bèi qiān zhě, zhōu zhī míng hào yě. wéi qí xiū yún nán xíng jì yǒu shí bèi qiān, zì zuò cǐ bèi qiān zì. àn: bèi qiān zì, yuán běn wù zuò liǎn, jīn cóng yī tǒng zhì gǎi zhèng. yòu wéi qí xiū yún nán xíng jì qī zì yuán běn wù zuò dà shū, jīn yì gǎi zhèng.
《貝僉》者,州之名號也。韋齊休《雲南行記》有十《貝僉》,字作此《貝僉》字。案:「《貝僉》」字,原本誤作「臉」,今從《一統志》改正。又韋齊休《雲南行記》七字原本誤作大書,今亦改正。
dà hé yáng jū miē wèi zhī yáng bèi qiān, dà lí wèi zhī shǐ bèi qiān, téng chuān wèi zhī tàn bèi qiān, méng shě wèi zhī méng shě bèi qiān, bái yá wèi zhī bó nòng bèi qiān àn: biāo tí chēng liù bèi qiān, dì shí juǎn yì yǒu liù bèi qiān zhī wén, cǐ suǒ bié nǎi zhǐ wǔ bèi qiān, yí hòu lóng kǒu yī chéng dāng yì wèi yī bèi qiān, xì chuán xiě wù tuō yī jù yě. yún nán zhè dōng yǒng chāng níng běi zhèn xī jí kāi nán yín shēng děng qī chéng zé yǒu dà jūn jiāng lǐng zhī, yì chēng jié dù. zhēn yuán shí nián, lüè tǔ bō, tiě qiáo chéng, jīn chēng tiě qiáo jié dù, qí yú zhèn jiē fēn lì yān àn: zì yún nán zhè dōng zhì jiē fēn lì yān wǔ shí èr zì, yǔ liù xiǎn wén bù xiāng shǔ, yí wèi dì liù piān yún nán chéng zhèn tiáo xià zhī wén, cuò jiǎn yú cǐ.
大和、陽苴咩謂之陽《貝僉》,大厘謂之史《貝僉》,邆川謂之賧《貝僉》,蒙舍謂之蒙舍《貝僉》,白崖謂之勃弄《貝僉》(案:標題稱六《貝僉》,第十卷亦有六《貝僉》之文,此所別乃止五《貝僉》,疑後龍口一城當亦為一《貝僉》,系傳寫誤脫一句也)。雲南、柘東、永昌、寧北、鎮西及開南、銀生等七城則有大軍將領之,亦稱節度。貞元十年,掠吐蕃,鐵橋城,今稱鐵橋節度,其餘鎮皆分隸焉(案:自「雲南柘東」至「皆分隸焉」五十二字,與六嶮文不相屬,疑為第六篇「雲南城鎮」條下之文,錯簡於此)。
dà hé chéng dà lí chéng yáng jū miē chéng, běn jiē hé mán suǒ jū zhī dì yě. kāi yuán èr shí wǔ nián, méng guī yì zhú hé mán, duó jù dà hé chéng. hòu shù yuè, yòu xí pò jū miē shèng luó pí, qǔ dà lí chéng, réng zhú lóng kǒu chéng wèi bǎo zhàng. gé luó fèng duō yóu dà hé dà lí téng chuān lái wǎng. méng guī yì nán děng chū lì dà hé chéng, yǐ wèi bù ān, suì gǎi chuàng yáng jū miē chéng.
大和城、大厘城、陽苴咩城,本皆河蠻所居之地也。開元二十五年,蒙歸義逐河蠻,奪據大和城。後數月,又襲破苴咩盛羅皮,取大厘城,仍築龍口城為保障。閣羅鳳多由大和、大厘、邆川來往。蒙歸義男等初立大和城,以為不安,遂改創陽苴咩城。
dà hé chéng, běi qù yáng jū miē chéng yī shí wǔ lǐ. xiàng mò jiē lěi shí wèi zhī, gāo zhàng yú, lián yán shù lǐ bù duàn. chéng zhōng yǒu dà pái, gé luó qīng píng guān wáng mán lì zhī wén àn: jiù táng shū gé luó fèng dé xī lú lìng zhèng huí, shén ài zhòng zhī, gēng míng mán lì, hòu wèi qīng píng guān. cǐ yún wáng mán lì zhě, yí jí qí rén yě. lùn zǔ jué huáng huà zhī yóu, shòu zhì xī róng zhī yì.
