zhōng yì sān
◎忠義三
pān zōng yán dòu yǒng chéng děng zhāng quán hé tíng kuí xú guó quán gāo bāng zuǒ gù yí cuī rú xiù chén fǔ yáo duàn zhǎn zhèng guó chāng zhāng fèng qí lú chéng gōng děng dǎng hái chún ān shàng dá rèn guāng yù děng lǐ xiàn míng hé tiān qiú xú zé wǔ qǐ qián zhāng chūn yán shēng dòu lǐ shī shèng děng wáng zhào kūn wáng yī guì shàng guān jìn děng sūn shì měi bái huì yuán lǐ zhēn níng děng qiáo ruò wén lǐ chóng dé děng zhāng bǐng wén sòng xué zhū děng yàn yìn shào zhào tǐng děng jí kǒng jiā wáng duān miǎn děng xíng guó xǐ féng shǒu lǐ děng zhāng zhèn xiù liú yuán qīng děng dèng fān xī wáng wéi xīn děng zhāng kūn fāng
○潘宗顏(竇永澄等) 張銓 何廷魁(徐國全) 高邦佐(顧頤) 崔儒秀(陳輔堯 段展) 鄭國昌(張鳳奇 盧成功等) 黨還醇(安上達 任光裕等) 李獻明(何天球 徐澤 武起潛) 張春 閻生斗(李師聖等) 王肇坤(王一桂 上官藎等) 孫士美(白慧元 李禎寧等)喬若雯(李崇德等) 張秉文(宋學朱等)彥胤紹(趙珽等) 吉孔嘉(王端冕等) 刑國璽(馮守禮等)張振秀(劉源清等) 鄧藩錫(王維新等) 張焜芳
pān zōng yán, zì shì zàn, bǎo ān wèi rén. shàn shī fù, xiǎo tiān wén bīng fǎ. jǔ wàn lì sì shí yī nián jìn shì, lì hù bù láng zhōng. shù shàng shū dāng lù yán liáo shì, dāng lù bù néng yòng. yǐ zōng yán zhī bīng, mìng dū xiǎng liáo dōng. xuán zhuó kāi yuán bīng bèi qiān shì. sì shí liù nián, mǎ lín jiāng chū shī, zōng yán shàng shū jīng lüè yáng hào yuē: lín yōng nuò, bù kān dāng yī miàn, qǐ yì tā jiāng, yǐ lín wèi hòu jì, bù rán bì bài. hào bù cóng. zōng yán jiān lín jūn, chū sān chà kǒu, yíng bài zǐ yù, yè wén dù sōng bài, lín jūn suì huā. jí dàn, dà qīng bīng dà zhì. lín kǒng shén, yī zhàn ér bài, cè mǎ xiān bēn. shǒu yán diàn hòu, fèn hū chōng jī, dǎn qì mí lì. zì chén zhì wǔ, lì bù zhī, yǔ yóu jī dòu yǒng chéng shǒu bèi jiāng wàn chūn zàn lǐ tōng pàn dǒng ěr lì děng jiē sǐ yān. shì wén, cì jì zàng, zèng guāng lù qīng, zài zèng dà lǐ qīng, yīn jǐn yī shì bǎi hù, shì jié mǐn, lì cí fèng sì. yǒng chéng děng yì cì xù rú zhì.
潘宗顏,字士瓚,保安衛人。善詩賦,曉天文、兵法。舉萬曆四十一年進士,歷戶部郎中。數上書當路言遼事,當路不能用。以宗顏知兵,命督餉遼東。旋擢開原兵備僉事。四十六年,馬林將出師,宗顏上書經略楊鎬曰:「林庸懦,不堪當一面,乞易他將,以林為後繼,不然必敗。」鎬不從。宗顏監林軍,出三岔口,營稗子峪,夜聞杜松敗,林軍遂嘩。及旦,大清兵大至。林恐甚,一戰而敗,策馬先奔。守顏殿後,奮呼衝擊,膽氣彌厲。自辰至午,力不支,與游擊竇永澄、守備江萬春、贊理通判董爾礪等皆死焉。事聞,賜祭葬,贈光祿卿,再贈大理卿,蔭錦衣世百戶,諡節愍,立祠奉祀。永澄等亦賜恤如制。
zhāng quán, zì yǔ héng, qìn shuǐ rén. wàn lì sān shí èr nián jìn shì. shòu bǎo dìng tuī guān, zhuó yù shǐ, xún shì shǎn xī chá mǎ. yǐ yōu guī, qǐ àn jiāng xī. shí liáo dōng zǒng bīng guān zhāng chéng yīn bài mò, ér jīng lüè yáng hào fāng yì sì dào chū shī. quán chí zòu yán: dí shān chuān xiǎn yì, wǒ wèi néng xī zhī, xuán jūn shēn rù, bǎo wú chāo jué? qiě tū qí yě zhàn, dí suǒ zhǎng, wǒ suǒ duǎn. yǐ duǎn jī zhǎng, yǐ láo fù yì, yǐ kè dāng zhǔ, fēi jì yě. xī lú qú hé zhī zhàn, wǔ jiāng bù hái, nài hé qīng chū sài. wèi jīn jì, bù bì zhēng bīng sì fāng, dàn dāng jiù jìn diào mù, tún jí yào hài yǐ gù wú yǔ, hòu fǔ běi guān yǐ shù qí dí, duō xíng jiān dié yǐ xié qí dǎng, rán hòu sì xì ér dòng. ruò jiā fù xuǎn dīng, sāo rǎo tiān xià, kǒng shí zhě zhī yōu bù zài liáo dōng. yīn qǐng fā tǎng jīn, bǔ dà liáo, yòu zhí yán, kāi chǔ jiǎng, xiān wèi zì zhì zhī běn. yòu yán: lǐ rú bǎi dù sōng liú tīng yǐ sù jiāng bìng qǐ, yí zé hào yuē shù, yǐ yī shì quán. táng jiǔ jié dù xiāng zhōu zhī kuì, kě wèi míng jiàn. yòu yán: tíng yì jiāng xù chéng yīn, fū chéng yīn bù zhī dí yòu, qīng jìn qǔ bài, shì wèi wú móu. cù yǔ dí yù, háng liè cuò luàn, shì wèi wú fǎ. lǜ wàn yú zhī zhòng, bù néng sǐ zhàn, shì wèi wú yǒng. chén yǐ wèi bù yí xù. yòu lùn hào fēi dà shuài cái, ér lì jiàn xióng tíng bì.
張銓,字宇衡,沁水人。萬曆三十二年進士。授保定推官,擢御史,巡視陝西茶馬。以憂歸,起按江西。時遼東總兵官張承蔭敗歿,而經略楊鎬方議四道出師。銓馳奏言:「敵山川險易,我未能悉知,懸軍深入,保無抄絕?且突騎野戰,敵所長,我所短。以短擊長,以勞赴逸,以客當主,非計也。昔臚朐河之戰,五將不還,奈何輕出塞。為今計,不必徵兵四方,但當就近調募,屯集要害以固吾圉,厚撫北關以樹其敵,多行間諜以攜其黨,然後伺隙而動。若加賦選丁,騷擾天下,恐識者之憂不在遼東。」因請發帑金,補大僚,宥直言,開儲講,先為自治之本。又言:「李如柏、杜松、劉綎以宿將並起,宜責鎬約束,以一事權。唐九節度相州之潰,可為明鑑。」又言:「廷議將恤承蔭,夫承蔭不知敵誘,輕進取敗,是謂無謀。猝與敵遇,行列錯亂,是謂無法。率萬餘之眾,不能死戰,是謂無勇。臣以為不宜恤。」又論鎬非大帥才,而力薦熊廷弼。
sì shí bā nián xià fù shàng shū yán: zì jūn xìng yǐ lái, suǒ sī chuàng yì jiā fù, mǔ zēng yín sān lí, wèi jǐ zhì qī lí, yòu wèi jǐ zhì jiǔ lí. pì zhī yī shēn, liáo dōng, jiān bèi yě, tiān xià, fù xīn yě. jiān bèi yǒu huàn, yóu jí fù xīn zhī xuè mài zī guàn. ruò fù xīn xiān kuì, wēi wáng kě lì dài. jié tiān xià yǐ jiù liáo, liáo wèi bì ān, ér tiān xià yǐ wēi. jīn yí lián rén xīn yǐ gù gēn běn, qǐ kě juān xuē wú yǐ, qū zhī shǐ luàn. qiě bì xià nèi tíng jī jīn rú shān, yǐ yǒu yòng zhī wù, zhì wú yòng zhī dì, yǔ wǎ lì fèn tǔ hé yì. nǎi fā tǎng zhī qǐng, jiào hūn bù yīng, jiā pài zhī yì, cháo zòu xī kě. chén shū bù dé qí jiě. quán shū jiē guān jūn guó ān wēi, ér dì yǔ dāng zhóu zú bù xǐng. tīng sōng bài, shí wèi quán yǒu xiān jiàn yún.
四十八年夏復上疏言:「自軍興以來,所司創議加賦,畝增銀三厘,未幾至七厘,又未幾至九厘。辟之一身,遼東,肩背也,天下,腹心也。肩背有患,猶藉腹心之血脈滋灌。若腹心先潰,危亡可立待。竭天下以救遼,遼未必安,而天下已危。今宜聯人心以固根本,豈可朘削無已,驅之使亂。且陛下內廷積金如山,以有用之物,置無用之地,與瓦礫糞土何異。乃發帑之請,叫閽不應,加派之議,朝奏夕可。臣殊不得其解。」銓疏皆關軍國安危,而帝與當軸卒不省。綎、松敗,時謂銓有先見雲。
xī zōng jí wèi, chū àn liáo dōng, jīng lüè yuán yīng tài xià nà jiàng lìng, quán lì zhēng, bù tīng, yuē: huò shǐ cǐ yǐ. tiān qǐ yuán nián sān yuè, shěn yáng pò, quán qǐng lìng liáo dōng xún fǔ xuē guó yòng shuài hé xī bīng zhù hǎi zhōu, jì liáo zǒng dū wén qiú shuài shān hǎi bīng zhù guǎng níng, yǐ zhuàng shēng yuán. shū fǔ shàng, liáo yáng bèi wéi, jūn dà kuì. quán yǔ yīng tài fēn chéng shǒu, yīng tài lìng quán tuì bǎo hé xī, yǐ tú zài jǔ, bù cóng. shǒu sān rì, chéng pò, bèi zhí bù qū, yù shā zhī, yǐn jǐng dài rèn, nǎi sòng guī shǔ. quán yì guān xiàng què bài, yòu yáo bài fù mǔ, suì zì jīng. shì wén, zèng dà lǐ qīng, zài zèng bīng bù shàng shū, shì zhōng liè. guān qí zǐ dào jùn jǐn yī zhǐ huī qiān shì.
熹宗即位,出按遼東,經略袁應泰下納降令,銓力爭,不聽,曰:「禍始此矣。」天啟元年三月,瀋陽破,銓請令遼東巡撫薛國用帥河西兵駐海州,薊遼總督文球帥山海兵駐廣寧,以壯聲援。疏甫上,遼陽被圍,軍大潰。銓與應泰分城守,應泰令銓退保河西,以圖再舉,不從。守三日,城破,被執不屈,欲殺之,引頸待刃,乃送歸署。銓衣冠向闕拜,又遙拜父母,遂自經。事聞,贈大理卿,再贈兵部尚書,諡忠烈。官其子道浚錦衣指揮僉事。
quán fù wǔ diǎn, lì guān nán jīng dà lǐ qīng, shí shì yǎng jiā jū. zhào yǐ quán suǒ zèng guān jiā zhī, jí zú, zèng tài zǐ tài bǎo. chū, wǔ diǎn dù hǎi nèi jiāng luàn, zhú suǒ jū dòu zhuāng wèi bǎo, jiān shén. chóng zhēn sì nián, liú zéi zhì, wǔ diǎn yǐ mò, dú quán qī huò shì zài, zhòng qǐng bì zhī. yuē: bì zéi ér chū, jiā bù bǎo. chū ér yù zéi, shēn gèng bù bǎo. děng sǐ ěr, hé sǐ yú jiā. nǎi lǜ tóng pú jiān shǒu. zéi huán gōng sì zhòu yè, bù kè ér qù. fù shǐ wáng zhào shēng míng qí bǎo yuē fū rén chéng. xiāng rén bì zéi zhě duō lài yǐ miǎn.
