lǐ bā jiā lǐ èr
◎禮八(嘉禮二)
cè huáng hòu yí cè fēi pín yí fù cè huáng tài zǐ jí huáng tài zǐ fēi yí cè qīn wáng jí wáng fēi yí cè gōng zhǔ yí fù huáng dì jiā yuán fú yí cè huáng tài zǐ huáng zǐ guān lǐ pǐn guān guān lǐ shù rén guān lǐ
冊皇后儀(冊妃嬪儀附) 冊皇太子及皇太子妃儀冊親王及王妃儀(冊公主儀附) 皇帝 加元服儀 冊皇太子皇子冠禮品官冠禮 庶人冠禮
cè huáng hòu yí
冊皇后儀
gǔ zhě lì hòu wú cè mìng lǐ. zhì hàn líng dì lì sòng měi rén wèi huáng hòu, shǐ yù diàn, mìng tài wèi chí jié, fèng xǐ shòu, dú cè. huáng hòu běi miàn chēng chén qiè, guì shòu. qí hòu yán wèi dìng zhì, ér yí wén dài gè bù tóng. míng yí zhù dà dǐ cān táng sòng zhī zhì ér yòng zhī, tài zǔ chū, dìng zhì.
古者立後無冊命禮。至漢靈帝立宋美人為皇后,始御殿,命太尉持節,奉璽綬,讀冊。皇后北面稱臣妾,跪受。其後沿為定製,而儀文代各不同。明儀注大抵參唐、宋之制而用之,太祖初,定製。
fán cè huáng hòu, qián qī sān rì zhāi jiè, qiǎn guān jì gào tiān dì zōng miào. qián yī rì, shì yí sī shè cè bǎo àn yú fèng tiān diàn yù zuò qián, shè fèng jié guān wèi yú cè àn zhī dōng, zhǎng jié zhě wèi yú qí zuǒ, shāo tuì, shè chéng zhì guān wèi yú qí nán, jù xī xiàng. shè zhèng fù shǐ shòu zhì wèi yú héng jiē yú nán, běi xiàng. shè chéng zhì xuān zhì guān wèi yú qí běi, shè fèng jié fèng cè fèng bǎo guān wèi yú qí dōng běi, jù xī xiàng. shè zhèng fù shǐ shòu cè bǎo rù wèi yú shòu zhì wèi zhī běi, běi xiàng. diǎn yí èr rén wèi dān bì shàng nán, zàn lǐ èr rén wèi zhèng fù shǐ běi, zhī bān èr rén wèi zàn lǐ zhī nán, jù dōng xī xiāng xiàng. bǎi guān jí shì cóng wèi, rú cháo yí.
凡冊皇后,前期三日齋戒,遣官祭告天地、宗廟。前一日,侍儀司設冊寶案於奉天殿御座前,設奉節官位於冊案之東,掌節者位於其左,稍退,設承制官位於其南,俱西向。設正副使受制位於橫街於南,北向。設承制宣制官位於其北,設奉節奉冊奉寶官位於其東北,俱西向。設正副使受冊寶褥位於受制位之北,北向。典儀二人位丹陛上南,贊禮二人位正副使北,知班二人位贊禮之南,俱東西相向。百官及侍從位,如朝儀。
shì rì zǎo, liè lǔ bù, chén jiǎ shì, shè lè rú yí. nèi guān shè huáng hòu shòu cè wèi jí cè jié bǎo àn yú gōng zhōng, shè xiāng àn yú diàn shàng, shè quán zhì cè bǎo àn yú xiāng àn qián, shè nǚ lè yú dān bì. zhì míng, zhèng fù shǐ jí bǎi guān rù. gǔ sān yán, huáng dì gǔn miǎn yù fèng tiān diàn. lǐ bù guān fèng cè bǎo, gè zhì yú àn. zhū zhí shì guān gè rén jiù diàn shàng wèi lì. lè zuò, sì bài, xìng, lè zhǐ. chéng zhì guān zòu fā huáng hòu cè bǎo, chéng zhì qì, yóu zhōng mén chū, jiàng zì zhōng bì, zhì xuān zhì wèi, yuē yǒu zhì. zhèng fù shǐ guì, chéng zhì guān xuān zhì yuē: cè fēi mǒu shì wèi huáng hòu, mìng qīng děng chí jié zhǎn lǐ. xuān bì, yóu diàn xī mén rù. zhèng fù shǐ fǔ fú, xìng. zhí shì zhě jǔ cè bǎo àn, yóu zhōng mén chū, jiàng zì zhōng bì. fèng jié guān lǜ zhǎng jié zhě qián dǎo, zhì zhèng fù shǐ rù wèi, yǐ àn zhì yú běi. zhǎng jié zhě tuō jié yī, yǐ jié shòu fèng jié guān. fèng jié guān yǐ shòu zhèng shǐ, zhèng shǐ yǐ shòu zhǎng jié zhě, zhǎng jié zhě guì shòu, xìng, lì yú zhèng shǐ zhī zuǒ. fèng jié guān tuì. yǐn lǐ yǐn zhèng shǐ yì shòu cè wèi, fèng cè guān yǐ cè shòu zhèng shǐ, zhèng shǐ guì shòu, zhì yú àn. tuì, fù wèi. fù shǐ shòu bǎo yì rú zhī. lè zuò, zhèng fù shǐ sì bài. xìng, lè zhǐ. zhèng shǐ suí cè, fù shǐ suí bǎo, zhǎng jié zhě qián dǎo, jǔ àn zhě cì zhī, lè zuò. chū fèng tiān mén, lè zhǐ. shì yí zòu lǐ bì, jià xìng, bǎi guān chū. zhǎng jié zhě jiā jié yī, fèng cè bǎo guān jiē jìn hù, qǔ cè bǎo zhì lóng tíng nèi, yí zhàng dà lè qián dǎo, zhì zhōng gōng mén wài, lè zuò. huáng hòu jù jiǔ lóng sì fèng guān, fú yī yī, chū gé, zhì diàn shàng, nán xiàng lì. lè zhǐ, zhèng fù shǐ fèng cè bǎo quán zhì yú mén wài suǒ shè àn shàng. yǐn lǐ yǐn zhèng fù shǐ jí nèi shǐ jiān lìng jù jiù wèi. zhèng shǐ yì nèi shǐ jiān lìng qián, chēng cè lǐ shǐ chén mǒu, fù shǐ chén mǒu, fèng zhì shòu huáng hòu cè bǎo. nèi shǐ jiān lìng rù gào huáng hòu, chū, fù wèi. yǐn lǐ yǐn nèi wài mìng fù rù jiù wèi. zhèng shǐ fèng cè shòu nèi shǐ jiān lìng, nèi shǐ jiān lìng guì shòu, yǐ shòu nèi guān. fù shǐ shòu bǎo yì rú zhī. gè fù wèi. nèi shǐ jiān lìng lǜ fèng cè fèng bǎo nèi guān rù, gè zhì yú àn. shàng yí yǐn huáng hòu jiàng bì, yì tíng zhōng wèi lì. nèi guān fèng cè bǎo lì yú huáng hòu zhī dōng xī. nèi shǐ jiān lìng chēng yǒu zhì, shàng yí zòu bài. huáng hòu bài, lè zuò. sì bài, xìng, lè zhǐ. xuān zhì qì, fèng cè nèi guān yǐ cè shòu dú cè nèi guān dú qì, yǐ shòu nèi shǐ jiān lìng. nèi shǐ jiān lìng guì yǐ shòu huáng hòu, huáng hòu guì shòu, yǐ shòu sī yán. fèng bǎo rú qián yí. shòu qì, yǐ shòu sī bǎo. shàng yí zòu bài, huáng hòu bài rú qián. nèi shǐ jiān lìng chū, yì zhèng fù shǐ qián, chēng huáng hòu shòu cè lǐ bì. shǐ zhě tuì yì fèng tiān diàn héng jiē nán, běi miàn xī shàng lì, gěi shì zhōng lì yú zhèng fù shǐ dōng běi, xī xiàng. zhèng fù shǐ zài bài fù mìng yuē: fèng zhì cè mìng huáng hòu lǐ bì. yòu zài bài, gěi shì zhōng zòu wén, nǎi tuì. huáng hòu jì shòu cè bǎo, shēng zuò. yǐn lǐ yǐn nèi mìng fù bān shǒu yī rén, yì diàn zhōng hè wèi guì, zhì cí yuē: zī yù huáng hòu diàn xià yīng shòu cè bǎo, zhèng wèi zhōng gōng, qiè děng bù shèng huān qìng, jǐn fèng hè. zàn bài, lè zuò. zài bài, xìng, lè zhǐ. tuì, fù wèi. yòu yǐn wài mìng fù bān shǒu yī rén, rù jiù diàn shàng hè wèi, rú nèi mìng fù yí. lǐ bì jù chū. huáng hòu jiàng zuò, lè zuò. hái gé, lè zhǐ.
