐ wèi tiān shén, jí yán yīn wáng, jiē wèi shāng miè. bīng zhì mù yě, chén jǔ zhī zhú, jiān móu huò mín, quán yǎn bù bèi, zhōu zhī suǒ huì yě, shì wèi zhī xū. hàn qǔ tiān xià, wú cǐ xū yán. wǔ chéng zhī piān yán, zhōu fá zhòu, xuè liú fú chǔ. yǐ wǔ chéng yán zhī, shí ér yǐ dān, chén jǔ zhī zhú, dài qiě rán yǐ. hàn fá wáng xīn, guāng wǔ jiāng wǔ qiān rén, wáng mǎng qiǎn èr gōng jiāng bǎi wàn rén zhàn yú kūn yáng, léi yǔ huì míng, qián hòu bù xiāng jiàn. hàn bīng chū kūn yáng chéng, jī èr gōng jūn, yī ér dāng shí, èr gōng bīng sàn. tiān xià yǐ léi yǔ zhù hàn wēi dí, shú yǔ jǔ zhī zhú yǐ rén shì jué qǔ yīn zāi?
傳書或稱武王伐紂,太公《陰謀》,食小兒以丹,令身純赤,長大,教言殷亡。殷民見兒身赤,以為天神,及言殷亡,皆謂商滅。兵至牧野,晨舉脂燭,奸謀惑民,權掩不備,周之所諱也,世謂之虛。漢取天下,無此虛言。《武成》之篇言,周伐紂,血流浮杵。以《武成》言之,食兒以丹,晨舉脂燭,殆且然矣。漢伐亡新,光武將五千人,王莽遣二公將〔百〕萬人戰於昆陽,雷雨晦冥,前後不相見。漢兵出昆陽城,擊二公軍,一而當十,二公兵散。天下以雷雨助漢威敵,孰與舉脂燭以人事譎取殷哉?
huò yún: wǔ wáng fá zhòu, zhòu fù huǒ sǐ, wǔ wáng jiù zhǎn yǐ yuè, xuán qí shǒu yú dà bái zhī jīng. qí xuān wáng lián xìn zhōng zhī niú, dǔ qí sè zhī hú sù yě. chǔ zhuāng wáng shè zhèng bó zhī zuì, jiàn qí ròu tǎn ér xíng bào yě. jūn zǐ è è, bù è qí shēn. zhòu shī fù yú huǒ zhōng, suǒ jiàn qī chuàng, fēi tú sè zhī hú sù, tǎn zhī bào xíng yě. jiù zhǎn yǐ yuè, xuán hū qí shǒu, hé qí rěn zāi! gāo zǔ rù xián yáng, yán lè zhū èr shì, xiàng yǔ shā zi yīng, gāo zǔ yōng róng rù qín, bù lù èr shī. guāng wǔ rù zhǎng ān, liú shèng gōng yǐ zhū wáng mǎng, chéng bīng jí hài, bù rèn wáng mǎng zhī sǐ. fū zhǎn fù huǒ zhī shǒu, yǔ shì bèi rèn zhě zhī shēn, dé nüè shú dà yě? qǐ yǐ yǒu lǐ zhī hèn zāi? yǐ rén jūn jū rén chén, qí nì shú yǔ qín duó zhōu guó, mǎng zhèn píng dì yě? zōu bó qí lùn jié zhòu zhī è bù ruò wáng qín, wáng qín bù ruò wáng mǎng. rán zé zhòu è wēi ér zhōu zhū zhī tòng, qín mǎng zuì zhòng ér hàn fá zhī qīng, kuān xiá shuí yě?