銓父五典,歷官南京大理卿,時侍養家居。詔以銓所贈官加之,及卒,贈太子太保。初,五典度海內將亂,築所居竇莊為堡,堅甚。崇禎四年,流賊至,五典已歿,獨銓妻霍氏在,眾請避之。曰:「避賊而出,家不保。出而遇賊,身更不保。等死耳,盍死於家。」乃率僮僕堅守。賊環攻四晝夜,不克而去。副使王肇生名其堡曰「夫人城」。鄉人避賊者多賴以免。
dào jùn jì guān jǐn yī, yǐ zhōng chén zǐ jiàn zhòng, lǚ jiā dōu zhǐ huī qiān shì, qiān shū wèi suǒ. gù yǔ yān dǎng yáng wéi yuán děng xiāng shàn, ér shòu wáng yǒng guāng zhǐ, gōng qián lóng xī chéng jī mìng děng, wèi gōng lùn suǒ bù yǔ. xún yǐ nà huì shì bài, shù yàn mén. liú zéi qǐ, shān xī xún fǔ sòng tǒng yīn xí dào jùn jūn qián zàn huà. dào jùn jiā duō zhuàng dīng, néng yù zéi.
道浚既官錦衣,以忠臣子見重,屢加都指揮僉事,僉書衛所。顧與閹黨楊維垣等相善,而受王永光指,攻錢龍錫、成基命等,為公論所不予。尋以納賄事敗,戍雁門。流賊起,山西巡撫宋統殷檄道浚軍前贊畫。道浚家多壯丁,能御賊。
chóng zhēn wǔ nián sì yuè, zéi fàn qìn shuǐ, níng wǔ shǒu bèi měng zhōng zhàn sǐ. dào jùn qiǎn yóu jī zhāng zàn chí yuán, zéi nǎi tuì. bā yuè, zǐ jīn liáng lǎo huí huí bā jīn gāng děng yǐ sān wàn zhòng wéi dòu zhuāng, móu zhí dào jùn yǐ xié xún fǔ. dào jùn lǚ bài zéi, zéi nǎi yù yīn dào jùn qiú fǔ. zǐ jīn liáng qǐng jiàn, miǎn zhòu qián yuē: wǒ wáng zì yòng yě, wù cóng wáng jiā yìn zhì cǐ. yòu yī rén jì zhì cí yuē: wǒ yí chuān lǐn shēng hán tíng xiàn, wèi jiā yìn suǒ huò, qǐng shì sǐ fèng yuē shù. dào jùn láo qiǎn zhī, ér yīn shǐ shǐ dàn tíng xiàn tú zéi. zéi zhì jiù xiàn, shǒu yuē bù dòng, tíng xiàn rì jì zǐ jīn liáng jiù kuǎn, wèi jué. guān jūn xí zhī, zéi nù, yóu tíng xiàn, suì bài yuē, nán tū jì yuán, xiàn wēn yáng.
崇禎五年四月,賊犯沁水,寧武守備猛忠戰死。道浚遣游擊張瓚馳援,賊乃退。八月,紫金樑、老回回、八金剛等以三萬眾圍竇莊,謀執道浚以脅巡撫。道浚屢敗賊,賊乃欲因道浚求撫。紫金樑請見,免胄前曰:「我王自用也,誤從王佳胤至此。」又一人跽致辭曰:「我宜川廩生韓廷憲,為佳胤所獲,請誓死奉約束。」道浚勞遣之,而陰使使啗廷憲圖賊。賊至舊縣,守約不動,廷憲日惎紫金樑就款,未決。官軍襲之,賊怒,尤廷憲,遂敗約,南突濟源,陷溫陽。
jiǔ yuè, tíng xiàn zhī zǐ jīn liáng yí jǐ, sī shā zhī yǐ guī, yuē dào jùn fú bīng qìn hé yǐ dài. dào jùn qiǎn suǒ bù liú wěi zuǒ zhī. shì xī, zéi gōng zhū shēng gài rǔ zhāng lóu, jué dì shēn zhàng yú, lóu bù huǐ. zéi nù, shì bì bá. jī míng bù dé jiān, tíng xiàn zhī shì qiě xiè, xié wěi cāng zú bēn. zéi zhuī zhī jí hé, fú qǐ, shā zhuī zhě gǔn shān hǔ děng liù rén, jiē zéi fù xīn yě. zéi lín qìn hé, suǒ tíng xiàn. dòu zhuāng dōng miàn hé, dào jùn qián dù shàng liú, rào zéi hòu dà zào, zéi hài dùn qù. wèi jǐ, guān jūn è zéi líng chuān, shī kuì, dào jùn jù jiǔ xiān tái yǐ miǎn. shí èr yuè, tíng xiàn zhī zǐ jīn liáng luàn shì wáng yǒu xì, zòng dié qiǎn shū jiān zhī. luàn shì wáng guǒ yí, qiǎn qí dì hùn shì wáng jiù dào jùn qǐ xiáng. shí tǒng yīn yǐ shī zéi bà, xǔ dǐng chén lái dài, zhǔ jìn tǎo. dào jùn quán cí nán zhī yuē: zhǎn zǐ jīn liáng yǐ lái, nǎi dé qǐng. hùn shì wáng yàng yàng qù, zéi zhòng suì fēn bù lüè zhū jùn xiàn.
九月,廷憲知紫金樑疑己,思殺之以歸,約道浚伏兵沁河以待。道浚遣所部劉偉佐之。是夕,賊攻諸生蓋汝璋樓,掘地深丈余,樓不毀。賊怒,誓必拔。雞鳴不得間,廷憲知事且泄,偕偉倉卒奔。賊追之及河,伏起,殺追者滾山虎等六人,皆賊腹心也。賊臨沁河,索廷憲。竇莊東面河,道浚潛渡上流,繞賊後大噪,賊駭遁去。未幾,官軍扼賊陵川,師潰,道浚據九仙台以免。十二月,廷憲知紫金樑、亂世王有隙,縱諜遣書間之。亂世王果疑,遣其弟混世王就道浚乞降。時統殷以失賊罷,許鼎臣來代,主進討。道浚權詞難之曰:「斬紫金樑以來,乃得請。」混世王怏怏去,賊眾遂分部掠諸郡縣。
míng nián sān yuè, guān jūn niè zéi, zì yáng chéng ér běi. dào jùn shè fú sān chán āo, qín zéi qú mǎn tiān xīng děng, xún fǔ dǐng chén zòu dào jùn gōng dì yī. bā yuè, zéi xiàn qìn shuǐ. qìn shuǐ dāng zéi chōng, qù lái wú shí, dào jùn chàng xiāng rén zhú bǎo wǔ shí sì yǐ shǒu, zéi wǔ fàn jiē què qù, zhì shì nǎi xiàn. dào jùn lǜ jiā zhòng sān bǎi rén chí fù jī zéi, zéi tuì xǐ shí wǔ lǐ. dào jùn shōu sàn wáng, bǔ zéi zhòng, qīng jiā qūn yǐ xiǎng. fù shǐ wáng zhào shēng liè zhuàng shàng dào jùn gōng. dào jùn gù dé zuì qīng yì, jì yòng jūn gōng zì jiān fú, ér yán zhě hé qí lí wǔ mào gōng. xún àn yù shǐ féng míng jiè fù hé, wèi qìn chéng jì shī, bù kě yán gōng, nǎi gèng shù hǎi níng wèi.
明年三月,官軍躡賊,自陽城而北。道浚設伏三纏凹,擒賊渠滿天星等,巡撫鼎臣奏道浚功第一。八月,賊陷沁水。沁水當賊沖,去來無時,道浚倡鄉人築堡五十四以守,賊五犯皆卻去,至是乃陷。道浚率家眾三百人馳赴擊賊,賊退徙十五里。道浚收散亡,捕賊眾,傾家囷以餉。副使王肇生列狀上道浚功。道浚故得罪清議,冀用軍功自湔祓,而言者劾其離伍冒功。巡按御史馮明玠覆劾,謂沁城既失,不可言功,乃更戍海寧衛。
hé tíng kuí, zì rǔ qiān, shān xī wēi yuǎn wèi rén. wàn lì èr shí jiǔ nián jìn shì. shòu jīng xiàn zhī xiàn, diào níng jìn, qiān xíng bù zhǔ shì, lì guī dé wèi huī hé nán zhī fǔ, xī níng fù shǐ. zuò kǎo gōng fǎ, fù wèi lí píng zhī fǔ. huì liáo shì jí, qiān fù shǐ, fēn xún liáo yáng. yuán yīng tài nà jiàng, tíng kuí zhēng, bù tīng. jí shěn yáng pò, tóng shì zhě qiǎn nú guī, tíng kuí yuē: wú bù gǎn wèi mín wàng. dà qīng bīng dù háo, tíng kuí qǐng chéng bàn jì jí jī zhī. é báo chéng, wéi wèi hé, yòu qǐng jǐn ruì chū yù. yīng tài bìng bù cóng. liáo yáng pò, tíng kuí huái yìn lǜ qí qiè gāo shì jīn shì tóu jǐng sǐ, bì pú cóng sǐ zhě liù rén. dū sī xú guó quán wén zhī, yì zì jīng gōng shǔ. shì wén, zèng guāng lù qīng, zài zèng dà lǐ qīng, cì jì zàng, shì zhōng mǐn, shì yīn jǐn yī bǎi hù. guó quán zèng xù rú zhì.
何廷魁,字汝謙,山西威遠衛人。萬曆二十九年進士。授涇縣知縣,調寧晉,遷刑部主事,歷歸德、衛輝、河南知府,西寧副使。坐考功法,復為黎平知府。會遼事棘,遷副使,分巡遼陽。袁應泰納降,廷魁爭,不聽。及瀋陽破,同事者遣孥歸,廷魁曰:「吾不敢為民望。」大清兵渡濠,廷魁請乘半濟急擊之。俄薄城,圍未合,又請盡銳出御。應泰並不從。遼陽破,廷魁懷印率其妾高氏、金氏投井死,婢僕從死者六人。都司徐國全聞之,亦自經公署。事聞,贈光祿卿,再贈大理卿,賜祭葬,諡忠愍,世蔭錦衣百戶。國全贈恤如制。
gāo bāng zuǒ, zì yǐ dào, xiāng líng rén. wàn lì èr shí sān nián jìn shì. shòu shòu guāng zhī xiàn, jiào mín kěn huāng, zhāo jí liú wáng sān qiān jiā. lì hù bù zhǔ shì yuán wài láng. qiān yǒng píng zhī fǔ, jùn luò hé, zhú zhǎng dī. cái yì shuì shǐ gāo huái, bù gǎn dà héng. qiān tiān jīn bīng bèi fù shǐ, píng jù dào dǒng shí yào. zhuǎn shén mù cān zhèng, lǚ pò tào kòu shā jì. yǐ dí mǔ yōu guī, bǔ jì zhōu dào, zuò diào bīng wǔ zhǔ zhě yì, bèi hé guī. tiān qǐ yuán nián, liáo yáng pò, qǐ cān zhèng, fēn shǒu guǎng níng. yǐ mǔ nián bā shí yú, tì qì bù rěn qù, mǔ zé yǐ dà yì nǎi xíng. xióng tíng bì wáng huà zhēn gòu xì, bāng zuǒ zhī liáo shì bì bài, lèi qǐ guī. fāng bào yǔn, ér huà zhēn qì guǎng níng táo. zhòng wèi bāng zuǒ jì qǐng gào, kě rù guān. bāng zuǒ chì yuē: wú yī rì wèi qù, zé yī rì fēng jiāng chén yě, jiāng ān zhī! yè zuò shū jué mǔ, cè qí qū yòu tún yè tíng bì, yán: chéng zhōng suī luàn, dí shàng wèi zhī. jí tí bīng rù chéng, zhǎn yī èr rén, rén xīn zì dìng. gōng jí bù xíng, qǐng shòu bāng zuǒ bīng fù nán. tíng bì bù nà, xié huà zhēn bìng zǒu. bāng zuǒ yǎng tiān zhǎng tàn, qì yǔ cóng zhě yuē: jīng fǔ jù táo, shì qù yǐ. sōng shān wú shǒu dì, dāng sǐ cǐ. rǔ guī bào tài fū rén. suì xī xiàng bài què, fù bài mǔ, jiě yìn huǎn zì jīng guān shě. pū gāo yǒng yuē: zhǔ sǐ, ān kě wú cóng zhě. yì zì jīng yú cè. shì wén, cì jì zàng, zèng guāng lù qīng, zài zèng tài pú qīng, shì zhōng jié, shì yīn jǐn yī bǎi hù. bāng zuǒ yǔ zhāng quán hé tíng kuí jiē shān xī rén, zhào jiàn cí xuān wǔ mén wài, yán yuē sān zhōng.
