strong máo xún àn fèng zhǐ chū jīng mèi dà yì è xiōng hài dì strong
毛巡按奉旨出京 昧大義惡兄害弟
xián zuò chuāng qián guān gǔ jīn, xìn bǐ huī chéng xiǎo duàn wén.
閒坐窗前觀古今,信筆揮成小段文。
jiā jìng nián jiān chū zhōng liè, tí biǎo xián chén máo dà xún.
嘉靖年間出忠烈,題表賢臣毛大巡。
xīn huái hǎo dǎn sī bào guó, sī xíng àn yán wèi lí mín.
心懷郝膽思報國,私行暗言為黎民。
liáng xiāng xiàn zhì chū nì zǐ, dǎn dà tí dāo shā mǔ qīn.
良鄉縣治出逆子,膽大提刀殺母親。
bù niàn ēn qíng wàng gēn běn, zěn xiǎo kōng zhōng àn yǒu shén.
不念恩情忘根本,怎曉空中暗有神。
máo gōng qiǎo pàn qín wǔ nì, bào yīng xún huán zhēn duì zhēn.
毛公巧判擒忤逆,報應循環針對針。
huà shuō dà míng jiā jìng èr shí yī nián, chū le yī wèi wèi guó xián chén, zhè wèi lǎo yé xìng máo míng dēng kē, biǎo zì chéng míng, zǔ jū zhí lì jì zhōu, zǎo qiáng xiàn rén shì, nǎi shì liǎng bǎng chū shēn, qīn diǎn hàn lín yuàn shù jí shì. dāng chà yǐ mǎn, fàng le yī rèn dū chá yuàn, xún shì chéng zhōng. zhè wèi lǎo yé bǐng xìng zhōng zhí, bù bì quán jiān, yī qīng rú shuǐ, jūn mín rén děng wú bù gǎn yǎng. qīn xiàn yī nián yǐ mǎn, lì bù shàng shū mǎ xiè qīng bǎo zòu: máo dēng kē qīng lián, ài mín rú tóng chì zǐ. xiàn jīn qīn xiàn yǐ mǎn, qiú wú zhǔ zhuó yòng. jiā jìng huáng dì dà yuè, jiàng zhǐ: máo dēng kē zhí shǒu zhōng zhèng wú sī, zhèn qīn mìng máo dēng kē xún àn zhí lì, jiǎn è ān liáng, chá cān tān guān wū lì, wù fù zhèn yì. qīn cǐ qīn zūn. máo dà xún shàng diàn xiè ēn, qǐng xùn yǐ bì, cí jià chū cháo, huí dào sī dì, suì zì jǐ gǎi huàn xíng zhuāng, jiǎ bàn yī gè pín rú, xiě le yī gè bái bù zhāo huǎng, shàng xiě zhuān lǐ fāng mài, chéng yǎn zhōu yì, shàn pī liú nián bā zì, shàn guān yīn yáng èr zhái, zhuān mén xiāng fǎ. suì jiāng wén fáng sì bǎo fàng yú zhuāng wén dài nèi, qiāo qiāo chū le běi jīng, shùn zhè yáng guān dà lù zǒu qù, gè chù àn fǎng sī chá. àn xià bù biǎo.
話說大明嘉靖二十一年,出了一位為國賢臣,這位老爺姓毛名登科,表字成名,祖居直隸冀州,棗強縣人氏,乃是兩榜出身,欽點翰林院庶吉士。當差已滿,放了一任都察院,巡視城中。這位老爺秉性忠直,不避權奸,一清如水,軍民人等無不感仰。欽限一年已滿,吏部尚書馬燮清保奏:「毛登科清廉,愛民如同赤子。現今欽限已滿,求吾主擢用。」嘉靖皇帝大悅,降旨:「毛登科職守忠正無私,朕欽命毛登科巡按直隸,剪惡安良,查參貪官污吏,勿負朕意。欽此欽遵。」毛大巡上殿謝恩,請訓已畢,辭駕出朝,回到私第,遂自己改換行裝,假扮一個貧儒,寫了一個白布招幌,上寫「專理方脈,誠演《周易》,善批流年八字,善觀陰陽二宅,專門相法」。遂將文房四寶放於裝文袋內,悄悄出了北京,順這陽關大路走去,各處暗訪私查。按下不表。
qiě yán zhuō zhōu liáng xiāng xiàn yǒu yī yáo jiā zhuāng, zhuāng nèi yǒu yī wèi yáo yuán wài, míng yáo fèng, biǎo zì míng qí, jiā cái wàn guàn. ān rén gāo shì suǒ shēng èr zi, zhǎng zi yáo gēng, cì zǐ yáo yì, jù qǔ yǒu qī fáng. yáo gēng xìng qíng jiān jiǎo, xiōng è wǔ nì qī liú shì hàn pō bù xián.
且言涿州良鄉縣有一姚家莊,莊內有一位姚員外,名姚鳳,表字鳴岐,家財萬貫。安人高氏所生二子,長子姚庚,次子姚義,俱娶有妻房。姚庚性情奸狡,兇惡忤逆;妻劉氏悍潑不賢。
yáo yì xìng qíng xiào tì cí shàn qī yáng shì sù chán shòu guò guī xùn, zhī sān cóng, xiǎo sì dé.
姚義性情孝悌慈善;妻楊氏素嬋受過閨訓,知三從,曉四德。
yī jiā liù kǒu, jiē yǐ hé mù, zhēn shì fēng yī zú shí. bù shàng jǐ zài, yáo yì shēng yī zi, rǔ míng jīn zhōng cì nián yáo gēng shēng yī zi, rǔ míng yù qìng. yǒu huà zé zhǎng, wú huà zé duǎn.
一家六口,皆已和睦,真是豐衣足食。不上幾載,姚義生一子,乳名金鐘;次年姚庚生一子,乳名玉磬。有話則長,無話則短。
guāng yīn xùn sù, jīn zhōng jiǔ suì, yù qìng bā suì, jiē sòng zài xué shú gōng shū. jīn zhōng xué míng wén xìng, yù qìng xué míng wén lóng, shàng xué xià xué jiē shì tóng qù tóng lái, gòng xí wén yè.
光陰迅速,金鐘九歲,玉磬八歲,皆送在學塾攻書。金鐘學名文興,玉磬學名文隆,上學下學皆是同去同來,共習文業。
yī rì, lǎo yuán wài shēn dé zhòng bìng, wò chuáng bù qǐ, qǐng yī qiú shén, quán rán wú xiào.
一日,老員外身得重病,臥牀不起,請醫求神,全然無效。
lǎo yuán wài xiàng lǎo ān rén hán lèi shuō dào: wèi fū bìng yǐ chén zhòng, dà yuē mìng jìn wú cháng.
老員外向老安人含淚說道:「為夫病已沉重,大約命近無常。
wǒ liù xún yǐ wài zhī rén, sǐ bù zú xī. wǒ yǒu yī shì guà xīn, zán nà zhǎng zi yáo gēng shēng xìng jiān jiǎo. cì zǐ yáo yì chún hòu zhī lǐ, kǒng bèi yáo gēng qī yā. wǒ yì yù gěi tā xiōng dì èr rén jiāng jiā chǎn fēn kāi, yì jū gè chuī, lìng tā liǎ lún liú xiào yǎng nǐ. nǐ kàn rú hé?
我六旬以外之人,死不足惜。我有一事掛心,咱那長子姚庚生性奸狡。次子姚義純厚知禮,恐被姚庚欺壓。我意欲給他兄弟二人將家產分開,異居各炊,令他倆輪流孝養你。你看如何?」
lǎo ān rén hán zhe lèi shuō: zhèng gāi rú cǐ. lǎo yuán wài mìng yā huán jiāng yáo gēng yáo yì liú shì yáng shì jīn zhōng yù qìng jiē huàn dào chuáng qián, jiāng fēn jiā de huà yán le yī biàn.
老安人含着淚說:「正該如此。」老員外命丫鬟將姚庚、姚義、劉氏、楊氏、金鐘、玉磬皆喚到牀前,將分家的話言了一遍。
yáo gēng wén yán xīn zhōng huān xǐ, kǒu hū: fù mǔ ruò fēn jiā, wǒ shì zhǎng zi wèi dà, jiā chǎn yí sān qī fēn zhī, wǒ dé qī chéng, xiōng dì dé sān chéng, cái shì zhèng lǐ. ān rén wén yán bù yuè: nǐ zhè chù shēng mǎn kǒu hú yán! zì gǔ fēn jiā, jiē shì píng fēn, nǎ yǒu sān qī? yáo gēng bèi mǔ xùn chì, bǎ zuǐ yī juē, shèn shì bù yuè. yáo yì kǒu zūn: fù mǔ zài shàng, ér yǔ xiōng zhǎng shì yī mǔ tóng bāo, zhì qīn gǔ ròu, ruò fēn jiā kǒng qīn péng chī xiào.