或云:「武王伐紂,紂赴火死,武王就斬以鉞,懸其首於大白之旌。」齊宣王憐釁鐘之牛,睹其色之觳觫也。楚莊王赦鄭伯之罪,見其肉袒而形暴也。君子惡〔惡〕,不惡其身。紂屍赴於火中,所見悽愴,非徒色之觳觫,袒之暴形也。就斬以鉞,懸乎其首,何其忍哉!高祖入咸陽,閻樂誅二世,項羽殺子嬰,高祖雍容入秦,不戮二屍。光武入長安,劉聖公已誅王莽,乘兵即害,不刃王莽之死。夫斬赴火之首,與貰被刃者之身,德虐孰大也?豈以羑里之恨哉?以人君拘人臣,其逆孰與秦奪周國,莽鴆平帝也?鄒伯奇論桀、紂之惡不若亡秦,亡秦不若王莽。然則紂惡微而周誅之痛,秦、莽罪重而漢伐之輕,寬狹誰也?
gāo zǔ mǔ rèn zhī shí, jiāo lóng zài shàng, mèng yǔ shén yù hǎo jiǔ shì yǐn, jiǔ shě fù chóu, jí zuì liú wò, qí shàng cháng yǒu shén guài yè xíng zhǎn shé, shé yù bēi kū yǔ lǚ hòu jù zhī tián lú, shí zì yǐn nì, guāng qì chàng jiàn, lǚ hòu zhé zhī shǐ huáng wàng jiàn dōng nán yǒu tiān zǐ qì. jí qǐ, wǔ xīng jù yú dōng jǐng. chǔ wàng hàn jūn, yún qì wǔ sè. guāng wǔ qiě shēng, fèng huáng jí yú chéng, jiā hé zī yú wū. huáng bǐ zhī shēn, yè bàn wú zhú, kōng zhōng guāng míng. chū zhě, sū bó ā wàng chōng líng qì, yù yù cōng cōng. guāng wǔ qǐ guò jiù lú, jiàn qì chōng chōng shàng shǔ yú tiān. wǔ dì sān wáng chū shēng shǐ qǐ, bù wén cǐ guài. yáo mǔ gǎn yú chì lóng, jí qǐ, bù wén qí yòu. yǔ mǔ tūn yì yǐ, jiāng shēng, dé xuán guī qì mǔ yàn yàn zi tāng qǐ bái láng xián gōu hòu jì mǔ lǚ dà rén zhī jī wén wáng qǐ dé chì què wǔ wáng dé yú wū: jiē bù jí hàn tài píng zhī ruì. huáng dì yáo shùn fèng huáng yī zhì. fán zhū zhòng ruì, zhòng zhì zhě xī. hàn wén dì huáng lóng yù bēi. wǔ dì huáng lóng qí lín lián mù. xuān dì fèng huáng wǔ zhì, qí lín shén què gān lù lǐ quán huáng lóng shén guāng. píng dì bái zhì hēi zhì. xiào míng qí lín shén què gān lù lǐ quán bái zhì hēi zhì zhī cǎo lián mù jiā hé, yǔ xuān dì tóng, qí yǒu shén dǐng huáng jīn zhī guài. yī dài zhī ruì, lèi réng bù jué. cǐ zé hàn dé fēng mào, gù ruì yòu duō yě. xiào míng tiān bēng, jīn shàng sì wèi, yuán èr zhī jiān, jiā dé bù liú. sān nián, líng líng shēng zhī cǎo wǔ běn. sì nián, gān lù jiàng wǔ xiàn. wǔ nián, zhī fù shēng liù běn, huáng lóng jiàn, dà xiǎo fán bā. qián shì lóng jiàn bù shuāng, zhī shēng wú èr, gān lù yī jiàng. ér jīn bā lóng bìng chū, shí yī zhī lèi shēng, gān lù liú wǔ xiàn. dé huì shèng chì, gù ruì fán huǒ yě. zì gǔ dì wáng, shú néng zhì sī?