高邦佐,字以道,襄陵人。萬曆二十三年進士。授壽光知縣,教民墾荒,招集流亡三千家。歷戶部主事、員外郎。遷永平知府,浚濼河,築長堤。裁抑稅使高淮,不敢大橫。遷天津兵備副使,平巨盜董時耀。轉神木參政,屢破套寇沙計。以嫡母憂歸,補薊州道,坐調兵忤主者意,被劾歸。天啟元年,遼陽破,起參政,分守廣寧。以母年八十餘,涕泣不忍去,母責以大義乃行。熊廷弼、王化貞構隙,邦佐知遼事必敗,累乞歸。方報允,而化貞棄廣寧逃。眾謂邦佐既請告,可入關。邦佐叱曰:「吾一日未去,則一日封疆臣也,將安之!」夜作書訣母,策騎趨右屯謁廷弼,言:「城中雖亂,敵尚未知。亟提兵入城,斬一二人,人心自定。公即不行,請授邦佐兵赴難。」廷弼不納,偕化貞並走。邦佐仰天長嘆,泣語從者曰:「經、撫俱逃,事去矣。松山吾守地,當死此。汝歸報太夫人。」遂西向拜闕,復拜母,解印緩自經官舍。仆高永曰:「主死,安可無從者。」亦自經於側。事聞,賜祭葬,贈光祿卿,再贈太僕卿,諡忠節,世蔭錦衣百戶。邦佐與張銓、何廷魁皆山西人,詔建祠宣武門外,顏曰三忠。
tóng shí gù yí, yǐ yòu cān zhèng fēn shǒu liáo hǎi dào. guǎng níng zhī biàn, lì qū zì jīng. zèng tài pú shǎo qīng, shì yīn běn wèi fù qiān hù.
同時顧頤,以右參政分守遼海道。廣寧之變,力屈自經。贈太僕少卿,世蔭本衛副千戶。
cuī rú xiù, zì jǐng chū, shǎn zhōu rén. wàn lì èr shí liù nián jìn shì. lì hù bù láng zhōng, qiān kāi yuán bīng bèi qiān shì. shí kāi yuán yǐ shī, rú xiù mù zhuàng shì, xié jiā cí mù xíng. jīng lüè yuán yīng tài yǐ bīng mǎ jiǎ zhàng bù zú shì wèi yōu, rú xiù yuē: shì rén yǒu bì sǐ zhī xīn ěr. yīng tài shēn rán zhī. liáo yáng bèi wéi, fēn shǒu dōng chéng, shǐ jí rú yǔ, bù shǎo què. huì bīng kuì, rú xiù tòng kū, róng fú běi xiàng bài, zì jīng. shì wén, cì xù shì hé tíng kuí, cì cí yuē mǐn zhōng, yǐ chén fǔ yáo duàn zhǎn pèi sì.
崔儒秀,字儆初,陝州人。萬曆二十六年進士。歷戶部郎中,遷開原兵備僉事。時開原已失,儒秀募壯士,攜家辭墓行。經略袁應泰以兵馬甲仗不足恃為憂,儒秀曰:「恃人有必死之心耳。」應泰深然之。遼陽被圍,分守東城,矢集如雨,不少卻。會兵潰,儒秀痛哭,戎服北向拜,自經。事聞,賜恤視何廷魁,賜祠曰愍忠,以陳輔堯、段展配祀。
fǔ yáo, yáng zhōu rén. wàn lì zhōng jǔ yú xiāng. lì yǒng píng tóng zhī, zhuǎn xiǎng chū guān, yǔ zì zài zhī zhōu duàn zhǎn zhù shěn yáng. tiān qǐ yuán nián, rì yūn yì cháng. zhǎn dié yīng tài yán tiān xiàng shì jǐng, yí yù fáng. yú yuè, shěn yáng pò, zhǎn sǐ zhī. fǔ yáo fāng fèng mìng yìn lào, zuǒ yòu yǐ wú shǒu tǔ zé, quàn zhī qù. fǔ yáo yuē: shú fēi fēng jiāng chén, hé qù wèi. wàng què bài, bá dāo zì jǐng, yǔ zhǎn bìng zèng àn chá qiān shì. fǔ yáo guān jiāo zhōu shí, yǒu kuì shān jiǎn zhě, shòu ér xuán zhī gōng bì zhōng. zhǎn, jīng yáng jǔ rén.
輔堯,揚州人。萬曆中舉於鄉。歷永平同知,轉餉出關,與自在知州段展駐瀋陽。天啟元年,日暈異常。展牒應泰言天象示警,宜豫防。逾月,瀋陽破,展死之。輔堯方奉命印烙,左右以無守土責,勸之去。輔堯曰:「孰非封疆臣,何去為。」望闕拜,拔刀自剄,與展並贈按察僉事。輔堯官膠州時,有饋山繭者,受而懸之公幣中。展,涇陽舉人。
zhèng guó chāng, bīn zhōu rén. wàn lì sān shí wǔ nián jìn shì. lì shān xī cān zhèng. chóng zhēn yuán nián yǐ àn chá shǐ zhì bīng yǒng píng, qiān shān xī yòu bù zhèng shǐ, shàng guān zòu liú zhī. sān nián zhēng yuè, dà qīng bīng zì jīng shī dōng xíng, xiān shǐ rén fú wén miào chéng chén shàng, zhǔ zhě bù jué yě. chū sì rì lí míng dēng chéng, yǒu shǒu jiāng zuǒ yòu zhī, guó chāng jué qí yì, chuí zhī zhì sǐ. xū yú, běi lóu huǒ fā, chéng suì pò. guó chāng zì yì chéng shàng, zhōng jūn shǒu bèi chéng yīng qí cóng zhī. yīng qí qī bēn gào guó chāng qī, yǔ zhī xié sǐ.
鄭國昌,邠州人。萬曆三十五年進士。歷山西參政。崇禎元年以按察使治兵永平,遷山西右布政使,上官奏留之。三年正月,大清兵自京師東行,先使人伏文廟承塵上,主者不覺也。初四日黎明登城,有守將左右之,國昌覺其異,捶之至死。須臾,北樓火發,城遂破。國昌自縊城上,中軍守備程應琦從之。應琦妻奔告國昌妻,與之偕死。
zhī fǔ zhāng fèng qí, tuī guān lú chéng gōng, lú lóng jiào yù zhào yǔn zhí, fù zǒng bīng jiāo yán qìng, dōng shèng wèi zhǐ huī zhāng guó hàn jí lǐ jū zhōng shū shè rén liào rǔ qīn, wǔ jǔ táng zhī jùn, zhū shēng hán dòng yuán zhōu zuò xīn féng wéi jīng hú qǐ míng hú guāng kuí tián zhǒng yù děng shí shù rén jiē sǐ. guó chāng fèng qí yī mén jǐn sǐ. shì wén, zèng guó chāng tài cháng qīng, fèng qí guāng lù qīng, bìng cì jì zàng, yīn yī zi. chéng gōng děng zèng xù yǒu chà. fèng qí, yáng qū rén, qǐ jiā xiāng jǔ.
知府張鳳奇,推官盧成功,盧龍教諭趙允殖,副總兵焦延慶,東勝衛指揮張國翰及里居中書舍人廖汝欽,武舉唐之俊,諸生韓洞原、周祚新、馮維京、胡起鳴、胡光奎、田種玉等十數人皆死。國昌、鳳奇一門盡死。事聞,贈國昌太常卿,鳳奇光祿卿,並賜祭葬,蔭一子。成功等贈恤有差。鳳奇,陽曲人,起家鄉舉。
dǎng hái chún, zì zi zhēn, sān yuán rén. tiān qǐ wǔ nián jìn shì. shòu xiū níng zhī xiàn, yǒu shàn zhèng, yǐ fù yōu guī. chóng zhēn èr nián fú què, qǐ guān liáng xiāng. shí èr yuè, dà qīng bīng báo chéng, dū lì mín chéng chéng jù shǒu. huò yán xiàn xiǎo wú bīng, hé bì qù. hái chún yì rán yuē: wú shǒu tǔ lì yě, qù jiāng ān zhī! jiù bīng bù zhì, lì qū chéng pò, yǔ jiào yù ān shàng dá xùn dǎo lǐ tíng biǎo diǎn shǐ shǐ zhī dòng yì chéng yáng qí lǐ bìng sǐ yān. shì dìng, fù lǎo mì hái chún shī, dé zhī cǎo jiān, chì shēn miàn fù, tǐ bèi shù qiāng, qún kū ér liàn zhī. shàng dá, guì zhōu ān shùn rén. wàn lì mò nián jǔ yú xiāng, yè xuǎn dé jiào yù, zhì rì hé mén sǐ nán. shì wén, zèng hái chún guāng lù chéng, yǔ jì zàng, yǒu sī jiàn cí, guān qí yī zi. zhī dòng děng yì zèng xù, gěi yì guī qí sàng. yǐ ér lì kē shàng yán: hái chún chéng wáng yǔ wáng, zhī sǐ mí èr, yóu yuē yǒu shǒu tǔ zé yě. shàng dá zhī dòng děng, wēi yuán mò zhì, yì néng zhì mìng suì zhì, yǒu sǐ wú yǔn. yí pò gé bāo chóng, yǐ wèi shì quàn. cháo tíng bì bù xī jīn rì zhī xū míng, zuò jiāng lái zhī zhōng yì, nǎi jǐn zèng guó xué jiào zhí liáng xiāng zhǔ bù, yú shèng zhǔ yōu xù zhī diǎn wèi hé! dì gǎn qí yán, xià bù gèng yì, nǎi zèng shàng dá tíng biǎo wǔ jīng bó shì, yǔ zhī dòng děng jí qiān hù xiāo rú lóng hé bǐng zhōng, bǎi hù lǐ yīn bìng pèi sì hái chún cí. wǔ jǔ chén lí cè zhū shēng méi yǒu sōng děng shí wǔ rén, liè fù zhū shì děng shí qī rén, bìng jiàn fāng jīng biǎo. shùn tiān fǔ yǐn liú zōng zhōu yǐ shàng dá de sǐ nán zhī zhèng, qǐng zèng hàn yuàn gōng fāng, bù bào.
黨還醇,字子貞,三原人。天啟五年進士。授休寧知縣,有善政,以父憂歸。崇禎二年服闋,起官良鄉。十二月,大清兵薄城,督吏民乘城拒守。或言縣小無兵,盍避去。還醇毅然曰:「吾守土吏也,去將安之!」救兵不至,力屈城破,與教諭安上達、訓導李廷表、典史史之棟、驛丞楊其禮並死焉。事定,父老覓還醇屍,得之草間,赤身面縛,體被數槍,群哭而殮之。上達,貴州安順人。萬曆末年舉於鄉,謁選得教諭,至日闔門死難。事聞,贈還醇光祿丞,予祭葬,有司建祠,官其一子。之棟等亦贈恤,給驛歸其喪。已而吏科上言:「還醇城亡與亡,之死靡貳,猶曰有守土責也。上達、之棟等,微員末秩,亦能致命遂志,有死無隕。宜破格褒崇,以為世勸。朝廷必不惜今日之虛名,作將來之忠義,乃僅贈國學教職、良鄉主簿,於聖主憂恤之典謂何!」帝感其言,下部更議,乃贈上達、廷表《五經》博士,與之棟等及千戶蕭如龍、何秉忠,百戶李蔭並配祀還醇祠。武舉陳蠡測、諸生梅友松等十五人,烈婦朱氏等十七人,並建坊旌表。順天府尹劉宗周以上達得死難之正,請贈翰苑宮坊,不報。
shì shí, liè chéng yǐ sǐ shì wén zhě, gèng yǒu xiāng hé zhī xiàn rèn guāng yù luò zhōu zhī zhōu yáng lián. guāng yù zèng xù rú hái chún, lián zèng guāng lù shǎo qīng, bìng rèn yī zi.
是時,列城以死事聞者,更有香河知縣任光裕、濼州知州楊燫。光裕贈恤如還醇,燫贈光祿少卿,並任一子。
lǐ xiàn míng, zì sī huáng, shòu guāng rén. chóng zhēn yuán nián jìn shì. shòu bǎo dìng tuī guān. míng nián shí yī yuè, dà qīng bīng lín zūn huà, xún fǔ wáng yuán yǎ yǔ tuī guān hé tiān qiú zūn huà zhī xiàn xú zé jí xiān rèn zhī xiàn wǔ qǐ qián děng píng chéng jù shǒu. shí xiàn míng yǐ chá hé guān kù zhù chéng zhōng. huò wèi cǐ yì fēi jūn suǒ xiá, qù wú zuì. xiàn míng zhèng sè yuē: mò fēi wáng tǔ, ān gǎn jiàn wēi bì nán. qǐng shǒu dōng mén, chéng pò sǐ zhī.
