shí huò yī
◎食货一
jì yuē:" qǔ cái yú dì, ér qǔ fǎ yú tiān. fù guó zhī běn, zài yú nóng sāng." míng chū, yán yuán zhī jiù, qián fǎ bù tōng ér yòng chāo, yòu jìn mín jiān yǐ yín jiāo yì, yí ruò bù biàn yú mín. ér hóng yǒng xī xuān zhī jì, bǎi xìng chōng shí, fǔ cáng yǎn yì. gài shì shí, shào nóng wù kěn pì, tǔ wú lái wú, rén dūn běn yè, yòu kāi tún tián zhōng yán yǐ gěi biān jūn, yùn xiǎng bù yǎng jí yú xiàn guān, gù shàng xià jiāo zú, jūn mín xū yù. qí hòu, tún tián huài yú háo qiáng zhī jiān bìng, jì chén biàn yán fǎ. yú shì biān bīng xī yǎng shí tài cāng, zhuǎn shū zhù wǎng bù gěi. shì zōng yǐ hòu, hào cái zhī dào guǎng, fǔ kù kuì jié. shén zōng nǎi jiā fù zhòng zhēng, kuàng shuì sì chū, yí zhèng gōng yǐ shí zuǒ cáng. zhōng juān qún xiǎo, héng liǎn qīn yú. mín duō zhú mò, tián zú wū lái. lì bù néng fǔ xún, ér fù qīn kè zhī. hǎi nèi kùn bì, ér chǔ jī yì yǐ kōng fá. mèi zhě duō yán fù tōng chāo fǎ kě yǐ fù guó, bù zhī guó chū zhī chōng yù zài qín nóng sāng, ér bù zài háng chāo fǎ yě. fū jiāng běn jié yòng, wèi lǐ cái zhī yào. míng yī dài lǐ cái zhī dào, shǐ suǒ yǐ dé, zhōng suǒ yǐ shī, tiáo qí běn mò, zhe yú piān.
《记》曰:“取财於地,而取法於天。富国之本,在於农桑。”明初,沿元之旧,钱法不通而用钞,又禁民间以银交易,宜若不便於民。而洪、永、熙、宣之际,百姓充实,府藏衍溢。盖是时,劭农务垦辟,土无莱芜,人敦本业,又开屯田、中盐以给边军,餫饷不仰藉於县官,故上下交足,军民胥裕。其后,屯田坏於豪强之兼并,计臣变盐法。於是边兵悉仰食太仓,转输住往不给。世宗以后,耗财之道广,府库匮竭。神宗乃加赋重征,矿税四出,移正供以实左藏。中涓群小,横敛侵渔。民多逐末,田卒污莱。吏不能拊循,而覆侵刻之。海内困敝,而储积益以空乏。昧者多言复通钞法可以富国,不知国初之充裕在勤农桑,而不在行钞法也。夫缰本节用,为理财之要。明一代理财之道,始所以得,终所以失,条其本末,著於篇。
hù kǒu tián zhì tún tián zhuāng tián
户口 田制(屯田 庄田)
tài zǔ jí tiān xià hù kǒu, zhì hù tiē hù jí, jù shū míng suì jū dì. jí shàng hù bù, tiē gěi zhī mín. yǒu sī suì jì qí dēng hào yǐ wén. jí jiāo sì, zhōng shū shěng yǐ hù jí chén tán xià, jiàn zhī tiān, jì bì ér cáng zhī. hóng wǔ shí sì nián zhào tiān xià biān fù yì huáng cè, yǐ yī bǎi shí hù wèi yī lǐ, tuī dīng liáng duō zhě shí hù wèi zhǎng, yú bǎi hù wèi shí jiǎ, jiǎ fán shí rén. suì yì lǐ cháng yī rén, jiǎ shǒu yī rén, dǒng yī lǐ yī jiǎ zhī shì. xiān hòu yǐ dīng liáng duō guǎ wèi xù, fán shí nián yī zhōu, yuē pái nián. zài chéng yuē fāng, jìn chéng yuē xiāng, xiāng dōu yuē lǐ. lǐ biān wèi cè, cè shǒu zǒng wèi yī tú. guān guǎ gū dú bù rèn yì zhě, fù shí jiǎ hòu wèi jī líng. sēng dào gěi dù dié, yǒu tián zhě biān cè rú mín kē, wú tián zhě yì wèi jī líng. měi shí nián yǒu sī gēng dìng qí cè, yǐ dīng liáng zēng jiǎn ér shēng jiàng zhī. cè fán sì: yī shàng hù bù, qí sān zé bù zhèng sī fǔ xiàn gè cún yī yān. shàng hù bù zhě, cè miàn huáng zhǐ, gù wèi zhī huáng cè. nián zhōng jìn chéng, sòng hòu hú dōng xī èr kù guǐ cáng zhī. suì mìng hù kē jǐ shì zhōng yī rén yù shǐ èr rén hù bù zhǔ shì sì rén lí xiào é chuǎn. qí hòu huáng cè zhǐ jù wén, yǒu sī zhēng shuì biān yáo, zé zì wèi yī cè, yuē bái cè yún.
太祖籍天下户口,置户帖、户籍,具书名、岁、居地。籍上户部,帖给之民。有司岁计其登耗以闻。及郊祀,中书省以户籍陈坛下,荐之天,祭毕而藏之。洪武十四年诏天下编赋役黄册,以一百十户为一里,推丁粮多者十户为长,馀百户为十甲,甲凡十人。岁役里长一人,甲首一人,董一里一甲之事。先后以丁粮多寡为序,凡十年一周,曰排年。在城曰坊,近城曰厢,乡都曰里。里编为册,册首总为一图。鳏寡孤独不任役者,附十甲后为畸零。僧道给度牒,有田者编册如民科,无田者亦为畸零。每十年有司更定其册,以丁粮增减而升降之。册凡四:一上户部,其三则布政司、府、县各存一焉。上户部者,册面黄纸,故谓之黄册。年终进呈,送后湖东西二库庋藏之。岁命户科给事中一人、御史二人、户部主事四人厘校讹舛。其后黄册只具文,有司征税、编徭,则自为一册,曰白册云。
fán hù sān děng: yuē mín, yuē jūn, yuē jiàng. mín yǒu rú, yǒu yī, yǒu yīn yáng. jūn yǒu xiào wèi, yǒu lì shì, gōng pù bīng. jiàng yǒu chú yì cái féng mǎ chuán zhī lèi. bīn hǎi yǒu yán zào. sì yǒu sēng, guān yǒu dào shì. bì yǐ qí yè zhe jí. rén hù yǐ jí wèi duàn, jìn shù xìng hé hù fù jí. lòu kǒu tuō hù, xǔ zì shí. lǐ shè lǎo rén, xuǎn nián gāo wèi zhòng suǒ fú zhě, dǎo mín shàn, píng xiāng lǐ zhēng sòng. qí rén hù bì yáo yì zhě yuē táo hù. nián jī huò bì bīng tā xǐ zhě yuē liú mín. yǒu gù ér chū qiáo yú wài zhě yuē fù jí. cháo tíng suǒ yí mín yuē yí xǐ.