是日早,列鹵簿,陳甲士,設樂如儀。內官設皇后受冊位及冊節寶案於宮中,設香案於殿上,設權置冊寶案於香案前,設女樂于丹陛。質明,正副使及百官入。鼓三嚴,皇帝袞冕御奉天殿。禮部官奉冊寶,各置於案。諸執事官各人就殿上位立。樂作,四拜,興,樂止。承制官奏發皇后冊寶,承制訖,由中門出,降自中陛,至宣制位,曰「有制」。正副使跪,承制官宣制曰:「冊妃某氏為皇后,命卿等持節展禮。」宣畢,由殿西門入。正副使俯伏,興。執事者舉冊寶案,由中門出,降自中陛。奉節官率掌節者前導,至正副使褥位,以案置於北。掌節者脫節衣,以節授奉節官。奉節官以授正使,正使以授掌節者,掌節者跪受,興,立於正使之左。奉節官退。引禮引正使詣受冊位,奉冊官以冊授正使,正使跪受,置於案。退,復位。副使受寶亦如之。樂作,正副使四拜。興,樂止。正使隨冊,副使隨寶,掌節者前導,舉案者次之,樂作。出奉天門,樂止。侍儀奏禮畢,駕興,百官出。掌節者加節衣,奉冊寶官皆搢笏,取冊寶置龍亭內,儀仗大樂前導,至中宮門外,樂作。皇后具九龍四鳳冠,服禕衣,出閤,至殿上,南向立。樂止,正副使奉冊寶權置於門外所設案上。引禮引正副使及內使監令俱就位。正使詣內使監令前,稱冊禮使臣某,副使臣某,奉制授皇后冊寶。內使監令入告皇后,出,復位。引禮引內外命婦入就位。正使奉冊授內使監令,內使監令跪受,以授內官。副使授寶亦如之。各復位。內使監令率奉冊奉寶內官入,各置於案。尚儀引皇后降陛,詣庭中位立。內官奉冊寶立於皇后之東西。內使監令稱「有制」,尚儀奏拜。皇后拜,樂作。四拜,興,樂止。宣制訖,奉冊內官以冊授讀冊內官讀訖,以授內使監令。內使監令跪以授皇后,皇后跪受,以授司言。奉寶如前儀。受訖,以授司寶。尚儀奏拜,皇后拜如前。內使監令出,詣正副使前,稱「皇后受冊禮畢」。使者退詣奉天殿橫街南,北面西上立,給事中立於正副使東北,西向。正副使再拜復命曰:「奉制冊命皇后禮畢。」又再拜,給事中奏聞,乃退。皇后既受冊寶,升座。引禮引內命婦班首一人,詣殿中賀位跪,致詞曰:「茲遇皇后殿下膺受冊寶,正位中宮,妾等不勝歡慶,謹奉賀。」贊拜,樂作。再拜,興,樂止。退,復位。又引外命婦班首一人,入就殿上賀位,如內命婦儀。禮畢俱出。皇后降座,樂作。還閤,樂止。
cì rì, bǎi guān shàng biǎo jiān chēng hè. huáng dì yù diàn shòu hè, rú cháng yí. suì bo rì, xíng yè miào lǐ, xiān qiǎn guān yòng shēng láo xíng shì, gào yǐ huáng hòu jiāng zhī jiàn zhī yì. qián qī, huáng hòu zhāi sān rì, nèi wài mìng fù jí zhí shì nèi guān zhāi yī rì. shè huáng hòu bài wèi yú miào mén wài jí miào zhōng, shè nèi mìng fù péi sì wèi yú miào tíng nán, wài mìng fù péi sì wèi yú nèi mìng fù zhī nán. sī zàn wèi huáng hòu bài wèi zhī dōng xī, sī bīn wèi nèi mìng fù zhī běi, sī xiāng wèi xiāng àn yòu. chén guàn xǐ yú jiē dōng, sī guàn xǐ guān wèi qí suǒ. zhì rì, nèi wài mìng fù gè dí yī jí zhōng gōng nèi mén wài. huáng hòu jù jiǔ lóng sì fèng guān, fú yī yī. chū nèi gōng mén, shēng yú, zhì wài mén wài jiàng yú, shēng zhòng dí chē. gǔ chuī shè ér bù zuò. shàng yí chén yí wèi, cì wài mìng fù, cì nèi mìng fù, jiē chéng chē qián dǎo. nèi shǐ jiān hù cóng, sù wèi chén bīng zhàng qián hòu dǎo cóng. huáng hòu zhì miào mén, sī bīn yǐn mìng fù xiān rù. huáng hòu jiàng chē, sī zàn dǎo zì zuǒ mén rù, jiù wèi, běi xiàng lì. mìng fù gè jiù wèi, běi xiàng lì. sī zàn zòu bài, sī bīn zàn bài, huáng hòu jí mìng fù jiē zài bài, xìng. sī zàn qǐng yì guàn xǐ wèi, guàn shǒu shuì jué shǒu, yóu dōng bì shēng, zhì shén wèi qián. sī zàn zòu shàng xiāng zhě sān, sī xiāng pěng xiāng yú yòu, huáng hòu sān shàng qì, dǎo fù wèi, zàn bài rú qián. sī zàn zòu lǐ bì, huáng hòu chū zì miào zhī zuǒ mén, mìng fù yǐ cì chū. huáng hòu shēng chē, mìng fù qián dǎo, rú lái yí. guò miào, gǔ chuī zhèn zuò, huáng hòu rù gōng. shì rì, huáng dì yàn qún chén yú jǐn shēn diàn, huáng hòu yàn nèi wài mìng fù yú zhōng gōng. jiē rú zhēng dàn yàn huì yí.
次日,百官上表箋稱賀。皇帝御殿受賀,如常儀。遂卜日,行謁廟禮,先遣官用牲牢行事,告以皇后將祗見之意。前期,皇后齋三日,內外命婦及執事內官齋一日。設皇后拜位於廟門外及廟中,設內命婦陪祀位於廟庭南,外命婦陪祀位於內命婦之南。司贊位皇后拜位之東西,司賓位內命婦之北,司香位香案右。陳盥洗於階東,司盥洗官位其所。至日,內外命婦各翟衣集中宮內門外。皇后具九龍四鳳冠,服禕衣。出內宮門,升輿,至外門外降輿,升重翟車。鼓吹設而不作。尚儀陳儀衛,次外命婦,次內命婦,皆乘車前導。內使監扈從,宿衛陳兵仗前後導從。皇后至廟門,司賓引命婦先入。皇后降車,司贊導自左門入,就位,北向立。命婦各就位,北向立。司贊奏拜,司賓贊拜,皇后及命婦皆再拜,興。司贊請詣盥洗位,盥手帨抉手,由東陛升,至神位前。司贊奏上香者三,司香捧香於右,皇后三上訖,導復位,贊拜如前。司贊奏禮畢,皇后出自廟之左門,命婦以次出。皇后升車,命婦前導,如來儀。過廟,鼓吹振作,皇后入宮。是日,皇帝宴群臣于謹身殿,皇后宴內外命婦於中宮。皆如正旦宴會儀。
jí chéng zǔ jí wèi, cè huáng hòu xú shì, qí zhì xiǎo yì. huáng dì pí biàn fú yù huá gài diàn, hàn lín yuàn guān yǐ zhào shū yòng bǎo qì, rán hòu yù fèng tiān diàn, chuán zhì huáng hòu shòu cè. lǐ bì, hàn lín guān yǐ zhào shū shòu lǐ bù guān, lǐ bù guān fèng zhào shū yú chéng tiān mén kāi dú. huáng dì hái gōng, lǜ huáng hòu jù fú yì fèng xiān diàn yè gào bì. huáng hòu jù fú yú nèi diàn, qí huáng dì shēng zuò. zàn yǐn nǚ guān dǎo yì bài wèi, xíng xiè ēn lǐ, lè zuò. bā bài, xìng, lè zhǐ. lǐ bì. cì rì, huáng dì huáng hòu shòu hè yàn huì, rú qián yí. tiān shùn bā nián, zēng dìng qīn wáng yú huáng dì qián qìng hè, cì yì huáng tài hòu qìng hè, cì yì huáng hòu qián bā bài yí. jiā jìng shí sān nián, cè huáng hòu fāng shì, lǐ chén jù yí zhù, yǒu yè gào nèi diàn yí, wú yè gào tài miào shì miào zhī lǐ, dì mìng yì zēng. yú shì lǐ chén yǐ yí shàng. xiān qī zhāi sān rì, suǒ sī chén shè rú shí xiá yí. zhì rì, huáng dì yù hé, huáng hòu fēi yù dí chē, tóng yì tài miào. mìng guān fèng qī miào zhǔ shēng shén zuò qì. huáng dì fèng gāo huáng dì zhǔ, huáng hòu fèng gāo huáng hòu zhǔ, chū shēng shén zuò. yíng shén shàng xiāng diàn bó guàn xiàn, lè zuò zhǐ, jiē rú yí. cì yì shì miào xíng lǐ, tóng shàng yí. lóng qìng yuán nián zēng dìng, bān zhào cì rì, mìng fù xíng jiàn huáng hòu lǐ.
及成祖即位,冊皇后徐氏,其制小異。皇帝皮弁服御華蓋殿,翰林院官以詔書用寶訖,然後御奉天殿,傳制皇后受冊。禮畢,翰林官以詔書授禮部官,禮部官奉詔書於承天門開讀。皇帝還宮,率皇后具服詣奉先殿謁告畢。皇后具服於內殿,俟皇帝升座。贊引女官導詣拜位,行謝恩禮,樂作。八拜,興,樂止。禮畢。次日,皇帝皇后受賀宴會,如前儀。天順八年,增定親王於皇帝前慶賀,次詣皇太后慶賀,次詣皇后前八拜儀。嘉靖十三年,冊皇后方氏,禮臣具儀注,有謁告內殿儀,無謁告太廟世廟之禮,帝命議增。於是禮臣以儀上。先期齋三日,所司陳設如時祫儀。至日,皇帝御輅,皇后妃御翟車,同詣太廟。命官奉七廟主升神座訖。皇帝奉高皇帝主,皇后奉高皇后主,出升神座。迎神、上香、奠帛、祼獻,樂作止,皆如儀。次詣世廟行禮,同上儀。隆慶元年增定,頒詔次日,命婦行見皇后禮。
cè fēi zhī yí. zì hóng wǔ sān nián cè sūn shì wèi guì fēi, dìng huáng dì bù yù diàn, chéng zhì guān xuān zhì yuē: fēi mǒu shì, tè fēng mǒu fēi, mìng qīng děng chí jié xíng lǐ. dàn shòu cè, wú bǎo, yú bìng rú zhōng gōng yí. yǒng lè qī nián, dìng cè fēi lǐ. huáng dì pí biàn fú yù huá gài diàn, chuán zhì. zhì xuān zōng lì sūn guì fēi, shǐ shòu bǎo, xiàn zōng fēng wàn guì fēi, shǐ chēng huáng, fēi hóng wǔ zhī jiù yǐ. jiā jìng shí nián, dì cè jiǔ pín, lǐ guān shàng yí zhù. xiān rì, suǒ sī chén shè yí zhàng rú shuò wàng yí. zhì qī, huáng dì jù gǔn miǎn, gào tài miào shì miào qì, yì pí biàn fú, yù huá gài diàn. bǎi guān gōng fú rù xíng lǐ. zhèng fù shǐ cháo fú chéng zhì, jǔ jié cè zhì jiǔ pín gōng. jiǔ pín yíng yú gōng mén wài, suí zhì bài wèi. nǚ guān xuān cè, jiǔ pín shòu cè, xiān hòu bā bài. sòng jié chū gōng mén fù mìng. jiǔ pín suí jù fú hòu, huáng hòu lǜ yì fèng xiān diàn yè gào, jí yì huáng dì huáng hòu qián xiè ēn, jù rú cè fēi lǐ. wéi guī yòng cì yù, gǔ wén yín cè shǎo shā yú huáng fēi wǔ fēn zhī yī. èr shí nián, cè dé fēi zhāng shì, yǐ fēi jiāng jiù shì, ér dì fāng jìng shè, bù chuán zhì, bù yè gào nèi diàn, yú bìng rú jiù.
冊妃之儀。自洪武三年冊孫氏為貴妃,定皇帝不御殿,承制官宣制曰:「妃某氏,特封某妃,命卿等持節行禮。」但授冊,無寶,餘並如中宮儀。永樂七年,定冊妃禮。皇帝皮弁服御華蓋殿,傳制。至宣宗立孫貴妃,始授寶,憲宗封萬貴妃,始稱皇,非洪武之舊矣。嘉靖十年,帝冊九嬪,禮官上儀注。先日,所司陳設儀仗如朔望儀。至期,皇帝具袞冕,告太廟、世廟訖,易皮弁服,御華蓋殿。百官公服入行禮。正、副使朝服承制,舉節冊至九嬪宮。九嬪迎於宮門外,隨至拜位。女官宣冊,九嬪受冊,先後八拜。送節出宮門復命。九嬪隨具服候,皇后率詣奉先殿謁告,及詣皇帝、皇后前謝恩,俱如冊妃禮。惟圭用次玉,谷文、銀冊少殺於皇妃五分之一。二十年,冊德妃張氏,以妃將就室,而帝方靜攝,不傳制,不謁告內殿,餘並如舊。
cè huáng tài zǐ jí huáng tài zǐ fēi yí
冊皇太子及皇太子妃儀
zì hàn dài shǐ chēng huáng tài zǐ, míng dì shǐ yǒu lín xuān cè bài zhī yí. táng zé nián zhǎng zhě lín xuān cè shòu, yòu zhě qiǎn shǐ nèi cè. sòng wéi yòng lín xuān. yuán wéi yòng nèi cè, bù yǐ zhǎng yòu.
