zhōng yì èr
◎忠义二
wáng miǎn gōng liàng chén wén shī dǒng lún wáng fū qián pàn qián chún táng yī cén zhū póu qí ēn sūn tāng dù huái huáng chuàn chén jiàn děng wáng dé shū pèi wāng yī zhōng wáng yīng péng táng dǐng sū mèng yáng wéi zōng xiào lóng jīng zhāng zhèn dé zhāng wén bǐng děng dǒng jǐn lún lǐ zhōng chén gāo guāng děng gōng wàn lù lǐ shì xūn dí yīng děng guǎn liáng xiāng lǐ yīng qī děng xú cháo gāng yáng yǐ chéng sūn kè shù zhèng dǐng jī wén yìn mèng chéng guāng zhū wàn nián qín sān fǔ děng zhāng yáo wáng yǔ kuí děng hé tiān qú yáng yú bì
○王冕(龚谅) 陈闻诗(董伦) 王鈇(钱泮) 钱錞(唐一岑)朱裒(齐恩) 孙镗 杜槐 黄钏(陈见等) 王德 叔沛 汪一中(王应鹏 唐鼎)苏梦昜(韦宗孝 龙旌) 张振德(章文炳等) 董尽伦(李忠臣 高光等)龚万禄(李世勋 翟英等) 管良相(李应期等) 徐朝纲(杨以成 孙克恕郑鼎) 姬文胤(孟承光) 朱万年(秦三辅等) 张瑶(王与夔等) 何天衢(杨于陛)
wáng miǎn, zì fú zhōu, luò yáng rén. zhèng dé shí èr nián jìn shì. chú wàn ān zhī xiàn. chén háo fǎn, zhǎng lì duō bēn cuàn. miǎn mù yǒng zhuàng shì, de sǐ shì shù qiān rén, cóng wáng shǒu rén gōng fù nán chāng. chén háo jiě ān qìng wéi, hái jiù, zhì pó yáng hú, liǎng jūn xiāng jù. háo jǐn chū jīn zhì kào shì, shū sǐ zhàn, guān jūn bù lì. miǎn mì bái shǒu rén, yǐ xiǎo tǐng shí wěi yú zhōng, nǐ jiàn chāng rén yǔ, jiù zéi jiàn, chéng fēng jǔ huǒ. háo bīng dà jīng, suì kuì bài, fén nì sǐ zhě wú suàn. háo yì zhōu, xié gōng rén dùn. miǎn bù zú zhào yú zhōu, zhuī zhí zhī. chén háo píng, shǒu rén fēng xīn jiàn bó, ér miǎn wèi jí xù, zuò tā shì luò zhí. jì ér lù qián gōng, zhuó bīng bù zhǔ shì, xún shì shān hǎi guān.
王冕,字服周,洛阳人。正德十二年进士。除万安知县。宸濠反,长吏多奔窜。冕募勇壮士,得死士数千人,从王守仁攻复南昌。宸濠解安庆围,还救,至鄱阳湖,两军相拒。濠尽出金制犒士,殊死战,官军不利。冕密白守仁,以小艇实苇于中,拟建昌人语,就贼舰,乘风举火。濠兵大惊,遂溃败,焚溺死者无算。濠易舟,挟宫人遁。冕部卒棹渔舟,追执之。宸濠平,守仁封新建伯,而冕未及叙,坐他事落职。既而录前功,擢兵部主事,巡视山海关。
jiā jìng sān nián shí èr yuè, liáo dōng yāo zéi lù xióng lǐ zhēn děng zuò luàn, tū rù guān. shì lì yù fú miǎn qū bì, miǎn bù kě, yuē:" wú yǒu qīn zài." jí qū mǔ suǒ, zhí bīng yǐ wèi. zéi zhì, mǔ bèi shāng, miǎn fèn qián jiù zhī, bèi zhí. xié yǐ rèn, dà mà, suì jiàn hài. zhào zèng guāng lù shǎo qīng, yǒu sī cí sì.
嘉靖三年十二月,辽东妖贼陆雄、李真等作乱,突入关。侍吏欲扶冕趋避,冕不可,曰:“吾有亲在。”急趋母所,执兵以卫。贼至,母被伤,冕奋前救之,被执。胁以刃,大骂,遂见害。诏赠光禄少卿,有司祠祀。
shì zōng sì wèi zhī suì, níng jīn dào qǐ, zhuǎn lüè zhì dé píng. zhī xiàn gōng liàng lǜ lì mín yù zhī, lì qū, bèi shā. zèng jǐ nán tōng pàn, xù qí jiā.
世宗嗣位之岁,宁津盗起,转掠至德平。知县龚谅率吏民御之,力屈,被杀。赠济南通判,恤其家。
chén wén shī, zì tíng xùn, zhè chéng rén. jiā jìng zhòng jǔ yú xiāng, yǐ qīn lǎo, jué yì shì jìn. qīn mò, jū sāng āi huǐ. sān shí èr nián qiū, zéi shī shàng zhào xiàn guī dé, wén wén shī míng, yù jié wèi shuài. yǐ, xiàn zhè chéng, yōng zhī zhì, yòu shuō bǎi duān, bù qū. yǐn qí jiā shù rén zhǎn zhī, yuē:" bù cóng, miè ér zú." wén shī dài yuē:" bì yù wú xíng, wú shā rén, wú zòng huǒ." zéi xǔ nuò, yōng yǐ xíng. wén shī suì bù shí, zhì lù yì zì jīng sǐ.
陈闻诗,字廷训,柘城人。嘉靖中举于乡,以亲老,绝意仕进。亲殁,居丧哀毁。三十二年秋,贼师尚诏陷归德,闻闻诗名,欲劫为帅。已,陷柘城,拥之至,诱说百端,不屈。引其家数人斩之,曰:“不从,灭而族。”闻诗绐曰:“必欲吾行,毋杀人,毋纵火。”贼许诺,拥以行。闻诗遂不食,至鹿邑自经死。
dǒng lún, guī dé jiǎn jiào yě. shàng zhào rù guī dé, zhī fǔ jí shǒu wèi guān jiē dùn. lún lǜ mín bīng xiàng zhàn, bèi zhí, chuí sǐ yóu shǒu rèn shù zéi. qī jiǎ jí tóng pú jiē cóng sǐ. zhào zèng wén shī fèng yáng tóng zhī, lún guī dé tóng zhī, bìng lì cí sǐ suǒ.
董伦,归德检校也。尚诏入归德,知府及守卫官皆遁。伦率民兵巷战,被执,垂死犹手刃数贼。妻贾及童仆皆从死。诏赠闻诗凤阳同知,伦归德同知,并立祠死所。
wáng fū, zì dé wēi, shùn tiān rén. jiā jìng èr shí jiǔ nián jìn shì. shòu cháng shú zhī xiàn. bīn hǎi duō dà huá, nì wáng mìng zuò jiān, fū xī shì qí zuì. wō huàn qǐ, fū yǔ zhū huá yuē:" hé yǐ bào wǒ?" xián qǐng xiào sǐ, yú shì lì qí zhǎng, bù shǔ zǐ dì de shù bǎi rén, hé fáng zú xùn liàn. xiàn gù wú chéng, fū lǜ shì zú chéng zhī. wō lái báo, shù yù què zhī. yǐ, zì sān zhàng pǔ fēn lüè cháng shú jiāng yīn. cān zhèng rèn huán lìng fū yǔ zhǐ huī kǒng dào fēn tǒng guān mín bīng sān qiān, pò qí zhài, zhǎn shǒu bǎi wǔ shí yǒu qí, fén èr shí qī sōu, yú wō jiē dùn. fù lüè láo xiàn, jiāng yóu shàng hú hái hǎi. fū fèn yuē:" zéi shàng gǎn shè wú dì xié! bì jī shā zhī."
王鈇,字德威,顺天人。嘉靖二十九年进士。授常熟知县。滨海多大猾,匿亡命作奸,鈇悉贳其罪。倭患起,鈇语诸猾曰:“何以报我?”咸请效死,于是立耆长,部署子弟得数百人,合防卒训练。县故无城,鈇率士卒城之。倭来薄,数御却之。已,自三丈浦分掠常熟、江阴。参政任环令鈇与指挥孔焘分统官民兵三千,破其寨,斩首百五十有奇,焚二十七艘,余倭皆遁。复掠劳县,将由尚湖还海。鈇愤曰:“贼尚敢涉吾地邪!必击杀之。”
huì yì rén qián pàn, zì míng shēng zhě, yǐ jiāng xī cān zhèng lǐ jū, chóu wō ruò qí fù jiù, lì cóng yú zàn fū. nǎi yòng xiǎo tǐng shù shí niè wō, wō jiā jī zhī ài zhōng, dú qí zhǎng shù rén cóng, jiē lì dòu sǐ. fū xiàn nào, chēn mù dà hū, fù zhōng rèn sǐ. pàn bèi shù qiāng, shā sān zéi ér sǐ. shí sān shí sì nián wǔ yuè yě. zhào zèng pàn guāng lù qīng, fū tài pú shǎo qīng, bìng yīn jǐn yī shì bǎi hù, qiǎn guān yù jì, lì cí sǐ suǒ, suì shí fèng sì.
