yú fú èr
◎舆服二
huáng dì miǎn fú hòu fēi guān fú huáng tài zǐ qīn wáng yǐ xià guān fú
○皇帝冕服 后妃冠服 皇太子亲王以下冠服
huáng dì miǎn fú: hóng wǔ yuán nián, xué shì táo ān qǐng zhì wǔ miǎn. tài zǔ yuē:" cǐ lǐ tài fán. jì tiān dì zōng miào, fú gǔn miǎn. shè jì děng sì, fú tōng tiān guān, jiàng shā páo. yú bù yòng." sān nián, gēng dìng zhēng dàn dōng zhì shèng jié bìng fú gǔn miǎn, jì shè jì xiān nóng cè bài, yì rú zhī. shí liù nián, dìng gǔn miǎn zhī zhì. miǎn, qián yuán hòu fāng, xuán biǎo xūn lǐ. qián hòu gè shí èr liú, liú wǔ cǎi, yù shí èr, zhū wǔ, cǎi sāo shí yǒu èr jiù, jiù xiāng qù yī cùn. hóng sī zǔ wèi yīng, tǒu kuàng chōng ěr, yù zān dǎo. gǔn, xuán yī huáng cháng, shí èr zhāng, rì yuè xīng chén shān lóng huá chóng liù zhāng zhī yú yī, zōng yí zǎo huǒ fěn mǐ fǔ fú liù zhāng xiù yú shang. bái luó dà dài, hóng lǐ. bì xī suí shang sè, xiù lóng huǒ shān wén. yù gé dài, yù pèi. dà shòu liù cǎi, chì huáng hēi bái piāo lǜ, xiǎo shòu sān, sè tóng dà shòu. jiān shī sān yù huán. bái luó zhōng dān, fú lǐng, qīng yuán zhuàn. huáng wà huáng xì, jīn shì. èr shí liù nián, gēng dìng gǔn miǎn shí èr zhāng. miǎn bǎn guǎng yī chǐ èr cùn, zhǎng èr chǐ sì cùn. guān shàng yǒu fù, xuán biǎo zhū lǐ, yú rú jiù zhì. guī zhǎng yī chǐ èr cùn. gǔn, xuán yī xūn shang, shí èr zhāng rú jiù zhì. zhōng dān yǐ sù shā wèi zhī. hóng luó bì xī, shàng guǎng yī chǐ, xià guǎng èr chǐ, zhǎng sān chǐ, zhī huǒ lóng shān sān zhāng. gé dài pèi yù, zhǎng sān chǐ sān cùn. dà dài sù biǎo zhū lǐ, liǎng biān yòng yuán, shàng yǐ zhū jǐn, xià yǐ lǜ jǐn. dà shòu, liù cǎi huáng bái chì xuán piāo lǜ zhī chéng, chún xuán zhì wǔ bǎi shǒu. fán hé dān fǎng wèi yī xì, sì xì wèi yī fú, wǔ fú wèi yī shǒu. xiǎo shòu sān, sè tóng dà shòu. jiān zhī sān yù huán. zhū wà, chì xì. yǒng lè sān nián dìng, miǎn guàn yǐ zào shā wèi zhī, shàng fù yuē yán, tóng bǎn wèi zhì, yī zhī yǐ qǐ, xuán biǎo zhū lǐ, qián yuán hòu fāng. yǐ yù héng wéi guān, yù zān guàn niǔ, niǔ yǔ guān wǔ zú qián tǐ xià yuē wǔ, suí zài guān zhī xià, yì yuē wǔ. bìng xì yīng chù, jiē shì yǐ jīn. yán yǐ zuǒ yòu chuí tǒu kuàng chōng ěr, yòng huáng yù. xì yǐ xuán dǎn, chéng yǐ bái yù zhèn zhū hóng. yú rú jiù zhì. yù guī zhǎng yī chǐ èr cùn, shàn qí shàng, kè shān sì, yǐ xiàng sì zhèn zhī shān, gài zhōu zhèn guī zhī zhì, yì yú dà guī bù zhuàn zhě yě. yǐ huáng qǐ yuē qí xià, bié yǐ náng tāo zhī, jīn lóng wén. gǔn fú shí yǒu èr zhāng. xuán yī bā zhāng, rì yuè lóng zài jiān, xīng chén shān zài bèi, huǒ huá chóng zōng yí zài xiù, měi xiù gè sān. jiē zhī chéng běn shǎi lǐng biǎo zhuàn jū. biǎo zhě xiù duān. zhuàn zhě yī yuán. xūn shang sì zhāng, zhī zǎo fěn mǐ fǔ fú gè èr, qián sān fú, hòu sì fú, qián hòu bù xiāng shǔ, gòng yāo, yǒu pì jī, běn shǎi bì tì. shang cè yǒu chún wèi zhī bì, shang xià yǒu chún wèi zhī tì, chún zhě yuán yě. zhōng dān yǐ sù shā wèi zhī. qīng lǐng biǎo zhuàn jū, lǐng zhī fú wén shí sān. bì xī suí shang sè, sì zhāng, zhī zǎo fěn mǐ fǔ fú gè èr. běn shǎi yuán, yǒu xún, shī yú fèng zhōng. yù gōu èr. yù pèi èr, gè yòng yù háng yī yǔ yī jū èr chōng yá yī huáng èr yǔ xià chuí yù huā yī yù dī èr zhuàn shì yún lóng wén miáo jīn. zì háng ér xià xì zǔ wǔ, guàn yǐ yù zhū. xíng zé chōng yá èr dī yǔ huáng xiāng chù yǒu shēng. jīn gōu èr. yǒu èr xiǎo shòu, liù cǎi huáng bái chì xuán piāo lǜ xūn zhì. dà shòu, liù cǎi huáng bái chì xuán piāo lǜ xūn zhì, sān xiǎo shòu, sè tóng dà shòu. jiān shī sān yù huán, lóng wén, jiē zhī chéng. wà xì jiē chì sè, xì yòng hēi qú chún, yǐ huáng shì xì shǒu.
皇帝冕服:洪武元年,学士陶安请制五冕。太祖曰:“此礼太繁。祭天地、宗庙,服衮冕。社稷等祀,服通天冠,绛纱袍。馀不用。”三年,更定正旦、冬至、圣节并服衮冕,祭社稷、先农、册拜,亦如之。十六年,定衮冕之制。冕,前圆后方,玄表纁里。前后各十二旒,旒五采,玉十二,珠五,采缫十有二就,就相去一寸。红丝组为缨,黈纩充耳,玉簪导。衮,玄衣黄裳,十二章,日、月、星辰、山、龙、华虫六章织于衣,宗彝、藻、火、粉米、黼、黻六章绣于裳。白罗大带,红里。蔽膝随裳色,绣龙、火、山文。玉革带,玉佩。大绶六采,赤、黄、黑、白、缥、绿,小绶三,色同大绶。间施三玉环。白罗中单,黻领,青缘襈。黄袜黄舄,金饰。二十六年,更定衮冕十二章。冕版广一尺二寸,长二尺四寸。冠上有覆,玄表朱里,馀如旧制。圭长一尺二寸。衮,玄衣纁裳,十二章如旧制。中单以素纱为之。红罗蔽膝,上广一尺,下广二尺,长三尺,织火、龙、山三章。革带佩玉,长三尺三寸。大带素表朱里,两边用缘,上以朱锦,下以绿锦。大绶,六采(黄、白、赤、玄、缥、绿)织成,纯玄质五百首。(凡合单纺为一系,四系为一扶,五扶为一首。)小绶三,色同大绶。间织三玉环。朱袜,赤舄。永乐三年定,冕冠以皂纱为之,上覆曰綖,桐板为质,衣之以绮,玄表朱里,前圆后方。以玉衡维冠,玉簪贯纽,纽与冠武(足前体下曰武,绥在冠之下,亦曰武。)并系缨处,皆饰以金。綖以左右垂黈纩充耳,(用黄玉。)系以玄紞,承以白玉瑱朱纮。馀如旧制。玉圭长一尺二寸,剡其上,刻山四,以象四镇之山,盖周镇圭之制,异于大圭不瑑者也。以黄绮约其下,别以囊韬之,金龙文。衮服十有二章。玄衣八章,日、月、龙在肩,星辰、山在背,火、华虫、宗彝在袖,(每袖各三。)皆织成本色领褾襈裾。(褾者袖端。襈者衣缘。)纁裳四章,织藻、粉米、黼、黻各二,前三幅,后四幅,前后不相属,共腰,有辟积,本色綼裼。裳侧有纯谓之綼,裳下有纯谓之裼,纯者缘也。中单以素纱为之。青领褾襈裾,领织黻文十三。蔽膝随裳色,四章,织藻、粉米、黼黻各二。本色缘,有紃,施于缝中。玉钩二。玉佩二,各用玉珩一、瑀一、琚二、冲牙一、璜二;瑀下垂玉花一、玉滴二;瑑饰云龙文描金。自珩而下系组五,贯以玉珠。行则冲牙、二滴与璜相触有声。金钩二。有二小绶,六采(黄、白、赤、玄、缥、绿)纁质。大绶,六采(黄、白、赤、玄、缥、绿)纁质,三小绶,色同大绶。间施三玉环,龙文,皆织成。袜舄皆赤色,舄用黑絇纯,以黄饰舄首。
