yún nán chéng, tiān bǎo zhōng gé luó fèng suǒ guī zhì yě. cháng wèi xìn zhōu dì. chéng chí guō yì jiē rú hàn zhì. zhōu zhōng nán běi èr shí yú lǐ, dōng xī sì shí wǔ lǐ. dài yì jí guò shān suī yǒu sān qiān yú hù, tián chóu duō fèi, lǘ lǐ shǎo rén. zhū gě liàng fēn yǒng chāng dōng běi zhì yún nán jùn, sī jí qí gù dì yě. xī gé shān yǒu pǐn bèi qiān dǎn, yì míng qīng zì chuān, cháng wèi bō zhōu. dà chí rào shān, zhǎng èr shí yú lǐ, bō zhōu fèi dì zài chí dōng nán yú. gù wèi běi jié dù duàn zǐ yīng, cǐ zhōu rén yě. gù jū fén mù jiē zài. yún nán dōng dì èr chéng yǒu qiàn shě chuān, dà dū bù luò dì sān chéng zhì shí gǔ yì, jiù huà chuān yě. dì sì chéng zhì qū yì, yǒu dà lǎn dǎn xiǎo lǎn dǎn, hàn jiù lǎn zhōu yě.
云南城,天宝中阁罗凤所规置也。尝为信州地。城池郭邑皆如汉制。州中南北二十余里,东西四十五里。带邑及过山虽有三千余户,田畴多废,闾里少人。诸葛亮分永昌东北置云南郡,斯即其故地也。西隔山有品《贝佥》赕,亦名清字川,尝为波州。大池绕山,长二十余里,波州废地在池东南隅。故渭北节度段子英,此州人也。故居、坟墓皆在。云南东第二程有欠舍川,大都部落第三程至石鼓驿,旧化川也。第四程至曲驿,有大览赕、小览赕,汉旧览州也。
nòng dòng chéng zài gù yáo zhōu chuān zhōng, nán běi bǎi yú lǐ, dōng xī sān shí yú lǐ. fèi chéng zài dōng yán shān shàng. dāng chuān zhōng yǒu píng yán, zhōu huí wǔ liù qǐng, xīn zhù nòng dòng chéng zài qí shàng. guǎn zá mán shù bù luò, xī wú hàn rén. yáo zhōu bǎi xìng xiàn mán zhě, jiē bèi yí lì yuǎn chù.
弄栋城在故姚州川中,南北百余里,东西三十余里。废城在东岩山上。当川中有平岩,周回五六顷,新筑弄栋城在其上。管杂蛮数部落,悉无汉人。姚州百姓陷蛮者,皆被移隶远处。
zhè dōng chéng, guǎng dé èr nián fèng jiā yì suǒ zhì yě. qí dì hàn jiù kūn chuān, gù wèi kūn chí. dōng běi yǒu jǐng yì chéng huáng, chéng xī yǒu hàn chéng, tǔ sú xiāng chuán yún shì zhuāng juē gù chéng. chéng zhī dōng shí yú lǐ yǒu gǔ chāng cūn, hàn gǔ chāng wáng gù dì yě. zhēn yuán shí nián, nán zhào pò xī róng, qiān shī shùn mó xiē zhū zhǒng shù wàn hù yǐ shí qí dì. yòu cóng yǒng chāng yǐ wàng jū zi wàng wài yù děng qiān yú hù fēn lì chéng bàng, yǐ jìng dào lù.
柘东城,广德二年凤伽异所置也。其地汉旧昆川,故谓昆池。东北有井邑城隍,城西有汉城,土俗相传云是庄蹻故城。城之东十余里有穀昌村,汉穀昌王故地也。贞元十年,南诏破西戎,迁施、顺、磨些诸种数万户以实其地。又从永昌以望苴子、望外喻等千余户分隶城傍,以静道路。
jìn níng zhōu, hàn diān hé gù dì yě. zài zhè dōng chéng nán bā shí lǐ jìn píng chuān, fú yuán shù bǎi lǐ, xī cuàn wáng mù, lěi lěi xiāng wàng.