姚庚聞言心中歡喜,口呼:「父母若分家,我是長子為大,家產宜三七分之,我得七成,兄弟得三成,才是正理。」安人聞言不悅:「你這畜生滿口胡言!自古分家,皆是平分,哪有三七?」姚庚被母訓斥,把嘴一撅,甚是不悅。姚義口尊:「父母在上,兒與兄長是一母同胞,至親骨肉,若分家恐親朋嗤笑。
jiā chǎn bù fēn, xiōng zhǎng zhǎng guǎn, ér bù guò suí xiōng zhǎng dù rì, chī fàn chuān yī jiù zú yǐ.
家產不分,兄長掌管,兒不過隨兄長度日,吃飯穿衣就足矣。」
lǎo yuán wài shuō: xiàn jīn fēn kāi hǎo, shěng rì hòu nǐ èr rén zhēng lùn, fǎn wèi bù měi. jiù zhe fù mǔ zài shì, yǔ nǐ xiōng dì èr rén jūn fēn le bà. jiāng fáng chǎn dì tǔ jīn yín qián cái, yī jiàn yī jiàn jù gè kāi xiě míng bái. jí qǐng qīn yǒu dào lái, duì zhòng píng fēn, xiōng dì èr rén gè fēn yī bàn, bǎ yī suǒ dà zhái fēn wèi liǎng yuàn, gè zhù yī yuàn.
老員外說:「現今分開好,省日後你二人爭論,反為不美。就着父母在世,與你兄弟二人均分了罷。」將房產地土、金銀錢財,一件一件俱各開寫明白。即請親友到來,對眾平分,兄弟二人各分一半,把一所大宅分為兩院,各住一院。
lǎo yuán wài yǔ ér fēn jiā zhī hòu, wèi guò sān rì ér shì. xiōng dì èr rén fā sòng fù qīn, sàng shì yǐ bì, gāo shì ān rén sù zhī yáo gēng bù xiào, liú shì yīn dú bù qíng, jiù zhù zài yáo yì jiā zhōng. zhè yáo gēng zì cóng fù wáng hòu, jiù rèn yì hú wèi, chī jiǔ piáo jì, jiāo xiē hú péng gǒu yǒu wú lài zhī tú. gāo shì ān rén zhī yáo gēng zài wài hú xíng, cháng cháng xiāng quàn, yáo gēng àn hèn yáo yì diào suō mǔ qīn yā pái tā.
老員外與兒分家之後,未過三日而逝。兄弟二人發送父親,喪事已畢,高氏安人素知姚庚不孝,劉氏陰毒不情,就住在姚義家中。這姚庚自從父亡後,就任意胡為,吃酒嫖妓,交些狐朋狗友無賴之徒。高氏安人知姚庚在外胡行,常常相勸,姚庚暗恨姚義調唆母親壓排他。
yī rì, gāo ān rén xiàng yáo yì shuō dào: nǐ suī fēn le yī fēn jiā sī, tiān zhǎng rì jiǔ zuò shí shān kōng, zhǐ kǒng jiàn jiàn xiāo tiáo. yī wèi niáng zhǔ yì, nǐ dài jǐ bǎi yín zi chū wài mào yì yī fān, yī zé jiàn jiàn shì lù rén qíng, èr zé zhuàn xiē yín qián, tiān bǔ yǎng jiā, qǐ bú shì liǎng yì? yáo yì shuō: mǔ qīn zhī yán suī hǎo, zěn nài mǔ lǎo, hái ér bù gǎn lí jiā. lǎo ān rén shuō: wú fáng, wǒ shēn tǐ hái jiàn zhuàng, ér xí xián huì, yòu yǒu xiǎo sūn sūn xī xià chéng huān, wú yōng diàn niàn. yáo yì kǒu hū: mǔ qīn jì rán fēn fù, hái ér yān gǎn bù zūn? míng rì wèi ér dài sān bǎi yín, wǎng sū háng yī dài qù, yù zhe pián yí huò wù, fàn xiē jìn jīng, dìng yǒu yú lì. dà yuē nián qián huí jiā kàn mǔ.