会邑人钱泮,字鸣声者,以江西参政里居,仇倭爇其父柩,力从臾赞鈇。乃用小艇数十蹑倭,倭夹击之隘中,独耆长数人从,皆力斗死。鈇陷淖,瞋目大呼,腹中刃死。泮被数枪,杀三贼而死。时三十四年五月也。诏赠泮光禄卿,鈇太仆少卿,并荫锦衣世百户,遣官谕祭,立祠死所,岁时奉祀。
qián chún, zì míng shū, zhōng xiáng rén. jiā jìng èr shí jiǔ nián jìn shì. shòu jiāng yīn zhī xiàn. chū zhì guān, wō yǐ chì. sān shí sān nián rù fàn, xiāng mín bēn rù chéng zhě wàn jì, bīng bèi dào wáng cóng gǔ bù nà. chún yuē:" mín sǐ bù jiù, shǒu kōng chéng xī wèi!" suì kāi mén zòng zhī rù, ér shēn zì bó zhàn yú xié qiáo, sān zhàn què zhī. míng nián liù yuè, wō jù cài jīng zhá, fēn zhòng fàn táng tóu. chún tí láng bīng zhàn jiǔ lǐ shān, bó mù, léi yǔ dà zuò, fú sì qǐ, láng bīng xī bēn, chún zhàn sǐ.
钱錞,字鸣叔,钟祥人。嘉靖二十九年进士。授江阴知县。初至官,倭已炽。三十三年入犯,乡民奔入城者万计,兵备道王从古不纳。錞曰:“民死不救,守空城奚为!”遂开门纵之入,而身自搏战于斜桥,三战却之。明年六月,倭据蔡泾闸,分众犯塘头。錞提狼兵战九里山,薄暮,雷雨大作,伏四起,狼兵悉奔,錞战死。
shí táng yī cén zhī chóng míng xiàn, jiàn xīn chéng chéng, yì xǐ jū, wèi qiān hù gāo cái dí qīn suǒ jǔ. wō tū rù, yī cén zhàn qiě lì, suì wèi luàn jūn suǒ shā. zhào zèng chún yī cén guāng lù shǎo qīng, chún shì yīn jǐn yī bǎi hù, cén yīn guó zǐ shēng, bìng jiàn cí sì.
时唐一岑知崇明县,建新城成,议徙居,为千户高才、翟钦所沮。倭突入,一岑战且詈,遂为乱军所杀。诏赠錞、一岑光禄少卿,錞世荫锦衣百户,岑荫国子生,并建祠祀。
zhū póu, zì chóng jìn, yún xī rén. jiā jìng zhòng jǔ yú xiāng, shǔ gǒng xiàn jiào yù shì. qiān wǔ gōng zhī xiàn, yì háo qiáng, qū jī bì, guān zhōng hū wèi tiě hàn. qiān yáng zhōu tóng zhī, lì wú gǎn suǒ mín yī qián. sān shí sì nián, wō rù fàn, jī bài zhī shā hé, jiān qí qiú, hái suǒ lüè shēng chù shén zhòng. wèi jǐ, fù dà zhì, báo chéng dōng mén. dū bīng fèn jī, bīng kuì, sǐ yān. zèng zuǒ cān zhèng, lù yī zi.
朱裒,字崇晋,郧西人。嘉靖中举于乡,署巩县教谕事。迁武功知县,抑豪强,祛积弊,关中呼为铁汉。迁扬州同知,吏无敢索民一钱。三十四年,倭入犯,击败之沙河,歼其酋,还所掠牲畜甚众。未几,复大至,薄城东门。督兵奋击,兵溃,死焉。赠左参政,录一子。
míng nián, wō fàn wú wéi zhōu, tóng zhī qí ēn lǜ zhōu shī bài wō yú chuán shān běi děng gǎng, zhǎn shǒu bǎi yú jí. zi sōng, nián shí bā, zuì xiāo yǒng, jī wō zhì ān gǎng, fú fā bèi wéi, ēn jiā èr shí yú rén jù lì zhàn sǐ, wéi sōng děng sān rén huò quán. zèng ēn guāng lù chéng, lù yī zi, hòu xù qí jiā, jiàn cí sì zhī.
明年,倭犯无为州,同知齐恩率舟师败倭于圌山北等港,斩首百余级。子嵩,年十八,最骁勇,击倭至安港,伏发被围,恩家二十余人俱力战死,惟嵩等三人获全。赠恩光禄丞,录一子,厚恤其家,建祠祀之。
sūn tāng, jǔ zhōu rén. shāng fàn wú yuè. wō rǎo sōng jiāng, yè jùn shǒu zì qǐng shū zī zuǒ jūn. shǒu jiàn zhī cān zhèng wēng dà lì, shì yǐ zhǐ dāo, ruò fēi, lù wèi shì bīng. jī zǒu wō, chū cān zhèng rèn huán wéi zhōng. qiǎn rén hái jǔ, kuò jiā zī, xī zhào lǐ ér wèi zhǎo yá, wú zhōng yǐ tāng ruò cháng chéng. wō zhōu dù mǎo hǔ, tāng tū chū, hān zhàn jìng rì, yuán bīng bù zhì, hái zhì shí hú qiáo, bàn dù, fú dà qǐ, tāng duò sǐ, zhōng rèn sǐ. zèng guāng lù chéng, lù yī zi, yì jiàn cí sì.
孙镗,莒州人。商贩吴、越。倭扰松江,谒郡守自请输赀佐军。守荐之参政翁大立,试以只刀,若飞,录为士兵。击走倭,出参政任环围中。遣人还莒,括家赀,悉召里儿为爪牙,吴中倚镗若长城。倭舟渡泖浒,镗突出,酣战竟日,援兵不至,还至石湖桥,半渡,伏大起,镗堕死,中刃死。赠光禄丞,录一子,亦建祠祀。
dù huái, zì mào qīng, zī xī rén. tì tǎng rèn xiá. wō kòu zhì, xiàn qiān qí fù wén míng wèi bù zhǎng, lìng tuán jié xiāng yǒng. huái shāng fù lǎo, yǐ shēn rèn zhī, shù bài wō. fù shǐ liú qǐ ān wěi huái shǒu yú yáo cí xī dìng hǎi. yù wō dìng hǎi zhī bái shā, yī rì zhàn shí sān hé, zhǎn sān shí yú rén, guó yī qiú, shēn bèi shù qiāng, duò mǎ sǐ. wén míng jī wō míng hè chǎng, zhǎn yī rén, wō jīng dùn, chēng wéi dù jiāng jūn. wú hé, zhuī zhì fèng huà fēng shù lǐng, zhàn mò. wén míng zèng fǔ jīng lì, huái zèng guāng lù chéng, jiàn cí bìng sì, yīn huái zi guó zǐ shēng.
杜槐,字茂卿,兹溪人。倜傥任侠。倭寇至,县佥其父文明为部长,令团结乡勇。槐伤父老,以身任之,数败倭。副使刘起安委槐守余姚、慈溪、定海。遇倭定海之白沙,一日战十三合,斩三十余人,馘一酋,身被数枪,堕马死。文明击倭鸣鹤场,斩一人,倭惊遁,称为杜将军。无何,追至奉化枫树岭,战殁。文明赠府经历,槐赠光禄丞,建祠并祀,荫槐子国子生。
huáng chuàn, zì zhēn fū, ān xī rén. yóu jǔ rén lì guān wēn zhōu tóng zhī. jiā jìng sān shí sì nián, wō rù fàn, chuàn jī zǒu zhī. zhī wō bì fù lái, rì yè wèi bèi. yòu sān nián, wō guǒ dà zhì. chuàn chū chéng nì jī, fēn jūn wèi sān, chuàn jiāng zhōng jūn, qí èr jūn shuài jiē wán kù zi, yuē zuǒ yòu yìng yuán. jí yǔ wō yù, wō qiǎn zhòng fēn yǎn èr jūn, ér yǐ ruì zú dāng zhōng jūn. chuàn fā jìn nǔ jù pào, zhàn liáng jiǔ, wō fāng bù zhī, èr jūn shuài wàng dí ér kuì. wō hé bīng jī chuàn, chuàn fù bèi shòu dí, suì bèi zhí. xié zhī jiàng, bù qū, zé yǐ jīn shú, chuàn xiào qiě mà yuē:" ěr bù zhī huáng dài fū bù ài qián xié!" wō nù, luǒ ér cùn zhǎn zhī. zi gòu shī bù huò, jù yì guān zàng. shì wén, zèng zhè jiāng cān yì, guān yī zi, yǒu sī jiàn cí.