李獻明,字思皇,壽光人。崇禎元年進士。授保定推官。明年十一月,大清兵臨遵化,巡撫王元雅與推官何天球、遵化知縣徐澤及先任知縣武起潛等憑城拒守。時獻明以察核官庫駐城中。或謂此邑非君所轄,去無罪。獻明正色曰:「莫非王土,安敢見危避難。」請守東門,城破死之。
yuán yǎ, tài yuán rén. wèi xún fǔ shù yuè jí yù biàn, zì yì sǐ. tiān qiú yǐ yǒng píng tuī guān lǐ zūn huà jūn xiǎng. zé, zì duì ruò, xiāng yáng rén, xiàn míng tóng nián jìn shì. lì rèn qī rì, yǔ tiān qiú qǐ qián bìng xùn nán.
元雅,太原人。為巡撫數月即遇變,自縊死。天球以永平推官理遵化軍餉。澤,字兌若,襄陽人,獻明同年進士。涖任七日,與天球、起潛並殉難。
qǐ qián, zì yòng qián, jìn xián rén. tiān qǐ wǔ nián jìn shì. chū wèi wǔ qīng zhī xiàn, yǒu zhū shēng wèi rén suǒ jié, nà jīn jiǔ wèng yǐ xiàn. qǐ qián zhào xué guān jí zhū shēng pín zhě shù rén, zhì wèng tíng zhōng, wèi zhī yuē: měi jiǔ bù kě dú xiǎng, yǔ zhū shēng gòng zhī. jiǔ jǐn, jīn jiàn, qí rén huáng kǒng qǐng zuì, jí yǐ jīn fēn bì pín zhě. zhì xiàn yī nián, yǒu shēng, diào fán zūn huà. zuò shì bèi hé, jiě guān hòu dài, suì jí yú nán.
起潛,字用潛,進賢人。天啟五年進士。初為武清知縣,有諸生為人所訐,納金酒瓮以獻。起潛召學官及諸生貧者數人,置瓮庭中,謂之曰:「美酒不可獨享,與諸生共之。」酒盡,金見,其人惶恐請罪,即以金分畀貧者。治縣一年,有聲,調繁遵化。坐事被劾,解官候代,遂及於難。
xún fǔ fāng dà rèn lùn jī fǔ zhū chén gōng zuì, yīn yán yuán yǎ yǒu shī chéng zuì, ér yī sǐ jié gài lǐn rán, zú yǐ gài qiān. shū fǔ sūn chéng zōng qǐng xù xùn nán zhū chén, yì shǒu yuán yǎ. dì zèng xiàn míng tiān qiú guāng lù shǎo qīng, zé guāng lù chéng, jù yīn yī zi. yuán yǎ yǐ dà lì shī chéng, zèng xù bù jí.
巡撫方大任論畿輔諸臣功罪,因言元雅有失城罪,而一死節概凜然,足以蓋愆。樞輔孫承宗請恤殉難諸臣,亦首元雅。帝贈獻明、天球光祿少卿,澤光祿丞,俱蔭一子。元雅以大吏失城,贈恤不及。
zhāng chūn, zì tài yǔ, tóng zhōu rén. wàn lì èr shí bā nián jǔ yú xiāng. lì xíng bù zhǔ shì, lì cāo xíng, shàn tán bīng. tiān qǐ èr nián, liáo dōng xī jǐn shī, tíng yì jí biān cái, zhuó shān dōng qiān shì, yǒng píng yàn jiàn èr lù bīng bèi dào. shí dà jūn tún shān hǎi guān, yǒng píng wèi kǒng dào, shì mǎ luò yì, guān wài nán mín yún jí. chūn yùn chóu yǒu fāng, shì jiù lǐ ér mín bù bìng. lèi zhuǎn fù lì cān zhèng, réng gù guān. qī nián, hā cì shèn bù zhǎng wāng shāo bǐng zhě, yōng zhòng kuī táo lín kǒu, chūn dū shǒu jiāng qín sān rén. shāo bǐng kòu guān yuàn shòu fá, chūn děng zé shù zhī, shì bù gǎn pàn.
張春,字泰宇,同州人。萬曆二十八年舉於鄉。歷刑部主事,勵操行,善談兵。天啟二年,遼東西盡失,廷議急邊才,擢山東僉事,永平、燕建二路兵備道。時大軍屯山海關,永平為孔道,士馬絡繹,關外難民雲集。春運籌有方,事就理而民不病。累轉副吏、參政,仍故官。七年,哈刺慎部長汪燒餅者,擁眾窺桃林口,春督守將擒三人。燒餅叩關願受罰,春等責數之,誓不敢叛。
chóng zhēn yuán nián gǎi guān nèi dào. bīng bù shàng shū wáng zài jìn huò fú yán, hé chūn shì shā, yī rì xiāo zhǎn shí èr rén. chūn jù jiē biàn, guān nèi mín yì wèi sòng yuān. zài jìn fù hé qí tōng yǎn kè xiǎng, suì xuē jí, xià fǎ sī zhì. dū shī yuán chóng huàn yán chūn lián huì, bù tīng. yù shǐ lǐ bǐng yán: chūn jí è guò shén, wèi rén zhōng shāng. fū shā zhī làn fǒu, yī kān jí míng, qǐ miǎn tí wèn. bù cóng. míng nián, fǎ sī yán chūn bèi hé wú shí, nǎi shì zhī.
崇禎元年改關內道。兵部尚書王在晉惑浮言,劾春嗜殺,一日梟斬十二人。春具揭辯,關內民亦為訟冤。在晉復劾其通奄克餉,遂削籍,下法司治。督師袁崇煥言春廉惠,不聽。御史李炳言:「春疾惡過甚,為人中傷。夫殺之濫否,一勘即明,乞免提問。」不從。明年,法司言春被劾無實,乃釋之。
sān nián zhēng yuè, yǒng píng shī shǒu, qǐ chūn yǒng píng bīng bèi cān yì. chūn yán: yǒng píng tǒng wǔ xiàn yī zhōu, jīn jùn chéng jí luò zhōu qiān ān bìng shī, chāng lí lè tíng fǔ níng yòu guān nèi dào suǒ xiá. chén jì jī wú suǒ, dāng zhù hé chéng? chén yǐ bīng bèi míng guān, ér shí wú yī bīng, cāo kōng quán rù hǔ xué, ān néng jì shì. qǐ yú fù yuán dà jiāng zhōng, chì yī rén yǔ chén tóng shì, chén yì zhāo jiù rì yì yǒng lǜ zhī zì xiào. chén shēn yǐ xǔ cǐ chéng, bù gǎn shǎo guī bì. dàn bì qiú shí jì fēng jiāng, cǐ chén qū qū zhī zhōng, suǒ yǐ bào shèng míng ér jǐn chén zhí yě. yīn yán bīng shì bù kě yù xiè, qǐ cì bì jiàn, miàn chén fāng lüè, dì xǔ zhī. jì rù duì, dì shù chēng shàn, jìn chūn cān zhèng. yǐ ér xié zhū jiāng shōu fù yǒng píng zhū chéng, lùn gōng jiā tài pú shǎo qīng, réng lì bīng bèi shì, hòu xún fǔ quē tuī yòng. shí yǐ bǎng qǐ jiā zhě duō shòu jié yuè, ér chūn dú xū hòu mìng, yǐ wú yuán yú cháo yě. yǒng píng dāng bīng xiǎn zhī yú, lǘ yán kùn bì, chūn jǐn xīn fǔ xù, rén yì huái zhī.
三年正月,永平失守,起春永平兵備參議。春言:「永平統五縣一州,今郡城及濼州、遷安並失,昌黎、樂亭、撫寧又關內道所轄。臣寄跡無所,當駐何城?臣以兵備名官,而實無一兵,操空拳入虎穴,安能濟事。乞於赴援大將中,敕一人與臣同事,臣亦招舊日義勇率之自效。臣身已許此城,不敢少規避。但必求實濟封疆,此臣區區之忠,所以報聖明而盡臣職也。」因言兵事不可預泄,乞賜陛見,面陳方略,帝許之。既入對,帝數稱善,進春參政。已而偕諸將收復永平諸城,論功加太僕少卿,仍涖兵備事,候巡撫缺推用。時乙榜起家者多授節鉞,而春獨需後命,以無援於朝也。永平當兵燹之餘,閭閻困敝,春盡心撫恤,人益懷之。
sì nián bā yuè, dà qīng bīng wéi dà líng hé xīn chéng, mìng chūn jiān zǒng bīng wú xiāng sòng wěi jūn chí jiù. jiǔ yuè èr shí sì rì dù xiǎo líng hé. yuè sān rì cì zhǎng shān, jù chéng shí wǔ lǐ, dà qīng bīng yǐ èr wàn qí lái nì zhàn. liǎng jūn jiāo fēng, huǒ qì jìng fā, shēng zhèn tiān dì. chūn yíng bèi chōng, zhū jūn suì bài, xiāng xiān bài, chūn fù shōu kuì zhòng lì yíng. shí fēng qǐ, hēi yún jiàn, chūn mìng zòng huǒ, fēng shùn, huǒ shén chì, tiān hū yǔ fǎn fēng, shì zú fén sǐ shén zhòng. shǎo qǐng yǔ jì, liǎng jūn fù áo zhàn, wěi lì bù zhī yì zǒu. chūn jí cān jiāng zhāng hóng mó yáng huá zhēng, yóu jī xuē dà hú děng sān shí sān rén jù bèi zhí, bù zú sǐ zhě wú suàn. zhū rén jiàn wǒ tài zōng wén huáng dì jiē xíng chén lǐ, chūn dú zhí lì bù guì. zhì wǎn, qiǎn shǐ cì yǐ zhēn zhuàn. chūn yuē: zhōng chén bù shì èr jūn, lǐ yě. wǒ ruò tān shēng, yì ān yòng wǒ. suì bù shí. yuè sān rì, fù yǐ jiǔ zhuàn cì zhī, chūn réng bù shí, shǒu zhě kěn quàn, gǎn tài zōng wén huáng dì ēn, shǐ yī shí. lìng tì fà, bù cóng. jū yòu miào, fú gù yì guān, qì bù shī chén jié ér sǐ.
四年八月,大清兵圍大凌河新城,命春監總兵吳襄、宋偉軍馳救。九月二十四日渡小凌河。越三日次長山,距城十五里,大清兵以二萬騎來逆戰。兩軍交鋒,火器競發,聲震天地。春營被沖,諸軍遂敗,襄先敗,春復收潰眾立營。時風起,黑雲見,春命縱火,風順,火甚熾,天忽雨反風,士卒焚死甚眾。少頃雨霽,兩軍復鏖戰,偉力不支亦走。春及參將張洪謨、楊華征,游擊薛大湖等三十三人俱被執,部卒死者無算。諸人見我太宗文皇帝皆行臣禮,春獨植立不跪。至晚,遣使賜以珍饌。春曰:「忠臣不事二君,禮也。我若貪生,亦安用我。」遂不食。越三日,復以酒饌賜之,春仍不食,守者懇勸,感太宗文皇帝恩,始一食。令薙髮,不從。居右廟,服故衣冠,迄不失臣節而死。
chū, xiāng děng bài shū wén, yǐ chūn shǒu zhì bù qū, yáo qiān yòu fù dōu yù shǐ, xù qí jiā. chūn qī dí wén zhī, tòng kū, liù rì bù shí, zì yì sǐ. dāng chūn wèi sǐ shí, wǒ dà qīng yǒu yì hé yì, chūn wèi yán zhī yú cháo, cháo zhōng huá rán dǐ chūn. chéng yì bó liú kǒng zhāo suì hé chūn jiàng dí bù zhōng, qǐ xuē qí suǒ shòu xiàn zhí. cháo yì suī bù cóng, ér yǒu sī xì qí èr zi sǐ yú yù.
初,襄等敗書聞,以春守志不屈,遙遷右副都御史,恤其家。春妻翟聞之,慟哭,六日不食,自縊死。當春未死時,我大清有議和意,春為言之於朝,朝中譁然詆春。誠意伯劉孔昭遂劾春降敵不忠,乞削其所授憲職。朝議雖不從,而有司系其二子死於獄。
yán shēng dòu, zì wén lán, fén xī rén. yóu suì gòng shēng, lì bǎo ān zhī zhōu. dà qīng bīng rù bǎo ān, shēng dòu jí lì mín gù shǒu. chéng pò, bèi zhí sǐ zhī. pàn guān lǐ shī shèng lì mù wáng běn lì xùn dǎo zhāng wén kuí yì tóng sǐ, shí chóng zhēn qī nián qī yuè yě. bā yuè rù líng qiū, zhī xiàn jiǎng bǐng cǎi mù bīng jiān shǒu, lì qū zhòng kuì, tóu huán sǐ, hé mén xùn zhī. shǒu bèi yú shì qí, bǎ zǒng chén yàn wǔ mǎ rú zhì, diǎn shǐ zhāng biāo, jiào yù lù dēng fǔ bìng dòu sǐ. shì wén, zèng shēng dòu tài pú shǎo qīng, yú zèng xù rú zhì. bǐng cǎi, zì zhōng bái, quán zhōu jǔ rén.