凡户三等:曰民,曰军,曰匠。民有儒,有医,有阴阳。军有校尉,有力士,弓、铺兵。匠有厨役、裁缝、马船之类。濒海有盐灶。寺有僧,观有道士。毕以其业著籍。人户以籍为断,禁数姓合户附籍。漏口、脱户,许自实。里设老人,选年高为众所服者,导民善,平乡里争讼。其人户避徭役者曰逃户。年饥或避兵他徙者曰流民。有故而出侨於外者曰附籍。朝廷所移民曰移徙。
fán táo hù, míng chū dū lìng huán běn jí fù yè, cì fù yī nián. lǎo ruò bù néng guī jí bù yuàn guī zhě, lìng zài suǒ zhe jí, shòu tián shū fù. zhèng tǒng shí, zào táo hù zhōu zhī cè, hé qí dīng liáng.
凡逃户,明初督令还本籍复业,赐复一年。老弱不能归及不愿归者,令在所著籍,授田输赋。正统时,造逃户周知册,核其丁粮。
fán liú mín, yīng zōng lìng kān jí, biān jiǎ hù bǎo, shǔ zài suǒ lǐ cháng guǎn xiá zhī. shè fǔ mín zuǒ èr guān. guī běn zhě, láo lái ān jí, gěi niú zhǒng kǒu liáng. yòu cóng hé nán shān xī xún fǔ yú qiān yán, miǎn liú mín fù yè zhě shuì. chéng huà chū, jīng xiāng kòu luàn, liú mín bǎi wàn. xiàng zhōng yáng xuán wèi hú guǎng xún fǔ, xià lìng zhú zhī, fú lǜ zhě shù biān, sǐ zhě wú suàn. jì jiǔ zhōu hóng mó zhe liú mín shuō, yǐn dōng jìn shí qiáo zhì jùn xiàn zhī fǎ, shǐ jìn zhě fù jí, yuǎn zhě shè zhōu xiàn yǐ fǔ zhī. dōu yù shǐ lǐ bīn shàng qí shuō. xiàn zōng mìng yuán jié chū fǔ, zhāo liú mín shí èr wàn hù, gěi xián tián, zhì yún yáng fǔ, lì shàng jīn děng xiàn tǒng zhì zhī. hé nán xún fǔ zhāng xuān yì qǐng jí xī běi liú mín. dì cóng qí qǐng.
凡流民,英宗令勘籍,编甲互保,属在所里长管辖之。设抚民佐贰官。归本者,劳徕安辑,给牛、种、口粮。又从河南、山西巡抚於谦言,免流民复业者税。成化初,荆、襄寇乱,流民百万。项忠、杨璇为湖广巡抚,下令逐之,弗率者戍边,死者无算。祭酒周洪谟著《流民说》,引东晋时侨置郡县之法,使近者附籍,远者设州县以抚之。都御史李宾上其说。宪宗命原杰出抚,招流民十二万户,给闲田,置郧阳府,立上津等县统治之。河南巡抚张瑄亦请辑西北流民。帝从其请。
fán fù jí zhě, zhèng tǒng shí, lǎo jí zhì shì shì gù guān jiā shǔ, lí běn jí qiān lǐ zhě xǔ shōu fù, bù jí qiān lǐ zhě fā huán. jǐng tài zhōng, lìng mín jí zhě shōu fù, jūn jiàng zào yì mào mín jí zhě fā huán.
凡附籍者,正统时,老疾致仕事故官家属,离本籍千里者许收附,不及千里者发还。景泰中,令民籍者收附,军、匠、灶役冒民籍者发还。
qí yí xǐ zhě, míng chū, dāng xǐ sū sōng jiā hú háng mín zhī wú tián zhě sì qiān yú hù, wǎng gēng lín háo, gěi niú zhǒng chē liáng, yǐ zī qiǎn zhī, sān nián bù zhēng qí shuì. xú dá píng shā mò, xǐ běi píng shān hòu mín sān wàn wǔ qiān bā bǎi yú hù, sàn chù zhū fǔ wèi, jí wèi jūn zhě gěi yī liáng, mín gěi tián. yòu yǐ shā mò yí mín sān wàn èr qiān bā bǎi yú hù tún tián běi píng, zhì tún èr bǎi wǔ shí sì, kāi dì qiān sān bǎi sì shí sān qǐng. fù xǐ jiāng nán mín shí sì wàn yú fèng yáng. hù bù láng zhōng liú jiǔ gāo yán:" gǔ xiá xiāng zhī mín, tīng qiān zhī kuān xiāng, yù dì wú yí lì, rén wú shī yè yě." tài zǔ cǎi qí yì, qiān shān xī zé lù mín yú hé běi. zhòng lǚ xǐ zhè xī jí shān xī mín yú chú hé běi píng shān dōng hé nán. yòu xǐ dēng lái qīng mín yú dōng chāng yǎn zhōu. yòu xǐ zhí lì zhè jiāng mín èr wàn hù yú jīng shī, chōng cāng jiǎo fū. tài zǔ shí xǐ mín zuì duō, qí jiān yǒu yǐ zuì xǐ zhě. jiàn wén dì mìng wǔ kāng bó xú lǐ wǎng běi píng dù dì chǔ zhī. chéng zǔ hé tài yuán píng yáng zé lù liáo qìn fén dīng duō tián shǎo jí wú tián zhī jiā, fēn qí dīng kǒu yǐ shí běi píng. zì shì yǐ hòu, yí xǐ zhě xiān yǐ.
其移徙者,明初,当徙苏、松、嘉、湖、杭民之无田者四千馀户,往耕临濠,给牛、种、车、粮,以资遣之,三年不征其税。徐达平沙漠,徙北平山后民三万五千八百馀户,散处诸府卫,籍为军者给衣粮,民给田。又以沙漠遗民三万二千八百馀户屯田北平,置屯二百五十四,开地千三百四十三顷。复徙江南民十四万於凤阳。户部郎中刘九皋言:“古狭乡之民,听迁之宽乡,欲地无遗利,人无失业也。”太祖采其议,迁山西泽、潞民於河北。众屡徙浙西及山西民於滁、和、北平、山东、河南。又徙登、莱、青民於东昌、兖州。又徙直隶、浙江民二万户於京师,充仓脚夫。太祖时徙民最多,其间有以罪徙者。建文帝命武康伯徐理往北平度地处之。成祖核太原、平阳、泽、潞、辽、沁、汾丁多田少及无田之家,分其丁口以实北平。自是以后,移徙者鲜矣。
chū, tài zǔ shè yǎng jì yuàn shōu wú gào zhě, yuè gěi liáng. shè lòu zé yuán zàng pín mín. tiān xià fǔ zhōu xiàn lì yì zhǒng. yòu xíng yǎng lǎo zhī zhèng, mín nián bā shí yǐ shàng cì jué. fù xià zhào yōu xù zāo nàn bīng mín. rán chéng yuán mò háo qiáng wǔ pín ruò, lì fǎ duō yòu pín yì fù. cháng mìng hù bù jí zhè jiāng děng jiǔ bù zhèng sī yìng tiān shí bā fǔ zhōu fù mín wàn sì qiān sān bǎi yú hù, yǐ cì zhào jiàn, xǐ qí jiā yǐ shí jīng shī, wèi zhī fù hù. chéng zǔ shí, fù xuǎn yìng tiān zhè jiāng fù mín sān qiān hù, chōng běi jīng wǎn dà èr xiàn xiāng zhǎng, fù jí jīng shī, réng yīng běn jí yáo yì. gōng jǐ rì jiǔ, pín fá táo cuàn, zhé xuǎn qí běn jí yīn shí hù qiān bǔ. xuān dé jiān dìng zhì, táo zhě fā biān chōng jūn, guān sī lín lǐ yǐn nì zhě jù zuò zuì. hóng zhì wǔ nián shǐ miǎn jiě zài táo fù hù, měi hù zhēng yín sān liǎng, yǔ xiāng mín zhù yì. jiā jìng zhōng jiǎn wèi èr liǎng, yǐ chōng biān xiǎng. tài zǔ lì fǎ zhī yì, běn fǎng hàn xǐ fù mín shí guān zhōng zhī zhì, qí hòu shì jiǔ bì shēng, suì wèi lì jiē.