大和城,北去陽苴咩城一十五里。巷陌皆壘石為之,高丈余,連延數里不斷。城中有大牌,閣羅清平官王蠻利之文(案:《舊唐書》閣羅鳳得西瀘令鄭回,甚愛重之,更名「蠻利」,後為清平官。此雲「王蠻利」者,疑即其人也)。論阻絕皇化之由,受制西戎之意。
lóng kǒu chéng, gé luó fèng suǒ zhú. róng bào diàn cāng nán lù shù lǐ, chéng mén lín ěr shuǐ xià. hé shàng qiáo zhǎng bǎi yú bù, guò qiáo fēn sān lù: zhí nán méng shě lù, xiàng xī yǒng chāng lù, xiàng dōng bái yá chéng lù.
龍口城,閣羅鳳所築。榮抱玷蒼南麓數里,城門臨洱水下。河上橋長百餘步,過橋分三路:直南蒙舍路,向西永昌路,向東白崖城路。
dà lí chéng, nán qù yáng jū yáng chéng sì shí lǐ, běi qù lóng kǒu chéng èr shí wǔ lǐ, yì jū rén hù yóu zhòng shèng, luó pí duō zài cǐ chéng. bìng yáng jū miē bìng téng chuān, jīn bìng nán zhào wǎng lái suǒ jū yě. jiā shì gòng shǒu, wǔ chù rú yī. dōng nán shí yú lǐ yǒu shè lì shuǐ chéng, zài ěr hé zhōng liú dǎo shàng. sì miàn lín shuǐ, xià yuè zuì qīng liáng, nán zhào cháng yú cǐ chéng bì shǔ.
大厘城,南去陽苴洋城四十里,北去龍口城二十五里,邑居人戶尤眾盛,羅皮多在此城。並陽苴咩並邆川,今並南詔往來所居也。家室共守,五處如一。東南十餘里有舍利水城,在洱河中流島上。四面臨水,夏月最清涼,南詔常於此城避暑。
yáng jū miē chéng, nán zhào dà yá mén, shàng zhòng lóu, zuǒ yòu yòu yǒu jiē dào, gāo èr zhàng yú. zhòu yǐ qīng shí wèi dēng. lóu qián fāng èr sān lǐ, nán běi chéng mén xiāng duì. tài hé lái wǎng tōng qú yě. cóng lóu xià mén xíng sān bǎi bù zhì dì èr chóng mén, mén wū wǔ jiān, liǎng xíng mén lóu xiāng duì, gè yǒu bǎng, bìng qīng píng guān dà jūn jiāng liù cáo zhǎng zhái yě. rù dì èr chóng mén xíng èr bǎi yú bù, zhì dì sān chóng mén. mén liè jǐ, shàng yǒu zhòng lóu. rù mén shì píng qiáng, yòu xíng yī bǎi yú bù zhì dà tīng, jiē gāo zhàng yú. chóng wū zhì rú zhū wǎng, jià kōng wú zhù. liǎng biān jiē yǒu mén lóu, xià lín qīng chí. dà tīng hòu xiǎo tīng, xiǎo tīng hòu jí nán zhào zhái yě. kè guǎn zài mén lóu wài dōng nán èr lǐ. jǐn qián yǒu tíng, tíng lín fāng chí, zhōu huí qī lǐ, shuǐ shēn shù zhàng, yú biē xī yǒu.
陽苴咩城,南詔大衙門,上重樓,左右又有階道,高二丈余。甃以青石為蹬。樓前方二三里,南北城門相對。太和來往通衢也。從樓下門行三百步至第二重門,門屋五間,兩行門樓相對,各有榜,並清平官、大軍將、六曹長宅也。入第二重門行二百餘步,至第三重門。門列戟,上有重樓。入門是屏牆,又行一百餘步至大廳,階高丈余。重屋制如蛛網,架空無柱。兩邊皆有門樓,下臨清池。大廳後小廳,小廳後即南詔宅也。客館在門樓外東南二里。僅前有亭,亭臨方池,周回七里,水深數丈,魚鱉悉有。
téng chuān chéng, jiù téng chuān yě, nán qù lóng kǒu chéng shí wǔ lǐ. chū wàng fù bù luò jū zhī, hòu làng qióng zhào fēng miē xí ér duó zhī. fēng miē sūn duó wàng yǔ nán zhào zhàn bài, tuì bǎo jiàn chuān nán, suì yǒu chéng. chéng yī shān zú, dōng jù lú shuǐ, běi yǒu ní shā. zì gé luó fèng jí yì móu xún jiē tián gù zēng xiū, zuì wèi míng yì. dōng běi yǒu shǐ láng chuān, yòu dōng lù nuò pǐn chuān, yòu běi é kūn.