閻生斗,字文瀾,汾西人。由歲貢生,歷保安知州。大清兵入保安,生斗集吏民固守。城破,被執死之。判官李師聖、吏目王本立、訓導張文魁亦同死,時崇禎七年七月也。八月入靈丘,知縣蔣秉采募兵堅守,力屈眾潰,投繯死,合門殉之。守備於世奇,把總陳彥武、馬如豸,典史張標,教諭路登甫並斗死。事聞,贈生斗太僕少卿,余贈恤如制。秉采,字衷白,全州舉人。
wáng zhào kūn, zì yì zī, lán xī rén. chóng zhēn sì nián jìn shì. chú xíng bù zhǔ shì, gǎi yù shǐ. chū, liú zéi pò fèng yáng, shū yán bīng jiāo jiāng hàn zhī bì, qǐng jiǎ dū fǔ zhòng quán, dà jiāng fàn jūn lìng zhě, pián yí xíng chuō. dé zhǐ shēn chì ér yǐ. chū xún shān hǎi jū yōng èr guān. jiǔ nián qī yuè, dà qīng bīng rù xǐ fēng kǒu, zhào kūn jī zhòng wǎng yù, bù dí, tuì bǎo chāng píng. bèi wéi, yǔ shǒu líng tài jiān wáng xī zhōng, zǒng bīng guān cháo pī chāng, hù bù zhǔ shì wáng yī guì zhào yuè, shè zhī zhōu shì bǎo dìng tōng pàn wáng yǔ zuǒ fēn mén shǒu. yǒu jiàng dīng èr qiān wèi nèi yīng, chéng suì pò, zhào kūn bèi sì shǐ liǎng rèn ér sǐ. pī chāng chū jiàng. yī guì yuè yǔ zuǒ xī zhōng jí pàn guān hú wéi zhōng lì mù guō yǒng xué zhèng jiě huái liàng xùn dǎo cháng shí guāng shǒu bèi xián zhēn jí jiē sǐ zhī. yǔ zuǒ zi yì cóng fù sǐ.
王肇坤,字亦資,蘭溪人。崇禎四年進士。除刑部主事,改御史。初,流賊破鳳陽,疏言兵驕將悍之弊,請假督撫重權,大將犯軍令者,便宜行戳。得旨申飭而已。出巡山海、居庸二關。九年七月,大清兵入喜峰口,肇坤激眾往御,不敵,退保昌平。被圍,與守陵太監王希忠,總兵官巢丕昌,戶部主事王一桂、趙悅,攝知州事保定通判王禹佐分門守。有降丁二千為內應,城遂破,肇坤被四矢兩刃而死。丕昌出降。一桂、悅、禹佐、希忠及判官胡惟忠、吏目郭永、學正解懷亮、訓導常時光、守備咸貞吉皆死之。禹佐子亦從父死。
yī guì, huáng gāng jǔ rén, dū xiǎng chāng píng, yǐ nán chéng zuì chōng, shēn wǎng è zhī. é xī chéng shī shǒu, bèi zhí sǐ. qī qiè zǐ nǚ jì jiā zhòng èr shí qī rén xī fù jǐng sǐ. yuè yǐ gōng shì fù chāng píng, suì yù nán. wèi jǐ, dà qīng bīng gōng shùn yì. zhī xiàn shàng guān jìn, zì zhōng chì, qǔ wò rén. qǐ jiā xiāng jǔ, lián zhí yǒu shēng, zài guān sān nián, jiàn zhāng shí yú shàng. yǔ yóu jī zhì guó qì dōu zhǐ huī sū shí yǔ děng jù shǒu. chéng pò, jìn zì jīng. guó qì shí yǔ jí xùn dǎo chén suǒ yùn jiē sǐ. xún pò bǎo chí, zhī xiàn zhào guó dǐng zhǔ bù fán shū diǎn shǐ zhāng liù shī xùn dǎo zhào shì xiù jiē sǐ. guó dǐng, shān xī lè píng rén. xiāng shì dì yī, chóng zhēn qī nián jìn shì. pò dìng xìng, jiào yù luò zhōu xióng jiā zhì xùn jié sǐ. pò ān sù, zhī xiàn lín qīng zhèng yán rèn yǔ qī tóng xùn. jiào yù líng shòu gěng sān lín yì sǐ zhī. shì wén, zèng zhào kūn dà lǐ qīng, yǔ jì zàng, guān yī zi. yī guì yuè bìng zèng tài pú shǎo qīng, yīn zi jì zàng, yú zèng xù rú zhì.
一桂,黃岡舉人,督餉昌平,以南城最沖,身往扼之。俄西城失守,被執死。妻妾子女暨家眾二十七人悉赴井死。悅以公事赴昌平,遂遇難。未幾,大清兵攻順義。知縣上官藎,字忠赤,曲沃人。起家鄉舉,廉執有聲,在官三年,薦章十餘上。與游擊治國器、都指揮蘇時雨等拒守。城破,藎自經。國器、時雨及訓導陳所蘊皆死。尋破寶坻,知縣趙國鼎、主簿樊樞、典史張六師、訓導趙士秀皆死。國鼎,山西樂平人。鄉試第一,崇禎七年進士。破定興,教諭濼州熊嘉志殉節死。破安肅,知縣臨清鄭延任與妻同殉。教諭靈壽耿三麟亦死之。事聞,贈肇坤大理卿,予祭葬,官一子。一桂、悅並贈太僕少卿,蔭子祭葬,余贈恤如制。
sūn shì měi, qīng pǔ rén. yóu xiāng jǔ shòu shū chéng jiào yù. chóng zhēn bā nián chūn, zéi lái fàn, xiàn lìng yǐ gōng shì chū, shì měi dài shǒu qī shí yú rì, chéng yǐ quán. míng nián zhuó zhī shēn zhōu. shí yī nián dōng, dà qīng bīng zhì, lì shǒu sān rì, chéng pò, zì jǐng yú jiǎo lóu. fù nè yì zì yì, yī jiā sǐ zhě shí sān rén. zèng tài pú shǎo qīng, nè yì bèi jīng.
孫士美,青浦人。由鄉舉授舒城教諭。崇禎八年春,賊來犯,縣令以公事出,士美代守七十餘日,城以全。明年擢知深州。十一年冬,大清兵至,力守三日,城破,自剄於角樓。父訥亦自縊,一家死者十三人。贈太僕少卿,訥亦被旌。
shì shí, jī fǔ zhū jùn xī bèi bīng, zhǎng lì duō wàng fēng dùn, shī chéng sì shí yǒu bā. rén qiū bái huì yuán qìng dōu huáng chéng zōng líng shòu féng dēng áo wén ān wáng yào lí xiàn wáng cǎi xīn hé cuī xián yán shān chén zhì gù chéng wáng jiǔ dǐng, jiē yǐ xùn nán wén. tā ruò qīng xiàn zhāng wén huàn xìng jì qián zhēn qìng yún chén jiān, chéng pò bèi shā. jiào guān sǐ nán zhě zé yǒu liú tíng xùn zhāng chún rú táng yī zhōng. xiāng guān zé qiáo ruò wén lǐ zhēn níng zuì zhe. ér qì chéng zhě, wú qiáo zhī xiàn lǐ qí lóng děng shí rén, jiē zuò sǐ.
是時,畿輔諸郡悉被兵,長吏多望風遁,失城四十有八。任丘白慧元、慶都黃承宗、靈壽馮登鰲、文安王鑰、蠡縣王采、新河崔賢、鹽山陳志、故城王九鼎,皆以殉難聞。他若青縣張文煥、興濟錢珍、慶雲陳緘,城破被殺。教官死難者則有劉廷訓、張純儒、唐一中。鄉官則喬若雯、李禎寧最著。而棄城者,吳橋知縣李綦隆等十人,皆坐死。
bái huì yuán, qīng jiàn rén. chóng zhēn qī nián jìn shì. jū guān shàn qū dù, lì mín wèi zhī. jiǔ nián yǐ shǒu chéng gōng, mìng jiǎn fèng xíng qǔ. huì yǔ dà yān yǒu xì, zhí qí zuì yú dì, dǎi zhì zhī, wèi xíng, dà bīng yǐ dǐ chéng xià, nǎi yǔ dài zhě lǐ lián zhòng gòng shǒu. wú hé, lián zhòng zhuì chéng dùn, huì yuán gōng huàn jiǎ zhòu, fáng yù shén lì. jí chéng pò, yī mén jù sǐ, zèng qiān shì.
白慧元,青澗人。崇禎七年進士。居官善祛蠹,吏民畏之。九年以守城功,命減俸行取。會與大閹有隙,摭其罪於帝,逮治之,未行,大兵已抵城下,乃與代者李廉仲共守。無何,廉仲縋城遁,慧元躬擐甲冑,防禦甚力。及城破,一門俱死,贈僉事。
xiāng guān lǐ zhēn níng, wàn lì sān shí bā nián jìn shì. lì shān xī àn chá shǐ, bà guī, zuǒ huì yuán jù shǒu. chéng pò, lǜ jiā zhòng gé dòu, shēn zhōng shù shuò ér sǐ, yī mén cóng sǐ zhě shù rén. chéng zōng, wèi xiáng hé xǔ rén. féng dēng áo, fū shī jǔ rén, qí cóng fù dà wěi wèi lí xiàn xùn dǎo, yì sǐ. wáng yào, wǔ gōng jǔ rén. wáng cǎi, zé zhōu rén, jìn shì. cuī xián, yì zhōu jǔ rén. zhì jiǔ dǐng, yì wèi xiáng hé xǔ rén, zhì zì jīng sǐ, jiǔ dǐng zhàn sǐ chéng shàng, gè zèng xù yǒu chà.
鄉官李禎寧,萬曆三十八年進士。歷山西按察使,罷歸,佐慧元拒守。城破,率家眾格鬥,身中數槊而死,一門從死者數人。承宗,未詳何許人。馮登鰲,膚施舉人,其從父大緯為蠡縣訓導,亦死。王鑰,武功舉人。王采,澤州人,進士。崔賢,弋州舉人。志、九鼎,亦未詳何許人,志自經死,九鼎戰死城上,各贈恤有差。
liú tíng xùn, shùn tiān tōng zhōu rén. suì gòng shēng, wèi wú qiáo xùn dǎo. chóng zhēn shí yī nián, dà qīng bīng rù jī nèi, zhī xiàn lǐ qí lóng yù dùn, tíng xùn zhǐ zhī, yǔ gòng shǒu. wài wéi jiāng hé, qí lóng zhuì chéng zǒu. tíng xùn jí qū chéng shàng, yǔ shǒu zhě yuē: shǒu sǐ, táo yì sǐ, hé sǐ yú shǒu, wèi zhōng yì guǐ hū! zhòng qì nuò, nǎi jiān jù sān zhòu yè. tíng xùn zhōng liú shǐ, shù xiōng lì zhàn, yòu zhōng liù shǐ nǎi sǐ. yú yuè, qí zi qǐ guān gèng liàn, miàn rú shēng.
劉廷訓,順天通州人。歲貢生,為吳橋訓導。崇禎十一年,大清兵入畿內,知縣李綦隆欲遁,廷訓止之,與共守。外圍將合,綦隆縋城走。廷訓急趨城上,語守者曰:「守死,逃亦死,盍死於守,為忠義鬼乎!」眾泣諾,乃堅拒三晝夜。廷訓中流矢,束胸力戰,又中六矢乃死。逾月,其子啟棺更殮,面如生。
zhāng chún rú, xīn ān rén, wèi lín chéng xùn dǎo, lǜ zhū shēng gòng chéng shǒu, chéng pò sǐ zhī. táng yī zhōng, quán zhōu rén, wèi jù lù jiào yù, kàng jié sǐ.
張純儒,新安人,為臨城訓導,率諸生共城守,城破死之。唐一中,全州人,為鉅鹿教諭,抗節死。
qiáo ruò wén, lín chéng rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. shòu zhōng shū shè rén, qiān lǐ bù zhǔ shì. chóng zhēn yuán nián chūn, tíng chén zhēng jī wèi zhōng xián dǎng, ruò wén yì liǎng shū hé bīng bù shì láng qín shì wén, yù shǐ zhāng nè zhì dìng, bèi liè qí qīng xié zhuàng. xún yán: gù fǔ wèi guǎng wēi, zuì è tāo tiān, zhì xiān dì mào huán líng zhī míng, zuì bù xià zhōng xián. qí tú chén jiǔ chóu zhāng nè zhì dìng wèi zhī yīng quǎn, zhuān shì shàn lèi, zuì bù xià biāo hǔ. qǐ sǐ zhě xuē qí guān jiē, shēng zhě tóu zhī huāng yì. dì zé qí dǐ huǐ xiān dì, ér jiǔ chóu děng xià suǒ sī xíng qiǎn. ruò wén xún gǎi lì bù, qiān yuán wài láng. chū wèi gǔn zhōu zhī fǔ, tī chú jī bì, háo huá liǎn shǒu, yǐ jí guī, shì mín zhē dào qì sòng. jí chéng xiàn, ruò wén duān zuò àn jiàn yǐ dài, suì bèi shā.
