zhōng yì èr
◎忠義二
wáng miǎn gōng liàng chén wén shī dǒng lún wáng fū qián pàn qián chún táng yī cén zhū póu qí ēn sūn tāng dù huái huáng chuàn chén jiàn děng wáng dé shū pèi wāng yī zhōng wáng yīng péng táng dǐng sū mèng yáng wéi zōng xiào lóng jīng zhāng zhèn dé zhāng wén bǐng děng dǒng jǐn lún lǐ zhōng chén gāo guāng děng gōng wàn lù lǐ shì xūn dí yīng děng guǎn liáng xiāng lǐ yīng qī děng xú cháo gāng yáng yǐ chéng sūn kè shù zhèng dǐng jī wén yìn mèng chéng guāng zhū wàn nián qín sān fǔ děng zhāng yáo wáng yǔ kuí děng hé tiān qú yáng yú bì
○王冕(龔諒) 陳聞詩(董倫) 王鈇(錢泮) 錢錞(唐一岑)朱裒(齊恩) 孫鏜 杜槐 黃釧(陳見等) 王德 叔沛 汪一中(王應鵬 唐鼎)蘇夢昜(韋宗孝 龍旌) 張振德(章文炳等) 董盡倫(李忠臣 高光等)龔萬祿(李世勛 翟英等) 管良相(李應期等) 徐朝綱(楊以成 孫克恕鄭鼎) 姬文胤(孟承光) 朱萬年(秦三輔等) 張瑤(王與夔等) 何天衢(楊於陛)
wáng miǎn, zì fú zhōu, luò yáng rén. zhèng dé shí èr nián jìn shì. chú wàn ān zhī xiàn. chén háo fǎn, zhǎng lì duō bēn cuàn. miǎn mù yǒng zhuàng shì, de sǐ shì shù qiān rén, cóng wáng shǒu rén gōng fù nán chāng. chén háo jiě ān qìng wéi, hái jiù, zhì pó yáng hú, liǎng jūn xiāng jù. háo jǐn chū jīn zhì kào shì, shū sǐ zhàn, guān jūn bù lì. miǎn mì bái shǒu rén, yǐ xiǎo tǐng shí wěi yú zhōng, nǐ jiàn chāng rén yǔ, jiù zéi jiàn, chéng fēng jǔ huǒ. háo bīng dà jīng, suì kuì bài, fén nì sǐ zhě wú suàn. háo yì zhōu, xié gōng rén dùn. miǎn bù zú zhào yú zhōu, zhuī zhí zhī. chén háo píng, shǒu rén fēng xīn jiàn bó, ér miǎn wèi jí xù, zuò tā shì luò zhí. jì ér lù qián gōng, zhuó bīng bù zhǔ shì, xún shì shān hǎi guān.
王冕,字服周,洛陽人。正德十二年進士。除萬安知縣。宸濠反,長吏多奔竄。冕募勇壯士,得死士數千人,從王守仁攻復南昌。宸濠解安慶圍,還救,至鄱陽湖,兩軍相拒。濠盡出金制犒士,殊死戰,官軍不利。冕密白守仁,以小艇實葦於中,擬建昌人語,就賊艦,乘風舉火。濠兵大驚,遂潰敗,焚溺死者無算。濠易舟,挾宮人遁。冕部卒棹漁舟,追執之。宸濠平,守仁封新建伯,而冕未及敘,坐他事落職。既而錄前功,擢兵部主事,巡視山海關。
jiā jìng sān nián shí èr yuè, liáo dōng yāo zéi lù xióng lǐ zhēn děng zuò luàn, tū rù guān. shì lì yù fú miǎn qū bì, miǎn bù kě, yuē: wú yǒu qīn zài. jí qū mǔ suǒ, zhí bīng yǐ wèi. zéi zhì, mǔ bèi shāng, miǎn fèn qián jiù zhī, bèi zhí. xié yǐ rèn, dà mà, suì jiàn hài. zhào zèng guāng lù shǎo qīng, yǒu sī cí sì.
嘉靖三年十二月,遼東妖賊陸雄、李真等作亂,突入關。侍吏欲扶冕趨避,冕不可,曰:「吾有親在。」急趨母所,執兵以衛。賊至,母被傷,冕奮前救之,被執。脅以刃,大罵,遂見害。詔贈光祿少卿,有司祠祀。
shì zōng sì wèi zhī suì, níng jīn dào qǐ, zhuǎn lüè zhì dé píng. zhī xiàn gōng liàng lǜ lì mín yù zhī, lì qū, bèi shā. zèng jì nán tōng pàn, xù qí jiā.
世宗嗣位之歲,寧津盜起,轉掠至德平。知縣龔諒率吏民御之,力屈,被殺。贈濟南通判,恤其家。
chén wén shī, zì tíng xùn, zhè chéng rén. jiā jìng zhōng jǔ yú xiāng, yǐ qīn lǎo, jué yì shì jìn. qīn mò, jū sàng āi huǐ. sān shí èr nián qiū, zéi shī shàng zhào xiàn guī dé, wén wén shī míng, yù jié wèi shuài. yǐ, xiàn zhè chéng, yōng zhī zhì, yòu shuō bǎi duān, bù qū. yǐn qí jiā shù rén zhǎn zhī, yuē: bù cóng, miè ér zú. wén shī dài yuē: bì yù wú xíng, wú shā rén, wú zòng huǒ. zéi xǔ nuò, yōng yǐ xíng. wén shī suì bù shí, zhì lù yì zì jīng sǐ.
陳聞詩,字廷訓,柘城人。嘉靖中舉於鄉,以親老,絕意仕進。親歿,居喪哀毀。三十二年秋,賊師尚詔陷歸德,聞聞詩名,欲劫為帥。已,陷柘城,擁之至,誘說百端,不屈。引其家數人斬之,曰:「不從,滅而族。」聞詩紿曰:「必欲吾行,毋殺人,毋縱火。」賊許諾,擁以行。聞詩遂不食,至鹿邑自經死。
dǒng lún, guī dé jiǎn xiào yě. shàng zhào rù guī dé, zhī fǔ jí shǒu wèi guān jiē dùn. lún lǜ mín bīng xiàng zhàn, bèi zhí, chuí sǐ yóu shǒu rèn shù zéi. qī jiǎ jí tóng pú jiē cóng sǐ. zhào zèng wén shī fèng yáng tóng zhī, lún guī dé tóng zhī, bìng lì cí sǐ suǒ.
董倫,歸德檢校也。尚詔入歸德,知府及守衛官皆遁。倫率民兵巷戰,被執,垂死猶手刃數賊。妻賈及童僕皆從死。詔贈聞詩鳳陽同知,倫歸德同知,並立祠死所。
wáng fū, zì dé wēi, shùn tiān rén. jiā jìng èr shí jiǔ nián jìn shì. shòu cháng shú zhī xiàn. bīn hǎi duō dà huá, nì wáng mìng zuò jiān, fū xī shì qí zuì. wō huàn qǐ, fū yǔ zhū huá yuē: hé yǐ bào wǒ? xián qǐng xiào sǐ, yú shì lì qí zhǎng, bù shǔ zǐ dì dé shù bǎi rén, hé fáng zú xùn liàn. xiàn gù wú chéng, fū lǜ shì zú chéng zhī. wō lái báo, shù yù què zhī. yǐ, zì sān zhàng pǔ fēn lüè cháng shú jiāng yīn. cān zhèng rèn huán lìng fū yǔ zhǐ huī kǒng dào fēn tǒng guān mín bīng sān qiān, pò qí zhài, zhǎn shǒu bǎi wǔ shí yǒu qí, fén èr shí qī sōu, yú wō jiē dùn. fù lüè láo xiàn, jiāng yóu shàng hú hái hǎi. fū fèn yuē: zéi shàng gǎn shè wú dì xié! bì jī shā zhī.
王鈇,字德威,順天人。嘉靖二十九年進士。授常熟知縣。濱海多大猾,匿亡命作奸,鈇悉貰其罪。倭患起,鈇語諸猾曰:「何以報我?」咸請效死,於是立耆長,部署子弟得數百人,合防卒訓練。縣故無城,鈇率士卒城之。倭來薄,數御卻之。已,自三丈浦分掠常熟、江陰。參政任環令鈇與指揮孔燾分統官民兵三千,破其寨,斬首百五十有奇,焚二十七艘,余倭皆遁。復掠勞縣,將由尚湖還海。鈇憤曰:「賊尚敢涉吾地邪!必擊殺之。」
huì yì rén qián pàn, zì míng shēng zhě, yǐ jiāng xī cān zhèng lǐ jū, chóu wō ruò qí fù jiù, lì cóng yú zàn fū. nǎi yòng xiǎo tǐng shù shí niè wō, wō jiā jī zhī ài zhōng, dú qí zhǎng shù rén cóng, jiē lì dòu sǐ. fū xiàn nào, chēn mù dà hū, fù zhōng rèn sǐ. pàn bèi shù qiāng, shā sān zéi ér sǐ. shí sān shí sì nián wǔ yuè yě. zhào zèng pàn guāng lù qīng, fū tài pú shǎo qīng, bìng yīn jǐn yī shì bǎi hù, qiǎn guān yù jì, lì cí sǐ suǒ, suì shí fèng sì.
