yǒng píng shí yī nián, lú jiāng wǎn hóu guó jì yǒu hú. wǎn mín xiǎo nán yuē chén jué chén tǐng, nián jiē shí suì yǐ shàng, xiāng yǔ diào yú hú yá. tǐng xiān diào, jué hòu wǎng. jué wèn tǐng yuē: diào níng dé hū? tǐng yuē: dé!. jué jí guī qǔ gān lún, qù tǐng sì shí bù suǒ, jiàn hú yá yǒu jiǔ zūn, sè zhèng huáng, méi shuǐ zhōng. jué yǐ wèi tóng yě, shè shuǐ qǔ zhī, huá zhòng bù néng jǔ. tǐng wàng jiàn, hào yuē: hé qǔ? jué yuē: shì yǒu tóng, bù néng jǔ yě. tǐng wǎng zhù zhī, shè shuǐ wèi chí, zūn dùn yǎn gèng wèi méng pán, dòng xíng rù shēn yuān zhōng, fù bù jiàn. tǐng jué liú gù, jiàn rú qián děng, zhèng huáng, shù bǎi qiān méi, jí gòng duō zhí, gè dé mǎn shǒu, zǒu guī shì qí jiā. jué fù guó, gù miǎn lì, zì jūn xián, jīng yuē: ān suǒ de cǐ? jué yán qí zhuàng, jūn xián yuē: cǐ huáng jīn yě!. jí chí yǔ jué jù wǎng, dào jīn chù, shuǐ zhōng shàng duō, xián zì shè shuǐ duō qǔ. jué tǐng lín wǔ bìng wén, jù jìng cǎi zhī, hé dé shí yú jīn. xián zì yán yú xiāng, xiāng yán tài shǒu. tài shǒu yí lì shōu qǔ, qiǎn mén xià yuàn chéng gōng fèng xiàn, jù yán dé jīn zhuàng. zhào shū yuē: rú zhāng zé kě. bù rú zhāng, yǒu zhèng fǎ. gōng fèng zhào shū, guī shì tài shǒu, tài shǒu yǐ xià, sī shěng zhào shū, yǐ wèi yí yǐn, yán zhī bù shí, gǒu shì měi yě, jí fù yīn què shàng dé huáng jīn shí zhuàng rú qián zhāng. shì qǐn. shí èr nián, xián děng shàng shū yuē: xián děng de jīn hú shuǐ zhōng, jùn mù xiàn, qì jīn bù dé zhí. zhào shū xià lú jiāng, shàng bù bì xián děng jīn zhí zhuàng. jùn shàng xián děng suǒ cǎi jīn zì guān hú shuǐ, fēi xián děng sī dú, gù bù yǔ zhí. shí èr nián, zhào shū yuē: shì shí jīn jià, bì xián děng jīn zhí. hàn ruì fēi yī, jīn chū qí guài, gù dú jì zhī.