jiā jìng bā nián, yù gé chén zhāng cōng:" gǔn miǎn yǒu gé dài, jīn hé bù yòng?" cōng duì yuē:" àn chén xiáng dào lǐ shū, gǔ gé dài dà dài, jiē wèi zhī pán. gé dài yǐ dào pèi fú, rán hòu jiā yǐ dà dài, ér hù jìn yú èr dài zhī jiān. fū gé dài qián xì fú, hòu xì shòu, zuǒ yòu xì pèi, zì gǔ miǎn biàn héng yòng zhī. jīn wéi bù yòng gé dài, yǐ zhì qián hòu pèi fú jiē wú suǒ xì, suì fù shǔ shang yào zhī jiān, shī gǔ zhì yǐ." dì yuē:" miǎn fú sì tiān dì, xiǎng zǔ zōng, ruò quē gé dài, fēi qí míng shèng fú zhī yì. jí guān huì diǎn zài bì xī yòng luó, shàng zhī huǒ shān lóng sān zhāng, bìng dà dài yuán yòng jǐn, jiē yǔ jīn suǒ fú bù hé. qīng kě bìng gé dài xì bì xī pèi shòu zhī shì, xiáng kǎo huì tú yǐ jìn." yòu yún:" yī shang fēn shàng xià fú, ér jīn yī héng yǎn shang. shang zhì rú wéi, ér jīn liǎng fú. zhèn yì yī dàn dāng yǔ shang yào xià qí, ér lù shang zhī liù zhāng, hé rú?" yǐ, yòu yù cōng yǐ biàn gēng zǔ zhì wèi yí. cōng duì yuē:" chén kǎo lǐ zhì, yī bù yǎn shang, yǔ shèng yì yǔn hé. fū yī liù zhāng, shang liù zhāng, yì gè yǒu qǔ, yī zì bù róng yǎn shang. dà míng jí lǐ jí huì diǎn yǔ gǔ zhì bù yì. jīn yī bā zhāng, shang sì zhāng, gù yī cháng yǎn shang, rán yú diǎn jí wú suǒ zhǔn. nèi gé suǒ cáng tú zhù, gài yīn guān sī zhī zào, xún xí é miù. jīn dìng zhèng zhī, nǎi fù zǔ zhì, fēi yǒu biàn gēng." dì yì nǎi jué. yīn fù yù cōng yuē:" yī yǒu liù zhāng, gǔ yǐ huì, jīn dāng yǐ zhī. zhèn mìng zhī rǎn jú kǎo guó chū miǎn fú, rì yuè gè jìng wǔ cùn, dāng cóng zhī. shang liù zhāng, gǔ yòng xiù, yì dāng cóng zhī. gǔ sè yòng xuán huáng, qǔ xiàng tiān dì. jīn shang yòng xūn, yú yì wú qǔ, dāng cóng gǔ. gé dài jí shù dài, hòu dāng yòng yù, yǐ pèi shòu xì zhī yú xià. bì xī suí shang sè, qí xiù shàng lóng xià huǒ, kě bù yòng shān. qīng yǔ nèi gé zhū chén tóng kǎo zhī." yú shì yáng yī qīng děng xiáng yì:" gǔn miǎn zhī fú, zì huáng yú yǐ lái, xuán yī huáng cháng, wèi shí èr zhāng. rì yuè xīng chén shān lóng huá chóng, qí xù zì shàng ér xià, wèi yī zhī liù zhāng zōng yí zǎo huǒ fěn mǐ fǔ fú, qí xù zì xià ér shàng, wèi shang zhī liù zhāng. zì zhōu yǐ hòu jìn, biàn qí zhì, huò bā zhāng, huò jiǔ zhāng, yǐ lì yú gǔ yǐ. wǒ tài zǔ huáng dì fù dìng wèi shí èr zhāng zhī zhì, sī zào zhī guān réng xí chuǎn é, fēi zhì zuò zhī chū yì. fú qǐ shèng duàn bù yí." dì nǎi lìng zé jí gēng zhèng qí zhì. guàn yǐ yuán kuāng wū shā mào zhī, liú zhuì qī cǎi yù zhū shí èr, qīng kuàng chōng ěr, zhuì yù zhū èr, yú rú jiù zhì. xuán yī huáng cháng, yī shang gè liù zhāng. hóng wǔ jiān jiù zhì, rì yuè jìng wǔ cùn, shang qián hòu lián shǔ rú wéi, liù zhāng yòng xiù. bì xī suí shang sè, luó wèi zhī, shàng xiù lóng yī, xià xiù huǒ sān, xì yú gé dài, dà dài sù biǎo zhū lǐ, shàng yuán yǐ zhū, xià yǐ lǜ. gé dài qián yòng yù, qí hòu wú yù, yǐ pèi shòu xì ér yǎn zhī. zhōng dān jí guī, jù rú yǒng lè jiān zhì. zhū wà, chì xì, huáng tiáo yuán xuán yīng jié.
嘉靖八年,谕阁臣张璁:“衮冕有革带,今何不用?”璁对曰:“按陈祥道《礼书》,古革带、大带,皆谓之鞶。革带以纛佩韨,然后加以大带,而笏搢于二带之间。夫革带前系韨,后系绶,左右系佩,自古冕弁恒用之。今惟不用革带,以至前后佩服皆无所系,遂附属裳要之间,失古制矣。”帝曰:“冕服祀天地,享祖宗,若阙革带,非齐明盛服之意。及观《会典》载蔽膝用罗,上织火、山、龙三章,并大带缘用锦,皆与今所服不合。卿可并革带系蔽膝、佩、绶之式,详考绘图以进。”又云:“衣裳分上下服,而今衣恒掩裳。裳制如帷,而今两幅。朕意衣但当与裳要下齐,而露裳之六章,何如?”已,又谕璁以变更祖制为疑。璁对曰:“臣考礼制,衣不掩裳,与圣意允合。夫衣六章,裳六章,义各有取,衣自不容掩裳。《大明集礼》及《会典》与古制不异。今衣八章,裳四章,故衣常掩裳,然于典籍无所准。内阁所藏图注,盖因官司织造,循习讹谬。今订正之,乃复祖制,非有变更。”帝意乃决。因复谕璁曰:“衣有六章,古以绘,今当以织。朕命织染局考国初冕服,日月各径五寸,当从之。裳六章,古用绣,亦当从之。古色用玄黄,取象天地。今裳用纁,于义无取,当从古。革带即束带,后当用玉,以佩绶系之于下。蔽膝随裳色,其绣上龙下火,可不用山。卿与内阁诸臣同考之。”于是杨一清等详议:“衮冕之服,自黄、虞以来,玄衣黄裳,为十二章。日、月、星辰、山、龙、华虫,其序自上而下,为衣之六章;宗彝、藻、火、粉米、黼、黻,其序自下而上,为裳之六章。自周以后浸,变其制,或八章,或九章,已戾于古矣。我太祖皇帝复定为十二章之制,司造之官仍习舛讹,非制作之初意。伏乞圣断不疑。”帝乃令择吉更正其制。冠以圆匡乌纱冒之,旒缀七采玉珠十二,青纩充耳,缀玉珠二,馀如旧制。玄衣黄裳,衣裳各六章。洪武间旧制,日月径五寸,裳前后连属如帷,六章用绣。蔽膝随裳色,罗为之,上绣龙一,下绣火三,系于革带,大带素表朱里,上缘以朱,下以绿。革带前用玉,其后无玉,以佩绶系而掩之。中单及圭,俱如永乐间制。朱袜,赤舄,黄条缘玄缨结。
huáng dì tōng tiān guān fú: hóng wǔ yuán nián dìng, jiāo miào shěng shēng, huáng tài zǐ zhū wáng guān hūn jiào jiè, zé fú tōng tiān guān jiàng shā páo. guān jiā jīn bó shān, fù chán shí èr, shǒu shī zhū cuì, hēi jiè zé, zǔ yīng, yù zān dǎo. jiàng shā páo, shēn yī zhì. bái shā nèi dān, zào lǐng biǎo zhuàn jū. jiàng shā bì xī, bái jiǎ dài, fāng xīn qǔ lǐng. bái wà, chì xì. qí gé dài pèi shòu, yǔ gǔn fú tóng.