會邑人錢泮,字鳴聲者,以江西參政里居,仇倭爇其父柩,力從臾贊鈇。乃用小艇數十躡倭,倭夾擊之隘中,獨耆長數人從,皆力斗死。鈇陷淖,瞋目大呼,腹中刃死。泮被數槍,殺三賊而死。時三十四年五月也。詔贈泮光祿卿,鈇太僕少卿,並蔭錦衣世百戶,遣官諭祭,立祠死所,歲時奉祀。
qián chún, zì míng shū, zhōng xiáng rén. jiā jìng èr shí jiǔ nián jìn shì. shòu jiāng yīn zhī xiàn. chū zhì guān, wō yǐ chì. sān shí sān nián rù fàn, xiāng mín bēn rù chéng zhě wàn jì, bīng bèi dào wáng cóng gǔ bù nà. chún yuē: mín sǐ bù jiù, shǒu kōng chéng xī wèi! suì kāi mén zòng zhī rù, ér shēn zì bó zhàn yú xié qiáo, sān zhàn què zhī. míng nián liù yuè, wō jù cài jīng zhá, fēn zhòng fàn táng tóu. chún tí láng bīng zhàn jiǔ lǐ shān, bó mù, léi yǔ dà zuò, fú sì qǐ, láng bīng xī bēn, chún zhàn sǐ.
錢錞,字鳴叔,鍾祥人。嘉靖二十九年進士。授江陰知縣。初至官,倭已熾。三十三年入犯,鄉民奔入城者萬計,兵備道王從古不納。錞曰:「民死不救,守空城奚為!」遂開門縱之入,而身自搏戰於斜橋,三戰卻之。明年六月,倭據蔡涇閘,分眾犯塘頭。錞提狼兵戰九里山,薄暮,雷雨大作,伏四起,狼兵悉奔,錞戰死。
shí táng yī cén zhī chóng míng xiàn, jiàn xīn chéng chéng, yì xǐ jū, wèi qiān hù gāo cái dí qīn suǒ jǔ. wō tū rù, yī cén zhàn qiě lì, suì wèi luàn jūn suǒ shā. zhào zèng chún yī cén guāng lù shǎo qīng, chún shì yīn jǐn yī bǎi hù, cén yīn guó zi shēng, bìng jiàn cí sì.
時唐一岑知崇明縣,建新城成,議徙居,為千戶高才、翟欽所沮。倭突入,一岑戰且詈,遂為亂軍所殺。詔贈錞、一岑光祿少卿,錞世蔭錦衣百戶,岑蔭國子生,並建祠祀。
zhū póu, zì chóng jìn, yún xī rén. jiā jìng zhōng jǔ yú xiāng, shǔ gǒng xiàn jiào yù shì. qiān wǔ gōng zhī xiàn, yì háo qiáng, qū jī bì, guān zhōng hū wèi tiě hàn. qiān yáng zhōu tóng zhī, lì wú gǎn suǒ mín yī qián. sān shí sì nián, wō rù fàn, jī bài zhī shā hé, jiān qí qiú, hái suǒ lüè shēng chù shén zhòng. wèi jǐ, fù dà zhì, báo chéng dōng mén. dū bīng fèn jī, bīng kuì, sǐ yān. zèng zuǒ cān zhèng, lù yī zi.
朱裒,字崇晉,鄖西人。嘉靖中舉於鄉,署鞏縣教諭事。遷武功知縣,抑豪強,祛積弊,關中呼為鐵漢。遷揚州同知,吏無敢索民一錢。三十四年,倭入犯,擊敗之沙河,殲其酋,還所掠牲畜甚眾。未幾,復大至,薄城東門。督兵奮擊,兵潰,死焉。贈左參政,錄一子。
míng nián, wō fàn wú wèi zhōu, tóng zhī qí ēn lǜ zhōu shī bài wō yú chuán shān běi děng gǎng, zhǎn shǒu bǎi yú jí. zi sōng, nián shí bā, zuì xiāo yǒng, jī wō zhì ān gǎng, fú fā bèi wéi, ēn jiā èr shí yú rén jù lì zhàn sǐ, wéi sōng děng sān rén huò quán. zèng ēn guāng lù chéng, lù yī zi, hòu xù qí jiā, jiàn cí sì zhī.
明年,倭犯無為州,同知齊恩率舟師敗倭於圌山北等港,斬首百餘級。子嵩,年十八,最驍勇,擊倭至安港,伏發被圍,恩家二十餘人俱力戰死,惟嵩等三人獲全。贈恩光祿丞,錄一子,厚恤其家,建祠祀之。
sūn tāng, jǔ zhōu rén. shāng fàn wú yuè. wō rǎo sōng jiāng, yè jùn shǒu zì qǐng shū zī zuǒ jūn. shǒu jiàn zhī cān zhèng wēng dà lì, shì yǐ zhǐ dāo, ruò fēi, lù wèi shì bīng. jī zǒu wō, chū cān zhèng rèn huán wéi zhōng. qiǎn rén hái jǔ, kuò jiā zī, xī zhào lǐ ér wèi zhǎo yá, wú zhōng yǐ tāng ruò zhǎng chéng. wō zhōu dù mǎo hǔ, tāng tū chū, hān zhàn jìng rì, yuán bīng bù zhì, hái zhì shí hú qiáo, bàn dù, fú dà qǐ, tāng duò sǐ, zhōng rèn sǐ. zèng guāng lù chéng, lù yī zi, yì jiàn cí sì.
孫鏜,莒州人。商販吳、越。倭擾松江,謁郡守自請輸貲佐軍。守薦之參政翁大立,試以只刀,若飛,錄為士兵。擊走倭,出參政任環圍中。遣人還莒,括家貲,悉召里兒為爪牙,吳中倚鏜若長城。倭舟渡泖滸,鏜突出,酣戰竟日,援兵不至,還至石湖橋,半渡,伏大起,鏜墮死,中刃死。贈光祿丞,錄一子,亦建祠祀。
dù huái, zì mào qīng, zī xī rén. tì tǎng rèn xiá. wō kòu zhì, xiàn qiān qí fù wén míng wèi bù zhǎng, lìng tuán jié xiāng yǒng. huái shāng fù lǎo, yǐ shēn rèn zhī, shù bài wō. fù shǐ liú qǐ ān wěi huái shǒu yú yáo cí xī dìng hǎi. yù wō dìng hǎi zhī bái shā, yī rì zhàn shí sān hé, zhǎn sān shí yú rén, guó yī qiú, shēn bèi shù qiāng, duò mǎ sǐ. wén míng jī wō míng hè chǎng, zhǎn yī rén, wō jīng dùn, chēng wèi dù jiāng jūn. wú hé, zhuī zhì fèng huà fēng shù lǐng, zhàn mò. wén míng zèng fǔ jīng lì, huái zèng guāng lù chéng, jiàn cí bìng sì, yīn huái zi guó zi shēng.
杜槐,字茂卿,茲溪人。倜儻任俠。倭寇至,縣僉其父文明為部長,令團結鄉勇。槐傷父老,以身任之,數敗倭。副使劉起安委槐守餘姚、慈谿、定海。遇倭定海之白沙,一日戰十三合,斬三十餘人,馘一酋,身被數槍,墮馬死。文明擊倭鳴鶴場,斬一人,倭驚遁,稱為杜將軍。無何,追至奉化楓樹嶺,戰歿。文明贈府經歷,槐贈光祿丞,建祠並祀,蔭槐子國子生。
huáng chuàn, zì zhēn fū, ān xī rén. yóu jǔ rén lì guān wēn zhōu tóng zhī. jiā jìng sān shí sì nián, wō rù fàn, chuàn jī zǒu zhī. zhī wō bì fù lái, rì yè wèi bèi. yòu sān nián, wō guǒ dà zhì. chuàn chū chéng nì jī, fēn jūn wèi sān, chuàn jiāng zhōng jūn, qí èr jūn shuài jiē wán kù zi, yuē zuǒ yòu yīng yuán. jí yǔ wō yù, wō qiǎn zhòng fēn yǎn èr jūn, ér yǐ ruì zú dāng zhōng jūn. chuàn fā jìn nǔ jù pào, zhàn liáng jiǔ, wō fāng bù zhī, èr jūn shuài wàng dí ér kuì. wō hé bīng jī chuàn, chuàn fù bèi shòu dí, suì bèi zhí. xié zhī jiàng, bù qū, zé yǐ jīn shú, chuàn xiào qiě mà yuē: ěr bù zhī huáng dài fū bù ài qián xié! wō nù, luǒ ér cùn zhǎn zhī. zi gòu shī bù huò, jù yì guān zàng. shì wén, zèng zhè jiāng cān yì, guān yī zi, yǒu sī jiàn cí.