初,太祖设养济院收无告者,月给粮。设漏泽园葬贫民。天下府州县立义冢。又行养老之政,民年八十以上赐爵。复下诏优恤遭难兵民。然惩元末豪强侮贫弱,立法多右贫抑富。尝命户部籍浙江等九布政司、应天十八府州富民万四千三百馀户,以次召见,徙其家以实京师,谓之富户。成祖时,复选应天、浙江富民三千户,充北京宛、大二县厢长,附籍京师,仍应本籍徭役。供给日久,贫乏逃窜,辄选其本籍殷实户佥补。宣德间定制,逃者发边充军,官司邻里隐匿者俱坐罪。弘治五年始免解在逃富户,每户徵银三两,与厢民助役。嘉靖中减为二两,以充边饷。太祖立法之意,本仿汉徙富民实关中之制,其后事久弊生,遂为厉阶。
hù kǒu zhī shù, zēng jiǎn bù yī, qí kě kǎo zhě, hóng wǔ èr shí liù nián, tiān xià hù yī qiān liù shí wǔ wàn èr qiān bā bǎi qī shí, kǒu liù qiān wǔ shí sì wàn wǔ qiān bā bǎi shí èr. hóng zhì sì nián, hù jiǔ bǎi shí yī wàn sān qiān sì bǎi sì shí liù, kǒu wǔ qiān sān bǎi èr shí bā wàn yī qiān yī bǎi wǔ shí bā. wàn lì liù nián, hù yī qiān liù shí èr wàn yī qiān sì bǎi sān shí liù, kǒu liù qiān liù shí jiǔ wàn èr qiān bā bǎi wǔ shí liù. tài zǔ dāng bīng xiǎn zhī hòu, hù kǒu gù jí shèng. qí hòu chéng píng rì jiǔ, fǎn bù jí yān. jìng nán bīng qǐ, huái yǐ běi jū wéi mào cǎo, qí shí mín shù fǎn zēng yú qián. hòu nǎi dì jiǎn, zhì tiān shùn jiān wèi zuì shuāi. chéng hóng jì shèng, zhèng dé yǐ hòu yòu jiǎn. hù kǒu suǒ yǐ jiǎn zhě, zhōu chén wèi:" tóu yǐ yú háo mén, huò mào jiàng cuàn liǎng jīng, huò mào yǐn jiǎ sì fāng, jǔ jiā zhōu jū, mò kě zōng jī yě." ér yào zhī, hù kǒu zēng jiǎn, yóu yú zhèng lìng zhāng chí. gù xuān zōng cháng yǔ qún chén lùn lì dài hù kǒu, yǐ wéi" qí shèng yě, běn yú xiū yǎng shēng xī, qí shuāi yě, yóu tǔ mù bīng róng", dài dǔ lùn yún.
户口之数,增减不一,其可考者,洪武二十六年,天下户一千六十五万二千八百七十,口六千五十四万五千八百十二。弘治四年,户九百十一万三千四百四十六,口五千三百二十八万一千一百五十八。万历六年,户一千六十二万一千四百三十六,口六千六十九万二千八百五十六。太祖当兵燹之后,户口顾极盛。其后承平日久,反不及焉。靖难兵起,淮以北鞠为茂草,其时民数反增於前。后乃递减,至天顺间为最衰。成、弘继盛,正德以后又减。户口所以减者,周忱谓:“投倚於豪门,或冒匠窜两京,或冒引贾四方,举家舟居,莫可踪迹也。”而要之,户口增减,由於政令张弛。故宣宗尝与群臣论历代户口,以为“其盛也,本於休养生息,其衰也,由土木兵戎”,殆笃论云。
míng tǔ tián zhī zhì, fán èr děng: yuē guān tián, yuē mín tián. chū, guān tián jiē sòng yuán shí rù guān tián dì. jué hòu yǒu hái guān tián, méi guān tián, duàn rù guān tián, xué tián, huáng zhuāng, mù mǎ cǎo chǎng, chéng ruán mù xu dì, shēng dì, yuán líng fén dì, gōng zhàn xì dì, zhū wáng gōng zhǔ xūn qī dà chén nèi jiān sì guàn cì qǐ zhuāng tián, bǎi guān zhí tián, biān chén yǎng lián tián, jūn mín shāng tún tián, tōng wèi zhī guān tián. qí yú wèi mín tián.
明土田之制,凡二等:曰官田,曰民田。初,官田皆宋、元时入官田地。厥后有还官田,没官田,断入官田,学田,皇庄,牧马草场,城壖苜蓿地,牲地,园陵坟地,公占隙地,诸王、公主、勋戚、大臣、内监、寺观赐乞庄田,百官职田,边臣养廉田,军、民、商屯田,通谓之官田。其馀为民田。
yuán jì sāng luàn, bǎn jí duō wáng, tián fù wú zhǔn. míng tài zǔ jí dì wèi, qiǎn zhōu zhù děng bǎi liù shí sì rén, hé zhè xī tián mǔ, dìng qí fù shuì. fù mìng hù bù hé shí tiān xià tǔ tián. ér liǎng zhè fù mín wèi bì yáo yì, dà shuài yǐ tián chǎn jì tā hù, wèi zhī tiě jiǎo guǐ jì. hóng wǔ èr shí nián mìng guó zǐ shēng wǔ chún děng fēn háng zhōu xiàn, suí liáng dìng qū. qū shè liáng zhǎng sì rén, liáng dù tián mǔ fāng yuán, cì yǐ zì hào, xī shū zhǔ míng jí tián zhī zhàng chǐ, biān lèi wèi cè, zhuàng rú yú lín, hào yuē yú lín tú cè. xiān shì, zhào tiān xià biān huáng cè, yǐ hù wéi zhǔ, xiáng jù jiù guǎn xīn shōu kāi chú shí zài zhī shù wèi sì zhù shì. ér yú lín tú cè yǐ tǔ tián wéi zhǔ, zhū yuán bǎn fén yǎn xià xí wò jí shā lǔ zhī bié bì jù. yú lín cè wèi jīng, tǔ tián zhī sòng zhì yān. huáng cè wèi wěi, fù yì zhī fǎ dìng yān. fán zhì mài tián tǔ, bèi shū shuì liáng kē zé, guān wèi jí jì zhī, wú lìng chǎn qù shuì cún yǐ wéi mín hài. yòu yǐ zhōng yuán tián duō wú, mìng shěng chén yì, jì mín shòu tián. shè sī nóng sī, kāi zhì hé nán, zhǎng qí shì. lín háo zhī tián, yàn qí dīng lì, jì mǔ gěi zhī, wú xǔ jiān bìng. běi fāng jìn chéng dì duō bù zhì, zhào mín gēng, rén gěi shí wǔ mǔ, shū dì èr mǔ, miǎn zū sān nián. měi suì zhōng shū shěng zòu tiān xià kěn tián shù, shǎo zhě mǔ yǐ qiān jì, duō zhě zhì èr shí yú wàn. guān gěi niú jí nóng jù zhě, nǎi shōu qí shuì, é wài kěn huāng zhě yǒng bù qǐ kē. èr shí liù nián hé tiān xià tǔ tián, zǒng bā bǎi wǔ shí wàn qī qiān liù bǎi èr shí sān qǐng, gài qīn qīn wú qì tǔ yǐ.