皇帝通天冠服:洪武元年定,郊庙、省牲,皇太子诸王冠婚、醮戒,则服通天冠、绛纱袍。冠加金博山,附蝉十二,首施珠翠,黑介帻,组缨,玉簪导。绛纱袍,深衣制。白纱内单,皂领褾襈裾。绛纱蔽膝,白假带,方心曲领。白袜,赤舄。其革带、佩绶,与衮服同。
huáng dì pí biàn fú: shuò wàng shì cháo jiàng zhào jiàng xiāng jìn biǎo sì yí cháo gòng wài guān cháo jìn cè shì chuán lú jiē fú zhī. jiā jìng yǐ hòu, jì tài suì shān chuān zhū shén yì fú zhī. qí zhì zì hóng wǔ èr shí liù nián dìng. pí biàn yòng wū shā mào zhī, qián hòu gè shí èr fèng, měi féng zhuì wǔ cǎi yù shí èr yǐ wéi shì, yù zān dǎo, hóng zǔ yīng. qí fú jiàng shā yī, bì xī suí yī sè. bái yù pèi gé dài. yù gōu bì, fēi bái dà dài. bái wà, hēi xì. yǒng lè sān nián dìng, pí biàn rú jiù zhì, wéi fèng jí guān wǔ bìng guàn zān xì yīng chù, jiē shì yǐ jīn yù. guī zhǎng rú miǎn fú zhī guī, yǒu jí, bìng shuāng zhí wén. jiàng shā páo, běn shǎi lǐng biǎo zhuàn jū. hóng shang, dàn bù zhī zhāng shù. zhōng dān, hóng lǐng biǎo zhuàn jū. yú jù rú miǎn fú nèi zhì.
皇帝皮弁服:朔望视朝、降诏、降香、进表、四夷朝贡、外官朝觐、策士传胪皆服之。嘉靖以后,祭太岁山川诸神亦服之。其制自洪武二十六年定。皮弁用乌纱冒之,前后各十二缝,每缝缀五采玉十二以为饰,玉簪导,红组缨。其服绛纱衣,蔽膝随衣色。白玉佩革带。玉钩苾,绯白大带。白袜,黑舄。永乐三年定,皮弁如旧制,惟缝及冠武并贯簪系缨处,皆饰以金玉。圭长如冕服之圭,有脊,并双植文。绛纱袍,本色领褾襈裾。红裳,但不织章数。中单,红领褾襈裾。馀俱如冕服内制。
huáng dì wǔ biàn fú: míng chū qīn zhēng qiǎn jiàng fú zhī. jiā jìng bā nián yù gé chén zhāng cōng yún:" huì diǎn jì qīn zhēng lèi mà zhī jì, jiē jù wǔ biàn fú. bù kě bù bèi." cōng duì: zhōu lǐ yǒu wéi biàn, wèi yǐ mèi wéi wèi biàn, yòu yǐ wéi yī shang. guó cháo shì gǔ sǔn yì, yǒu pí biàn zhī zhì. jīn wǔ biàn dāng rú pí biàn, dàn pí biàn yǐ hēi shā mào zhī, wǔ biàn dāng yǐ jiàng shā mào zhī." suí jù tú yǐ jìn. dì bào yuē:" lǎn tú yǒu bì xíng, dàn wú xì chù. guān zhì gǔ xiàng shàng jiān, jīn pí biàn zé yuán. zhèn wéi shàng ruì qǔ qí qīng lì, dāng rú gǔ zhì. yòu yī shang bì xì jiē chì sè, hé wèi? qiě pèi shòu jù wú, yú jì yòng zhī, kě hū?" cōng duì:" zì gǔ fú miǎn biàn jù yòng gé dài, yǐ qián xì fú, hòu xì shòu. wéi biàn zhī bì, zhèng xì yú gé dài ěr. wǔ shì shàng wēi liè, gù sè chún yòng chì." dì fù bào cōng:" guān fú yī shang bì xì jù rú gǔ zhì, zēng gé dài pèi shòu jí guī." nǎi dìng zhì, biàn shàng ruì, sè yòng chì, shàng shí èr fèng, zhōng zhuì wǔ cǎi yù, luò luò rú xīng zhuàng. mèi yī mèi shang mèi gé, jù chì sè. pèi shòu gé dài, rú cháng zhì. pèi shòu jí mèi gé, jù shàng xì yú gé dài. xì rú shang sè. yù guī shì zhèn guī chà xiǎo, shàn shàng fāng xià, yǒu zhuàn wén yuē" tǎo zuì ān mín".
皇帝武弁服:明初亲征遣将服之。嘉靖八年谕阁臣张璁云:“《会典》纪亲征、类祃之祭,皆具武弁服。不可不备。”璁对:《周礼》有韦弁,谓以韎韦为弁,又以为衣裳。国朝视古损益,有皮弁之制。今武弁当如皮弁,但皮弁以黑纱冒之,武弁当以绛纱冒之。”随具图以进。帝报曰:“览图有韠形,但无系处。冠制古象上尖,今皮弁则圆。朕惟上锐取其轻利,当如古制。又衣裳韠舄皆赤色,何谓?且佩绶俱无,于祭用之,可乎?”璁对:“自古服冕弁俱用革带,以前系韨,后系绶。韦弁之韠,正系于革带耳。武事尚威烈,故色纯用赤。”帝复报璁:“冠服、衣裳、韠舄俱如古制,增革带、佩绶及圭。”乃定制,弁上锐,色用赤,上十二缝,中缀五采玉,落落如星状。韎衣、韎裳、韎韐,俱赤色。佩、绶、革带,如常制。佩绶及韎韐,俱上系于革带。舄如裳色。玉圭视镇圭差小,剡上方下,有篆文曰“讨罪安民”。
huáng dì cháng fú: hóng wǔ sān nián dìng, wū shā zhé jiǎo xiàng shàng jīn, pán lǐng zhǎi xiù páo, shù dài jiān yòng jīn hǔ pò tòu xī. yǒng lè sān nián gēng dìng, guàn yǐ wū shā mào zhī, zhé jiǎo xiàng shàng, qí hòu míng yì shàn guān. páo huáng, pán lǐng, zhǎi xiù, qián hòu jí liǎng jiān gè zhī jīn pán lóng yī. dài yòng yù, xuē yǐ pí wèi zhī. xiān shì, hóng wǔ èr shí sì nián, dì wēi xíng zhì shén yuè guān, jiàn yǒu jié wǎng jīn zhě. yì rì, mìng qǔ wǎng jīn, bān shì shí sān bù zhèng shǐ sī, rén wú guì jiàn, jiē guǒ wǎng jīn, yú shì tiān zǐ yì cháng fú wǎng jīn. yòu huì diǎn zài huáng tài sūn guān lǐ yǒu yún:" zhǎng guān guì jiā wǎng jīn", ér huáng dì huáng tài zǐ guān fú, jù quē ér bù zài.
皇帝常服:洪武三年定,乌纱折角向上巾,盘领窄袖袍,束带间用金、琥珀、透犀。永乐三年更定,冠以乌纱冒之,折角向上,其后名翼善冠。袍黄,盘领,窄袖,前后及两肩各织金盘龙一。带用玉,靴以皮为之。先是,洪武二十四年,帝微行至神乐观,见有结网巾者。翼日,命取网巾,颁示十三布政使司,人无贵贱,皆裹网巾,于是天子亦常服网巾。又《会典》载皇太孙冠礼有云:“掌冠跪加网巾”,而皇帝、皇太子冠服,俱阙而不载。
jiā jìng qī nián, gēng dìng yàn biàn fú. chū, dì yǐ yàn jū guān fú, shàng yán xí sú, yù zhāng cōng kǎo gǔ dì wáng yàn jū fǎ fú zhī zhì. cōng nǎi cǎi lǐ shū" xuán duān shēn yī" zhī wén, tú zhù yǐ jìn. dì wèi cān dìng qí zhì, yù cōng xiáng yì. cōng yán:" gǔ zhě miǎn fú zhī wài, xuán duān shēn yī, qí yòng zuì guǎng. xuán duān zì tiān zǐ dá yú shì, guó jiā zhī mìng fú yě. shēn yī zì tiān zǐ dá yú shù rén, shèng xián zhī fǎ fú yě. jīn yǐ xuán duān jiā wén shì, bù yì jiù zhì, shēn yī yì huáng sè, bù lí zhōng yī, chéng dé dì wáng sǔn yì shí zhōng zhī dào." dì yīn yù lǐ bù yuē:" gǔ xuán duān shàng xià tōng yòng, jīn fēi gǔ rén bǐ, suī yàn jū, yí biàn děng wēi." yīn zhuó gǔ zhì, gēng míng yuē" yàn biàn", yù shēn gōng dú chǔ yǐ yàn ān wèi jiè zhī yì. qí zhì, guān kuāng rú pí biàn zhī zhì, mào yǐ wū shā, fēn shí yǒu èr bàn, gè yǐ jīn xiàn yā zhī, qián shì wǔ cǎi yù yún gè yī, hòu liè sì shān, zhū tiáo wèi zǔ yīng, shuāng yù zān. fú rú gǔ xuán duān zhī zhì, sè xuán, biān yuán yǐ qīng, liǎng jiān xiù rì yuè, qián pán yuán lóng yī, hòu pán fāng lóng èr, biān jiā lóng wén bā shí yī, lǐng yǔ liǎng qū gòng lóng wén wǔ jiǔ. rèn tóng qián hòu qí, gòng lóng wén sì jiǔ. chèn yòng shēn yī zhī zhì, sè huáng. mèi yuán qū fāng, xià qí fù shéng jí huái shí èr fú. sù dài, zhū lǐ qīng biǎo, lǜ yuán biān, yāo wéi shì yǐ yù lóng jiǔ. xuán lǚ, zhū yuán hóng yīng huáng jié. bái wà.