黃釧,字珍夫,安溪人。由舉人歷官溫州同知。嘉靖三十四年,倭入犯,釧擊走之。知倭必復來,日夜為備。又三年,倭果大至。釧出城逆擊,分軍為三,釧將中軍,其二軍帥皆紈袴子,約左右應援。及與倭遇,倭遣眾分掩二軍,而以銳卒當中軍。釧發勁弩巨礮,戰良久,倭方不支,二軍帥望敵而潰。倭合兵擊釧,釧腹背受敵,遂被執。脅之降,不屈,責以金贖,釧笑且罵曰:「爾不知黃大夫不愛錢邪!」倭怒,裸而寸斬之。子購屍不獲,具衣冠葬。事聞,贈浙江參議,官一子,有司建祠。
shì nián, wō xiàn fú qīng, jǔ rén chén ér lǜ zhòng yù zhī, yǔ xùn dǎo wū zhōng hán bèi zhí, dà mà ér sǐ. wō chéng shèng fàn huì ān, zhī xiàn pān yú lín xián jù shǒu wǔ zhòu yè, wō yǐn qù. yǐ, fù zhì, xián jī zhī yā shān, qióng zhuī zhú běi, xiàn fú sǐ. zèng quán zhōu tóng zhī, cì cí, rèn yī zi.
是年,倭陷福清,舉人陳兒率眾御之,與訓導鄔中涵被執,大罵而死。倭乘勝犯惠安,知縣番禺林咸拒守五晝夜,倭引去。已,復至,咸擊之鴨山,窮追逐北,陷伏死。贈泉州同知,賜祠,任一子。
qí xiàn xìng huà, yán píng tóng zhī xī shì liàng shǔ fǔ shì, shǒu yú yuè, chéng xiàn, lì zhàn sǐ. zèng yòu cān yì, yīn zi, cì zàng. shì liàng, zì míng zhòng, huáng gāng rén.
其陷興化,延平同知奚世亮署府事,守逾月,城陷,力戰死。贈右參議,蔭子,賜葬。世亮,字明仲,黃岡人。
xiān shì, sān shí yī nián, tái zhōu zhī shì lì shuǐ wǔ wěi zhuī wō diào yú lǐng, lì zhàn sǐ, shàng guān bù yǐ wén. qí zi shàng bǎo sù yú cháo, nǎi zèng tài pú chéng, ér yīn shàng shí wèi guó zi shēng.
先是,三十一年,台州知事溧水武暐追倭釣魚嶺,力戰死,上官不以聞。其子尚寶訴於朝,乃贈太僕丞,而蔭尚實為國子生。
wáng dé, zì rǔ xiū, yǒng jiā rén. jiā jìng shí qī nián jìn shì. lì hù kē gěi shì zhōng. dìng guó gōng xú yán dé gài wú jí zhū xiàn xián tián wèi yè, qiě yán sī zhì zhuāng tián, bù yí yǐ zāi shāng miǎn fù. dé kàng shū hé zhī, ǎn dá wéi dū chéng, lǚ chén jūn guó pián yí, xī bào kě. shí chéng mén jǐn bì, bì nán zhě bù dé rù, hào hū chè xī nèi. dé yǐ wèi yán, mín shǐ huò rù. kòu tuì, mìng mù bīng shān dōng, suǒ de xī xiāo yǒng, wèi zhū dào zuì. hái cháo, huì lǐ mò zhǎng lì bù, nù dé tóu cì jù, chū wèi lǐng nán bīng bèi qiān shì. yǔ xún fǔ zhēng shì, tóu hé jìng guī. mò fù qǐ lì bù, yòng qián hàn, luò zhí xián zhù. dé xiāng jū, yǐ wō luàn, fèng mǔ jū chéng zhōng, qīng zī mù jiàn ér wèi bǎo zhàng jì. sān shí qī nián xià, wō zì méi tóu zhì, dà lüè. dé xié zú fù pèi dū yì bīng jī zhī, xiāo dùn. é yī zhōu tū lái fàn, pèi jí zú dì chóng yáo chóng xiū jiān yān. wáng hé, wō fù zhì, dà lüè. dé fèn nù, lēi suǒ bù zhuī xí zhì lóng wān, jūn bài, shǒu shè shā shù rén, mà zéi sǐ. rán wō zì shì bù gǎn yuè dé xiāng qīn jùn chéng yǐ. shì wén, zèng tài pú shǎo qīng, shì yīn jǐn yī bǎi hù, lì cí yuē mǐn zhōng. pèi zèng tài pú chéng, lì cí, yǔ yīn.
王德,字汝修,永嘉人。嘉靖十七年進士。歷戶科給事中。定國公徐延德丐無極諸縣閒田為業,且言私置莊田,不宜以災傷免賦。德抗疏劾之,俺答圍都城,屢陳軍國便宜,悉報可。時城門盡閉,避難者不得入,號呼徹西內。德以為言,民始獲入。寇退,命募兵山東,所得悉驍勇,為諸道最。還朝,會李默長吏部,怒德投刺倨,出為嶺南兵備僉事。與巡撫爭事,投劾徑歸。默復起吏部,用前憾,落職閒住。德鄉居,以倭亂,奉母居城中,傾貲募健兒為保障計。三十七年夏,倭自梅頭至,大掠。德偕族父沛督義兵擊之,宵遁。俄一舟突來犯,沛及族弟崇堯、崇修殲焉。亡何,倭復至,大掠。德憤怒,勒所部追襲至龍灣,軍敗,手射殺數人,罵賊死。然倭自是不敢越德鄉侵郡城矣。事聞,贈太僕少卿,世蔭錦衣百戶,立祠曰愍忠。沛贈太僕丞,立祠,予蔭。
wāng yī zhōng, zì zhèng shū, shè rén. jiā jìng èr shí sān nián jìn shì. yóu kāi fēng tuī guān lì jiāng xī fù shǐ. sì shí nián, lín jìng zéi rù kòu, báo tài hé. yī zhōng fāng yàn, tóu zhe qǐ yuē: zéi gǔ xíng ér xī, yǎn wǒ bù bèi, bù zǎo jì, qiě wú wéi lèi, qǐ yǐn jiǔ shí hū! dāng lù suì yǐ tǎo zéi shǔ zhī. xiān shì, tài hé xún jiǎn liú fāng lì zhàn sǐ, zéi nù zhé qí shī. yī zhōng zhì, lǜ zhū jiāng lì jì yuē: ěr zhí bào guān, yóu sǐ jiāng shì. wú dài zuì fāng miàn, bù miè zéi, hé yǐ shēng wèi! suì shì shī, liè zhèn gǔ zhī, fú wǔ rén, zhǎn shǒu yǐ xùn. dàn rì, zhèn rú qián, huì zéi zhì, zuǒ yòu jūn jiē kuì, zéi xī fù zhōng jūn, zhōng jūn yì kuì. yī zhōng yuè mǎ dāng zéi fēng, shè shā èr rén, shǒu rèn yī rén, ér zuǒ xié zhōng qiāng èr, bì zhōng rèn sān, yǔ zhǐ huī wáng yīng péng qiān hù táng dǐng jiē sǐ. qī chéng tóu yú jǐng, jiā rén chū zhī, sàng zhì, bù shí wǔ rì sǐ. yī zhōng zèng guāng lù qīng, gěi jì zàng, shì zhōng mǐn, qī chéng bìng zèng xù rú zhì.
汪一中,字正叔,歙人。嘉靖二十三年進士。由開封推官曆江西副使。四十年,鄰境賊入寇,薄泰和。一中方宴,投著起曰:「賊鼓行而西,掩我不備,不早計,且無唯類,豈飲酒時乎!」當路遂以討賊屬之。先是,泰和巡檢劉芳力戰死,賊怒磔其屍。一中至,率諸將吏祭曰:「爾職抱關,猶死疆事。吾待罪方面,不滅賊,何以生為!」遂誓師,列陣鼓之,俘五人,斬首以徇。旦日,陣如前,會賊至,左右軍皆潰,賊悉赴中軍,中軍亦潰。一中躍馬當賊鋒,射殺二人,手刃一人,而左脅中槍二,臂中刃三,與指揮王應鵬、千戶唐鼎皆死。妻程投於井,家人出之,喪至,不食五日死。一中贈光祿卿,給祭葬,諡忠愍,妻程並贈恤如制。
sū mèng yáng, wàn lì jiān, wèi yún nán lù fēng zhī xiàn. sān shí wǔ nián shí èr yuè, wǔ dìng zéi fèng téng xiāo fǎn, wéi yún nán fǔ chéng, zhuǎn kòu lù fēng. mèng yáng lǜ mín bīng chū chéng lì zhàn, zéi tuì qù. míng nián yuán dàn, fāng cháo fú zhù lí, zéi chū bù yì xí xiàn qí chéng, zhí zhī qù, bù qū sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng, yǒu sī jiàn cí, lù yī zi.