高祖母妊之時,蛟龍在上,夢與神遇;好酒〔貰〕飲,酒舍負仇,及醉留臥,其上常有神怪;夜行斬蛇,蛇嫗悲哭;與呂后俱之田廬,時自隱匿,光氣暢見,呂后輒知;始皇望見東南有天子氣。及起,五星聚於東井。楚望漢軍,雲氣五色。光武且生,鳳皇集於城,嘉禾滋於屋。皇妣之身,夜半無燭,空中光明。初者,蘇伯阿望舂陵氣,鬱鬱蔥蔥。光武起過舊廬,見氣憧憧上屬於天。五帝、三王初生始起,不聞此怪。堯母感於赤龍,及起,不聞奇佑。禹母吞薏苡,將生,得玄圭;契母咽燕子;湯起白狼銜鈎;後稷母履大人之跡;文王起得赤雀;武王得魚、烏:皆不及漢太平之瑞。黃帝、堯、舜鳳皇一至。凡諸眾瑞,重至者希。漢文帝黃龍、玉桮。武帝黃龍、麒麟、連木。宣帝鳳皇五至,麒麟、神雀、甘露、醴泉、黃龍、神光。平帝白雉、黑雉。孝明麒麟、神雀、甘露、醴泉、白雉、黑雉、芝草、連木、嘉禾,與宣帝同,奇有神鼎黃金之怪。一代之瑞,累仍不絕。此則漢德豐茂,故瑞佑多也。孝明天崩,今上嗣位,元二之間,嘉德布流。三年,零陵生芝草五本。四年,甘露降五縣。五年,芝復生六〔本〕,黃龍見,大小凡八。前世龍見不雙,芝生無二,甘露一降。而今八龍並出,十一芝累生,甘露流五縣。德惠盛熾,故瑞繁夥也。自古帝王,孰能致斯?
rú zhě lùn yuē wáng zhě tuī háng dào dé, shòu mìng yú tiān. lùn héng chū bǐng yǐ wèi wáng zhě shēng bǐng tiān mìng, xìng mìng nán shěn, qiě liǎng lùn zhī. jiǔ shí zhī cì, yī zé wèi báo, zài zé wèi hòu. rú rú zhě zhī yán, wǔ dài jiē yī shòu mìng, wéi hàn dú zài, cǐ zé tiān mìng yú hàn hòu yě. rú shěn lùn héng zhī yán, shēng bǐng zì rán, cǐ yì hàn jiā suǒ bǐng hòu yě. jué ér fù shǔ, sǐ ér fù shēng. shì yǒu sǐ ér fù shēng zhī rén, rén bì wèi zhī shén. hàn tǒng jué ér fù shǔ, jiāng wǔ cún wáng, kě wèi yōu yǐ.
儒者論曰「王者推行道德,受命於天。」《論衡》《初〔稟〕》以為王者生稟天命,性命難審,且兩論之。酒食之賜,一則為薄,再則為厚。如儒者之言,五代皆一受命,唯漢獨再,此則天命於漢厚也。如審《論衡》之言,生稟自然,此亦漢家所稟厚也。絕而復屬,死而復生。世有死而復生之人,人必謂之神。漢統絕而復屬,江武存亡,可謂優矣。
wǔ wáng fá zhòu, yōng shǔ zhī yí zuǒ zhàn mù yě. chéng wáng zhī shí, yuè cháng xiàn zhì, wō rén gòng chàng. yōu lì shuāi wēi, róng dí gōng zhōu, píng wáng dōng zǒu, yǐ bì qí nán. zhì hàn, sì yí cháo gòng. xiào píng yuán shǐ yuán nián, yuè cháng zhòng yì, xiàn bái zhì yī hēi zhì èr. fū yǐ chéng wáng zhī xián, fǔ yǐ zhōu gōng, yuè cháng xiàn yī, píng dì dé sān. hòu zhì sì nián, jīn chéng sài wài qiāng háo liáng yuàn děng zhǒng xiàn qí yú yán zhī dì, yuàn nèi shǔ hàn, suì dé xī wáng mǔ shí shì, yīn wèi xī hǎi jùn. zhōu shí róng dí gōng wáng, zhì hàn nèi shǔ, xiàn qí bǎo dì. xī wáng mǔ guó zài jué jí zhī wài, ér hàn shǔ zhī. dé shú dà? rǎng shú guǎng?
