fù jì yě shǐ
附記 野史
wú sān guì yù chàng yì fù chóu, yǐ zhòng guǎ bù dí, suì qīn wǎng dà qīng guó qǐng bīng shí wàn, wèi cháo tíng xuě chǐ. dà qīng bù yǔn, sān guì lì kěn. dà qīng yuē: míng cháo wén wǔ shù wú xìn yì, jiāng jūn yù jiàn dà gōng, běn guó hé nán fā bīng zhù zhèn, kǒng chéng gōng zhī hòu, bù zhī jiāng zhì shēn hé dì ěr. sān guì yuē: guì fù zǐ shòu cháo tíng hòu ēn, jīn rì wèi jù kòu shì nì, shì shù shāng xīn, shén rén gòng fèn, guì wén yǒng shì bù qiè sǐ ér miè míng, zhōng chén bù xiān jiā ér hòu guó, jīn jūn hòu jù zāo cǎn shì, guì shí jūn zhī lù, yān yǒu zuò shì zhī lǐ. rú bì jì chéng bài ér hòu xíng, shì yǒu jì yú yú zhōng yě. guì jīn rì shì sǐ bào guó, suī gān nǎo tú dì, yì suǒ bù cí, ān wèn qí tā. dà qīng zhǔ yuē: jiāng jūn gū tuì, míng rì zài yì.
吳三桂欲倡義復仇,以眾寡不敵,遂親往大清國請兵十萬,為朝廷雪恥。大清不允,三桂力懇。大清曰:明朝文武數無信義,將軍欲建大功,本國何難發兵助陣,恐成功之後,不知將置身何地耳。三桂曰:桂父子受朝廷厚恩,今日為巨寇弒逆,士庶傷心,神人共憤,桂聞勇士不怯死而滅名,忠臣不先家而後國,今君後俱遭慘弒,桂食君之祿,焉有坐視之理。如必計成敗而後行,是有覬覦於衷也。桂今日誓死報國,雖肝腦塗地,亦所不辭,安問其他。大清主曰:將軍姑退,明日再議。
míng rì, sān guì pī fà guà xiào, fù jìn yè dà qīng zhǔ, tòng kū shuāi kěn. dà qīng zhǔ suì fā bīng. sān guì yīn zhǎn guān ér rù, zì chéng wén zhī, qiǎn shǐ yǐ wú xiāng shǒu shū jí xí wén zhāo zhī. xí yún: dà shùn guó wáng, yīng yùn lóng xìng, háo jié xiǎng fù, táng tōng zǔ guāng xiān děng, zhī tiān mìng yǒu zài, sì miàn gé xīn, zhèn jiā qí zhì, jù cì cǎi duàn èr shí pǐ huáng jīn èr shí jīn bái jīn sì shí liǎng, suǒ jiāng bīng zú, xiān gěi sì yuè bīng liáng, qí lì gōng rì, liàng gōng shēng shǎng kàng mìng zhōu yù jí děng, jù fú wǔ xíng, quán jiā zhū lù, xíng shǎng zhāo rán, pàn ruò bái hēi. ěr děng dāng shěn shí dù shì, qì hūn jiù míng, shēn xiǎng lìng míng, gōng yè yì shì, shú yǔ qì shēn nì mìng, qī zǐ lù rǔ, dà fú bù zài, hòu huǐ shì qí. xí dào xū zhī. sān guì dé shū bù yuè, suì dá shū yǐ jué jiāo. zì chéng fù shǐ táng tōng wǎng, tōng jiàn sān guì yuē: jiāng jūn jiǔ zài biān guān, gōng gāo hàn mǎ, qǐ yì jiān chén bài shì, guó sàng jūn wáng, tiān xià shēng líng tú tàn jiǔ yǐ, jīn xīn zhǔ huō dá hóng bó, wǎng luó yīng háo, suī wú yáo shùn zhī rén, pō yǒu tāng wǔ zhī dé. kě mù jiāng jūn, shèng wàng yī jiàn, jí dāng fēng bài, wèi zài zhū chén zhī shàng yǐ. sān guì yáng xǐ yuē: qián rì shǐ zhě yán zhī wú xù, shǐ wǒ yī shí fèn zào, suì zhì jué liè rú cǐ. jīn jiā jūn jiàn zài jī qiú, kǒng dàn xī bù bǎo, guì fāng huǐ hèn, xìng jiāng jūn jià lín, zì dāng gǎi xián yì zhé, gòng jiàn bǎi shì zhī gōng. dàn dōng guó zhī bīng, yǐ rù nèi dì, shì nán wǎn huí, wéi yī zhàn bài zhī, rán hòu kě juǎn jiǎ qū cháo ěr. tōng yuē: tōng suī nú ruò, yuàn suí biān dèng. sān guì yuē: guì yè yǔ dōng guó yǒu yuē, ruò huí bīng zhí zhǐ, wú yǐ wèi cí, fán dà bīng xiān chū, dōng bīng shì guì xiāng zhù, zhàn xīn wú móu, wǒ bīng chū qí bù yì, cóng hòu jiā gōng yī zhàn kě miè yǐ. tōng dà xǐ, lǜ bīng chū guān, yǔ dà qīng hé zhàn. dà bài, tuì zǒu wú yíng. hū pào fā, wú bīng shā chū, nèi wài shòu dí, tōng dùn zǒu. sān guì yán tú biàn zhāng gào shì yún: qīn chà zhèn shǒu liáo dōng děng chù dì fāng zǒng bīng guān píng xī bó wú shì: wèi fù dà chóu jiān dà kòu, yǐ diàn shén jīng, yǐ ān lí shù shì: qiē tòng xiān huáng bèi shì, gèn gǔ qí yāng, jù kòu pī chāng, wǎng dài wèi yǒu. fán shǔ chén liáo shì shù, néng bù suì shǒu yǔn xīn. jīn yì bīng bù rì lái jīng, ěr shēn jīn bǎi xìng xū gè chuān gǎo sù, xié lì huì jiǎo. suǒ guò dì fāng, jù yīng jiē liáng cǎo, wù qī qìng dǎo cháo xué, xiān jiè wú yí. shù shǐ kè fù shén jīng, diàn ān zōng shè, qián kūn zài zhěng, rì yuè chóng guāng. tè shì.
明日,三桂披髮掛孝,復進謁大清主,痛哭衰懇。大清主遂發兵。三桂因斬關而入,自成聞之,遣使以吳襄手書及檄文招之。檄云:大順國王,應運龍興,豪傑響附,唐通、祖光先等,知天命有在,四面革心,朕嘉其志,俱賜彩緞二十疋、黃金二十金、白金四十兩,所將兵卒,先給四月兵糧,俟立功日,量功升賞;抗命周遇吉等,具服五刑,全家誅戮,刑賞昭然,判若白黑。爾等當審時度勢,棄昏就明,身享令名,功業弈世,孰與棄身逆命,妻子戮辱,大福不再,後悔噬臍。檄到須知。三桂得書不悅,遂答書以絕交。自成復使唐通往,通見三桂曰:將軍久在邊關,功高汗馬,豈意奸臣敗事,國喪君亡,天下生靈塗炭久矣,今新主豁達宏博,網羅英豪,雖無堯舜之仁,頗有湯武之德。渴慕將軍,盛望一見,即當封拜,位在諸臣之上矣。三桂佯喜曰:前日使者言之無緒,使我一時忿躁,遂致決裂如此。今家君見在羈囚,恐旦夕不保,桂方悔恨,幸將軍駕臨,自當改弦易轍,共建百世之功。但東國之兵,已入內地,勢難挽回,惟一戰敗之,然後可卷甲趨朝耳。通曰:通雖駑弱,願隨鞭鐙。三桂曰:桂業與東國有約,若回兵直指,無以為辭,煩大兵先出,東兵恃桂相助,戰心無謀,我兵出其不意,從後夾攻一戰可滅矣。通大喜,率兵出關,與大清合戰。大敗,退走吳營。忽炮發,吳兵殺出,內外受敵,通遁走。三桂沿途遍張告示云:欽差鎮守遼東等處地方總兵官平西伯吳示:為復大仇殲大寇,以奠神京,以安黎庶事:切痛先皇被弒,亘古奇殃,劇寇披猖,往代未有。凡屬臣僚士庶,能不碎首殞心。今義兵不日來京,爾紳衿百姓須各穿縞素,協力會剿。所過地方,俱應接糧草,務期罄搗巢穴,纖介無遺。庶使克復神京,奠安宗社,乾坤再整,日月重光。特示。