永平十一年,廬江皖侯國際有湖。皖民小男曰陳爵、陳挺,年皆十歲以上,相與釣於湖涯。挺先釣,爵後往。爵問挺曰:「釣寧得乎?」挺曰:「得!。」 爵即歸取竿綸,去挺四十步所,見湖涯有酒樽,色正黃,沒水中。爵以為銅也,涉水取之,滑重不能舉。挺望見,號曰:「何取?」爵曰:「是有銅,不能舉也。 」挺往助之,涉水未持,樽頓衍更為盟盤,動行入深淵中,復不見。挺、爵留顧,見如錢等,正黃,數百千〔枚〕,即共掇〔摭〕,各得滿手,走歸示其家。爵父國,故免吏,字君賢,驚曰:「安所得此?」爵言其狀,君賢曰:「此黃金也!。 」即馳與爵俱往,到金處,水中尚多,賢自涉水掇取。爵、挺鄰伍並聞,俱竟采之,合得十餘斤。賢自言於相,相言太守。太守遺吏收取,遣門下掾程躬奉獻,具言得金狀。詔書曰:「如章則可。不如章,有正法。」躬奉詔書,歸示太守,太守以下,思省詔書,以為疑隱,言之不實,苟飾美也,即復因卻上得黃金實狀如前章。事寢。十二年,賢等上書曰:「賢等得金湖水中,郡牧獻,訖今不得直。 」詔書下廬江,上不畀賢等金直狀。郡上賢等所採金自官湖水,非賢等私瀆,故不與直。」十二年,詔書曰:「視時金價,畀賢等金直。」漢瑞非一,金出奇怪,故獨紀之。
jīn yù shén bǎo, gù chū guǐ yì. jīn wù sè xiān wèi jiǔ zūn, hòu wèi méng pán, dòng xíng rù yuān, qǐ bù guài zāi? xià zhī fāng shèng, yuǎn fāng tú wù, gòng jīn jiǔ mù, yǔ wèi zhī ruì, zhù yǐ wèi dǐng. zhōu zhī jiǔ dǐng, yuǎn fāng zhī jīn yě. rén lái gòng zhī, zì chū yú yuān zhě, qí shí yī yě. jiē qǐ shèng dé, wèi shèng wáng ruì. jīn yù zhī shì, gù yǒu jīn yù zhī yīng. wén dì zhī shí, yù bàng jiàn. jīn zhī yǔ yù, ruì zhī zuì yě. jīn shēng yù sè, rén zhī qí yě. yǒng chāng jùn zhōng yì yǒu jīn yān, xiān mí dà rú shǔ sù, zài shuǐ yá shā zhōng. mín cǎi dé, rì zhòng wǔ zhū zhī jīn, yī sè zhèng huáng. tǔ shēng jīn, tǔ sè huáng. hàn, tǔ dé yě, gù jīn huà chū. jīn yǒu sān pǐn, huáng bǐ jiàn zhě, huáng wèi ruì yě. yí qiáo lǎo fù yí zhāng liáng shū, huà wèi huáng shí. huáng shí zhī jīng, chū wèi fú yě. fū shí, jīn zhī lèi yě, zhì yì sè jūn, jiē tǔ ruì yě.
金玉神寶,故出詭異。金物色先為酒樽,後為盟盤,動行入淵,豈不怪哉?夏之方盛,遠方圖物,貢金九牧,禹謂之瑞,鑄以為鼎。周之九鼎,遠方之金也。人來貢之,自出於淵者,其實一也。皆起盛德,為聖王瑞。金玉之世,故有金玉之應。文帝之時,玉棒見。金之與玉,瑞之最也。金聲玉色,人之奇也。永昌郡中亦有金焉,纖靡大如黍粟,在水涯沙中。民採得,日重五銖之金,一色正黃。土生金,土色黃。漢,土德也,故金化出。金有三品,黃比見者,黃為瑞也。圯橋老父遺張良書,化為黃石。黃石之精,出為符也。夫石,金之類也,質異色鈞,皆土瑞也。
jiàn chū sān nián, líng líng quán líng nǚ zǐ fù níng zhái, tǔ zhōng hū shēng zhī cǎo wǔ běn, zhǎng zhě chǐ sì wǔ cùn, duǎn zhě qī bā cùn, jīng yè zǐ sè, gài zǐ zhī yě. tài shǒu shěn fēng yí mén xià yuàn yǎn shèng fèng xiàn, huáng dì yuè yì, cì qián yī shí. zhào huì gōng qīng, jùn guó shàng jì lì mín jiē zài, yǐ zhī gào shì tiān xià. tiān xià bìng wén, lì mín huān xǐ, xián zhī hàn dé fēng yōng, ruì yīng chū yě. sì nián, gān lù xià quán líng líng líng táo yáng shǐ ān lěng dào wǔ xiàn, yú bǎi méi lǐ, yè jiē qià báo, wēi wěi liú lù, mín sòu shǔn zhī, gān rú yí mì. wǔ nián, zhī cǎo fù shēng quán líng nán zǐ zhōu fú zhái tǔ, liù běn, sè zhuàng rú sān nián zhī, bìng qián fán shí yī běn.