嘉靖七年,更定燕弁服。初,帝以燕居冠服,尚沿习俗,谕张璁考古帝王燕居法服之制。璁乃采《礼书》“玄端深衣”之文,图注以进。帝为参定其制,谕璁详议。璁言:“古者冕服之外,玄端深衣,其用最广。玄端自天子达于士,国家之命服也。深衣自天子达于庶人,圣贤之法服也。今以玄端加文饰,不易旧制,深衣易黄色,不离中衣,诚得帝王损益时中之道。”帝因谕礼部曰:“古玄端上下通用,今非古人比,虽燕居,宜辨等威。”因酌古制,更名曰“燕弁”,寓深宫独处、以燕安为戒之意。其制,冠匡如皮弁之制,冒以乌纱,分十有二瓣,各以金线压之,前饰五采玉云各一,后列四山,朱条为组缨,双玉簪。服如古玄端之制,色玄,边缘以青,两肩绣日月,前盘圆龙一,后盘方龙二,边加龙文八十一,领与两祛共龙文五九。衽同前后齐,共龙文四九。衬用深衣之制,色黄。袂圆祛方,下齐负绳及踝十二幅。素带,朱里青表,绿缘边,腰围饰以玉龙九。玄履,朱缘红缨黄结。白袜。
huáng hòu guān fú: hóng wǔ sān nián dìng, shòu cè yè miào cháo huì, fú lǐ fú. qí guān yuán kuāng, mào yǐ fěi cuì, shàng shì jiǔ lóng sì fèng, dà huā shí èr shù, xiǎo huā shù rú zhī. liǎng bó bìn shí èr diàn. yī yī, shēn qīng huì dí, chì zhì, wǔ sè shí èr děng. sù shā zhōng dān, fú lǐng, zhū luó hú lù zhuàn jū. bì xī suí yī sè, yǐ zōu wèi lǐng yuán, yòng dí wèi zhāng sān děng. dà dài suí yī sè, zhū lǐ pī qí wài, shàng yǐ zhū jǐn, xià yǐ lǜ jǐn, niǔ yuē yòng qīng zǔ. yù gé dài. qīng wà qīng xì, yǐ jīn shì. yǒng lè sān nián dìng zhì, qí guān shì cuì lóng jiǔ, jīn fèng sì, zhōng yī lóng xián dà zhū yī, shàng yǒu cuì gài, xià chuí zhū jié, yú jiē kǒu xián zhū dī, zhū cuì yún sì shí piàn, dà zhū huā xiǎo zhū huā shù rú jiù. sān bó bìn, shì yǐ jīn lóng cuì yún, jiē chuí zhū dī. cuì kǒu quān yī fù, shàng shì zhū bǎo diàn huā shí èr, cuì diàn rú qí shù. tuō lǐ jīn kǒu quān yī fù. zhū cuì miàn huā wǔ shì. zhū pái huán yī duì. zào luó é zi yī, miáo jīn lóng wén, yòng zhū èr shí yī. dí yī, shēn qīng, zhī dí wén shí yǒu èr děng, jiān yǐ xiǎo lún huā. hóng lǐng biǎo zhuàn jū, zhī jīn yún lóng wén. zhōng dān, yù sè shā wèi zhī, hóng lǐng biǎo zhuàn jū, zhī fú wén shí sān. bì xī suí yī sè, zhī dí wèi zhāng sān děng, jiān yǐ xiǎo lún huā sì, yǐ zōu wèi lǐng yuán, zhī jīn yún lóng wén. yù gǔ guī, zhǎng qī cùn, shàn qí shàng, zhuàn gǔ wén, huáng qǐ yuē qí xià, tāo yǐ huáng náng, jīn lóng wén. yù gé dài, qīng qǐ tīng, miáo jīn yún lóng wén, yù shì jiàn shí, jīn shì jiàn sì. dà dài, biǎo lǐ jù qīng hóng xiāng bàn, mò chún hóng, xià chuí zhī jīn yún lóng wén, shàng zhū yuán, xià lǜ yuán, qīng qǐ fù dài yī. shòu wǔ cǎi, huáng chì bái piāo lǜ, xūn zhì, jiān shī èr yù huán, jiē zhī chéng. xiǎo shòu sān, sè tóng dà shòu. yù pèi èr, gè yòng yù háng yī yǔ yī jū èr chōng yá yī huáng èr, yǔ xià chuí yù huā yī yù dī èr zhuàn shì yún lóng wén miáo jīn zì háng ér xià, xì zǔ wǔ, guàn yǐ yù zhū, xíng zé chōng yá èr dī yǔ èr huáng xiāng chù yǒu shēng shàng yǒu jīn gōu, yǒu xiǎo shòu wǔ cǎi yǐ fù zhī, xūn zhì, zhī chéng. qīng wà xì, shì yǐ miáo jīn yún lóng, zào chún, měi xì shǒu jiā zhū wǔ kē.
皇后冠服:洪武三年定,受册、谒庙、朝会,服礼服。其冠圆匡,冒以翡翠,上饰九龙四凤,大花十二树,小花数如之。两博鬓十二钿。祎衣,深青绘翟,赤质,五色十二等。素纱中单,黻领,朱罗縠逯襈裾。蔽膝随衣色,以緅为领缘,用翟为章三等。大带随衣色,朱里纰其外,上以朱锦,下以绿锦,纽约用青组。玉革带。青袜、青舄,以金饰。永乐三年定制,其冠饰翠龙九,金凤四,中一龙衔大珠一,上有翠盖,下垂珠结,馀皆口衔珠滴,珠翠云四十片,大珠花、小珠花数如旧。三博鬓,饰以金龙、翠云,皆垂珠滴。翠口圈一副,上饰珠宝钿花十二,翠钿如其数。托里金口圈一副。珠翠面花五事。珠排环一对。皂罗额子一,描金龙文,用珠二十一。翟衣,深青,织翟文十有二等,间以小轮花。红领褾襈裾,织金云龙文。中单,玉色纱为之,红领褾襈裾,织黻文十三。蔽膝随衣色,织翟为章三等,间以小轮花四,以緅为领缘,织金云龙文。玉谷圭,长七寸,剡其上,瑑谷文,黄绮约其下,韬以黄囊,金龙文。玉革带,青绮鞓,描金云龙文,玉事件十,金事件四。大带,表里俱青红相半,末纯红,下垂织金云龙文,上朱缘,下绿缘,青绮副带一。绶五采,黄、赤、白、缥、绿,纁质,间施二玉环,皆织成。小绶三,色同大绶。玉佩二,各用玉珩一、瑀一、琚二、冲牙一、璜二,瑀下垂玉花一、玉滴二;瑑饰云龙文描金;自珩而下,系组五,贯以玉珠,行则冲牙二滴与二璜相触有声;上有金钩,有小绶五采以副之,纁质,织成。青袜舄,饰以描金云龙,皂纯,每舄首加珠五颗。
huáng hòu cháng fú: hóng wǔ sān nián dìng, shuāng fèng yì lóng guān, shǒu shì chuàn zhuó yòng jīn yù zhū bǎo fěi cuì. zhū sè tuán shān, jīn xiù lóng fèng wén, dài yòng jīn yù. sì nián gēng dìng, lóng fèng zhū cuì guān, zhēn hóng dà xiù yī xiá pèi, hóng luó cháng qún, hóng bèi zǐ. guān zhì rú tè jì, shàng jiā lóng fèng shì, yī yòng zhī jīn lóng fèng wén, jiā xiù shì. yǒng lè sān nián gēng dìng, guān yòng zào hú, fù yǐ cuì bó shān, shàng shì jīn lóng yī, yì yǐ zhū. cuì fèng èr, jiē kǒu xián zhū dī. qián hòu zhū mǔ dān èr, huā bā ruǐ, cuì yè sān shí liù. zhū cuì ráng huā bìn èr, zhū cuì yún èr shí yī, cuì kǒu quān yī. jīn bǎo diàn huā jiǔ, shì yǐ zhū. jīn fèng èr, kǒu xián zhū jié. sān bó bìn, shì yǐ luán fèng. jīn bǎo diàn èr shí sì, biān chuí zhū dī. jīn zān èr. shān hú fèng guān zī yī fù. dà shān xiá pèi, shān huáng, xiá pèi shēn qīng, zhī jīn yún xiá lóng wén, huò xiù huò pù cuì quān jīn, shì yǐ zhū yù zhuì zǐ, zhuàn lóng wén. sì yī guǐ ǎo zǐ, jí bèi zǐ. shēn qīng, jīn xiù tuán lóng wén. jū yī hóng sè, qián hòu zhī jīn yún lóng wén, huò xiù huò pù cuì quān jīn, shì yǐ zhū. dà dài hóng xiàn luó wèi zhī, yǒu yuán, yú huò qīng huò lǜ, gè suí jū yī sè. yuán zhuàn ǎo zǐ, huáng sè, hóng lǐng biǎo zhuàn jū, jiē zhī jīn cǎi sè yún lóng wén. yuán zhuàn qún, hóng sè, lǜ yuán zhuàn, zhī jīn cǎi sè yún lóng wén. yù dài, rú dí yī nèi zhì, dì jiǎn jīn shì jiàn yī. yù huā cǎi jié shòu, yǐ hóng lǜ xiàn luó wèi jié, yù shòu huā yī, zhuàn yún lóng wén. shòu dài yù zhuì zhū liù, jīn chuí tóu huā bàn sì, xiǎo jīn yè liù. hóng xiàn luó jì dài yī. bái yù yún yàng dīng kē èr, rú pèi zhì, yǒu jīn gōu, jīn rú yì yún gài yī, xià xuán hóng zǔ wǔ guàn, jīn fāng xīn yún bǎn yī, jù sà yún lóng wén, chèn yǐ hóng qǐ, xià chuí jīn cháng tóu huā sì, zhōng xiǎo jīn zhōng yī, mò zhuì bái yù yún duǒ wǔ. qīng wà xì, yǔ dí yī nèi zhì tóng.