一日,高安人向姚義說道:「你雖分了一分家私,天長日久坐食山空,只恐漸漸蕭條。依為娘主意,你帶幾百銀子出外貿易一番,一則見見世路人情,二則賺些銀錢,添補養家,豈不是兩益?」姚義說:「母親之言雖好,怎奈母老,孩兒不敢離家。」老安人說:「無妨,我身體還健壯,兒媳賢惠,又有小孫孫膝下承歡,無庸惦念。」姚義口呼:「母親既然吩咐,孩兒焉敢不遵?明日為兒帶三百銀,往蘇杭一帶去,遇着便宜貨物,販些進京,定有餘利。大約年前回家看母。」
mǔ zǐ zài fáng zhōng jiǎng huà, bù fáng bèi liú shì jǐn qíng tīng qù, xīn zhōng bù yuè, àn xiǎng: pó pó piān xīn, téng ài cì zǐ, bù téng dà ér. tā èr shū cǐ qù jīng yíng, yí dìng jiā yè bì xìng wǒ de zhàng fū zhǐ huì làng fèi qián cái, bì rán yǒu shī. zhè jiàn shì kě bǎ wǒ qì shā! ruò chū zhè kǒu qì, chú fēi hài sǐ yáo yì. zhèng zài xīn zhōng xiǎng jì, jiàn zhàng fū yáo gēng zǒu jìn fáng zhōng, liú shì jiù jiāng yáo yì yù qù mào yì xué shuō yī biàn. yáo gēng wén yán hā hā dà xiào, shuō: tā nián jì wèi mǎn sān shí, cóng xiǎo jiāo yǎng, jìng dú shū wèi chū guò mén, ruò qù mào yì, bì dìng shé běn. fēi shì wǒ zì kuā hǎi kǒu, wǒ yě qù mào yì, kàn yī kàn shuí péi shuí zhuàn! liú shì shuō: nǐ yǔ yáo yì dǔ qì, chū wài yě zuò mǎi mài qù, zhè bù kě. yī lái wǒ jiā zhōng wú rén, èr lái zhuàn lì yǒu xiàn. wǒ yǒu yī jiàn xiàn chéng jué hǎo de mǎi mài, nǐ kěn zuò ma? yáo gēng shuō: néng zhuàn qián wǒ jiù zuò. liú shì shuō: zán de mǔ qīn zǒng piān xīn xiàng yáo yì, kàn jiàn nǐ rú yǎn zhōng dīng. tā jì wú qíng, shuí hái yǒu yì?
母子在房中講話,不防被劉氏盡情聽去,心中不悅,暗想:「婆婆偏心,疼愛次子,不疼大兒。他二叔此去經營,一定家業必興;我的丈夫只會浪費錢財,必然有失。這件事可把我氣殺!若出這口氣,除非害死姚義。」正在心中想計,見丈夫姚庚走進房中,劉氏就將姚義欲去貿易學說一遍。姚庚聞言哈哈大笑,說:「他年紀未滿三十,從小嬌養,淨讀書未出過門,若去貿易,必定折本。非是我自誇海口,我也去貿易,看一看誰賠誰賺!」劉氏說:「你與姚義賭氣,出外也作買賣去,這不可。一來我家中無人,二來賺利有限。我有一件現成絕好的買賣,你肯作嗎?」姚庚說:「能賺錢我就作。」劉氏說:「咱的母親總偏心向姚義,看見你如眼中釘。他既無情,誰還有義?