晋宁州,汉滇河故地也。在柘东城南八十里晋平川,幅员数百里,西爨王墓,累累相望。
shí chéng chuān, wèi xiàn gù dì yě. zhēn guān zhōng, wèi láng zhōu, kāi yuán chū gǎi wéi nán níng zhōu. zhōu chéng jí zhū gě liàng zhàn chù gù chéng yě. chéng zhōng yǒu zhū gě liàng suǒ zhuàn wén, lì èr bēi, bèi shàng zhuàn wén yuē:" cǐ bēi rú dào, mán wèi hàn nú." jìn nián mán yí yǐ mù zhī zhù àn: xīn táng shū wèi zhū gě liàng bēi zài zhè dōng chéng, yǔ cǐ bù hé, gài táng shū zhī wù. chén jīn chūn jiàn ān nán bīng mǎ shǐ guō yán zōng céng fèng shǐ zhì zhè dōng, tíng zhù yī yuè rì, guǎn gǔ qín hòu, zèng yí bù qīng àn: yǐ shàng wǔ jù yǔ shàng xià wén bù xiāng shǔ, yí yì cuò jiǎn zài cǐ. yòu yǒu kuí lù nòng chuān, hàn tóng láo xiàn gù dì yě àn: jiù táng shū. dì lǐ zhì láng zhōu yǒu tóng lè xiàn," tóng láo" yí jí" tóng lè" zhī wù. zài lóng hé yù chuān nán bǎi yú lǐ.
石城川,味县故地也。贞观中,为郎州,开元初改为南宁州。州城即诸葛亮战处故城也。城中有诸葛亮所撰文,立二碑,背上篆文曰:“此碑如倒,蛮为汉奴。”近年蛮夷以木搘柱(案:《新唐书》谓诸葛亮碑在柘东城,与此不合,盖《唐书》之误)。臣今春见安南兵马使郭延宗曾奉使至柘东,停住一月日,馆穀勤厚,赠遗不轻(案:以上五句与上下文不相属,疑亦错简在此)。又有夔鹿弄川,汉同劳县故地也(案:《旧唐书。地理志》郎州有同乐县,“同劳”疑即“同乐”之误)。在龙河遇川南百余里。
shí chéng nán miàn yǒu xīn fēng chuān, hàn nán níng zhōu xīn fēng xiàn gù dì yě. fèi chéng qiáng qiàn yóu zài, dà xiǎo shí chéng chuān tóng.
石城南面有新丰川,汉南宁州新丰县故地也。废城墙堑犹在,大小石城川同。
shēng má chuān xī chuān nán yǒu qū è chuān, hàn nán níng zhōu tóng qǐ xiàn yě.
升麻川西川南有曲轭川,汉南宁州同起县也。
ān níng zhèn, qù zhè dōng chéng xī yī rì chéng, lián rán xiàn gù dì yě. tōng hǎi zhèn, qù ān níng xī dì sān chéng zhì lóng fēng yì. yì qián lín zhàng chuān, qù zhè dōng chéng bā rì chéng, hàn yú yuán xiàn gù dì yě. liàng shuǐ chuān àn: jiù táng shū. dì lǐ zhì lí zhōu yǒu liáng shuǐ xiàn," liàng shuǐ" gài jí" liáng shuǐ" zhuǎn yīn zhī é, hàn jiù lí zhōu. jīn tǔ bō hū wèi liàng shuǐ chuān. tōng hǎi chéng nán shí sì rì chéng zhì bù tóu, cóng bù tóu chuán xíng yán jiāng sān shí wǔ rì chū nán mán, yí rén bù jiě zhōu chuán, duō qǔ tōng hǎi chéng lù jiǎ yǒng bù rù zhēn dēng zhōu lín xī yuán, qǔ fēng zhōu lù xíng. liàng shuǐ chuān xī nán zhì lóng hé, yòu nán yǔ qīng mù xiāng shān lù zhí, nán zhì kūn lún guó yǐ.