黄钏,字珍夫,安溪人。由举人历官温州同知。嘉靖三十四年,倭入犯,钏击走之。知倭必复来,日夜为备。又三年,倭果大至。钏出城逆击,分军为三,钏将中军,其二军帅皆纨袴子,约左右应援。及与倭遇,倭遣众分掩二军,而以锐卒当中军。钏发劲弩巨礮,战良久,倭方不支,二军帅望敌而溃。倭合兵击钏,钏腹背受敌,遂被执。胁之降,不屈,责以金赎,钏笑且骂曰:“尔不知黄大夫不爱钱邪!”倭怒,裸而寸斩之。子购尸不获,具衣冠葬。事闻,赠浙江参议,官一子,有司建祠。
shì nián, wō xiàn fú qīng, jǔ rén chén ér lǜ zhòng yù zhī, yǔ xùn dǎo wū zhōng hán bèi zhí, dà mà ér sǐ. wō chéng shèng fàn huì ān, zhī xiàn pān yú lín xián jù shǒu wǔ zhòu yè, wō yǐn qù. yǐ, fù zhì, xián jī zhī yā shān, qióng zhuī zhú běi, xiàn fú sǐ. zèng quán zhōu tóng zhī, cì cí, rèn yī zi.
是年,倭陷福清,举人陈儿率众御之,与训导邬中涵被执,大骂而死。倭乘胜犯惠安,知县番禺林咸拒守五昼夜,倭引去。已,复至,咸击之鸭山,穷追逐北,陷伏死。赠泉州同知,赐祠,任一子。
qí xiàn xīng huà, yán píng tóng zhī xī shì liàng shǔ fǔ shì, shǒu yú yuè, chéng xiàn, lì zhàn sǐ. zèng yòu cān yì, yīn zi, cì zàng. shì liàng, zì míng zhòng, huáng gāng rén.
其陷兴化,延平同知奚世亮署府事,守逾月,城陷,力战死。赠右参议,荫子,赐葬。世亮,字明仲,黄冈人。
xiān shì, sān shí yī nián, tái zhōu zhī shì lì shuǐ wǔ wěi zhuī wō diào yú lǐng, lì zhàn sǐ, shàng guān bù yǐ wén. qí zi shàng bǎo sù yú cháo, nǎi zèng tài pú chéng, ér yīn shàng shí wèi guó zǐ shēng.
先是,三十一年,台州知事溧水武暐追倭钓鱼岭,力战死,上官不以闻。其子尚宝诉于朝,乃赠太仆丞,而荫尚实为国子生。
wáng dé, zì rǔ xiū, yǒng jiā rén. jiā jìng shí qī nián jìn shì. lì hù kē jǐ shì zhōng. dìng guó gōng xú yán dé gài wú jí zhū xiàn xián tián wèi yè, qiě yán sī zhì zhuāng tián, bù yí yǐ zāi shāng miǎn fù. dé kàng shū hé zhī, ǎn dá wéi dū chéng, lǚ chén jūn guó pián yí, xī bào kě. shí chéng mén jǐn bì, bì nàn zhě bù dé rù, hào hū chè xī nèi. dé yǐ wéi yán, mín shǐ huò rù. kòu tuì, mìng mù bīng shān dōng, suǒ de xī xiāo yǒng, wèi zhū dào zuì. hái cháo, huì lǐ mò zhǎng lì bù, nù dé tóu cì jù, chū wèi lǐng nán bīng bèi qiān shì. yǔ xún fǔ zhēng shì, tóu hé jìng guī. mò fù qǐ lì bù, yòng qián hàn, luò zhí xián zhù. dé xiāng jū, yǐ wō luàn, fèng mǔ jū chéng zhōng, qīng zī mù jiàn ér wèi bǎo zhàng jì. sān shí qī nián xià, wō zì méi tóu zhì, dà lüè. dé xié zú fù pèi dū yì bīng jī zhī, xiāo dùn. é yī zhōu tū lái fàn, pèi jí zú dì chóng yáo chóng xiū jiān yān. wáng hé, wō fù zhì, dà lüè. dé fèn nù, lēi suǒ bù zhuī xí zhì lóng wān, jūn bài, shǒu shè shā shù rén, mà zéi sǐ. rán wō zì shì bù gǎn yuè dé xiāng qīn jùn chéng yǐ. shì wén, zèng tài pú shǎo qīng, shì yīn jǐn yī bǎi hù, lì cí yuē mǐn zhōng. pèi zèng tài pú chéng, lì cí, yǔ yīn.
王德,字汝修,永嘉人。嘉靖十七年进士。历户科给事中。定国公徐延德丐无极诸县闲田为业,且言私置庄田,不宜以灾伤免赋。德抗疏劾之,俺答围都城,屡陈军国便宜,悉报可。时城门尽闭,避难者不得入,号呼彻西内。德以为言,民始获入。寇退,命募兵山东,所得悉骁勇,为诸道最。还朝,会李默长吏部,怒德投刺倨,出为岭南兵备佥事。与巡抚争事,投劾径归。默复起吏部,用前憾,落职闲住。德乡居,以倭乱,奉母居城中,倾赀募健儿为保障计。三十七年夏,倭自梅头至,大掠。德偕族父沛督义兵击之,宵遁。俄一舟突来犯,沛及族弟崇尧、崇修歼焉。亡何,倭复至,大掠。德愤怒,勒所部追袭至龙湾,军败,手射杀数人,骂贼死。然倭自是不敢越德乡侵郡城矣。事闻,赠太仆少卿,世荫锦衣百户,立祠曰愍忠。沛赠太仆丞,立祠,予荫。
wāng yī zhōng, zì zhèng shū, shè rén. jiā jìng èr shí sān nián jìn shì. yóu kāi fēng tuī guān lì jiāng xī fù shǐ. sì shí nián, lín jìng zéi rù kòu, báo tài hé. yī zhōng fāng yàn, tóu zhe qǐ yuē:" zéi gǔ xíng ér xī, yǎn wǒ bù bèi, bù zǎo jì, qiě wú wéi lèi, qǐ yǐn jiǔ shí hū!" dāng lù suì yǐ tǎo zéi shǔ zhī. xiān shì, tài hé xún jiǎn liú fāng lì zhàn sǐ, zéi nù zhé qí shī. yī zhōng zhì, lǜ zhū jiàng lì jì yuē:" ěr zhí bào guān, yóu sǐ jiāng shì. wú dài zuì fāng miàn, bù miè zéi, hé yǐ shēng wèi!" suì shì shī, liè zhèn gǔ zhī, fú wǔ rén, zhǎn shǒu yǐ xùn. dàn rì, zhèn rú qián, huì zéi zhì, zuǒ yòu jūn jiē kuì, zéi xī fù zhōng jūn, zhōng jūn yì kuì. yī zhōng yuè mǎ dāng zéi fēng, shè shā èr rén, shǒu rèn yī rén, ér zuǒ xié zhòng qiāng èr, bì zhōng rèn sān, yǔ zhǐ huī wáng yīng péng qiān hù táng dǐng jiē sǐ. qī chéng tóu yú jǐng, jiā rén chū zhī, sàng zhì, bù shí wǔ rì sǐ. yī zhōng zèng guāng lù qīng, gěi jì zàng, shì zhōng mǐn, qī chéng bìng zèng xù rú zhì.
汪一中,字正叔,歙人。嘉靖二十三年进士。由开封推官历江西副使。四十年,邻境贼入寇,薄泰和。一中方宴,投著起曰:“贼鼓行而西,掩我不备,不早计,且无唯类,岂饮酒时乎!”当路遂以讨贼属之。先是,泰和巡检刘芳力战死,贼怒磔其尸。一中至,率诸将吏祭曰:“尔职抱关,犹死疆事。吾待罪方面,不灭贼,何以生为!”遂誓师,列阵鼓之,俘五人,斩首以徇。旦日,阵如前,会贼至,左右军皆溃,贼悉赴中军,中军亦溃。一中跃马当贼锋,射杀二人,手刃一人,而左胁中枪二,臂中刃三,与指挥王应鹏、千户唐鼎皆死。妻程投于井,家人出之,丧至,不食五日死。一中赠光禄卿,给祭葬,谥忠愍,妻程并赠恤如制。
sū mèng yáng, wàn lì jiān, wèi yún nán lù fēng zhī xiàn. sān shí wǔ nián shí èr yuè, wǔ dìng zéi fèng téng xiāo fǎn, wéi yún nán fǔ chéng, zhuǎn kòu lù fēng. mèng yáng lǜ mín bīng chū chéng lì zhàn, zéi tuì qù. míng nián yuán dàn, fāng cháo fú zhù lí, zéi chū bù yì xí xiàn qí chéng, zhí zhī qù, bù qū sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng, yǒu sī jiàn cí, lù yī zi.