蘇夢昜,萬曆間,為雲南祿豐知縣。三十五年十二月,武定賊鳳騰霄反,圍雲南府城,轉寇祿豐。夢昜率民兵出城力戰,賊退去。明年元旦,方朝服祝厘,賊出不意襲陷其城,執之去,不屈死。贈光祿少卿,有司建祠,錄一子。
dāng lù fēng zhī wèi xiàn yě, zéi xiān fàn sōng míng zhōu, lì mù wéi zōng xiào chū yù ér bài, hé mén sǐ zhī. zèng běn zhōu tóng zhī, yīn zi rù guó xué.
當祿豐之未陷也,賊先犯嵩明州,吏目韋宗孝出御而敗,合門死之。贈本州同知,蔭子入國學。
yǒu lóng jīng zhě, zhào zhōu rén, yóu suì gòng shēng wèi sōng míng zhōu xué zhèng. zéi báo chéng, bèi zhí, mà zéi sǐ. zèng guó zi bó shì.
有龍旌者,趙州人,由歲貢生為嵩明州學正。賊薄城,被執,罵賊死。贈國子博士。
zhāng zhèn dé, zì jì xiū, kūn shān rén. zǔ qíng, cóng zǔ yì, jiē jìn shì. qíng fú jiàn fù shǐ, yì shān dōng fù shǐ. zhèn dé yóu xuǎn gòng shēng shòu sì chuān xìng wén zhī xiàn. xiàn gù jiǔ sī mán dì, wàn lì chū, shǐ jiàn shì qiáng shù chǐ, hù bù mǎn qiān. yǒng níng xuān fǔ shē chóng míng yǒu yì zhì, qián jié jiān rén, lüè mài zǐ nǚ. zhèn dé bǔ jiān rén, lùn pèi zhī, zhāo hái bèi lüè zhě sān bǎi yú rén. chóng míng huì yǐ èr qiān jīn, zhèn dé nù què zhī, liè qí dú.
張振德,字季修,崑山人。祖情,從祖意,皆進士。情福建副使,意山東副使。振德由選貢生授四川興文知縣。縣故九絲蠻地,萬曆初,始建士牆數尺,戶不滿千。永寧宣撫奢崇明有異志,潛結奸人,掠賣子女。振德捕奸人,論配之,招還被掠者三百餘人。崇明賄以二千金,振德怒卻之,裂其牘。
tiān qǐ yuán nián fāng fù chéng dū yǔ xiāng wéi shì, ér chóng míng bù jiāng fán lóng shā xún fǔ xú kě qiú, fù shǐ luò rì shēng lǐ jì zhōu děng. zhòng qìng zhī fǔ zhāng wén bǐng bā xiàn zhī xiàn duàn gāo xuǎn jiē kàng jié sǐ, zéi suì jù zhòng qìng. shí zhèn dé jiān shǔ zhǎng níng, qù zéi shāo yuǎn, cóng zhě yù zǒu zhǎng níng. zhèn dé yuē: shǒu xìng wén, zhèng yě. jí qū rù chéng. zhǎng níng zhǔ bù xú dà lǐ yǔ zhèn dé shàn, yǐ qí lái yíng, zhèn dé què zhī. dū xiāng bīng yǔ zhàn, bù dí, tuì jí jū mín chéng shǒu. huì dà fēng yǔ, zéi huǐ shì chéng rù. zhèn dé mìng qī qián jí èr nǚ chí yī jiàn zuò hòu táng, yuē: ruò bèi sǐ cǐ, wú sǐ qián táng. nǎi qǔ èr yìn xì zhǒu hòu, běi xiàng bài yuē: chén fèng zhí wú zhuàng, bù néng shā zéi, wéi yī sǐ míng zhì. qī nǚ xiān fú jiàn sǐ. nǎi mìng jiā rén jǔ huǒ, huǒ chì zì jǐng. yī mén sǐ zhě shí èr rén. zéi zhì huǒ suǒ, jiàn zhèn dé miàn rú shēng, zuǒ shǒu xì yìn, yòu shǒu wò dāo, fèn nù rú fù dí zhuàng, jiē hài è, luó bài ér qù. shì wén, cì jì zàng, zèng guāng lù qīng, shì liè mǐn. chì yǒu sī jiàn cí, shì yīn jǐn yī qiān hù.
天啟元年方赴成都與鄉闈事,而崇明部將樊龍殺巡撫徐可求,副使駱日升、李繼周等。重慶知府章文炳、巴縣知縣段高選皆抗節死,賊遂據重慶。時振德兼署長寧,去賊稍遠,從者欲走長寧。振德曰:「守興文,正也。」疾趨入城。長寧主簿徐大禮與振德善,以騎來迎,振德卻之。督鄉兵與戰,不敵,退集居民城守。會大風雨,賊毀士城入。振德命妻錢及二女持一劍坐後堂,曰:「若輩死此,吾死前堂。」乃取二印系肘後,北向拜曰:「臣奉職無狀,不能殺賊,惟一死明志。」妻女先伏劍死。乃命家人舉火,火熾自剄。一門死者十二人。賊至火所,見振德面如生,左手系印,右手握刀,忿怒如赴敵狀,皆駭愕,羅拜而去。事聞,賜祭葬,贈光祿卿,諡烈愍。敕有司建祠,世蔭錦衣千戶。
zhèn dé jì sǐ, xìng wén jiào yù liú xī wén dài shǔ xiàn shì. fǔ bàn zài, zéi fù báo chéng, shì sǐ bù qù. qī bái yì kāng kǎi yuàn tóng sǐ. chéng pò, fū fù mà zéi, bìng sǐ.
振德既死,興文教諭劉希文代署縣事。甫半載,賊復薄城,誓死不去。妻白亦慷慨願同死。城破,夫婦罵賊,並死。
dà lǐ shǒu zhǎng níng, chéng yì xiàn. dà lǐ yuē: wú bù kě fù zhāng gōng. yī jiā sì rén yǎng yào sǐ. zèng zhòng qìng tóng zhī, shì yīn bǎi hù.
大禮守長寧,城亦陷。大禮曰:「吾不可負張公。」一家四人仰藥死。贈重慶同知,世蔭百戶。
wén bǐng, zhǎng tài rén. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. lì hù bù láng zhōng, qiān zhī fǔ, zhì xíng lián jié, lì mín ài zhī. zéi jì shā xún fǔ kě qiú děng, wén bǐng mà zéi yì bèi shā. hòu zhī qí xián, wèi mì shī bìn ér guī zhī, sàng chū jiāng shàng, jiā àn jiē dà kū. zèng tài pú shǎo qīng, zài zèng tài cháng qīng, shì yīn wài wèi fù qiān hù.
文炳,長泰人。萬曆四十一年進士。歷戶部郎中,遷知府,治行廉潔,吏民愛之。賊既殺巡撫可求等,文炳罵賊亦被殺。後知其賢,為覓屍殯而歸之,喪出江上,夾岸皆大哭。贈太僕少卿,再贈太常卿,世蔭外衛副千戶。
gāo xuǎn, yún nán jiàn chuān xiàn rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. shì zài yǎn wǔ chǎng, wén biàn, lì qiǎn lì guī yìn yú shǔ, lì shēng chì zéi. zéi kuí jiè qí xià wù shā, ér gāo xuǎn mà bù jué shēng, suì yù hài. fù rǔ yuán, mǔ liú, cè shì xú jí yī zi yī nǚ, wén biàn, jiē zì jǐn. pū mào sǐ mì zhǔ shī, yì bèi hài. chū zèng shàng bǎo qīng, shì yīn bǎi hù. chóng zhēn yuán nián, zi xuān yuán zhèn dé lì, kòu hūn qǐng yōu xù, zèng guāng lù qīng, shì yīn jǐn yī qiān hù, jiàn cí fèng lǐ. rǔ yuán děng yì huò jīng. shí wǔ nián fù yǐ shì qǐng, cì shì gōng jié.