元季丧乱,版籍多亡,田赋无准。明太祖即帝位,遣周铸等百六十四人,核浙西田亩,定其赋税。复命户部核实天下土田。而两浙富民畏避徭役,大率以田产寄他户,谓之铁脚诡寄。洪武二十年命国子生武淳等分行州县,随粮定区。区设粮长四人,量度田亩方圆,次以字号,悉书主名及田之丈尺,编类为册,状如鱼鳞,号曰鱼鳞图册。先是,诏天下编黄册,以户为主,详具旧管、新收、开除、实在之数为四柱式。而鱼鳞图册以土田为主,诸原坂、坟衍、下隰、沃瘠、沙卤之别毕具。鱼鳞册为经,土田之讼质焉。黄册为纬,赋役之法定焉。凡质卖田土,备书税粮科则,官为籍记之,毋令产去税存以为民害。又以中原田多芜,命省臣议,计民授田。设司农司,开治河南,掌其事。临濠之田,验其丁力,计亩给之,毋许兼并。北方近城地多不治,召民耕,人给十五亩,蔬地二亩,免租三年。每岁中书省奏天下垦田数,少者亩以千计,多者至二十馀万。官给牛及农具者,乃收其税,额外垦荒者永不起科。二十六年核天下土田,总八百五十万七千六百二十三顷,盖骎骎无弃土矣。
fán tián yǐ jìn guō wèi shàng dì, yí yuǎn wèi zhōng dì xià dì. wǔ chǐ wèi bù, bù èr bǎi sì shí wèi mǔ, mǔ bǎi wèi qǐng. tài zǔ réng yuán lǐ shè zhì, hé běi zhū zhōu xiàn tǔ zhù zhě yǐ shè fēn lǐ jiǎ, qiān mín fēn tún zhī dì yǐ tún fēn lǐ jiǎ. shè mín xiān zhàn mǔ guǎng, tún mín xīn zhàn mǔ xiá, gù tún dì wèi zhī xiǎo mǔ, shè dì wèi zhī guǎng mǔ. zhì xuān dé jiān, kěn huāng tián yǒng bù qǐ kē jí wū xià chì lǔ wú liáng zhě, jiē hé rù fù é, shù yì yú jiù. yǒu sī nǎi yǐ dà mǔ dāng xiǎo mǔ yǐ fú jiù é, yǒu shù mǔ dāng yī mǔ zhě. bù chǐ cēn cī bù yī, rén dé yǐ yì yíng suō, tǔ dì bù jūn, wèi yǒu rú běi fāng zhě. guì zhōu tián wú qǐng mǔ chǐ jí, xī zhēng zhī tǔ guān. ér zhū chù tǔ tián, rì jiǔ pō xiáo luàn, yǔ huáng cè bù fú. hóng zhì shí wǔ nián, tiān xià tǔ tián zhǐ sì bǎi èr shí èr wàn bā qiān wǔ shí bā qǐng, guān tián shì mín tián dé qī zhī yī. jiā jìng bā nián, huò yùn fèng mìng xiū huì diǎn, yán:" zì hóng wǔ qì hóng zhì bǎi sì shí nián, tiān xià é tián yǐ jiǎn qiáng bàn, ér hú guǎng hé nán guǎng dōng shī é yóu duō. fēi bō gěi yú wáng fǔ, zé qī yǐn yú huá mín. guǎng dōng wú fān fǔ, fēi qī yǐn jí wěi qì yú kòu zéi yǐ. sī guó jì zhě, kě bù jiù xīn?" shì shí, guì è guō hóng huà táng néng jiǎn xiāo xiān hòu shū qǐng hé shí tián mǔ, ér gù dǐng chén qǐng lǚ mǔ zhàng liáng, zhàng liáng zhī yì yóu cǐ qǐ. jiāng xī ān fú hé nán yù zhōu shǒu xíng zhī, ér fǎ wèi xiáng jù, rén duō yí dàn. qí hòu fú jiàn zhū zhōu xiàn, wèi jīng wěi èr cè, qí fǎ pō xiáng. rán lǜ yǐ dì wéi zhǔ, tián duō zhě yóu dé shàng xià qí shǒu. shén zōng chū, jiàn chāng zhī fǔ xǔ fú yuǎn wèi guī hù cè, zé yǐ tián cóng rén, fǎ jiǎn ér mì yǐ. wàn lì liù nián, dì yòng dà xué shì zhāng jū zhèng yì, tiān xià tián mǔ tōng xíng zhàng liáng, xiàn sān zài jùn shì. yòng kāi fāng fǎ, yǐ jìng wéi chéng chú, jī líng jié bǔ. yú shì háo huá bù dé qī yǐn, lǐ jiǎ miǎn péi lèi, ér xiǎo mín wú xū liáng. zǒng jì tián shù qī bǎi yī wàn sān qiān jiǔ bǎi qī shí liù qǐng, shì hóng zhì shí yíng sān bǎi wàn qǐng. rán jū zhèng shàng zōng hé, pō yǐ yì é wèi gōng. yǒu sī zhēng gǎi xiǎo gōng yǐ qiú tián duō, huò póu kè jiàn tián yǐ chōng xū é. běi zhí lì hú guǎng dà tóng xuān fǔ, suì xiān hòu àn yì é tián zēng fù yún.
凡田以近郭为上地,迤远为中地、下地。五尺为步,步二百四十为亩,亩百为顷。太祖仍元里社制,河北诸州县土著者以社分里甲,迁民分屯之地以屯分里甲。社民先占亩广,屯民新占亩狭,故屯地谓之小亩,社地谓之广亩。至宣德间,垦荒田永不起科及洿下斥卤无粮者,皆核入赋额,数溢于旧。有司乃以大亩当小亩以符旧额,有数亩当一亩者。步尺参差不一,人得以意赢缩,土地不均,未有如北方者。贵州田无顷亩尺籍,悉徵之土官。而诸处土田,日久颇淆乱,与黄册不符。弘治十五年,天下土田止四百二十二万八千五十八顷,官田视民田得七之一。嘉靖八年,霍韫奉命修会典,言:“自洪武迄弘治百四十年,天下额田已减强半,而湖广、河南、广东失额尤多。非拨给於王府,则欺隐於猾民。广东无藩府,非欺隐即委弃於寇贼矣。司国计者,可不究心?”是时,桂萼、郭弘化、唐能、简霄先后疏请核实田亩,而顾鼎臣请履亩丈量,丈量之议由此起。江西安福、河南裕州首行之,而法未详具,人多疑惮。其后福建诸州县,为经、纬二册,其法颇详。然率以地为主,田多者犹得上下其手。神宗初,建昌知府许孚远为归户册,则以田从人,法简而密矣。万历六年,帝用大学士张居正议,天下田亩通行丈量,限三载竣事。用开方法,以径围乘除,畸零截补。於是豪猾不得欺隐,里甲免赔累,而小民无虚粮。总计田数七百一万三千九百七十六顷,视弘治时赢三百万顷。然居正尚综核,颇以溢额为功。有司争改小弓以求田多,或掊克见田以充虚额。北直隶、湖广、大同、宣府,遂先后按溢额田增赋云。
tún tián zhī zhì: yuē jūn tún, yuē mín tún. tài zǔ chū, lì mín bīng wàn hù fǔ, yù bīng yú nóng, qí fǎ zuì shàn. yòu lìng zhū jiàng tún bīng lóng jiāng zhū chù, wéi kāng mào cái jī zuì, nǎi xià lìng bāo zhī, yīn yǐ shēn chì jiàng shì. hóng wǔ sān nián, zhōng shū shěng qǐng shuì tài yuán shuò zhōu tún zú, mìng wù zhēng. míng nián, zhōng shū shěng yán:" hé nán shān dōng běi píng shǎn xī shān xī jí zhí lì huái ān zhū fǔ tún tián, fán guān gěi niú zhǒng zhě shí shuì wǔ, zì bèi zhě shí shuì sān." zhào qiě wù zhēng, sān nián hòu mǔ shōu zū yī dòu. liù nián, tài pú chéng liáng yě xiān tiē mù ěr yán:" níng xià jìng nèi jí sì chuān xī nán zhì chuán chéng, dōng běi zhì tǎ tān, xiāng qù bā bǎi lǐ, tǔ gāo wò, yí zhāo jí liú wáng tún tián." cóng zhī. shì shí, qiǎn dèng yù tāng hé zhū jiàng tún shǎn xī zhāng dé rǔ níng běi píng yǒng píng, xǐ shān xī zhēn dìng mín tún fèng yáng. yòu yīn hǎi yùn xiǎng liáo yǒu nì sǐ zhě, suì yì jiǎng tún zhèng, tiān xià wèi suǒ zhōu xiàn jūn mín jiē shì kěn pì yǐ.