安宁镇,去柘东城西一日程,连然县故地也。通海镇,去安宁西第三程至龙封驿。驿前临瘴川,去柘东城八日程,汉俞元县故地也。量水川(案:《旧唐书。地理志》黎州有梁水县,“量水”盖即“梁水”转音之讹),汉旧黎州。今吐蕃呼为量水川。通海城南十四日程至步头,从步头船行沿江三十五日出南蛮,夷人不解舟船,多取通海城路贾勇步入真、登州、林西原,取峰州路行。量水川西南至龙河,又南与青木香山路直,南至昆仑国矣。
níng běi chéng, zài hàn dié yú xiàn zhī dōng jìng yě. běn wú chéng chí, jīn yǐ làng rén zhào yǐ luó jūn jiù zhái wèi lǐ suǒ. dōng dì yǒu yě gòng chuān, běi dì yǒu huī chuān, yòu běi yǒu huī chuān, yòu běi yǒu láng pó chuān, yòu běi yǒu sāng chuān, jí zhì tiě qiáo chéng běi jiǔ dǎn chuān. yòu xī běi yǒu luó méi chuān, yòu xī móu láng gòng chéng, yòu xī zhì bàng mí qián chéng. xī yǒu yán jǐng, yán jǐng xī yǒu liǎn xún chéng. jiē shī mán shùn mán bù luò jīn suǒ jū zhī dì yě. yòu xī běi zhì yù jī chéng, yòu xī běi zhì nòng shì chuān.
宁北城,在汉碟榆县之东境也。本无城池,今以浪人诏矣罗君旧宅为理所。东地有野共川,北地有虺川,又北有虺川,又北有郎婆川,又北有桑川,即至铁桥城北九赕川。又西北有罗眉川,又西牟郎共城,又西至傍弥潜城。西有盐井,盐井西有敛寻城。皆施蛮、顺蛮部落今所居之地也。又西北至聿赍城,又西北至弄视川。
tiě qiáo chéng zài jiàn chuān běi sān rì chéng, chuān zhōng píng lù yǒu yì. zhēn yuán shí nián, nán zhào méng yì móu xún yòng jūn pò dōng xī liǎng chéng, zhǎn duàn tiě qiáo, dà lóng guān yǐ xià tóu shuǐ sǐ zhě yǐ wàn jì. jīn xī chéng nán zhào zhì bīng shǒu yù, dōng chéng zhì shén chuān yǐ lái, bàn wèi sàn dì. jiàn guǎn làng jiā méng yú làng chuán yǎn zhǎng kūn mó xiē pū zi hé rén nòng dòng děng shí yú zhǒng.
铁桥城在剑川北三日程,川中平路有驿。贞元十年,南诏蒙异牟寻用军破东西两城,斩断铁桥,大笼官已下投水死者以万计。今西城南诏置兵守御,东城至神川以来,半为散地。见管浪加萌、于浪、传兖、长裈、磨些、扑子、河人、弄栋等十余种。
kūn míng chéng, zài dōng lú zhī xī, qù lóng kǒu shí liù rì chéng. zhèng běi yǒu huì jū chuān, zhèng nán zhì sōng wài chéng, yòu zhèng nán zhì lóng qiè hé, xī nán zhì xiǎo pó chéng, yòu xī nán zhì dà pó chéng, xī běi zhì sān tàn lǎn chéng, yòu xī běi zhì tiě qiáo dōng chéng. qí tiě qiáo shàng xià nǎi kūn míng shuāng shě, zhì sōng wài yǐ dōng, biān jìn lú shuǐ, bìng mó xiē zhǒng luò suǒ jū zhī dì.