高選,雲南劍川縣人。萬曆四十七年進士。適在演武場,聞變,立遣吏歸印於署,厲聲叱賊。賊魁戒其下勿殺,而高選罵不絕聲,遂遇害。父汝元,母劉,側室徐及一子一女,聞變,皆自盡。仆冒死覓主屍,亦被害。初贈尚寶卿,世蔭百戶。崇禎元年,子暄援振德例,叩閽請優恤,贈光祿卿,世蔭錦衣千戶,建祠奉禮。汝元等亦獲旌。十五年復以諡請,賜諡恭節。
shí xiān hòu xùn nán zhě, guàn xiàn zhī xiàn zuǒ zhòng, lǜ zhuàng shì zhuī zéi chéng dū, lì zhàn mǎ jué, mà zéi sǐ. nán xī zhī xiàn wáng shuò fǔ, chéng xiàn zì jǐn, zéi zhī jiě zhī. tóng zǐ zhī xiàn hóng wéi hàn, chéng xiàn, duó yìn, bù qū sǐ. diǎn shǐ huáng qǐ míng yì sǐ. pí xiàn xùn dǎo zhào kǎi, lǜ zhòng jī zéi, bèi cì sǐ. zūn yì tuī guān féng fèng chú, tǐng shēn yù zéi, bèi chuàng sǐ. zūn yì sī yù sū pǔ wēi yuǎn jīng lì yuán yī xiū, yì bù wū zéi, zhuì chéng sǐ. dà zú zhǔ bù zhāng zhì yù diǎn shǐ níng yīng gāo, jí bīng fèn zhàn, lì qū sǐ. suǒ sī shàng qí zhuàng, zèng zhòng shuò fǔ wéi hàn shàng bǎo qīng, shì yīn qiān hù. qǐ míng zhòng qìng tōng pàn, kǎi zhòng qìng tóng zhī, jù shì yīn shì bǎi hù. chóng zhēn shí èr nián, zhòng zǐ tíng gāo yuán gāo xuǎn lì qǐ ēn, mìng rú qí qǐng.
時先後殉難者,灌縣知縣左重,率壯士追賊成都,力戰馬蹶,罵賊死。南溪知縣王碩輔,城陷自盡,賊支解之。桐梓知縣洪維翰,城陷,奪印,不屈死。典史黃啟鳴亦死。郫縣訓導趙愷,率眾擊賊,被刺死。遵義推官馮鳳雛,挺身御賊,被創死。遵義司獄蘇朴、威遠經歷袁一修,義不污賊,墜城死。大足主簿張志譽、典史寧應皋,集兵奮戰,力屈死。所司上其狀,贈重、碩輔、維翰尚寶卿,世蔭千戶。啟鳴重慶通判,愷重慶同知,俱世蔭試百戶。崇禎十二年,重子廷皋援高選例乞恩,命如其請。
chóng míng fù zǐ jù yǒng níng, guì yáng tóng zhī jiā xìng wáng chāng yìn fēn lǐ yǒng níng wèi shì, sǐ nán. zèng qiān shì, cì jì. chóng zhēn chū, qí zi jiān shēng shì jùn yán: zéi jù yǒng níng, chén fù cì xuè cǎo sān jiē, jiǎo yìn shàng guān, yǐ cì nián wǔ yuè zài bài zì yì. zéi hèn zhī, fén qí shī. èr sūn yī sūn nǚ jí pú bì shí sān rén, tóng rì bèi hài. qǐ rú zhāng zhèn dé lì, yōu jiā xù diǎn. bào kě.
崇明父子據永寧,貴陽同知嘉興王昌胤分理永寧衛事,死難。贈僉事,賜祭。崇禎初,其子監生世駿言:「賊踞永寧,臣父刺血草三揭,繳印上官,以次年五月再拜自縊。賊恨之,焚其屍。二孫、一孫女及僕婢十三人,同日被害。乞如張振德例,優加恤典。」報可。
dǒng jǐn lún, zì míng wú, hé zhōu rén. wàn lì zhōng jǔ yú xiāng, chú qīng shuǐ zhī xiàn, diào ān dìng, xián yǒu huì zhèng. zhì mǎn, ān dìng rén yì què zòu liú, zhào jiā gǒng chāng tóng zhī, réng shì xiàn shì. jiǔ zhī, yǐ tóng zhī lǐ gān zhōu jūn xiǎng, jiě zhí guī. tiān qǐ chū, shē chóng míng fǎn, lǜ zhòng báo chéng. jǐn lún xié zhī zhōu wēng dēng yàn gù shǒu. zéi qiǎn shǐ shuō jiàng, jǐn lún dà nù, shǒu rèn zéi shǐ, jué qí qíng dàn zhī, lǚ cuò zéi fēng, chéng huò quán. fù lǜ zhòng yuán tóng liáng yǒu gōng, xún bèi xí dǎo zhòng qìng, gū jūn shēn rù, fú sì qǐ, suì yú sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng, shì yīn bǎi hù, jiàn cí fèng sì, xún gǎi yīn zhǐ huī qiān shì. chóng zhēn chū, lùn quán chéng gōng, gǎi yīn jǐn yī qiān hù.
董盡倫,字明吾,合州人。萬曆中舉於鄉,除清水知縣,調安定,咸有惠政。秩滿,安定人詣闕奏留,詔加鞏昌同知,仍視縣事。久之,以同知理甘州軍餉,解職歸。天啟初,奢崇明反,率眾薄城。盡倫偕知州翁登彥固守。賊遣使說降,盡倫大怒,手刃賊使,抉其晴啖之,屢挫賊鋒,城獲全。復率眾援銅梁有功,尋被檄搗重慶,孤軍深入,伏四起,遂虞死。贈光祿少卿,世蔭百戶,建祠奉祀,尋改蔭指揮僉事。崇禎初,論全城功,改蔭錦衣千戶。
qí shí lǐ jū shì dài fū sǐ jié zhě, yǒu lǐ zhōng chén, yǒng níng rén, guān sōng pān cān zhèng. jiā jū, xiàn zéi. mù sǐ shì, mì yuē zǒng bīng guān yáng yù mào, lìng yǐ dà bīng báo chéng, jǐ wèi nèi yīng. shì xiè, hé mén yù hài. gāo guāng, lú zhōu rén, cháng wèi yīng tiān tōng pàn. chéng xiàn, tì fà wèi sēng, yǔ zi zài kūn mù zhuàng shì, shā zéi bǎi yú. zéi nù, zhuī zhì dà yè bà, guāng mà zéi bù qū, yǔ jiā zhòng shí èr rén tóng sǐ. hú chēn, yǒng níng jǔ rén. yù cè chóng míng bì fǎn, shàng shū dāng shì, bù nà. zéi qǐ, bèi zhí, yán xíng gù yù zhōng. dì wěi qīng jiā jiù miǎn, nǎi jiū yì tú, qián jié zéi jiāng zhāng lìng děng, zhí qí wěi xiāng. bù lēi xíng zhèn, zì dāng yī miàn, shù zhǎn guó, zéi shén wèi zhī. jì ér wèi huǒ yào fén sǐ. niè shéng chāng, fù shùn jǔ rén. huǐ jiā mù yì yǒng yù zéi, zhàn sǐ. wú zhǎng líng, lú zhōu jiān shēng. lǜ zhòng huī fù lú zhōu, xún zhōng fú, fù zǐ jù zhàn sǐ. hú yī kuí, xìng wén rén. shì lóng yáng xiàn chéng, bèi zhí, bù qū sǐ. jiē wèi yǔ xù.
其時里居士大夫死節者,有李忠臣,永寧人,官松潘參政。家居,陷賊。募死士,密約總兵官楊愈懋,令以大兵薄城,己為內應。事泄,合門遇害。高光,瀘州人,嘗為應天通判。城陷,薙髮為僧,與子在昆募壯士,殺賊百餘。賊怒,追至大葉壩,光罵賊不屈,與家眾十二人同死。胡縝,永寧舉人。預策崇明必反,上書當事,不納。賊起,被執,嚴刑錮獄中。弟緯傾家救免,乃糾義徒,潛結賊將張令等,執其偽相。部勒行陣,自當一面,數斬馘,賊甚畏之。既而為火藥焚死。聶繩昌,富順舉人。毀家募義勇御賊,戰死。吳長齡,瀘州監生。率眾恢復瀘州,尋中伏,父子俱戰死。胡一夔,興文人。仕龍陽縣丞,被執,不屈死。皆未予恤。
gōng wàn lù, guì zhōu rén. mù bù zhī shū, yǒu dǎn zhì, lǚ lì guò rén. cóng liú tīng zhēng yáng yīng lóng, xiān dēng hǎi lóng dùn, shǔ shǒu bèi, shù jiàn wǔ suǒ. shē chóng míng fǎn, zhòng tuī wàn lù yóu jī jiāng jūn, zhǔ bīng shì. zhǐ huī lǐ shì xūn, míng wèi xiān wàn lù, yì shòu jié zhì, lù lì gù shǒu. chóng míng móu fàn chéng dū, dàn wàn lù qiān qí hòu, qiǎn bù jiāng zhāng lìng shuō jiàng. lìng yǔ wàn lù jié, dài chóng míng yǐ jiàng. chóng míng guǒ qiǎn tā jiāng lái shù, wàn lù xié jiàng zhī, yòu shā wú suàn. fù wēi fú zǒu xù zhōu, shuō fù shǐ xú rú kē yuē: zéi jīng qí cuì chéng dū, liú gù cháo zhě xī lǎo ruò, chéng jiǎ wàn lù wàn rén dǎo qí cháo, bǐ bì hái jiù, chéng dū wéi lì jiě yǐ. rú kē qí qí jì, ér bù néng yòng. wèi jǐ, zéi xī zhòng gōng jiàn wǔ, wàn lù yāo jī shí lǐ wài, bīng shǎo bài hái, chéng suì xiàn. shì xūn jù yì guān zài bài, lǜ jiā shǔ zì fén sǐ. wàn lù shǒu rèn liǎng qiè liǎng sūn, zì wěn bù shū, nǎi wò shuò chí chū, dà hū: wǒ gōng wàn lù yě, shú néng zhuī wǒ zhě! zéi xiāng shì bù gǎn bī. zǒu zhì xù zhōu, qǐ shī xún fǔ zhū xiè yuán, suì yǐ bīng fù jiàn wǔ. huì guān jūn bài yú jiāng mén, zéi sì miàn lái gōng, wàn lù lì zhàn sān rì, shǒu rèn shù shí rén, yǔ zi chóng xué bìng sǐ. zhào zèng dū du qiān shì, lì cí cì jì, shì yīn bǎi hù.