shén me qīn xiōng qīn dì, yī wǒ kàn, shuí yǒu fàn shuí chī. bù rú míng rì nǐ zhuāng yī qiáng dào, àn cáng lì rèn, zài huāng jiāo shā sǐ yáo yì, yī lái nǐ dé tā de cái, èr lái mǔ qīn wú zhǐ wàng, hé chóu bù téng nǐ wǒ? yáo gēng wén yán dà yuè, shuō: xián qī, míng chén wǒ dài gāng dāo yī bǎ, zài mì sōng lín lǐ jiāng tā shā sǐ, hé chóu tā de jiā yè bù guī wǒ shǒu? bù yán yáo gēng fū fù dìng jì hài dì, qiě shuō yáng shì sù chán zhī zhàng fū qù mào yì, lián máng dǎ diǎn xíng náng, jiāng sān bǎi yín zhuāng zài rù tào, wài yǒu lù fèi suì yín. shōu shí yǐ bì, suì zhì bàn jiǔ cài, yǔ fū zhǔ jiàn xíng. ān rén shàng zuò, fū qī èr rén tóng jīn zhōng zài xià miàn xiāng péi. ān rén shuō: míng rì wǒ ér chū wài mào yì, nǐ yǐn wèi niáng sān bēi fā cái jiǔ, yào nǐ yǐn gàn. gāng yào zhēn jiǔ, hū rán yī zhèn guài fēng, jiāng dēng zhú chuī miè. ān rén dà jīng, shuō: cǐ fēng dìng zhǔ bù xiáng, qiě bù kě chū wài mào yì. yáo yì kǒu hū: mǔ qīn, hái ér yī zhàng mǔ qīn fú bì, jí rén zì yǒu tiān xiàng. ér zài lù tú zǎo xiē wǎn xíng, zhū shì duō jiā zǐ xì, dà yuē wú fáng.
什麼親兄親弟,依我看,誰有飯誰吃。不如明日你裝一強盜,暗藏利刃,在荒郊殺死姚義,一來你得他的財,二來母親無指望,何愁不疼你我?」姚庚聞言大悅,說:「賢妻,明晨我帶鋼刀一把,在密松林里將他殺死,何愁他的家業不歸我手?」不言姚庚夫婦定計害弟,且說楊氏素嬋知丈夫去貿易,連忙打點行囊,將三百銀裝在褥套,外有路費碎銀。收拾已畢,遂置辦酒菜,與夫主餞行。安人上坐,夫妻二人同金鐘在下面相陪。安人說:「明日我兒出外貿易,你飲為娘三杯發財酒,要你飲干。」剛要斟酒,忽然一陣怪風,將燈燭吹滅。安人大驚,說:「此風定主不祥,且不可出外貿易。」姚義口呼:「母親,孩兒依仗母親福庇,吉人自有天相。兒在路途早歇晚行,諸事多加仔細,大約無妨。」
àn xià mǔ zǐ fáng zhōng jiǎng huà, zài shuō liú shì hū rán xiǎng qǐ yī shì, shuō: dāng jiā de, wǒ xiǎng qǐ yī jiàn shì, xī rì yǔ tā èr shū fēn jiā, céng yǒu zǔ shàng liú yī duì chì jīn lóng tóu zhuó zi, wèi xiě zài fēn dān shàng. zhè wù bì dìng nǎi nǎi yǐn nì qǐ, yǔ le yáo yì.
按下母子房中講話,再說劉氏忽然想起一事,說:「當家的,我想起一件事,昔日與他二叔分家,曾有祖上留一對赤金龍頭鐲子,未寫在分單上。這物必定奶奶隱匿起,與了姚義。
jiù tā wèi chū wài, nǐ guò qù jiāng zhuó yào le lái, yǔ zán pán gē dài, qiáng rú pián yí bié rén.
就他未出外,你過去將鐲要了來,與咱盤哥戴,強如便宜別人。」
yáo gēng shuō: ruò bú shì xián qī nǐ xiǎng dé dào, wǒ zhēn wàng le. kě hèn mǔ qīn xīn yǎn tài piān, nì qǐ jīn zhuó, gěi tā xiǎo ér. wǒ míng rì bǎ yáo yì shā le, kàn nǐ yǐ kào hé rén?
姚庚說:「若不是賢妻你想得到,我真忘了。可恨母親心眼太偏,匿起金鐲,給他小兒。我明日把姚義殺了,看你倚靠何人?」
yán bà, nù hěn hěn jìng zǒu dào yáo yì yuàn lái.
言罷,怒狠狠竟走到姚義院來。
yáo yì jiàn xiōng zhǎng lái, máng zhàn qǐ shuō: xiōng zhǎng qǐng zuò. yáo gēng áng rán bù lǐ, qì hěn hěn xiàng ān rén jiǎng huà: mǔ qīn, nǐ wǎng huó le liù qī shí suì, tài yě hú tú, wèi shén me yī yàng ér zi liǎng yàng kàn? nǐ xīn tài piān, yáo yì ruò shì sǐ le, kàn nǐ yǐ kào shuí? jì fēn le jiā, wèi hé zhè zǐ jīn zhuó cáng nì bù fēn gěi wǒ? shì hé dào lǐ? jīn wǎn fēi nào sàng bù kě.