苏梦昜,万历间,为云南禄丰知县。三十五年十二月,武定贼凤腾霄反,围云南府城,转寇禄丰。梦昜率民兵出城力战,贼退去。明年元旦,方朝服祝厘,贼出不意袭陷其城,执之去,不屈死。赠光禄少卿,有司建祠,录一子。
dāng lù fēng zhī wèi xiàn yě, zéi xiān fàn sōng míng zhōu, lì mù wéi zōng xiào chū yù ér bài, hé mén sǐ zhī. zèng běn zhōu tóng zhī, yīn zi rù guó xué.
当禄丰之未陷也,贼先犯嵩明州,吏目韦宗孝出御而败,合门死之。赠本州同知,荫子入国学。
yǒu lóng jīng zhě, zhào zhōu rén, yóu suì gòng shēng wèi sōng míng zhōu xué zhèng. zéi báo chéng, bèi zhí, mà zéi sǐ. zèng guó zǐ bó shì.
有龙旌者,赵州人,由岁贡生为嵩明州学正。贼薄城,被执,骂贼死。赠国子博士。
zhāng zhèn dé, zì jì xiū, kūn shān rén. zǔ qíng, cóng zǔ yì, jiē jìn shì. qíng fú jiàn fù shǐ, yì shān dōng fù shǐ. zhèn dé yóu xuǎn gòng shēng shòu sì chuān xīng wén zhī xiàn. xiàn gù jiǔ sī mán dì, wàn lì chū, shǐ jiàn shì qiáng shù chǐ, hù bù mǎn qiān. yǒng níng xuān fǔ shē chóng míng yǒu yì zhì, qián jié jiān rén, lüè mài zǐ nǚ. zhèn dé bǔ jiān rén, lùn pèi zhī, zhāo hái bèi lüè zhě sān bǎi yú rén. chóng míng huì yǐ èr qiān jīn, zhèn dé nù què zhī, liè qí dú.
张振德,字季修,昆山人。祖情,从祖意,皆进士。情福建副使,意山东副使。振德由选贡生授四川兴文知县。县故九丝蛮地,万历初,始建士墙数尺,户不满千。永宁宣抚奢崇明有异志,潜结奸人,掠卖子女。振德捕奸人,论配之,招还被掠者三百余人。崇明贿以二千金,振德怒却之,裂其牍。
tiān qǐ yuán nián fāng fù chéng dū yǔ xiāng wéi shì, ér chóng míng bù jiàng fán lóng shā xún fǔ xú kě qiú, fù shǐ luò rì shēng lǐ jì zhōu děng. chóng qìng zhī fǔ zhāng wén bǐng bā xiàn zhī xiàn duàn gāo xuǎn jiē kàng jié sǐ, zéi suì jù chóng qìng. shí zhèn dé jiān shǔ cháng níng, qù zéi shāo yuǎn, cóng zhě yù zǒu cháng níng. zhèn dé yuē:" shǒu xīng wén, zhèng yě." jí qū rù chéng. cháng níng zhǔ bù xú dà lǐ yǔ zhèn dé shàn, yǐ qí lái yíng, zhèn dé què zhī. dū xiāng bīng yǔ zhàn, bù dí, tuì jí jū mín chéng shǒu. huì dà fēng yǔ, zéi huǐ shì chéng rù. zhèn dé mìng qī qián jí èr nǚ chí yī jiàn zuò hòu táng, yuē:" ruò bèi sǐ cǐ, wú sǐ qián táng." nǎi qǔ èr yìn xì zhǒu hòu, běi xiàng bài yuē:" chén fèng zhí wú zhuàng, bù néng shā zéi, wéi yī sǐ míng zhì." qī nǚ xiān fú jiàn sǐ. nǎi mìng jiā rén jǔ huǒ, huǒ chì zì jǐng. yī mén sǐ zhě shí èr rén. zéi zhì huǒ suǒ, jiàn zhèn dé miàn rú shēng, zuǒ shǒu xì yìn, yòu shǒu wò dāo, fèn nù rú fù dí zhuàng, jiē hài è, luó bài ér qù. shì wén, cì jì zàng, zèng guāng lù qīng, shì liè mǐn. chì yǒu sī jiàn cí, shì yīn jǐn yī qiān hù.
天启元年方赴成都与乡闱事,而崇明部将樊龙杀巡抚徐可求,副使骆日升、李继周等。重庆知府章文炳、巴县知县段高选皆抗节死,贼遂据重庆。时振德兼署长宁,去贼稍远,从者欲走长宁。振德曰:“守兴文,正也。”疾趋入城。长宁主簿徐大礼与振德善,以骑来迎,振德却之。督乡兵与战,不敌,退集居民城守。会大风雨,贼毁士城入。振德命妻钱及二女持一剑坐后堂,曰:“若辈死此,吾死前堂。”乃取二印系肘后,北向拜曰:“臣奉职无状,不能杀贼,惟一死明志。”妻女先伏剑死。乃命家人举火,火炽自刭。一门死者十二人。贼至火所,见振德面如生,左手系印,右手握刀,忿怒如赴敌状,皆骇愕,罗拜而去。事闻,赐祭葬,赠光禄卿,谥烈愍。敕有司建祠,世荫锦衣千户。
zhèn dé jì sǐ, xīng wén jiào yù liú xī wén dài shǔ xiàn shì. fǔ bàn zǎi, zéi fù báo chéng, shì sǐ bù qù. qī bái yì kāng kǎi yuàn tóng sǐ. chéng pò, fū fù mà zéi, bìng sǐ.
振德既死,兴文教谕刘希文代署县事。甫半载,贼复薄城,誓死不去。妻白亦慷慨愿同死。城破,夫妇骂贼,并死。
dà lǐ shǒu cháng níng, chéng yì xiàn. dà lǐ yuē:" wú bù kě fù zhāng gōng." yī jiā sì rén yǎng yào sǐ. zèng chóng qìng tóng zhī, shì yīn bǎi hù.
大礼守长宁,城亦陷。大礼曰:“吾不可负张公。”一家四人仰药死。赠重庆同知,世荫百户。
wén bǐng, cháng tài rén. wàn lì sì shí yī nián jìn shì. lì hù bù láng zhōng, qiān zhī fǔ, zhì xíng lián jié, lì mín ài zhī. zéi jì shā xún fǔ kě qiú děng, wén bǐng mà zéi yì bèi shā. hòu zhī qí xián, wèi mì shī bìn ér guī zhī, sàng chū jiāng shàng, jiā àn jiē dà kū. zèng tài pú shǎo qīng, zài zèng tài cháng qīng, shì yīn wài wèi fù qiān hù.
文炳,长泰人。万历四十一年进士。历户部郎中,迁知府,治行廉洁,吏民爱之。贼既杀巡抚可求等,文炳骂贼亦被杀。后知其贤,为觅尸殡而归之,丧出江上,夹岸皆大哭。赠太仆少卿,再赠太常卿,世荫外卫副千户。
gāo xuǎn, yún nán jiàn chuān xiàn rén. wàn lì sì shí qī nián jìn shì. shì zài yǎn wǔ chǎng, wén biàn, lì qiǎn lì guī yìn yú shǔ, lì shēng chì zéi. zéi kuí jiè qí xià wù shā, ér gāo xuǎn mà bù jué shēng, suì yù hài. fù rǔ yuán, mǔ liú, cè shì xú jí yī zi yī nǚ, wén biàn, jiē zì jìn. pū mào sǐ mì zhǔ shī, yì bèi hài. chū zèng shàng bǎo qīng, shì yīn bǎi hù. chóng zhēn yuán nián, zi xuān yuán zhèn dé lì, kòu hūn qǐng yōu xù, zèng guāng lù qīng, shì yīn jǐn yī qiān hù, jiàn cí fèng lǐ. rǔ yuán děng yì huò jīng. shí wǔ nián fù yǐ shì qǐng, cì shì gōng jié.