皇后常服:洪武三年定,双凤翊龙冠,首饰、钏镯用金玉、珠宝、翡翠。诸色团衫,金绣龙凤文,带用金玉。四年更定,龙凤珠翠冠,真红大袖衣霞帔,红罗长裙,红褙子。冠制如特髻,上加龙凤饰,衣用织金龙凤文,加绣饰。永乐三年更定,冠用皂縠,附以翠博山,上饰金龙一,翊以珠。翠凤二,皆口衔珠滴。前后珠牡丹二,花八蕊,翠叶三十六。珠翠穰花鬓二,珠翠云二十一,翠口圈一。金宝钿花九,饰以珠。金凤二,口衔珠结。三博鬓,饰以鸾凤。金宝钿二十四,边垂珠滴。金簪二。珊瑚凤冠觜一副。大衫霞帔,衫黄,霞帔深青,织金云霞龙文,或绣或铺翠圈金,饰以珠玉坠子,瑑龙文。四衤癸袄子,(即褙子。)深青,金绣团龙文。鞠衣红色,前后织金云龙文,或绣或铺翠圈金,饰以珠。大带红线罗为之,有缘,馀或青或绿,各随鞠衣色。缘襈袄子,黄色,红领褾襈裾,皆织金采色云龙文。缘襈裙,红色,绿缘襈,织金采色云龙文。玉带,如翟衣内制,第减金事件一。玉花采结绶,以红绿线罗为结,玉绶花一,瑑云龙文。绶带玉坠珠六,金垂头花瓣四,小金叶六。红线罗系带一。白玉云样玎榼二,如佩制,有金钩,金如意云盖一,下悬红组五贯,金方心云板一,俱鈒云龙文,衬以红绮,下垂金长头花四,中小金钟一,末缀白玉云朵五。青袜舄,与翟衣内制同。
huáng fēi huáng pín jí nèi mìng fù guān fú: hóng wǔ sān nián dìng, huáng fēi shòu cè zhù jì cháo huì lǐ fú. guān shì jiǔ huī sì fèng huā chāi jiǔ shù, xiǎo huā shù rú zhī. liǎng bó bìn jiǔ diàn. dí yī, qīng zhì xiù dí, biān cì yú yī jí shang, zhòng wèi jiǔ děng. qīng shā zhōng dān, fú lǐng, zhū hú lù zhuàn jū. bì xī suí shang sè, jiā wén xiù zhòng zhì, wèi zhāng èr děng, yǐ zōu wèi lǐng yuán. dà dài suí yī sè. yù gé dài. qīng wà xì pèi shòu. cháng fú: luán fèng guān, shǒu shì chuàn zhuó yòng jīn yù zhū bǎo cuì. zhū sè tuán shān, jīn xiù luán fèng, bù yòng huáng. dài yòng jīn yù xī. yòu dìng shān sōng tè jì, jiǎ bìn huā diàn, huò huā chāi fèng guān. zhēn hóng dà xiù yī, xiá pèi, hóng luó qún, bèi zǐ, yī yòng zhī jīn jí xiù fèng wén. yǒng lè sān nián gēng dìng, lǐ fú: jiǔ dí guān èr, yǐ zào hú wèi zhī, fù yǐ cuì bó shān, shì dà zhū dí èr, xiǎo zhū dí sān, cuì dí sì, jiē kǒu xián zhū dī. guān zhōng bǎo zhū yī zuò, cuì dǐng yún yī zuò, qí zhū mǔ dān cuì ráng huā bìn zhī shǔ, jù rú shuāng fèng yì lóng guān zhì, dì jiǎn cuì yún shí. yòu cuì mǔ dān huā ráng huā gè èr, miàn huā sì, méi huā huán sì, zhū huán gè èr. qí dà shān xiá pèi yàn jū pèi fú zhī shì, jù tóng zhōng gōng, dì zhī jīn xiù zhuàn, jù yún xiá fèng wén, bù yòng yún lóng wén.
皇妃、皇嫔及内命妇冠服:洪武三年定,皇妃受册、助祭、朝会礼服。冠饰九翚、四凤花钗九树,小花数如之。两博鬓九钿。翟衣,青质绣翟,编次于衣及裳,重为九等。青纱中单,黻领,朱縠逯襈裾。蔽膝随裳色,加文绣重雉,为章二等,以緅为领缘。大带随衣色。玉革带。青袜舄、佩绶。常服:鸾凤冠,首饰、钏镯用金玉、珠宝、翠。诸色团衫,金绣鸾凤,不用黄。带用金、玉、犀。又定山松特髻,假鬓花钿,或花钗凤冠。真红大袖衣,霞帔,红罗裙,褙子,衣用织金及绣凤文。永乐三年更定,礼服:九翟冠二,以皂縠为之,附以翠博山,饰大珠翟二,小珠翟三,翠翟四,皆口衔珠滴。冠中宝珠一座,翠顶云一座,其珠牡丹、翠穰花鬓之属,俱如双凤翊龙冠制,第减翠云十。又翠牡丹花、穰花各二,面花四,梅花环四,珠环各二。其大衫、霞帔、燕居佩服之饰,俱同中宫,第织金绣瑑,俱云霞凤文,不用云龙文。
jiǔ pín guān fú: jiā jìng shí nián shǐ dìng, guān yòng jiǔ dí, cì huáng fēi zhī fèng. dà shān jū yī, rú huáng fēi zhì. guī yòng cì yù gǔ wén.
九嫔冠服:嘉靖十年始定,冠用九翟,次皇妃之凤。大衫、鞠衣,如皇妃制。圭用次玉谷文。
nèi mìng fù guān fú, hóng wǔ wǔ nián dìng, sān pǐn yǐ shàng huā chāi dí yī, sì pǐn wǔ pǐn shān sōng tè jì, dà shān wèi lǐ fú. guì rén shì sān pǐn, yǐ huáng fēi yàn jū guān jí dà shān xiá pèi wèi lǐ fú, yǐ zhū cuì qìng yún guān, jū yī bèi zǐ yuán zhuàn ǎo qún wèi cháng fú.
内命妇冠服,洪武五年定,三品以上花钗、翟衣,四品、五品山松特髻,大衫为礼服。贵人视三品,以皇妃燕居冠及大衫、霞帔为礼服,以珠翠庆云冠,鞠衣、褙子、缘襈袄裙为常服。
gōng rén guān fú, zhì yǔ sòng tóng. zǐ sè, tuán lǐng, zhǎi xiù, biàn cì zhé zhī xiǎo kuí huā, yǐ jīn quān zhī, zhū luò fèng jīn dài hóng qún. gōng yàng xié, shàng cì xiǎo jīn huā. wū shā mào, shì yǐ huā, mào é zhuì tuán zhū. jié zhū bìn shū. chuí zhū ěr shì.