龔萬祿,貴州人。目不知書,有膽志,膂力過人。從劉綎征楊應龍,先登海龍囤,署守備,戍建武所。奢崇明反,眾推萬祿游擊將軍,主兵事。指揮李世勛,名位先萬祿,亦受節制,戮力固守。崇明謀犯成都,憚萬祿牽其後,遣部將張令說降。令與萬祿結,紿崇明以降。崇明果遣他將來戍,萬祿脅降之,誘殺無算。復微服走敘州,說副使徐如珂曰:「賊精騎萃成都,留故巢者悉老弱,誠假萬祿萬人搗其巢,彼必還救,成都圍立解矣。」如珂奇其計,而不能用。未幾,賊悉眾攻建武,萬祿邀擊十里外,兵少敗還,城遂陷。世勛具衣冠再拜,率家屬自焚死。萬祿手刃兩妾、兩孫,自刎不殊,乃握槊馳出,大呼:「我龔萬祿也,孰能追我者!」賊相視不敢逼。走至敘州,乞師巡撫朱燮元,遂以兵復建武。會官軍敗於江門,賊四面來攻,萬祿力戰三日,手刃數十人,與子崇學並死。詔贈都督僉事,立祠賜祭,世蔭百戶。
shí chéng dū wèi zhǐ huī dí yīng è zéi lóng quán yì, chéng dū hòu wèi zhǐ huī hán yīng tài fù yuán chéng dū, yù zéi cǎo táng sì, xiǎo hé suǒ zhèn fǔ yù lián ruò áo zéi chéng xī, mào zhōu bǎi hù zhāng yǔ jiù yuán pí xiàn, jiē lì zhàn sǐ.
時成都衛指揮翟英扼賊龍泉驛,成都後衛指揮韓應泰赴援成都,遇賊草堂寺,小河所鎮撫郁聯若鏖賊城西,茂州百戶張羽救援郫縣,皆力戰死。
guǎn liáng xiāng zhě, wū sā wèi zhǐ huī yě, wèi rén kāng kǎi fù qí jié. tiān qǐ chū, fán lóng děng fǎn yú sì chuān, xún fǔ lǐ yùn zhào zhì huī xià, yǔ chóu jūn shì. liáng xiāng cè ān bāng yàn bì fǎn, zuǒ yùn wèi gù shǒu jì. xún yǐ zǔ mǔ jí, qǐ jiǎ fù, qì yǔ yùn yuē: wū sā gū chéng, mì ěr shuǐ xī, qiě yǔ ān xiào liáng xiāng chóu. shuǐ xī yǒu biàn, huò bì shǒu jí, liáng xiāng wú zi, yuàn yǐ sǐ bào guó. qǐ jiàn zhǎng cè, bǎo cǐ yī fāng. yú yuè, bāng yàn guǒ fǎn, wéi qí chéng, liáng xiāng gù shǒu bù xià. jiǔ zhī, wài yuán bù zhì, chéng xiàn, zì yì sǐ.
管良相者,烏撒衛指揮也,為人慷慨負奇節。天啟初,樊龍等反於四川,巡撫李枟召至麾下,與籌軍事。良相策安邦彥必反,佐枟為固守計。尋以祖母疾,乞假婦,泣語枟曰:「烏撒孤城,密邇水西,且與安效良相仇。水西有變,禍必首及,良相無子,願以死報國。乞建長策,保此一方。」逾月,邦彥果反,圍其城,良相固守不下。久之,外援不至,城陷,自縊死。
tóng guān lǐ yīng qī zhū yùn tài jiǎng bāng jùn yì yù hài. shí pǔ dìng wèi wáng míng zhòng wēi qīng wèi qiū shù yáo píng bà wèi jīn shào xūn bà yáng bǎ zǒng jiǎn dēng lóng lǐ gù shǒu bèi liú gāo gāo zi jǐng bìng sǐ nán, ér xùn dǎo liú sān wèi, zéi zhì bù bì, wù zuò zhāi zhōng, jiàn shā, rén chēng lóng lǐ sān liú.
同官李應期、朱運泰、蔣邦俊亦遇害。時普定衛王明重、威清衛丘述堯、平壩衛金紹勛、壩陽把總簡登、龍里故守備劉皋、皋子景並死難,而訓導劉三畏,賊至不避,兀坐齋中,見殺,人稱「龍里三劉」。
xú cháo gāng, yún nán jìn níng rén. wàn lì èr shí bā nián jǔ yú xiāng. tiān qǐ yuán nián, shòu ān shùn tuī guān, zhì jí shǔ fǔ shì. míng nián, ān bāng yàn fǎn, lái gōng chéng, cháo gāng dū bīng mín gòng shǒu. shì guān wēn rú zhāng děng kāi mén yíng zéi, cháo gāng fèn nù dū zhàn, zéi zhí zhī, bī jiàng, bù qū. suǒ qí yìn, mà yuē: sǐ zéi nú, wú tóu kě duàn, yìn bù kě dé! zéi nù, dāo fǔ jiāo xià ér sǐ. qí qī wén zhī, dēng lóu zì yì. zhǎng zi fù jí jǔ huǒ fén shě, qiè shí suì nǚ yuè liè yàn zhōng sǐ. sūn yīng kuí, nián shí liù, chí máo kuì wéi chū chéng mì qí zǔ, yù zéi bèi shā. bì pú cóng sǐ zhě shí yī rén.
徐朝綱,雲南晉寧人。萬曆二十八年舉於鄉。天啟元年,授安順推官,至即署府事。明年,安邦彥反,來攻城,朝綱督兵民共守。士官溫如璋等開門迎賊,朝綱奮怒督戰,賊執之,逼降,不屈。索其印,罵曰:「死賊奴,吾頭可斷,印不可得!」賊怒,刀斧交下而死。其妻聞之,登樓自縊。長子婦急舉火焚舍,挈十歲女躍烈焰中死。孫應魁,年十六,持矛潰圍出城覓其祖,遇賊被殺。婢僕從死者十一人。
wǔ nián zhēng yuè xù xùn nán zhū chén, zèng cháo gāng guāng lù shǎo qīng, yīn zi rù guó xué. zi tiān fèng fǔ dì jìn shì, jí bēn sàng guī, fú què, shòu hù bù zhǔ shì. shū yán: chén jiā yī mén, chén sǐ zhōng, qī sǐ jié, fù sǐ gū, sūn sǐ zǔ, bì pú sǐ zhǔ. cǐ cóng lái wèi yǒu zhī jié liè, qǐ rú zhāng zhèn dé lì, zài jiā yōu xù. chén mǔ chén sǎo, yī tǐ jīng biǎo. dì shēn jiā zhī, zài zèng guāng lù qīng, gǎi yīn jǐn yī shì qiān hù, cì jì zàng, lì cí jiàn fāng, zhū cóng sǐ zhě jiē fù sì.
五年正月恤殉難諸臣,贈朝綱光祿少卿,蔭子入國學。子天鳳甫第進士,即奔喪歸,服闋,授戶部主事。疏言:「臣家一門,臣死忠,妻死節,婦死姑,孫死祖,婢僕死主。此從來未有之節烈,乞如張振德例,再加優恤。臣母、臣嫂,一體旌表。」帝深嘉之,再贈光祿卿,改蔭錦衣世千戶,賜祭葬,立祠建坊,諸從死者皆附祀。
tóng shí xùn nán zhě:
同時殉難者:
yáng yǐ chéng, yún nán lù nán rén. wàn lì zhōng, yóu gòng shēng shòu guì yáng tōng pàn, lǐ bì jié wèi shì. zhì mǎn, jìn tóng zhī, réng zhì bì jié. bāng yàn wéi guì yáng, yǐ chéng jù là shū qǐ yuán yú yún nán xún fǔ shěn jǐng kài. shū fā ér zéi yǐ zhì, zhàn què zhī. zéi lái yì zhòng, yǐ chéng qiǎn lì huái yìn jiān dào qū shěng, shēn dū lì mín jù shǒu. huì yuán bīng zhì, zéi fāng yè táo, ér wèi lì ruǎn shì jué wèi nèi yīng, chéng suì xiàn. yǐ chéng cāng huáng tóu huán, zéi xì zhī qù. nǎi wèi shū shù zéi zhōng qíng xíng, zhì zhú tǒng zhōng, qiǎn dì yǐ gōng fù yún nán gào biàn, zhì sàn nà xī, zéi sōu dé qí shū, bìng yǐ chéng shā zhī, jiā shǔ sǐ zhě shí sān rén. zèng àn chá qiān shì, cì zàng.