武王伐紂,庸、蜀之夷佐戰牧野。成王之時,越常獻雉,倭人貢暢。幽、歷衰微,戎狄攻周,平王東走,以避其難。至漢,四夷朝貢。孝平元始元年,越常重譯,獻白雉一、黑雉二。夫以成王之賢,輔以周公,越常獻一,平帝得三。後至四年,金城塞外羌〔豪〕良願等〔種〕獻其魚鹽之地,願內屬漢,遂得西王母石室,因為西海郡。周時戎狄攻王,至漢內屬,獻其寶地。西王母國在絕極之外,而漢屬之。德孰大?壤孰廣?
fāng jīn āi láo shàn shàn nuò jiàng fù guī dé, xiōng nú shí rǎo, qiǎn jiāng rǎng tǎo, huò lǔ shēng kǒu qiān wàn shù. xià yǔ luǒ rù wú guó, tài bó cǎi yào, duàn fà wén shēn. táng yú guó jiè, wú wèi huāng fú, yuè zài jiǔ yí, jì yī guān tóu, jīn jiē xià fú bāo yī lǚ xì. bā shǔ yuè yù lín rì nán liáo dōng lè làng, zhōu shí bèi fā chuí jì, jīn dài pí biàn zhōu shí zhòng yì, jīn yín shī shū.
方今哀牢、鄯善、諾降附歸德,匈奴時擾,遣將攘討,獲虜生口千萬數。夏禹倮入吳國,太伯採藥,斷髮文身。唐、虞國界,吳為荒服,越在九夷,罽衣關頭,今皆夏服、褒衣、履舄。巴、蜀、越■、鬱林、日南、遼東、樂浪,周時被發椎髻,今戴皮弁;周時重譯,今吟《詩》、《書》。
chūn qiū zhī yì, jūn qīn wú jiāng, jiāng ér bì zhū. guǎng líng wáng jīng mí yú bì nǚ wū, chǔ wáng yīng huò yú xiá kè, shì qíng liè jiàn. xiào míng sān yòu, èr wáng tūn yào, zhōu zhū guǎn cài, wéi sī yuǎn yǐ! chǔ wài jiā xǔ shì yǔ chǔ wáng móu yì, xiào míng yuē: xǔ shì yǒu shǔ yú wáng, yù wáng zūn guì, rén qíng yě. shèng xīn yuán zhī, bù shéng yú fǎ. yǐn qiáng hóu chuán xuán shū shì lǐ, fěi bàng shèng zhèng jīn shàng hǎi ēn, fàn duó jué tǔ. è qí rén zhě, zēng qí xū yú. lì èr wáng zhī zǐ, ān chǔ guǎng líng, yǐn qiáng dì yuán sì sì yīn shì. èr wáng, dì zú yě, wèi wèi wáng hóu, yǔ guǎn cài tóng. guǎn cài miè sì, èr wáng lì hòu, ēn yǐ bāo yǐ. yǐn qiáng, yì xìng yě, zūn zhòng fù zǔ, fù cún qí sì. lì wǔ gēng zhī yì, jì lù fù zhī ēn, fāng sī léi yǐ. hé zé? bìng wèi dì wáng, jǔ bīng xiāng zhēng, tān tiān xià zhī dà, jué chéng tāng zhī tǒng, fēi shèng jūn zhī yì, shī chéng tiān zhī yì yě. yǐn qiáng, chén zǐ yě. hàn tǒng zì zài, jué miè yīn shì, wú sǔn yú yì, ér yóu cún zhī, huì pāng pèi yě. gù fū yǔ lù zhī shī, nèi zé zhù yú gǔ ròu, wài zé bù yú tā shī. táng zhī yàn yàn, shùn zhī zhēng zhēng, qǐ néng yú cǐ!