宫人冠服,制与宋同。紫色,团领,窄袖,遍刺折枝小葵花,以金圈之,珠络缝金带红裙。弓样鞋,上刺小金花。乌纱帽,饰以花,帽额缀团珠。结珠鬓梳。垂珠耳饰。
huáng tài zǐ guān fú: péi sì tiān dì shè jì zōng miào jí dà cháo huì shòu cè nà fēi zé fú gǔn miǎn. hóng wǔ èr shí liù nián dìng, gǔn miǎn jiǔ zhāng, miǎn jiǔ liú, liú jiǔ yù, jīn zān dǎo, hóng zǔ yīng, liǎng yù zhèn. guī zhǎng jiǔ cùn wǔ fēn. xuán yī xūn shang, yī wǔ zhāng, zhī shān lóng huá chóng zōng yí huǒ shang sì zhāng, zhī zǎo fěn mǐ fǔ fú. bái shā zhōng dān, fú lǐng. bì xī suí shang sè, zhī huǒ shān èr zhāng. gé dài, jīn gōu bì, yù pèi. shòu wǔ cǎi chì bái xuán piāo lǜ zhī chéng, chún chì zhì, sān bǎi sān shí shǒu. xiǎo shòu sān, sè tóng. jiān zhī sān yù huán. dà dài, bái biǎo zhū lǐ, shàng yuán yǐ hóng, xià yuán yǐ lǜ. bái wà, chì xì. yǒng lè sān nián dìng, miǎn guān, xuán biǎo zhū lǐ, qián yuán hòu fāng, qián hòu gè jiǔ liú. měi liú wǔ cǎi sāo jiǔ jiù, guàn wǔ cǎi yù jiǔ, chì bái qīng huáng hēi xiāng cì. yù héng jīn zān, xuán dǎn chuí qīng kuàng chōng ěr, yòng qīng yù. chéng yǐ bái yù zhèn, zhū hóng yīng. yù guī zhǎng jiǔ cùn wǔ fēn, yǐ jǐn yuē qí xià, bìng tāo. gǔn fú jiǔ zhāng, xuán yī wǔ zhāng, lóng zài jiān, shān zài bèi, huǒ huá chóng zōng yí zài xiù, měi xiù gè sān. jiē zhī chéng. běn shǎi lǐng biǎo zhuàn jū. xūn shang sì zhāng, zhī zǎo fěn mǐ fǔ fú gè èr, qián sān fú, hòu sì fú, bù xiāng shǔ, gòng yāo, yǒu bì jī, běn shǎi bì tì. zhōng dān yǐ sù shā wèi zhī, qīng lǐng biǎo zhuàn jū, lǐng zhī fú wén shí yī. bì xī suí shang sè, sì zhāng, zhī zǎo fěn mǐ fǔ fú. běn shǎi yuán, yǒu xún, shī yú fèng zhōng. shàng yù gōu èr. yù pèi èr, gè yòng yù háng yī yǔ yī jū yī chōng yá yī huáng èr yǔ xià chuí yù huā yī yù dī èr. zhuàn yún lóng wén, miáo jīn. zì háng ér xià, xì zǔ wǔ, guàn yǐ yù zhū. shàng yǒu jīn gōu. xiǎo shòu sì cǎi chì bái piāo lǜ yǐ fù zhī, xūn zhì. dà dài, sù biǎo zhū lǐ, zài yāo jí chuí, jiē yǒu bì, shàng bì yǐ zhū, xià bì yǐ lǜ. niǔ yuē yòng qīng zǔ. dà shòu sì cǎi, chì bái piāo lǜ. xūn zhì. xiǎo shòu sān cǎi. jiān shī èr yù huán, lóng wén, jiē zhī chéng. wà xì jiē chì sè, xì yòng hēi qú chún, hēi shì xì shǒu. shuò wàng cháo jiàng zhào jiàng xiāng jìn biǎo wài guó cháo gòng cháo jìn, zé fú pí biàn. yǒng lè sān nián dìng, pí biàn, mào yǐ wū shā, qián hòu gè jiǔ fèng, měi féng zhuì wǔ cǎi yù jiǔ, fèng jí guān wǔ bìng guàn zān xì yīng chù, jiē shì yǐ jīn. jīn zān zhū yīng. yù guī, rú miǎn fú nèi zhì. jiàng shā páo, běn shǎi lǐng biǎo zhuàn jū. hóng shang, rú miǎn fú nèi shang zhì, dàn bù zhī zhāng shù. zhōng dān yǐ sù shā wèi zhī, rú shēn yī zhì. hóng lǐng biǎo zhuàn jū, lǐng zhī fú wén shí yī. bì xī suí shang sè, běn shǎi yuán, yǒu xún, shī yú fèng zhōng qí shàng yù gōu èr, yù pèi rú miǎn fú nèi zhì, dàn wú yún lóng wén yǒu xiǎo shòu sì cǎi yǐ fù zhī. dà dài dà shòu wà xì chì sè, jiē rú miǎn fú nèi zhì. qí cháng fú, hóng wǔ yuán nián dìng, wū shā zhé shàng jīn. yǒng lè sān nián dìng, guān wū shā zhé jiǎo xiàng shàng jīn, yì míng yì shàn guān, qīn wáng jùn wáng jí shì zǐ jù tóng. páo chì, pán lǐng zhǎi xiù, qián hòu jí liǎng jiān gè jīn zhī pán lóng yī. yù dài xuē, yǐ pí wèi zhī.
皇太子冠服:陪祀天地、社稷、宗庙及大朝会、受册、纳妃则服衮冕。洪武二十六年定,衮冕九章,冕九旒,旒九玉,金簪导,红组缨,两玉瑱。圭长九寸五分。玄衣纁裳,衣五章,织山、龙、华虫、宗彝、火;裳四章,织藻、粉米、黼、黻。白纱中单,黻领。蔽膝随裳色,织火、山二章。革带,金钩苾,玉佩。绶五采(赤、白、玄、缥、绿)织成,纯赤质,三百三十首。小绶三,色同。间织三玉环。大带,白表朱里,上缘以红,下缘以绿。白袜,赤舄。永乐三年定,冕冠,玄表朱里,前圆后方,前后各九旒。每旒五采缫九就,贯五采玉九,赤、白、青、黄、黑相次。玉衡金簪,玄紞垂青纩充耳,(用青玉。)承以白玉瑱,朱纮缨。玉圭长九寸五分,以锦约其下,并韬。衮服九章,玄衣五章,龙在肩,山在背,火、华虫、宗彝在袖,(每袖各三。)皆织成。本色领褾襈裾。纁裳四章,织藻、粉米、黼、黻各二,前三幅,后四幅,不相属,共腰,有襞积,本色綼裼。中单以素纱为之,青领褾襈裾,领织黻文十一。蔽膝随裳色,四章,织藻、粉米、黼、黻。本色缘,有紃,施于缝中。上玉钩二。玉佩二,各用玉珩一、瑀一、琚一、冲牙一、璜二;瑀下垂玉花一、玉滴二。瑑云龙文,描金。自珩而下,系组五,贯以玉珠。上有金钩。小绶四采(赤、白、缥、绿)以副之,纁质。大带,素表朱里,在腰及垂,皆有綼,上綼以朱,下綼以绿。纽约用青组。大绶四采,(赤、白、缥、绿。)纁质。小绶三采。间施二玉环,龙文,皆织成。袜舄皆赤色,舄用黑絇纯,黑饰舄首。朔望朝、降诏、降香、进表、外国朝贡、朝觐,则服皮弁。永乐三年定,皮弁,冒以乌纱,前后各九缝,每缝缀五采玉九,缝及冠武并贯簪系缨处,皆饰以金。金簪朱缨。玉圭,如冕服内制。绛纱袍,本色领褾襈裾。红裳,如冕服内裳制,但不织章数。中单以素纱为之,如深衣制。红领褾襈裾,领织黻文十一。蔽膝随裳色,本色缘,有紃,施于缝中;其上玉钩二,玉佩如冕服内制,但无云龙文;有小绶四采以副之。大带、大绶、袜舄赤色,皆如冕服内制。其常服,洪武元年定,乌纱折上巾。永乐三年定,冠乌纱折角向上巾,(亦名翼善冠,亲王、郡王及世子俱同。)袍赤,盘领窄袖,前后及两肩各金织盘龙一。玉带、靴,以皮为之。
huáng tài zǐ fēi guān fú: hóng wǔ sān nián dìng, lǐ fú yǔ huáng fēi tóng. yǒng lè sān nián gēng dìng, jiǔ huī sì fèng guān, qī zhú sī wèi kuāng, mào yǐ fěi cuì, shàng shì cuì huī jiǔ jīn fèng sì, jiē kǒu xián zhū dī. zhū cuì yún sì shí piàn, dà zhū huā jiǔ shù, xiǎo zhū huā shù rú zhī. shuāng bó bìn, shì yǐ luán fèng, jiē chuí zhū dī. cuì kǒu quān yī fù, shàng shì zhū bǎo diàn huā jiǔ, cuì diàn rú qí shù. tuō lǐ jīn kǒu quān yī fù. zhū cuì miàn huā wǔ shì. zhū pái huán yī duì. zhū zào luó é zi yī, miáo jīn fèng wén, yòng zhū èr shí yī. dí yī, qīng zhì, zhī dí wén jiǔ děng, jiān yǐ xiǎo lún huā. hóng lǐng biǎo zhuàn jū, zhī jīn yún lóng wén. zhōng dān yù sè shā wèi zhī. hóng lǐng biǎo zhuàn jū, lǐng zhī fú wén shí yī. bì xī suí yī sè, zhī dí wèi zhāng èr děng, jiān yǐ xiǎo lún huā sān, yǐ zōu wèi lǐng yuán, zhī jīn yún fèng wén. qí yù guī dài shòu yù pèi wà xì zhī zhì, jù tóng huáng fēi. hóng wǔ sān nián yòu dìng cháng fú. xī guān, kè yǐ huā fèng. shǒu shì chuàn zhuó shān dài jù tóng huáng fēi. sì nián dìng, guān yì yǔ huáng fēi tóng. yǒng lè sān nián dìng yàn jū guān, yǐ zào hú wèi zhī, fù yǐ cuì bó shān, shàng shì bǎo zhū yī zuò, yì yǐ èr zhū cuì fèng, jiē kǒu xián zhū dī. qián hòu zhū mǔ dān èr, huā bā ruǐ, cuì yè sān shí liù. zhū cuì ráng huā bìn èr. zhū cuì yún shí liù piàn. cuì kǒu quān yī fù. jīn bǎo diàn huā jiǔ, shàng shì zhū jiǔ. jīn fèng yī duì, kǒu xián zhū jié. shuāng bó bìn, shì yǐ luán fèng. jīn bǎo diàn shí bā, biān chuí zhū dī. jīn zān yī duì. shān hú fèng guān zī yī fù. qí dà shān xiá pèi yàn jū pèi fú zhī shì, jù tóng huáng fēi.