yòu bǎng wén yī dào. píng xī qīn wáng wú, wèi ān fǔ cán lí yǐ jiù mín shēng shì zhào de nì chuǎng lǐ zì chéng, qiāng zhǔ zéi mín, kuī qiè shén qì, tāo tiān zuì è, qìng zhú nán shū. hé méng dà qīng cháo chuí niàn lì shì jiù hǎo, tè mìng shè zhèng wáng diàn xià, dà xìng wèn zuì zhī shī, huái suī wàn bāng, yòng jī hé píng zhī yù. rén shēng suǒ bō, yì wú fú mìng, dì lǜ xiá yuǎn zhī qū, é chuán chuǎn cuò. bù tè yǒu gū dà qīng jí bào ān mín zhī yì, zhì lí shù fǎn shòu zhí dié yǔn shēn zhī huò. jīn shè zhèng wáng jiǎn xuǎn hǔ bì shù shí wàn, yōng dài xī yáng dà pào shù bǎi wèi, luò yì nán xià, xiāng yīng bǎng yù, yǐ xǐng méng yú. wèi cǐ shì yǎng yī dài dì fāng guān shēng jūn mín rén děng, wù qī yǎng tǐ dà qīng cháo ān mín dé yì, sù sù tóu chéng guī mìng, gè ān zhí yè, gòng bǎo shēn jiā, wú dé zhí ǎo mí miù, zì lí yù shí jù fén zhī cǎn. wèi biàn, tè yù. shùn zhì yuán nián sì yuè èr shí liù rì bǎng. zì chéng wén zhī, suì shā wú xiāng quán jiā. yǔ niú jīn xīng yuē: běi bīng shì dà, chéng zhōng rén xīn wèi dìng, wǒ bīng qǐ kě jiǔ tún zài cǐ. jí shí běi jīng, bù dí yī qín zhōng xiǎn gù, wèi jīn zhī cè, bù ruò tuì chù guān xī, yǐ tú jiān shǒu. jīn xīng yuē: dà nèi jīn yín, sōu kuò yǐ jǐn, dàn huáng jū zhuàng lì, yān kěn qì zhì tā rén, bù rú fù zhī yī jù, yǐ zuò xián yáng gù shì, jí hòu shì yì wǒ bèi zhě, yì bù shī wèi chǔ bà wáng zhī yīng háo. zì chéng cóng zhī, suì yú gōng zhōng sì chù jī jù zhú mù tóng yóu xiāo huáng děng jiàn, yǐ bèi jǔ huǒ zhī yòng, bǎi xìng wén zhī dà hài. zì chéng yú sì yuè èr shí jiǔ xī zǒu, hé gōng fàng huǒ, wěi guān wéi shān shǎn hé nán běi zhí rén bìng qián xuǎn yòng zhě suí xíng, yú jiàn zéi shì shāo shuāi, sì sàn táo guī. shì dú yáng guān guāng, bù kěn suí xíng. zì chéng nù shā yú shùn chéng mén wài, zhì jiāng jūn gǔ dà chéng tǒng, bīng wǔ qiān jù hòu, zì chéng lǜ dà duì zì qí huà mén chū, tú zhōng dà sì fén lüè, fù nǚ xuán liáng tóu jǐng zhě wú suàn. bǎi xìng guān shēn, jiàn tà sǐ zhě jī shī chéng duī.
又榜文一道。平西親王吳,為安撫殘黎以救民生事;照得逆闖李自成,戕主賊民,窺竊神器,滔天罪惡,罄竹難書。荷蒙大清朝垂念歷世舊好,特命攝政王殿下,大興問罪之師,懷綏萬邦,用躋和平之域。仁聲所播,義無拂命,第慮遐遠之區,訛傳舛錯。不特有辜大清戢暴安民之意,致黎庶反受執迭殞身之禍。今攝政王簡選虎賁數十萬,擁戴西洋大炮數百位,絡繹南下,相應榜諭,以醒蒙愚。為此示仰一帶地方官生軍民人等,務期仰體大清朝安民德意,速速投誠皈命,各安職業,共保身家,毋得執拗迷謬,自罹玉石俱焚之慘。未便,特諭。順治元年四月二十六日榜。自成聞之,遂殺吳襄全家。語牛金星曰:北兵勢大,城中人心未定,我兵豈可久屯在此。即十北京,不敵一秦中險固,為今之策,不若退處關西,以圖堅守。金星曰:大內金銀,搜括已盡,但皇居壯麗,焉肯棄擲他人,不如付之一炬,以作咸陽故事,即後世議我輩者,亦不失為楚霸王之英豪。自成從之,遂於宮中四處積聚竹木桐油硝黃等件,以備舉火之用,百姓聞之大駭。自成於四月二十九西走,合宮放火,偽官惟山陝、河南、北直人並前選用者隨行,余見賊勢稍衰,四散逃歸。侍讀楊觀光,不肯隨行。自成怒殺於順成門外,制將軍谷大成統,兵五千距後,自成率大隊自齊化門出,途中大肆焚掠,婦女懸樑投井者無算。百姓官紳,踐踏死者積屍成堆。