《春秋》之義,君親無將,將而必誅。廣陵王荊迷於{薜女}巫,楚王英惑於〔俠〕客,事情列見。孝明三宥,二王吞藥,周誅管、蔡,違斯遠矣!楚外家許氏與楚王謀議,孝明曰:「許〔氏〕有屬於王,欲王尊貴,人情也。」聖心原之,不繩於法。隱強侯傳懸書市里,誹謗聖政;今上海〔恩〕,犯奪爵土。惡其人者,憎其胥余。立二王之子,安楚、廣陵,〔隱〕強弟員嗣祀陰氏。二王,帝族也,位為王侯,與管、蔡同。管、蔡滅嗣,二王立後,恩已褒矣。隱強,異姓也,尊重父祖,復存其祀。立武庚之義,繼祿父之恩,方斯羸矣。何則?並為帝王,舉兵相征,貪天下之大,絕成湯之統,非聖君之義,失承天之意也。隱強,臣子也。漢統自在,絕滅陰氏,無損於義,而猶存之,惠滂沛也。故夫雨露之施,內則注於骨肉,外則布於他施。唐之晏晏,舜之烝烝,豈能逾此!
huān dōu zhī xíng, jìng yán yōng huí, gòng gōng sī zhī, chēng jiàn yú yáo. sān miáo qiǎo nìng zhī rén, huò yán yǒu zuì zhī guó. gǔn bù néng zhì shuǐ, zhī lì jí jǐn. zuì jiē zài shēn, bù jiā yú shàng, táng yú fàng liú, sǐ yú bù máo. yuàn è móu shàng, huái xié pàn nì. kǎo shì shī shí, wù guó shā jiāng, zuì è zhòng yú sì zǐ. xiào míng jiā ēn, zé lùn xǐ biān, jīn shàng kuān huì, hái guī zhōu lǐ. kāi pì yǐ lái, yīn mò sī dà. yàn zǐ yuē: gōu xīng zài fáng xīn zhī jiān, dì qí dòng hū! fū dì dòng tiān shí, fēi zhèng suǒ zhì. huáng dì zhèn wèi, yóu guī yú zhì, guǎng zhēng xián liáng, fǎng qiú guò què. gāo zōng zhī cè shēn, zhōu chéng zhī kāi guì, lt jǐn lì gt néng dǎi cǐ. gǔ dēng suì píng, yōng zhǔ yīn yuán yǐ jiàn dé zhèng, diān pèi wēi dài, shèng zhé yōu zhě, nǎi lì gōng huà. shì gù wēi bìng héng yī jiē qiǎo, dǔ jù biǎn què nǎi liáng. jiàn chū mèng nián, wú wàng qì zhì, suì zhī jí yì yě, bǐ hàn bù yǔ, niú sǐ mín liú, kě wèi jù yǐ. huáng dì dūn dé, jùn yì zài guān, dì wǔ sī kōng, gǔ gōng guó wéi, zhuǎn gǔ zhèn shàn, mín bù fá è, tiān xià mù dé, suī wēi bù luàn. mín jī yú gǔ, bǎo yú dào dé, shēn liú zài dào, xīn huí xiāng nèi. yǐ gù dào lù wú dào zéi zhī jī, shēn yōu jiǒng jué wú jié duó zhī jiān, yǐ wēi wèi níng, yǐ kùn wèi tōng, wǔ dì sān wáng, shú néng kān sī zāi?
歡兜之行,靖言庸回,共工私之,稱薦於堯。三苗巧佞之人,或言有罪之國。鯀不能治水,知力極盡。罪皆在身,不加於上,唐、虞放流,死於不毛。怨惡謀上,懷挾叛逆。考事失實,誤國殺將,罪惡重於四子。孝明加恩,則論徙邊,今上寬惠,還歸州里。開闢以來,因莫斯大。晏子曰:「鈎星在房、心之間,地其動乎!」夫地動天時,非政所致。皇帝振畏,猶歸於治,廣徵賢良,訪求過闕。高宗之側身,周成之開匱,<廑力>能逮此。谷登歲平,庸主因緣以建德政,顛沛危殆,聖哲優者,乃立功化。是故微病恆醫皆巧,篤劇扁鵲乃良。建初孟年,無妄氣至,歲之疾疫也,比旱不雨,牛死民流,可謂劇矣。皇帝敦德,俊乂在官,第五司空,股肱國維,轉谷振贍,民不乏餓,天下慕德,雖危不亂。民飢於谷,飽於道德,身流在道,心回鄉內。以故道路無盜賊之跡,深幽迥絕無劫奪之奸,以危為寧,以困為通,五帝、三王,孰能堪斯哉?