自漢代始稱皇太子,明帝始有臨軒、冊拜之儀。唐則年長者臨軒冊授,幼者遣使內冊。宋惟用臨軒。元惟用內冊,不以長幼。
míng xìng, dìng zhì, cè huáng tài zǐ, suǒ sī chén shè rú cè hòu yí. shè huáng tài zǐ bài wèi yú dān bì shàng. zhōng yán, huáng dì gǔn miǎn yù jǐn shēn diàn, huáng tài zǐ miǎn fú qí yú fèng tiān mén. wài bàn, huáng dì shēng fèng tiān diàn, yǐn lǐ dǎo huáng tài zǐ rù fèng tiān dōng mén. lè zuò, yóu dōng jiē shēng zhì dān bì wèi, lè zhǐ. bǎi guān gè jiù dan chi wèi. lè zuò, huáng tài zǐ zài bài, xìng, lè zhǐ. chéng zhì guān yóu diàn zhōng mén chū, lì yú mén wài, yuē: yǒu zhì. huáng tài zǐ guì. xuān zhì yuē: cè zhǎng zi mǒu wèi huáng tài zǐ. huáng tài zǐ fǔ fú, xìng, lè zuò. zài bài. lè zhǐ. yǐn lǐ dǎo huáng tài zǐ yóu diàn dōng mén rù, lè zuò. nèi zàn dǎo zhì yù zuò qián, lè zhǐ. nèi zàn zàn guì, zàn xuān cè. xuān bì, zàn jìn guī, zàn shòu cè. huáng tài zǐ jìn guī, guì shòu cè, yǐ shòu nèi shì. fù zàn shòu bǎo, rú shòu cè yí. zàn chū guī, huáng tài zǐ chū guī, fǔ fú, xìng, yóu diàn dōng mén chū. zhí shì guān jǔ jié cè bǎo suí chū. huáng tài zǐ fù wèi, lè zuò. sì bài xìng, lè zhǐ. yóu dōng jiē jiàng, lè zuò. zhì fèng tiān mén, lè zhǐ. yí zhàng gǔ lè yíng cè bǎo zhì wén huá diàn, chí jié guān chí jié fù mìng, lǐ bù guān fèng zhào shū fù wǔ mén kāi dú, bǎi guān yíng zhào zhì zhōng shū shěng, bān xíng. shì yí zòu lǐ bì, jià xìng, hái gōng. huáng tài zǐ yì nèi diàn, hòu huáng hòu shēng zuò, xíng cháo xiè lǐ, sì bài, gōng xiè yuē: xiǎo zi mǒu, zī shòu cè mìng, jǐn yì mǔ hòu diàn xià gōng xiè. fù sì bài, lǐ bì. qīn wáng shì zǐ jùn wáng qí yú wén huá diàn bì shàng. huáng tài zǐ shēng zuò, qīn wáng yǐ xià yóu dōng bì shēng, jiù bài wèi sì bài. zhǎng wáng gōng hè yuē: xiǎo dì mǒu, zī yù zhǎng xiōng huáng tài zǐ róng yīng cè bǎo, bù shèng xīn biàn zhī zhì, jǐn lǜ zhū dì yì diàn xià chēng hè. hè bì, jiē sì bài. huáng tài zǐ xìng, yǐ cì chū. zhū wáng yì zhōng gōng sì bài, zhǎng wáng zhì cí hè bì, jiē sì bài chū. shì rì, huáng tài zǐ yì wǔ yīng diàn jiàn zhū shū, háng jiā rén lǐ, sì bài, zhū shū xī xiàng zuò shòu. jiàn zhū xiōng, háng jiā rén lǐ, èr bài, zhū xiōng xī xiàng lì shòu. cì rì, bǎi guān jìn biǎo jiān qìng hè, nèi wài mìng fù qìng hè zhōng gōng, rú cháng yí. nǎi zé rì, tài zǐ yè tài miào.
明興,定製,冊皇太子,所司陳設如冊後儀。設皇太子拜位于丹陛上。中嚴,皇帝袞冕御謹身殿,皇太子冕服俟於奉天門。外辦,皇帝升奉天殿,引禮導皇太子入奉天東門。樂作,由東階升至丹陛位,樂止。百官各就丹墀位。樂作,皇太子再拜,興,樂止。承制官由殿中門出,立於門外,曰:「有制」。皇太子跪。宣制曰:「冊長子某為皇太子。」皇太子俯伏,興,樂作。再拜。樂止。引禮導皇太子由殿東門入,樂作。內贊導至御座前,樂止。內贊贊跪,贊宣冊。宣畢,贊搢圭,贊授冊。皇太子搢圭,跪受冊,以授內侍。復贊授寶,如授冊儀。贊出圭,皇太子出圭,俯伏,興,由殿東門出。執事官舉節冊寶隨出。皇太子復位,樂作。四拜興,樂止。由東階降,樂作。至奉天門,樂止。儀仗、鼓樂迎冊寶至文華殿,持節官持節復命,禮部官奉詔書赴午門開讀,百官迎詔至中書省,頒行。侍儀奏禮畢,駕興,還宮。皇太子詣內殿,候皇后升座,行朝謝禮,四拜,恭謝曰:「小子某,茲受冊命,謹詣母后殿下恭謝。」復四拜,禮畢。親王、世子、郡王俟於文華殿陛上。皇太子升座,親王以下由東陛升,就拜位四拜。長王恭賀曰:「小弟某,茲遇長兄皇太子榮膺冊寶,不勝欣忭之至,謹率諸弟詣殿下稱賀。」賀畢,皆四拜。皇太子興,以次出。諸王詣中宮四拜,長王致詞賀畢,皆四拜出。是日,皇太子詣武英殿見諸叔,行家人禮,四拜,諸叔西向坐受。見諸兄,行家人禮,二拜,諸兄西向立受。次日,百官進表箋慶賀,內外命婦慶賀中宮,如常儀。乃擇日,太子謁太廟。
hóng wǔ èr shí bā nián, huáng tài zǐ qīn wáng jù shòu jīn cè, bù yòng bǎo. yǒng lè èr nián dìng, xiān sān rì zhāi jiè, qiǎn guān jì gào tiān dì zōng miào, shòu cè bǎo bì, xiān yì tài miào yè gào, hòu zhì fèng tiān diàn xiè ēn, nǎi rù xiè zhōng gōng. èr shí èr nián shí yuè, cè dōng gōng, yǐ zǐ gōng zài bìn, lè shè ér bù zuò. fèng xiān diàn xíng lǐ bì, réng yì jǐ yán yè gào. xuān dé èr nián shí yī yuè, huáng zǐ shēng, qún chén biǎo qǐng lì tài zǐ, sān nián èr yuè xíng lǐ, yǐ tài zǐ shàng yòu, nǎi mìng zhèng fù shǐ shòu cè bǎo yú wén huá mén. chéng huà shí yī nián yǐ cè lì huáng tài zǐ lǐ chéng, wén wǔ guān fēn wǔ děng, cì cǎi duàn yǒu chà. jiā jìng shí bā nián èr, yuè cè dōng gōng, dì yì nán jiāo gào shàng dì, yì tài miào gào huáng zǔ, zì běi jiāo jí liè shèng zōng miào yǐ xià jiē qiǎn guān. shí tài zǐ fāng èr suì, bǎo mǔ fèng zhī, yíng cè bǎo yú wén huá diàn mén, yì huáng dì qián xiè ēn, huáng hòu guì fēi dài tài zǐ bā bài. yì huáng hòu qián, guì fēi dài bā bài. yì guì fēi qián, bǎo mǔ dài sì bài. yú rú cháng yí.
洪武二十八年,皇太子、親王俱授金冊,不用寶。永樂二年定,先三日齋戒,遣官祭告天地、宗廟,受冊寶畢,先詣太廟謁告,後至奉天殿謝恩,乃入謝中宮。二十二年十月,冊東宮,以梓宮在殯,樂設而不作。奉先殿行禮畢,仍詣几筵謁告。宣德二年十一月,皇子生,群臣表請立太子,三年二月行禮,以太子尚幼,乃命正、副使授冊寶於文華門。成化十一年以冊立皇太子禮成,文武官分五等,賜彩緞有差。嘉靖十八年二,月冊東宮,帝詣南郊告上帝,詣太廟告皇祖,自北郊及列聖宗廟以下皆遣官。時太子方二歲,保姆奉之,迎冊寶於文華殿門,詣皇帝前謝恩,皇后、貴妃代太子八拜。詣皇后前,貴妃代八拜。詣貴妃前,保姆代四拜。餘如常儀。
qí huáng tài zǐ fēi shòu cè, yǔ huáng tài zǐ tóng rì chuán zhì. jié cè jiāng zhì nèi diàn, fēi jiàng zì dōng jiē, yíng zhì yú àn. zàn jiù bài wèi, zàn guì, fēi guì. zàn xuān cè, nǚ guān guì qǔ cè, lì xuān bì. zàn shòu cè, zàn jìn guī. nǚ guān yǐ cè shòu fēi, fēi jìn guī, shòu cè qì, yǐ shòu nǚ guān. nǚ guān guì shòu, pěng lì. zàn chū guī, xìng, sì bài. lǐ bì, nèi guān chí jié chū, fēi sòng zhì diàn wài, zhèng fù shǐ chí jié fù mìng. shì rì, fēi jù lǐ fú yì fèng xiān diàn xíng yè gào lǐ. suí yì gōng mén, qí huáng dì huáng hòu shēng zuò, rù xiè ēn, xíng bā bài lǐ. yòu yì gè gōng huáng fēi qián, xíng sì bài lǐ. hái gōng, yì huáng tài zǐ qián, yì sì bài. lǐ bì, shēng zuò, wáng fēi gōng zhǔ jùn zhǔ jí wài mìng fù, yú dan chi bài hè rú yí.
其皇太子妃受冊,與皇太子同日傳制。節冊將至內殿,妃降自東階,迎置於案。贊就拜位,贊跪,妃跪。贊宣冊,女官跪取冊,立宣畢。贊授冊,贊搢圭。女官以冊授妃,妃搢圭,受冊訖,以授女官。女官跪受,捧立。贊出圭,興,四拜。禮畢,內官持節出,妃送至殿外,正副使持節復命。是日,妃具禮服詣奉先殿行謁告禮。隨詣宮門,俟皇帝、皇后升座,入謝恩,行八拜禮。又詣各宮皇妃前,行四拜禮。還宮,詣皇太子前,亦四拜。禮畢,升座,王妃、公主、郡主及外命婦,于丹墀拜賀如儀。
cè qīn wáng jí wáng fēi yí
冊親王及王妃儀
hàn cè qīn wáng yú miào. táng lín xuān cè mìng, lǐ jí xiáng bèi. sòng yǒu cè mìng zhī wén, jiē shàng biǎo cí miǎn, wéi yíng guān gào hái dì. yuán yì jiàng zhì mìng zhī, bù xíng cè lǐ.