昆明城,在东泸之西,去龙口十六日程。正北有讳苴川,正南至松外城,又正南至龙怯河,西南至小婆城,又西南至大婆城,西北至三探览城,又西北至铁桥东城。其铁桥上下乃昆明、双舍,至松外已东,边近泸水,并磨些种落所居之地。
yǒng chāng chéng, gǔ āi láo dì, zài diàn cāng shān xī liù rì chéng. xī běi qù guǎng dàng chéng liù shí rì chéng. guǎng dàng chéng jiē tǔ bō jiè. gé hòu xuě shān, xī biān dà dòng chuān, yì yǒu zhū gě wǔ hòu chéng. chéng zhōng yǒu shén miào, tǔ sú xián gòng jìng wèi, dǎo zhù bù quē. mán yí qí mǎ, yáo wàng miào jí xià mǎ qū zǒu. xī nán guǎn zhè nán chéng, tǔ sú xiāng chuán, hū wèi yào zhèn. zhèng nán guò táng fēng chuān, zhì máng tiān lián. zì lán cāng jiāng yǐ xī, yuè dǎn pū zi, qí zhǒng bìng shì wàng jū zi. sú shàng yǒng lì, tǔ yòu duō mǎ. kāi yuán yǐ qián bì jué, yǔ liù zhào bù tōng. shèng luó pí shǐ bà zhè yú chéng, gé luó fèng yǐ hòu, jiàn jiù róu fú. tōng jì nán zhào bīng shù sān wàn, ér yǒng xī jū qí yī. yòu zá zhǒng yǒu jīn chǐ qī chǐ yín chǐ xiù jiǎo chuān bí luǒ xíng mó xiē wàng wài yù děng, jiē sān yì sì yì, yán yǔ nǎi yǔ hé dǎn xiāng tōng.
永昌城,古哀牢地,在玷苍山西六日程。西北去广荡城六十日程。广荡城接吐蕃界。隔候雪山,西边大洞川,亦有诸葛武侯城。城中有神庙,土俗咸共敬畏,祷祝不阙。蛮夷骑马,遥望庙即下马趋走。西南管柘南城,土俗相传,呼为要镇。正南过唐封川,至茫天连。自澜沧江已西,越赕扑子,其种并是望苴子。俗尚勇力,土又多马。开元已前闭绝,与六诏不通。盛罗皮始罢柘俞城,阁罗凤已后,渐就柔服。通计南诏兵数三万,而永西居其一。又杂种有金齿、漆齿、银齿、绣脚、穿鼻、裸形、磨些、望外喻等,皆三译四译,言语乃与河赕相通。
yín shēng chéng zài pū dǎn zhī nán, qù lóng wěi chéng shí rì chéng, dōng nán yǒu tōng dèng chuān, yòu zhí nán tōng hé pǔ chuān, yòu zhèng nán tōng qiāng làng chuān, què shì biān hǎi wú rén zhī jìng yě. dōng zhì sòng jiāng chuān, nán zhì qióng é chuān, yòu nán zhì lín jì chuān, yòu dōng nán zhì dà yín kǒng, yòu nán yǒu pó luó mén bō sī dū pó bó ní kūn lún shù zhǒng. wài tōng jiāo yì zhī chù, duō zhū zhēn bǎo, yǐ huáng jīn shè xiāng wèi guì huò. pū zǐ cháng zōng děng shù shí zhǒng mán. yòu kāi nán chéng zài lóng wěi chéng nán shí yī rì chéng, guǎn liǔ zhuī hé dū du chéng, yòu wēi yuǎn chéng fèng yì chéng lì rùn chéng, nèi yǒu yán jǐng yī bǎi lái suǒ. máng nǎi dào bìng hēi chǐ děng lèi shí bù luò, jiē shǔ yān. lù lù qù yǒng chāng shí rì chéng, shuǐ lù xià mí chén guó sān shí rì chéng. nán zhì nán hǎi, qù kūn lún sān rì chéng. zhōng jiān yòu guǎn mó jiā luó gàn ní lǐ qiáng zǐ děng zú lèi wǔ bù