姚義見兄長來,忙站起說:「兄長請坐。」姚庚昂然不理,氣狠狠向安人講話:「母親,你枉活了六七十歲,太也胡塗,為什麼一樣兒子兩樣看?你心太偏,姚義若是死了,看你倚靠誰?既分了家,為何這紫金鐲藏匿不分給我?是何道理?今晚非鬧喪不可。」
gāo shì ān rén jiàn nì zǐ yáo gēng xíng shì xiōng è, chū kǒu bù xùn, ruò yǔ tā dòng qì, wéi kǒng tā zhǎo xún yáo yì, zhǐ kě rěn qì tūn shēng, fǎn hán xiào shuō: wǒ ér yǒu huà màn jiǎng, hé xū zhè yàng zháo jí? nǐ yīn zǔ yí jīn zhuó xiàn zài wǒ shēn, nǐ ná yī zhī qù hé fáng, jiù zhè yàng zháo jí! yán bì, suì jiāng zhuó zi yī zhī dì yǔ è zi. yáo gēng jiē zhuó, yáng yáng dé yì ér qù. lǎo ān rén jiàn nì zǐ chū yán bù xùn, bìng wú mǔ zǐ zhī qíng, yī zhèn shāng xīn, bù yóu là xià lèi lái. yáo yì xiāng quàn: nǐ lǎo hé bì bēi shāng? wǒ de xiōng zhǎng suī rán xìng qíng bù hǎo, hòu lái zì yǒu gǎi guò zhī rì, mǔ qīn hé bì shēng qì? suì yǔ ān rén zhēn shàng jiǔ. ān rén shuō: zhè zǐ jīn zhuó zǔ shàng yí liú zhī wù, nì zǐ ná qù yī zhī, zhè yī zhī yǔ jīn zhōng dài bà, yǐ wèi yí niàn. suì jiāng zhuó zi dì guò qù. bù jué qiào lóu qǐ gēng, suì mìng yáng shì chè qù cán xí, shuō: míng rì nǐ zhàng fū qǐ shēn, xū yào zǎo xiē ān xiē.
高氏安人見逆子姚庚行事兇惡,出口不遜,若與他動氣,惟恐他找尋姚義,只可忍氣吞聲,反含笑說:「我兒有話慢講,何須這樣着急?你因祖遺金鐲現在我身,你拿一隻去何妨,就這樣着急!」言畢,遂將鐲子一隻遞與惡子。姚庚接鐲,洋洋得意而去。老安人見逆子出言不遜,並無母子之情,一陣傷心,不由落下淚來。姚義相勸:「你老何必悲傷?我的兄長雖然性情不好,後來自有改過之日,母親何必生氣?」遂與安人斟上酒。安人說:「這紫金鐲祖上遺留之物,逆子拿去一隻,這一隻與金鐘帶罷,以為遺念。」遂將鐲子遞過去。不覺譙樓起更,遂命楊氏撤去殘席,說:「明日你丈夫起身,須要早些安歇。」
suì gè guī qǐn shì.
遂各歸寢室。
zhè yáo gēng shǒu zhí zhuó zi zǒu jìn zì jǐ fáng lái, liú shì wèn: jīn zhuó kě céng yào lái?
這姚庚手執鐲子走進自己房來,劉氏問:「金鐲可曾要來?」
yáo gēng shuō: wǒ qù òu qì, nǎ yǒu yào bù lái zhī lǐ? ruò bù dòng nù shēng chēn, tā yě bù kěn shàn gěi. suì jiāng jīn zhuó dì yǔ liú shì, liú shì jiē zhuó huān xǐ, shuō: cǐ zhuó zuò de yàng shì shén hǎo, gěi qìng gē dài zhe wán. suì yǔ yù qìng dài zài gē bó shàng. fù dī shēng shuō: nǐ míng rì qù shā yáo yì, xū yào zǐ xì, xū fáng bié rén kàn jiàn, yǒu xiē bù biàn. yáo gēng shuō: xián qī fàng xīn, wǒ zì lǐ huì. yī yè wú huà.