漢冊親王於廟。唐臨軒冊命,禮極詳備。宋有冊命之文,皆上表辭免,惟迎官誥還第。元亦降制命之,不行冊禮。
míng hóng wǔ sān nián dìng zhì, cè mìng qīn wáng, xiān qī gào zōng miào, suǒ sī chén shè rú cè dōng gōng yí. zhì rì, huáng dì yù fèng tiān diàn, huáng tài zǐ qīn wáng yóu fèng tiān dōng mén rù. lè zuò, shēng zì dōng bì. huáng tài zǐ yóu diàn dōng mén rù, nèi zàn dǎo zhì yù qián, shì lì wèi. qīn wáng rù zhì dān bì bài wèi, lè zhǐ. zàn bài, lè zuò. zài bài, xìng, lè zhǐ. chéng zhì guān chéng zhì rú yí, zhū wáng jiē guì, xuān zhì yuē: fēng huáng zǐ mǒu wèi mǒu wáng, mǒu wèi mǒu wáng. xuān bì, zhū wáng fǔ fú, xìng. zàn bài, lè zuò. zài bài, xìng, lè zhǐ. yǐn lǐ dǎo wáng yóu diàn dōng wài rù, lè zuò. nèi zàn yǐn zhì yù zuò qián bài wèi, lè zhǐ. wáng guì. zàn shòu cè, pěng cè guān yǐ cè shòu dú cè guān, dú qì, yǐ shòu chéng xiàng. chéng xiàng shòu wáng, wáng jìn guī shòu, yǐ shòu nèi shǐ. shòu bǎo rú shàng yí. qì, wáng chū guī, fǔ fú, xìng. yǐn lǐ dǎo wáng chū, fù wèi. yǐ cì yǐn zhū wáng rù diàn, shòu cè bǎo rú yí. nèi shǐ yǐ cè bǎo zhì cǎi tíng qì, zàn bài, lè zuò. zhū wáng jiē sì bài, xìng, lè zhǐ. nèi shǐ jǔ tíng qián xíng, qīn wáng yóu dōng jiē jiàng, lè zuò. chū fèng tiān dōng mén, lè zhǐ. lǐ bù shàng shū qǐng zhào shū yòng bǎo, fù wǔ mén kāi dú. lǐ bì, huáng dì hái gōng, huáng tài zǐ chū. wáng nián yòu, zé qiǎn guān jī cè bǎo shòu zhī. chéng xiàng chéng zhì zhì wáng suǒ, dōng běi lì, xī nán xiàng, xuān zhì. zuì yòu zhě xíng bǎo bào zhī lǐ. shì rì, qīn wáng cháo xiè huáng hòu tài zǐ, yǔ dōng gōng shòu cè cháo xiè tóng. qīn wáng gè zì xíng hè, yòu zhě yì zhǎng zhě, xíng sì bài lǐ. bǎi guān yì qīn wáng hè, yì xíng sì bài lǐ. chéng xiàng zhì diàn shàng guì, wén wǔ guān yú tíng zhōng. chéng xiàng zhì cí yuē: mǒu guān mǒu děng, zī yù qīn wáng diàn xià róng yīng cè bǎo, fēng jiàn lǐ chéng, wú rèn xīn biàn zhī zhì. hè bì, chéng xiàng jí bǎi guān fù sì bài. cì rì, huáng tài zǐ miǎn fú yú fèng tiān diàn cháo hè huáng dì, tài zǐ zhì cí yuē: zhǎng zi mǒu, zī yù zhū dì mǒu děng shòu fēng jiàn guó, jǐn yì fù huáng bì xià chēng hè. hè zhōng gōng, zhì cí yuē: jǐn yì mǔ hòu diàn xià chēng hè. bǎi guān jìn biǎo jiān hè huáng dì jí zhōng gōng dōng gōng, rú dōng gōng shòu cè yí. nèi wài mìng fù hè zhōng gōng, zhì cí yuē: qiè mǒu shì děng, zī yù qīn wáng shòu fēng jiàn guó, gōng yì huáng hòu diàn xià chēng hè. shì rì, bǎi guān jí mìng fù gè cì yàn. zé rì, zhū wáng yè tài miào. shí qín jìn yàn chǔ wú wǔ wáng jiē zhǎng, ér qí tán zhào lǔ sì wáng fāng yòu, gù jiān jù qí zhì. jìng jiāng wáng zé yǐ qīn wáng fēng, gù shì qín jìn yí.
明洪武三年定製,冊命親王,先期告宗廟,所司陳設如冊東宮儀。至日,皇帝御奉天殿,皇太子、親王由奉天東門入。樂作,升自東陛。皇太子由殿東門入,內贊導至御前,侍立位。親王入至丹陛拜位,樂止。贊拜,樂作。再拜,興,樂止。承制官承制如儀,諸王皆跪,宣制曰:「封皇子某為某王,某為某王。」宣畢,諸王俯伏,興。贊拜,樂作。再拜,興,樂止。引禮導王由殿東外入,樂作。內贊引至御座前拜位,樂止。王跪。贊授冊,捧冊官以冊授讀冊官,讀訖,以授丞相。丞相授王,王搢圭受,以授內使。授寶如上儀。訖,王出圭,俯伏,興。引禮導王出,復位。以次引諸王入殿,授冊寶如儀。內使以冊寶置彩亭訖,贊拜,樂作。諸王皆四拜,興,樂止。內使舉亭前行,親王由東階降,樂作。出奉天東門,樂止。禮部尚書請詔書用寶,赴午門開讀。禮畢,皇帝還宮,皇太子出。王年幼,則遣官齎冊寶授之。丞相承制至王所,東北立,西南向,宣制。最幼者行保抱之禮。是日,親王朝謝皇后、太子,與東宮受冊朝謝同。親王各自行賀,幼者詣長者,行四拜禮。百官詣親王賀,亦行四拜禮。丞相至殿上跪,文武官於庭中。丞相致詞曰:「某官某等,茲遇親王殿下榮膺冊寶,封建禮成,無任欣忭之至。」賀畢,丞相及百官復四拜。次日,皇太子冕服於奉天殿朝賀皇帝,太子致詞曰:「長子某,茲遇諸弟某等受封建國,謹詣父皇陛下稱賀。」賀中宮,致詞曰:「謹詣母后殿下稱賀。」百官進表箋賀皇帝及中宮、東宮,如東宮受冊儀。內外命婦賀中宮,致詞曰:「妾某氏等,茲遇親王受封建國,恭詣皇后殿下稱賀。」是日,百官及命婦各賜宴。擇日,諸王謁太廟。時秦、晉、燕、楚、吳五王皆長,而齊、潭、趙、魯四王方幼,故兼具其制。靖江王則以親王封,故視秦、晉儀。
èr shí bā nián dìng zhì, qīn wáng dí zhǎng zi, nián shí suì, shòu jīn cè bǎo, lì wèi wáng shì zǐ. cì dí jí shù zǐ jiē fēng jùn wáng. fán wáng shì zǐ bì yǐ dí zhǎng, wáng nián sān shí, zhèng fēi wèi yǒu dí zǐ, qí zi zhǐ wèi jùn wáng. dài wáng yǔ zhèng fēi nián wǔ shí wú dí zǐ, shǐ lì shù zhǎng zi wèi wáng shì zǐ, xí fēng. cháo tíng qiǎn rén xíng cè mìng zhī lǐ. chéng huà mò, fēng xìng qí yì héng yōng wǔ wáng, dì qīn gào fèng xiān diàn, qiǎn shǐ jiù gè wáng fǔ cè zhī, bà lín xuān lǐ. ér zhū wáng dāng xí fēng zhě, jù yú suì zhōng qiǎn guān cè fēng. jiā jìng zhōng, gǎi yú mèng chūn, zhe wèi lìng. cè wáng fēi yǔ cè tài zǐ fēi yí tóng.
二十八年定製,親王嫡長子,年十歲,授金冊寶,立為王世子。次嫡及庶子皆封郡王。凡王世子必以嫡長,王年三十,正妃未有嫡子,其子止為郡王。待王與正妃年五十無嫡子,始立庶長子為王世子,襲封。朝廷遣人行冊命之禮。成化末,封興、岐、益、衡、雍五王,帝親告奉先殿,遣使就各王府冊之,罷臨軒禮。而諸王當襲封者,俱於歲終遣官冊封。嘉靖中,改於孟春,著為令。冊王妃與冊太子妃儀同。
cè gōng zhǔ yí. hóng wǔ jiǔ nián qī yuè, mìng shǐ cè gōng zhǔ. shè cè àn yú qīng gān gōng yù zuò zhī dōng nán, cè yòng yín zì dù jīn. huáng dì huáng hòu shēng yù zuò, qiǎn shǐ pěng cè chuán zhì rú yí. shǐ zhě zhì huá gài diàn, gōng zhǔ bài shòu, qí yí lüè yǔ cè tài zǐ fēi tóng. fán huáng gū yuē dà zhǎng gōng zhǔ, huáng zǐ mèi yuē zhǎng gōng zhǔ, huáng nǚ yuē gōng zhǔ, qīn wáng nǚ yuē jùn zhǔ, jùn wáng nǚ yuē xiàn zhǔ, sūn nǚ yuē jùn jūn, céng sūn nǚ yuē xiàn jūn, xuán sūn nǚ yuē xiāng jūn. jùn zhǔ yǐ xià, shòu gào fēng, bù cè mìng.
冊公主儀。洪武九年七月,命使冊公主。設冊案於清乾宮御座之東南,冊用銀字鍍金。皇帝、皇后升御座,遣使捧冊傳制如儀。使者至華蓋殿,公主拜受,其儀略與冊太子妃同。凡皇姑曰大長公主,皇姊妹曰長公主,皇女曰公主,親王女曰郡主,郡王女曰縣主,孫女曰郡君,曾孫女曰縣君,玄孫女曰鄉君。郡主以下,受誥封,不冊命。
huáng dì jiā yuán fú yí
皇帝加元服儀
gǔ zhě guān bì yú miào, tiān zǐ sì jiā. wèi yǐ hòu shǐ guān yú zhèng diàn, yòu yǐ tiān zǐ zhì zūn, lǐ wéi yī jiā, lì dài yīn zhī.