楊以成,雲南路南人。萬曆中,由貢生授貴陽通判,理畢節衛事。秩滿,進同知,仍治畢節。邦彥圍貴陽,以成具蠟書乞援於雲南巡撫沈儆炌。書發而賊已至,戰卻之。賊來益眾,以成遣吏懷印間道趨省,身督吏民拒守。會援兵至,賊方夜逃,而衛吏阮世爵為內應,城遂陷。以成倉皇投繯,賊系之去。乃為書述賊中情形,置竹筒中,遣弟以恭赴雲南告變,至散納溪,賊搜得其書,並以成殺之,家屬死者十三人。贈按察僉事,賜葬。
zhèng dǐng, zì ěr diào, lóng xī rén. yóu xiāng jǔ wèi guǎng shùn zhī zhōu. cè ān bāng yàn bì fǎn, shàng shū dāng shì yán zhuàng. zhōu gù wú chéng, dū mín shù shān shí yǐ shì. wú hé, bāng yàn guǒ fǎn, lái gōng chéng, dǐng shì sǐ gù shǒu. huò yán zéi shì shèng, yí zǒu dìng fān. dǐng yuē: wú shǒu tǔ lì yě, yì dāng yǔ chéng cún wáng. jí zéi rù, yǔ shì guān jīn càn duān zuò táng shàng, bìng wèi zéi suǒ shā, bì pú cóng sǐ zhě liù rén. lì mù hú shì tǒng bèi zhí, yì bù qū sǐ. xún fǔ lǐ yùn shàng yú cháo, zèng qiān shì, cì jì. chóng zhēn yuán nián, yǐ chéng zi jǔ rén xìng nán, dǐng zi jǔ rén kūn zhēn jiē yuán cháo gāng lì, qǐng jiā xù, bìng zèng guāng lù qīng, shì yīn jǐn yī qiān hù, yǔ jì zàng, yǒu sī jiàn cí lì fāng, yǐ gōng yì fù sì. kūn zhēn hòu jǔ jìn shì, lì yù shǐ, shàng bǎo qīng.
鄭鼎,字爾調,龍溪人。由鄉舉為廣順知州。策安邦彥必反,上書當事言狀。州故無城,督民樹柵實以士。無何,邦彥果反,來攻城,鼎誓死固守。或言賊勢盛,宜走定番。鼎曰:「吾守土吏也,義當與城存亡。」及賊入,與士官金粲端坐堂上,並為賊所殺,婢僕從死者六人。吏目胡士統被執,亦不屈死。巡撫李枟上於朝,贈僉事,賜祭。崇禎元年,以成子舉人興南,鼎子舉人昆禎皆援朝綱例,請加恤,並贈光祿卿,世蔭錦衣千戶,予祭葬,有司建祠立坊,以恭亦附祀。昆禎後舉進士,歷御史,尚寶卿。
shí yǒu sūn kè shù zhě, zì tuī zhī, mǎ píng rén. jǔ yú xiāng, lì guān guì zhōu fù shǐ, fēn xún sī shí dào. yù zéi zhàn sǐ, yǒu hǔ shǒu qí hái bù qù, mán rén jiē yì. shì wén, zèng tài pú qīng, cì jì zàng.
時有孫克恕者,字推之,馬平人。舉於鄉,歷官貴州副使,分巡思石道。御賊戰死,有虎守其骸不去,蠻人嗟異。事聞,贈太僕卿,賜祭葬。
jī wén yìn, zì shì chāng, huá zhōu rén. jǔ yú xiāng. tiān qǐ èr nián shòu téng xiàn zhī xiàn. shì shì fǔ sān rì, bái lián zéi xú hóng rú báo chéng, mín shén jiǔ cóng luàn. wén yìn tú bù jiào hào, qū lì zú dēng pí, bù mǎn sān bǎi, wàng zéi zhé zǒu, cún zhě cái shù shí. wèn hé gù cóng zéi, yuē: huò yóu dǒng èr. dǒng èr zhě, gù yán suī xún fǔ dǒng guó guāng zǐ yě, jū xiāng tān bào, mín bù liáo shēng, gù cóng zéi. wén yìn píng chéng yù yuē: liáng mín yǐ dǒng èr gù, tǐng ér cóng zéi. wú jiāng zhí èr zhì zhū fǎ, wèi ruò xuě fèn, kě hū? wén yìn shēn zhǎng chì miàn, xū rán jǐ zhāng, zéi wàng jiàn, hài wèi shén rén, jiē huān hū luó bài. é ér fā jiàn xī yú, bì èr zéi. shì zhī, yán suī shā liǔ gān yě. zéi wèi wén yìn dài zhī, dà fèn, ròu báo dēng chéng, zhòng xī kuì. wén yìn fēi yī zuò táng huáng, jué chǐ mà zéi. zéi qián, bó liè guān shang, xiè xì zhī, mà bù qū. sān rì qián jiě yìn, bì xiǎo lì wèi xiǎn zhào jí jiā tóng lǐ shǒu wù, běi xiàng bài què, suì zì jīng. zéi bàng lüè xiǎn zhào suǒ yìn, xiǎn zhào qián shòu qí fù, ér yǔ shǒu wù mà zéi, bìng sǐ zhī. shì wén, zèng tài pú shǎo qīng, lì cí zhì sì, lù yī zi, yōu xù xiǎn zhào shǒu wù jiā. dǒng èr yú chéng dùn qù.
姬文胤,字士昌,華州人。舉於鄉。天啟二年授滕縣知縣。視事甫三日,白蓮賊徐鴻儒薄城,民什九從亂。文胤徒步叫號,驅吏卒登陴,不滿三百,望賊輒走,存者才數十。問何故從賊,曰:「禍由董二。」董二者,故延綏巡撫董國光子也,居鄉貪暴,民不聊生,故從賊。文胤憑城諭曰:「良民以董二故,挺而從賊。吾將執二置諸法,為若雪憤,可乎?」文胤身長赤面,須髯戟張,賊望見,駭為神人,皆歡呼羅拜。俄而發箭西隅,斃二賊。視之,延綏沙柳竿也。賊謂文胤紿之,大憤,肉薄登城,眾悉潰。文胤緋衣坐堂皇,嚼齒罵賊。賊前,搏裂冠裳,械繫之,罵不屈。三日潛解印,畀小吏魏顯照及家僮李守務,北向拜闕,遂自經。賊搒掠顯照索印,顯照潛授其父,而與守務罵賊,並死之。事聞,贈太僕少卿,立祠致祀,錄一子,優恤顯照、守務家。董二逾城遁去。
shí zéi xiàn zōu xiàn, bó shì mèng chéng guāng bèi zhí, gòu lì bù qū sǐ. zèng shàng bǎo shǎo qīng, shì yīn jǐn yī qiān hù. chéng guāng, zì yǒng guān, yà shèng yì, shì yīn wǔ jīng bó shì yě.
時賊陷鄒縣,博士孟承光被執,詬詈不屈死。贈尚寶少卿,世蔭錦衣千戶。承光,字永觀,亞聖裔,世蔭《五經》博士也。
zhū wàn nián, lí píng rén. wàn lì zhōng, jǔ yú xiāng. lì lái zhōu zhī fǔ, yǒu huì zhèng. chóng zhēn wǔ nián, pàn jiāng lǐ jiǔ chéng děng xiàn dēng zhōu, lǜ zhòng lái fàn. wàn nián lǜ lì mín gù shǒu. shí shān dōng xún fǔ xú cóng zhì dēng lái xún fǔ xiè liǎn bìng zài chéng zhōng, bèi wéi, jiān shǒu shù yuè, cóng zhì zhōng pào sǐ. zéi guǐ qǐ xiáng, liǎn lǜ wàn nián wǎng shòu, wèi suǒ zhí. wàn nián yuē: ěr zhí wǒ wú yì, hé yǐ jīng qí cóng wǒ, hū shǒu zhě chū jiàng. zéi yǐ jīng qí wǔ bǎi yōng wàn nián zhì chéng xià, wàn nián dà hū yuē: wǒ bèi qín, shì bì sǐ. zéi jīng ruì jǐn zài cǐ, jí fā pào jī zhī, wú yǐ wǒ wèi niàn! shǒu jiāng yáng yù fān bù rěn, wàn nián fù dùn zú dà hū, zéi nù shā zhī. chéng shàng rén jiàn wàn nián yǐ sǐ, suì fā fú bó, zéi sǐ guò bàn. shì wén, zèng tài cháng qīng, cì jì zàng, yǒu sī jiàn cí, guān yī zi.