皇太子妃冠服:洪武三年定,礼服与皇妃同。永乐三年更定,九翚四凤冠,漆竹丝为匡,冒以翡翠,上饰翠翚九、金凤四,皆口衔珠滴。珠翠云四十片,大珠花九树,小珠花数如之。双博鬓,饰以鸾凤,皆垂珠滴。翠口圈一副,上饰珠宝钿花九,翠钿如其数。托里金口圈一副。珠翠面花五事。珠排环一对。珠皂罗额子一,描金凤文,用珠二十一。翟衣,青质,织翟文九等,间以小轮花。红领褾襈裾,织金云龙文。中单玉色纱为之。红领褾襈裾,领织黻文十一。蔽膝随衣色,织翟为章二等,间以小轮花三,以緅为领缘,织金云凤文。其玉圭、带绶、玉佩、袜舄之制,俱同皇妃。洪武三年又定常服。犀冠,刻以花凤。首饰、钏镯、衫带俱同皇妃。四年定,冠亦与皇妃同。永乐三年定燕居冠,以皂縠为之,附以翠博山,上饰宝珠一座,翊以二珠翠凤,皆口衔珠滴。前后珠牡丹二,花八蕊,翠叶三十六。珠翠穰花鬓二。珠翠云十六片。翠口圈一副。金宝钿花九,上饰珠九。金凤一对,口衔珠结。双博鬓,饰以鸾凤。金宝钿十八,边垂珠滴。金簪一对。珊瑚凤冠觜一副。其大衫、霞帔、燕居佩服之饰,俱同皇妃。
qīn wáng guān fú: zhù jì yè miào cháo hè shòu cè nà fēi fú gǔn miǎn, shuò wàng cháo jiàng zhào jiàng xiāng jìn biǎo sì yí cháo gòng cháo jìn fú pí biàn. hóng wǔ èr shí liù nián dìng, miǎn fú jù rú dōng gōng, dì miǎn liú yòng wǔ cǎi, yù guī zhǎng jiǔ cùn èr fēn wǔ lí, qīng yī xūn shang. yǒng lè sān nián yòu dìng miǎn fú pí biàn zhì, jù yǔ dōng gōng tóng, qí cháng fú yì yǔ dōng gōng tóng.
亲王冠服:助祭、谒庙、朝贺、受册、纳妃服衮冕,朔望朝、降诏、降香、进表、四夷朝贡、朝觐服皮弁。洪武二十六年定,冕服俱如东宫,第冕旒用五采,玉圭长九寸二分五厘,青衣纁裳。永乐三年又定冕服、皮弁制,俱与东宫同,其常服亦与东宫同。
jiā jìng qī nián, yù lǐ bù:" zhèn fǎng gǔ xuán duān, zì wèi yàn biàn guān fú, gèng zhì zhōng jìng guān fú, xī yú yǒu wèi, ér zōng shì zhū wáng zhì yóu wèi bèi. jīn zhuó yàn biàn jí zhōng jìng guān zhī zhì, fù wèi shì jù tú, mìng yuē bǎo hé guān fú. zì jùn wáng cháng zi yǐ shàng, qí shì yǐ míng. zhèn guó jiāng jūn yǐ xià zhì fèng guó zhōng wèi jí zhǎng shǐ shěn lǐ jì shàn jiào shòu bàn dú, jù yòng zhōng jìng guān fú, yī qí pǐn fú zhī. yí bīn jí yú guān bù xǔ gài fú. fū zhōng jìng guān fú zhī yì shì, zūn xián zhī děng yě. bǎo hé guān fú zhī yì shì, qīn qīn zhī shā yě. děng shā jì míng, shù jī hū lǐ zhī suǒ bǎo, bǎo sī hé, hé sī ān, cǐ xī míng zhī yì yě. qí yǐ tú shuō bān shì zhū wáng fǔ, rú chì zūn xíng." bǎo hé guān zhì, yǐ yàn biàn wéi zhǔn, yòng jiǔ yī qǔ, qù zān yǔ wǔ yù, hòu shān yī shàn, fēn huà wèi sì. fú, qīng zhì qīng yuán, qián hòu fāng lóng bǔ, shēn yòng sù dì, biān yòng yún. chèn yòng shēn yī, yù sè. dài qīng biǎo lǜ lǐ lǜ yuán. lǚ yòng zào lǜ jié, bái wà.
嘉靖七年,谕礼部:“朕仿古玄端,自为燕弁冠服,更制忠静冠服,锡于有位,而宗室诸王制犹未备。今酌燕弁及忠静冠之制,复为式具图,命曰保和冠服。自郡王长子以上,其式已明。镇国将军以下至奉国中尉及长史、审理、纪善、教授、伴读,俱用忠静冠服,依其品服之。仪宾及馀官不许概服。夫忠静冠服之异式,尊贤之等也。保和冠服之异式,亲亲之杀也。等杀既明,庶几乎礼之所保,保斯和,和斯安,此锡名之义也。其以图说颁示诸王府,如敕遵行。”保和冠制,以燕弁为准,用九衤取,去簪与五玉,后山一扇,分画为四。服,青质青缘,前后方龙补,身用素地,边用云。衬用深衣,玉色。带青表绿里绿缘。履用皂绿结,白袜。
qīn wáng fēi guān fú: shòu cè zhù jì cháo huì fú lǐ fú. hóng wǔ sān nián dìng jiǔ huī sì fèng guān. yǒng lè sān nián yòu dìng jiǔ dí guān, zhì tóng huáng fēi. qí dà shān xiá pèi yàn jū pèi fú zhī shì, tóng dōng gōng fēi, dì jīn shì jiàn jiǎn yī, yù shòu huā, zhuàn bǎo xiāng huā wén.
亲王妃冠服:受册、助祭、朝会服礼服。洪武三年定九翚四凤冠。永乐三年又定九翟冠,制同皇妃。其大衫、霞帔、燕居佩服之饰,同东宫妃,第金事件减一,玉绶花,瑑宝相花文。
gōng zhǔ guān fú, yǔ qīn wáng fēi tóng, wéi bù yòng guī.
公主冠服,与亲王妃同,惟不用圭。
qīn wáng shì zǐ guān fú: shèng jié qiān qiū jié bìng zhēng dàn dōng zhì jìn hè biǎo jiān jí fù wáng shēng rì zhū jié qìng hè, jiē fú gǔn miǎn. hóng wǔ èr shí liù nián dìng, gǔn miǎn qī zhāng, miǎn sān cǎi yù zhū, qī liú. guī zhǎng jiǔ cùn. qīng yī sān zhāng, zhī huá chóng huǒ zōng yí. xūn shang sì zhāng, zhī zǎo fěn mǐ fǔ fú. sù shā zhōng dān, qīng lǐng zhuàn, chì fú. gé dài, pèi bái yù, xuán zǔ shòu. shòu zǐ zhì, yòng sān cǎi zǐ huáng chì zhī chéng, jiān zhī sān bái yù huán. bái wà, chì xì. yǒng lè sān nián gēng dìng, miǎn guān qián hòu gè bā liú, měi liú wǔ cǎi sāo bā jiù, guàn sān cǎi yù zhū bā, chì bái qīng sè xiàng cì. yù guī zhǎng jiǔ cùn. qīng yī sān zhāng, huǒ zài jiān, huá chóng zōng yí zài liǎng xiù, jiē zhī chéng. běn shǎi lǐng biǎo wà jū. qí xūn shang yù pèi dài shòu zhī zhì, jù yǔ qīn wáng tóng, dì lǐng zhī fú wén jiǎn èr. pí biàn yòng wū shā mào zhī, qián hòu gè bā fèng, měi féng zhuì sān cǎi yù bā, yú zhì rú qīn wáng. qí guī pèi dài shòu wà xì rú miǎn fú nèi zhì. cháng fú yì yǔ qīn wáng tóng. jiā jìng qī nián dìng bǎo hé guān fú, yǐ yàn biàn wéi zhǔn, yòng bā yī qǔ, qù zān yù, hòu shān yǐ yī shàn fēn huà wèi sì, fú yǔ qīn wáng tóng.
亲王世子冠服:圣节、千秋节并正旦、冬至、进贺表笺及父王生日诸节庆贺,皆服衮冕。洪武二十六年定,衮冕七章,冕三采玉珠,七旒。圭长九寸。青衣三章,织华虫、火、宗彝。纁裳四章,织藻、粉米、黼、黻。素纱中单,青领襈,赤韨。革带,佩白玉,玄组绶。绶紫质,用三采(紫、黄、赤)织成,间织三白玉环。白袜,赤舄。永乐三年更定,冕冠前后各八旒,每旒五采缫八就,贯三采玉珠八,赤、白、青色相次。玉圭长九寸。青衣三章,火在肩,华虫、宗彝在两袖,皆织成。本色领褾袜裾。其纁裳、玉佩、带、绶之制,俱与亲王同,第领织黻文减二。皮弁用乌纱冒之,前后各八缝,每缝缀三采玉八,馀制如亲王。其圭佩、带绶、袜舄如冕服内制。常服亦与亲王同。嘉靖七年定保和冠服,以燕弁为准,用八衤取,去簪玉,后山以一扇分画为四,服与亲王同。
shì zǐ fēi guān fú: yǒng lè sān nián dìng, yǔ qīn wáng fēi tóng, wéi guān yòng qī dí.