建初三年,零陵泉陵女子傅寧宅,土中忽生芝草五本,長者尺四五寸,短者七八寸,莖葉紫色,蓋紫芝也。太守沈酆遺門下掾衍盛奉獻,皇帝悅懌,賜錢衣食。詔會公卿,郡國上計吏民皆在,以芝告示天下。天下並聞,吏民歡喜,咸知漢德豐雍,瑞應出也。四年,甘露下泉陵、零陵、洮陽、始安、冷道五縣,榆柏梅李,葉皆洽薄,威委流漉,民嗽吮之,甘如飴蜜。五年,芝草復生泉陵男子周服宅〔土〕,六本,色狀如三年芝,並前凡十一本。
xiāng shuǐ qù quán líng chéng qī lǐ, shuǐ shàng jù shí yuē yàn shì qiū, lín shuǐ yǒu xiá shān, qí xià yán gàn, shuǐ shēn bù cè, èr huáng lóng jiàn, zhǎng chū shí liù zhàng, shēn dà yú mǎ, jǔ tóu gù wàng, zhuàng rú tú zhōng huà lóng, yàn shì qiū mín jiē guān jiàn zhī. qù lóng kě shù shí bù, yòu jiàn zhuàng rú jū mǎ, xiǎo dà fán liù, chū shuǐ áo xì líng shàng, gài èr lóng zhī zǐ yě. bìng èr lóng wèi bā, chū yí yī shí nǎi rù. xuān dì shí, fèng huáng xià péng chéng, péng chéng yǐ wén. xuān dì zhào shì zhōng sòng wēng yī. wēng yī yuē: fèng huáng dāng xià jīng shī, jí yú tiān zǐ zhī jiāo, nǎi yuǎn xià péng chéng, bù kě shōu, yǔ wú xià děng. xuān dì yuē: fāng jīn tiān xià hé wèi yī jiā, xià péng chéng yǔ jīng shī děng ěr, hé lìng kě yǔ wú xià děng hū? lìng zuǒ yòu tōng jīng zhě lùn nán wēng yī, wēng yī qióng, miǎn guān kòu tóu xiè. xuān dì zhī shí, yǔ jīn wú yì. fèng huáng zhī jí, huáng lóng zhī chū, jūn yě. péng chéng líng líng, yuǎn jìn tóng yě. dì zhái zhǎng yuǎn, sì biǎo wèi jiè, líng líng zài nèi, yóu wèi jìn yǐ. lǔ rén gōng sūn chén, xiào wén shí yán hàn tǔ dé, qí fú huáng lóng dāng jiàn. qí hòu, huáng lóng jiàn yú chéng jì. chéng jì zhī yuǎn, yóu líng líng yě. xiào wǔ xiào xuān shí, huáng lóng jiē chū. huáng lóng bǐ chū, yú zī wèi sì. hàn jìng tǔ dé yě.