屯田之制:曰军屯,曰民屯。太祖初,立民兵万户府,寓兵於农,其法最善。又令诸将屯兵龙江诸处,惟康茂才绩最,乃下令褒之,因以申饬将士。洪武三年,中书省请税太原、朔州屯卒,命勿徵。明年,中书省言:“河南、山东、北平、陕西、山西及直隶淮安诸府屯田,凡官给牛种者十税五,自备者十税三。”诏且勿徵,三年后亩收租一斗。六年,太仆丞梁埜仙帖木尔言:“宁夏境内及四川西南至船城,东北至塔滩,相去八百里,土膏沃,宜招集流亡屯田。”从之。是时,遣邓愈、汤和诸将屯陕西、彰德、汝宁、北平、永平,徙山西真定民屯凤阳。又因海运饷辽有溺死者,遂益讲屯政,天下卫所州县军民皆事垦辟矣。
qí zhì, yí mín jiù kuān xiāng, huò zhào mù huò zuì xǐ zhě wèi mín tún, jiē lǐng zhī yǒu sī, ér jūn tún zé lǐng zhī wèi suǒ. biān dì, sān fēn shǒu chéng, qī fēn tún zhǒng. nèi dì, èr fēn shǒu chéng, bā fēn tún zhǒng. měi jūn shòu tián wǔ shí mǔ wèi yī fēn, gěi gēng niú nóng jù, jiào shù zhí, fù zū fù, qiǎn guān quàn shū, zhū qīn bào zhī lì. chū mǔ shuì yī dòu. sān shí wǔ nián dìng kē zé: jūn tián yī fēn, zhèng liáng shí èr shí, zhù tún cāng, tīng běn jūn zì zhī, yú liáng wèi běn wèi suǒ guān jūn fèng liáng. yǒng lè chū, dìng tún tián guān jūn shǎng fá lì: suì shí mǐ shí èr shí wài yú liù shí wèi lǜ, duō zhě shǎng chāo, quē zhě fá fèng. yòu yǐ tián féi jí bù tóng, fǎ yí yǒu bié, mìng guān jūn gè zhǒng yàng tián, yǐ qí suì shōu zhī shù xiāng kǎo jiào. tài yuán zuǒ wèi qiān hù chén huái suǒ zhǒng yàng tián, měi jūn yú liáng èr shí sān shí, dì mìng zhòng shǎng zhī. níng xià zǒng bīng hé fú jī gǔ yóu duō, cì chì bāo měi. hù bù shàng shū yù xīn yán:" hú guǎng zhū wèi shōu liáng bù yī zhǒng, qǐng yǐ mǐ wéi zhǔn. fán sù gǔ méi shǔ dà mài qiáo jì èr shí, dào gǔ shǔ shú èr shí wǔ dǒu, cǎn bài sān shí, jiē zhǔn mǐ yī shí. xiǎo mài zhī má dòu yǔ mǐ děng." cóng zhī, zhe wèi lìng.
其制,移民就宽乡,或召募或罪徙者为民屯,皆领之有司,而军屯则领之卫所。边地,三分守城,七分屯种。内地,二分守城,八分屯种。每军受田五十亩为一分,给耕牛、农具,教树植,复租赋,遣官劝输,诛侵暴之吏。初亩税一斗。三十五年定科则:军田一分,正粮十二石,贮屯仓,听本军自支,馀粮为本卫所官军俸粮。永乐初,定屯田官军赏罚例:岁食米十二石外馀六石为率,多者赏钞,缺者罚俸。又以田肥瘠不同,法宜有别,命官军各种样田,以其岁收之数相考较。太原左卫千户陈淮所种样田,每军馀粮二十三石,帝命重赏之。宁夏总兵何福积谷尤多,赐敕褒美。户部尚书郁新言:“湖广诸卫收粮不一种,请以米为准。凡粟谷穈黍大麦荞穄二石,稻谷薥秫二石五斗,穇稗三石,皆准米一石。小麦芝麻豆与米等。”从之,著为令。
yòu gēng dìng tún shǒu zhī shù. lín biān xiǎn yào, shǒu duō yú tún. dì pì chǔ jí shū liáng jiān zhě, tún duō yú shǒu, tún bīng bǎi míng wěi bǎi hù, sān bǎi míng wěi qiān hù, wǔ bǎi míng yǐ shàng zhǐ huī tí dū zhī. tún shè hóng pái, liè zé lì yú shàng. nián liù shí yǔ cán jí jí yòu zhě, gēng yǐ zì shí, bù xiàn yú lì. tún jūn yǐ gōng shì fáng nóng wù zhě, miǎn zhēng zǐ lì, qiě jìn wèi suǒ chà bō. yú shí, dōng zì liáo zuǒ, běi dǐ xuān dà, xī zhì gān sù, nán jǐn diān shǔ, jí yú jiāo zhǐ, zhōng yuán zé dà hé nán běi, zài zài xìng tún yǐ. xuān zōng zhī shì, lǚ hé gè tún, yǐ zhēng shù bà gēng jí guān háo shì yào zhàn nì zhě, jiǎn yú liáng zhī bàn. yí běi lái guī jiù tún zhī rén, gěi chē niú nóng qì. fēn liáo dōng gè wèi tún jūn wèi sān děng, dīng niú jiān zhě wèi shàng, dīng niú yǒu yī wèi zhōng, jù wú zhě wéi xià. yīng zōng miǎn jūn tián zhèng liáng guī cāng, zhǐ zhēng yú liáng liù shí. hòu yòu miǎn yán biān kāi tián guān jūn zǐ lì, jiǎn gè biān tún tián zǐ lì yǒu chà. jǐng dì shí, biān fāng duō shì, lìng bīng fēn wéi liǎng fān, liù rì cāo shǒu, liù rì gēng zhòng. chéng huà chū, xuān fǔ xún fǔ yè shèng mǎi guān niú qiān bā bǎi, bìng zhì nóng jù, qiǎn jūn tún tián, shōu liáng yì yín, yǐ bǔ guān mǎ hào sǔn, biān rù chēng biàn.