古者冠必於廟,天子四加。魏以後始冠於正殿,又以天子至尊,禮惟一加,歷代因之。
míng hóng wǔ sān nián dìng zhì. xiān qī, tài shǐ yuàn bo rì, gōng bù zhì miǎn fú, hàn lín yuàn zhuàn zhù wén, lǐ bù jù yí zhù. zhōng shū shěng chéng zhì, mìng mǒu guān shè tài shī, mǒu guān shè tài wèi. jì bo rì, qiǎn guān gào tiān dì zōng miào. qián yī rì, nèi shǐ jiān lìng chén yù guān xí yú fèng tiān diàn zhèng zhōng, qí nán shè miǎn fú àn jí xiāng àn bǎo àn. shì yí sī shè tài shī tài wèi qǐ jū wèi yú wén lóu nán, xī xiàng, shè bài wèi yú dan chi nèi dào, shè shì lì wèi yú diàn shàng yù xí xī, shè guàn xǐ wèi yú dān bì xī. qí bǎi guān jí zhū zhí shì wèi cì rú dà cháo yí. shì rì zhì míng, gǔ sān yán, bǎi guān rù. huáng dì fú kōng dǐng zé shuāng tóng jì shuāng yù dǎo jiàng shā páo, yù yú yǐ chū. shì wèi jǐng bì zòu rú yí. huáng dì shēng zuò. míng biān bào shí qì, tōng bān zàn gè gòng shì. tài shī tài wèi xiān rù, jiù bài wèi, bǎi guān jiē rù. zàn bài, lè zuò. sì bài, xìng, lè zhǐ. yǐn lǐ dǎo tài shī xiān yì guàn xǐ wèi, jìn hù guàn shuì qì, chū hù, yóu xī bì shēng. nèi zàn jiē yǐn zhì yù xí xī, dōng xiàng lì. yǐn lǐ fù dǎo tài wèi guàn jìn qì, rù lì yú tài shī nán. shì yí zòu qǐng jiā yuán fú. tài wèi yì huáng dì qián, shǎo yòu, guì jìn hù. tuō kōng dǐng zé yǐ shòu nèi shǐ, zhì yú xiāng. jìn zhì shè lí bì, chū hù, xìng, tuì lì yú xī. tài shī qián, běi xiàng lì. nèi shǐ jiān lìng qǔ miǎn lì yú zuǒ, tài shī zhù yuē: lìng yuè jí rì, shǐ jiā yuán fú, shòu kǎo wéi qí, yǐ jiè jǐng fú. nèi shǐ jiān lìng pěng miǎn, guì shòu tài shī. tài shī jìn hù, guì shòu miǎn. jiā guàn jiā zān yīng qì, chū hù, xìng, tuì lì yú xī. yù yòng jiān lìng zòu qǐng huáng dì zhe gǔn fú, huáng dì xìng, zhe gǔn fú. shì yí zòu qǐng jiù yù zuò, nèi zàn zàn jìn lǐ, lè zuò. tài shī yì yù qián běi miàn lì, guāng lù qīng fèng jiǔ jìn shòu tài shī, tài shī jìn hù shòu jiǔ, zhù yuē: gān lǐ wéi hòu, jiā jiàn lìng fāng. chéng tiān zhī xiū, shòu kǎo bù wàng. zhù qì, guì shòu nèi shǐ. nèi shǐ guì shòu jiǔ, pěng jìn. huáng dì shòu, jì shǎo xǔ, cuì jiǔ qì, yǐ xū zhǎn shòu nèi shǐ, lè zhǐ. nèi shǐ shòu zhǎn jiàng, shòu tài shī. tài shī shòu zhǎn xìng, yǐ shòu guāng lù qīng, guāng lù qīng shòu zhǎn tuì. tài shī chū hù, tuì, fù wèi. nèi zàn dǎo tài shī tài wèi chū diàn xī mén, lè zuò, jiàng zì xī jiē. yǐn lǐ dǎo zhì dan chi bài wèi, lè zhǐ. zàn bài, lè zuò. tài shī tài wèi jí wén wǔ guān jiē sì bài, xìng, lè zhǐ. sān wǔ dǎo, shān hū, fǔ fú, xìng, lè zuò. fù sì bài, lè zhǐ. lǐ bì, huáng dì xìng, míng biān, lè zuò. rù gōng, lè zhǐ. bǎi guān chū. huáng dì gǎi fú tōng tiān guān jiàng shā páo, bài yè tài hòu, rú zhēng dàn yí. zé rì yè tài miào, yǔ shí jì tóng. míng rì, bǎi guān gōng fú chēng hè, cì yàn jǐn shēn diàn.
明洪武三年定製。先期,太史院卜日,工部制冕服,翰林院撰祝文,禮部具儀注。中書省承制,命某官攝太師,某官攝太尉。既卜日,遣官告天地、宗廟。前一日,內使監令陳御冠席於奉天殿正中,其南設冕服案及香案寶案。侍儀司設太師、太尉起居位於文樓南,西向,設拜位于丹墀內道,設侍立位於殿上御席西,設盥洗位于丹陛西。其百官及諸執事位次如大朝儀。是日質明,鼓三嚴,百官入。皇帝服空頂幘、雙童髻、雙玉導、絳紗袍,御輿以出。侍衛警蹕奏如儀。皇帝升座。鳴鞭報時訖,通班贊各供事。太師太尉先入,就拜位,百官皆入。贊拜,樂作。四拜,興,樂止。引禮導太師先詣盥洗位,搢笏盥帨訖,出笏,由西陛升。內贊接引至御席西,東向立。引禮復導太尉盥搢訖,入立於太師南。侍儀奏請加元服。太尉詣皇帝前,少右,跪搢笏。脫空頂幘以授內使,置於箱。進櫛設纚畢,出笏,興,退立於西。太師前,北向立。內使監令取冕立於左,太師祝曰:「令月吉日,始加元服,壽考維祺,以介景福。」內使監令捧冕,跪授太師。太師搢笏,跪受冕。加冠、加簪纓訖,出笏,興,退立於西。御用監令奏請皇帝著袞服,皇帝興,著袞服。侍儀奏請就御座,內贊贊進醴,樂作。太師詣御前北面立,光祿卿奉酒進授太師,太師搢笏受酒,祝曰:「甘醴惟厚,嘉薦令芳。承天之休,壽考不忘。」祝訖,跪授內使。內使跪受酒,捧進。皇帝受,祭少許,啐酒訖,以虛盞授內使,樂止。內使受盞降,授太師。太師受盞興,以授光祿卿,光祿卿受盞退。太師出笏,退,復位。內贊導太師太尉出殿西門,樂作,降自西階。引禮導至丹墀拜位,樂止。贊拜,樂作。太師太尉及文武官皆四拜,興,樂止。三舞蹈,山呼,俯伏,興,樂作。復四拜,樂止。禮畢,皇帝興,鳴鞭,樂作。入宮,樂止。百官出。皇帝改服通天冠、絳紗袍,拜謁太后,如正旦儀。擇日謁太廟,與時祭同。明日,百官公服稱賀,賜宴謹身殿。
wàn lì sān nián zhēng yuè, dì zé rì zhǎng fā, mìng lǐ bù jù yí. dà xué shì zhāng jū zhèng děng yán: lǐ zhòng guān hūn, huáng shàng qián zài dōng gōng yǐ xíng guān lǐ, sān jiā chēng zūn, zhí jué ér yìn. jù lǐ jì chéng, kě lüè qí xì. bù bì mìng bù chén nǐ yì. dì xiān qī zhì fèng xiān diàn hóng xiào diàn shén xiāo diàn yǐ zhǎng fā gào. lǐ bì, yì liǎng gōng huáng tài hòu, xíng wǔ bài sān kòu tóu lǐ, suí yù gān qīng gōng shòu hè. dì shì zhī, suì zhe wèi lìng.
萬曆三年正月,帝擇日長發,命禮部具儀。大學士張居正等言:「禮重冠婚,皇上前在東宮已行冠禮,三加稱尊,執爵而酳。巨禮既成,可略其細。不必命部臣擬議。第先期至奉先殿、弘孝殿、神霄殿以長發告。禮畢,詣兩宮皇太后,行五拜三叩頭禮,隨御乾清宮受賀。」帝是之,遂著為令。
huáng tài zǐ huáng zǐ guān lǐ
皇太子皇子冠禮
lǐ yuē: guān yú zuò, yǐ zhe dài yě. jiào yú kè wèi, sān jiā mí zūn, jiā yǒu chéng yě. yǐ guān ér zì zhī, chéng rén zhī dào yě. suī tiān zǐ zhī yuán zǐ, yóu shì yě. qí lǐ lì dài yòng zhī. míng huáng tài zǐ jiā yuán fú, cān yòng zhōu wén wáng chéng wáng guān lǐ zhī nián, jìn zé shí èr, yuǎn zé shí wǔ. jiā jìng èr shí sì nián, mù zōng zài dōng gōng, fāng shí suì, yù xíng guān lǐ. dà xué shì yán sōng shàng shū fèi cǎi chū jiē nán zhī, hòu suì ā zhǐ yǐ wèi kě xíng, ér qǐng shāo jiǎn fán yí, zhǐ qǔ chéng lǐ. dì yǐ guān dāng jù lǐ, zhì èr shí bā nián shǐ xíng zhī.
《禮》曰:「冠於阼,以著代也。醮於客位,三加彌尊,加有成也。已冠而字之,成人之道也。」「雖天子之元子,猶士也。」其禮歷代用之。明皇太子加元服,參用周文王、成王冠禮之年,近則十二,遠則十五。嘉靖二十四年,穆宗在東宮,方十歲,欲行冠禮。大學士嚴嵩、尚書費寀初皆難之,後遂阿旨以為可行,而請稍簡煩儀,止取成禮。帝以冠當具禮,至二十八年始行之。
qí yí hóng wǔ yuán nián dìng. qián qī, tài shǐ jiān bo rì, gōng bù zhì gǔn miǎn zhū fú, hàn lín yuàn zhuàn zhù wén. zhōng shū shěng chéng zhì. mìng mǒu guān wèi bīn, mǒu guān zàn. jì bo rì, qiǎn guān gào tiān dì zōng miào. qián yī rì, chén yù zuò xiāng àn yú fèng tiān diàn, shè huáng tài zǐ cì yú diàn dōng fáng, bīn zàn cì yú wǔ mén wài. zhì míng, zhí shì guān shè léi xǐ yú dōng jiē, shè huáng tài zǐ guān xí yú diàn shàng dōng nán, xī xiàng, shè lǐ xí yú xī jiē shàng, nán xiàng, zhāng wéi wò yú dōng xù nèi, shè rù xí yú wéi zhōng, yòu zhāng wéi yú xù wài. yù yòng jiān chén fú yú wéi nèi dōng, lǐng běi shàng, gǔn fú jiǔ zhāng yuǎn yóu guān jiàng shā páo zhé shàng jīn zī lí xī zān zài fú nán, zhì yòu zài nán. sī zūn shí lǐ yú cè zūn, jiā sháo mì, shè yú lǐ xí zhī nán. shè diàn yú zūn dōng, zhì èr jué. jìn zhuàn zhě shí zhuàn, shè yú zūn běi. zhū zhí shì zhě gè lì qí suǒ. gǔ sān yán, wén wǔ guān rù. huáng dì fú tōng tiān guān jiàng shā páo, shēng zuò rú cháng yí. bīn zàn jiù wèi, lè zuò. sì bài xìng, lè zhǐ. shì yí sī guì chéng zhì, jiàng zhì dōng jiē, yì bīn qián, chēng yǒu chì. bīn zàn jí zài wèi guān jiē guì. xuān zhì yuē: huáng tài zǐ guān, mìng qīng děng xíng lǐ. jiē fǔ fú, xìng, sì bài. wén wǔ shì cóng bān jù jiù diàn nèi wèi, bīn zàn zhí shì guān yì dōng jiē xià wèi. dōng gōng guān jí tài cháng bó shì yì diàn qián dōng fáng, dǎo huáng tài zǐ rù jiù guān xí, èr nèi shì jiā shì, dōng gōng guān hòu cóng, lè zuò. jí xí xī nán xiàng, lè zhǐ. bīn zàn yǐ cì yì léi xǐ, lè zuò. jìn hù, guàn shuì, chū hù, lè zhǐ. shēng zì xī jiē, zhí shì zhě fèng zhé shàng jīn jìn, bīn jiàng yī děng shòu zhī. yòu zhí xiàng, zuǒ zhí qián, jìn tài zǐ xí qián, běi miàn zhù bì, guì guān, lè zuò. bīn xìng, xí nán běi miàn lì. zàn guān zhě jìn xí qián, běi miàn guì, zhèng guān, xìng, lì yú bīn hòu. nèi shì guì jìn fú, huáng tài zǐ xìng, fú qì, lè zhǐ. bīn yī huáng tài zǐ fù zuò. bīn zàn jiàng, yì léi xǐ qì, zàn jìn qián guì, tuō zhé shàng jīn, zhì yú xiāng, xìng, yǐ shòu nèi shì. zhí shì zhě fèng yuǎn yóu guān jìn, bīn jiàng èr děng shòu zhī, lè zuò, jìn guān rú qián yí. zàn jìn qián, běi miàn guì, zān jié hóng, nèi shì guì jìn fú, lè zhǐ. bīn yī huáng tài zǐ fù zuò. yòu yì léi xǐ, zàn tuō guān, zhí shì zhě fèng gǔn miǎn jìn, bīn jiàng sān děng shòu zhī, lè zuò. jìn guān jié hóng, nèi shì guì jìn fú, rú qián yí, lè zhǐ. tài cháng bó shì dǎo huáng tài zǐ jiàng zì dōng jiē, lè zuò. yóu xī jiē shēng, jí lǐ xí, nán xiàng zuò, lè zhǐ. bīn yì léi xǐ guàn shuì qì, zàn guān zhě qǔ jué guàn jué shuì jué, yì sī zūn suǒ zhuó lǐ, shòu bīn. bīn shòu jué, guì jìn yú huáng tài zǐ. zhù bì, huáng tài zǐ jìn guī, guì shòu jué, lè zuò. yǐn qì, diàn jué, zhí guī. jìn zhuàn zhě fèng zhuàn yú qián, huáng tài zǐ jìn guī, shí qì, zhí guī, xìng, lè zhǐ. chè jué yǔ zhuàn. bó shì dǎo huáng tài zǐ jiàng zì xī jiē, zhì diàn dōng fáng, yì cháo fú, yì dan chi bài wèi, běi xiàng. dōng gōng guān shǔ gè fù bài wèi. bīn zàn yì huáng tài zǐ wèi shāo dōng, xī xiàng. bīn shǎo jìn zì zhī cí yuē: fèng chì zì mǒu. huáng tài zǐ zài bài, guì tīng xuān chì. fù zài bài, xìng. jìn yù qián guì zòu yuē: chén bù mǐn, gǎn bù zhī chéng. zòu bì, fù wèi. shì lì guān bìng jiàng diàn fù wèi, sì bài lǐ bì, huáng dì xìng. nèi gěi shì dǎo huáng tài zǐ rù nèi diàn, jiàn huáng hòu, rú zhēng dàn yí. míng rì yè miào, rú shí xiǎng lǐ. yòu míng rì, bǎi guān cháo fú yì fèng tiān diàn chēng hè, tuì yì gōng fú, yì dōng gōng chēng hè, xī yàn.