湘水去泉陵城七里,水上聚石曰燕室丘,臨水有俠山,其下岩淦,水深不測,二黃龍見,長出十六丈,身大於馬,舉頭顧望,狀如圖中畫龍,燕室丘民皆觀見之。去龍可數十步,又見狀如駒馬,小大凡六,出水遨戲陵上,蓋二龍之子也。並二龍為八,出移一時乃入。宣帝時,鳳皇下彭城,彭城以聞。宣帝詔侍中宋翁一。翁一曰:「鳳皇當下京師,集於天子之郊,乃遠下彭城,不可收,與無下等。 」宣帝曰:「方今天下合為一家,下彭城與京師等耳,何令可與無下等乎?」令左右通經者論難翁一,翁一窮,免冠叩頭謝。宣帝之時,與今無異。鳳皇之集,黃龍之出,鈞也。彭城、零陵,遠近同也。帝宅長遠,四表為界,零陵在內,猶為近矣。魯人公孫臣,孝文時言漢土德,其符黃龍當見。其後,黃龍見於成紀。成紀之遠,猶零陵也。孝武、孝宣時,黃龍皆出。黃龍比出,於茲為四。漢竟土德也。
jiǎ yì chuàng yì yú wén dì zhī zhāo yún: hàn sè dāng shàng huáng, shù yǐ wǔ wèi míng. jiǎ yì, zhì xiāng zhī chén, yún sè huáng shù wǔ, tǔ dé shěn yǐ. zhī shēng yú tǔ, tǔ qì hé, gù zhī shēng tǔ. tǔ yuán jià sè, jià sè zuò gān, gù gān lù jí. lóng jiàn, wǎng shì bù shuāng, wéi xià shèng shí, èr lóng zài tíng, jīn lóng shuāng chū, yīng xià zhī shù, zhì xié ǒu yě. lóng chū wǎng shì, qí zi xī chū, jīn xiǎo lóng liù tóu, bìng chū áo xì, xiàng qián kūn liù zǐ, sì hòu duō yě. táng yú zhī shí, bǎi shòu lǜ wǔ, jīn yì bā lóng áo xì liáng jiǔ. zhī cǎo yán nián, xiān zhě suǒ shí, wǎng shì shēng chū bù guò yī èr, jīn bìng qián hòu fán shí yī běn, duō huò shòu kǎo zhī zhēng, shēng yù sōng qiáo zhī liáng yě. gān lù zhī jiàng, wǎng shì yī suǒ, jīn liú wǔ xiàn, yīng tǔ zhī shù, dé bù huò yě. huáng ruì bǐ jiàn, qí chū bù kōng, bì yǒu xiàng wèi, suí dé shì yīng.
賈誼創議於文帝之朝云:「漢色當尚黃,數以五為名。」賈誼,智襄之臣,雲色黃數五,土德審矣。芝生於土,土氣和,故芝生土。土爰稼穡,稼穡作甘,故甘露集。龍見,往世不雙,唯夏盛時,二龍在庭,今龍雙出,應夏之數,治諧偶也。龍出往世,其子希出,今小龍六頭,並出遨戲,象乾坤六子,嗣後多也。唐、虞之時,百獸率舞,今亦八龍遨戲良久。芝草延年,仙者所食,往世生出不過一二,今並前後凡十一本,多獲壽考之徵,生育松喬之糧也。甘露之降,往世一所,今流五縣,應土之數,德布濩也。皇瑞比見,其出不空,必有象為,隨德是應。
kǒng zǐ yuē: zhī zhě lè, rén zhě shòu. huáng dì shèng rén, gù zhī cǎo shòu zhēng shēng. huáng wèi tǔ sè, wèi zài zhōng yāng, gù xuān yuán dé yōu, yǐ huáng wèi hào. huáng dì kuān huì, dé móu huáng dì, gù lóng sè huáng, shì dé bù yì. dōng fāng yuē rén, lóng, dōng fāng zhī shòu yě, huáng dì shèng rén, gù rén ruì jiàn. rén zhě, yǎng yù zhī wèi yě, huáng dì rén huì ài lí mín, gù gān lù jiàng. lóng, qián cáng zhī wù yě, yáng jiàn yú wài, huáng dì shèng míng, zhāo bá yán xué yě. ruì chū bì yóu jiā shì, yòu zhì bì yī jí rén yě. tiān dào zì rán, jué yīng ǒu hé. shèng zhǔ huò ruì, yì chū qún xián. jūn míng chén liáng, shù shì yǐ kāng. wén wǔ shòu mìng, lì yì zhōu shào yě.
孔子曰:「知者樂,仁者壽。」皇帝聖人,故芝草壽徵生。黃為土色,位在中央,故軒轅德優,以黃為號。皇帝寬惠,德侔黃帝,故龍色黃,示德不異。東方曰仁,龍,東方之獸也,皇帝聖人,故仁瑞見。仁者,養育之味也,皇帝仁惠愛黎民,故甘露降。龍,潛藏之物也,陽見於外,皇帝聖明,招拔岩穴也。瑞出必由嘉士,佑至必依吉人也。天道自然,厥應偶合。聖主獲瑞,亦出群賢。君明臣良,庶事以康。文、武受命,力亦周、邵也。