又更定屯守之数。临边险要,守多於屯。地僻处及输粮艰者,屯多於守,屯兵百名委百户,三百名委千户,五百名以上指挥提督之。屯设红牌,列则例於上。年六十与残疾及幼者,耕以自食,不限於例。屯军以公事妨农务者,免徵子粒,且禁卫所差拨。於时,东自辽左,北抵宣、大,西至甘肃,南尽滇、蜀,极於交阯,中原则大河南北,在在兴屯矣。宣宗之世,屡核各屯,以征戍罢耕及官豪势要占匿者,减馀粮之半。迤北来归就屯之人,给车牛农器。分辽东各卫屯军为三等,丁牛兼者为上,丁牛有一为中,俱无者为下。英宗免军田正粮归仓,止徵馀粮六石。后又免沿边开田官军子粒,减各边屯田子粒有差。景帝时,边方多事,令兵分为两番,六日操守,六日耕种。成化初,宣府巡抚叶盛买官牛千八百,并置农具,遣军屯田,收粮易银,以补官马耗损,边入称便。
zì zhèng tǒng hòu, tún zhèng shāo chí, ér tún liáng yóu cún sān zhī èr. qí hòu tún tián duō wèi nèi jiān jūn guān zhàn duó, fǎ jǐn huài. xiàn zōng zhī shì pō yì lí fù, ér shì jiù suǒ rù, bù néng shén yī yǐ. hóng zhì jiān, tún liáng yù qīng, yǒu mǔ zhǐ sān shēng zhě. yán jí zhèng dé, liáo dōng tún tián jiào yǒng lè jiān tián yíng wàn bā qiān yú qǐng, ér liáng nǎi suō sì wàn liù qiān yú shí. chū, yǒng lè shí, tún tián mǐ cháng yì sān zhī yī, cháng cāo jūn shí jiǔ wàn, yǐ tún jūn sì wàn gōng zhī. ér shòu gōng zhě yòu dé zì gēng. biān wài jūn wú yuè liáng, yǐ shì biān xiǎng héng zú. jí shì, tún jūn duō táo sǐ, cháng cāo jūn zhǐ bā wàn, jiē yǎng jǐ yú cāng. ér biān wài shù rǎo, qì bù gēng. liú jǐn shàn zhèng, qiǎn guān fèn chū zhàng tián zé bū. xī jǐn yì zhě, wěi zēng tián shù, sōu kuò cǎn dú, hù bù shì láng hán fú yóu jí kè. liáo zú bù kān, xié zhòng wèi luàn, fǔ zhī nǎi dìng.
自正统后,屯政稍弛,而屯粮犹存三之二。其后屯田多为内监、军官占夺,法尽坏。宪宗之世颇议厘复,而视旧所入,不能什一矣。弘治间,屯粮愈轻,有亩止三升者。沿及正德,辽东屯田较永乐间田赢万八千馀顷,而粮乃缩四万六千馀石。初,永乐时,屯田米常溢三之一,常操军十九万,以屯军四万供之。而受供者又得自耕。边外军无月粮,以是边饷恒足。及是,屯军多逃死,常操军止八万,皆仰给於仓。而边外数扰,弃不耕。刘瑾擅政,遣官分出丈田责逋。希瑾意者,伪增田数,搜括惨毒,户部侍郎韩福尤急刻。辽卒不堪,胁众为乱,抚之乃定。
míng chū, mù yán shāng yú gè biān kāi zhōng, wèi zhī shāng tún. dài hóng zhì zhōng, yè qí biàn fǎ, ér kāi zhōng shǐ huài. zhū huái shāng xī chè yè guī, xī běi shāng yì duō xǐ jiā yú huái, biān dì wèi xū, mǐ shí zhí yín wǔ liǎng, ér biān chǔ xiāo rán yǐ. shì zōng shí, yáng yī qīng fù qǐng zhào shāng kāi zhōng, yòu qǐng fǎng gǔ mù mín shí sāi xià zhī yì, zhāo lái lǒng yòu guān xī mín yǐ tún biān. qí hòu zhōu zé wáng chóng gǔ lín fù chén shì fǔ wáng jī wáng cháo yòng táng shùn zhī wú guì fāng děng zhēng yán tún zhèng. ér páng shàng péng zǒng lǐ jiāng běi yán tún, xún yí jiǔ biān, yǔ zǒng dū wáng chóng gǔ, xiān hòu qū huà tún zhèng shén xiáng. rán shì shí yīn xún rì jiǔ, zú xiān shí xiào. jǐ shì zhōng guǎn huái lǐ yán:" tún tián bù xīng, qí bì yǒu sì: jiāng yì jiè yán, yī yě niú zhǒng bù gěi, èr yě dīng zhuàng wáng xǐ, sān yě tián zài dí wài, sì yě. rú shì ér guǎn tún zhě yóu yù àn jí zēng fù, fēi kòu yuè liáng, jí àn dīng péi bǔ ěr."
明初,募盐商於各边开中,谓之商屯。迨弘治中,叶淇变法,而开中始坏。诸淮商悉撤业归,西北商亦多徙家於淮,边地为墟,米石直银五两,而边储枵然矣。世宗时,杨一清复请召商开中,又请仿古募民实塞下之意,招徕陇右、关西民以屯边。其后周泽、王崇古、林富、陈世辅、王畿、王朝用、唐顺之、吴桂芳等争言屯政。而庞尚鹏总理江北盐屯,寻移九边,与总督王崇古,先后区画屯政甚详。然是时因循日久,卒鲜实效。给事中管怀理言:“屯田不兴,其弊有四:疆埸戒严,一也;牛种不给,二也;丁壮亡徙,三也;田在敌外,四也。如是而管屯者犹欲按籍增赋,非扣月粮,即按丁赔补耳。”
tún liáng zhī qīng, zhì hóng zhèng ér jí, jiā jìng zhōng jiàn zēng, lóng qìng jiān fù mǔ shōu yī dòu. rán tún dīng táo wáng zhě yì duō. guǎn liáng láng zhōng bù wèn tún tián yǒu wú, yuè liáng zhǐ bàn gěi. yán biān tún dì, huò biàn wéi chì lǔ shā qì, liáng é bù dé jiǎn. tún tián yù shǐ yòu yú é wài zēng běn zhé, tún jūn yì bù kān mìng. wàn lì shí, jì tún tián zhī shù liù shí sì wàn sì qiān yú qǐng, shì hóng wǔ shí kuī èr shí sì wàn jiǔ qiān yú qǐng, tián rì jiǎn ér liáng rì zēng, qí bì rú cǐ. shí zé shān dōng xún fǔ zhèng rǔ bì qǐng kāi dēng zhōu hǎi běi cháng shān zhū dǎo tián. fú jiàn xún fǔ xǔ fú yuǎn kěn mǐn hǎi tán shān tián chéng, fù qǐng kāi nán rì shān péng hú yòu yán zhè jiāng bīn hǎi zhū shān, ruò chén qián jīn táng bǔ tuó yù huán nán jǐ, jiē kě jīng lǐ. tiān jīn xún fǔ wāng yīng jiāo zé qǐng yú tiān jīn xìng tún. huò liú zhōng bù xià, huò bù jiǔ zhé fèi. xī zōng zhī shì, xún àn zhāng shèn yán fù yì tiān jīn tún tián. ér yù shǐ zuǒ guāng dòu mìng guǎn hé tōng pàn lú guān xiàng dà xīng shuǐ tián zhī lì, tài cháng shǎo qīng dǒng yìng jǔ zhǒng ér xíng zhī. guāng dòu gèng yú hé jiān tiān jīn shè tún xué, shì qí shè, wèi wǔ shēng gěi tián bǎi mǔ. lǐ jì zhēn xún fǔ tiān jīn, yì lì yú tún wù, rán réng suì hàn huáng, fú kè dǐ chéng xiào yě. míng shí, cǎo chǎng pō duō, zhàn duó mín yè. ér wèi mín lì zhě, mò rú huáng zhuāng jí zhū wáng xūn qī zhōng guān zhuāng tián wéi shèn. tài zǔ cì xūn chén gōng hóu chéng xiàng yǐ xià zhuāng tián, duō zhě bǎi qǐng, qīn wáng zhuāng tián qiān qǐng. yòu cì gōng hóu jì wǔ chén gōng tián, yòu cì bǎi guān gōng tián, yǐ qí zū rù chōng lù. zhǐ huī méi yú zhèn zhě jiē cì gōng tián. xūn chén zhuāng diàn, duō yǐ wēi hàn jìn, dì zhào zhū chén jiè yù zhī. qí hòu gōng hóu fù suì lù, guī cì tián yú guān.