喬若雯,臨城人。萬曆四十七年進士。授中書舍人,遷禮部主事。崇禎元年春,廷臣爭擊魏忠賢黨,若雯亦兩疏劾兵部侍郎秦士文,御史張訥、智鋌,備列其傾邪狀。尋言:「故輔魏廣微,罪惡滔天,致先帝冒桓、靈之名,罪不下忠賢。其徒陳九疇、張訥、智鋌為之鷹犬,專噬善類,罪不下彪、虎。乞死者削其官階,生者投之荒裔。」帝責其詆毀先帝,而九疇等下所司行遣。若雯尋改吏部,遷員外郎。出為袞州知府,剔除積弊,豪猾斂手,以疾歸,士民遮道泣送。及城陷,若雯端坐按劍以待,遂被殺。
shí xiāng guān lǐ chóng dé dǒng zuò wèi kè jiā bìng yǐ chéng wáng xùn nán. chóng dé, qīng xiàn rén. zuò, lóng píng rén. kè jiā, gāo yáng rén. jiē jǔ rén. chóng dé lì hù bù yuán wài láng. zuò wèi shì. kè jiā wèi zōu píng zhī xiàn, yǒu shàn zhèng. ruò wén zèng tài cháng shǎo qīng, yú zèng xù yǒu chà.
時鄉官李崇德、董祚、魏克家並以城亡殉難。崇德,青縣人。祚,隆平人。克家,高陽人。皆舉人。崇德歷戶部員外郎。祚未仕。克家為鄒平知縣,有善政。若雯贈太常少卿,余贈恤有差。
zhāng bǐng wén, zì hán zhī, tóng chéng rén. zǔ chún, guān cān zhèng, shì jù xún lì chuán. bǐng wén jǔ wàn lì sān shí bā nián jìn shì, lì fú jiàn yòu cān zhèng, yǔ píng hǎi kòu lǐ kuí qí. chóng zhēn zhōng, lì guǎng dōng àn chá shǐ, yòu bù zhèng shǐ, diào shān dōng wèi zuǒ. shí yī nián dōng, dà qīng bīng zì jī fǔ nán xià. běn bīng yáng sì chāng xí shān dōng xún fǔ yán jì zǔ yí shī dé zhōu, yú shì jì nán kōng xū, zhǐ xiāng bīng wǔ bǎi, lái zhōu yuán bīng qī bǎi, shì ruò bù zú shǒu. xún àn yù shǐ sòng xué zhū fāng xíng bù zhāng qiū, wén jǐng chí hái, yǔ bǐng wén jí fù shǐ zhōu zhī xùn wēng hóng yè, cān yì dèng qiān, yán yùn shǐ táng shì xióng děng yì shǒu chéng, lián zhāng gào jí yú cháo. sì chāng wú yǐ yīng, dū shī zhōng guān gāo qǐ qián yōng zhòng bīng lín qīng bù jiù, dà jiāng zǔ kuān ní chǒng děng yì guān wàng. dà qīng bīng xùn xià zhōu xiàn shí yǒu liù, suì lín jì nán. bǐng wén děng fēn mén sǐ shǒu, zhòu yè bù jiě jiǎ, yuán bīng jìng wú zhì zhě. míng nián zhēng yuè èr rì, chéng kuì, bǐng wén huàn jiǎ xiàng zhàn, yǐ bèi jiàn, lì bù néng zhī, sǐ zhī. qī fāng qiè chén, bìng tóu dà míng hú sǐ. xué zhū zhī xùn qiān shì xióng jí jì nán zhī fǔ gǒu hǎo shàn tóng zhī chén yú yìn tōng pàn xióng liè xiàn lì chéng zhī xiàn hán chéng xuān jiē sǐ yān, dé wáng yóu shū bèi zhí. bǐng wén zèng tài cháng sì qīng, zhī xùn qiān guāng lù qīng, chéng xuān guāng lù shǎo qīng, jiē jiàn tè cí, yú zèng xù rú zhì. xué zhū sǐ, bù dé shī, yí wèi shí, dú gé bù yǔ, fú wáng shí, zèng dà lǐ qīng. hóng yè jí tuī guān lù càn bù zhī suǒ zhōng, zèng xù yì bù jí.
張秉文,字含之,桐城人。祖淳,官參政,事具《循吏傳》。秉文舉萬曆三十八年進士,歷福建右參政,與平海寇李魁奇。崇禎中,歷廣東按察使,右布政使,調山東為左。十一年冬,大清兵自畿輔南下。本兵楊嗣昌檄山東巡撫顏繼祖移師德州,於是濟南空虛,止鄉兵五百,萊州援兵七百,勢弱不足守。巡按御史宋學朱方行部章丘,聞警馳還,與秉文及副使周之訓、翁鴻業,參議鄧謙,鹽運使唐世熊等議守城,連章告急於朝。嗣昌無以應,督師中官高起潛擁重兵臨清不救,大將祖寬、倪寵等亦觀望。大清兵徇下州縣十有六,遂臨濟南。秉文等分門死守,晝夜不解甲,援兵竟無至者。明年正月二日,城潰,秉文擐甲巷戰,已被箭,力不能支,死之。妻方、妾陳,並投大明湖死。學朱、之訓、謙、世熊及濟南知府苟好善、同知陳虞胤、通判熊烈獻、歷城知縣韓承宣皆死焉,德王由樞被執。秉文贈太常寺卿,之訓、謙光祿卿,承宣光祿少卿,皆建特祠,余贈恤如制。學朱死,不得屍,疑未實,獨格不予,福王時,贈大理卿。鴻業及推官陸粲不知所終,贈恤亦不及。
xué zhū, zì yòng huì, zhǎng zhōu rén. chóng zhēn sì nián jìn shì. wèi yù shǐ, cháng kàng shū hé yáng sì chāng tián wéi jiā, shí lùn zhuàng zhī. zhī xùn, huáng gāng rén, jìn shì. lèi guān zhè jiāng àn chá shǐ, zuò shì biǎn guān, bèi jiàn wèi zhuó ér gòu nán. wàng què zài bài, yǔ qī liú xié sǐ, hé mén xùn zhī. qiān, xiào gǎn rén, jìn shì. zhàn yú chéng shàng, yǔ jì fù yǒu zhèng xié sǐ, mǔ mò shì nì mín jiān bù shí sǐ, zú qī qiàn cóng, sǐ zhě sì shí yú rén. shì xióng, guàn yáng jǔ rén, fēn shǒu xī mén, bèi shā. hǎo shàn, lǐ quán rén, jìn shì. yú yìn, wèi xiáng. liè xiàn, huáng bēi gòng shēng, chéng pò, yǔ èr zi jù sǐ. chéng yí, dà xué shì kuàng sūn, jìn shì, yǔ qī qiè tóng sǐ. yǒu liú dà nián zhě, jiāng xī guǎng chāng rén. guān bīng bù zhǔ shì, fèng shǐ nán jīng, hái cháo, dào lì chéng, chéng pò kàng jié sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng.
學朱,字用晦,長洲人。崇禎四年進士。為御史,嘗抗疏劾楊嗣昌、田維嘉,時論壯之。之訓,黃岡人,進士。累官浙江按察使,坐事貶官,被薦未擢而遘難。望闕再拜,與妻劉偕死,闔門殉之。謙,孝感人,進士。戰於城上,與季父有正偕死,母莫氏匿民間不食死,族戚傔從,死者四十餘人。世熊,灌陽舉人,分守西門,被殺。好善,醴泉人,進士。虞胤,未詳。烈獻,黃陂貢生,城破,與二子俱死。承宜,大學士爌孫,進士,與妻妾同死。有劉大年者,江西廣昌人。官兵部主事,奉使南京,還朝,道歷城,城破抗節死。贈光祿少卿。
shí dà qīng bīng suǒ pò zhōu xiàn, shǒu lìng shī chéng zhě, jiē lùn sǐ. ér lín yì sòng xī yáo bó píng zhāng liè sù chí píng huáng jiàn jí wǔ chéng lǐ chéng fāng qiū xiàn gāo chóng guāng, jiē yǐ sǐ jié méng zèng xù. chóng guāng, zì xiù héng, bǎo dìng rén. yóu gòng shēng wèi bǎi xiāng xùn dǎo, lǜ cāng tóu jī dào yǐ quán chéng, suì zhuó wèi lìng. jí dà jūn zhì, lì mín yù fù zhī táo, chóng guāng bù kě, bào yìn fù jǐng sǐ.
時大清兵所破州縣,守令失城者,皆論死。而臨邑宋希堯、博平張列宿、茌平黃建極、武城李承芳、丘縣高重光,皆以死節蒙贈恤。重光,字秀恆,保定人。由貢生為柏鄉訓導,率蒼頭擊盜以全城,遂擢為令。及大軍至,吏民欲負之逃,重光不可,抱印赴井死。
qí jìn shēn xùn nán zhě, ēn xiàn lǐ yīng jiàn, tiān qǐ shí, guān yù shǐ. yǐ fù wèi zhōng xián, lì míng nì àn. zhì shì, juān zī mù shì, zuǒ yǒu sī lì shǒu chéng, chéng pò, shēn bèi shù rèn ér sǐ. lì chéng liú huà guāng yǔ zi hàn yí xiān hòu jǔ yú xiāng, fù zǐ jù shǒu chéng lì zhàn sǐ, zèng xù yǒu chà.
其縉紳殉難者,恩縣李應薦,天啟時,官御史。以附魏忠賢,麗名逆案。至是,捐貲募士,佐有司力守城,城破,身被數刃而死。歷城劉化光與子漢儀先後舉於鄉,父子俱守城力戰死,贈恤有差。
yán yìn shào, zì gēng míng, qū fù rén, fù shèng liù shí wǔ dài sūn yě. chóng zhēn sì nián jìn shì. lì zhī fèng yáng jiāng dū hán dān, qiān zhēn dìng tóng zhī, shǒu chéng jiǎo kòu yǒu gōng. shí wǔ nián zhuó hé jiān zhī fǔ, bǐ suì dà jī, sǐ wáng zài dào, kòu dào chōng chì, fǔ xún shèn zhì. rùn shí yī yuè, dà qīng bīng zhì, yǔ cān yì zhào tǐng tóng zhī yáo rǔ míng zhī xiàn chén sān jiē děng jiān shǒu. yuán bīng yún jí, lǜ dòu liú. yìn shào zhī chéng bì pò, yù jí yī jiā lǎo zhì yú shì zhōng, jī xīn rào zhī, ér shēn wǎng chéng shàng cè zhàn shǒu. chéng pò, qū guī guān shě, jǔ huǒ fén shì, yì guān běi xiàng zài bài, yuè rù huǒ zhōng tóng sǐ.
顏胤紹,字賡明,曲阜人,復聖六十五代孫也。崇禎四年進士。歷知鳳陽、江都、邯鄲,遷真定同知,守城剿寇有功。十五年擢河間知府,比歲大飢,死亡載道,寇盜充斥,拊循甚至。閏十一月,大清兵至,與參議趙珽、同知姚汝明、知縣陳三接等堅守。援兵雲集,率逗遛。胤紹知城必破,豫集一家老稚於室中,積薪繞之,而身往城上策戰守。城破,趨歸官舍,舉火焚室,衣冠北向再拜,躍入火中同死。
tǐng, zì bǐng guī, cí xī rén. chóng zhēn yuán nián jìn shì. zhī nán ān hóu guān èr xiàn, lǚ qiān hé jiān bīng bèi qiān shì, yī mén shí sì rén xī bèi nán.
珽,字秉珪,慈谿人。崇禎元年進士。知南安、侯官二縣,屢遷河間兵備僉事,一門十四人悉被難。
rǔ míng, xià xiàn rén. tiān qǐ chū, jǔ yú xiāng. xìng xiào yǒu. chóng zhēn jiān suì dà qǐn, qīng lǐn zhèn jì, lì yì zhǒng, yì bào gǔ. shòu lí xiàn zhī xiàn, wén xiāng yì yòu jī, yí shū qí zi, lìng zhèn jiù rú chū. hòu guān hé jiān, yǔ qiè rèn tóng sǐ.