高选,云南剑川县人。万历四十七年进士。适在演武场,闻变,立遣吏归印于署,厉声叱贼。贼魁戒其下勿杀,而高选骂不绝声,遂遇害。父汝元,母刘,侧室徐及一子一女,闻变,皆自尽。仆冒死觅主尸,亦被害。初赠尚宝卿,世荫百户。崇祯元年,子暄援振德例,叩阍请优恤,赠光禄卿,世荫锦衣千户,建祠奉礼。汝元等亦获旌。十五年复以谥请,赐谥恭节。
shí xiān hòu xùn nàn zhě, guàn xiàn zhī xiàn zuǒ zhòng, lǜ zhuàng shì zhuī zéi chéng dū, lì zhàn mǎ jué, mà zéi sǐ. nán xī zhī xiàn wáng shuò fǔ, chéng xiàn zì jìn, zéi zhī jiě zhī. tóng zǐ zhī xiàn hóng wéi hàn, chéng xiàn, duó yìn, bù qū sǐ. diǎn shǐ huáng qǐ míng yì sǐ. pí xiàn xùn dǎo zhào kǎi, lǜ zhòng jī zéi, bèi cì sǐ. zūn yì tuī guān féng fèng chú, tǐng shēn yù zéi, bèi chuàng sǐ. zūn yì sī yù sū pǔ wēi yuǎn jīng lì yuán yī xiū, yì bù wū zéi, zhuì chéng sǐ. dà zú zhǔ bù zhāng zhì yù diǎn shǐ níng yīng gāo, jí bīng fèn zhàn, lì qū sǐ. suǒ sī shàng qí zhuàng, zèng zhòng shuò fǔ wéi hàn shàng bǎo qīng, shì yīn qiān hù. qǐ míng chóng qìng tōng pàn, kǎi chóng qìng tóng zhī, jù shì yīn shì bǎi hù. chóng zhēn shí èr nián, zhòng zǐ tíng gāo yuán gāo xuǎn lì qǐ ēn, mìng rú qí qǐng.
时先后殉难者,灌县知县左重,率壮士追贼成都,力战马蹶,骂贼死。南溪知县王硕辅,城陷自尽,贼支解之。桐梓知县洪维翰,城陷,夺印,不屈死。典史黄启鸣亦死。郫县训导赵恺,率众击贼,被刺死。遵义推官冯凤雏,挺身御贼,被创死。遵义司狱苏朴、威远经历袁一修,义不污贼,坠城死。大足主簿张志誉、典史宁应皋,集兵奋战,力屈死。所司上其状,赠重、硕辅、维翰尚宝卿,世荫千户。启鸣重庆通判,恺重庆同知,俱世荫试百户。崇祯十二年,重子廷皋援高选例乞恩,命如其请。
chóng míng fù zǐ jù yǒng níng, guì yáng tóng zhī jiā xīng wáng chāng yìn fēn lǐ yǒng níng wèi shì, sǐ nàn. zèng qiān shì, cì jì. chóng zhēn chū, qí zi jiàn shēng shì jùn yán:" zéi jù yǒng níng, chén fù cì xuè cǎo sān jiē, jiǎo yìn shàng guān, yǐ cì nián wǔ yuè zài bài zì yì. zéi hèn zhī, fén qí shī. èr sūn yī sūn nǚ jí pū bì shí sān rén, tóng rì bèi hài. qǐ rú zhāng zhèn dé lì, yōu jiā xù diǎn." bào kě.
崇明父子据永宁,贵阳同知嘉兴王昌胤分理永宁卫事,死难。赠佥事,赐祭。崇祯初,其子监生世骏言:“贼踞永宁,臣父刺血草三揭,缴印上官,以次年五月再拜自缢。贼恨之,焚其尸。二孙、一孙女及仆婢十三人,同日被害。乞如张振德例,优加恤典。”报可。
dǒng jǐn lún, zì míng wú, hé zhōu rén. wàn lì zhòng jǔ yú xiāng, chú qīng shuǐ zhī xiàn, diào ān dìng, xián yǒu huì zhèng. zhì mǎn, ān dìng rén yì quē zòu liú, zhào jiā gǒng chāng tóng zhī, réng shì xiàn shì. jiǔ zhī, yǐ tóng zhī lǐ gān zhōu jūn xiǎng, jiě zhí guī. tiān qǐ chū, shē chóng míng fǎn, lǜ zhòng báo chéng. jǐn lún xié zhī zhōu wēng dēng yàn gù shǒu. zéi qiǎn shǐ shuō jiàng, jǐn lún dà nù, shǒu rèn zéi shǐ, jué qí qíng dàn zhī, lǚ cuò zéi fēng, chéng huò quán. fù lǜ zhòng yuán tóng liáng yǒu gōng, xún bèi xí dǎo chóng qìng, gū jūn shēn rù, fú sì qǐ, suì yú sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng, shì yīn bǎi hù, jiàn cí fèng sì, xún gǎi yīn zhǐ huī qiān shì. chóng zhēn chū, lùn quán chéng gōng, gǎi yīn jǐn yī qiān hù.
董尽伦,字明吾,合州人。万历中举于乡,除清水知县,调安定,咸有惠政。秩满,安定人诣阙奏留,诏加巩昌同知,仍视县事。久之,以同知理甘州军饷,解职归。天启初,奢崇明反,率众薄城。尽伦偕知州翁登彦固守。贼遣使说降,尽伦大怒,手刃贼使,抉其晴啖之,屡挫贼锋,城获全。复率众援铜梁有功,寻被檄捣重庆,孤军深入,伏四起,遂虞死。赠光禄少卿,世荫百户,建祠奉祀,寻改荫指挥佥事。崇祯初,论全城功,改荫锦衣千户。
qí shí lǐ jū shì dài fū sǐ jié zhě, yǒu lǐ zhōng chén, yǒng níng rén, guān sōng pān cān zhèng. jiā jū, xiàn zéi. mù sǐ shì, mì yuē zǒng bīng guān yáng yù mào, lìng yǐ dà bīng báo chéng, jǐ wèi nèi yìng. shì xiè, hé mén yù hài. gāo guāng, lú zhōu rén, cháng wèi yìng tiān tōng pàn. chéng xiàn, tì fā wèi sēng, yǔ zi zài kūn mù zhuàng shì, shā zéi bǎi yú. zéi nù, zhuī zhì dà yè bà, guāng mà zéi bù qū, yǔ jiā zhòng shí èr rén tóng sǐ. hú zhěn, yǒng níng jǔ rén. yù cè chóng míng bì fǎn, shàng shū dāng shì, bù nà. zéi qǐ, bèi zhí, yán xíng gù yù zhōng. dì wěi qīng jiā jiù miǎn, nǎi jiū yì tú, qián jié zéi jiāng zhāng lìng děng, zhí qí wěi xiāng. bù lēi xíng zhèn, zì dāng yī miàn, shù zhǎn guó, zéi shén wèi zhī. jì ér wèi huǒ yào fén sǐ. niè shéng chāng, fù shùn jǔ rén. huǐ jiā mù yì yǒng yù zéi, zhàn sǐ. wú zhǎng líng, lú zhōu jiàn shēng. lǜ zhòng huī fù lú zhōu, xún zhōng fú, fù zǐ jù zhàn sǐ. hú yī kuí, xīng wén rén. shì lóng yáng xiàn chéng, bèi zhí, bù qū sǐ. jiē wèi yǔ xù.
其时里居士大夫死节者,有李忠臣,永宁人,官松潘参政。家居,陷贼。募死士,密约总兵官杨愈懋,令以大兵薄城,己为内应。事泄,合门遇害。高光,泸州人,尝为应天通判。城陷,薙发为僧,与子在昆募壮士,杀贼百余。贼怒,追至大叶壩,光骂贼不屈,与家众十二人同死。胡缜,永宁举人。预策崇明必反,上书当事,不纳。贼起,被执,严刑锢狱中。弟纬倾家救免,乃纠义徒,潜结贼将张令等,执其伪相。部勒行阵,自当一面,数斩馘,贼甚畏之。既而为火药焚死。聂绳昌,富顺举人。毁家募义勇御贼,战死。吴长龄,泸州监生。率众恢复泸州,寻中伏,父子俱战死。胡一夔,兴文人。仕龙阳县丞,被执,不屈死。皆未予恤。
gōng wàn lù, guì zhōu rén. mù bù zhī shū, yǒu dǎn zhì, lǚ lì guò rén. cóng liú tīng zhēng yáng yìng lóng, xiān dēng hǎi lóng dùn, shǔ shǒu bèi, shù jiàn wǔ suǒ. shē chóng míng fǎn, zhòng tuī wàn lù yóu jī jiāng jūn, zhǔ bīng shì. zhǐ huī lǐ shì xūn, míng wèi xiān wàn lù, yì shòu jié zhì, lù lì gù shǒu. chóng míng móu fàn chéng dū, dàn wàn lù qiān qí hòu, qiǎn bù jiàng zhāng lìng shuō jiàng. lìng yǔ wàn lù jié, dài chóng míng yǐ jiàng. chóng míng guǒ qiǎn tā jiāng lái shù, wàn lù xié jiàng zhī, yòu shā wú suàn. fù wēi fú zǒu xù zhōu, shuō fù shǐ xú rú kē yuē:" zéi jīng qí cuì chéng dū, liú gù cháo zhě xī lǎo ruò, chéng jiǎ wàn lù wàn rén dǎo qí cháo, bǐ bì hái jiù, chéng dū wéi lì jiě yǐ." rú kē qí qí jì, ér bù néng yòng. wèi jǐ, zéi xī zhòng gōng jiàn wǔ, wàn lù yāo jī shí lǐ wài, bīng shǎo bài hái, chéng suì xiàn. shì xūn jù yì guān zài bài, lǜ jiā shǔ zì fén sǐ. wàn lù shǒu rèn liǎng qiè liǎng sūn, zì wěn bù shū, nǎi wò shuò chí chū, dà hū:" wǒ gōng wàn lù yě, shú néng zhuī wǒ zhě!" zéi xiāng shì bù gǎn bī. zǒu zhì xù zhōu, qǐ shī xún fǔ zhū xiè yuán, suì yǐ bīng fù jiàn wǔ. huì guān jūn bài yú jiāng mén, zéi sì miàn lái gōng, wàn lù lì zhàn sān rì, shǒu rèn shù shí rén, yǔ zi chóng xué bìng sǐ. zhào zèng dū du qiān shì, lì cí cì jì, shì yīn bǎi hù.