屯粮之轻,至弘、正而极,嘉靖中渐增,隆庆间复亩收一斗。然屯丁逃亡者益多。管粮郎中不问屯田有无,月粮止半给。沿边屯地,或变为斥卤、沙碛,粮额不得减。屯田御史又於额外增本折,屯军益不堪命。万历时,计屯田之数六十四万四千馀顷,视洪武时亏二十四万九千馀顷,田日减而粮日增,其弊如此。时则山东巡抚郑汝璧请开登州海北长山诸岛田。福建巡抚许孚远垦闽海坛山田成,复请开南日山、澎湖;又言浙江滨海诸山,若陈钱、金塘、补陀、玉环、南麂,皆可经理。天津巡抚汪应蛟则请於天津兴屯。或留中不下,或不久辄废。熹宗之世,巡按张慎言复议天津屯田。而御史左光斗命管河通判卢观象大兴水田之利,太常少卿董应举踵而行之。光斗更於河间、天津设屯学,试骑射,为武生给田百亩。李继贞巡抚天津,亦力於屯务,然仍岁旱蝗,弗克底成效也。明时,草场颇多,占夺民业。而为民厉者,莫如皇庄及诸王、勋戚、中官庄田为甚。太祖赐勋臣公侯丞相以下庄田,多者百顷,亲王庄田千顷。又赐公侯暨武臣公田,又赐百官公田,以其租入充禄。指挥没於阵者皆赐公田。勋臣庄佃,多倚威捍禁,帝召诸臣戒谕之。其后公侯复岁禄,归赐田於官。
rén xuān zhī shì, qǐ qǐng jiàn guǎng, dà chén yì de qǐng méi guān zhuāng shě. rán níng wáng quán qǐng guàn chéng wèi shù zǐ gēng mù dì, dì cì shū, yuán zǔ zhì jù zhī. zhì yīng zōng shí, zhū wáng wài qī zhōng guān suǒ zài zhàn guān sī tián, huò fǎn wū mín zhàn, qǐng àn zhì. bǐ àn wèn dé shí, dì mìng hái zhī mín zhě fēi yī. nǎi xià zhào jìn duó mín tián jí zòu qǐng jī nèi dì. rán quán guì zōng shì zhuāng tián fén yíng, huò cì huò qǐng, bù kě shèng jì. yù mǎ tài jiàn liú shùn jiā rén jìn jì zhōu cǎo chǎng, jìn xiàn yóu cǐ shǐ. huàn guān zhī tián, zé zì yǐn fèng xǐ níng shǐ. chū, hóng xī shí, yǒu rén shòu gōng zhuāng, qí hòu yòu yǒu qīng níng wèi yāng gōng zhuāng. tiān shùn sān nián, yǐ zhū wáng wèi chū gé, gōng yòng hào fán, lì dōng gōng dé wáng xiù wáng zhuāng tián. èr wáng zhī fān, dì réng guī guān. xiàn zōng jí wèi, yǐ mò rù cáo jí xiáng dì wèi gōng zhōng zhuāng tián, huáng zhuāng zhī míng yóu cǐ shǐ. qí hòu zhuāng tián biàn jùn xiàn. jǐ shì zhōng qí zhuāng yán:" tiān zǐ yǐ sì hǎi wéi jiā, hé bì zhì lì zhuāng tián, yǔ pín mín jiào lì." fú tīng. hóng zhì èr nián, hù bù shàng shū lǐ mǐn děng yǐ zāi yì shàng yán:" jī nèi huáng zhuāng yǒu wǔ, gòng dì wàn èr qiān bā bǎi yú qǐng xūn qī zhōng guān zhuāng tián sān bǎi sān shí yǒu èr, gòng dì sān wàn sān qiān yú qǐng. guǎn zhuāng guān xiào zhāo jí qún xiǎo, chēng zhuāng tóu bàn dāng, zhàn dì tǔ, liǎn cái wù, wū fù nǚ. shāo yǔ fēn biàn, zhé bèi wū zòu. guān xiào zhí fù, jǔ jiā jīng huáng. mín xīn shāng tòng rù gǔ, zāi yì suǒ yóu shēng. qǐ gé qù guǎn zhuāng zhī rén, fù xiǎo mín gēng zhòng, mǔ zhēng yín sān fēn, chōng gè gōng yòng dù." dì mìng jiè chì zhuāng hù. yòu yīn yù shǐ yán, bà rén shòu gōng zhuāng, hái zhī cǎo chǎng, qiě mìng fán qīn mù dì zhě, xī hái qí jiù.
仁、宣之世,乞请渐广,大臣亦得请没官庄舍。然宁王权请灌城为庶子耕牧地,帝赐书,援祖制拒之。至英宗时,诸王、外戚、中官所在占官私田,或反诬民占,请案治。比案问得实,帝命还之民者非一。乃下诏禁夺民田及奏请畿内地。然权贵宗室庄田坟茔,或赐或请,不可胜计。御马太监刘顺家人进蓟州草场,进献由此始。宦官之田,则自尹奉、喜宁始。初,洪熙时,有仁寿宫庄,其后又有清宁、未央宫庄。天顺三年,以诸王未出阁,供用浩繁,立东宫、德王、秀王庄田。二王之藩,地仍归官。宪宗即位,以没入曹吉祥地为宫中庄田,皇庄之名由此始。其后庄田遍郡县。给事中齐庄言:“天子以四海为家,何必置立庄田,与贫民较利。”弗听。弘治二年,户部尚书李敏等以灾异上言:“畿内皇庄有五,共地万二千八百馀顷;勋戚、中官庄田三百三十有二,共地三万三千馀顷。管庄官校招集群小,称庄头、伴当,占地土,敛财物,污妇女。稍与分辩,辄被诬奏。官校执缚,举家惊惶。民心伤痛入骨,灾异所由生。乞革去管庄之人,付小民耕种,亩徵银三分,充各宫用度。”帝命戒饬庄户。又因御史言,罢仁寿宫庄,还之草场,且命凡侵牧地者,悉还其旧。
yòu dìng zhì, xiàn dì wáng fǔ zhě shù biān. fèng yù zhào xuān xiàn xióng xiàn dì wèi huáng zhuāng, hù bù shàng shū zhōu jīng hé qí wéi zhì, xià xuān zhào yù. chì zhū wáng fǔ dǎo guān, dǎo wáng zòu qǐng zhě zuì zhī. rán dāng rì zòu xiàn bù jué, qì qǐng yì yù fán. huī xìng qí héng sì wáng, tián duō zhì qī qiān yú qǐng. huì chāng jiàn chāng qìng yún sān hóu zhēng tián, dì zhé cì zhī. wǔ zōng jí wèi, yú yuè jí jiàn huáng zhuāng qī, qí hòu zēng zhì sān bǎi yú chù. zhū wáng wài qī qiú qǐng jí duó mín tián zhě wú suàn.