汝明,夏縣人。天啟初,舉於鄉。性孝友。崇禎間歲大寢,傾廩振濟,立義冢,瘞暴骨。授蠡縣知縣,聞鄉邑又飢,貽書其子,令振救如初。後官河間,與妾任同死。
sān jiē, wén shuǐ rén. jǔ chóng zhēn liù nián xiāng shì, zhī hé jiān xiàn. suì hàn jī, rén xiāng shí. sān jiē zhì, yǔ jí jiàng. yǒu yí yù, shù nián bù jué, zhì jí jué zhī. qī wǔ shì xián, sān jiē jiàn fēng jiāng duō gù, qiǎn zhī guī, dá yuē: fū sǐ zhōng, qī sǐ jié, fēn yě. sān jiē xiàng zhàn sǐ, wǔ cóng zhī.
三接,文水人。舉崇禎六年鄉試,知河間縣。歲旱飢,人相食。三接至,雨即降。有疑獄,數年不決,至即決之。妻武氏賢,三接見封疆多故,遣之歸,答曰:「夫死忠,妻死節,分也。」三接巷戰死,武從之。
tǐng zèng tài pú qīng, yìn shào guāng lù qīng, rǔ míng sān jiē bìng qiān shì.
珽贈太僕卿,胤紹光祿卿,汝明、三接並僉事。
yǒu zhōu ér chún zhě, yē xiàn rén. yóu jìn shì bài bīng kē gěi shì zhōng, yǔ tóng guān liù rén fēn dū jī fǔ zhū jùn chéng shǒu shì. ér chún fǔ zhì hé jiān, chéng jí bèi wéi, suì yǔ zhū chén tóng sǐ, zèng tài cháng shǎo qīng.
有周而淳者,掖縣人。由進士拜兵科給事中,與同官六人分督畿輔諸郡城守事。而淳甫至河間,城即被圍,遂與諸臣同死,贈太常少卿。
xiān shì, dà bīng rù bà zhōu, bīng bèi fù shǐ zhào huī xié zhī zhōu dīng shī xī lǐ jū cān zhèng lǐ shí guāng děng dū shì mín gù jù. yuán jūn bù zhì, chéng suì pò. huī zhěng guān dài zì jǐn, zi wǎn tóng sǐ. shī xī shí guāng jiē sǐ zhī. huī, zì huáng rú, hé jīn rén, chóng zhēn qī nián jìn shì, zèng guāng lù qīng. shī xī, zì xiàng xiān, chǔ xióng rén. xuǎn gòng shēng, zèng cān yì. shí guāng, jìn shì, lèi guān cān zhèng, zèng tài cháng qīng.
先是,大兵入霸州,兵備副使趙輝偕知州丁師羲、里居參政李時茪等督士民固拒。援軍不至,城遂破。輝整冠帶自盡,子琬同死。師羲、時茪皆死之。輝,字黃如,河津人,崇禎七年進士,贈光祿卿。師羲,字象先,楚雄人。選貢生,贈參議。時茪,進士,累官參政,贈太常卿。
jí kǒng jiā, yáng xiàn rén. yòu shí sù fù yuān yú xún àn yù shǐ, huò shì, yǐ xiào chēng. jǔ chóng zhēn sān nián xiāng shì. shòu níng jīn zhī xiàn, juān fán kē, chú kòu zéi, hé yì sòng dé. lèi qiān shùn dé zhī fǔ. shí wǔ nián dōng, dà qīng bīng lín chéng, yǔ xiāng guān zhī fǔ fù méi, zhōng shū shè rén mèng lǔ bō zhāng fèng míng mù bīng, xī lì jù shǒu, lì qū chéng pò, kǒng jiā yǔ qī zhāng zhǎng zǐ huì dí cì zǐ fù wáng jù sǐ. zèng tài pú shǎo qīng, qī zǐ jiē huò jīng. méi, xíng tái rén. wàn lì shí jiǔ nián jǔ yú xiāng. chú zhī dēng fēng, yǒu shàn zhèng. qiān xíng bù zhǔ shì, zhì zhāng chà tǐng jī àn, shì bié jiàn. sǐ, zèng tài cháng shǎo qīng. lǔ bō, gōng bù zhǔ shì.
吉孔嘉,洋縣人。幼時訴父冤於巡按御史,獲釋,以孝稱。舉崇禎三年鄉試。授寧津知縣,蠲繁苛,除寇賊,闔邑頌德。累遷順德知府。十五年冬,大清兵臨城,與鄉官知府傅梅,中書舍人孟魯缽、張鳳鳴募兵,悉力拒守,力屈城破,孔嘉與妻張、長子惠迪、次子婦王俱死。贈太僕少卿,妻子皆獲旌。梅,刑台人。萬曆十九年舉於鄉。除知登封,有善政。遷刑部主事,治張差梃擊案,事別見。死,贈太常少卿。魯缽,工部主事。
shí yǐ shǒu chéng xùn nán zhě, yǒu wáng duān miǎn, zì fú xiān, jiāng líng jǔ rén. zhī zhào zhōu, yǐ lián huì dé mín. chéng pò, bèi zhí sǐ zhī. jiào yù chén guǎng xīn, yuán chéng rén, qǐ jiā yǐ bǎng. chéng jiāng pò, yì guān wēi zuò, zhū zi huán qì qǐng bì, lì shēng yuē: wú píng shēng suǒ xué hé shì, qǐ wèi ér nǚ liàn liàn yé! suì bèi shā. xùn dǎo wáng yī tǒng, chéng ān rén. jū jiā duō yì xíng, sǐ jié míng lún táng. táng xuàn, zì jié yù, suī zhōu rén. chóng zhēn qī nián jìn shì. lì dìng zhōu zhī zhōu, sǐ zhī. gāo wéi dài, chāng yì rén. jǔ yú xiāng, zhī yǒng qīng xiàn, shì shì fǔ xún yú jí yù biàn, yī mén sǐ zhī. diǎn shǐ lǐ shí zhèng jiào yù dǐ yǎng xìng xiāng guān liú wéi huì tóng sǐ. qīng fēng pò, jiào yù cáo yī zhēn xùn dǎo dǒng diào yuán jiē sǐ. xiāng guān lì bù láng zhōng lǐ qí jì huáng zhōu tuī guān lǚ hè jǔ fù yáng zhī xiàn dù dòu yú yì sǐ zhī. ér nán lè jiān shēng zhèng xiàn shū hé jiān xiāng yáng zhī xiàn jiǎ tài chū yǒng nián shān dōng fù shǐ shēn wèi xiàn jiē kàng jié sǐ. xuàn zèng yòu cān yì. wéi dài qiān shì, yú zèng xù yǒu chà.
時以守城殉難者,有王端冕,字服先,江陵舉人。知趙州,以廉惠得民。城破,被執死之。教諭陳廣心,元城人,起家乙榜。城將破,衣冠危坐,諸子環泣請避,厲聲曰:「吾平生所學何事,豈為兒女戀戀耶!」遂被殺。訓導王一統,成安人。居家多義行,死節明倫堂。唐鉉,字節玉,睢州人。崇禎七年進士。歷定州知州,死之。高維岱,昌邑人。舉於鄉,知永清縣,視事甫旬余即遇變,一門死之。典史李時正、教諭邸養性、鄉官劉維蕙同死。清豐破,教諭曹一貞、訓導董調元皆死。鄉官吏部郎中李其紀、黃州推官侶鶴舉、富陽知縣杜斗愚亦死之。而南樂監生鄭獻書、河間襄陽知縣賈太初、永年山東副使申為憲皆抗節死。鉉贈右參議。維岱僉事,余贈恤有差。
xíng guó xǐ, zhǎng gé rén. chóng zhēn qī nián jìn shì. shòu wéi xiàn zhī xiàn, gǎi jiàn shí chéng, jǐn xīn mín shì. shí dì yǐ xiū chéng guō liàn mín bīng chǔ qiǔ liáng bèi róng qì sì shì kè tiān xià, yǒu sī lǜ shì wèi jù wén, wéi guó xǐ fèng xíng rú zhào. shàng guān jiāo jiàn, qiān hù bù zhǔ shì. yùn dào gěng yú dào, yǒu yì kāi jiāo lái hé zhě, guó xǐ lì chén qí biàn. zhuó dēng lái bīng bèi jiàn shì, jīng dù hé dào. shí wǔ nián, jī fǔ jiè yán, bù xí zhēng shān dōng bīng rù wèi. guó xǐ jiān dū zhì lóng gāng, cù yù dà qīng bīng. bù zú jīng jù yù chōng, guó xǐ chì zhǐ zhī, shēn xiān bó zhàn, shǐ rèn jiāo jiā, duò mǎ sǐ. fǔ àn bù zòu, dì jiàng zhǐ yán zé, nǎi jù wén, zèng xù rú zhì.
邢國璽,長葛人。崇禎七年進士。授濰縣知縣,改建石城,盡心民事。時帝以修城郭、練民兵、儲糗糧、備戎器四事課天下,有司率視為具文,惟國璽奉行如詔。上官交薦,遷戶部主事。運道梗於盜,有議開膠萊河者,國璽力陳其便。擢登萊兵備劍事,經度河道。十五年,畿輔戒嚴,部檄征山東兵入衛。國璽監督至龍岡,猝遇大清兵。部卒驚懼欲沖,國璽叱止之,身先搏戰,矢刃交加,墮馬死。撫按不奏,帝降旨嚴責,乃具聞,贈恤如制。
shí dà bīng xià shān dōng, zhí dǐ hǎi zhōu gàn yú quǎn yáng fēng pèi, liè chéng jiāng lì, huò dùn huò jiàng. qí shēn sǐ fēng jiāng zhě, yǒu féng shǒu lǐ zhāng bǎi xīn zhāng yǔ qīng zhū jiǒng tiān rèn wàn mín děng.
時大兵下山東,直抵海州、贛榆、汱陽、豐、沛,列城將吏,或遁或降。其身死封疆者,有馮守禮、張百新、張予卿、朱迥添、任萬民等。
shǒu lǐ, yī shì rén, jǔ yú xiāng. xiàn lìng yǒu yí yù, yǔ sù zhě dé féng xiào lián yī lá, yù jí jiě. qí rén huái jīn yǐ gào, jù bù tīng. xuǎn píng dìng zhōu xué zhèng, zhū shēng xiōng dì zhēng yàn xiāng jié, kuì yǐ jīn, shǒu lǐ yán què zhī, quàn yǐ yǒu tì, gǎn wù qù. lì qiān zhī lái wú xiàn. chéng pò, yǔ èr zi shū qí gǒng qí bìng zì shā.
守禮,猗氏人,舉於鄉。縣令有疑獄,語訴者得馮孝廉一剌,獄即解。其人懷金以告,拒不聽。選平定州學正,諸生兄弟爭彥相訐,饋以金,守禮嚴卻之,勸以友悌,感悟去。歷遷知萊蕪縣。城破,與二子攄奇、拱奇並自殺。
rì xīn, zhè jiāng jiàn dé rén. yóu suì gòng wèi xùn dǎo, zào qí dōng jiào yù. jiàn hǎi nèi kòu qǐ, yǔ zhū shēng jiǎng yì xí shè, zhāo tǔ kòu ān shǒu xià jiàng zhī. jí qí dōng bèi wéi, yǔ shǒu xià dēng pí shǒu, lì qū jí zi guāng yì sǐ zhī, qī fāng shì zì wěn, shǒu xià yì cóng sǐ. yǔ qīng zhī yáng xìn, chéng xiàn xùn nán. jiǒng tiān zhě, shěn yáng zōng shì yě, jū lù ān. yóu zōng xué gòng shēng wèi zōu píng zhī xiàn, chéng shī, quán jié yǐ sǐ. wàn mín, yáng qū zhū shēng. jiàn xiāng jùn bèi kòu, cǎo jiù shí bā yì shǒu chéng shí èr cè, xiàn zhī dāng shì, guǒ dé qí yòng. yǐ bǎo jǔ shòu wǔ chéng zhī xiàn, zài zhí sān nián, yǒu néng shēng, jìng xùn chéng sǐ.