龚万禄,贵州人。目不知书,有胆志,膂力过人。从刘綎征杨应龙,先登海龙囤,署守备,戍建武所。奢崇明反,众推万禄游击将军,主兵事。指挥李世勋,名位先万禄,亦受节制,戮力固守。崇明谋犯成都,惮万禄牵其后,遣部将张令说降。令与万禄结,绐崇明以降。崇明果遣他将来戍,万禄胁降之,诱杀无算。复微服走叙州,说副使徐如珂曰:“贼精骑萃成都,留故巢者悉老弱,诚假万禄万人捣其巢,彼必还救,成都围立解矣。”如珂奇其计,而不能用。未几,贼悉众攻建武,万禄邀击十里外,兵少败还,城遂陷。世勋具衣冠再拜,率家属自焚死。万禄手刃两妾、两孙,自刎不殊,乃握槊驰出,大呼:“我龚万禄也,孰能追我者!”贼相视不敢逼。走至叙州,乞师巡抚朱燮元,遂以兵复建武。会官军败于江门,贼四面来攻,万禄力战三日,手刃数十人,与子崇学并死。诏赠都督佥事,立祠赐祭,世荫百户。
shí chéng dū wèi zhǐ huī dí yīng è zéi lóng quán yì, chéng dū hòu wèi zhǐ huī hán yīng tài fù yuán chéng dū, yù zéi cǎo táng sì, xiǎo hé suǒ zhèn fǔ yù lián ruò áo zéi chéng xī, mào zhōu bǎi hù zhāng yǔ jiù yuán pí xiàn, jiē lì zhàn sǐ.
时成都卫指挥翟英扼贼龙泉驿,成都后卫指挥韩应泰赴援成都,遇贼草堂寺,小河所镇抚郁联若鏖贼城西,茂州百户张羽救援郫县,皆力战死。
guǎn liáng xiāng zhě, wū sā wèi zhǐ huī yě, wéi rén kāng kǎi fù qí jié. tiān qǐ chū, fán lóng děng fǎn yú sì chuān, xún fǔ lǐ yùn zhào zhì huī xià, yǔ chóu jūn shì. liáng xiāng cè ān bāng yàn bì fǎn, zuǒ yùn wèi gù shǒu jì. xún yǐ zǔ mǔ jí, qǐ jiǎ fù, qì yǔ yùn yuē:" wū sā gū chéng, mì ěr shuǐ xī, qiě yǔ ān xiào liáng xiāng chóu. shuǐ xī yǒu biàn, huò bì shǒu jí, liáng xiāng wú zi, yuàn yǐ sǐ bào guó. qǐ jiàn cháng cè, bǎo cǐ yī fāng." yú yuè, bāng yàn guǒ fǎn, wéi qí chéng, liáng xiāng gù shǒu bù xià. jiǔ zhī, wài yuán bù zhì, chéng xiàn, zì yì sǐ.
管良相者,乌撒卫指挥也,为人慷慨负奇节。天启初,樊龙等反于四川,巡抚李枟召至麾下,与筹军事。良相策安邦彦必反,佐枟为固守计。寻以祖母疾,乞假妇,泣语枟曰:“乌撒孤城,密迩水西,且与安效良相仇。水西有变,祸必首及,良相无子,愿以死报国。乞建长策,保此一方。”逾月,邦彦果反,围其城,良相固守不下。久之,外援不至,城陷,自缢死。
tóng guān lǐ yīng qī zhū yùn tài jiǎng bāng jùn yì yù hài. shí pǔ dìng wèi wáng míng zhòng wēi qīng wèi qiū shù yáo píng bà wèi jīn shào xūn bà yáng bǎ zǒng jiǎn dēng lóng lǐ gù shǒu bèi liú gāo gāo zi jǐng bìng sǐ nàn, ér xùn dǎo liú sān wèi, zéi zhì bù bì, wù zuò zhāi zhōng, jiàn shā, rén chēng" lóng lǐ sān liú".
同官李应期、朱运泰、蒋邦俊亦遇害。时普定卫王明重、威清卫丘述尧、平壩卫金绍勋、壩阳把总简登、龙里故守备刘皋、皋子景并死难,而训导刘三畏,贼至不避,兀坐斋中,见杀,人称“龙里三刘”。
xú cháo gāng, yún nán jìn níng rén. wàn lì èr shí bā nián jǔ yú xiāng. tiān qǐ yuán nián, shòu ān shùn tuī guān, zhì jí shǔ fǔ shì. míng nián, ān bāng yàn fǎn, lái gōng chéng, cháo gāng dū bīng mín gòng shǒu. shì guān wēn rú zhāng děng kāi mén yíng zéi, cháo gāng fèn nù dū zhàn, zéi zhí zhī, bī jiàng, bù qū. suǒ qí yìn, mà yuē:" sǐ zéi nú, wú tóu kě duàn, yìn bù kě dé!" zéi nù, dāo fǔ jiāo xià ér sǐ. qí qī wén zhī, dēng lóu zì yì. zhǎng zǐ fù jí jǔ huǒ fén shě, qiè shí suì nǚ yuè liè yàn zhōng sǐ. sūn yīng kuí, nián shí liù, chí máo kuì wéi chū chéng mì qí zǔ, yù zéi bèi shā. bì pú cóng sǐ zhě shí yī rén.
徐朝纲,云南晋宁人。万历二十八年举于乡。天启元年,授安顺推官,至即署府事。明年,安邦彦反,来攻城,朝纲督兵民共守。士官温如璋等开门迎贼,朝纲奋怒督战,贼执之,逼降,不屈。索其印,骂曰:“死贼奴,吾头可断,印不可得!”贼怒,刀斧交下而死。其妻闻之,登楼自缢。长子妇急举火焚舍,挈十岁女跃烈焰中死。孙应魁,年十六,持矛溃围出城觅其祖,遇贼被杀。婢仆从死者十一人。
wǔ nián zhēng yuè xù xùn nàn zhū chén, zèng cháo gāng guāng lù shǎo qīng, yīn zi rù guó xué. zi tiān fèng fǔ dì jìn shì, jí bēn sāng guī, fú què, shòu hù bù zhǔ shì. shū yán:" chén jiā yī mén, chén sǐ zhōng, qī sǐ jié, fù sǐ gū, sūn sǐ zǔ, bì pú sǐ zhǔ. cǐ cóng lái wèi yǒu zhī jié liè, qǐ rú zhāng zhèn dé lì, zài jiā yōu xù. chén mǔ chén sǎo, yī tǐ jīng biǎo." dì shēn jiā zhī, zài zèng guāng lù qīng, gǎi yīn jǐn yī shì qiān hù, cì jì zàng, lì cí jiàn fāng, zhū cóng sǐ zhě jiē fù sì.
五年正月恤殉难诸臣,赠朝纲光禄少卿,荫子入国学。子天凤甫第进士,即奔丧归,服阕,授户部主事。疏言:“臣家一门,臣死忠,妻死节,妇死姑,孙死祖,婢仆死主。此从来未有之节烈,乞如张振德例,再加优恤。臣母、臣嫂,一体旌表。”帝深嘉之,再赠光禄卿,改荫锦衣世千户,赐祭葬,立祠建坊,诸从死者皆附祀。
tóng shí xùn nàn zhě:
同时殉难者:
yáng yǐ chéng, yún nán lù nán rén. wàn lì zhōng, yóu gòng shēng shòu guì yáng tōng pàn, lǐ bì jié wèi shì. zhì mǎn, jìn tóng zhī, réng zhì bì jié. bāng yàn wéi guì yáng, yǐ chéng jù là shū qǐ yuán yú yún nán xún fǔ shěn jǐng kài. shū fā ér zéi yǐ zhì, zhàn què zhī. zéi lái yì zhòng, yǐ chéng qiǎn lì huái yìn jiān dào qū shěng, shēn dū lì mín jù shǒu. huì yuán bīng zhì, zéi fāng yè táo, ér wèi lì ruǎn shì jué wèi nèi yìng, chéng suì xiàn. yǐ chéng cāng huáng tóu huán, zéi xì zhī qù. nǎi wèi shū shù zéi zhōng qíng xíng, zhì zhú tǒng zhōng, qiǎn dì yǐ gōng fù yún nán gào biàn, zhì sàn nà xī, zéi sōu dé qí shū, bìng yǐ chéng shā zhī, jiā shǔ sǐ zhě shí sān rén. zèng àn chá qiān shì, cì zàng.