世子妃冠服:永乐三年定,与亲王妃同,惟冠用七翟。
jùn wáng guān fú: yǒng lè sān nián dìng, miǎn guān qián hòu gè qī liú, měi liú wǔ cǎi sāo qī jiù, guàn sān cǎi yù zhū qī. guī zhǎng jiǔ cùn. qīng yī sān zhāng, fěn mǐ zài jiān, zǎo zōng yí zài liǎng xiù, jiē zhī chéng. xūn shang èr zhāng, zhī fǔ fú gè èr. zhōng dān, lǐng zhī fú wén qī, yú yǔ qīn wáng shì zǐ tóng. pí biàn, qián hòu gè qī fèng, měi féng zhuì sān cǎi yù qī, yú yǔ qīn wáng shì zǐ tóng. qí guī pèi dài shòu wà xì rú miǎn fú nèi zhì. cháng fú yì yǔ qīn wáng shì zǐ tóng. jiā jìng qī nián dìng bǎo hé guān fú, guān yòng qī yī qǔ, fú yǔ qīn wáng shì zǐ tóng.
郡王冠服:永乐三年定,冕冠前后各七旒,每旒五采缫七就,贯三采玉珠七。圭长九寸。青衣三章,粉米在肩,藻、宗彝在两袖,皆织成。纁裳二章,织黼、黻各二。中单,领织黻文七,馀与亲王世子同。皮弁,前后各七缝,每缝缀三采玉七,馀与亲王世子同。其圭佩、带绶、袜舄如冕服内制。常服亦与亲王世子同。嘉靖七年定保和冠服,冠用七衤取,服与亲王世子同。
jùn wáng fēi guān fú: yǒng lè sān nián dìng, guān yòng qī dí, yǔ qīn wáng shì zǐ fēi tóng. qí dà shān xiá pèi yàn jū pèi fú zhī shì, jù tóng qīn wáng fēi, dì xiù yún xiá dí wén, bù yòng pán fèng wén.
郡王妃冠服:永乐三年定,冠用七翟,与亲王世子妃同。其大衫、霞帔、燕居佩服之饰,俱同亲王妃,第绣云霞翟文,不用盘凤文。
jùn wáng cháng zi cháo fú: qī liáng guān, dà hóng sù luó yī, bái sù shā zhōng dān, dà hóng sù luó shang jí bì xī, dà hóng sù luó bái sù shā èr sè dà dài, yù cháo dài, dān fán hóng huā jǐn, jǐn jī shòu, yù pèi, xiàng hù, bái juàn wà, zào pí yún tóu lǚ xié. gōng fú: zào zhòu shā fú tóu, dà hóng sù zhù sī yī, yù gé dài. cháng fú: wū shā mào, dà hóng zhù sī zhī jīn shī zi kāi yī guǐ, yuán lǐng, yù shù dài, zào pí tóng xiàn xuē. qí bǎo hé guān, rú zhōng jìng zhī zhì, yòng wǔ yī qǔ fú yǔ jùn wáng tóng, bǔ zǐ yòng zhī jīn fāng lóng.
郡王长子朝服:七梁冠,大红素罗衣,白素纱中单,大红素罗裳及蔽膝,大红素罗白素纱二色大带,玉朝带,丹矾红花锦,锦鸡绶,玉佩,象笏,白绢袜,皂皮云头履鞋。公服:皂绉纱幞头,大红素纻丝衣,玉革带。常服:乌纱帽,大红纻丝织金狮子开衤癸,圆领,玉束带,皂皮铜线靴。其保和冠,如忠静之制,用五衤取;服与郡王同,补子用织金方龙。
jùn zhǔ guān fú: yǒng lè sān nián dìng, yǔ jùn wáng fēi tóng. wéi bù yòng guī, jiǎn sì zhū huán yī duì.
郡主冠服:永乐三年定,与郡王妃同。惟不用圭,减四珠环一对。
jùn wáng cháng zi fū rén guān fú: zhū cuì wǔ dí guān, dà hóng zhù sī dà shān, shēn qīng zhù sī jīn xiù dí bèi zǐ, qīng luó jīn xiù dí xiá pèi, jīn zhuì tóu.
郡王长子夫人冠服:珠翠五翟冠,大红纻丝大衫,深青纻丝金绣翟褙子,青罗金绣翟霞帔,金坠头。
zhèn guó jiāng jūn guān fú, yǔ jùn wáng cháng zi tóng. zhèn guó jiāng jūn fū rén guān fú, yǔ jùn wáng cháng zi fū rén tóng. fǔ guó jiāng jūn guān fú, yǔ zhèn guó jiāng jūn tóng, wéi guān liù liáng, dài yòng xī. fǔ guó jiāng jūn fū rén guān fú, yǔ zhèn guó jiāng jūn fū rén tóng, wéi guān yòng sì dí, mǒ jīn yín zhuì tóu. fèng guó jiāng jūn guān fú, yǔ fǔ guó jiāng jūn tóng, wéi guān wǔ liáng, dài yòng jīn sà huā, cháng fú dà hóng zhī jīn hǔ bào. fèng guó jiāng jūn shū rén guān fú, yǔ fǔ guó jiāng jūn fū rén tóng, wéi bèi zǐ xiá pèi, jīn xiù kǒng què wén. zhèn guó zhōng wèi guān fú, yǔ fèng guó jiāng jūn tóng, wéi guān sì liáng, dài yòng sù jīn, pèi yòng yào yù. zhèn guó zhōng wèi gōng rén guān fú, yǔ fèng guó jiāng jūn shū rén tóng. fǔ guó zhōng wèi guān fú, yǔ zhèn guó zhōng wèi tóng, wéi guān sān liáng, dài yòng yín sà huā, shòu yòng pán diāo, gōng fú yòng shēn qīng sù luó, cháng fú hóng zhī jīn xióng pí. fǔ guó zhōng wèi yí rén guān fú, yǔ zhèn guó zhōng wèi gōng rén tóng, wéi guān yòng sān dí, bèi zǐ xiá pèi, jīn xiù yuān yāng wén, yín zhuì tóu. fèng guó zhōng wèi guān fú, yǔ fǔ guó zhōng wèi tóng, wéi guān èr liáng, dài yòng sù yín, shòu yòng liàn què, fú tóu hēi qī, cháng fú hóng zhī jīn biāo. fèng guó zhōng wèi ān rén guān fú, yǔ fǔ guó zhōng wèi yí rén tóng, wéi dà shān yòng dān fán hóng, bèi zǐ xiá pèi jīn xiù liàn què wén.
镇国将军冠服,与郡王长子同。镇国将军夫人冠服,与郡王长子夫人同。辅国将军冠服,与镇国将军同,惟冠六梁,带用犀。辅国将军夫人冠服,与镇国将军夫人同,惟冠用四翟,抹金银坠头。奉国将军冠服,与辅国将军同,惟冠五梁,带用金鈒花,常服大红织金虎豹。奉国将军淑人冠服,与辅国将军夫人同,惟褙子、霞帔,金绣孔雀文。镇国中尉冠服,与奉国将军同,惟冠四梁,带用素金,佩用药玉。镇国中尉恭人冠服,与奉国将军淑人同。辅国中尉冠服,与镇国中尉同,惟冠三梁,带用银鈒花,绶用盘雕,公服用深青素罗,常服红织金熊罴。辅国中尉宜人冠服,与镇国中尉恭人同,惟冠用三翟,褙子、霞帔,金绣鸳鸯文,银坠头。奉国中尉冠服,与辅国中尉同,惟冠二梁,带用素银,绶用练鹊,幞头黑漆,常服红织金彪。奉国中尉安人冠服,与辅国中尉宜人同,惟大衫用丹矾红,褙子、霞帔金绣练鹊文。
xiàn zhǔ guān fú: zhū cuì wǔ dí guān, dà hóng zhù sī dà shān, shēn qīng zhù sī jīn xiù kǒng què bèi zǐ, qīng luó jīn xiù kǒng què xiá pèi, mǒ jīn yín zhuì tóu. jùn jūn guān fú, yǔ xiàn zhǔ tóng, wéi guān yòng sì dí, bèi zǐ xiá pèi jīn xiù yuān yāng wén. xiàn jūn guān fú, yǔ jùn jūn tóng, wéi guān yòng sān dí. xiāng jūn guān fú, yǔ xiàn jūn tóng, wéi dà shān yòng dān fán hóng, bèi zǐ xiá pèi jīn xiù liàn què wén.
县主冠服:珠翠五翟冠,大红纻丝大衫,深青纻丝金绣孔雀褙子,青罗金绣孔雀霞帔,抹金银坠头。郡君冠服,与县主同,惟冠用四翟,褙子、霞帔金绣鸳鸯文。县君冠服,与郡君同,惟冠用三翟。乡君冠服,与县君同,惟大衫用丹矾红,褙子、霞帔金绣练鹊文。