姚庚說:「我去慪氣,哪有要不來之理?若不動怒生嗔,他也不肯善給。」遂將金鐲遞與劉氏,劉氏接鐲歡喜,說:「此鐲做的樣式甚好,給磬哥帶着玩。」遂與玉磬帶在胳膊上。復低聲說:「你明日去殺姚義,須要仔細,須防別人看見,有些不便。」姚庚說:「賢妻放心,我自理會。」一夜無話。
cì chén, yáo gēng àn dài duǎn dāo yī bǎ, xiān chū mén zài shuāng yáng chà lù mì huà lín nèi, yǐn shēn děng hòu, bù biǎo.
次晨,姚庚暗帶短刀一把,先出門在雙陽岔路密樺林內,隱身等候,不表。
qiě yán yáo yì zǎo qǐ bài cí lǎo mǔ, yòu lái gào bié xiōng sǎo, liú shì lián fáng mén yě bù kāi, gé chuāng shuō: nǐ gē ge yǒu shì, yī zǎo chū mén qù le. wǒ hái wèi qǐ lái, tā èr shū qiān wàn mò guài. yáo yì wén yán, tuì zhuǎn huí lái, jìn le zì jǐ fáng zhōng, yǔ qī zǐ zuò bié, kǒu hū: xián qī, jīn chén bēi rén chū wài mào yì, xū yào nǐ zài lǎo mǔ xī xià dài bēi rén xíng xiào, shì fèng quàn jiě, mò yào xiǎng wǒ. jiù shì xiōng sǎo yǒu bù zhōu zhī chù, duō yào rěn nài. wèi fū de zài wài hǎo ān shén fàng xīn. yáng shì shuō: qiè shēn zhī xiǎo. fū zhǔ zài wài, xū yào duō jiā zǐ xì bǎo zhòng. fū qī èr rén sǎ lèi xiāng bié, yáo yì dú zì yī rén bèi fù xíng náng, bēn dà lù ér xíng.
且言姚義早起拜辭老母,又來告別兄嫂,劉氏連房門也不開,隔窗說:「你哥哥有事,一早出門去了。我還未起來,他二叔千萬莫怪。」姚義聞言,退轉回來,進了自己房中,與妻子作別,口呼:「賢妻,今晨卑人出外貿易,須要你在老母膝下代卑人行孝,侍奉勸解,莫要想我。就是兄嫂有不周之處,多要忍耐。為夫的在外好安神放心。」楊氏說:「妾身知曉。夫主在外,須要多加仔細保重。」夫妻二人灑淚相別,姚義獨自一人背負行囊,奔大路而行。
zhèng xíng zhī jiān, hū wén sōng lín nèi dà hǎn yī shēng, jiàn yī xiōng tú chí dāo gǎn bēn qián lái, xià le yī tiào, zǐ xì yī kàn, nǎi shì xiōng zhǎng yáo gēng. yáo yì kǒu hū: xiōng zhǎng, zhè zuò hé wèi? yáo gēng lì mù héng méi, dà hǎn yī shēng shuō: shuí shì nǐ xiōng zhǎng? zán èr rén yuān chóu shì hǎi! nǐ zài jiā àn zhōng diào suō lǎo mǔ bù téng wǒ. yáo gēng jīn rì bàn lù lái yào nǐ de mìng, shā le nǐ, yǐ jué lǎo mǔ xiǎng wàng! yáo yì wén yán, zhǐ xià dé miàn sè jiāo huáng, guì dǎo chén āi, kǒu zūn: xiōng zhǎng qiě xī léi tíng zhī nù, xiǎo dì qíng yuàn jiāng jiā yè bú yào, ràng xiōng zhǎng suǒ guǎn, yǐ liú xiǎo dì cǎo mìng. qiě kàn tóng bāo zhī qíng. kǔ kǔ āi gào. yáo gēng zhǐ shì wēi wēi lěng xiào, shuō: wǒ yǒu xīn ráo nǐ bù sǐ, zhǐ kǒng nǐ huí jiā, wǒ de xìng mìng nán bǎo. hāi! cháng yán shuō: liàng xiǎo fēi jūn zǐ, wú dú bù zhàng fū. jīn bù shā nǐ, wǒ bì shòu nǐ zhī