杨以成,云南路南人。万历中,由贡生授贵阳通判,理毕节卫事。秩满,进同知,仍治毕节。邦彦围贵阳,以成具蜡书乞援于云南巡抚沈儆炌。书发而贼已至,战却之。贼来益众,以成遣吏怀印间道趋省,身督吏民拒守。会援兵至,贼方夜逃,而卫吏阮世爵为内应,城遂陷。以成仓皇投缳,贼系之去。乃为书述贼中情形,置竹筒中,遣弟以恭赴云南告变,至散纳溪,贼搜得其书,并以成杀之,家属死者十三人。赠按察佥事,赐葬。
zhèng dǐng, zì ěr diào, lóng xī rén. yóu xiāng jǔ wèi guǎng shùn zhī zhōu. cè ān bāng yàn bì fǎn, shàng shū dāng shì yán zhuàng. zhōu gù wú chéng, dū mín shù zhà shí yǐ shì. wú hé, bāng yàn guǒ fǎn, lái gōng chéng, dǐng shì sǐ gù shǒu. huò yán zéi shì shèng, yí zǒu dìng fān. dǐng yuē:" wú shǒu tǔ lì yě, yì dāng yǔ chéng cún wáng." jí zéi rù, yǔ shì guān jīn càn duān zuò táng shàng, bìng wèi zéi suǒ shā, bì pú cóng sǐ zhě liù rén. lì mù hú shì tǒng bèi zhí, yì bù qū sǐ. xún fǔ lǐ yùn shàng yú cháo, zèng qiān shì, cì jì. chóng zhēn yuán nián, yǐ chéng zi jǔ rén xìng nán, dǐng zi jǔ rén kūn zhēn jiē yuán cháo gāng lì, qǐng jiā xù, bìng zèng guāng lù qīng, shì yīn jǐn yī qiān hù, yǔ jì zàng, yǒu sī jiàn cí lì fāng, yǐ gōng yì fù sì. kūn zhēn hòu jǔ jìn shì, lì yù shǐ, shàng bǎo qīng.
郑鼎,字尔调,龙溪人。由乡举为广顺知州。策安邦彦必反,上书当事言状。州故无城,督民树栅实以士。无何,邦彦果反,来攻城,鼎誓死固守。或言贼势盛,宜走定番。鼎曰:“吾守土吏也,义当与城存亡。”及贼入,与士官金粲端坐堂上,并为贼所杀,婢仆从死者六人。吏目胡士统被执,亦不屈死。巡抚李枟上于朝,赠佥事,赐祭。崇祯元年,以成子举人兴南,鼎子举人昆祯皆援朝纲例,请加恤,并赠光禄卿,世荫锦衣千户,予祭葬,有司建祠立坊,以恭亦附祀。昆祯后举进士,历御史,尚宝卿。
shí yǒu sūn kè shù zhě, zì tuī zhī, mǎ píng rén. jǔ yú xiāng, lì guān guì zhōu fù shǐ, fēn xún sī shí dào. yù zéi zhàn sǐ, yǒu hǔ shǒu qí hái bù qù, mán rén jiē yì. shì wén, zèng tài pú qīng, cì jì zàng.
时有孙克恕者,字推之,马平人。举于乡,历官贵州副使,分巡思石道。御贼战死,有虎守其骸不去,蛮人嗟异。事闻,赠太仆卿,赐祭葬。
jī wén yìn, zì shì chāng, huá zhōu rén. jǔ yú xiāng. tiān qǐ èr nián shòu téng xiàn zhī xiàn. shì shì fǔ sān rì, bái lián zéi xú hóng rú báo chéng, mín shén jiǔ cóng luàn. wén yìn tú bù jiào hào, qū lì zú dēng pí, bù mǎn sān bǎi, wàng zéi zhé zǒu, cún zhě cái shù shí. wèn hé gù cóng zéi, yuē:" huò yóu dǒng èr." dǒng èr zhě, gù yán suí xún fǔ dǒng guó guāng zǐ yě, jū xiāng tān bào, mín bù liáo shēng, gù cóng zéi. wén yìn píng chéng yù yuē:" liáng mín yǐ dǒng èr gù, tǐng ér cóng zéi. wú jiāng zhí èr zhì zhū fǎ, wèi ruò xuě fèn, kě hū?" wén yìn shēn cháng chì miàn, xū rán jǐ zhāng, zéi wàng jiàn, hài wèi shén rén, jiē huān hū luó bài. é ér fā jiàn xī yú, bì èr zéi. shì zhī, yán suí shā liǔ gān yě. zéi wèi wén yìn dài zhī, dà fèn, ròu báo dēng chéng, zhòng xī kuì. wén yìn fēi yī zuò táng huáng, jué chǐ mà zéi. zéi qián, bó liè guān shang, xiè xì zhī, mà bù qū. sān rì qián jiě yìn, bì xiǎo lì wèi xiǎn zhào jí jiā tóng lǐ shǒu wù, běi xiàng bài quē, suì zì jīng. zéi bàng lüè xiǎn zhào suǒ yìn, xiǎn zhào qián shòu qí fù, ér yǔ shǒu wù mà zéi, bìng sǐ zhī. shì wén, zèng tài pú shǎo qīng, lì cí zhì sì, lù yī zi, yōu xù xiǎn zhào shǒu wù jiā. dǒng èr yú chéng dùn qù.
姬文胤,字士昌,华州人。举于乡。天启二年授滕县知县。视事甫三日,白莲贼徐鸿儒薄城,民什九从乱。文胤徒步叫号,驱吏卒登陴,不满三百,望贼辄走,存者才数十。问何故从贼,曰:“祸由董二。”董二者,故延绥巡抚董国光子也,居乡贪暴,民不聊生,故从贼。文胤凭城谕曰:“良民以董二故,挺而从贼。吾将执二置诸法,为若雪愤,可乎?”文胤身长赤面,须髯戟张,贼望见,骇为神人,皆欢呼罗拜。俄而发箭西隅,毙二贼。视之,延绥沙柳竿也。贼谓文胤绐之,大愤,肉薄登城,众悉溃。文胤绯衣坐堂皇,嚼齿骂贼。贼前,搏裂冠裳,械系之,骂不屈。三日潜解印,畀小吏魏显照及家僮李守务,北向拜阙,遂自经。贼搒掠显照索印,显照潜授其父,而与守务骂贼,并死之。事闻,赠太仆少卿,立祠致祀,录一子,优恤显照、守务家。董二逾城遁去。
shí zéi xiàn zōu xiàn, bó shì mèng chéng guāng bèi zhí, gòu lì bù qū sǐ. zèng shàng bǎo shǎo qīng, shì yīn jǐn yī qiān hù. chéng guāng, zì yǒng guān, yà shèng yì, shì yīn wǔ jīng bó shì yě.
时贼陷邹县,博士孟承光被执,诟詈不屈死。赠尚宝少卿,世荫锦衣千户。承光,字永观,亚圣裔,世荫《五经》博士也。
zhū wàn nián, lí píng rén. wàn lì zhōng, jǔ yú xiāng. lì lái zhōu zhī fǔ, yǒu huì zhèng. chóng zhēn wǔ nián, pàn jiāng lǐ jiǔ chéng děng xiàn dēng zhōu, lǜ zhòng lái fàn. wàn nián lǜ lì mín gù shǒu. shí shān dōng xún fǔ xú cóng zhì dēng lái xún fǔ xiè liǎn bìng zài chéng zhōng, bèi wéi, jiān shǒu shù yuè, cóng zhì zhōng pào sǐ. zéi guǐ qǐ xiáng, liǎn lǜ wàn nián wǎng shòu, wèi suǒ zhí. wàn nián yuē:" ěr zhí wǒ wú yì, hé yǐ jīng qí cóng wǒ, hū shǒu zhě chū jiàng." zéi yǐ jīng qí wǔ bǎi yōng wàn nián zhì chéng xià, wàn nián dà hū yuē:" wǒ bèi qín, shì bì sǐ. zéi jīng ruì jǐn zài cǐ, jí fā pào jī zhī, wú yǐ wǒ wèi niàn!" shǒu jiāng yáng yù fān bù rěn, wàn nián fù dùn zú dà hū, zéi nù shā zhī. chéng shàng rén jiàn wàn nián yǐ sǐ, suì fā fú bó, zéi sǐ guò bàn. shì wén, zèng tài cháng qīng, cì jì zàng, yǒu sī jiàn cí, guān yī zi.