朱萬年,黎平人。萬曆中,舉於鄉。歷萊州知府,有惠政。崇禎五年,叛將李九成等陷登州,率眾來犯。萬年率吏民固守。時山東巡撫徐從治、登萊巡撫謝璉並在城中,被圍,堅守數月,從治中礮死。賊詭乞降,璉率萬年往受,為所執。萬年曰:「爾執我無益,盍以精騎從我,呼守者出降。」賊以精騎五百擁萬年至城下,萬年大呼曰:「我被擒,誓必死。賊精銳盡在此,急發礮擊之,毋以我為念!」守將楊御蕃不忍,萬年復頓足大呼,賊怒殺之。城上人見萬年已死,遂發畐駮,賊死過半。事聞,贈太常卿,賜祭葬,有司建祠,官一子。
chū, zéi lüè xīn chéng, zhī xiàn qín sān fǔ xùn dǎo wáng xié zhōng yù zhī, bìng sǐ. qí xiàn huáng xiàn, zhī xiàn wú shì yáng mà zéi sǐ, xiàn chéng zhāng guó fǔ cān jiāng zhāng qí gōng shǒu bèi xióng fèn wèi jiē lì zhàn sǐ. xiàn píng dù, zhī zhōu chén suǒ wén zì yì sǐ. sān fǔ shì yáng zèng guāng lù shǎo qīng, suǒ wén zèng tài pú shǎo qīng, bìng cì jì zàng, jiàn cí, yīn zi. xié zhōng guó fǔ qí gōng yì zèng xù yǒu chà. sān fǔ, sān yuán rén. shì yáng, luò yáng rén. suǒ wén, jī fǔ rén. bìng qǐ jiā yǐ bǎng.
初,賊掠新城,知縣秦三輔、訓導王協中御之,並死。其陷黃縣,知縣吳世揚罵賊死,縣丞張國輔、參將張奇功、守備熊奮渭皆力戰死。陷平度,知州陳所聞自縊死。三輔、世揚贈光祿少卿,所聞贈太僕少卿,並賜祭葬,建祠,蔭子。協中、國輔、奇功亦贈恤有差。三輔,三原人。世揚,洛陽人。所聞,畿輔人。並起家乙榜。
zhāng yáo, péng lái rén. tiān qǐ wǔ nián jìn shì. shòu kāi fēng fǔ tuī guān, jué qǐng jì, yì háo qiáng, lì mín wèi rú shén. chóng zhēn sì nián xíng qǔ rù dōu, lì kē sòng míng wú lì yuán sòng méi wèi gěi shì, ér yì yáo, shòu fǔ tóng zhī. yáo nù, shū zhí méi xíng huì zhuàng. lì bù shàng shū mǐn hóng xué hé yáo kuì yí bēn jìng, míng wú fù jí lùn zhī, zhé hé zhōu pàn guān, wèi fù. míng nián zhēng yuè, lǐ jiǔ chéng děng bī dēng zhōu, yáo lǜ jiā zhòng dēng pí jù shǒu. chéng xiàn, yáo yóu huī shí fèn jī. zéi yōng zhí zhī, dà mà bù qū, bèi shā. qī nǚ sì rén bìng tóu jǐng sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng.
張瑤,蓬萊人。天啟五年進士。授開封府推官,絕請寄,抑豪強,吏民畏如神。崇禎四年行取入都,吏科宋鳴梧力援宋玫為給事,而抑瑤,授府同知。瑤怒,疏摭玫行賄狀。吏部尚書閔洪學劾瑤饋遺奔競,鳴梧復極論之,謫河州判官,未赴。明年正月,李九成等逼登州,瑤率家眾登陴拒守。城陷,瑤猶揮石奮擊。賊擁執之,大罵不屈,被殺。妻女四人並投井死。贈光祿少卿。
xiān shì, zéi xiàn xīn chéng, jǔ rén wáng yǔ xī zhāng yǎn rán sǐ zhī. qí xiàn tā xiàn zhě, gòng shēng zhāng lián tái jiǎng shí xíng yì sǐ zhī. jiē gé yú lì, bù huò jīng. lǐ bù shì láng chén zi zhuàng shàng yán: jǔ gòng sǐ nán, wú xù diǎn, jiù zhì yě. rán míng jì dēng yú tiān fǔ, ēn dú hòu yú liú guān, jiǔ quán zhī xià, néng wú yuàn dòng. bǐ zhě, wǔ jǔ lǐ diào yù zéi juān qū, yǐ méng zèng xù. wǔ tú rú cǐ, wén rú ān dé dú yí. qǐ liàng zèng yī guān, yǒng wèi dìng zhì. kě zhī. nǎi zèng yǔ kuí yǎn rán wǎn píng zhī xiàn, lián tái shí xíng shùn tiān fǔ jiào shòu. qí hòu dì fāng sǐ nán, ruò jǔ rén lǐ ràng wú zhī xiù jiǎ yù zhāng qìng yún, gòng shēng zhāng mào zhēn zhāng mào xún, jiē zèng guān rú qián zhì.
先是,賊陷新城,舉人王與羲、張儼然死之。其陷他縣者,貢生張聯台、蔣時行亦死之。皆格於例,不獲旌。禮部侍郎陳子壯上言:「舉貢死難,無恤典,舊制也。然名既登於天府,恩獨後於流官,九泉之下,能無怨恫。比者,武舉李調御賊捐軀,已蒙贈恤。武途如此,文儒安得獨遺。乞量贈一官,永為定製。」可之。乃贈與夔、儼然宛平知縣,聯台、時行順天府教授。其後地方死難,若舉人李讓、吳之秀、賈煜、張慶雲,貢生張茂貞、張茂恂,皆贈官如前制。
hé tiān qú, zì shēng yǔ, ā mí zhōu rén. yǒu yǒng lüè, tǔ qiú pǔ míng shēng zhāo wèi tóu mù, shǐ zhù sān xiāng. chóng zhēn sān nián, míng shēng fǎn, móu chū sān lù bīng, zhì kūn míng huì zhàn. lìng tiān qú zì wéi mó luó píng rù, yǐ pào shǒu sān bǎi rén zhù zhī. tiān qú kǎi rán yuē: cǐ dà zhàng fū bào guó qiū yě, wú qǐ wèi nì zéi yòng zāi! kēng shā pào shǒu shù shí rén, lǜ zhòng guī fù, shǔ wéi mó zhōu tóng zhī lǐ sì mì kāi chéng nà zhī. míng shēng yǐ xiàn mí lēi, wén dà jù, jí chè liǎng lù bīng guī. xún fǔ wáng kàng shàng qí shì, shòu wèi shǒu bèi. hòu shù yǔ sì mì jìn jiǎo yǒu gōng. jí míng shēng sǐ, qī wàn shì dài lǐng qí zhòng, lǚ gōng tiān qú. tiān qú lǚ cuò zhī, lù gōng, jìn cān jiāng. shí sān nián zhuó fù zǒng bīng. wàn shì zhuì shā dìng zhōu wèi xù, yì yǐ nán ān bīng, qiě hòu lù qián guó gōng yòng shì zhě, lìng huǐ tiān qú. tiān qú qǐng bīng xiǎng jiē bù yīng, zéi xī lì gōng zhī, shí jǐn, jǔ jiā zì fén sǐ.
何天衢,字升宇,阿迷州人。有勇略,土酋普名聲招為頭目,使駐三鄉。崇禎三年,名聲反,謀出三路兵,至昆明會戰。令天衢自維摩羅平入,以礮手三百人助之。天衢慨然曰:「此大丈夫報國秋也,吾豈為逆賊用哉!」坑殺礮手數十人,率眾歸附,署維摩州同知李嗣泌開城納之。名聲已陷彌勒,聞大懼,急撤兩路兵歸。巡撫王伉上其事,授為守備。後數與嗣泌進剿有功。及名聲死,妻萬氏代領其眾,屢攻天衢。天衢屢挫之,錄功,進參將。十三年擢副總兵。萬氏贅沙定洲為婿,益以南安兵,且厚賂黔國公用事者,令毀天衢。天衢請兵餉皆不應,賊悉力攻之,食盡,舉家自焚死。
chū, míng shēng zhī luàn, yǒu yáng yú bì zhě, jiàn zhōu rén. jǔ yú xiāng. lì guān wǔ dìng fǔ tóng zhī. xún fǔ kàng lìng jiān jì jūn shì, bīng bài bèi zhí, sǐ zhī. zèng tài pú shǎo qīng, jiàn cí yuē jīng zhōng.
初,名聲之亂,有楊於陛者,劍州人。舉於鄉。歷官武定府同知。巡撫伉令監紀軍事,兵敗被執,死之。贈太僕少卿,建祠曰精忠。