其儀洪武元年定。前期,太史監卜日,工部置袞冕諸服,翰林院撰祝文。中書省承制。命某官為賓,某官贊。既卜日,遣官告天地宗廟。前一日,陳御座香案於奉天殿,設皇太子次於殿東房,賓贊次於午門外。質明,執事官設罍洗於東階,設皇太子冠席於殿上東南,西向,設醴席於西階上,南向,張帷幄於東序內,設褥席於帷中,又張帷於序外。御用監陳服於帷內東,領北上,袞服九章、遠遊冠、絳紗袍、折上巾、緇纚犀簪在服南,櫛又在南。司尊實醴於側尊,加勺冪,設於醴席之南。設坫於尊東,置二爵。進饌者實饌,設於尊北。諸執事者各立其所。鼓三嚴,文武官入。皇帝服通天冠、絳紗袍,升座如常儀。賓贊就位,樂作。四拜興,樂止。侍儀司跪承制,降至東階,詣賓前,稱有敕。賓贊及在位官皆跪。宣制曰:「皇太子冠,命卿等行禮。」皆俯伏,興,四拜。文武侍從班俱就殿內位,賓贊執事官詣東階下位。東宮官及太常博士詣殿前東房,導皇太子入就冠席,二內侍夾侍,東宮官後從,樂作。即席西南向,樂止。賓贊以次詣罍洗,樂作。搢笏,盥帨,出笏,樂止。升自西階,執事者奉折上巾進,賓降一等受之。右執項,左執前,進太子席前,北面祝畢,跪冠,樂作。賓興,席南北面立。贊冠者進席前,北面跪,正冠,興,立於賓後。內侍跪進服,皇太子興,服訖,樂止。賓揖皇太子復坐。賓贊降,詣罍洗訖,贊進前跪,脫折上巾,置於箱,興,以授內侍。執事者奉遠遊冠進,賓降二等受之,樂作,進冠如前儀。贊進前,北面跪,簪結紘,內侍跪進服,樂止。賓揖皇太子復坐。又詣罍洗,贊脫冠,執事者奉袞冕進,賓降三等受之,樂作。進冠結紘,內侍跪進服,如前儀,樂止。太常博士導皇太子降自東階,樂作。由西階升,即醴席,南向坐,樂止。賓詣罍洗盥帨訖,贊冠者取爵、盥爵、帨爵,詣司尊所酌醴,授賓。賓受爵,跪進於皇太子。祝畢,皇太子搢圭,跪受爵,樂作。飲訖,奠爵,執圭。進饌者奉饌於前,皇太子搢圭,食訖,執圭,興,樂止。徹爵與饌。博士導皇太子降自西階,至殿東房,易朝服,詣丹墀拜位,北向。東宮官屬各復拜位。賓贊詣皇太子位稍東,西向。賓少進字之辭曰:「奉敕字某。」皇太子再拜,跪聽宣敕。復再拜,興。進御前跪奏曰:「臣不敏,敢不祗承。」奏畢,復位。侍立官並降殿復位,四拜禮畢,皇帝興。內給事導皇太子入內殿,見皇后,如正旦儀。明日謁廟,如時享禮。又明日,百官朝服詣奉天殿稱賀,退易公服,詣東宮稱賀,錫宴。
chéng huà shí sì nián, xù dìng huáng tài zǐ guān lǐ. xiān rì, shè mù cì yú wén huá diàn dōng xù, shè jié àn xiāng àn guān xí lǐ xí guàn xǐ sī zūn suǒ děng, jù rú yí. nèi shì zhāng wéi wò, chén páo fú pí biàn fú gǔn fú guī dài xì yì shàn guān pí biàn jiǔ liú miǎn. zhì míng, huáng dì yù fèng tiān diàn chuán zhì, qiǎn guān chí jié. huáng tài zǐ yíng yú wén huá diàn mén wài, pěng rù, zhì yú àn, tuì. lǐ bù guān dǎo huáng tài zǐ yì xiāng àn qián, lè zuò. sì bài, lè zhǐ. xíng chū jiā guàn lǐ. nèi shì fèng yì shàn guān, bīn zhù yuē: jí yuè lìng chén, nǎi jiā yuán fú. mào jìng shì chéng, yǒng jiè jǐng fú. lè zuò. bīn guì jìn guān, xìng, lè zhǐ. lǐ bù guān qǐ yì fú, huáng tài zǐ rù wò, yì páo fú chū, qǐ fù zuò. xíng zài jiā guàn lǐ. nèi shì fèng pí biàn, bīn zhù yuē: guān lǐ shēn jǔ, yǐ chéng lìng dé. jìng shèn wēi yí, wéi mín zhī shì. guān bì, rù wò, yì pí biàn fú xì chū, qǐ fù zuò. xíng sān jiā guàn lǐ. nèi shì fèng miǎn liú, bīn zhù yuē: zhāng fú xián jiā, chì jìng yǒu qián. yǒng gù huáng tú, yú qiān wàn nián. guān bì, rù wò, yì gǔn fú chū, qǐ fù zuò. xíng jiào lǐ, huáng tài zǐ yì lǐ xí, lè zuò. jí zuò, lè zhǐ. guāng lù sì guān jǔ lǐ àn, lè zuò. zàn zhuó lǐ shòu bīn, bīn zhí jué yì xí qián, lè zhǐ. bīn zhù yuē: zhǐ jiǔ kǒng xīn, jiā jiàn zài fāng. shòu tiān zhī fú, wàn shì qí chāng. bīn guì jìn jué, huáng tài zǐ jìn guī, shòu jué, zhì yú àn. jiào fāng sī zuò lè, zòu xǐ qiān chūn zhī qū. cì qǐ jìn jiǔ, huáng tài zǐ jǔ jué yǐn qì, diàn jué yú àn, lè zhǐ. guāng lù sì guān jìn zhuàn, lè zuò. zhì àn, lè zhǐ. zhuàn qì, chū guī, chè àn, bīn zàn fù wèi. míng zàn zàn shòu chì jiè. huáng tài zǐ jiàng jiē, lè zuò. zhì bài wèi, lè zhǐ. xuān chì jiè guān yì huáng tài zǐ qián shāo dōng, xī xiàng lì, yuē yǒu zhì. huáng tài zǐ guì, xuān chì jiè yuē: xiào shì jūn qīn, yǒu yú xiōng dì. qīn xián ài mín, jū yóu rén yì. wú dài wú jiāo, mào lóng wàn shì. lè zuò. sì bài xìng, lè zhǐ. chí jié guān pěng jié chū, lè zuò. huáng tài zǐ sòng jié zhì diàn mén wài, hái dōng xù. nèi shì dǎo hái gōng, lè zhǐ. bīn zàn děng guān chí jié fù mìng, yú rú jiù yí. shì rì, huáng tài zǐ yì huáng tài hòu huáng dì huáng hòu qián xiè, jù xíng wǔ bài sān kòu tóu lǐ, yòng lè. míng rì, huáng dì jí huáng tài zǐ shòu qún chén hè, rú yí.
成化十四年,續定皇太子冠禮。先日,設幕次於文華殿東序,設節案、香案、冠席、醴席、盥洗、司尊所等,具如儀。內侍張帷幄,陳袍服、皮弁服、袞服、圭帶、舄、翼善冠、皮弁、九旒冕。質明,皇帝御奉天殿傳制,遣官持節。皇太子迎於文華殿門外,捧入,置於案,退。禮部官導皇太子詣香案前,樂作。四拜,樂止。行初加冠禮。內侍奉翼善冠,賓祝曰:「吉月令辰,乃加元服。懋敬是承,永介景福。」樂作。賓跪進冠,興,樂止。禮部官啟易服,皇太子入幄,易袍服出,啟復坐。行再加冠禮。內侍奉皮弁,賓祝曰:「冠禮申舉,以成令德。敬慎威儀,惟民之式。」冠畢,入幄,易皮弁服舄出,啟復坐。行三加冠禮。內侍奉冕旒,賓祝曰:「章服咸加,飭敬有虔。永固皇圖,於千萬年。」冠畢,入幄,易袞服出,啟復坐。行醮禮,皇太子詣醴席,樂作。即坐,樂止。光祿寺官舉醴案,樂作。贊酌醴授賓,賓執爵詣席前,樂止。賓祝曰:「旨酒孔馨,加薦再芳。受天之福,萬世其昌。」賓跪進爵,皇太子搢圭,受爵,置於案。教坊司作樂,奏《喜千春之曲》。次啟進酒,皇太子舉爵飲訖,奠爵於案,樂止。光祿寺官進饌,樂作。至案,樂止。饌訖,出圭,徹案,賓贊復位。鳴贊贊受敕戒。皇太子降階,樂作。至拜位,樂止。宣敕戒官詣皇太子前稍東,西向立,曰「有制」。皇太子跪,宣敕戒曰:「孝事君親,友於兄弟。親賢愛民,居由仁義。毋怠毋驕,茂隆萬世。」樂作。四拜興,樂止。持節官捧節出,樂作。皇太子送節至殿門外,還東序。內侍導還宮,樂止。賓贊等官持節復命,余如舊儀。是日,皇太子詣皇太后、皇帝、皇后前謝,俱行五拜三叩頭禮,用樂。明日,皇帝及皇太子受群臣賀,如儀。
huáng zǐ guān lǐ. chū jiā, jìn wǎng jīn, zhù cí yuē: zī wéi jí rì, guàn yǐ chéng rén. kè dūn xiào yǒu, fú lù lái pián. zài jiā, jìn yì shàn guān, zhù cí yuē: guān lǐ sī jǔ, bīn yóu chéng dé. jìng shèn wēi yí, wéi mín zhī zé. sān jiā, jìn gǔn miǎn, zhù cí yuē: guān zhì sān jiā, mìng fú yòng zhāng. jìng shén shì shàng, yǒng gù fān bāng. zhuó lǐ zhù yuē: zhǐ jiǔ jiā jiàn, zài fēn zài fāng. shòu zī jǐng fú, bǎi shì qí chāng. chì jiè cí yuē: xiào yú jūn qīn, yǒu yú xiōng dì. qīn xián ài mín, lǜ yóu lǐ yì. wú yì wú jiāo, yǒng bǎo fù guì. qí chén shè zhí shì jí chuán zhì yè xiè, bìng rú huáng tài zǐ yí. chū, huáng zǐ guān zhī míng rì, bǎi guān chēng hè bì, yì wáng fǔ xíng lǐ. chéng huà èr shí sān nián, huáng zǐ guān zhī cì rì, gè yì fèng tiān mén dōng wǔ xù zuò, bǎi guān cháng fú sì bài.