朱万年,黎平人。万历中,举于乡。历莱州知府,有惠政。崇祯五年,叛将李九成等陷登州,率众来犯。万年率吏民固守。时山东巡抚徐从治、登莱巡抚谢琏并在城中,被围,坚守数月,从治中礮死。贼诡乞降,琏率万年往受,为所执。万年曰:“尔执我无益,盍以精骑从我,呼守者出降。”贼以精骑五百拥万年至城下,万年大呼曰:“我被擒,誓必死。贼精锐尽在此,急发礮击之,毋以我为念!”守将杨御蕃不忍,万年复顿足大呼,贼怒杀之。城上人见万年已死,遂发畐駮,贼死过半。事闻,赠太常卿,赐祭葬,有司建祠,官一子。
chū, zéi lüè xīn chéng, zhī xiàn qín sān fǔ xùn dǎo wáng xié zhōng yù zhī, bìng sǐ. qí xiàn huáng xiàn, zhī xiàn wú shì yáng mà zéi sǐ, xiàn chéng zhāng guó fǔ cān jiāng zhāng qí gōng shǒu bèi xióng fèn wèi jiē lì zhàn sǐ. xiàn píng dù, zhī zhōu chén suǒ wén zì yì sǐ. sān fǔ shì yáng zèng guāng lù shǎo qīng, suǒ wén zèng tài pú shǎo qīng, bìng cì jì zàng, jiàn cí, yīn zi. xié zhōng guó fǔ qí gōng yì zèng xù yǒu chà. sān fǔ, sān yuán rén. shì yáng, luò yáng rén. suǒ wén, jī fǔ rén. bìng qǐ jiā yǐ bǎng.
初,贼掠新城,知县秦三辅、训导王协中御之,并死。其陷黄县,知县吴世扬骂贼死,县丞张国辅、参将张奇功、守备熊奋渭皆力战死。陷平度,知州陈所闻自缢死。三辅、世扬赠光禄少卿,所闻赠太仆少卿,并赐祭葬,建祠,荫子。协中、国辅、奇功亦赠恤有差。三辅,三原人。世扬,洛阳人。所闻,畿辅人。并起家乙榜。
zhāng yáo, péng lái rén. tiān qǐ wǔ nián jìn shì. shòu kāi fēng fǔ tuī guān, jué qǐng jì, yì háo qiáng, lì mín wèi rú shén. chóng zhēn sì nián xíng qǔ rù dōu, lì kē sòng míng wú lì yuán sòng méi wèi jǐ shì, ér yì yáo, shòu fǔ tóng zhī. yáo nù, shū zhí méi xíng huì zhuàng. lì bù shàng shū mǐn hóng xué hé yáo kuì yí bēn jìng, míng wú fù jí lùn zhī, zhé hé zhōu pàn guān, wèi fù. míng nián zhēng yuè, lǐ jiǔ chéng děng bī dēng zhōu, yáo lǜ jiā zhòng dēng pí jù shǒu. chéng xiàn, yáo yóu huī shí fèn jī. zéi yōng zhí zhī, dà mà bù qū, bèi shā. qī nǚ sì rén bìng tóu jǐng sǐ. zèng guāng lù shǎo qīng.
张瑶,蓬莱人。天启五年进士。授开封府推官,绝请寄,抑豪强,吏民畏如神。崇祯四年行取入都,吏科宋鸣梧力援宋玫为给事,而抑瑶,授府同知。瑶怒,疏摭玫行贿状。吏部尚书闵洪学劾瑶馈遗奔竞,鸣梧复极论之,谪河州判官,未赴。明年正月,李九成等逼登州,瑶率家众登陴拒守。城陷,瑶犹挥石奋击。贼拥执之,大骂不屈,被杀。妻女四人并投井死。赠光禄少卿。
xiān shì, zéi xiàn xīn chéng, jǔ rén wáng yǔ xī zhāng yǎn rán sǐ zhī. qí xiàn tā xiàn zhě, gòng shēng zhāng lián tái jiǎng shí xíng yì sǐ zhī. jiē gé yú lì, bù huò jīng. lǐ bù shì láng chén zi zhuàng shàng yán:" jǔ gòng sǐ nàn, wú xù diǎn, jiù zhì yě. rán míng jì dēng yú tiān fǔ, ēn dú hòu yú liú guān, jiǔ quán zhī xià, néng wú yuàn dòng. bǐ zhě, wǔ jǔ lǐ diào yù zéi juān qū, yǐ méng zèng xù. wǔ tú rú cǐ, wén rú ān dé dú yí. qǐ liàng zèng yī guān, yǒng wèi dìng zhì." kě zhī. nǎi zèng yǔ kuí yǎn rán wǎn píng zhī xiàn, lián tái shí xíng shùn tiān fǔ jiào shòu. qí hòu dì fāng sǐ nàn, ruò jǔ rén lǐ ràng wú zhī xiù jiǎ yù zhāng qìng yún, gòng shēng zhāng mào zhēn zhāng mào xún, jiē zèng guān rú qián zhì.
先是,贼陷新城,举人王与羲、张俨然死之。其陷他县者,贡生张联台、蒋时行亦死之。皆格于例,不获旌。礼部侍郎陈子壮上言:“举贡死难,无恤典,旧制也。然名既登于天府,恩独后于流官,九泉之下,能无怨恫。比者,武举李调御贼捐躯,已蒙赠恤。武途如此,文儒安得独遗。乞量赠一官,永为定制。”可之。乃赠与夔、俨然宛平知县,联台、时行顺天府教授。其后地方死难,若举人李让、吴之秀、贾煜、张庆云,贡生张茂贞、张茂恂,皆赠官如前制。
hé tiān qú, zì shēng yǔ, ā mí zhōu rén. yǒu yǒng lüè, tǔ qiú pǔ míng shēng zhāo wéi tóu mù, shǐ zhù sān xiāng. chóng zhēn sān nián, míng shēng fǎn, móu chū sān lù bīng, zhì kūn míng huì zhàn. lìng tiān qú zì wéi mó luó píng rù, yǐ pào shǒu sān bǎi rén zhù zhī. tiān qú kǎi rán yuē:" cǐ dà zhàng fū bào guó qiū yě, wú qǐ wèi nì zéi yòng zāi!" kēng shā pào shǒu shù shí rén, lǜ zhòng guī fù, shǔ wéi mó zhōu tóng zhī lǐ sì mì kāi chéng nà zhī. míng shēng yǐ xiàn mí lè, wén dà jù, jí chè liǎng lù bīng guī. xún fǔ wáng kàng shàng qí shì, shòu wèi shǒu bèi. hòu shù yǔ sì mì jìn jiǎo yǒu gōng. jí míng shēng sǐ, qī wàn shì dài lǐng qí zhòng, lǚ gōng tiān qú. tiān qú lǚ cuò zhī, lù gōng, jìn cān jiāng. shí sān nián zhuó fù zǒng bīng. wàn shì zhuì shā dìng zhōu wèi xù, yì yǐ nán ān bīng, qiě hòu lù qián guó gōng yòng shì zhě, lìng huǐ tiān qú. tiān qú qǐng bīng xiǎng jiē bù yīng, zéi xī lì gōng zhī, shí jǐn, jǔ jiā zì fén sǐ.
何天衢,字升宇,阿迷州人。有勇略,土酋普名声招为头目,使驻三乡。崇祯三年,名声反,谋出三路兵,至昆明会战。令天衢自维摩罗平入,以礮手三百人助之。天衢慨然曰:“此大丈夫报国秋也,吾岂为逆贼用哉!”坑杀礮手数十人,率众归附,署维摩州同知李嗣泌开城纳之。名声已陷弥勒,闻大惧,急撤两路兵归。巡抚王伉上其事,授为守备。后数与嗣泌进剿有功。及名声死,妻万氏代领其众,屡攻天衢。天衢屡挫之,录功,进参将。十三年擢副总兵。万氏赘沙定洲为婿,益以南安兵,且厚赂黔国公用事者,令毁天衢。天衢请兵饷皆不应,贼悉力攻之,食尽,举家自焚死。
chū, míng shēng zhī luàn, yǒu yáng yú bì zhě, jiàn zhōu rén. jǔ yú xiāng. lì guān wǔ dìng fǔ tóng zhī. xún fǔ kàng lìng jiān jì jūn shì, bīng bài bèi zhí, sǐ zhī. zèng tài pú shǎo qīng, jiàn cí yuē jīng zhōng.
初,名声之乱,有杨于陛者,剑州人。举于乡。历官武定府同知。巡抚伉令监纪军事,兵败被执,死之。赠太仆少卿,建祠曰精忠。