又定制,献地王府者戍边。奉御赵瑄献雄县地为皇庄,户部尚书周经劾其违制,下瑄诏狱。敕诸王辅导官,导王奏请者罪之。然当日奏献不绝,气请亦愈繁。徽、兴、岐、衡四王,田多至七千馀顷。会昌、建昌、庆云三侯争田,帝辄赐之。武宗即位,逾月即建皇庄七,其后增至三百馀处。诸王、外戚求请及夺民田者无算。
shì zōng chū, mìng jǐ shì zhōng xià yán děng qīng hé huáng zhuāng tián. yán jí yán huáng zhuāng wèi lì yú mín. zì shì zhèng dé yǐ lái tóu xiàn qīn móu zhī dì, pō yǒu gěi hái mín zhě, ér huàn qī bèi fù zhōng náo zhī. hù bù shàng shū sūn jiāo zào huáng zhuāng xīn cè, é jiǎn yú jiù. dì mìng hé xiān nián qǐng mǔ shù yǐ wén, gǎi chēng guān dì, bù fù míng huáng zhuāng, zhào suǒ sī zhēng yín jiě bù. rán duō wèi huàn sì zhōng bǎo, jī bū zhì shù shí wàn yǐ wéi cháng. shì shí, jìn xūn qī zòu tǎo jiān mín tóu xiàn zhě, yòu gé wáng fǔ suǒ qǐng shān chǎng hú bēi. dé wáng qǐng qí hàn èr shù rén suǒ yí dōng chāng yǎn zhōu xián tián, yòu qǐng bái yún děng hú, shān dōng xún fǔ shào xī àn xīn lìng què zhī, yǔ shén qiè. dé wáng zhēng zhī shù sì, dì réng cóng bù yì, dàn cún fān fēng chū qǐng zhuāng tián. qí hòu yǒu zòu qǐng zhě bù tīng.
世宗初,命给事中夏言等清核皇庄田。言极言皇庄为厉於民。自是正德以来投献侵牟之地,颇有给还民者,而宦戚辈复中挠之。户部尚书孙交造皇庄新册,额减於旧。帝命核先年顷亩数以闻,改称官地,不复名皇庄,诏所司徵银解部。然多为宦寺中饱,积逋至数十万以为常。是时,禁勋戚奏讨、奸民投献者,又革王府所请山场湖陂。德王请齐、汉二庶人所遗东昌、兖州闲田,又请白云等湖,山东巡抚邵锡按新令却之,语甚切。德王争之数四,帝仍从部议,但存藩封初请庄田。其后有奏请者不听。
yòu dìng, fán gōng zhǔ guó gōng zhuāng tián, shì yuǎn zhě cún shén sān. jiā jìng sān shí jiǔ nián qiǎn yù shǐ shěn yáng qīng duó yǐn mào zhuāng tián wàn liù qiān yú qǐng. mù zōng cóng yù shǐ wáng tíng zhān yán, fù dìng shì cì dì jiǎn zhī xiàn: xūn chén wǔ shì xiàn tián èr bǎi qǐng, qī wǎn qī bǎi qǐng zhì qī shí qǐng yǒu chà. chū, shì zōng shí, chéng tiān liù zhuāng èr hú dì bā qiān sān bǎi yú qǐng, lǐng yǐ zhōng guān, yòu tīng xiào shè jiān bìng, zēng bā bǎi bā shí qǐng, fēn wéi shí èr zhuāng. zhì shì shǐ lǐng zhī yǒu sī, jiān bìng zhě hái mín. yòu zhe lìng zōng shì mǎi tián bù shū yì zhě méi guān, huáng qīn tián jù lìng yǒu sī zhēng zhī, rú xūn chén lì. suī qǐng qǐ bù fá, ér cì é yǒu dìng, zhēng shōu yǒu zhì, mín hài shǎo shuāi zhǐ.
又定,凡公主、国公庄田,世远者存什三。嘉靖三十九年遣御史沈阳清夺隐冒庄田万六千馀顷。穆宗从御史王廷瞻言,复定世次递减之限:勋臣五世限田二百顷,戚畹七百顷至七十顷有差。初,世宗时,承天六庄二湖地八千三百馀顷,领以中官,又听校舍兼并,增八百八十顷,分为十二庄。至是始领之有司,兼并者还民。又著令宗室买田不输役者没官,皇亲田俱令有司徵之,如勋臣例。虽请乞不乏,而赐额有定,徵收有制,民害少衰止。
shén zōng lài yǔ guò chǐ, qiú wú bù huò. lù wáng shòu yáng gōng zhǔ ēn zuì wò. ér fú wáng fēn fēng, kuò hé nán shān dōng hú guǎng tián wèi wáng zhuāng, zhì sì wàn qǐng. qún chén lì zhēng, nǎi jiǎn qí bàn. wáng fǔ guān jí zhū yān zhàng dì zhēng shuì, páng wǔ yú dào, hù yǎng sī yì lǐn shí yǐ wàn jì, yú liǎn cǎn dú bù rěn wén. jià tiē bǔ mín, gé shā zhuāng diàn, suǒ zài sāo rán. jǐ shì zhōng guān yīng zhèn yáo zōng wén děng lǚ shū jiàn, jiē bù bào. shí fù gēng dìng xūn qī zhuāng tián shì cì dì jiǎn fǎ, shì jiù zhì shāo kuān. qí hòu yīng yì jiǎn zhě, zhé fèng zhào gū liú, bù néng gé yě. xī zōng shí, guì huì ruì sān wáng jí suì píng níng dé èr gōng zhǔ zhuāng tián, dòng yǐ wàn jì, ér wèi zhōng xián yī mén, héng cì yóu shén. gài zhōng yè yǐ hòu, zhuāng tián qīn duó mín yè, yǔ guó xiāng zhōng yún.
神宗赉予过侈,求无不获。潞王、寿阳公主恩最渥。而福王分封,括河南、山东、湖广田为王庄,至四万顷。群臣力争,乃减其半。王府官及诸阉丈地徵税,旁午於道,扈养厮役廪食以万计,渔敛惨毒不忍闻。驾帖捕民,格杀庄佃,所在骚然。给事中官应震、姚宗文等屡疏谏,皆不报。时复更定勋戚庄田世次递减法,视旧制稍宽。其后应议减者,辄奉诏姑留,不能革也。熹宗时,桂、惠、瑞三王及遂平、宁德二公主庄田,动以万计,而魏忠贤一门,横赐尤甚。盖中叶以后,庄田侵夺民业,与国相终云。