日新,浙江建德人。由歲貢為訓導,造齊東教諭。見海內寇起,與諸生講藝習射,招土寇安守夏降之。及齊東被圍,與守夏登陴守,力屈及子光裔死之,妻方氏自刎,守夏亦從死。予卿知陽信,城陷殉難。迥添者,瀋陽宗室也,居潞安。由宗學貢生為鄒平知縣,城失,全節以死。萬民,陽曲諸生。見鄉郡被寇,草救時八議、守城十二策,獻之當事,果得其用。以保舉授武城知縣,在職三年,有能聲,竟殉城死。
yòu wén chāng shí, quán zhōu jǔ rén. zhī lín zī xiàn, yǐ lián shèn dé mín. jí dà qīng bīng dōng xià, chéng shòu wéi, yǔ xùn dǎo shēn zhōu fǔ gòng shǒu. chéng pò, jǔ jiā zì fén, zhōu fǔ yì xùn nán. tóng shí, shòu guāng zhī xiàn lǐ gěng, dà xìng rén. chóng zhēn zhōng jìn shì, zì yì chéng shàng. wú liáng néng, liáo dōng gài zhōu rén. jǔ yú xiāng, zhī téng xiàn, chéng jiāng pò, jǐn shā jiā shǔ, bài mǔ chū, lì zhàn sǐ. wú rǔ zōng, níng yáng rén. zhī dōng ā, chéng shī shǒu, sǐ zhī. zhōu qǐ yuán, huáng gāng jǔ rén, zhī gāo yuàn xiàn, chéng pò, zhū yī zuò táng shàng, sǐ zhī.
又文昌時,全州舉人。知臨淄縣,以廉慎得民。及大清兵東下,城受圍,與訓導申周輔共守。城破,舉家自焚,周輔亦殉難。同時,壽光知縣李耿,大興人。崇禎中進士,自縊城上。吳良能,遼東蓋州人。舉於鄉,知滕縣,城將破,盡殺家屬,拜母出,力戰死。吳汝宗,寧洋人。知東阿,城失守,死之。周啟元,黃岡舉人,知高苑縣,城破,朱衣坐堂上,死之。
liú guāng xiān, wèi xiáng lǐ jū, zhī fēng xiàn. dà bīng èr qiān qí yíng xī chéng wài, bù gōng. yè yī rén zì yíng yì chū, yǔ chéng shàng rén yuē: dé tī jí gōng. bù xìn. yòu yǒu yì zhě yuē: tī chéng, lì gōng yǐ. fù rén yì zì yíng chū yuē: jǐn jiǎ yǐ. mèi shuǎng tū gōng xī nán zōu, fāng lì yù, yǐ dēng xī běi zōu, guāng xiān xùn yān. liú shì jǐng, yì bù zhī hé xǔ rén, zhī mù yáng, yǒu qiáng gàn shēng. jié lì hàn chéng, chéng pò sǐ zhī. zèng shān dōng qiān shì.
劉光先,未詳里居,知豐縣。大兵二千騎營西城外,不攻。夜一人自營逸出,語城上人曰:「得梯即攻。」不信。又有逸者曰:「梯成,立攻矣。」婦人亦自營出曰:「盡甲矣。」昧爽突攻西南陬,方力御,已登西北陬,光先殉焉。劉士璟,亦不知何許人,知沐陽,有強幹聲。竭力捍城,城破死之。贈山東僉事。
zhāng zhèn xiù, lín qīng rén. wàn lì sān shí bā nián jìn shì. zhī féi xiāng yǒng píng, qiān bīng bù zhǔ shì. tài chāng yuán nián gǎi lì bù, gèng lì sì sī, zhì wén xuǎn yuán wài láng, qǐ jiǎ guī. chóng zhēn gǎi yuán, qǐ yàn fēng láng zhōng, lì kǎo gōng wén xuǎn, zhuó tài cháng shǎo qīng, zuò shì luò zhí guī. chóng zhēn shí wǔ nián, dà qīng bīng wéi hé jiān, yuǎn jìn zhèn kǒng. lín qīng zǒng bīng guān liú yuán qīng xié què guān zhǔ shì chén xìng yán tóng zhī lù rú yíng pàn guān xú yīng fāng lì mù chén xiáng lóng zài jí bīng bù shì láng zhāng zōng héng yuán wài láng xíng tài jí lín fén rú xiàn yǐn rèn jí zhèn xiù děng hé lì bèi yù. wèi jǐ, chéng bèi wéi, lì jù shù rì, yuán bù zhì, chéng pò, bìng sǐ zhī. xìng yán, nán jìng rén. rú yíng, líng chuān rén. yīng fāng, lín chuān rén. xiáng lóng, xiāo shān rén. tài jí rèn jiē jìn shì. zōng héng zì yǒu chuán. yuán qīng, zé qīng dì, zèng tài zǐ shǎo bǎo.
張振秀,臨清人。萬曆三十八年進士。知肥鄉、永平,遷兵部主事。泰昌元年改吏部,更歷四司,至文選員外郎,乞假歸。崇禎改元,起驗封郎中,歷考功、文選,擢太常少卿,坐事落職歸。崇禎十五年,大清兵圍河間,遠近震恐。臨清總兵官劉源清偕榷關主事陳興言、同知路如瀛、判官徐應芳、吏目陳翔龍、在籍兵部侍郎張宗衡員外郎刑泰吉、臨汾如縣尹任及振秀等合力備御。未幾,城被圍,力拒數日,援不至,城破,並死之。興言,南靖人。如瀛,陵川人。應芳,臨川人。翔龍,蕭山人。泰吉、任皆進士。宗衡自有傳。源清,澤清弟,贈太子少保。
qí shí, chéng pò xùn nán zhě, shòu zhāng wáng dà nián cáo zhōu chǔ yān téng xiàn liú hóng xù shù rén. dà nián jǔ jìn shì, lì yù shǐ, jiā tài pú shǎo qīng, yǐ fù wèi zhōng xián míng chí nì àn, zhì shì jǐn jié sǐ. yān jǔ jìn shì, lì hù bù zhǔ shì, jiě zhí guī. jí chéng shī shǒu, lì kàng, zi fèng bāo yǐ shēn yì zhī, jiē bèi shā. qī zhào chù zhù sǐ. hóng xù lì chē jià láng zhōng, yù biàn sǐ.
其時,城破殉難者,壽張王大年、曹州楚煙、滕縣劉弘緒數人。大年舉進士,歷御史,加太僕少卿,以附魏忠賢名持逆案,至是盡節死。煙舉進士,歷戶部主事,解職歸。及城失守,力抗,子鳳苞以身翼之,皆被殺。妻趙觸柱死。弘緒歷車駕郎中,遇變死。
dèng fān xī, zì jìn bó, jīn tán rén. chóng zhēn qī nián jìn shì. lì nán jīng bīng bù zhǔ shì. shí wǔ nián qiān gǔn zhōu zhī fǔ, fǔ dǐ rèn, yǐ wén dà qīng bīng rù sāi, jí shàn shǒu jù. wèi jǐ, sì wàn qí báo chéng xià, fān xī zǒu gào lǔ wáng yuē: jùn yǒu lì, guó yǒu wáng, yóu tóng zhōu yě. liè chéng shī shǒu, jiē yóu guì jiā xī jīn qián, ér lìng jù rén è fū liè pí hàn yù. fū chéng guō zhě, wǒ zhī mìng yě. cái huì zhě, rén zhī mìng yě. wǒ bù néng bì bǐ yǐ mìng, ér wàng bǐ bì wǒ yǐ mìng hū? wáng chéng sàn jī chǔ yǐ gǔ shì qì, chéng yóu kě cún. bù rán, dà shì yī qù, huǐ wú jí yǐ. wáng bù néng cóng. fān xī yǔ jiān jūn cān yì wáng wéi xīn, tóng zhī tán sī céng wén wèi, tōng pàn yán dǐng, tuī guān lǐ chāng qī, zī yáng zhī xiàn hǎo fāng shēng, fù jiāng dīng wén míng, zhǎng shǐ yú qǐ jiāo jí lǐ jū gěi shì zhōng fàn shū tài děng fēn mén sǐ shǒu. zhì shí èr yuè bā rì, lì bù zhī, chéng pò, wéi xīn yóu lì zhàn, bèi èr shí yī chuàng nǎi sǐ. fān xī shòu fù bù jiàng, bèi shā, qí qiè xié zhì zǐ tóu jǐng sǐ. lǔ wáng yǐ pài yì bèi shā.
鄧藩錫,字晉伯,金壇人。崇禎七年進士。歷南京兵部主事。十五年遷袞州知府,甫抵任,已聞大清兵入塞,亟繕守具。未幾,四萬騎薄城下,藩錫走告魯王曰:「郡有吏,國有王,猶同舟也。列城失守,皆由貴家惜金錢,而令窶人、餓夫列陴捍禦。夫城郭者,我之命也。財賄者,人之命也。我不能畀彼以命,而望彼畀我以命乎?王誠散積儲以鼓士氣,城猶可存。不然,大事一去,悔無及矣。」王不能從。藩錫與監軍參議王維新,同知譚絲、曾文蔚,通判閻鼎,推官李昌期,滋陽知縣郝芳聲,副將丁文明,長史俞起蛟及里居給事中范淑泰等分門死守。至十二月八日,力不支,城破,維新猶力戰,被二十一創乃死。藩錫受縛不降,被殺,其妾攜稚子投井死。魯王以派亦被殺。
chāng qī, yǒng nián rén. fāng shēng, xīn zhōu rén. bìng qǐ jiā jìn shì. chāng qī cháng jiān jūn pò tǔ kòu wàn, zhòng tuī qí cái. fāng shēng zhì xiàn yǒu shēng. zhì shì jiē sǐ.
昌期,永年人。芳聲,忻州人。並起家進士。昌期嘗監軍破土寇萬,眾推其才。芳聲治縣有聲。至是皆死。
qǐ jiāo, qián táng rén. yóu gòng shēng lì guān lǔ fǔ zuǒ zhǎng shǐ, xiāng xiàn wáng. jí huì wáng lì, yù yì shì zǐ, qǐ jiāo lì jiàn nǎi yǐ. shì zǐ sì wèi, zhí suì xiōng, quàn wáng zhèn dài, zì chū sù èr qiān dàn zuǒ zhī. dà dào lǐ qīng shān lǜ zhòng lái fàn, xié shū tài chū jī, dà pò qí zhòng. jí wáng bèi nán, qǐ jiāo lǜ qīn shǔ èr shí sān rén xùn zhī. wén míng yì zhàn sǐ.
起蛟,錢塘人。由貢生歷官魯府左長史,相憲王。及惠王立,欲易世子,起蛟力諫乃已。世子嗣位,值歲凶,勸王振貸,自出粟二千石佐之。大盜李青山率眾來犯,偕淑泰出擊,大破其眾。及王被難,起蛟率親屬二十三人殉之。文明亦戰死。
shì wén, zèng wéi xīn guāng lù qīng, fān xī tài pú shǎo qīng, chāng qī qiān shì, yú zèng xù yǒu chà.
事聞,贈維新光祿卿,藩錫太僕少卿,昌期僉事,余贈恤有差。
yǒu fán jí rén zhě, yuán chéng rén. yóu jìn shì zhī zī yáng, lèi zhuó shān dōng bīng bèi qiān shì. wèi xíng yù biàn, zì wěn sǐ. shū tài zì yǒu chuán.
有樊吉人者,元城人。由進士知滋陽,累擢山東兵備僉事。未行遇變,自刎死。淑泰自有傳。
zhāng kūn fāng, huì jī rén. chóng zhēn yuán nián jìn shì. lì nán jīng hù kē gěi shì zhōng. shí yī nián chūn, shū jiàn huáng dào zhōu huì shì yáng chén zi zhuàng jīn guāng chén, ér wèi jiù fǔ wén zhèn mèng qǐng xù. dì yǐ gū míng shì ēn, qiè zé zhī. yòu jiū tài pú shǎo qīng shǐ sì, wèi sì suǒ jié, suì bà zhí, shì jù xuē guó guān chuán. shí liù nián zhēng yuè, kūn fāng běi shàng, dǐ lín qīng, yù dà qīng bīng, yǔ zhū shēng mǎ zhī zhōu, zhī jiōng jù bèi zhí sǐ zhī. qí qī qiè wén zhī, fù jǐng sǐ.
張焜芳,會稽人。崇禎元年進士。歷南京戶科給事中。十一年春,疏薦黃道周、惠世揚、陳子壯、金光辰,而為舊撫文震孟請恤。帝以沽名市恩,切責之。又糾太僕少卿史涘,為涘所訐,遂罷職,事具《薛國觀傳》。十六年正月,焜芳北上,抵臨清,遇大清兵,與諸生馬之騆,之駉俱被執死之。其妻妾聞之,赴井死。
shí yòu yǒu tiān jīn cān jiāng hè bǐng yuè zhě, tài níng zuǒ wèi rén. chóng zhēn sì nián dì wǔ kē yī jiǎ dì sān, yì yǐ fú fù jiù zhì lín qīng, xiàng zhàn zhōng rì, shǐ jǐn, bèi zhí sǐ.
時又有天津參將賀秉鉞者,泰寧左衛人。崇禎四年第武科一甲第三,亦以扶父柩至臨清,巷戰終日,矢盡,被執死。