皇子冠禮。初加,進網巾,祝詞曰:「茲惟吉日,冠以成人。克敦孝友,福祿來駢。」再加,進翼善冠,祝詞曰:「冠禮斯舉,賓由成德。敬慎威儀,維民之則。」三加,進袞冕,祝詞曰:「冠至三加,命服用章。敬神事上,永固藩邦。」酌醴祝曰:「旨酒嘉薦,載芬載芳。受茲景福,百世其昌。」敕戒詞曰:「孝於君親,友於兄弟。親賢愛民,率由禮義。毋溢毋驕,永保富貴。」其陳設執事及傳制謁謝,並如皇太子儀。初,皇子冠之明日,百官稱賀畢,詣王府行禮。成化二十三年,皇子冠之次日,各詣奉天門東廡序坐,百官常服四拜。
wàn lì èr shí jiǔ nián, lǐ bù shàng shū féng qí yán: jiù zhì huáng tài zǐ guān, shè guān xí lǐ xí yú wén huá diàn nèi. jīn wén huá diàn wèi huáng shàng lín yù qiǎn guān zhī dì, zé huáng tài zǐ guān lǐ xí, yīng yí yú diàn zhī dōng xù. yòu qīn wáng guān, jiù shè xí yú huáng jí mén zhī dōng wǔ. jīn huáng tài zǐ yí xí yú diàn dōng xù, zé qīn wáng yīng yí xí yú diàn xī xù. cóng zhī.
萬曆二十九年,禮部尚書馮琦言:「舊制皇太子冠,設冠席、醴席於文華殿內。今文華殿為皇上臨御遣官之地,則皇太子冠醴席,應移於殿之東序。又親王冠,舊設席於皇極門之東廡。今皇太子移席於殿東序,則親王應移席於殿西序。」從之。
yǒng lè jiǔ nián shí yī yuè, mìng huáng tài zǐ dí zhǎng zi wèi huáng tài sūn, guān yú huá gài diàn, qí yí yǔ huáng tài zǐ tóng.
永樂九年十一月,命皇太子嫡長子為皇太孫,冠於華蓋殿,其儀與皇太子同。
pǐn guān guān lǐ
品官冠禮
gǔ zhě nán zǐ èr shí ér guān, dài fū wǔ shí ér hòu jué, gù wú dài fū guān lǐ. táng zhì, sān jiā, yī pǐn zhī zǐ yǐ gǔn miǎn, dǎi jiǔ pǐn zhī zǐ yǐ jué biàn, jiē fǎng shì lǐ ér zēng yì zhī.
古者男子二十而冠,大夫五十而後爵,故無大夫冠禮。唐制,三加,一品之子以袞冕,逮九品之子以爵弁,皆仿士禮而增益之。
míng hóng wǔ yuán nián dìng zhì, shǐ jiā zī bù guān, zài jiā jìn xián guān, sān jiā jué biàn. qí yí, qián qī zé rì, zhǔ zhě gào yú jiā miào, nǎi shì bīn. qián èr rì, jiè bīn jí zàn guān zhě. míng rì, shè cì yú dà mén wài zhī yòu, nán xiàng. zhì rì, sù xìng, shè xǐ yú zuò jiē dōng nán, dōng xī dāng dōng liù, liù pǐn yǐ xià dāng dōng róng, nán běi yǐ táng shēn. léi shuǐ zài xǐ dōng, jiā sháo mì. fěi zài xǐ xī nán. sì shí jīn yī yú fěi, jiā mì. shè xí yú dōng fáng xī yǒu xià, chén fú yú xí dōng, lǐng běi shàng. guǎn yán sì, jiā zǎo xí sì, zài nán. cè zūn wǔ lǐ zài fú běi, jiā sháo mì, shè diàn zài zūn běi. sì pǐn yǐ xià, shè fěi wú diàn, zhuàn chén yú diàn běi. shè xiān yú dōng fáng, jìn běi. léi zài xǐ xī, fěi zài xǐ dōng běi, sì shí yǐ jīn. zhì míng, bīn zàn zhì mén wài, zhǎng cì zhě yǐn zhī cì. bīn zàn gōng fú, zhū xíng shì zhě gè fú qí fú, jiù wèi. guān gè yī sì, rén zhí zhī, shì yú xī jiē zhī xī, dōng miàn běi shàng. shè zhǔ xí yú zuò jiē shàng, xī miàn shè bīn xí yú xī jiē, dōng miàn guān zhě xí yú zhǔ zhě dōng běi, xī miàn. zhǔ zhě gōng fú lì yú zuò jiē xià, dāng dōng xù, xī miàn. zhū qīn gōng fú lì yú léi xǐ dōng nán, xī miàn běi shàng. zūn zhě zài bié shì. bīn zhě gōng fú lì yú mén nèi dào dōng, běi miàn. guān zhě shuāng tóng jì kōng dǐng zé shuāng yù dǎo cǎi zhě jǐn shēn wū pí lǚ, liù pǐn yǐ xià, dǎo bù yǐ yù, lì yú fáng zhōng, nán miàn. zhǔ zhě zàn guān zhě gōng fú lì yú fáng nèi hù dōng, xī miàn. bīn jí zàn guān zhě chū cì, lì yú mén xī, dōng miàn běi shàng. bīn zhě jìn shòu mìng, chū lì mén dōng, xī miàn, yuē: gǎn qǐng shì. bīn yuē: mǒu zi yǒu jiā lǐ, mìng mǒu zhí shì. bīn zhě rù gào, zhǔ zhě yíng bīn yú dà mén wài zhī dōng, xī miàn, zài bài, bīn dá bài. zhǔ zhě yī zàn guān zhě, zàn guān zhě bào yī. yòu yī bīn, bīn bào yī. zhǔ zhě rù, bīn zàn cì rù, jí nèi mén zhì jiē. zhǔ zhě qǐng shēng, bīn sān cí, nǎi shēng. zhǔ zhě zì zuò jiē, lì yú xí dōng, xī xiàng bīn zì xī jiē, lì yú xí xī, dōng xiàng. bīn zàn guān zhě jí tíng, guàn yú xǐ, shēng zì xī jiē, rù yú dōng fáng, lì yú zhǔ zàn guān zhě zhī nán, xī miàn. zhǔ zàn guān zhě dǎo guān zhě lì yú fáng wài zhī xī, nán miàn. bīn zàn guān zhě qǔ lí zhì zān, guì diàn yú yán nán duān, tuì lì yú xí běi, shǎo dōng, xī miàn. bīn yī guān zhě, guān zhě jìn shēng xí, xī xiàng zuò. bīn zàn guān zhě jìn yán qián, dōng xī guì, tuō shuāng tóng jì, zhì bì, shè lí, xìng, fù wèi lì. bīn jiàng zhì léi, xǐ guàn qì, yì xī jiē. zhǔ zhě lì yú xí hòu xī miàn, bīn lì yú xī jiē shàng, dōng miàn. zhí zī bù guān zhě shēng, bīn jiàng yī děng shòu zhī, yòu zhí xiàng, zuǒ zhí qián, jìn guān zhě yán qián, dōng xiàng lì. zhù yòng shì lǐ zhù cí, zhù bì, guì guān. xìng, fù wèi. bīn zàn guān zhě jìn yán qián, dōng miàn guì, jié yīng, xìng, fù wèi. guān zhě xìng, bīn yī zhī shì fáng, bīn zhǔ jiē zuò. guān zhě yī qīng yī sù shang chū hù xī, nán miàn lì, bīn zhǔ jù xìng. bīn yī guān zhě, guān zhě jìn shēng xí, xī xiàng zuò. bīn zàn guān zhě guì, tuō zī bù guān, zhì bì, shè lí. bīn jìn jìn xián guān, lì zhù, rú chū jiā lǐ. zhù bì, guì guān, xìng, fù wèi. bīn zàn guān zhě guì, tuō jìn xián guān, zhì bì, shè lí. bīn jìn jué biàn, lì zhù, rú zài jiā lǐ. bīn zàn guān zhě, shè zān jié yīng rú qián. guān zhě shì fáng, zhe jué biàn zhī fú chū. zhǔ zàn guān zhě chè lí zhì jí yán, rù yú fáng. yòu shè yán yú shì hù xī, nán xiàng. guān zhě chū fáng hù xī, nán miàn lì. zhǔ zàn xǐ zhì yú fáng, zhuó lǐ chū, nán miàn lì. bīn yī guān zhě jiù yán xī, nán miàn lì. bīn shòu lǐ, jìn guān zhě yán qián, běi miàn lì. zhù bì, guān zhě bài shòu zhì, bīn fù xī jiē shàng dá bài. zhí zhuàn zhě jìn zhuàn yú yán, guān zhě zuǒ zhí zhì, yòu qǔ pú, jì yú biān dòu jiān. zàn zhě qǔ zǐ yī yǐ shòu guān zhě, diàn zhì yú jiàn xī yǐ jì. guān zhě zuò qǔ zhì, jì lǐ, diàn zhì, zài bài, bīn dá bài. guān zhě zhí zhì xìng, bīn zhǔ jù zuò. guān zhě shēng yán, guì diàn zhì yú jiàn dōng. xìng, jìn, běi miàn guì qǔ pú, jiàng zì xī jiē. rù jiàn mǔ, jìn diàn pú yú xí qián. tuì, zài bài chū. mǔ bù zài, zé shǐ rén shòu pú yú xī jiē xià.