邆川城,舊邆川也,南去龍口城十五里。初望父部落居之,後浪穹詔豐咩襲而奪之。豐咩孫鐸望與南詔戰敗,退保劍川南,遂有城。城依山足,東距瀘水,北有泥沙。自閣羅鳳及異牟尋皆填固增修,最為名邑。東北有史郎川,又東祿諾品川,又北俄坤。
méng shě chuān, luó shèng yǐ shàng zhī dì. jiù wèi méng shě zhōu, qù lóng kǒu chéng yī rì chéng. dāng wǔ zhào jù cún, ér méng shě běi yǒu méng guī zhào, jí yáng guā zhōu yě, tóng zài yī chuān, dì qì yǒu zhàng, féi wò yí hé dào. yòu yǒu dà chí, zhōu huí shù shí lǐ, duō yú jí líng qiàn zhī shǔ. chuān zhōng shuǐ dōng nán yǔ bó nòng chuān hé liú. nán yǒu lóng mó xiē chuān. fán téng chuān hé, méng shě wèi zhī chuān tàn. rán yì luò rén zhòng, shū guǒ shuǐ líng zhī wèi, zé méng shě wèi yóu yīn.
蒙舍川,羅盛已上之地。舊為蒙舍州,去龍口城一日程。當五詔俱存,而蒙舍北有蒙巂詔,即楊瓜州也,同在一川,地氣有瘴,肥沃宜禾稻。又有大池,周回數十里,多魚及凌芡之屬。川中水東南與勃弄川合流。南有籠磨些川。凡邆川河,蒙舍謂之川賧。然邑落人眾,蔬果水凌之味,則蒙舍為尤殷。
qú liǎn zhào, běn hé dōng zhōu yě. xī yán yǒu shí hé chéng. wū mán wèi zhī tǔ shān pō tuó zhě, wèi cǐ zhōu chéng jí dà hé chéng jù zài pō tuó shān shàng gù yě. zhōu zhōng liè shù jiā dào wèi jiāo liú, cūn yì lián méng, gōu chéng mí wàng. dà zú yǒu wáng yáng lǐ zhào sì xìng, jiē bái mán yě. yún shì jǔ pú zhōu rén, qiān shè zhì cǐ, yīn yǐ míng zhōu yān. dōng běi zhì máo láng chuān, yòu dōng běi zhì bīn jū tāng, yòu běi zhì yuè xī chuān, mó xiē zhào gù dì yě.
渠斂趙,本河東州也。西岩有石和城。烏蠻謂之「土山坡陀」者,謂此州城及大和城俱在陂陀山上故也。州中列樹夾道為交流,村邑連甍,溝塍彌望。大族有王、楊、李、趙四姓,皆白蠻也。雲是沮蒲州人,遷涉至此,因以名州焉。東北至毛郎川,又東北至賓居湯,又北至越析川,磨些詔故地也。
bái yá chéng zài bó nòng chuān, tiān bǎo zhōng fù yú zhōng chéng yáng děng wǔ zhōu zhī chéng yě. yī shān wèi chéng, gāo shí zhàng, sì miàn jiē yǐn shuǐ huán liú, wéi kāi nán běi liǎng mén. nán yú shì jiù chéng, zhōu huí èr lǐ. dōng běi yú xīn chéng, dà lì qī nián gé luó fèng xīn zhú yě. zhōu huí sì lǐ. chéng běi mén wài yǒu cí zhú cóng, dà rú rén jìng, gāo bǎi chǐ yú. dì nèi yǒu gé luó fèng suǒ zào dà tīng, xiū láng qū tīng, tīng hòu yuàn chéng zhǐ qīng cuì, fǔ lín běi yōng. jiù chéng nèi yǒu chí fāng sān bǎi yú bù, chí zhōng yǒu lóu shě, yún zhù jiǎ zhàng. chuān dōng xī èr shí yú lǐ, nán běi bǎi yú lǐ. qīng píng guān yǐ xià, guān gěi fēn tián, xī zài. nán zhào qīn shǔ yì zhù cǐ chéng bàng. qí nán èr shí lǐ yǒu mán zǐ chéng, gé luó fèng shù dì chéng jié mǔ zǐ jiù jū yě. zhèng nán qù kāi nán chéng shí yī rì chéng.
白崖城在勃弄川,天寶中附於忠、城、陽等五州之城也。依山為城,高十丈,四面皆引水環流,惟開南北兩門。南隅是舊城,周回二里。東北隅新城,大曆七年閣羅鳳新築也。周回四里。城北門外有慈竹叢,大如人脛,高百尺余。地內有閣羅鳳所造大廳,修廊曲廳,廳後院橙枳青翠,俯臨北墉。舊城內有池方三百餘步,池中有樓舍,雲貯甲仗。川東西二十餘里,南北百餘里。清平官已下,官給分田,悉在。南詔親屬亦住此城傍。其南二十里有蠻子城,閣羅鳳庶弟誠節母子舊居也。正南去開南城十一日程。