hài. nǐ wǒ shì qián shì yuān jiā, jīn rì zhǎi lù xiāng féng, gāi zhe nǐ zuò dāo tóu zhī guǐ. jǔ qǐ míng huàng huǎng gāng dāo, zhào zhe yáo yì kǎn lái. zhǐ xià dé yáo yì hún fēi hǎi wài, pò sàn jiǔ xiāo, fú zài dì shàng, shuāng mù jǐn bì, zhǐ děng dāo luò sàng shēng. liè gōng, wèi rén zài shì, què yǒu shàn è zhāo zhāng, yáo gēng wàn è bù rén, àn zhōng qǐ wú shén guǐ bō lán? yǎn zhēng zhēng yáo gēng de dāo luò zài yáo yì tóu shàng, dāo rèn cháo shàng, dāo bèi cháo xià, zhǐ tīng bā de yī shēng, bǎ yáo yì de tóu lú dǎ pò, xiān xuè zhí liú, jìng zì hūn guò qù le. yáo gēng cǐ shí xīn nèi huāng zhāng, máng zhōng yǒu cuò, zhǐ dāng yī dāo jiāng yáo yì shā sǐ, yòu kǒng bèi rén kàn jiàn, liào xià dāo, káng qǐ rù tào, mài bù rú suō, fēi bēn huí jiā. jiàn le liú shì, jiāng shā yáo yì zhī shì dī shēng shuō le yī biàn. liú shì wén yán, xǐ zhī bù jǐn, suì jiāng yín zi bìng rù tào jù gè shōu cáng qǐ lái. zhè huà àn xià bù yán.
正行之間,忽聞松林內大喊一聲,見一兇徒持刀趕奔前來,嚇了一跳,仔細一看,乃是兄長姚庚。姚義口呼:「兄長,這作何為?」姚庚立目橫眉,大喊一聲說:「誰是你兄長?咱二人冤讎似海!你在家暗中調唆老母不疼我。姚庚今日半路來要你的命,殺了你,以絕老母想望!」姚義聞言,只嚇得面色焦黃,跪倒塵埃,口尊:「兄長且息雷霆之怒,小弟情願將家業不要,讓兄長所管,以留小弟草命。且看同胞之情。」苦苦哀告。姚庚只是微微冷笑,說:「我有心饒你不死,只恐你回家,我的性命難保。咳!常言說:『量小非君子,無毒不丈夫。』今不殺你,我必受你之害。你我是前世冤家,今日窄路相逢,該着你作刀頭之鬼。」舉起明晃晃鋼刀,照着姚義砍來。只嚇得姚義魂飛海外,魄散九霄,伏在地上,雙目緊閉,只等刀落喪生。列公,為人在世,卻有善惡昭彰,姚庚萬惡不仁,暗中豈無神鬼撥攔?眼睜睜姚庚的刀落在姚義頭上,刀刃朝上,刀背朝下,只聽「叭」的一聲,把姚義的頭顱打破,鮮血直流,竟自昏過去了。姚庚此時心內慌張,忙中有錯,只當一刀將姚義殺死,又恐被人看見,撂下刀,扛起褥套,邁步如梭,飛奔回家。見了劉氏,將殺姚義之事低聲說了一遍。劉氏聞言,喜之不盡,遂將銀子並褥套俱各收藏起來。這話按下不言。
qiě biǎo yáo yì bèi yáo gēng dāo bèi dǎ shāng, tǎng zài dì shàng hūn mí guò qù, bù duō shí lái le yī huǒ fàn mài chóu duàn de kè rén, cóng cǐ jīng guò, jiàn yī rén tǎng zài dì shàng, jiàn tā tóu pò xuè chū, àn xiǎng bì shì yù jiàn jié jìng de qiáng dào, jié cái hài mìng, yīn cǐ sàng shēng. nèi zhōng yǒu yī wèi cái zhǔ, xìng liáng míng fǎ, wèi rén yì ruǎn xīn cí, hǎo xíng shàn shì, jiàn yáo yì shī shēn zài luó zi shàng, diǎn tóu āi tàn. bù zhī hòu lái rú hé, qiě kàn xià huí fēn jiě.
且表姚義被姚庚刀背打傷,躺在地上昏迷過去,不多時來了一夥販賣綢緞的客人,從此經過,見一人躺在地上,見他頭破血出,暗想必是遇見劫徑的強盜,劫財害命,因此喪生。內中有一位財主,姓梁名法,為人意軟心慈,好行善事,見姚義屍身在騾子上,點頭哀嘆。不知後來如何,且看下回分解。