明洪武元年定製,始加緇布冠,再加進賢冠,三加爵弁。其儀,前期擇日,主者告於家廟,乃筮賓。前二日,戒賓及贊冠者。明日,設次於大門外之右,南向。至日,夙興,設洗於阼階東南,東西當東霤,六品以下當東榮,南北以堂深。罍水在洗東,加勺冪。篚在洗西南。肆實巾一於篚,加冪。設席於東房西牖下,陳服於席東,領北上。莞筵四,加藻席四,在南。側尊甒醴在服北,加勺冪,設坫在尊北。四品以下,設篚無坫,饌陳於坫北。設先於東房,近北。罍在洗西,篚在洗東北,肆實以巾。質明,賓贊至門外,掌次者引之次。賓贊公服,諸行事者各服其服,就位。冠各一笥,人執之,侍於西階之西,東面北上。設主席於阼階上,西面;設賓席於西階,東面;冠者席於主者東北,西面。主者公服立於阼階下,當東序,西面。諸親公服立於罍洗東南,西面北上。尊者在別室。儐者公服立於門內道東,北面。冠者雙童髻、空頂幘、雙玉導、彩褶、錦紳、烏皮履,六品以下,導不以玉,立於房中,南面。主者、贊冠者公服立於房內戶東,西面。賓及贊冠者出次,立於門西,東面北上。儐者進受命,出立門東,西面,曰:「敢請事。」賓曰:「某子有嘉禮,命某執事。」儐者入告,主者迎賓於大門外之東,西面,再拜,賓答拜。主者揖贊冠者,贊冠者報揖。又揖賓,賓報揖。主者入,賓贊次入,及內門至階。主者請升,賓三辭,乃升。主者自阼階,立於席東,西向;賓自西階,立於席西,東向。賓贊冠者及庭,盥於洗,升自西階,入於東房,立於主贊冠者之南,西面。主贊冠者導冠者立於房外之西,南面。賓贊冠者取纚櫛簪,跪奠於筵南端,退立於席北,少東,西面。賓揖冠者,冠者進升席,西向坐。賓贊冠者進筵前,東西跪,脫雙童髻,櫛畢,設纚,興,復位立。賓降至罍,洗盥訖,詣西階。主者立於席後西面,賓立於西階上,東面。執緇布冠者升,賓降一等受之,右執項,左執前,進冠者筵前,東向立。祝用士禮祝詞,祝畢,跪冠。興,復位。賓贊冠者進筵前,東面跪,結纓,興,復位。冠者興,賓揖之適房,賓主皆坐。冠者衣青衣素裳出戶西,南面立,賓主俱興。賓揖冠者,冠者進升席,西向坐。賓贊冠者跪,脫緇布冠,櫛畢,設纚。賓進進賢冠,立祝,如初加禮。祝畢,跪冠,興,復位。賓贊冠者跪,脫進賢冠,櫛畢,設纚。賓進爵弁,立祝,如再加禮。賓贊冠者,設簪結纓如前。冠者適房,著爵弁之服出。主贊冠者徹纚櫛及筵,入於房。又設筵於室戶西,南向。冠者出房戶西,南面立。主贊洗觶於房,酌醴出,南面立。賓揖冠者就筵西,南面立。賓受醴,進冠者筵前,北面立。祝畢,冠者拜受觶,賓復西階上答拜。執饌者進饌於筵,冠者左執觶,右取脯,祭於籩豆間。贊者取胏一以授冠者,奠觶於薦西以祭。冠者坐取觶,祭醴,奠觶,再拜,賓答拜。冠者執觶興,賓主俱坐。冠者升筵,跪奠觶於薦東。興,進,北面跪取脯,降自西階。入見母,進奠脯於席前。退,再拜出。母不在,則使人受脯於西階下。
chū, guān zhě rù jiàn mǔ, bīn zhǔ jù xìng. bīn jiàng, dāng xī xù dōng miàn lì, zhǔ zhě jiàng, dāng dōng xù xī miàn lì. guān zhě chū, lì yú xī jiē dōng, nán miàn. bīn shǎo jìn zì zhī, cí tóng shì lǐ. guān zhě zài bài, guì yuē: mǒu bù mǐn, sù yè zhī chéng. bīn chū, zhǔ zhě sòng yú nèi mén wài, xī xiàng, qǐng lǐ cóng zhě. bīn jiù cì, zhǔ zhě rù.
初,冠者入見母,賓主俱興。賓降,當西序東面立,主者降,當東序西面立。冠者出,立於西階東,南面。賓少進字之,辭同士禮。冠者再拜,跪曰:「某不敏,夙夜祗承。」賓出,主者送於內門外,西向,請禮從者。賓就次,主者入。
chū, bīn chū, guān zhě dōng miàn jiàn zhū qīn, zhū qīn bài zhī, guān zhě dá bài. guān zhě xī xiàng bài bīn zàn, bīn zàn yì dá bài. jiàn zhū zūn yú bié shì, yì rú zhī. bīn zhǔ jì shì fú, rù lǐ xí, yī xiàn qì, bīn yǔ zhòng bīn chū cì, lì yú mén dōng, xī miàn. zhǔ zhě chū yī bīn, bīn bào yī. zhǔ zhě xiān rù, bīn jí zhòng bīn cóng zhī. zhì jiē, bīn lì yú xī jiē shàng, zhǔ zhě lì yú dōng jiē shàng, zhòng bīn lì yú xī jiē xià. zhǔ zhě shòu bì fěi yú bīn zàn, fù wèi, hái zuò jiē shàng, běi miàn bài sòng. bīn zàn jiàng zì xī jiē, zhǔ zhě sòng bīn yú dà mén wài, xī miàn, zài bài ér rù. gū zǐ zé zhū fù zhū xiōng jiè bīn. guān zhī rì, zhǔ zhě jì ér yíng bīn, guān yú zuò jiē xià, qí yí yì rú zhī. míng rì jiàn miào, guān zhě cháo fú rù nán mén zhōng tíng dào xī, běi miàn zài bài chū.
初,賓出,冠者東面見諸親,諸親拜之,冠者答拜。冠者西向拜賓贊,賓贊亦答拜。見諸尊於別室,亦如之。賓主既釋服,入醴席,一獻訖,賓與眾賓出次,立於門東,西面。主者出揖賓,賓報揖。主者先入,賓及眾賓從之。至階,賓立於西階上,主者立於東階上,眾賓立於西階下。主者授幣篚於賓贊,復位,還阼階上,北面拜送。賓贊降自西階,主者送賓於大門外,西面,再拜而入。孤子則諸父諸兄戒賓。冠之日,主者紒而迎賓,冠於阼階下,其儀亦如之。明日見廟,冠者朝服入南門中庭道西,北面再拜出。
shù rén guān lǐ
庶人冠禮
gǔ guān lǐ zhī cún zhě wéi shì lǐ, hòu shì jiē tuī ér yòng zhī. míng hóng wǔ yuán nián zhào dìng guān lǐ, xià jí shù rén, xiān xī bèi jù. rán zì pǐn guān ér jiàng, xiān yǒu néng xíng zhī zhě, zài zhī lǐ guān, bèi gù shì ér yǐ.
古冠禮之存者惟士禮,後世皆推而用之。明洪武元年詔定冠禮,下及庶人,纖悉備具。然自品官而降,鮮有能行之者,載之禮官,備故事而已。
fán nán zǐ nián shí wǔ zhì èr shí, jiē kě guān. jiāng guān, shì rì, shì bīn, jiè bīn, jù rú pǐn guān yí. shì rì, sù xìng, zhāng wò wèi fáng yú tīng shì dōng, jiē shèng fú. shè guàn yú zuò jiē xià dōng nán, chén fú yú fáng zhōng xī yǒu xià. xí èr zài nán, jiǔ zài fú běi cì. fú tóu jīn mào, gè shèng yǐ pán, sān rén pěng zhī, lì yú táng xià xī jiē zhī xī, nán xiàng dōng shàng. zhǔ rén lì yú zuò jiē xià, zhū qīn lì yú guàn dōng, bīn zhě lì yú mén wài yǐ qí bīn. guān zhě shuāng jì páo, lēi bó sù lǚ dài yú fáng. bīn zhì, zhǔ rén chū yíng, yī ér rù. zuò dìng, guān zhě chū yú fáng, zhí shì zhě qǐng xíng shì. bīn zhī zàn zhě qǔ zhì zǒng bì qiāo tóu, zhì yú xí nán duān. bīn yī guān zhě, jí xí xī xiàng zuò. zàn zhě wèi zhī zhì, hé jì shī zǒng, jiā qiāo tóu. bīn jiàng, zhǔ yì jiàng, lì yú zuò jiē xià. bīn guàn, zhǔ rén yī ràng, shēng zì xī jiē, fù wèi. zhí shì zhě jìn jīn, bīn jiàng yī děng shòu zhī, yì guān zhě xí qián, dōng xiàng. zhù cí tóng pǐn guān. zhù qì, guì zhe jīn. xìng, fù wèi. guān zhě xìng, bīn yī zhī rù fáng, yì fú, shēn yī dà dài, chū jiù guān xí. bīn guàn rú chū. zhí shì zhě jìn mào, bīn jiàng èr děng shòu zhī. jìn zhù, guì, guān qì, xìng, fù wèi. yī guān zhě rù fáng, yì fú, lán shān yào dài, chū jiù guān xí. bīn guàn rú chū. zhí shì zhě jìn fú tóu, bīn jiàng sān děng shòu zhī. jìn zhù, guì, guān qì, xìng, fù wèi. yī guān zhě rù fáng, yì gōng fú chū. zhí shì zhě chè guān xí, shè lǐ xí yú xī jiē, nán xiàng. zàn zhě zhuó lǐ chū fáng, lì yú guān zhě zhī nán. bīn yī guān zhě jí xí, xī xiàng lì. bīn shòu lǐ, yì xí qián běi miàn zhù. guān zhě bài shòu, bīn dá bài. zhí shì zhě jìn zhuàn, guān zhě jí xí zuò, yǐn shí qì, zài bài. bīn dá bài. guān zhě lí xí, lì yú xī jiē zhī dōng, nán xiàng. bīn zì zhī, rú pǐn guān cí. guān zhě bài, bīn dá bài. guān zhě bài fù mǔ, fù mǔ wèi zhī qǐ. bài zhū fù zhī zūn zhě, suì chū jiàn xiāng xiān shēng jí fù zhī zhí yǒu. xiān shēng zhí yǒu jiē dá bài. bīn tuì, zhǔ rén qǐng lǐ bīn, gù qǐng, nǎi rù, shè jiǔ zhuàn. bīn tuì, zhǔ rén chóu bīn zàn, yòu yǐ bì. lǐ bì, zhǔ rén yǐ guān zhě jiàn yú cí táng, zài bài chū.
凡男子年十五至二十,皆可冠。將冠,筮日,筮賓,戒賓,俱如品官儀。是日,夙興,張幄為房於廳事東,皆盛服。設盥於阼階下東南,陳服於房中西牖下。席二在南,酒在服北次。幞頭巾帽,各盛以盤,三人捧之,立於堂下西階之西,南向東上。主人立於阼階下,諸親立於盥東,儐者立於門外以俟賓。冠者雙紒袍,勒帛素履待於房。賓至,主人出迎,揖而入。坐定,冠者出於房,執事者請行事。賓之贊者取櫛總篦幧頭,置於席南端。賓揖冠者,即席西向坐。贊者為之櫛,合紒施總,加幧頭。賓降,主亦降,立於阼階下。賓盥,主人揖讓,升自西階,復位。執事者進巾,賓降一等受之,詣冠者席前,東向。祝詞同品官。祝訖,跪著巾。興,復位。冠者興,賓揖之入房,易服,深衣大帶,出就冠席。賓盥如初。執事者進帽,賓降二等受之。進祝,跪,冠訖,興,復位。揖冠者入房,易服,襴衫要帶,出就冠席。賓盥如初。執事者進幞頭,賓降三等受之。進祝,跪,冠訖,興,復位。揖冠者入房,易公服出。執事者徹冠席,設醴席於西階,南向。贊者酌醴出房,立於冠者之南。賓揖冠者即席,西向立。賓受醴,詣席前北面祝。冠者拜受,賓答拜。執事者進饌,冠者即席坐,飲食訖,再拜。賓答拜。冠者離席,立於西階之東,南向。賓字之,如品官詞。冠者拜,賓答拜。冠者拜父母,父母為之起。拜諸父之尊者,遂出見鄉先生及父之執友。先生執友皆答拜。賓退,主人請禮賓,固請,乃入,設酒饌。賓退,主人酬賓贊,侑以幣。禮畢,主人以冠者見於祠堂,再拜出。