luò. yuè lǐ chéng zài yǒng chāng běi, guǎn zhǎng bàng téng wān. zhǎng bàng chéng, sān miàn gāo shān, lín lù yuē dòu jiāng. téng wān chéng nán zhì mó xiē lè chéng, xī nán yǒu luó jūn xún chéng. yòu xī zhì kē chéng, dù shuǐ láng yáng chuān, zhí nán guò shān zhì yā xī chéng. yòu nán zhì shǒu wài chuān, yòu xī zhì máng bù luò, yòu xī zhì yán jǐng, yòu xī zhì bá áo hé. lí shuǐ chéng xún chuán dà chuān chéng, zài shuǐ dōng. cóng shàng láng píng běi lǐ méi luó jū yán jǐng, yòu zhì ān xī chéng, zhí běi zhì xiǎo pó luó mén guó. dōng yǒu bǎo shān chéng, yòu xī dù lí shuǐ zhì jīn bǎo chéng. méi luó jū xī nán yǒu jīn shēng chéng. cóng jīn bǎo chéng běi móu láng chéng dù lí shuǐ, zhì jīn bǎo chéng. cóng jīn bǎo chéng xī zhì dào jí chuān, dōng běi zhì mén bō chéng, xī běi zhì guǎng dàng chéng, jiē tǔ bō jiè. běi duì xuě shān, suǒ guǎn bù luò yǔ zhèn xī chéng tóng. zhèn xī chéng nán zhì cāng wàng chéng, lín lí shuǐ, dōng běi zhì mí chéng, xī běi zhì lí shuǐ dù. lí shuǐ dù ér nán zhì qí xiān shān, shān xī yǒu shén lóng hé zhà. qí xiān yǐ xī, jí luǒ xíng mán yě. guǎn mó líng dū du chéng zài shān shàng, zì xún chuán qí xiān yǐ wǎng, xī yǒu zhàng dú, dì píng rú dǐ, dōng cǎo mù bù kū, rì cóng cǎo jì méi. zhū chéng zhèn guān jù zhàng lì, huò yuè zài tā chǔ, bù qīn shì shì. nán zhào tè yú mó líng shān shàng zhù chéng, zhì fù xīn, lǐ xún chuán zhǎng bàng mó líng jīn mí chéng děng wǔ dào shì yún. fán guǎn jīn chǐ qī chǐ xiù jiǎo xiù miàn diāo tí sēng qí děng shí yú bù luò.
银生城在扑赕之南,去龙尾城十日程,东南有通镫川,又直南通河普川,又正南通羌浪川,却是边海无人之境也。东至送江川,南至邛鹅川,又南至林记川,又东南至大银孔,又南有婆罗门、波斯、阇婆、勃泥昆仑数种。外通交易之处,多诸珍宝,以黄金麝香为贵货。扑子、长鬃等数十种蛮。又开南城在龙尾城南十一日程,管柳追和都督城,又威远城、奉逸城、利润城,内有盐井一百来所。茫乃道并黑齿等类十部落,皆属焉。陆路去永昌十日程,水路下弥臣国三十日程。南至南海,去昆仑三日程。中间又管模迦罗、干泥、礼强子等族类五部落。越礼城在永昌北,管长傍、藤弯。长傍城,三面高山,临禄{曰斗}江。藤湾城南至磨些乐城,西南有罗君寻城。又西至柯城,渡水郎阳川,直南过山至押西城。又南至首外川,又西至茫部落,又西至盐井,又西至拔熬河。丽水城、寻传大川城,在水东。从上郎坪北里眉罗苴盐井,又至安西城,直北至小婆罗门国。东有宝山城,又西渡丽水至金宝城。眉罗苴西南有金生城。从金宝城北牟郎城渡丽水,至金宝城。从金宝城西至道吉川,东北至门波城,西北至广荡城,接吐蕃界。北对雪山,所管部落与镇西城同。镇西城南至苍望城,临丽水,东北至弥城,西北至丽水渡。丽水渡而南至祁鲜山,山西有神龙河栅。祁鲜已西,即裸形蛮也。管摩零都督城在山上,自寻传、祁鲜已往,悉有瘴毒,地平如砥,冬草木不枯,日从草际没。诸城镇官惧瘴疠,或越在他处,不亲视事。南诏特于摩零山上筑城,置腹心,理寻传、长傍、摩零、金、弥城等五道事云。凡管金齿、漆齿、绣脚、绣面、雕题、僧耆等十余部落。